Te Au tane, Te kauraro ra Ainei Kotou Ki to Karaiti Taoonga Upoko?

“Ko te Mesia te upoko o te tangata ravarai nei.”​—1 KORI. 11:3.

1. Eaa te akaari maira e kare a Iehova i te Atua kononinoni pu ua?

“E TAU te kakā ia koe, e [“Iehova, to matou Atua,” NW] e te akangateitei, e te mana: naau oki i anga i te au mea ravarai nei, e no toou inangaro i mou ei e i angaiaʼi ratou,” i akakite mai ei a Apokalupo 4:11. No te mea e nana i anga mai i te au mea ravarai, ko te Atua ko Iehova te Turanga Ngateitei Rava Atu i te ao katoa nei e tei runga ake i tana au mea ravarai i anga mai. “Kare oki te Atua [ko Iehova] i te tumu o te kononinoni pu ua, no te au ra,” mei tei kiteaia i roto i te tu i akanoonooia ai tona pamiri angera.​—1 Kori. 14:33; Isa. 6:1-3; Ebe. 12:22, 23.

2, 3. (a) Koai ta Iehova i anga mua mai? (e) Eaa te taoonga o te Tama mua no runga i te akangateitei anga i te Metua?

² I mua ake ka angaia ai tetai apinga, kua vai ana te Atua no tetai au tuatau kitea koreia. Ko tana au mea mua i anga mai ko te mea ora vaerua tei kiteaia e ko “te Logo” no te mea koia te Vaa Tuatua o Iehova. Na roto mai i te Logo i angaia mai ei te apinga tini ravarai. I muri mai, kua aere mai aia ki te enua nei ei tangata apa kore tei kiteaia mai e ko Iesu Karaiti.​—E tatau ia Ioane 1:1-3, 14.

³ Eaa ta te au Tuatua Tapu e tuatua ra no runga i te au taoonga te tau ra ki te Atua e tana Tama mua? Te tataanga i raro ake i te akauruanga, te akakite maira te apotetoro ko Paulo kia tatou e: “Teia ra toku inangaro, kia kite kotou e, ko te Mesia te upoko o te tangata ravarai nei; e to te vaine ra upoko, ko te tane ïa; e to te Mesia upoko, ko te Atua ïa.” (1 Kori. 11:3) Tei raro ake a Karaiti i te taoonga upoko o tona Metua. E puapinga tikai te taoonga upoko e te kauraro anga no te akatupu anga i te au e te tu mako, kia totoa meitaki i rotopu i te au mea ora kite pakari. Pera katoa te umuumuia ra ‘tei anga i te apinga tini ravarai’ kia kauraro i raro ake i te taoonga upoko o te Atua.​—Kolo. 1:16.

4, 5. Eaa to Iesu manako no tona taoonga no runga i te akangateitei anga ia Iehova?

⁴ Eaa to Iesu manako no te kauraro anga ki to Iehova taoonga upoko e te aere mai anga ki te enua nei? Te akakite ra te au Tuatua Tapu e: “Kia okotai rai o kotou tu ngakau e to te Mesia ra to Iesu: Ko te tu ïa aia no te Atua, e kare aia i manako e, e apinga āru kia aite katoa aia i te Atua ra: Kua tuku ke atura ra aia i tona uaorai tu, e kua rave i to te tavini, i te riro anga mai mei te tangata nei te tu: E koia i kitea mei te tangata nei te tu, kua taakaaka iaia uaorai i te akonoanga e tae ua atu ki te mate, ki te mate [“i runga i tetai rakau tamamae anga,” NW].”​—Phili. 2:5-8.

⁵ I te au taime ravarai, kua taakaaka a Iesu ki te anoano o tona Metua. Kua tuatua aia e: “Kare ua e mea e tika iaku anake ra kia rave: . . . e tuatua-tika oki taku ra akatau anga, kare au i kimi i toku uaorai anoano, ko te anoano ra o te Metua ko tei tono mai iaku nei.” (Ioa. 5:30) “Kare oki au i tukumoe i te rave i te mea e mareka mai ei [toku Metua],” i akakite ei aia. (Ioa. 8:29) I te openga o tona oraanga i te enua nei, kua pure a Iesu ki tona Metua e: “Kua akakakā au ia koe i te ao nei: kua oti iaku te angaanga taau i o mai naku e rave ra.” (Ioa. 17:4) Papu tikai e, kare rava a Iesu i manamanata ana i te kiteanga e te arikianga i to te Atua taoonga upoko i runga ake iaia.

Kauraroanga ki te Metua Puapinga Maataia te Tamaiti

6. Eaa te au tu umere tikai ta Iesu i akaari mai?

⁶ Iaia i te enua nei, kua akaari mai a Iesu i te au tu umere e manganui. I roto i te reira, ko te aroa me kore te anoano maata tana i akaari mai no tona Metua. “Te anoano nei au i te Metua,” i tuatua ai aia. (Ioa. 14:31) Kua akaari katoa aia i te aroa maata no te au tangata. (E tatau ia Mataio 22:35-40.) E tu takinga meitaki to Iesu e te manako i tetai ke, kare e pakari ana me kore kare e maro atu ana. “E aere mai kotou kiaku nei, ko te aronga katoa i roiroi, e te aronga teiaa i te apainga,” i karanga ai aia, “naku e akaanga i to kotou roi. Ka rave mai i taku amo ki rungao ia kotou, e kia apiiia kotou e au; te maru nei au, e ngakau akaaka toku, e rauka oki ia kotou te akaangaroianga i to kotou vaerua. Te maru nei taku amo, e te māmā nei taku apainga.” (Mata. 11:28-30) Kua kite mai te au tangata mei te mamoe rai te tu tukeke te au mataiti, te aronga tei takinokino tikaiia, i te akapumaana anga maata i roto i te tu meitaki tikai o Iesu e te karere akamaroiroi anga.

7, 8. I raro ake i te Ture, eea ra te vaine e maki riu tona i arairaiia ai, eaa ra ta Iesu i rave kiaia?

⁷ E akamanako ana i te akono anga a Iesu i te au vaine. I roto i te au tuatua enua, e maata te au tane tei takinokino tikai ana i te au vaine. Tika rai te reira ki te au arataki akonoanga i Iseraela taito. Inara kua akangateitei a Iesu i te au vaine. Kua akapapuia mai teia i tona akono anga i tetai vaine e maki riu tona no tetai 12 mataiti. “I rapakauia na oki aia” e te au taote e kua akapou i tana au apinga na te tauta anga kia meitaki mai aia. Noatu te au tautaanga, te ‘maata ua atura tona maki.’ I raro ake i te Ture, kua manakoia aia e kua viivii. Ko tetai ua atu tangata te ka amiri iaia ka viivii katoa aia.​—Levi. 15:19, 25.

⁸ Te akarongo anga te vaine e te akaora ra a Iesu i te aronga maki, kua piri atu aia ki te urupu tangata e koropini ra iaia, na te tuatua anga e: “Kia akatukia ua atu au i tona kakau, ka ora ïa au.” Kua amiri atu aia ia Iesu e kare i roa ana kua ora mai tona maki. Kua kite a Iesu e kare tera vaine e akatikaia kia amiri mai i tona kakau. Inara, kare a Iesu i karo atu ana iaia. Kua akaari ra aia i te tu takinga meitaki kiaia. Kua marama a aia i tona manako e maki ra aia i taua au tuatau ra e te kite atu anga e te inangaro tikai ra aia i tetai tauturu. Ma te tangi aroa, kua akakite a Iesu kiaia e: “E taku tamaine, kua ora koe i toou akarongo, ka aere koe ma te au, e ma te ora.”​—⁠Mare. 5:25-34.

9. Te arai anga te au pipi a Iesu i te au tamariki i te aere anga ki ko iaia, akapeea aia i te ariu atu anga?

⁹ Mataora te au tamariki i te noo ki te pae ia Iesu. I tetai tuatau te apai mai anga te au tangata i ta ratou tamariki ki ko iaia, kua ako atu tana au pipi ia ratou, i te manako anga e kare aia e inangaro ana kia tamanamanataia atu e te au tamariki. Kare ra a Iesu e manako akapera ana. Te akakite maira te papaanga Tuatua Tapu kia tatou e: “Kite aturā Iesu, mainaina atura, na ko atura [ki te au pipi]: Ka tuku mai ana i te tamariki mea riki, kia aere ua mai kiaku nei, auraka e akakoreia atu; mei ia ratou nei oki to te basileia o te Atua.” Pera katoa, “kua rave atura aia ia ratou, kua ikiiki iora, kua tuku atura i tona rima ki rungao ia ratou, akaora atura ia ratou.” E tu akakoromaki to Iesu i te au tamariki; e kua ariki pumaana katoa aia ia ratou.​—⁠Mare. 10:13-16.

10. Akapeea i rauka ai ia Iesu te au tu tana i akaari mai?

¹⁰ Akapeea i rauka ai ia Iesu te au tu tana i akaari mai, iaia i te enua nei? I mua ake ka riro mai ei aia ei tangata, kua akara meitaki aia i tona Metua i te rangi no tetai tuatau roa e te apii anga i tona au tu. (E tatau ia Maseli 8:22, 23, 30.) I runga i te rangi, kua kite ana aia i to Iehova tu aroa i te taangaanga anga i tona taoonga upoko i runga ake i Tana au mea katoatoa i anga mai e kua aru katoa aia i te reira tu. Naringa kare a Iesu e kauraro ana kare e rauka iaia i te rave i te reira. Kua rekareka tikai aia i te kauraro ki raro ake i tona Metua, e mea mareka tikai kia Iehova e e Tamaiti akarongo tana. Iaia i te enua nei, kua akaata apa kore a Iesu i te au tu umere tikai o tona Metua i te rangi. E tu akangateitei tikai no tatou kia kauraro ki raro ake i te Karaiti, te Tutara tei ikiia e te Atua no te Patireia i te rangi!

Aru i te Au Tu o te Karaiti

11. (a) Koai ta tatou ka tauta pakari i te aru? (e) Eaa ra te au tane i roto i te putuputuanga ka tauta tikai ei i te aru ia Iesu?

¹¹ Kia tauta pakari ua rai te katoatoa i roto i te putuputuanga Kerititiano, te au tane tikai, i te aru i te au tu o te Karaiti. Mei tei akakite takereia mai, te akakite maira te Pipiria e: “Ko te Mesia te upoko o te tangata ravarai nei.” Ia Karaiti e aru ra i tona Upoko, te Atua mou, kia tauta rai te au tane Kerititiano i te aru i to ratou upoko​—⁠ko te Karaiti. Tona riro mai anga ei Kerititiano, kua rave rai te apotetoro ko Paulo i te reira. “E aru mai kotou iaku,” i ako ei aia i te au taeake Kerititiano, “mei iaku katoa i aru i te Mesia nei.” (1 Kori. 11:1) E kua tuatua rai te apotetoro ko Petero e: “I kapikiiaʼi oki kotou; i mate katoa oki te Mesia uaorai no kotou; e kua vaoo oki i te akaraanga na kotou, kia aru kotou i tona takainga vaevae.” (1 Pete. 2:21) No runga i te akoanga e kia aru i te Karaiti, e tumu ke atu tetai kia akamanako maata te au tane. Ko ratou oki te ka riro mai ei aronga pakari e ei au tavini orometua. Mei ia Iesu rai tei kite mai i te mataora tikai i te aru anga ia Iehova, ka kite katoa mai te au tane Kerititiano i te mataora tikai no te aru anga i te Karaiti e tona au tu.

12, 13. Akapeea te aronga pakari i te akono anga i te mamoe ta ratou e akono ra?

¹² Kua akaueia te aronga pakari i roto i te putuputuanga Kerititiano kia apii kia riro mai mei ia Karaiti rai. Kua oronga a Petero i teia akoanga ki te aronga pakari e: “Ka angai i te anana a te Atua i roto ia kotou na, ka rave i te taoonga tiaki auraka ra no te akaueue, no te anoano ra; auraka no te apinga tika kore ra kia rauka, no te tae tikai ra o te ngakau; Auraka ma te akaueue ua ki runga i te tuanga a te Atua ra, ei kaveinga ra kotou no te anana.” (1 Pete. 5:1-3) Kare te aronga pakari Kerititiano e maro maata, e akaueue maata, e manako piripiri, me kore e kino. Na te aru anga i te akaraanga o te Karaiti, ka tauta pakari ratou i te aru i te au tu aroa, te akamanako atu, te tu akaaka, e te tu takinga meitaki i te akono anga i te mamoe tei orongaia mai kia akono ratou.

¹³ E aronga apa ua taua aronga ra e arataki ra i roto i te putuputuanga, e kia akamanako ua rai ratou i to ratou turanga kotingaia. (Roma 3:23) E kia inangaro ratou i te apii no runga ia Iesu e te aru anga i tona tu aroa. Ka akamanako oonu ratou no runga i te tu e akono ra te Atua raua ko te Karaiti i te au tangata e ka tauta ratou i te aru ia raua. Te ako maira a Petero ia tatou e: “E kotou ravarai oki ka kauraro ia kotou uaorai, e kia kakauia kotou i te akaaka; ‘e patoi te Atua i tei nengonengo, e oronga mai i te meitaki no tei akaaka.’ ”​—1 Pete. 5:5.

14. Mei teaa te maata kia akangateitei te aronga pakari i tetai ke?

¹⁴ I roto i ta ratou akono anga i te anana a te Atua, e akaari te au tane tei ikiia i roto i te putuputuanga i te au tu meitaki. Te akakite maira a Roma 12:10 e: “Ei kapiti anga aroa mou to kotou ia kotou uaorai, i te aroa taeake ra; i te akangateitei anga tetai ki tetai.” Ka akangateitei te aronga pakari e te au tavini orometua i tetai e tetai. Mei te au Kerititiano katoatoa rai, ‘eiaa teia au tane e taumaro me kore e akatietie, ei manako akaaka ra ma te akamanako anga e e maata atu etai ke ia ratou.’ (Phili. 2:3, NW) Kia akamanako tikai taua aronga e arataki ra e e maata atu tetai ke ia ratou. Na te rave anga i te reira, te aru ra taua aronga tei ikiia i ta Paulo akoanga e: “E teianei, ko tatou ko tei maroiroi nei, ka akakoromaki i te apikepike o te maroiroi kore e tikaʼi, eiaa e akatika i ta tatou uaorai. E akarekareka tatou katoa nei i tetai ke, kia meitaki aia, kia maroiroi. Kare katoa oki te Mesia i akarekareka iaia uaorai.”​—Roma 15:1-3.

‘Akangateitei Anga i te Au Vaine’

15. Akapeea ra te au tane i te akono anga i ta ratou au vaine?

¹⁵ E akamanako ana i teianei i ta Petero akoanga ki te au tane akaipoipo. Kua tata aia e: “Koia katoa oki kotou, e te au tane, e noo ia [ma ta kotou au vaine] ma te kite, i te akangateitei anga i te vaine, i te āriki paruparu ra.” (1 Pete. 3:7) Te aiteanga o te akangateitei anga i tetai, ko te manako maata atu anga i tetai ke. No reira, kia akamanako atu koe i te au manako, te au anoano, e te au inangaro o taua tangata ra e kia ariki ua atu i te reira me e tumu puapinga tetai. Mei te reira rai te tane i te akono anga i tana vaine.

16. Eaa ta te Tuatua a te Atua e akamatakite maira ki te au tane no te akangateitei anga i ta ratou au vaine?

¹⁶ Te akakite anga ki te au tane kia akangateitei i ta ratou au vaine, kua akamatakite katoa mai a Petero e: “Kia kore ta kotou pure e topa.” (1 Pete. 3:7) Te akaari meitaki maira te reira i te puapinga tikai i to Iehova manako i te tu e akono ana te tane i tana vaine. Me kare aia e akangateitei i tana vaine, kare tana au pure e akarongoia mai. Kare katoa ainei e ka ariu meitaki mai te au vaine me akangateitei ta ratou au tane ia ratou?

17. Mei teaa te maata kia aroa atu tetai tane i tana vaine?

¹⁷ No runga i te aroa anga i ta tetai vaine, te ako maira te Tuatua a te Atua e: “E aroa katoa te au tane i ta ratou uaorai au vaine e tikaʼi, mei to ratou uaorai kopapa. . . . Kare ua e tangata e makitakita i tona uaorai kopapa e teia noaʼi oki; kareka e angai e te akaperepere marie; mei ta te Atu i te ekalesia nei. E aroa ra te tangata katoa i tana uaorai vaine mei te aroa iaia uaorai.” (Ephe. 5:28, 29, 33) Mei teaa te maata kia aroa atu te au tane i ta ratou au vaine? “E te au tane ra,” i tata ei a Paulo, “e aroa atu kotou i ta kotou au vaine, mei te Mesia katoa i aroa i te ekalesia, e kua oronga iaia uaorai ei oko.” (Ephe. 5:25) Ae, kia oronga puareinga ua tetai tane i tona oraanga no tana vaine, mei ta Karaiti rai i rave no tetai ke. Me akono tetai tane Kerititiano i tana vaine ma te maru, te akamanako atu anga, te tauturu atu anga, te tu karapii kore, ka mama ua i tana vaine i te kauraro atu ki tona taoonga upoko.

18. Eaa te tauturu tei rauka mai i te au tane i te akono anga i ta ratou au apainga i roto i te akaipoipo?

¹⁸ Te akangateitei anga i te au vaine na roto i teia tu, e maata rava ainei te reira i te tapapa atu mei te au tane? Kare, kare rava a Iehova e pati ia ratou kia rave i tetai mea kare e rauka ia ratou i te rave. Tetai tua ra, ka rauka i te aronga akamori o Iehova te mana ririnui rava atu i te ao katoa e pini ua ake​—ko te vaerua tapu o te Atua. Kua tuatua a Iesu e: ‘E te tika na ia kotou, kino ua rai, kia oronga i te mea meitaki no ta kotou tamariki, ka tangaʼi oki i to kotou Metua i te ao ra, i te oronga i te vaerua tapu i te aronga e pati atu aia ra.’ (Luka 11:13) I roto i ta ratou au pure, ka pati te au tane na roto i tona vaerua, kia tauturu mai a Iehova ia ratou i te akono anga i tetai ke, kapiti mai ta ratou vaine.​—E tatau ia Angaanga 5:32.

19. Eaa ta tatou atikara apii e aru mai nei ka akamanako atu?

¹⁹ E tika rai, e apainga teiaa ta te au tane i te apiianga e akapeea i te kauraro anga ki te Karaiti e te aru anga i tona taoonga upoko. Akapeea ra te au vaine, te au vaine akaipoipo tikai? Ka uriuri te atikara ka aru mai e eaa to ratou manako no runga i ta ratou tuanga i roto i ta Iehova akanoonooanga.

Te Au vaine, Eaa Ka kauraro ei Ki te taoonga Upoko?

“To te vaine ra upoko, ko te tane ïa.”​—1 KORI. 11:3.

1, 2. (a) Eaa ta te apotetoro ko Paulo i tata no runga i ta Iehova akanoonooanga no te taoonga upoko e te kauraroanga? (e) Eaa te au uianga ka akamanakoia i roto i teia atikara?

KUA akanoo a Iehova i te akapapa anga mako ta te apotetoro ko Paulo i taiku i tona tata anga e “ko te Mesia te upoko o te tangata ravarai nei” e “to te Mesia upoko, ko te Atua ïa.” (1 Kori. 11:3) Te akakite ra te atikara i mua atu ana e te manako ra a Iesu e e tikaanga ngateitei e te mataora tikai i te kauraro ki tona Upoko ki te Atua ko Iehova, e ko te upoko o te au tane Kerititiano ko te Karaiti. E tu takinga meitaki, maru, tangi aroa, e te karapii kore to Karaiti i te akono anga i te au tangata. Ka anoano katoaia te au tane i roto i te putuputuanga kia aru i taua tu ra i te akono anga i tetai ke, ta ratou vaine tikai.

² Akapeea i reira te au vaine? Koai to ratou upoko? “To te vaine ra upoko, ko te tane ïa,” i tata ei a Paulo. Akapeea te au vaine i te akamanako anga i teia akakiteanga akauruia? Te tau ainei ra teia kaveinga ki te tane kare i roto i te tuatua mou? Ko te kauraroanga ki te taoonga upoko o te tane, te umuumu maira ainei e kia riro ua te vaine ei patana muteki ua i roto i te akaipoipo, kare aia e tuatua i tona manako me raveia tetai au ikianga? I roto i teea tu e rauka ai i tetai vaine te akapaapaa anga?

“E Anga Au i Tetai Tauturu Tau Nona”

3, 4. Eaa ra i puapinga ai te akanoonooanga no te taoonga upoko i roto i te akaipoipo?

³ Na te Atua i akamata i te akanoonooanga no te taoonga upoko. I muri ake i te angaia anga a Adamu, kua tuatua mai te Atua ko Iehova e: “Kare ïa e meitaki kia noo ua te tangata koia anake ra; e anga au i tetai tauturu tau nona ra.” Aru mai te angaia anga a Eva, kua mataora tikai a Adamu i te rauka anga mai tetai tokorua e te tauturu nona e kua tuatua aia e: “I teianei e ivi teia no toku nei ivi, e kiko oki no toku nei kiko.” (Gene. 2:​18-24) Kua rauka ia Adamu raua ko Eva te manakonakoanga umere tikai no te riro mai anga ei metua tane e te metua vaine no te au tangata apa kore ravarai, te ka ora e tuatau ua atu ma te mataora tikai i runga i te enua parataito i te ao katoa.

⁴ No te mea e kua meameaau to tatou nga metua mua, kua ngaro atu te turanga apa kore i roto i te kainga i Edene. (E tatau ia Roma 5:12.) Inara te vai nei rai te akanoonooanga no te taoonga upoko. Me aru meitakiia te reira, ka rauka mai te puapinga maata e te mataora ki te akaipoipo. Aiteite ua te ka tupu mai ki ta Iesu e manako ra no runga i te kauraroanga ki tona Upoko ko Iehova. I te tuatau o tona oraanga i te rangi i mua ake ka riro mai ei aia ei tangata, kua “rekareka ua [a Iesu] i mua [ia Iehova] i te au taime ravarai.” (Mase. 8:30, NW) No te tu apa ua, kare e rauka akaou i te au tane i te aru i te tu taoonga upoko apa kore, kare e rauka katoa i te au vaine i te akaari i te tu kauraroanga apa kore. Inara, me rave ua rai te au tane e te au vaine i ta ratou ka rauka, ka tupu mai te mataora tikai i roto i te akanoonooanga o te akaipoipo i teia tuatau.

5. Eaa ra te nga tokorua akaipoipo ka akamanako meitaki ei i te akoanga ka kiteaia i roto ia Roma 12:10?

⁵ E puapinga tikai ei tetai akaipoipo e taangaanga te nga tokorua akaipoipo i teia akoanga Tuatua Tapu te tau ra no te au Kerititiano katoatoa: “Ei kapiti anga aroa mou to kotou ia kotou uaorai, i te aroa taeake ra; i te akangateitei anga tetai ki tetai.” (Roma 12:10) Pera katoa, kia angaanga pakari te tane e te vaine i te ‘takinga-meitaki ia raua uaorai, ma te ngakau maru aroa ua, ma te akakore anga i te ara a tetai e tetai.’​—Ephe. 4:32.

Me Kare te Tokorua i Roto i te Tuatua Mou

6, 7. Eaa te ka tupu mai me kauraro tetai vaine Kerititiano ki tana tane kare i roto i te tuatua mou?

⁶ Akapeea me kare toou tokorua akaipoipo i te tavini no Iehova? Maataanga o te taime, kare te tane i roto i te tuatua mou. I roto i teia turanga, akapeea te vaine me akono atu iaia? Te pau maira te Pipiria e: “Ko kotou oki, e te vaine tini e, e kauraro marie i ta kotou au tane ra; kare tetai pae e akarongo i te tuatua ra, kia rauka mai ratou i te akono meitaki o ta ratou au vaine, auraka atu rai te tuatua; I te akara anga mai ratou i to kotou aerenga viivii kore [“ma te akangateiteianga oonu,” NW].”​—1 Pete. 3:1, 2.

⁷ Te akakite maira te Tuatua a te Atua ki te vaine e kia kauraro marie ki te tane kare i roto i te tuatua mou. Ka rauka tona tu meitaki i te akakeu i tana tane kia akamanako mai e eaa te akakeu ra iaia kia akono i taua tu meitaki ra. Te ka tupu mai, ka akara te tane ki roto i te irinakianga a tana vaine Kerititiano e i te openga, ka ariki mai aia i te tuatua mou.

8, 9. Eaa ta te vaine Kerititiano ka rave me kare tana tane i roto i te tuatua mou e ariu meitaki mai ki tona tu meitaki?

⁸ Akapeea ra me kare te tane kare i roto i te tuatua mou e ariu meitaki mai? Te akamaroiroi maira te au Tuatua Tapu i te vaine i roto i te tuatua mou kia akaari i te au tu Kerititiano i te au taime ravarai, noatu e e mea ngata teia. Ei akaraanga, ka tatau tatou i roto ia 1 Korinetia 13:4 e: “E akakoromaki anga roa to te aroa.” E mea meitaki no te vaine Kerititiano kia akono maru atu i te reira turanga “ma te ngakau akaaka roa, e te maru, ma te akakoromaki” na roto i te aroa. (Ephe. 4:2) Ma te tauturu anga a te mana ririnui o te Atua​—tona vaerua tapu—​ka rauka i te akono tamou i te au tu Kerititiano noatu te au turanga ngata.

⁹ ‘E tika iaku te au mea ravarai nei na roto iaia, ko tei akamaroiroi mai iaku nei,’ i tata ei a Paulo. (Phili. 4:13) Te tauturu ra te vaerua o te Atua i te nga tokorua Kerititiano kia rave i te au mea e manganui tei kare rava e rauka i te rave. Ei akaraanga, ka timataia tetai tokorua kia akakino atu me akono kinoia mai aia e tetai tokorua. Inara, te akakite maira te Pipiria ki te au Kerititiano ravarai e: “Auraka te kino e tutakiia atu ki te kino i te tangata ravarai nei . . . kua tataia oki e, ‘Te tuatua maira te Atu, ei iaku te akaoko, e naku e tutaki atu.’ ” (Roma 12:17-19) Pera katoa, te ako maira a 1 Tesalonia 5:15 ia tatou e: “Kia matakite, kia kore rava tetai e tutaki i te kino ki te kino i te tangata ravarai; e kimi marie ra i te meitaki, auraka e tivata, i roto ia kotou uaorai e te tangata katoa ra oki.” Ma te turuturu anga a te vaerua tapu o Iehova, te kare e rauka ana i to tatou uaorai maroiroi, ka rauka mai te reira. E mea tau kia pure tatou no te vaerua tapu o te Atua kia oronga mai i te mea e ngere ra tatou!

10. Akapeea a Iesu i te ariu atu anga ki te au tuatua e te au angaanga kino a tetai ke?

¹⁰ Kua akanoo a Iesu i tetai akaraanga meitaki i te akono anga i te aronga tei tuatua me kore tei rave i te au mea tau kore kiaia. “Ko tei kore i akakino atu, kia akakinoia mai aia ra,” i akakite ei a 1 Petero 2:23, “e kia mate aia ra, kare aia i tuatua tutaki atu; kua tuku ra iaia uaorai kiaia nona te manako tika ra.” Te akamaroiroiia maira tatou kia aru i tona akaraanga meitaki. Auraka e riri atu i te tu kino o tetai ke. Kua akoia mai te au Kerititiano katoatoa, e akaari i te ‘tu akaaroa ma te maru, te manako akaaka, auraka oki e tutaki atu te kino no te kino me kore te akakino anga no te akakino anga.’​—1 Pete. 3:8, 9, NW.

Patana Muteki ua Ainei?

11. Ko teea tikaanga meitaki ka o atu tetai au vaine Kerititiano ki roto?

¹¹ Kauraroanga ki te taoonga upoko o te tane e patana muteki ua ainei te au vaine i roto i te akaipoipo, kare e akakite atu i to ratou manako manamanata no te ngutuare me kore tetai atu au manako? Kare rava. E maata te au tikaanga meitaki ta Iehova i oronga mai ki te au vaine e te au tane. E akamanako ana i te akangateitei maata te riro anga te au tangata tataki tai o te 144,000 ei ui ariki e ei kau taunga i runga i te rangi i raro ake ia Karaiti, me tutara aia i rungao i teia enua! E au vaine tetai i roto i taua numero ra. (Gala. 3:26-29) E tika rai, kua oronga a Iehova ki te au vaine i tetai tuanga angaanga i roto i tana akanoonooanga o te au mea nei.

12, 13. E oronga mai i tetai akaraanga te akaari maira e kua totou ana te au vaine.

¹² Ei akaraanga, i te au tuatau o te Pipiria e totou ana te au vaine. Kua totou mai a Ioela 2:28, 29 e: “E riringi atu au i toku Vaerua ki rungao i te tangata ravarai; e na ta kotou au tamariki tamaroa e ta kotou au tamaine e totou mai. . . . E riringi atu au i taku Vaerua ki rungao i te au tavini tane e te au tavini vaine i te reira au rā ra.”

¹³ Ko te au vaine e te au tane tetai i roto i ta Iesu au pipi e 120 tei akaputuputu mai i runga i tetai pia i Ierusalema i te ra o te Penetekote i te 33 T.N. Kua riringiia mai te vaerua o te Atua ki rungao i te katoaanga o teia pupu. Kua rauka i reira ia Petero i te akakite mai i ta te peroveta ko Ioela i totou ana e te taiku anga i te reira ki te au tane e te au vaine katoa. Kua akakite a Petero e: “Ko tei tuatuaia maira teia e Ioela peroveta ra e, ‘Kia tae ki te au rā openga ra, (te tuatua maira te Atua,) e riringi atu ei au i taku Vaerua ki rungao i te tangata ravarai; e na ta kotou au tamariki tamaroa, e te au tamaine, e totou mai . . . E riringi atu au i taku Vaerua ki rungao i toku au tavini, e toku au tavini vaine, i te reira au rā, e ka totou mai ratou.’ ”​—Anga. 2:16-18.

14. Eaa ta te au vaine tuanga no te akatotoaanga i te Akonoanga Kerititiano mua?

¹⁴ I te anere mataiti mua, e tuanga puapinga maata ta te au vaine i rave i te akatotoaanga i te Akonoanga Kerititiano. Kua tutu aere ratou ki tetai ke no runga i te Patireia o te Atua e kua rave i te au mea te piri atura ki te angaanga tutuanga. (Luka 8:1-3) Ei akaraanga, kua kapiki te apotetoro ko Paulo ia Phebe e vaine tutu evangeria no te putuputuanga i Kenekerea. E te aroa atu anga i te au taeake angaanga, e maata te au vaine akarongo mou ta Paulo i taiku mai, kapiti mai “ia Teruphaina, e ia Teruphosa, ko tei rave i te angaanga a te Atu.” Kua taiku katoa mai aia “ia Peresi akaperepereia ra, ko tei rave papu i te angaanga a te Atu.”​—Roma 16:1, 12.

15. Eaa ta te au vaine tuanga i te akatotoaanga i te Akonoanga Kerititiano i to tatou tuatau?

¹⁵ I to tatou tuatau, te tuanga maata o te au tangata e itu mirioni tuma e tutu aere ra i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua i te ao katoa, ko te au vaine tukeke to ratou au mataiti. (Mata. 24:14) Te maataanga ia ratou e au orometua tamou, e au mitinari, e e au mema no te pamiri Betela. Kua imene te tata taramo ko Davida e: “Kua tuku maira te Atu ra i te tuatua, e na tetai nuku tamaine maata i akakite.” (Sala. 68:11) Kua riro teia au tuatua ei au tuatua tika tikai! Te akaperepere ra a Iehova i te tuanga a te au vaine i te akakitekite anga i te tuatua meitaki e te akatupu anga i tona au akakoroanga. Kare te aiteanga o tana e umuumu maira e kia kauraro muteki ua te au vaine Kerititiano.

E Rua Vaine Kare i Muteki Ana

16, 17. Akapeea te akaraanga o Sara i te akaari anga mai e kare te au vaine i te au patana muteki ua i roto i te akaipoipo?

¹⁶ Me kua oronga a Iehova i te au tikaanga meitaki ki te au vaine, kare ainei e ka uriuri manako te au tane ki ta ratou vaine i mua ake ka rave ei i te au ikianga pakari? E meitaki tikai me rave ratou i te reira. Te taiku maira te au Tuatua Tapu i te au tupuanga tukeke te tuatua anga me kore te rave anga te au vaine i te au angaanga, noatu e kare ta ratou au tane i ariki mai i to ratou manako. E akamanako ana i teia nga tu e rua.

¹⁷ E akakite ua ana a Sara, te vaine a te pateriareka ko Aberahama e kia akaatea aia i te rua o te vaine e tana tamaiti, no te mea kare raua e akangateitei ana iaia. “Ongoongo roa akerā Aberahama i taua tuatua ra”​—kare ra ki te Atua. Kua akakite a Iehova kia Aberahama e: “Auraka koe e ongoongo i te tamaiti ra, e i to tavini vaine na: e akarongo koe i te reo o Sara ra, i te au tuatua katoa tana i tuatua mai kia koe ra.” (Gene. 21:8-12) Kua akarongo a Aberahama kia Iehova, e kia Sara katoa, e kua rave i tana i pati mai.

18. Eaa te takainga mua ta Abigaila i rave?

¹⁸ E akamanako katoa ana ia Abigaila, te vaine a Nabala. Te oro anga a Davida mei te ariki vareae ko Saula, kua akapou aia i tona taime i roto i te puakapa i te pae mai i te anana a Nabala. Kare ratou i rave ana i te au apinga a teia tangata apinganui, kua paruru ra a Davida e tona au tangata i tana apinga. Inara, ‘e tangata rotoriri e te ravenga kikino’ a Nabala e “kua kauvae” atu i te au tangata o Davida. E “tangata puapinga kore” aia e te “tuatua neneva.” Te pati meitaki anga te au tangata o Davida i tetai au kai, kua patoi mai a Nabala. Akapeea a Abigaila i te ariu mai anga, tona akarongo atu anga eaa tei tupu? Ma te kore i akakite atu kia Nabala, “kua rapurapu iorā [aia], kua rave iora i te au faraoa e rua anere, e nga āriki wina e rua, e nga mamoe tao ra e rima, e te au kaui vine marō okotai anere, e te au kou suke e rua anere” e kua oronga atu i te reira kia Davida e tona au tangata. Kua rave ainei a Abigaila i te mea tika? “Taia iorā Nabala e Iehova,” i akakite ei te Pipiria, kua “mate rava akera” aia. I muri mai kua akaipoipo atu a Davida ia Abigaila.​—1 Samu. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.

‘Te Vaine Tei Akapaapaaia’

19, 20. Eaa te akariro ra i tetai vaine ei akapaapaa anga tikai?

¹⁹ Te akameitaki ra te au Tuatua Tapu i te vaine te rave ra i te au mea kia tau ki to Iehova aerenga. Te akapaapaa ra te puka Pipiria o Maseli i te “vaine akono meitaki,” te karanga anga e: “Kare te au poe nei e tau iaia. Te irinaki ra te ngakau o tana tane ra iaia, kare rava oki aia e akangereia i te apinga. E riro aia i te takinga-meitaki mai iaia e kare e takinga-kino, e mutu ua atu tona aʼo.” Tei maata atu, “e tuatua tona vaa i te pakari; e te ture ra i te takinga-meitaki tei tona arero. E akara aia i te akonoanga o tona ngutuare, e kare i kai i te manga i rauka i te akatau ra. E tu tana au tamariki ma te akaora iaia; e tana tane katoa, ma te akapaapaa iaia.”​—Mase. 31:10-12, 26-28.

²⁰ Eaa te akariro ra i tetai vaine ei akapaapaa anga tikai? “E mutu rai te manea; e te purotu, e kore ïa: ko te vaine ra e mataku ia Iehova ra, e akapaapaaia ïa,” i akakite ei a Maseli 31:30. Kapiti mai i te mataku anga ia Iehova ko te anoano kia kauraro puareinga ua ki te akanoonooanga a te Atua no te taoonga upoko. “To te vaine ra upoko, ko te tane ïa,” mei “te Mesia [rai] te upoko o te tangata ravarai nei,” e “to te Mesia upoko, ko te Atua ïa.”​—1 Kori. 11:3.

Ariki Rekareka i te Apinga Aroa a te Atua

21, 22. (a) Eaa te au tumu ka ariki rekareka ai te au Kerititiano akaipoipo i te apinga aroa a te Atua no te akaipoipo? (e) Eaa ra tatou ka akangateitei ei i te au akanoonooanga a Iehova no te mana akaaere e te taoonga upoko? (Akara i te pia i te kapi 17.)

²¹ E maata te au tumu ka akaari mai te au Kerititiano akaipoipo i to ratou ariki rekareka anga i te Atua! Ka mou rima ratou e aaere ra ei au tokorua akaipoipo mataora. Ka akameitaki tikai ratou i te apinga aroa akaperepere a te Atua no te akaipoipo, no te mea te oronga maira i tetai atianga kia ratou kia akaau i to ratou oraanga e kia aaere ratou ma Iehova. (Ruta 1:9; Mika 6:8) Kua kite tikai aia​—Tei Akamata mai i te akaipoipo—​e eaa te umuumuia ra no tetai akaipoipo mataora. E rave ua rai i te au mea tei tau ki tona aerenga, e ka riro ‘te rekareka o Iehova ra ei punanga ketaketa no kotou,’ i roto katoa i teia ao manamanata o teia tuatau.​—Nehe. 8:10, NW.

²² Ko tetai tane Kerititiano e inangaro ra i tana vaine mei iaia rai e inangaro ra iaia uaorai, ka taangaanga i te tu maru e te akamanako meitaki anga i te taoonga upoko. Ka riro tana vaine akono i te Atua ei vaine meitaki, e ka turuturu e ka akangateitei oonu atu aia iaia. Te mea puapinga maata rava, ka akangateitei to raua akaipoipo akaraanga meitaki i to tatou Atua akapaapaa anga tau, ko Iehova.