Eaa te Aite Anga Noou te Kupenga Kika e te Ika Ra?

“Kua orongaia kia kotou te kite i te au tuatua ngaro o te patireia o te au rangi ra.”​—MATAIO 13:11, NW.

1, 2. Eaa tatou ka inangaro ei kia kite i ta Iesu ra au akatutu anga?

TE REKAREKA ra ainei koe i te kiteanga i tetai tuatua ngaro me kare te maramaanga i tetai piri? Ka peea me no te pera anga ka tauturu te reira ia koe kia kite taka meitaki i taau tuanga i roto i ta te Atua ra akakoroanga? E mea mataora ra e, ka rauka ia koe te reira kite oonu meitaki na roto i tetai akatutu anga ta Iesu i oronga maira. Kua akaoripu ua i te manako o te aronga tei akarongo atura i te reira e kua kite koreia e etai atu e manganui mei reira mairai, mari ra ka marama koe i te reira.

² E akamanako ana i ta Iesu i tuatua ia Mataio pene 13 no tana au akatutu anga i taiku ra. Kua ui atura tana au pipi: “Eaa koe ka tuatuaʼi kia ratou na te au akatutu anga?” (Mataio 13:10, NW) Ae, eaa ra a Iesu i taiku ei i te au akatutu anga tei kore te au tangata e manganui e kite? Kua pau maira aia i Mataio 13 nga irava 11 ki te 13 (NW) e: “Kua orongaia kia kotou te kite i te au tuatua ngaro o te patireia o te au rangi ra, inara ki taua aronga ra kare ia i orongaia. . . . No reira au i tuatuaʼi kia ratou na te akatutu anga, no te mea, i te akaraanga e puapinga kore ta ratou akara anga, e i te akarongoanga, e puapinga kore ta ratou akarongo anga, kare oki ratou e kite i te aite anga o te reira.”

3. Akapeea te maramaanga i ta Iesu au akatutu anga te apai anga mai i te puapinga no tatou?

³ I reira kua akapiri atura a Iesu ia Isaia 6:9, 10, tei akataka ra i te au tangata e taringa turi e te matapo i te pae vaerua. Ko tatou ra, kare e tau kia pera. Me te marama ra tatou e te rave ra i tana au akatutu anga, ka riro tatou kia mataora maata​—i teianei e i te tuatau mutu kore ki mua. Te oronga maira a Iesu i teia akapapu anga pumaana kia tatou: “E mataora to to kotou mata no te mea te kite nei ratou, e to kotou taringa no te mea te akarongo nei ratou.” (Mataio 13:16, NW) Te kapiti ra te reira akapapu anga i ta Iesu ra akatutu anga katoatoa, inara e akara ana tatou i te parapore poto ua no te kupenga kika ra, tei tataia ia Mataio 13:47-50 (NW).

E Akatutu Anga ma te Aiteanga Oonu

4. Eaa ta Iesu i tuatua mai na roto i te akatutu anga, tei tataia ra ia Mataio 13:47-50 (NW)?

⁴ “Te aite ra te patireia o te au rangi ra ki tetai kupenga kika i tukuia ra ki raro i te tai e kua akaputu maira i te ika o te au tu ravarai. I te ki anga kua kikaia maira e ratou ki uta e, kua noo iora ki raro, akaputuputu atu ra i te mea memeitaki ki roto i te au ariki, mari ra ko te mea kare i tau kua titiriia atu e ratou. Ko te tu ia kia tae ki te openga o te akatereanga o te au mea nei: ka aere atu te au angera e ka akataka i te aronga rave kino mei roto mai i te aronga tuatua tika e ka uri atu ia ratou ki roto i te umu ai vera ra. I reira to ratou aueanga e te pakatianga i to ratou nio ra.”

5. Eaa te au tu uianga te ka akatuia mai no runga i te aiteanga i te parapore o te kupenga kika ra?

⁵ Penei kua kite koe i te au tangata ravakai ma te kupenga, i roto i te teata me kare i te tivi, e no reira kare te parapore a Iesu i te mea ngata kia akatutuia i te manako. Inara ka akapeea te au tumu e te aiteanga? Ei akaraanga, kua karanga a Iesu e ko teia akatutu anga no runga ia i “te patireia o te au rangi ra.” Tera ra, e mea papu e kare aia i tuatua ana e ko te au tangata o te “au tu ravarai,” te meitaki e te mea kare i tau, me kare kino, ka tae katoa ki roto i te Patireia. Pera katoa oki, koai ma te ka rave i te ravakai? Kua raveia ainei teia ravakaianga e te akatakaanga i to Iesu tuatau ra, me kare kua kotingaia ainei ki to tatou tuatau ua nei, koia “te openga o te akatereanga o te au mea nei”? Te kite ra ainei koe ia koe uaorai i roto i teia parapore? Akapeea e raukai ia koe i te kopae kia kore e o atu ki roto i te aronga te ka aue e ka pakati i to ratou nio?

6. (a) Eaa ra tatou i tau ei kia akamanako maata kia marama i te parapore o te kupenga kika ra? (e) Eaa te taviri ki te maramaanga i te reira?

⁶ Na te reira au uianga e akakite mai e kare teia akatutu anga i te mea ngoie ua. Inara, eiaa e ngaropoina: “E mataora to to kotou mata no te mea te kite nei ratou, e to kotou taringa no te mea te akarongo nei ratou.” E akara tatou kia kite me ka rauka ia tatou te eeu i tona aiteanga kia kore to tatou nga taringa e akarongo kore e pera katoa kia kore to tatou nga mata e topiriia ki te puapinga maata o te reira. Ko te tika, kua rauka ke ana ia tatou te taviri meitaki no te eeuanga i tona aiteanga. I te tumu tuatua i mua akenei kua akakiteia mai to Iesu patianga i nga tangata ravakai o Galilea kia akaruke i te reira angaanga e kia rave i te angaanga i te pae vaerua ei “ravakai tangata.” (Mareko 1:17) Kua karanga atura aia kia ratou: “Mei teianei atu e au tangata ora ta kotou ka rauka mai.”​—Luka 5:10, NW.

7. Eaa ta Iesu i akatutu maira i tana tuatua anga no te ika ra?

⁷ Kia tau ki te reira, ko te au ika i roto i teia parapore te akatutu maira i te au tangata. E no reira, i te tuatua anga te Mataio 13 irava 49 no te akatakaanga i te aronga kino mei roto mai i te aronga tuatua tika, kare e te taiku ra i te au mea ora tuatua tika me kare i te au mea ora kikino no roto i te tai, mari ra i te aronga tuatua tika me kare i te aronga kino o te au tangata nei. Mei te reira katoa, te Mataio 13 irava 50 kare e tau e kia manako tatou e au manu no roto i te tai te ka aue e ka pakati i to ratou nio. Kare. Ko teia parapore no te akaputuanga i te au tangata e to ratou akataka anga i muri iora, e tumu maata ia, mei ta te tupuanga e akakite maira.

8. (a) Eaa ta tatou ka kite no tei tupu ki te ika tau kore ra? (e) No runga i tei tuatuaia ra no te ika tau kore ra, eaa ta tatou ka manako no runga i te Patireia?

⁸ E akamanako ana ko te au ika tau kore, koia oki, te aronga kino ra, ka uriia atu ki roto i te umu ai vera ra, i reira ratou ka aue ei e ka pakati ei i to ratou nio. I etai atu ngai te kapitiia ra e Iesu taua aueanga ra e te pakatianga nio ki te vai anga ki vao i te Patireia ra. (Mataio 8:12; 13:41, 42, NW) Ia Mataio 5:22 (NW) e te Mataio 18:9 (NW), kua taiku maira aia i te “ai i Keena ra,” te akakite maira i te akapouanga mutu kore. Kare ainei te reira e akaari mai ana i te puapinga maata kia kite meitaki i te aiteanga o teia akatutu anga e kia rave kia tau i te reira? Kua kite tatou pouroa e e kare ua e kare rai e aronga kino e o atu ki roto i te Patireia o te Atua ra. E no reira, i ta Iesu ra tuatua anga e “te aite ra te patireia o te au rangi ra ki tetai kupenga kika,” te akakite maira aia e i te piri anga ki te Patireia o te Atua ra, e tuanga tetai te aite atura ki te kupenga i tukuia ki raro ei akaputu mai i te au tu ika tuke tuke ra.

9. Eaa te piri anga o te au angera ki te akatutu anga o te kupenga kika ra?

⁹ I muri ake i te tuku angaia te kupenga kika ki raro e te akaputu angaia te ika ra, ka raveia tetai angaanga akatakaanga. Koai ma ta Iesu i karanga e ka o atu i te reira? Te akakite maira a Mataio 13:49 (NW) e ko teia aronga akataka ravakai e au angera. E no reira te akakite maira a Iesu i te akaaere a te au angera i tetai apinga i te enua nei te taangaangaia ra ei akataka i te au tangata​—ko tetai papaki e meitaki e te tau ra no te Patireia o te rangi, ko etai ke atura e tau kore no te reira kapikianga.

Te Ravakaianga​—Aea?

10. Na teea manakoanga e raukai ia tatou i te akataka e i raveia mai te ravakaianga no tetai tuatau roa?

¹⁰ Na te au tuatua i mua ake e i muri akera e tauturu ia tatou kia kite e aea teia e tupu ei. I mua ua ake i teia, kua oronga maira a Iesu i te akatutu anga no te ruruanga i te ua meitaki, inara kua ruru katoaia te titania ki roto i taua kainga ra, ko tei akatutu maira i teianei ao. Kua akataka maira aia ia Mataio 13:38 (NW) e ko te ua meitaki te akatutuia ra ko “te au tamariki o te patireia; inara ko te au titania ra koia te au tamariki a te vaerua kino.” Kua tupu teia aronga ko tetai i te pae i tetai no etai anere mataiti e manganui, kia tae roa ki te kokotianga i te mou i te openga o te akatereanga o te au mea nei. Ei reira e akatakaiaʼi te au titania e ka tauia i muri akera. I te akaaiteanga atu i teia ki te akatutu anga o te kupenga kika ra, ka kite tatou e ko te kika mai anga i te au mea ora ra ki roto i te kupenga kua raveia te reira no tetai tuatau roa.​—Mataio 13:36-43, NW.

11. I akapeea te akamata anga mai o te angaanga ravakai i te ao katoa i te anere mataiti mua ra?

¹¹ Kia tau ki ta Iesu parapore ra, ka akaputu akavaavaa koreia te au ika, koia oki, ka kapiti katoa mai te kupenga kika ra i te ika memeitaki e te ika kare i tau. I te tuatau te ora ra te au apotetoro, kua arataki te au angera i te angaanga ravakai na roto i te akaaerenga Kerititiano a te Atua ei ravakai “ika” ko tei riro maira ei au Kerititiano akatainuia. Penei ka karanga koe e i mua ake ia Penetekote 33 T.N., kua rauka mai e vaitata i te 120 au pipi i ta Iesu ravakaianga tangata ra. (Angaanga 1:15) Inara i te oti anga te akamou te putuputuanga o te au Kerititiano akatainuia ra, kua akamataia te ravakaianga ma te apinga kupenga kika ra, e e au tauatini ua atu te au ika meitaki i rauka mai. Mei te 36 T.N. maira kua totoa atea te ravakaianga ki roto i te au vai o te pa enua ravarai, i te kika angaia te au Kenitara ki te akonoanga Kerititiano e te riro anga mai ei au mema no te putuputuanga akatainuia o Karaiti.​—Angaanga 10:1, 2, 23-48.

12. Eaa tei tupu mai i muri ake i te matenga te au apotetoro ra?

¹² I te au anere mataiti i muri ake i te kore atu anga te au apotetoro ra, kua vai ua atu tetai papaki Kerititiano tei tauta kia kite e kia mou i te tuatua mou a te Atua ra. E ko etai o te reira aronga i rauka ia ratou te mareka anga o te Atua ra, e kua akatainu aia ia ratou i te vaerua tapu. Inara, i te matenga o te au apotetoro ra kua akakoreia atu te mana tapupu anga, e kua tupu atea mai te akonoanga akaruke i te apiianga mou ra. (2 Tesalonia 2:7, 8) Kua tupu mai tetai akaaerenga tei manako tau kore ua ra e ko te putuputuanga ra a te Atua. Kua tuatua pikikaa ua e ko te iti tangata tapu ia tei akatainu i te vaerua o te Atua ra kia tutara ma Iesu.

13. Eaa i raukai kia tuatuaia e e tuanga ta Kerititome i te angaanga kupenga kika ra?

¹³ I toou manako e tuanga ainei ta te aronga manako pikikaa o te akonoanga Kerititiano i roto i te akatutu anga o te kupenga kika ra? E tumu rai tetai no te pau, ae, e tuanga ta ratou. Kua kapiti katoa taua kupenga kika akatutuia ra ia Kerititome. E tika e, no etai tuatau roa kua tauta te Akonoanga Katorika i te arai i te Puka Tapu mei te au tangata noa ua. Inara, i te au anere mataiti i topa kua rave te au mema o Kerititome i tetai tuanga maata i te urianga, te tata akaouanga e te tuaanga i te Tuatua a te Atua ra. I muri akera kua akapapaia e te au akonoanga te au totaiete Puka Tapu, tei uri ra i te Puka Tapu ki roto i te au reo o te au enua mamao ra. Kua unga katoa ratou i te aronga angaanga evangeria i te pae o te vairakau e te apii e tei akatupu ra i te au Kerititiano raiti. Na teia i akaputu mai i te au ika tau kore e manganui, kare ra ia ratou to Iehova mareka anga. Inara kua akakite atu aia i te Puka Tapu ki te aronga e au mirioni ua atu kare ra i te Kerititiano e ki tetai tu akonoanga Kerititiano, noatu rai e te viivii ra.

14. I akapeea te tauturu anga i te angaanga ravakai no te ika memeitaki ra i etai angaanga tei raveia ra e te au akonoanga o Kerititome ra?

¹⁴ I taua tuatau katoa ra, ko te aronga totoa aere o tei akarongo ra i te Tuatua a te Atua kua akamaroiroi ia ratou uaorai i te meitaki tei rauka ia ratou ra. Ko ratou te putuputuanga mou akatainuia ra e te Atua i te enua nei i te au tuatau ravarai. E ka papu ia tatou e te rauka katoa maira ia ratou te ika, me kare au tangata, e manganui o ratou ra te ka manakoia e te Atua e e meitaki e ka akatainuia i tona vaerua. (Roma 8:14-17) Kua rauka i teia aronga manako meitaki ra i te akonoanga Kerititiano i te apai mai i te tuatua mou o te Puka Tapu ki te aronga e manganui tei riro ra ei au Kerititiano raiti me kare e mea ngiti ua to ratou kite i te Puka Tapu mei te au Tuatua Tapu tei uriia i to ratou reo e te au totaiete Puka Tapu o Kerititome ra. E tika, te rave ua atuia ra te akaputuanga i te ika meitaki, noatu rai e ko te maataanga o tei akaputuia ra e Kerititome e aronga kare i tau i ta te Atua ra akara anga.

15. Eaa tikai, tei akatutuia maira e te kupenga kika o te parapore ra?

¹⁵ E no reira te akatutu maira te kupenga kika ra i tetai apinga i te enua nei tei manako ra e ko te putuputuanga a te Atua e te akaputu maira i te ika. Kua kapiti katoa te reira ia Kerititome e te putuputuanga o te au Kerititiano akatainuia ra, ko te aronga openga nei kua rave ua atu i te akaputu i te au ika meitaki, i raro ake i te arataki anga akara koreia a te au angera, kia tau ki ta Mataio 13:49 (NW) ra.

E Taka Ke to Tatou Tuatau Nei

16, 17. Eaa i puapinga maataʼi to tatou tuatau e ora nei no te akatupu anga i ta Iesu ra akatutu anga no te kupenga kika ra?

¹⁶ E akamanako tatou i teianei i teia tuatau nei. No te au anere mataiti ua atu kua akaputuia mai e te apinga kupenga kika ra te ika meitaki pera katoa oki te aronga tau kore e manganui, me kare te aronga kino ra. I reira kua tae mai te tuatau i o mai ei te au angera i te raveanga i tetai angaanga akatakaanga puapinga maata. I naea? Te tuatua meitaki maira te Mataio 13 irava 49 e a “te openga o te akatereanga o te au mea nei.” Te arite ra te reira ki ta Iesu i tuatua ra i te akatutu anga i te au mamoe e te au puaka nio: “E kia tae maira te Tamaiti a te tangata ma tona kakā, e te aronga angela tapu ravarai, ei reira aia e noo ei ki rungao i tona terono kakā; E akaputuputuia to te pa enua ravarai ki mua i tona aroaro: e nana e akataka ia ratou, mei te tiaki mamoe e akataka i te mamoe e te puaka-nio ra.”​—Mataio 25:31, 32.

¹⁷ E no reira, kia tau ki ta Mataio 13:47-50 (NW) e angaanga akatakaanga puapinga maata i raro ake i te arataki anga a te au angera kua raveia mei “te openga o te akatereanga o te au mea nei” kua akamataia mai i te 1914. Kua kitea meitaki te reira i muri ake i te 1919 ra, i te matara mai anga te toenga o te aronga akatainuia ra mei te tuikaa anga i te pae vaerua, me kare tapekaanga, e kua riro maira ei apinga meitaki atu no te akaotianga i te angaanga ravakai.

18. Akapeea te au ika memeitaki i te akaputuputu angaia ki roto i te au ariki ra?

¹⁸ Eaa tei raveia ki te ika memeitaki i akatakaia ra? Te karanga ra te Mataio 13 irava 48 e kua akono atura te aronga angera ravakai akataka ra e “akaputuputu atu ra i te mea [ika] memeitaki ki roto i te au ariki, mari ra ko te mea kare i tau kua titiriia atu e ratou.” Ko te au ariki e au vairanga paruruia tei tukuia ra te ika memeitaki ki roto. Kua tupu ainei teia i to tatou tuatau nei? E mea papu ia. I te rauka ora mai anga te ika memeitaki i akatutuia maira, kua akaputuia ratou ki roto i te au putuputuanga o te au Kerititiano mou ra. Na teia au putuputuanga mei te ariki rai te tu i tauturu i te paruru anga e te akataka anga ia ratou no te angaanga a te Atua ra, kare ainei koe e akatika ana? Penei, ka manako tetai e, ‘E mako teia e te meitaki, inara eaa tona piri anga ki toku oraanga i teianei e toku tuatau ki mua?’

19, 20. (a) Eaa ra i puapinga maataʼi i teia tuatau nei kia kite meitaki i te aite anga o teia parapore? (e) Eaa te angaanga ravakai puapinga maata tei raveia mei te 1919 mairai?

¹⁹ Kare i kotingaia te tupu anga o tei akatutuia nei i konei ki te au anere mataiti anake i rotopu i te tuatau o te au apotetoro ra e te 1914. I tera tuatau, kua akaputuia mai e te apinga kupenga kika ra te akonoanga Kerititiano pikikaa e te akonoanga Kerititiano mou ra. Ae, kua akaputuputu mai ia i te ika tau kore e te ika memeitaki ra. E pera katoa oki, kare i ope te angaanga akatakaanga a te au angera ra i reira i te 1919. Kare, roa ia. I etai turanga ko te reira akatutu anga no te kupenga kika ra te tupu nei e tae roa mai ki to tatou tuatau nei. Te o atu nei tatou ki roto e pera katoa to tatou tuatau ki mua e vaitata nei. E mea tau tikai no tatou kia kite e akapeea e eaa i peraʼi me te anoano ra tatou i teia au tuatua nei kia akataka mai ia tatou: “E mataora to to kotou mata no te mea te kite nei ratou, e to kotou taringa no te mea te akarongo nei ratou” ma te marama anga.​—Mataio 13:16, NW.

²⁰ Penei kua kite koe e i muri ake i te 1919 ra kua rave maroiroi te toenga o tei akatainuia ra i te angaanga tutu aere i te taokotai anga ma te au angera katoa ra, kua rave ua atu ratou i te taangaanga i taua kupenga kika akatutuia ra ei kika mai i te ika ki te pae taatai, e te akataka anga i te aronga memeitaki ra mei te aronga tau kore. Te akakite maira te au tataanga no taua tuatau ra e ko tei rauka o te ika memeitaki no te akatainu angaia i te vaerua o te Atua kua tupu ua atu te reira i te akaputu angaia te aronga openga o te 144,000 e taua kupenga akatutuia ra. (Apokalupo 7:1-4) Inara kia tae ki rotopu i te au mataiti i 1930 ra, kua akaopeia te akaputuputu anga tumu i te ika memeitaki ra no te akatainu anga i te vaerua tapu. Kua tau ainei no te putuputuanga o te toenga o tei akatainuia ra kia akaruke atu i te kupenga, mei te mea rai, e ka noonoo ua, ma te tatarianga i to ratou tutaki i te rangi ra? Kare rava ia!

Toou Piri Anga ki Roto i te Ravakaianga

21. Eaa tetai atu ravakaianga tei tupu ana i to tatou tuatau nei? (Luka 23:43)

²¹ Kua tou maira ta Iesu akatutu anga o te kupenga kika ra ki te ika memeitaki te ka tutakiia ma tetai ngai i roto i te Patireia o te au rangi ra. Inara, i te pae atu i taua akatutu anga ra, te rave maataia ra etai atu ravakaianga akatutuia, mei tei akatutuia maira i te tumu tuatua i mua akenei. Kare teia i te ravakaianga no te ika memeitaki akatainuia tei taikuia ra i ta Iesu akatutu anga ra, mari ra no te ika akatutuia te ka rauka ora mai e ka orongaia te manakonako anga umere no te oraanga ki runga i te enua parataito.​—Apokalupo 7:9, 10; akaaiteia atu kia Mataio 25:31-46.

22. Eaa te tupuanga mataora te ka rauka kia tupu kia tatou nei, e eaa te tupuanga tuke ki te reira?

²² Me ko koe tetai te tapapa atura i taua manakonako anga ra, ka tau koe kia rekareka e kua akatika a Iehova i tetai angaanga ravakai akaoraanga kia raveia e tae roa mai ki teianei. Na teia i akapapa kia raukai ia koe tetai manakonako anga umere tikai. E manakonako anga ainei? Ae, ko te reira te tuatua tau no te taiku, i te mea ka riro te tupuanga na runga i to tatou tamou i te tu tiratiratu ki Tei arataki ra i te tauta anga i te ravakai te raveia nei. (Zephania 2:3) Kia maara mei te akatutu anga e kare ko te au ika katoatoa te ka rauka mai i te kupenga kika ra te ka kite i te tu akaperepereia. Kua karanga a Iesu e ko te aronga tau kore, me kare kino, ka akatakaia mei roto i te aronga tuatua tika ra. Ki teea openga? Ia Mataio 13:50 (NW), kua akakite maira a Iesu i te tupuanga kino roa no te aronga ika tau kore ra, me kare kino. Ka uriia atu teia aronga ki roto i te umu ai vera ra, koia te akapouanga mutu kore.​—Apokalupo 21:8.

23. Eaa te akariro ra i te angaanga ravakai i teia tuatau nei ei mea puapinga maata?

²³ No te aronga ika memeitaki tei akatainuia ra, e pera katoa no te aronga ika akatutuia maira te ka noo e tuatau ua atu ki runga i te enua nei, e tuatau kaka to ratou ki mua. E tumu meitaki, i reira, te akono ra te au angera i teianei tikai i tetai ravakaianga puapinga maata te raveia ra takapini te ao katoa nei. E mei teaa ra te maata te aronga e rauka maira! Ka tika taau i te tuatuaanga e i tona uaorai tu, te aite ra te tu temeio tei rauka mai ki to te aronga ika tikai tei rekarekaia ra e te au apotetoro i ta ratou tuku anga i te kupenga ki raro i te tai i ta Iesu akauenga atura.

24. Eaa ta tatou ka tau kia anoano i te rave no runga i te angaanga ravakai i te pae vaerua ra?

²⁴ Te rave ra ainei koe i tetai tuanga angaanga te ka rauka ia koe i teia angaanga akaoraanga i te ravakaianga i te pae vaerua? Noatu eaa te maata ta tatou tuanga i rave ana e tae mai ki teianei, ka rauka ia tatou tataki tai te akara puapinga atu i tei oti i te ao katoa nei i taua ravakaianga meitaki ra e te angaanga akaoraanga te raveia nei i teianei. Na te raveanga i te reira ka tau kia akakeu ia tatou kia maata atu te maroiroi i te tuku anga i te au kupenga ki raro no tetai aronga kia rauka mai i teia tuatau ki mua ua akenei!​—Akaaiteia atu kia Mataio 13:23, NW; 1 Tesalonia 4:1.

Te Maara Nei Ainei Koe i Teia Au Tumu?

◻ Eaa te akatutuia maira i nga tu ika e rua i ta Iesu parapore no te kupenga kika ra?

◻ Na teea tu te pirianga o te au akonoanga o Kerititome ki te angaanga kupenga kika ra?

◻ Eaa ra te ravakaianga i to tatou tuatau nei i tu rapurapu roaʼi?

◻ Ka tau te parapore o te kupenga kika ra kia taki atu ia tatou tataki tai kia rave i teea tu akara matatio anga ia tatou uaorai?

[Tutu i te kapi 18]

Kua raveia te au angaanga ravakaianga i te Tai o Galilea no te au anere ua atu mataiti

[Akameitakianga]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.