Oraanga Kerititiano e te Angaanga Orometua—Au Manako ke Mai
AUKUTE 6-12
AU MEA UMERE I ROTO I TE PIPIRIA | LUKA 17-18
“E Akameitaki”
(Luka 17:11-14) E taua aerenga nona ki Ierusalema ra, i na Samaria aia i te aere, e i na Galilea. 12 E tei te tomo anga atu aia ki roto i tetai vila, kua aravei akera iaia tetai aronga lepera tino ngauru katoa, tu ua maira i te atea ke: 13 Kapiki ua maira te reo, na ko maira, E te Orometua, e Iesu e, e aroa mai koe ia matou. 14 E kia akara atura aia ia ratou, kua karanga atura, Ka aere, ka akakite ki te kau taunga ia kotou. E tei to ratou aere anga na te arataa, tamāia iora ratou.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Luka 17:12, 14
aronga lepera tino ngauru: I te tuatau i tataia ai te Pipiria, e matauia ana no te aronga repera i te noo ki te ngai okotai, kua tauturu teia ia ratou kia akono i tetai e tetai. (2 Ari. 7:3-5) Kua akataka mai te Ture a te Atua e kia noo te aronga repera ko ratou anake i tona ngai nooanga. Ka anoanoia ratou kia kapiki ua e: “Kua viivii, kua viivii!” i te akamatakite i tetai tangata. (Levi. 13:45, 46) Te aru anga i te akauenga i roto i te Ture, kua tu ua maira te aronga repera i te atea ke mei ia Iesu.—Akara i te au mea ke mai no runga ia Mata. 8:2 e te Glossary, “Maki lepera; Lepera.”
ka akakite ki te kau taunga: Te aru anga i te akauenga i raro i te Ture kia aere e akara i te taunga, kua akaue atu a Iesu i te aronga repera tei ora mai mei to ratou maki kia aere e akara i te taunga. (Mata. 8:4; Mare. 1:44) Raro i te Ture a Mose ka akara tetai taunga me kua ora mai te tangata repera mei tona maki. E oti ka aere te tangata repera tei ora mai mei tona maki ki te iero e ka oronga i tetai atinga me kore tetai apinga aroa, e rua nga manu ora viivii kore, te rakau arezi, te uru muramura e te isopa.—Levi. 14:2-32.
(Luka 17:15, 16) E kia akara iora tetai o ratou iaia uaorai, kua ora, kua oki maira ma te kapiki ua te reo i te akakakā anga i te Atua: 16 Kua tipapa iora aia ki raro i te vaevaeo o Iesu, kua akameitaki maira iaia: no Samaria oki taua tangata ra.
(Luka 17:17, 18) Kua karanga aturā Iesu, na ko atura, Kare ainei tino ngauru katoa i akaoraia nei? teiea io nei ra e toko iva? 18 Kare rava tetai i oki mai e akakakā i te Atua, mari ra ko teianei tangata ke.
Eaa ka Akaari ei i te tu Arikianga Rekareka?
Kua kopae ainei a Iesu i te aronga kare i akameitaki mai ana? Te akakite maira te papaanga e: “Kua karanga aturā Iesu, na ko atura, Kare ainei tino ngauru katoa i akaoraia nei? teiea io nei ra e toko iva? Kare rava tetai i oki mai e akakakā i te Atua, mari ra ko teianei tangata ke.”—Luka 17:17, 18.
Kare te aronga repera toko iva i te aronga kino. I mua atu ana, kua akakite pu ua mai ratou i to ratou akarongo i roto ia Iesu e te akarongo puareinga ua anga ki tana au ikuikuanga, te aere atu anga ki Ierusalema kia akakite ia ratou uaorai ki te kau taunga. Inara, kare e ekokoanga e te ariki rekareka oonu ra ratou i ta Iesu ravenga takinga meitaki, kareka ra, kare ratou i akaari ana i taua tu arikianga rekareka kiaia. Kare to ratou tu i akamareka ana i te Karaiti. Akapeea ra tatou? Me akono meitaki mai tetai tangata ia tatou, ka viviki ainei tatou i te akameitaki atu, e me ka tau, kia akaari atu tatou i te tu arikianga rekareka na te tataanga i tetai reta?
Kimi i te Mārama o te Tuatua Mou
(Luka 17:7-10) Koai to kotou na, e tavini tona, te arote ra, e te akaangai ra i te mamoe, e oki maira mei te kainga, e karanga vave atu kiaia, Ka aere koe, ka takoto i te kaingakai? 8 Kare aina e karanga atu kiaia e, E akanoonoo i te kaingakai naku, tatuaia to kakau ka rave mai ei i te kai, kia kai au, e kia inu oki! e akonei ake koe ka kai ei, e inu oki? 9 E manako ainei aia, e meitaki to taua tavini ra iaia, koia i rave i tei akaueia atu iaia ra? Te manako nei au, kare. 10 Koia katoa kotou, kia raveia e kotou te au mea katoa i akaueia atu, e na ko atu kotou, E au tavini puapinga kore matou nei: ko tei tau tikai ia matou ra, ko ta matou ïa i rave io nei.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Luka 17:10
puapinga kore: “Kare e puapinga.” Te apiianga no runga i ta Iesu akatutuanga, kare kia manako te au tavini, tana au pipi e kare ratou e puapinga ana. Roto i teia aerenga manako, te aiteanga o te tuatua “puapinga kore,” kia manako te au tavini ia ratou ei mea iti roa, kare ratou e tau kia akameitakiia. Kua manako tetai aronga kite i te aiteanga no runga i te au tuatua e “e au tavini puapinga kore matou tei tau ia matou ra.”
(Luka 18:8) E karanga atu au kia kotou, Kare rava e mamia, e akatika mai aia ia ratou. Kia tae maira te Tamaiti a te tangata nei, e kitea ainei e ia te akarongo i te enua nei?
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Luka 18:8
te akarongo: Me kore “teia tu akarongo.” “Te akarongo.” Roto i te reo Ereni te akapapu maira te kupu i mua ake i te tuatua “akarongo,” e kare a Iesu e tuatua ana i tetai ua atu tu akarongo, mari ra ko te akarongo tana i akakite i roto i te akatutuanga o te vaine takaua. (Luka 18:1-8) Te ō katoa maira te akarongo e e puapinga te pure kia Iehova, e kia irinaki e ka akatupu aia i te au mea tika no tona au tavini i ikiia. Kare a Iesu i oronga i te pauanga no runga i te akarongo no te mea kua inangaro aia i tana au pipi kia akamanako i to ratou akarongo. Tau te akatutuanga o te pure e te akarongo no te au pipi no te mea kua akakite a Iesu i te au timataanga ka tupu kia ratou a te tuatau ki mua.—Luka 17:22-37.
Tatau Pipiria
(Luka 18:24-43) Te kite rā Iesu e, te maata ra tona iriea anga, kua na ko atura, Te akao ngata o te aronga apinga nui ki roto i te basileia o te Atua e! 25 E akao ngoie ake te kamela na roto i te puta nira, i te tangata apinga nui kia akao ki roto i te basileia o te Atua ra. 26 Kua na ko maira te aronga i akarongo ra, Koai oki te ka ora? 27 Kua karanga atura aia, Ko te au mea e kore e tika i te tangata nei, e tika ïa i te Atua. 28 Kua tuatua mairā Petero, I na matou, kua akaruke i te au mea katoa, e kua aru mai nei ia koe. 29 Kua karanga atura aia kia ratou, Koia mou taku e karanga atu kia kotou nei, Kare e tangata i akaruke i te are, e te au metua, e te au taeake, e te vaine, e te tamariki, no te basileia o te Atua, 30 E kore ei e rauka iaia te mea maata roa atu i teianei ao, e i te ao a muri nei, ko te ora mutu kore ïa. 31 Kua arataki atura aia i te tino ngauru ma rua ra, e na ko atura kia ratou, I na, te aere nei tatou ki Ierusalema; e te au tuatua ravarai no te Tamaiti a te tangata i tataia e te au peroveta ra, ka ope rava ïa i te tupu. 32 Ka tukuia oki aia ki te rima o te etene, e ka taitoitoia, e ka takingakinoia, e ka tutuaia oki ki te uavare: 33 E ka pāpāia, e tamate ravaia: kia tae ra ki te po toru ra, ka tu akaou rai ki runga. 34 Kare rava ra ratou i kite i taua au tuatua katoa ra, i uunaia ïa tuatua ia ratou; kare ratou i kite i te tau anga i tei tuatuaia maira. 35 E vaitata atura aia ki Ieriko, te noo ra tetai tangata matapo i te pae ara, te pati ra i te apinga: 36 E kia akarongo akera aia i te tere anga o taua urupu ra, kua ui akera aia, Eaa tena? 37 Kua akakite maira ratou kiaia, ko Iesu i Nazareta teia e aere nei. 38 Kua kapiki atura aia, na ko atura, E Iesu, te Tamaiti a Davida ra, e aroa mai koe iaku. 39 E te aronga i na mua ra, kauvae maira iaia, kia muteki atu aia: maata rava atura tona kapiki i reira, E te Tamaiti a Davida, e aroa mai koe iaku. 40 Tu ua iorā Iesu, kua akaue atura kia arataki mai ratou iaia kiaia: e tae maira aia i vaitatao, kua ui atura aia kiaia, 41 Na ko atura, Akapeea atu au kia koe i toou anoano? Kua na ko maira aia, E te Atu, kia puera toku mata. 42 Kua karanga aturā Iesu kiaia, Kia puera to mata, kua ora koe i toou akarongo. 43 Puera akera tona mata i reira, e kua aru maira iaia ma te akakakā i te Atua: e kite akera te tangata tini, akameitaki katoa atura i te Atua.
AUKUTE 13-19
AU MEA UMERE I ROTO I TE PIPIRIA | LUKA 19-20
“Apii Mei te Akatutuanga o te Nga Mina Okotai Ngauru”
(Luka 19:12, 13) No reira aia i na ko atu ei. Kua aere atura tetai tangata mana ki te enua mamao, kia rauka iaia te taoonga ariki, e ka oki mai ei. 13 Kua karanga atura aia ki nga tavini tino ngauru nona ra, e kua tuku atura i nga mina okotai ngauru kia ratou, kua na ko atura kia ratou, E oko ua kotou e kia oki mai au ra.
jy 232 ¶2-4
Tana Akatutuanga o te Nga Mina Okotai Ngauru
Karanga aia: “Kua aere atura tetai tangata mana ki te enua mamao, kia rauka iaia te taoonga ariki, e ka oki mai ei.” (Luka 19:12) Ka roa te tuatau e oki mai ei aia. Ko Iesu te “tangata mana” tei aere ki tetai “enua mamao,” i te rangi, kia oronga tona Metua i te taoonga ariki kiaia.
I roto i te akatutuanga, i mua ake ka aere ei te “tangata mana,” kua kapiki aia e tai ngauru au tavini e kua oronga e taki tai moni ario kia ratou, e kua karanga e: “E oko ua kotou e kia oki mai au ra.” (Luka 19:13) E puapinga maata to te au moni ario. E tai mina, aiteite te reira ki te moni me angaanga tetai tangata tanutanu e toru marama.
Penei ka manako te au pipi e kua aite ratou ki nga tavini tino ngauru, no te mea i akaaite ana a Iesu ia ratou ei aronga kokoti. (Mataio 9:35-38) Kare aia i pati ia ratou kia apai mai i te mou o te titona. Inara, ko te mou e akatutu maira i tetai au pipi ke te ka noo i roto i te Patireia o te Atua. No reira ka taangaanga te au pipi i tei orongaia kia ratou kia akamaata atu i te aronga ka noo ki roto i te Patireia.
(Luka 19:16-19) Kua aere maira tetai, kua tuatua maira, E te atu, okotai ngauru mina i rauka i te mina noou ra. 17 Kua karanga atura aia kiaia, Kua tika, e tavini meitaki koe: no te mea kua akono meitaki koe i tenana apinga iti poepoe, ei tutara koe e kia okotai ngauru oou oire. 18 Kua aere maira oki te toko rua, na ko maira E te atu, e rima mina i rauka i te mina noou ra. 19 Kua karanga katoa atura aia kiaia, Ei tutara koe kia rima oou oire.
jy 232 ¶7
Tana Akatutuanga o te Nga Mina Okotai Ngauru
Me kua manako te au pipi e kua aite ratou mei te au tavini tei taangaanga i tei orongaia kia ratou ei akamaata i te au pipi, ka papuia ratou e ka mareka a Iesu. Ka papu katoa ia ratou e ka tutaki aia i to ratou maroiroi. E tika, kare i aiteite te turanga e te maroiroi o te au pipi a Iesu. Inara ko Iesu, tei rauka iaia te “taoonga ariki,” ka tutaki aia i to ratou maroiroi i te akariro i to te pa enua ei pipi.—Mataio 28:19, 20.
(Luka 19:20-24) Kua aere maira tetai, na ko maira, E te atu, i na, tera mai te mina noou ra, i vaio marieia e au ki roto i te vaî; 21 I mataku oki au ia koe, no te mea e tangata rotoriri koe: e rave rai koe i tei kore i vaioia e koe ra, e kokoti oki koe i tei kore i ruruia e koe ra. 22 Kua karanga atura aia kiaia, E teianei tavini kino e, e akaapa au ia koe i te tuatua no roto i toou uaorai vaa. Kua kite koe e, e tangata rotoriri au, i te rave anga i tei kore i vaioia e au ra, e te kokoti anga i tei kore i ruruia e au; 23 Eaa iora koe i kore ei i taoi atu i toku moni ki te okoanga ra, e kia tae mai au ra, rauka iora toku ma te oko? 24 Kua karanga atura aia ki te aronga i tu ua i reira ra, Ka rave atu i tona mina, ka o atu ei na te tangata okotai ngauru ona mina ra.
jy 233 ¶1
Tana Akatutuanga o te Nga Mina Okotai Ngauru
No tei kore aia i rave i te angaanga ei akamaata atu i te mekameka o te patireia o tona pu, kua ngere teia tavini i te tutaki. Te tiaki ra te au apotetoro i te tuatau e tutara ai a Iesu i roto i te Patireia o te Atua. Roto i tana i akakite ei no te tavini openga, penei ka kite ratou e me kare ratou e maroiroi kare o ratou ngai i roto i te Patireia.
Kimi i te Mārama o te Tuatua Mou
(Luka 19:43) Te vaitata maira oki te tuatau, e akapiniiaʼi koe e to au enemi i te koro, e takako ratou ia koe e pini ua ake, ka tāpu ei ia koe i roto.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga Luka 19:43
koro: Me kore “aua rakau.” E tai rai taime ka kiteaia te tuatua Ereni khaʹrax i roto i te Tuatua Tapu Ereni Kerititiano. Kua tataia te aiteanga o teia tuatua ei “rakau me kore e pou ei aua i tetai ngai” e pera katoa ei “au poupou na te au vaeau e akatu.” Tupu ta Iesu au tuatua i te mataiti 70 T.N. te akauenga a Titus i tona vaeau kia koropini ia Ierusalema ki te aua. Te tumu i aua ai a Titus ia Ierusalema—kia kore te ngati Iuda e oro, kia tuku ratou i te au e kia tupu te onge i roto i te oire. E rauka ai te akatu i teia aua takapini ia Ierusalema, kua tipu te au vaeau i te au pu rakau i vao mai ia Ierusalema.
(Luka 20:38) Kare oki aia i te Atua no tei mate, no tei ora ra; te ora katoatoa ra iaia.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Luka 20:38
te ora katoatoa ra iaia: Me kore “te ora katoatoa ra i roto i tona mata.” Akakite maira te Pipiria i te au tangata e ora ra inara kua akatakake ia ratou mei te Atua, kua mate ratou i roto i tona mata. (Ephe. 2:1; 1 Timo. 5:6) Koia katoa, te au tavini i mate tana i mareka, te ora ra ratou i roto i tona mata no te mea ka akatu akaou mai Aia ia ratou.—Roma 4:16, 17.
Tatau Pipiria
(Luka 19:11-27) E te akarongo maira ratou i taua tuatua ra, kua tuku katoa atura aia i tetai parabole, no te mea te vaitata atura aia ki Ierusalema, e te manako ra ratou e, e kitea mai te basileia o te Atua i reira ra. 12 No reira aia i na ko atu ei. Kua aere atura tetai tangata mana ki te enua mamao, kia rauka iaia te taoonga ariki, e ka oki mai ei. 13 Kua karanga atura aia ki nga tavini tino ngauru nona ra, e kua tuku atura i nga mina okotai ngauru kia ratou, kua na ko atura kia ratou, E oko ua kotou e kia oki mai au ra. 14 Te makitakita ra tona matakeinanga iaia, e kua tono atura i te veka na muri atu, ei na ko atu e, Auraka tenana tangata ei ariki no matou. 15 E oki maira aia, ma te taoonga ariki katoa i rungao iaia, kua akaue atura aia i taua au tavini tana i tuku i te moni ra, e aere mai kiaia, kia kite aia i te tu o te apinga i rauka i ta ratou oko anga. 16 Kua aere maira tetai, kua tuatua maira, E te atu, okotai ngauru mina i rauka i te mina noou ra. 17 Kua karanga atura aia kiaia, Kua tika, e tavini meitaki koe: no te mea kua akono meitaki koe i tenana apinga iti poepoe, ei tutara koe e kia okotai ngauru oou oire. 18 Kua aere maira oki te toko rua, na ko maira E te atu, e rima mina i rauka i te mina noou ra. 19 Kua karanga katoa atura aia kiaia, Ei tutara koe kia rima oou oire. 20 Kua aere maira tetai, na ko maira, E te atu, i na, tera mai te mina noou ra, i vaio marieia e au ki roto i te vaî; 21 I mataku oki au ia koe, no te mea e tangata rotoriri koe: e rave rai koe i tei kore i vaioia e koe ra, e kokoti oki koe i tei kore i ruruia e koe ra. 22 Kua karanga atura aia kiaia, E teianei tavini kino e, e akaapa au ia koe i te tuatua no roto i toou uaorai vaa. Kua kite koe e, e tangata rotoriri au, i te rave anga i tei kore i vaioia e au ra, e te kokoti anga i tei kore i ruruia e au; 23 Eaa iora koe i kore ei i taoi atu i toku moni ki te okoanga ra, e kia tae mai au ra, rauka iora toku ma te oko? 24 Kua karanga atura aia ki te aronga i tu ua i reira ra, Ka rave atu i tona mina, ka o atu ei na te tangata okotai ngauru ona mina ra. 25 (Kua tuatua maira ratou kiaia, E te atu, okotai ngauru oki ona mina.) 26 E akakite atu oki au kia kotou, E apinga maata tona ra, e akamaataia atu rai tona; e apinga iti tona ra, e ravea ke ïa taua iti iaia ra. 27 Kareka taua au enemi noku ra, ko tei kore i āriki mai iaku ei ariki no ratou, arataki mai ana ïa i ko nei i mua i toku nei aroaro, e ta.
AUKUTE 20-26
AU MEA UMERE I ROTO I TE PIPIRIA | LUKA 21-22
“Te Vaitata Maira Oki to Kotou Ora”
(Luka 21:25) E e akairo to roto i te rā, e to roto i te marama, e to roto i te au etu; e te mate anga o te pa enua o te ao nei i te tumatetenga; te tai e te kare i te aruru anga.
kr 226 ¶9
Ka Takore to Iehova Patireia i Tona au Enemi
Te au akairo i runga i te rangi. Akakite a Iesu: “E akapoiriia te rā, e kare te marama e kakā mai, e topa mai oki te au etu o te rangi.” E mea papu roa e kare te tangata e aere ki te au arataki akonoanga no te kimi marama. Te tuatua ainei ra a Iesu i tetai mea kitea koreia ka tupu i runga i te rangi? Penei ake paa. (Isa. 13:9-11; Ioela 2:1, 30, 31) Ka akapeea te tangata me kite ratou i teia me tupu? Ka ‘mate’ ratou i te “tumatetenga.” (Luka 21:25; Zepha. 1:17) Te au enemi o te Patireia o te Atua—mei te au ariki ki te au tavini—ka tupu te “taravai anga o te ngakau tangata i te mataku” e ka pipini aere ratou. Kare ra e kitea e ratou tetai ngai pipinianga mei te riri otooto o to tatou Ariki.—Luka 21:26; 23:30; Apo. 6:15-17.
(Luka 21:26) E te taravai anga o te ngakau tangata i te mataku, e te manako ua anga i taua au mea ra i te vaitata anga mai i te ao nei; ka riro oki te au mea mana o te rangi ra i te ruruia.
(Luka 21:27, 28) Ei reira ratou e kite ei i te Tamaiti a te tangata, i te aere anga mai na roto i te tiao, ma te mana e te kakā maata. 28 E kua tupu anake teianei au mea, e nānā to kotou mata ki runga, e akateitei to kotou mimiti; te vaitata maira oki to kotou ora.
Tauta Pakari “Kia Vai Marie Mairai te Aroa Taeake”!
“Kia akamaroiroi.” (E tatau ia Ebera 13:6.) Ka riro te tu irinaki ia Iehova ei akamaroiroi ia tatou kia akakoromaki i te au timata anga ngatā. Ka riro teia tu maroiroi ua ei akapapu ia tatou. Me e tu papu to tatou, ka rauka i te akaari i te tu aroa taeake na te akamaroiroi anga e te akapumaana anga i to tatou au taeake e te au tuaine. (1 Tesalonia 5:14, 15) Noatu i te tuatau o te mate maata, ka akamaroiroi tatou e te vaitata mai nei te ora.—Luka 21:25-28.
“Te Vaitata Maira Oki to Kotou Ora”!
Akapeea te au puakanio me ariu atu me kite ratou e ka takoreia ratou? Ka “aue” ratou. (Mataio 24:30) Inara akapeea te aronga akatainuia e te aronga tei turu ia ratou me ariu atu? Ka rave ratou i ta Iesu i tuatua mai e: “E kua tupu anake teianei au mea, e nānā to kotou mata ki runga, e akateitei to kotou mimiti; te vaitata maira oki to kotou ora.”—Luka 21:28.
Kimi i te Mārama o te Tuatua Mou
(Luka 21:33) E kore ake te rangi e te enua, kare rava ra taku nei tuatua e kore.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Luka 21:33
kore ake te rangi e te enua: Akakite maira tetai au irava e ka vai rai te enua e te rangi e mutu kore ua atu. (Gene. 9:16; Sala. 104:5; Kohe. 1:4) No reira e puapinga tikai ta Iesu au tuatua no te mea noatu ka tupu te au mea manako koreia e ka kore ake te rangi e te enua, ka tupu rai ta Iesu au tuatua. (Akaaite ia Mata. 5:18.) Kare e kore, ko te rangi e te enua e taikuia nei i konei ko te “muatangana rangi e tei muatangana enua” i roto ia Apo. 21:1.
kare rava ra taku nei tuatua e kore: Me kore “kare taku tuatua e kore.” Kua taangaangaia i roto i te reo Ereni te nga tuatua “kare” e te “kore” e pera te verepa ei patoi pakari i tetai manako, taka meitaki e ka vai rai te au tuatua a Iesu.
(Luka 22:28-30) Ko kotou ko te aronga e noo tamou i vaitata iaku i toku au timataanga nei: 29 Mei toku metua i akono i tetai basileia noku ra, kua akono katoa au ia kotou; 30 Kia kai katoa kotou e kia inu oki i taku kaingakai i toku basileia ra, e kia noo ki rungao i te au terono i te akava anga i nga kopu tino ngauru ma rua o Iseraela ra.
“E Riro Rai Kotou ei Basileia Taunga”
Muri ake i te akanoo anga i te Kaikai Anga Aiai a te Atu, kua papau a Iesu ki tana au pipi tiratiratu i tetai koreromotu tei kapikiia e ko te koreromotu Patireia. (E tatau ia Luka 22:28-30.) E tuke rai teia koreromotu no te mea kare a Iehova i roto. E koreromotu teia i rotopu ia Iesu e te aronga akatainuia. I te akakite anga a Iesu e “mei toku metua i akono i tetai basileia noku ra,” penei te taiku ra aia i te koreromotu ta Iehova i papau kiaia e: “E taunga koe e tuatau ua atu mei ia Melekizedeka te tu.”—Ebe. 5:5, 6.
Ko te au apotetoro e 11 a Iesu, kua vai tiratiratu rai ratou kiaia i tona au timataanga pouroa. Kua riro te koreromotu Patireia ei akapapu e ka noo te au apotetoro ki runga i te au terono e ka tutara kapiti ratou e Iesu i runga i te rangi ei au ariki, e ei au taunga. Inara kare no ratou anake ua teia tikaanga ngateitei. Kua mama mai a Iesu ki te apotetoro ko Ioane na roto i te orama e kua karanga maira e: “Ko te riro iaia te re ra, e akanoo au iaia iaku nei ki runga i toku terono, mei tei riro katoa mai te re iaku ra, e te noo nei au e taku Metua katoa ki rungao i tona terono.” (Apo. 3:21) No reira kua papauia te koreromotu Patireia ki te 144,000 Kerititiano aronga akatainuia. (Apo. 5:9, 10; 7:4) Ko teia koreromotu te akanoonooanga tei akamanaia no te aronga akatainuia kia tutara kapiti e Iesu i te rangi. Aite rai teia ki tetai vaine tei ikiia kia akaipoipo i tetai ariki. Me oti raua i te akaipoipo, e tikaanga to te vaine kia tutara kapiti e te ariki. Te kapiki ra te Pipiria i te aronga akatainuia e ko te “vaine akaipoipo ou” a Karaiti, e “paretenia viivii kore” tei koreromotuia ei vaine akaipoipo na Karaiti.—Apo. 19:7, 8; 21:9; 2 Kori. 11:2.
Tatau Pipiria
(Luka 22:35-53) Kua karanga atura aia kia ratou, Iaku i tono ia kotou ma te moni kore ra, e te pute kore ra, e kare oki e tamaka apai ua, i ngere ainei kotou i tetai mea ngiti? Kua tuatua maira ratou, Kare rava. 36 Kua karanga atura aia kia ratou, I teianei ra, e āriki moni tana ra, e apai ïa, e tana katoa oki pute; e kare ona e koke ra, e oko atu aia i tona kakau i te koke. 37 E akakite atu oki au kia kotou, i te manga tuatua i tataia ra e, “Kua kapiti katoaia aia ki te aronga rave ara ra,” e tupu ïa iaku nei; e te au tuatua noku ra, e ope ïa i te tupu. 38 Kua tuatua maira ratou, E te Atu, i na, e rua eianei puke koke. Kua na ko atura aia kia ratou, Oti ra ua. 39 Tomo atura aia ki vao, aere atura ki te maunga ra ki Oliveta, i tana i mātau ra; e kua aru atura te au pipi iaia. 40 E tae atura aia ki reira, kua karanga atura aia kia ratou, Ka pure, kia kore kotou e rokoia e te timataanga. 41 E taka iti ke atura aia ia ratou mei te ngai e taea e te toka tiora ra te roa; tuku iora i te turi ki raro, e pure iora aia, 42 Na ko atura, E taku Metua, kia tika ia koe ra, e apai ke atu koe i teianei kapu: kia tupu ra toou anoano, auraka toku. 43 Kua mama maira tetai angela no te rangi mai kiaia, kua akamaroiroi maira iaia. 44 E no te mea te maata ua ra tona mamae aue, viviki rava atura tana pure: e mei te toto kurukuruatu ra tona ou i te topa anga ki raro i te one. 45 E tu maira aia ki runga i taua pure anga ra, e tae maira ki te au pipi ra, rokoia mai te moe anake ra i te aue. 46 Kua karanga atura aia kia ratou, Eaa kotou i moe ei? ka tu ki runga, ka pure, ka rokoia aea kotou e te timataanga. 47 E kare i mutu tana tuatua, i na, tetai urupu maata, e tetai no te tino ngauru ma rua ra, ko tei tuatuaia ia Iuda ra, i te aere anga mai na mua ia ratou, e aere ua maira aia i vaitatao ia Iesu, e ongi iaia. 48 Kua karanga aturā Iesu kiaia, E Iuda, e pikikaa mai koe i te Tamaiti a te tangata nei i te ongi? 49 Te kite ra to vaitatao iaia, i te openga o taua mea ra, e kua ui maira kiaia, E te Atu, e tapotu aina matou ki te koke? 50 Kua tapotu atura tetai o ratou i te tavini o te taunga maata ra, e motu ke atura tona taringa katau. 51 Kua karanga aturā Iesu, na ko atura, Oti ra ua. Kua akatukia ua atura aia i tona taringa, ora atura. 52 Kua karanga aturā Iesu ki te kau taunga nunui ra, e te au rangatira o te iero ra, e te aronga pakari, tei aere mai kiaia ra, I aere mai nei kotou ma te koke e te rakau, mei te mea e, e keia? 53 Ia tatou oki i noo ua i roto i te iero i te au rā katoa ra, kare oki kotou i opu ua mai iaku i reira: ko to kotou ra teianei ora, e te mana anga o to te poiri.
AUKUTE 27–TEPETEMA 2
AU MEA UMERE I ROTO I TE PIPIRIA | LUKA 23-24
“Kia Akakore i te Ara a Tetai Ke”
(Luka 23:34) Kua karanga aturā Iesu, E taku Metua, e akakore mai koe i ta ratou ara, kare oki ratou i kite i ta ratou i rave nei. Kua tua kelero iora ratou i tona kakau.
‘Kia Kite i te Aroa o te Mesia’
Kua akaata apa kore a Iesu i te tu aroa o tona Metua i tetai atu tu puapinga—kua ‘tika [aia] i te akakore i te ara.’ (Salamo 86:5) Te kitea ra teia tu puareinga iaia i runga i te rakau tamamae. Kua tukuna maroia kia tamate akamaia, ma te au naero tei patiaia ki roto i tona nga rima e te vaevae, eaa ta Iesu i tuatua atu? Kua kapiki ainei aia kia Iehova kia takinga kino i te aronga tei tamate iaia? Ei tuke anga, ko tetai o te au tuatua openga a Iesu ko teia: “E taku Metua, e akakore mai koe i ta ratou ara, kare oki ratou i kite i ta ratou i rave nei.”—Luka 23:34.
(Luka 23:43) Kua tuatua mairā Iesu kiaia, Koia mou taku e karanga atu kia koe nei, ei Paradaiso taua katoa i teianei rai rā.
Ka Akakore Ainei te Atua i te au Ara Kino?
Te kite katoa maira a Iehova i te tu o te tangata kare ko tana ara ua. (Isaia 1:16-19) Akamaara ana i te nga tangata kino i runga i te rakau tamamae e Iesu. Kua rave ana raua roa ai i te kino, e kua karanga tetai o raua: “Ko te tutaki oki teia i ta taua i rave ra: kareka teianei tangata [Iesu], kare rava ana tuatua kino.” Te akaari maira te au tuatua a te tangata kino e kua kite aia ia Iesu. Na tera kite i taui i tona tu. Ka kiteia teia i roto i tana i pati ei kia Iesu: “E akamaara mai koe iaku, kia tae koe ki toou basileia.” Eaa ta Iesu i pau no tana patianga? “Koia mou taku e karanga atu kia koe nei, ei Paradaiso taua katoa i teianei rai rā.”—Luka 23:41-43.
Akamanako ana: Te au tuatua openga a Iesu, te akaari maira i tona tu aroa no tetai tangata rave kino tei tau kia tamateia. E akamaroiroianga tikai teia no tatou! Ka papu ia tatou e ka akaari a Iesu Mesia e tona Metua ko Iehova i taua tu aroa ra ki te aronga tei tataraara tikai, noatu te kino ta ratou i rave.—Roma 4:7.
(Luka 24:34) E te tuatua anake ra, Kua ora tika rai te Atu, e kua akakite mai kia Simona.
‘Kia Kite i te Aroa o te Mesia’
Penei ko tetai akaraanga akakeu anga a Iesu no te akakore i te ara ka kiteaia i roto i tana akono anga i te apotetoro ko Petero. Kare e ekoko anga e kua inangaro tikai a Petero ia Iesu. Ia Nisana 14, i te po openga o to Iesu oraanga, kua akakite atu a Petero kiaia: “E te Atu, kua tika iaku i te aru atu ia koe, e kia tapeka katoaia taua e mamate katoa atu.” Inara, i nga mea ora tokoiti ua i muri mai, kua pikikaa a Petero e toru taime i te kite anga ia Iesu! Te akakite maira te Pipiria kia tatou i tei tupu i te tuatua anga a Petero i te toru o tana pikikaa: “Kua ariu maira te Atu, kua akara maira kia Petero.” Kua taitaiaia no te teiaa i tana ara, kua “aere aturā Petero ki vao, maata ua atura te aue.” I te matenga a Iesu i muri mai i taua ra ra, penei kua umere taua apotetoro, ‘Kua akakore mai ainei toku Atu iaku?’—Luka 22:33, 61, 62.
Kare a Petero i anoanoia kia tapapa roa i te pau anga. Kua akatuia mai a Iesu i te popongi o Nisana 16, e i te akaraanga i taua ra rai, kua aere atu aia i te atoro ia Petero. (Luka 24:34; 1 Korinetia 15:4-8) Eaa ra a Iesu i akara takake atu ei i taua apotetoro tei patoi pakari Iaia? Penei kua inangaro a Iesu i te akapapu kia Petero tei tataraara e te inangaroia ra aia e te manako puapingaia ra e tona Atu. Inara e maata atu ta Iesu i rave no te akapapu ia Petero.
Kimi i te Mārama o te Tuatua Mou
(Luka 23:31) Ko te ravenga oki teia i te rakau mata nei, akapeeaia ra te marō?
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Luka 23:31
te rakau mata nei, . . . te marō: Te akaaite nei a Iesu i teia ki te au ngati Iuda. Kua aite ratou mei tetai tumu rakau e mate atura no te mea te ora ra a Iesu e tetai au ngati Iuda tei irinaki iaia. Inara, ka tamateia a Iesu, e ka akatainuia te au ngati Iuda tiratiratu ki te vaerua tapu e ka riro mai ratou ei tuanga no Iseraela o te Atua. (Roma 2:28, 29; Gala. 6:16) A te reira tuatau, kua aite to Iseraela mei tetai tumu rakau e mate atura.—Mata. 21:43.
(Luka 23:33) E tae atura ratou ki te ngai i tuatuaia ra e, ko Kalavaria, akasatauro iora ratou iaia i reira, e nga tangata rave tuatua kino ra, i te rima katau tetai, i te rima kaui oki tetai.
au mea ke mai roto i te nwtsty media
Naero i Roto i te Poʼo Vaevae
E tutu teia no te ivi poʼo vaevae o tetai tangata tei puta i te naero e 11.5 cm (4.5 in.) te roroa. Kitea mai te ivi poʼo vaevae mua i te 1968, te keriia anga te tua tokerau o te oire Ierusalema. Taua ivi ra, no te tuatau mai e tutara ra a Roma. Te akapapu maira te au apinga tei keriia mai e me akasatauroia te tangata, e patitiia ana ratou ki runga i te rakau ki te naero. Penei e aite rai teia naero ki ta te au vaeau Roma i patiti ei ia Iesu Mesia ki runga i te rakau. Kitea mai teia i roto i tetai pia vairanga ivi, e tukuia ana te ivi o te tangata i mate ki roto. Te akaari maira teia e e raveia ana te tanumanga no te aronga tei akasatauroia.
Tatau Pipiria
(Luka 23:1-16) KUA tu anake akera taua aronga maata katoa ra ki runga, arataki atura iaia kia Pilato ra. 2 Kua tapepe atura ratou iaia, na ko atura, Kua kite akenei matou i teianei tangata i te taruri ke anga i teianei enua, e te akakore anga i te tautaūnga na Kaisara, i te tuatua anga iaia uaorai e, ko te Ariki ra aia, ko te Mesia. 3 Kua ui mairā Pilato kiaia, na ko maira, Ko te Ariki ainei koe o te ngata Iuda? Kua karanga atura aia, Koia tika taau i tuatua mai ana. 4 Kua karanga aturā Pilato ki te kau taunga nunui ra, e ki te tangata tini ra, Kare rava e ara i kitea e au i teianei tangata. 5 Maata rava atura to ratou māro, e te na ko anga atu, Te taoriori nei aia i te tangata i te tuatua tana e apii i Iudea katoa, mei Galilea mai, e tae rava mai nei i teianei ngai. 6 E akarongo akerā Pilato i te ingoa Galilea, kua ui akera aia, No Galilea ainei taua tangata nei? 7 E kite akera aia e no to Heroda pae enua aia, kua tono atura aia iaia kia Heroda ra, tei Ierusalema katoa aia i reira. 8 Mareka rava akerā Heroda i te kite anga atu ia Iesu: kua roa oki tona inangaro kia kite iaia, no te mea e tuatua maata tana i akarongo iaia, e i manako aia kia kite i tetai akairo i te rave angaia e ia. 9 Kua ui maira aia e manganui te ui anga; kare rava ra aia i ki atu kiaia. 10 Te tapepe tamou nui marie maira te kau taunga nunui ra, e te au tata tuatua, iaia. 11 Kua akavaavaa mairā Heroda e tona au vaeau iaia, aviri maira, akakakau maira iaia i te kakau inuinu, e kua akaoki maira iaia kia Pilato. 12 Ongi iorā Pilato raua ma Heroda i taua rā ra, i noo enemi ua ana raua i muatangana. 13 E oti akera te kau taunga nunui, te au akava, e te tangata tini, i te akaputuputuia e Pilato, 14 Kua karanga atura aia kia ratou, I arataki mai ana kotou i teianei tangata kiaku nei, mei te mea e, i taruri keia te enua e ia: e i na, i kimi io nei oki au iaia i mua i to kotou aroaro, e kare rava ana e ara i kitea e au, i te au mea katoa ta kotou e tapepe iaia nei: 15 E kare katoa oki i kitea e Heroda; kua tono oki au ia kotou kiaia ra; e i na, kare rava ana ara i rave e tau ei iaia te mate. 16 E teianei e pāpā au iaia, ka tuku ua atu ei.