Te Akao Anga Mai to Karaiti Akatuke Anga ia Koe

Kua aere atu e a au tangata ki runga i tetai maunga teitei. I te reira ngai teitei kua tupu tetai mea umere tikai. I te nga pipi e toru e akara poitirere atura, kua na roto aia i tetai taui anga i mua i to ratou mata. Ka akarongo ana i te tata Evangeria ko Mareko e ripoti ra no teia rave anga oraora:

“KUA arataki aturā Iesu ia Petero, e Iakobo e Ioane, ko ratou anake [ua]orai, ki runga i tetai maunga teitei. E kua akatu keia aia ki mua ia ratou. Kakā rava akera tona kakau, maata ua atura te teatea, mei te kiona ra; kare rava e tamā kakau i te ao nei e tau i te akaaite i te reira i te teatea. Kua mama maira oki a Elia raua ko Mose kia ratou, e te tuatua ra raua e ko Iesu katoa oki. Kua tuatua mairā Petero kia Iesu, E Rabi, e mea meitaki kia noo tatou i ko nei: e e akatu matou i e toru are puakapa; noou tetai, no Mose tetai, no Elia oki tetai. Kare aia i kite i tana tuatua, e koiriria maata oki to ratou. E tetai tiao maira i te tapoki anga mai ia ratou, e tetai reo maira oki, no roto i taua tiao ra, na ko maira, Taku Tamaiti akaperepere teia, ka akarongo iaia. Akara iora ratou e pini ua ake, e kare rava e tangata i kitea, mari ra ko Iesu, e ko ratou katoa io.”​—Mareko 9:2-8.

Ka akamanako ua ana! Kua marama to Iesu mata mei te ra tikai ra. (Mataio 17:2) Kua kaka tona au kakau “kare rava e tamā kakau i te ao nei e tau i te akaaite i te reira i te teatea.” Te vaira oki te tangi anga o to te Atua uaorai reo ririnui te raveanga i tetai akakite anga no runga i tana Tamaiti. Mei teaa atura te umere i teia rave anga!

Te tuatua Ereni “akatu keia” tona aite anga “te taui ki tetai akaou tu.” Te tu katoa maira i roto ia Roma 12:2 (NW), te ngai i akoiaʼi te au Kerititiano e “kia tauiia” na te maanianga i to ratou au manako.​—An Expository Dictionary of New Testament Words, na W. E. Vine, Voriume IV, kapi 148.

Ae, kua tupu tetai rave anga akatutuia te akatuke angaia a Iesu i etai tuatau i muri ake i te oroa Pasa o te 32 T.N. Eaa tei arataki atu ki teia semeio? E akakoro anga takake ainei tetai no teia? Eaa a Mose e Elia i o atu ei? E akapeea to Karaiti akatuke angaia te akao anga mai ia koe?

Te Au Rave Anga i Mua Ake

I mua ake i te aerenga ki te maunga, tei roto a Iesu e tana au pipi i te ngai o Kaisarea Philipi. I te mea e mei te 25 kiro mita te mamao teia oire i te tua tonga e te itinga ra o Maunga Heremona, penei kua tupu te akatuke anga i tetai o te au puku teitei.

Koi aaere ei ki te “maunga teitei,” kua ui a Iesu ki tana au pipi: “Koai au nei i ta te tangata tuatua anga?” Kua pau mai ratou: “Ko Ioane bapetizo: ko Elia oki, ta tetai papaki; tetai peroveta ra, ta tetai aronga.” Kua ui atura a Karaiti: “Koai ra au nei i ta kotou na tuatua anga?” Kua pau maira Petero: “Ko te Mesia rai koe.” No te reira ra a Iesu “kua ako atura aia kia ratou, auraka rava ratou e akakite ki te tangata i taua tuatua iaia ra. Kua akamata atura aia i te akakite ia ratou e, e manganui to te Tamaiti a te tangata nei mate e tikaʼi, e akarukeia aia e te aronga pakari, e te kau taunga nunui, e te au tata tuatua ra, e tamate ravaia oki, e e tu akaou kia tae ki te po toru.”​—Mareko 8:27-31.

Kua rave ua atu a Iesu i te maani i tetai taputou anga: “Kare tetai papaki o te aronga e tu mai nei e rokoia e te mate, e kite ei i te basileia o te Atua, i te tae anga mai ma te mana.” (Mareko 9:1; Mataio 16:28) Kua akatupuia teia taputou ie “ono ra i muri mai,” i to Iesu pureanga e kua akatukeia i mua ia Petero, Iakobo, e Ioane. Kua tuatua a Luka e kua tupu teia ie “varu ra” i muri mai, te akara anga e no te mea kua kapiti mai aia i te ra o te taputou anga e to te akatupu anga.​—Mataio 17:1, 2, NW; Mareko 9:2, NW; Luka 9:28, NW.

Kare i te Moemoea me Kare Tika Kore

Kare to Iesu akatuke angaia i te moemoea. Kare oki i reira e rauka i te au apotetoro taua moemoea ra, e kua kapiki aia i te reira e e “orama.” Kare te aite anga e e mea tika kore te reira, no te mea te tuatua Ereni tei taangaangaia ia Mataio 17:9 (NW) kua tuatuaia te reira i tetai atu au ngai ke e ko te “kite anga.” (Angaanga 7:31, NW) No reira te vai araara ua ra te aronga akarakara, e ma to ratou nga mata e nga taringa, kua kite tikai ratou e te rongo katoa i tei tupu ra.​—Luka 9:32.

Koi vai araara ua ra inara kare i kite eaa te ka tuatua, kua manako a Petero no te akatu i te au puakapa tatakitai e toru​—no Iesu, no Mose, e Elia. (Luka 9:33) Ko te tumurangi tei tupu ia Petero e tuatua ra, te tika anga e te akakite maira i to te Atua vai anga i te maunga, mei ko rai i to Iseraela puakapa araveianga i te metepara. (Exodo 40:34-38; Luka 9:34) E tikai kare te au apotetoro i moe ra te akakite anga “te Atua Metua”: “Ko taku Tamaiti akaperepere teia: ka akarongo iaia.”​—2 Petero 1:17, 18; Luka 9:35.

Eaa a Mose i Kiteaʼi

Te tupu anga te akatuke anga, ‘kare a Mose ra e tuatua i kitea’ no te mea kua mate aia e anere ua atu mataiti i mua atu. (Koheleta 9:5, 10) Mei ia Davida rai, kare aia i akatuia mai no reira kare aia uaorai i vai ana i reira. (Angaanga 2:29-31) Inara eaa a Mose i kiteaʼi ma Karaiti katoa i roto i teia orama?

Kua akakite te Atua kia Mose: “Ka akatupu au i tetai peroveta na ratou i to ratou ra ai taeake, mei ia koe na te tu, e ka tuku au i taku tuatua ki roto i tona vaa, e nana e karanga atu kia ratou i te au mea ravarai taku e akaue atu iaia ra.” (Deuteronomi 18:18) Kua tuatua tikai a Petero i teia totou e no Iesu Karaiti. (Angaanga 3:20-23) I te pae mai ia Iesu, ko Mose te peroveta maata rava atu a te Atua tei tonokia ki te pa enua o Iseraela.

Aiteite rai a Mose raua ko te Mose Maata ra ko Iesu Karaiti. Ei akaraanga, i to raua pepe anga, kua tamanamanataia to raua oraanga e te au tutara kino, inara kua akapapu meitaki te Atua e kia ora mai teia nga pepe. (Exodo 1:20–2:10; Mataio 2:7-23) Kua akapou teia nga tangata ie 40 ra te akakore anga kai i te akamata anga o ta raua angaanga ei nga tavini takake no Iehova. (Exodo 24:18; 34:28; Deuteronomi 9:18, 25; Mataio 4:1, 2) E kua rave kapiti a Mose raua ko Iesu i te temeio i to te Atua mana.​—Exodo 14:21-31; 16:11-36; Salamo 78:12-54; Mareko 4:41; Luka 7:18-23; Ioane 14:11.

Kua taangaanga te Atua ia Mose kia akaora mai ia Iseraela mei te tapeka anga a Aiphiti, mei ia Iesu rai i apai mai i te tu rangatira i te pae vaerua. (Exodo 12:37–​14:31; Ioane 8:31, 32) Kua akameitakiia a Mose kia manakonako i te Ture koreromotu i rotopu i te Atua e te au Iseraela, koi riro ei a Iesu ei Rotopu no te koreromotu ou. (Exodo 19:3-9; 34:3-7; Ieremia 31:31-34; Luka 22:20; Ebera 8:3-6; 9:15) Kua taangaanga katoa a Iehova ia Mose kia rave i tetai ingoa Nona uaorai i mua i te au Iseraela, te au Aiphiti, e tetai pae atu, mei ia Iesu Karaiti ra i akamaata i to Iehova ingoa tapu. (Exodo 9:13-17; 1 Samuela 6:6; Ioane 12:28-30; 17:5, 6, 25, 26) Na te rave anga kia mama mai a Mose ma Iesu katoa tei akatukeia ra, kua akaari te Atua e ka tavini a Karaiti i teia au turanga angaanga ma te maata atu tikai.

Eaa a Elia i Mama Mai Ei

Noatu e kare te peroveta tei mate ra ko Elia i akatuia mai, e mea tau e kia mama mai aia i roto i te orama akatuke anga. E maata ta Elia angaanga i rave i te akaokianga i te akamori ma e te akangateiteianga i to Iehova ingoa i roto i te au Iseraela. Kua pera katoa a Iesu Karaiti i te enua nei e ka pera katoa aia ma te maata atu no te akaoki i te akonoanga ma e te akakitekite i tona Metua i te rangi ra na roto i te Patireia na te Mesia.

Kua akaariia mai te peroveta a Malaki e kua akatutuia ta Elia angaanga e te au angaanga i te tuatau ki mua. Na roto ia Malaki, kua tuatua te Atua: “I na, e tono ana au i te peroveta ra ia Elia kia kotou na, ka tae atu ei i taua rā maata e te mataku o Iehova ra: E nana e akaariu i te ngakau o te au metua ki te au tamariki, e te ngakau o te au tamariki ki to ratou au metua ra, ko te aere mai aea au e ko te taia aea e au te enua nei ki te taumaa.”​—Malaki 4:5, 6.

Kua tupu te tupu anga meangiti o teia totou i roto i te angaanga a Ioane Papetito. Kua tuatua a Iesu i teia i muri ake i te akatuke anga, te pati anga tana au pipi e no teaa te au apii ture i tuatuaʼi e ka aere mai a Elia na mua​—i mua ake i te mama anga mai o te Mesia. Kua tuatua a Iesu: “E na mua tikai oki a Elia i te aere anga mai, e akatika i te au mea katoa. E karanga atura au kia kotou, Kua riro mai anā Elia, kare ra ratou i kite iaia, e ta ratou i inangaro ra, kua pera atura ratou kiaia. E na reira oki ratou i te rave i te Tamaiti a te tangata.” Kua tuatua ua atu te papaanga: “Kite atura te au pipi ra e, ko Ioane bapetitzo tana i tuatua maira.”​—Mataio 17:10-13.

Kua rave a Ioane i tetai angaanga mei ta Elia rai i tona papetito anga i te au ngati Iuda tei tataraara i ta ratou au ara i tau ki te koreromotu a te Ture. Tei puapinga maata atu, ko Ioane to te Mesia tangata mua i te akakite ia Iesu Karaiti. (Mataio 11:11-15; Luka 1:11-17; Ioane 1:29) No teaa ra ta Ioane angaanga i riro e ei tupu anga meangiti ua i ta Malaki totou anga?

I roto i teia orama, kua kiteaia a Elia i te tuatuaanga kia Iesu. No muri ua ake teia i te matenga o Ioane Papetito, te akara anga i reira e ka raveia tetai angaanga mei ta Elia i te tuatau ki mua. Tei maata atu, kua akaari mai te totou e ka raveia teia angaanga i mua ake “i taua rā maata e te mataku o Iehova ra.” Te tae viviki maira te reira rave anga tei kapiti atu “taua rā maata o te Atua mana katoatoa ra” ia Ara Makito, me kare Aramakito. (Apokalupo 16:14-16) Te aite anga e ko te akatumu anga i te tuatau ki mua o te Patireia o te Atua i te rangi ra ka na mua mai te reira i tetai angaanga tei aiteite atu ki te au angaanga a Elia e tona tei aru mai iaia ko Elisaia. E tere atu i te anere mataiti, kua rave ana te Au Kite o Iehova i tetai angaanga te piri atura ki te akaoki anga i te akamorianga ma e te akateiteianga i to te Atua ingoa.​—Salamo 145:9-13; Mataio 24:14.

Tona Akakoro Anga

Penei na te akatuke anga i akamaroiroi ia Iesu no te au tamamae anga e te mate tana ka na roto atu. Te akarongo anga i tona Metua i te rangi ra te tuatua anga mai kiaia ei Tamaiti marekaia Nana penei kua akamaroiroi te reira i to Iesu akarongo. Inara eaa ta te akatuke anga i rave no tetai pae atu?

Kua akamaroiroi katoa te akatuke anga o Iesu i te akarongo o te aronga tei kite atu i te reira. Kua akapapuia to ratou manako e e Tamaiti a Iesu Karaiti na te Atua. Te Vaa Tuatua Maata o Iehova, te Tuatua ra, i te mea tikai e tei rotopu aia ia ratou, kua akarongo ratou i to te Atua uaorai reo i te akakite anga: “Taku Tamaiti akaperepre teia, kua mareka rava au iaia.” Noatu e kua rave aiteite rai a Iehova i teia akatika anga i to Iesu papetito angaia, i te tuatau o to Iesu akatuke angaia kua tuatua katoa atu te Atua e e tau te au pipi kia akarongo ki Tana Tamaiti.​—Mataio 3:13-17; 17:5; Ioane 1:1-3, 14

Kua riro te akatuke anga ei akamaroiroianga i te akarongo i tetai atu mataara. I te tuatau o te orama, kua tuatua a Iesu, a “Mose” e “Elia” no runga i te “akaruke anga tei tamanakoia e ka akatupu [a Karaiti ra] ki Ierusalema.” (Luka 9:31, NW) Kua uriia te tuatua “akaruke anga” mei tetai tu o te Ereni eʹxo·dos. Teia ekoto, me kare akaruke anga, te tika anga e kua o mai to Iesu matenga e ta te Atua akatu anga mai iaia ki te vaerua ora. (1 Petero 3:18) No reira na te akatuke anga i akamaroiroi i te akarongo ki roto i to Karaiti ra tuakaou anga. Na te reira tikai i patu i te akarongo na te orongaanga i tetai tika akakeu tikai e ko Iesu te ariki o te Patireia a te Atua na te Mesia. Tei maata atu, kua akaari mai te orama e ka kaka te Patireia.

Kua riro katoa te akatuke anga ei akamaroiroi i te akarongo ki roto i te totou Tuatua Tapu. Etai 32 mataiti i muri mai (mei te 64 T.N.), kua maara rai ia Petero teia kite anga e kua tata: “Kare oki ta matou i te tuatua taeke ua i akatupuia e te pakari ra, ka akakite atu ei matou ia kotou i te mana e te aerenga mai o to tatou Atu ra o Iesu Mesia, kua kite tikai ra to matou mata i tona tapunui. I rauka oki iaia i te Atua Metua ra te akangateitei e te kakā, ka tae mai ei iaia taua reo no roto mai i te kakā maata ra e, ‘Taku tamaiti akaperepere teia, kua mareka rava au iaia.[’] Kua akarongo matou i taua reo no te rangi maira, ia matou ma ia katoa ki runga i te maunga tapu ra. Tei ia tatou katoa te tuatua tika maata rava atura o te au peroveta; ko te mea meitaki ïa ia kotou kia akono i te reira, mei te lamepa e kakā ua i te ngai poiri ra, e kia makirata, e kake ei te etu popongi i roto i to kotou ngakau.”​—2 Petero 1:16-19.

Aiteanga o te Reira Kia Koe

Ae, kua manako a Petero i te akatuke anga o Iesu ei akapapu anga ririnui i te tuatua totou a te Atua. Penei kua taiku rai te apotetoro ko Ioane i teia orama i tona tuatua anga: “I riro mai nei te Logo ei tangata, e kua puakapa mai ki o matou nei, kua kite matou i tona kakā, te kakā e tau i te Tamaiti anau tai a te Metua ra kua ki i te aroa ua e te tuatua-mou.” (Ioane 1:14) Ma te aiteite rai, na te akatuke anga e patu i to tatou akarongo ki roto i te tuatua totou a Iehova.

Te akatuke anga e te au rave anga tei piri atu na te reira e raukaʼi to tatou akarongo i te akamaroiroiia e e Tamaiti a Iesu Karaiti na te Atua e koia te Mesia tei taputouia mai. Na te reira e akaririnui i to tatou irinaki ki to Iesu tuakaou anga ki te vaerua ora i te rangi. E tau katoa teia orama umere i te akamaata i toou akarongo ki roto i ta te Atua kavamani, no te mea teia akatuke anga e akaraanga te reira ki mua i to Karaiti kaka e te mana Patireia.

E akamaroiroianga akarongo tikai te kite e kua tou to Karaiti akatuke anga ki to tatou tuatau, te riro anga to Iesu vai anga ei mea tika tikai. (Mataio 24:3-14) Mei te 1914 mai kua tutara ana aia ei Ariki akataoongaia no te Atua i te au rangi. Kare e roa atu ana ka taangaangaia tona taoonga e te mana tei orongaia mai e te Atua no te patoi i te au enemi ravarai o te tutara anga na te atua, te akatueraanga i te mataara no tetai ao ou. (2 Petero 3:13) Ka rauka ia koe i te rekareka i to reira au akameitakianga ope kore me taangaanga koe i te akarongo i te au mea umere tei akaariia i roto i te akatuke anga o Iesu Karaiti.