Tei Takinga Kino Ra Kua Kite i Tetai Marama Maata

KUA riri maata a Saula i te au pipi a Iesu. Kare i merengo i te takinga kinoanga tei raveia ra kia ratou i Ierusalema, kapiti katoa i te pepeianga ia Setephano i te toka, kua kimi aia i teianei kia akatotoa atu i te takinga kinoanga. “Te maata ua ra ïa tana tuatua akamataku e te ta i te au pipi a te Atu ra, e aere atura [Saula] ki te taunga maata ra, kua pati atura iaia i te leta e kave ki te au sunago i Damaseko, e kia kitea atu e ia te aronga i mou i taua tuatua ra, kia arataki mai aia ia ratou ma te tapeka auri katoa ki Ierusalema, te tane e te vaine katoa oki.”​—Angaanga 9:1, 2.

Ia Saula e aaere atura ki Damaseko, penei te tamanako ra aia e akapeea aia i te rave anga i tona mana taoonga kia tupu maata. Kare e ekoko anga e ko te mana tei orongaia kiaia na te taunga maata ra ka akatinamou i te taokotai anga mei ko mai i te au arataki o te akaputuanga maata ngati Iuda i taua oire ra. Ka kimi a Saula i ta ratou tauturu.

E mea tika kua tere atu te tu rapurapu o Saula iaia i vaitata atura ki tona ngai e aere ra. Ko te tere mei Ierusalema ki Damaseko​—​e itu me kare e varu ra te aaere anga no etai 220 kiro mita​—kua roiroi aia. E viviki ua i te avatea ra, kua mura mai tetai marama tei kaka atura i to te ra takapini ia Saula, e kua topa iora aia ki runga i te one. Kua akarongo atura aia i tetai reo i te tuatuaanga kiaia i te reo Epera: “E Saula, e Saula, eaa koe i takinga-kino mai ei iaku? E mea rave ngata naau kia takatakai i te ko.” “E te Atu, koai koe?,” ta Saula i ui atu. “Ko au ko Iesu taau i takinga-kino mai nei,” te pauanga ia. “Ka tu ra, ka tu ua mai to vaevae ki runga, i akakite ua atu ei oki au kia koe, e akono ia koe ei taunga e ei kite i te au mea katoa taau i kite akenei, e te au mea taku e akakite atu rai kia koe; I te akaora anga ia koe i te au tangata nei, e i te au etene, taku e tono atu ia koe i teianei.” “E te Atu, e akapeea au?,” ta Saula i ui atu. “Ka tu, ka aere ki Damaseko; ei reira koe e akakiteia mai ei i te au angaanga katoa i akonoia naau e rave ra.”​—Angaanga 9:3-6; 22:6-10; 26:13-17.

Kua rongo atura te aronga tei aere kapiti ra ma Saula i tetai reo, inara kare ratou i kite i tei tuatua maira kare katoa i marama eaa tana i tuatua. No te kaka o te marama, i to Saula tu akeanga kare ana apinga i kite e kua aratakiia na tona rima. “E po toru akera aia ma te kite kore; e kare rai oki i kaikai e te inu oki.”​—Angaanga 9:7-9; 22:11.

E Toru Ra no te Tamanako Anga

Kua akono akamanuiriia maira Saula e Iuda, tei noo ra ki te arataa tei karangaia ra ko Tika ua.a (Angaanga 9:11) Ko teianei arataa​—tei karangaia ko te Darb al-Mustaqim i te reo Arapia​—te vaira ia ko te aranui i Damaseko. E tamanako ana e eaa te aere ra na roto atu i te manako o Saula iaia e noo ra i te kainga o Iuda. Kua vai mai a Saula ei matapo e kua poitirere oki i taua tupu anga ra. I teianei kua va mai te tuatau no te tamanako anga i taua au akakiteanga ra.

Kua aro atu tei rave takinga kino ra ki tana i akaruke atura ei mea neneva. Te Atu ko Iesu Karaiti tei patitiaia ra ki te rakau​—tei akaapaia ra e te mana taoonga teitei ngati Iuda ra ‘e kua akavaavaaia, e kua kopaeia e te au tangata’​—kua ora mai aia. Eaa oki, kua tu marekaia mai aia i te rima katau o te Atua i roto i “te mārama kare e taea e te tangata”! Ko Iesu te Mesia. Te tika ra ta Setephano e ta etai katoa ra. (Isaia 53:3; Angaanga 7:56; 1 Timoteo 6:16) Kua tarevake takiri a Saula, no te mea kua akataka maira Iesu iaia uaorai ma te aronga tikai ta Saula i takinga kino ra! I te aronga tei kite i te tika, akapeea e raukai ia Saula “kia takatakai i te ko” ra? Noatu rai ko tetai toa puakatoro marokiakia ra i te openga ka aere ra na te ngai aratakiia ra ta tona pu i anoano. Na te kore anga e rave i ta Iesu i raurau atura, i reira, te tamamae ra a Saula iaia uaorai.

Ei Mesia ra, kare rava a Iesu i akaapaia mai e te Atua ra. Inara, kua akatika a Iehova iaia kia tamamaeia i tetai matenga kino rava e kia topa atu ki raro i te akaapa anga a te Ture: “Ko te tangata oki i riia ra, kua taumaaia ïa e te Atua.” (Deuteronomi 21:23) Kua mate a Iesu iaia i riia ra ki runga i te rakau tamamaeanga. Kua taumaaia aia kare no tana uaorai au ara, no te mea kare ana ara, mari ra no te tu ara o te tangata nei. Kua akataka a Saula i muri akera: “Ko te tangata ravarai tei runga i te angaanga a te ture ra, kua taumaaia ïa: kua tataia oki e, ‘Kia taumaaia te aronga ravarai te kore e tamou i te rave i te au mea katoa i tataia i roto i te buka o te ture.’ I te tuatua ra e, kare rava e tangata tuatua-tika ki mua i te aroaro o te Atua i te ture, kua kitea tikaia ïa . . . Kua oti oki tatou i te oko ravaia e te Mesia, kia ora tatou i te taumaa a te ture, i te mea kua riro aia uaorai ei taumaa no tatou. Kua tataia oki, ‘Ko tei riia ki runga i te rakau ra, kua taumaa anakeia ra.’”​—Galatia 3:10-13.

E puapinga te atinga oko o Iesu. Na te arikianga i taua atinga ra, kua patitia akatutuia e Iehova te Ture ra e tona taumaa katoa ki te rakau ra. I te mouanga i taua tika ra, kua rauka ia Saula kia manako ei “ravenga pakari a te Atua ra” te rakau tamamae anga tei riro “ei turorianga no te ngati Iuda.” (1 Korinetia 1:18-25; Kolosa 2:14) No reira, me kare te ora e rauka mai na te au angaanga o te ture mari ra na roto mai i ta te Atua ra akono anga i te aroa ua ki te aronga ara mei ia Saula uaorai, e mea tika e kua tuera mai ki te aronga i vao ake i te Ture ra. E ki te au Kenitara ra ta Iesu tonoanga ia Saula.​—Ephesia 3:3-7.

Kare e rauka ia tatou kia kite eaa te maata o teianei ta Saula ra i kite marama i te tuatau o tona akaariu anga ra. Ka tuatua akaou oki a Iesu kiaia penei e tere atu i te okotai taime, no tona tere aerenga ki to te pa enua ra. Pera katoa oki, e manganui nga mataiti i topa i mua ake i ta Saula tataanga i te katoa anga o teia i raro ake i te akauru anga tu-Atua. (Angaanga 22:17-21; Galatia 1:15-18; 2:1, 2) Inara, e au ra tokoiti ua i topa i mua ake i raukai ia Saula etai atu arataki anga mei ko mai i tona Atu ou ra.

E Atoro Anga mei ko Mai ia Anania

I muri ake i te mamaanga kia Saula, kua mama katoa atura Iesu kia Anania, kua tuatua atu kiaia: “Ka aere ki te arataa i tuatuaia ra, ko Tika ua, e te ngutuare rava o Iuda ra ka ui atu ei i tetai tangata no Tareso, ko Saula te ingoa: i na oki, te pure ra aia, e kua kite akenei oki aia i te orama i tetai tangata, ko Anania te ingoa, i te tomo anga atu ki roto, e te tuku anga i te rima ki rungao iaia kia kite akaou aia.”​—Angaanga 9:11, 12.

I te mea kua kite a Anania ia Saula, te tau ra tona poitirere anga i ta Iesu au tuatua anga. Kua na ko ra aia: “E te Atu, e manganui akenei toku kite i te reira tangata, i tona takinga-kino maata i to aronga tapu i Ierusalema ra: E mana oki tona i ko nei no te kau taunga nunui ra, kia tapeka aia i te au tangata katoa e akaiki i to ingoa na.” Inara, kua tuatua atu a Iesu kia Anania: “E aere koe; e āriki ikiia oki aia naku, ei apai i toku ingoa ki mua i te aroaro o te au etene, e te ui ariki ra, e te tamariki na Iseraela ra.”​—Angaanga 9:13-15.

I te akapapu akaou angaia, kua aere atura Anania ki te ngai ta Iesu i akakite kiaia ra. I te kitea anga e te aravei anga ia Saula, kua tuku atura Anania i tona rima ki rungao iaia. “Kua topa iora i reira tetai mea no runga i tona mata, mei te poa ika te tu; e kite akaou atura aia i reira,” ta te tataanga i akakite mai. Kua papa a Saula i teianei kia akarongo. Kua akapapu maira te au tuatua a Anania e penei eaa ta Saula i kite mei te au tuatua mai a Iesu ra: “Kua akonoia na koe e te Atua o to tatou ai metua, kia kite koe i tona anoano, e kia akara koe i taua Tangata Tuatua-tika ra, e kia akarongo oki koe i te reo o tona vaa. Ei kite oki koe nona ki te tangata ravarai, i taau i akara, e taau i akarongo ana. E teianei, eaa koe i tavare ei? ka tu, kia bapetizoia koe, e orei ke atu i taau au ara, i te kapiki anga atu i te ingoa o te Atu.” Te tupu anga? Kua “tu akera [Saula] ki runga, e bapetizoia iora oki. E kia kai aia i te manga maroiroi akera aia.”​—Angaanga 9:17-19; 22:12-16.

I muri ake i te raveanga i tana angaanga, kua ngaro viviki atura Anania i taua ngai ra mei te tu viviki rai o tona aereanga mai ki roto ra, e kare e tuatua akaou anga kia tatou nona ra. Inara kua akapoitirere a Saula i te aronga katoatoa tei akarongo atura iaia! Te tangata takinga kino i muatangana, tei aere maira ki Damaseko kia tapeka i te au pipi a Iesu ra, kua akamata i te ako i roto i te au tunako ra e i te akakite oki e ko Iesu te Karaiti ra.​—Angaanga 9:20-22.

“Te Aposetolo a te Etene”

Na tei rokoia kia Saula i te mataara aere atu ki Damaseko ra i tapu i tei takinga kino ra i tona au aerenga. I te kiteanga i te akataka anga i te Mesia ra, kua rauka ia Saula te akono i te au manako e te au totou o te au Tuatua Tapu Epera ra kia Iesu. Ko te matakite anga e i mama atu a Iesu kiaia e kua ‘mou atu iaia’ e kua akaunga iaia ei “aposetolo a te etene” ra kua taui ke i to Saula oraanga. (Philipi 3:12; Roma 11:13) I teianei ei apotetoro ko Paulo, iaia tetai angaanga e te mana oki kia akariro kare i te toenga atu o tona tuatau i te enua mari ra i te aerenga katoa oki o te tuatua enua o te akonoanga Kerititiano ra.

I etai mataiti i muri akera, i te maroangaia to Paulo ra taoonga ei apotetoro, kua paruru aia i tona mana taoonga na te taikuanga i tei tupu kiaia i te mataara ki Damaseko ra. “Kare aina au i te aposetolo? . . . Kare aina au i kite i to tatou Atu ia Iesu Mesia?” tana i ui. E i muri ake i te taikuanga i to Iesu ra au mama maianga kia etai ke ra, kua tuatua a Saula (a Paulo): “E te openga iora, kitea katoa iora iaku, mei te mea e e maemo au.” (1 Korinetia 9:1; 15:8) Mei te mea rai e ko Saula, na tana orama no Iesu i te tu kaka i te rangi ra, kua orongaia kiaia te tu ngateitei no te anau angaia, me kare akatuakaou anga, ki te oraanga vaerua i mua ake i te tuatau tikai.

Kua akatika a Paulo i teianei tu nona e kua akauapou iaia uaorai kia akono kia tau ki te reira. “E iki oki au i te au aposetolo ravarai, kare oki au e tau kia karangaia e, e aposetolo, no te mea kua takinga-kino au i te ekalesia a te Atua,” tana i tata. Inara ko “taua aroa ua [o te Atua] ra iaku nei, kare ïa i riro ei mea puapinga kore, e angaanga maata ra taku i rave i ta [te au apotetoro ke atu katoa ra].”​—1 Korinetia 15:9, 10.

Penei ake mei ia Saula rai te maara ra koe i tetai tuatau ia koe i kite ei e e raukai ta te Atua akaperepere, ka tau koe kia akatikatika i etai au manako akonoanga taau i mou roa ana. Kare e ekoko anga e kua akameitaki maata koe e kua tauturu mai a Iehova ia koe kia mou i te tuatua mou ra. I to Saula ra kite anga i te marama e kua kite oki eaa te umuumuia ra iaia, kare aia i taroaroa i te rave anga i te reira. E kua rave ua atu aia i te reira ma te maroiroi e te tamanakoanga tau no te toenga o tona oraanga ki runga i te enua nei. Mei teaa ra tetai akatauanga meitaki roa no te katoatoa tei inangaro ra i ta Iehova akaperepere anga i teia tuatau nei!

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 27]

Te mataara tei kapikiia e ko Straight i roto ia Damaseko i teianei

[Akameitakianga]

Photo by ROLOC Color Slides