Au Uianga a te Aronga Tatau
E toru o te au Evangeria te akakite maira i te akaapa anga no runga i te akatainu anga ia Iesu ma te manongi oko maata. Kua maro atu ainei te au apotetoro e manganui, me ko Iuda anake ua?
Te kite ra tatou i teia tupu anga i roto i nga Evangeria a Mataio, Mareko, e Ioane. I te akara anga kua rave a Iuda na mua i te akaapa anga, i reira kua aru atu tetai o te au apotetoro i te akatikaanga kiaia ra. Kua akatutu mai teia akatupu anga i te tumu ka akameitaki ei tatou i nga tata anga Evangeria e a. E tika tikai te au tata anga a te tangata tata tataki tai, inara kare te katoa anga i oronga mai i te au tupu anga aiteite. Na te akaaiteanga i te au tupu anga, ka rauka mai ia tatou tetai kite anga ki katoa o te au tupu anga e manganui.
Kua oronga mai te tata anga ia Mataio 26:6-13 i te ngai—te are o Simona te tangata repera, i Betania—inara kare i oronga mai i te ingoa o te vaine tei riringi i te manongi ki runga i te upoko Iesu. Te akakite maira Mataio: “E kite akera tana au pipi, kua riri iora” e kua akaapa e penei ka tau kia okoia te manongi e kia orongaia te moni ki te putaua.
Kua kapiti katoa a Mareko i taua mea rai. Inara kua kapiti mai aia e kua vavai aia i te vairanga. Tei roto i te reira te “manongi narido,” penei kua tukuia mai mei Initia maira. No runga i te akaapa anga, kua ripoti mai a Mareko e “riri akera tetai pae i roto ia ratou uaorai,” e “kua koumuumu iora ratou iaia.” (Mareko 14:3-9) No reira kua akaari mai te nga tata anga e rua e e maata atu i te okotai apotetoro i o atu i te akaapaanga. Inara akapeea te reira i akamatai?
Kua kapiti atu a Ioane, koia tetai kite mata, i tetai atu akakite anga. Kua oronga mai aia i te ingoa o te vaine—ko Maria, te tuaine o Mareta e Lazaro. Kua oronga katoa mai a Ioane i teia akakite anga, tei turu kare i patoi: “Kua akatainu iora i te vaevae o Iesu, e orei atura i tona vaevae ki tona rauru.” I te kapitianga i te nga tata anga, ka kite tatou e kua riringi a Maria i te manongi, ta Ioane i akapapu maira ei “manongi narido,” ki runga i te upoko e te vaevae o Iesu. Kua piri vaitata tikai a Ioane kia Iesu e kua manga riri aia i te au akakino anga Kiaia. Te tatau ra tatou: “Kua na ko akera tetai pipi nana, ko Iuda Ikariota, ko te pikikaa iaia ra, Eaa teianei manongi i kore ei i okoiaʼi i te denari kia toru ake te anere, apai atu ei na te putaua ra?”—Ioane 12:2-8.
E tika, ko Iuda “tetai pipi nana,” inara, te kite ra koe i to Ioane riri i te parani anga tetai i roto i teia taoonga i te akapikikaa Iesu. Kua kite mai tetai tangata uri reo ko Dr. C. Howard Matheny no runga ia Ioane 12:4: “Ko te present participle ‘te’ e te present infinitive ‘kia’ te akakite maira i te angaanga ka raveia me kore te angaanga ka rave ua atu. Te akaari mai nei teia pikikaa anga o Iesu e Iuda e kare i te angaanga tupu ua mari ra kua paraniia te reira i te au ra e manganui.” Kua kapiti katoa Ioane i te manako anga e kua akaapa atu a Iuda “kare ra to te mea, e aroa aia i te putaua ra; no te mea ra, e keia aia, e nana i mou i te pute, e nana rai i apai i nga mea i tukuia ki roto ra.”
Te tau ra i reira e na te tangata keia ko Iuda i akamata i te akaapaanga no te mea e maata tana ka keia me okoia ana te manongi e kua tukuia te moni ki roto i te pute tana i tiaki ra. I te akakite anga a Iuda i teia akaapa anga, penei kua ariki te au apotetoro no te mea i te akaraanga kua tika ia. Inara, ko Iuda te tangata mua tei akamata i te akaapa anga.