Ka Rauka Ainei i te Akatupu i te Inangaro Mou?

1, 2. Koai ma ka puapingaia mei te Peʼe na Solomona, e no teaa ra? (Akara i te tutu mua o teia atikara.)

I TO raua akaipoipoanga, kua akara te vaine e te tane akaipoipo i tetai e tetai e kua mataora raua. Kua kite te katoatoa e te inangaro ra raua ia raua uaorai. Te taeake nana i oronga i te akoanga no te akaipoipo, kua kite aia ia raua e mou ra i tetai e tetai e kua manako aia e me ka oonu atu to raua inangaro i te au mataiti ka aereia. Me kore, me ka ngaro marie atu to raua inangaro. Me e inangaro mou to te tane e te vaine i tetai e tetai, ka rauka to raua pirianga akaipoipo i te akakoromaki i te au manamanata ngata roa atu. Mea mii ra, e manganui te aronga akaipoipo kare e mataora ana e kua tupu te ke. No reira, penei ka manako koe e me ka vai ua rai te inangaro.

² I te tuatau i te Ariki ko Solomona, kare te inangaro mou i te mea matauia. No teaa ra? Kua akamārama a Solomona e: “Okotai aku tangata i kite ki roto i nga tangata katoa okotai tausani; kareka te vaine okotai roa ra, kare ïa i kitea ki roto i te reira katoa ra. I na, teia anake ra tei kitea e au, kua anga te Atua i te tangata ma te tiratiratu, kua kimi ra ratou i te au ravenga e manganui.” (Koheleta 7:26-29) Te noo ra te au vaine akaturi tei akamori ia Baala i rotopu i te ngati Iseraela. Tei tupu, e maata te au tane e te au vaine Iseraela tei akaturi.a (Akara i te tataanga rikiriki i raro.) Inara mei te 20 mataiti i mua ake, kua tata te Ariki ko Solomona i tetai peʼe no runga i tetai tane e te vaine tei inangaro tikai ia raua roa ai. Me kua akaipoipo tatou e me kare, ka tauturu te Peʼe na Solomona ia tatou kia mārama e eaa te inangaro mou e akapeea me akatupu i te reira.

KA RAUKA I TE AKATUPU I TE INANGARO MOU!

3. Eaa te tumu ka rauka ai i te akatupu i te inangaro mou i rotopu i tetai tane e tetai vaine?

³ E tatau i te Pe’e na Solomona 8:6. Kua akatakaia te inangaro “mei te uira o Iehova.” No teaa ra? No te mea, ko te aroa te tu maata roa atu o Iehova, e kua anga aia ia tatou kia akaari i tona aroa. (Genese 1:26, 27) Muri ake i to Iehova anga mai anga i te tangata mua ko Adamu, kua oronga aia i tetai vaine purotu nana. Te kite anga a Adamu ia Eva no te taime mua, kua rekareka tikai aia e kua a’tu aia i tetai peʼe. Pera katoa, kua piri vaitata roa a Eva ki tana tane no te mea ko te tikaanga, kua anga a Iehova ia Eva mei ia Adamu. (Genese 2:21-23) Mei muatangana mai, kua anga a Iehova i te tane e te vaine kia rauka i te akatupu i te inangaro mou e te tinamou no tetai e tetai.

4, 5. Eaa tei tupu i roto i te Peʼe na Solomona?

⁴ Te akataka maira te Peʼe na Solomona i te inangaro i rotopu i te tane e te vaine. No runga teia peʼe i te inangaro i rotopu i tetai tamaine no te oire ko Sunema, me kore Sulami, e tetai tamaiti tiaki mamoe. Te angaanga ra te tamaine i roto i te kainga vine o tona au tungane tei vaitata ki te ngai e puakapa ra te Ariki ko Solomona e tona au vaeau. Kua kite a Solomona i te tamaine e kua akaue aia i tona au tavini kia apai mai iaia ki roto i te ngai o te puakapa. I reira kua akakite te Ariki ko Solomona kiaia e e tamaine purotu aia e kua oronga i te au apinga oko maata kiaia. Tera ra, kua inangaro te tamaine i te tamaiti tiaki mamoe e kua akakite aia ki te ariki i tona inangaro maata no te tamaiti tiaki mamoe. (E Pe’e na Solomona 1:4-14) Kua kimi te tamaiti tiaki mamoe i te tamaine e kua aere ki roto i te ngai puakapa. I te aravei anga raua, kua akakite raua i to raua inangaro maata no tetai e tetai.​—E Pe’e na Solomona 1:15–17.

⁵ Te oki anga a Solomona ki Ierusalema, kua apai aia i te tamaine mapu, e kua aru katoa mai te tamaiti tiaki mamoe. (E Pe’e na Solomona 4:1-5, 8, 9) Noatu e eaa ta Solomona i tuatua e i rave, kare ana ravenga i te taui i te manako o te tamaine kia kore e inangaro i te tamaiti tiaki mamoe. (E Pe’e na Solomona 6:4-7; 7:1-10) No reira kua tuku a Solomona i te tamaine kia oki ki tona ngutuare. I te openga, kua kapiki te tamaine Sulami i tona akaperepere kia oro mai kiaia ‘mei te zabi rai.’​—E Pe’e na Solomona 8:14.

6. Eaa ra i ngata ai kia kite e koai te tuatua ra i roto i te Peʼe na Solomona?

⁶ E imene manea tikai te Peʼe na Solomona. Kua kapikiia te reira e ei “peʼe akatatānga tu ke.” (E Pe’e na Solomona 1:1) Inara i roto i teia peʼe, kare a Solomona i taiku ana i te ingoa o te aronga me tuatua ratou. Kua inangaro aia i te tu manea o te peʼe e te imene kia taka meitaki ua, kare e kia maata roa te tuatua. Noatu e kare teia peʼe e taiku ana i te ingoa o te tangata, ka rauka rai ia tatou i te kite e koai te tuatua ra i roto i ta ratou i tuatua.b​—Akara i te tataanga rikiriki i raro.

“KO TO INANGARO OKI TEI MEITAKI MAATA I TO TE WINA RA”

7, 8. I akapeea te tamaiti tiaki mamoe e te tamaine i te akaari anga i to raua inangaro no tetai e tetai? Oronga mai i te au akaraanga.

⁷ Kua tuatua te tamaine e te tamaiti tiaki mamoe i te au mea manea ki tetai e tetai ei akaari i to raua inangaro. Penei e tangi anga tuke akerai to raua tuatua “inangaro” kia tatou i teia tuatau no te mea kua tataia te reira mei te 3,000 mataiti i topa. (E Pe’e na Solomona 1:2) Noatu e e tuke ta ratou au peu ki to tatou i teia tuatau, ka mārama tatou i to raua manako no runga i tetai e tetai. Ei akaraanga, kua akaaite te tamaiti tiaki mamoe i te mata o te tamaine ki te “mata kukupa,” te aiteanga kua reka aia i te nga mata o te tamaine. (E Pe’e na Solomona 1:15) Pera katoa, kua akaaite te tamaine i te mata o te tamaiti “mei to te kukupa ïa.” (E tatau i te Pe’e na Solomona 5:12.) Ki te tamaine, kua kitea puia te kara o te mata o te tamaiti tiaki mamoe, mei te kukupa rai e takāvai ra i roto i te ū.

⁸ Tera ra, e maata atu te vai ra no runga i te tamaiti tiaki mamoe e te tamaine. Ei akaraanga, kua mareka tikai te tamaiti i te tu me tuatua te tamaine ki te tangata. (E tatau i te Pe’e na Solomona 4:7, 11) No reira kua akakite te tamaiti kiaia e: “To vaa na, e taku vaine e mei te melikerio i te topata anga mai: e meli e te u tei raro ake i to arero.” Ki te tamaiti, kua aiteite te tuatua a te tamaine ki te ū meitaki e te vene o te meli. Te akakite anga te tamaiti tiaki mamoe ki te tamaine e e “manea toou e pini ua ake” e “kare rava oou e titoutou,” kare aia e tuatua ua ra no runga i tona mata purotu mari ra no runga katoa i tona au tu meitaki.

9. (a) Eaa te o maira ki te inangaro o tetai tane e te vaine? (e) No teaa ra i puapinga ai no tetai nga tokorua kia akakite i to raua inangaro ki tetai e tetai?

⁹ Teia tuatau, i roto i te manako o tetai nga tokorua e tavini ra ia Iehova, e maata atu te puapinga o te akaipoipo ki to te koreromotu. E inangaro mou to raua i tetai e tetai e te akaari ra raua i te reira. Inara mei teaa rai te tu o teia inangaro? Ko te inangaro noinoi kore ainei ta te Pipiria e apii maira ia tatou kia akaari ki te tangata ravarai? (1 Ioane 4:8) Ko te inangaro ainei i rotopu i te au mema o te ngutuare tangata? Me ko te inangaro ainei i rotopu i tetai nga oa piri vaitata? (Ioane 11:3) Me kore, ko te inangaro ainei i rotopu i te tane e te vaine? (Maseli 5:15-20) Ko te tikaanga, ka anoanoia korua ei tokorua akaipoipo kia akaari i te inangaro mou no tetai e tetai na roto i teia au mataara pouroa. Na roto i taau ka tuatua e ka rave, ka rauka i te akapapu i to korua inangaro ia korua roa ai e kia mataora to korua oraanga akaipoipo. Ae, e puapinga tikai kia akapera, noatu e e maata te angaanga e te apiapi o te oraanga. I roto i tetai au enua kua paraniia te au akaipoipoanga, penei kare te tane e te vaine e kite meitaki i te tu o tetai e tetai i mua ake i te rā akaipoipo. No reira ia raua e kite meitaki ra no runga ia raua uaorai e me tupu te inangaro, ka anoanoia raua kia akakite ki tetai e tetai i to raua inangaro. Na teia e akapiri vaitata atu ia raua e e akaketaketa i to raua oraanga akaipoipo.

10. Eaa atu tetai mataara ka akaketaketaia te oraanga akaipoipo na te akaari anga i te inangaro no tetai e tetai?

¹⁰ Me akaari tetai nga tokorua i to raua inangaro no tetai e tetai, ka akaketaketa te reira i to raua oraanga akaipoipo na roto i tetai mataara ke. I roto i te peʼe, kua oronga te Ariki ko Solomona i ‘te ei auro e te au poe ario’ ki te tamaine. Kua akapaapaa aia i te tamaine na te karanga anga e “mei te marama te manea, mei te rā te kakā.” (E Pe’e na Solomona 1:9-11; 6:10) Inara, kua kite takere te tamaine e koai te tangata tana e inangaro ra. Eaa tei tauturu iaia kia vai tiratiratu ki te tamaiti tiaki mamoe? Eaa tei akapumaana iaia i te au tuatau me akatakakeia raua? (E tatau i te Pe’e na Solomona 1:2, 3.) Kua akamaara aia i te tu mataora tei rauka mai mei te tuatua inangaro a te tamaiti tiaki mamoe. Ki te tamaine, kua riro tana tuatua ei mea “meitaki maata i to te wina ra,” e kua akapumaana te reira iaia i roto i te are o te ariki “mei te aunga rai oki o to manongi meitaki” i runga i tona upoko. (Salamo 23:5; 104:15) E mea puapinga no tetai nga tokorua kia akaari putuputu i to raua inangaro no tetai e tetai no te mea ka tauturu te reira kia tupu to raua inangaro. Pera katoa me akamaara raua i teia au tuatua, ka tauturuia raua kia akaketaketa ua rai i to raua inangaro no tetai e tetai.

AURAKA E AKAARA I TE INANGARO, KIA TIAKI RA I TE TUATAU TAU

11. Eaa ta tatou ka tamou mai mei te tuatua a te tamaine Sulami ki te au vaine i roto i te are ariki o Solomona?

¹¹ Me ka inangaro koe i te akaipoipo, eaa taau ka tamou mai mei te tamaine Sulami? Kare ona inangaro i te Ariki ko Solomona e kua akakite tika atu aia ki te au vaine i roto i te are ariki e: “Auraka e akaitirere, auraka e akaara, i taku akaperepere nei, e ka inangaro ua aia uaorai.” (E Pe’e na Solomona 2:7; 3:5) No reira, e mea tau ainei noou kia akatupu i tetai pirianga ki tetai ua atu tangata? Kare, e meitaki atu kia tiaki marie e kia akaipoipo i tetai tane me kore vaine taau ka inangaro.

12. Eaa te tumu i inangaro ei te tamaine Sulami i te tamaiti tiaki mamoe?

¹² Eaa te tumu i inangaro ei te tamaine Sulami i te tamaiti tiaki mamoe? Manako aia e e manea aia mei “te zabi” rai. Kua ketaketa tona nga rima mei te “tapeka auro ïa,” e e manea e te ketaketa tona nga vaevae mei te “pou toka inuinu ïa.” Kua kite katoa te tamaine e e inangaro maata to te tamaiti tiaki mamoe ia Iehova e kua akaari aia i te au tu meitaki. Ko te tumu teia i riro ei te tamaiti ei tangata akaperepereia nona, “mei te lemoni i rotopu i te au rakau o te vaorakau.”​—E Pe’e na Solomona 2:3, 9; 5:14, 15

13. Eaa te tumu i inangaro ei te tamaiti tiaki mamoe i te tamaine Sulami?

¹³ E tamaine purotu tikai te tamaine Sulami. Kua inangaro katoa te Ariki ko Solomona iaia, noatu e e 60 ona ariki vaine e e 80 vaine tavini i roto i tona are, e te au paretenia e manganui. Ko tona tu purotu ua ainei te tumu i inangaro ei te tamaiti tiaki mamoe iaia? Kare. E inangaro maata katoa to te tamaine ia Iehova e kua akaari aia i te au tu meitaki. Ei akaraanga, e tamaine akaaka aia e kua akaaite iaia uaorai mei te tiare “no Sarona” koia oki e tiare i roto i te ngai ateatea. Inara ki te tamaiti tiaki mamoe, aite rai te tamaine Sulami ki “te lili i rotopu i te au rakau taratara.”​—E Pe’e na Solomona 2:1, 2; 6:8.

14. Me ka inangaro tatou kia akaipoipo, eaa ta tatou ka tamou mai mei te tamaiti tiaki mamoe e te tamaine Sulami?

¹⁴ Kua akaue a Iehova i tona au tavini kia akaipoipo “kia tau ra i te Atu.” (1 Korinetia 7:39) Te aiteanga koia oki, kia akaipoipo i tetai tangata tei papetitoia ei tavini no Iehova. Akapeea teia i riro ei ei tauturu i roto i te oraanga akaipoipo? Ka anoanoia tetai nga tokorua kia akakoromaki me aro atu raua i te au manamanata o te oraanga. Inara me e pirianga vaitata to raua kia Iehova, ka rauka te au e te mataora i roto i to raua oraanga. No reira, me ka inangaro koe i te akaipoipo, e aru i te akaraanga o te tamaiti tiaki mamoe e te tamaine Sulami. E kimi i tetai tokorua e akaari ra i te au tu meitaki e te inangaro tikai ra ia Iehova.

TAKU VAINE, MEI TE “KAINGA KOROPINIIA”

15. Akapeea te tu tiratiratu o te tamaine Sulami i riro ei ei akaraanga meitaki no te au Kerititiano kare i akaipoipo?

¹⁵ E tatau i te Pe’e na Solomona 4:12. Eaa ra te tamaiti tiaki mamoe i karanga ai e e “kainga koropiniia” tana tamaine Sulami. Tetai kainga tei koropiniia e te aua, kare tetai ua atu tangata e akatikaia kia tomo ki roto. Aite rai te tamaine ki taua kainga ra no te mea ko te tamaiti tiaki mamoe anake tana e inangaro ra. Kua inangaro aia i te akaipoipo i taua tamaiti ra, no reira kua kopae aia i te ariki. E kare katoa aia e taui i tona manako. Aite rai aia ki tetai “koro” e kare i tetai “pa” tei ngoie ua i te tomo atu ki roto. (E Pe’e na Solomona 8:8-10) Mei te reira katoa, ka vai tiratiratu tetai nga tokorua Kerititiano ki tetai e tetai me parani raua kia akaipoipo. Kare tetai ia raua e akatupu i te manako akainangaro no tetai atu tangata me kore vaine.

16. Me akamatau atu koe ki tetai tane me kore vaine, eaa taau i tamou mai mei te Peʼe na Solomona?

¹⁶ Te pati anga te tamaiti tiaki mamoe i te tamaine kia aaere kapiti raua, kare te au tungane o te tamaine i akatika iaia kia aere. Mari ra, kua tono ratou iaia kia tiaki i te kainga vine. Kare ainei ratou e irinaki ana iaia? Manako ainei ratou e kua inangaro to ratou tuaine e te tamaiti tiaki mamoe i te rave i tetai angaanga tau kore? Kare. Kua inangaro tona au tungane i te paruru i to ratou tuaine kia kore aia e rokoia e tetai turanga te ka timata iaia kia rave i tetai angaanga tarevake. (E Pe’e na Solomona 1:6; 2:10-15) Me te akamatau atura koe ki tetai tane me kore vaine, akapeea koe me kopae i tetai ua atu angaanga te ka taki atu ki te ainga tau kore? E parani na mua eaa ta korua ka kopae kia vai mā ua to korua pirianga. Auraka e aere ki tetai ngai ko korua anake ua e kare e tangata e kite mai. E akaari i to korua inangaro no tetai e tetai ma te tu mā.

17, 18 Akapeea te Peʼe na Solomona i te tauturu anga ia koe?

¹⁷ Te inangaro ra a Iehova i te oraanga akaipoipo kia tinamou. Inangaro aia i tetai nga tokorua kia inangaro i tetai e tetai. E mea natura ua no raua kia inangaro i tetai e tetai me akaipoipoia raua. Inara kia tinamou to raua oraanga akaipoipo, ka anoanoia raua kia akaketaketa ua rai to raua inangaro, mei te ai rai tei kore rava e mate.​—Mareko 10:6-9.

¹⁸ Me ka inangaro koe i te akaipoipo, e kimi i tetai tane me kore vaine taau ka inangaro tikai. Me kite koe e koai taua tangata ra, e angaanga kapiti korua kia vai ketaketa ua rai to korua inangaro. Mei ta tatou i tamou mai mei te Peʼe na Solomona, ka rauka i te akatupu i te inangaro mou e te tinamou, no te mea kua aite rai te inangaro ki te mura ai, koia oki “te uira o Iehova.”​—E Pe’e na Solomona 8:6.