Taangaanga Meitaki i te Mana o te Arero

1, 2. Eaa ra te Pipiria i akaaite ei i te aʼi ki ta tatou ka tuatua?

I TE 1871, kua tungia tetai aʼi i te vao rakau i Wisconsin, i Marike. Kua totoa viviki te reira e mei te rua pirioni pu rakau tei kā i te ai. Tere atu i te 1,200 tangata i mate. Te tika, e maata atu te tangata i mate i roto i taua aʼi ra i tetai ua atu aʼi kā i Marike. Te akaraanga, kua akamata teia aʼi maata mei te pura aʼi o te au rerue e na te pae ra i te vao rakau. Te akamaara maira teia kia tatou i tetai irava i roto i te Pipiria: “Ka akara na i te maata o te vaie e ka i te ai mea ngiti ra!” (Iakobo 3:5) No teaa ra te tangata tata Pipiria ko Iakobo i karanga ai i tera?

² Akamārama aia: “E ai katoa te arero nei.” (Iakobo 3:6) Te aiteanga o “te arero,” ko ta tatou ravenga no te tuatua. Mei te aʼi rai, ka riro ta tatou tuatua ei akatupu i te kino maata. Ka riro katoa ta tatou tuatua ei akakeu anga ririnui ki tetai ke. Te na ko ra te Pipiria e ka riro ta tatou tuatua ei mate me kore ei ora no te tangata. (Maseli 18:21) Inara ko te aiteanga ainei e kare rava tatou e tuatua no te mea penei ka tuatua tatou i tetai apinga tarevake? Kare rava. Kare tatou e akamutu i te tutungi i te aʼi no te mea ka kā mai tatou. Mari ra, ka matakite tatou i te tu e taangaanga ra tatou i te reira. Ei akaraanga, ka rauka i te aʼi te tunu i ta tatou kai, te tamaanaana ia tatou, e te turama i te po. Pera katoa, me matakite tatou i ta tatou ka tuatua, ka rauka ia tatou i te taangaanga i teia ravenga ei akakaka ia Iehova e ei meitaki no tetai ke.​—Salamo 19:14.

3. Eaa te au mea e toru ka tauturu ia tatou kia akamaroiroi i tetai ke me tuatua tatou?

³ Kua oronga mai a Iehova i te ravenga no tatou kia akakite i to tatou manako ki tetai ke, na roto i ta tatou tuatua me kore na te reo akairo. No reira akapeea tatou me taangaanga i teia apinga aroa kia akamaroiroi i tetai ke? (E tatau ia Iakobo 3:9, 10) Ka anoanoia tatou kia kite aea tatou e tuatua ai, eaa ta tatou ka tuatua, e akapeea tatou me tuatua.

AEA TATOU E TUATUA AI?

4. Aea tatou e muteki ei?

⁴ I tetai au taime e mea meitaki kia kore e tuatua. Te karanga ra te Pipiria “e tuatau to te muteki ua.” (Koheleta 3:7) Ei akaraanga, ka muteki ua tatou me tuatua mai te tangata ei akaari i te akangateitei kia ratou. (Iobu 6:24) Tetai katoa, kare tatou e akakite i te au tuatua muna e te au tuatua kare tetai ke e anoanoia kia kite. (Maseli 20:19) E me akariri mai tetai ia tatou, ka akaari tatou i te tu pakari me noo maru ua tatou e kare e pau atu.​—Salamo 4:4.

5. Akapeea tatou me akaari e te rekareka ra tatou i ta Iehova i oronga mai i te ravenga kia tuatua tatou?

⁵ Tera ra e tuatau tetai ka riro ei mea meitaki i te tuatua. (Koheleta 3:7) E tuatau tetai i te akapaapaa ia Iehova, te akamaroiroi i tetai ke, te akakite i to tatou manako, e te akakite ki tetai ke i ta tatou e anoano ra. (Salamo 51:15) Me tuatua tatou na roto i teia tu, te akaari ra tatou kia Iehova e te rekareka nei tatou no tei oronga mai aia i teia apinga aroa na tatou. Mei tera te tu, me oronga mai tetai oa i te apinga aroa na tatou, ka inangaro tatou i te taangaanga meitaki i te reira.

6. Eaa ra i puapinga ai kia iki i te tuatau meitaki kia tuatua?

⁶ Eaa ra i puapinga ai kia iki i te tuatau meitaki kia tuatua? Te na ko ra a Maseli 25:11 e: “Mei te lemoni auro i roto i te vairanga ario ra, ko te tuatua ïa me tuatuaia i te tuatau tikai.” E mea taurekareka te lemoni auro, inara e manea atu te reira i roto i te vairanga ario. Mei te reira katoa, penei e apinga meitaki ta tatou ka tuatua ki tetai ke. Inara me iki tatou i te tuatau meitaki i te tuatua, ka tauturu maata atu tatou i tera tangata. Ka akapeea tatou me rave i teia?

7, 8. Akapeea te au taeake i Tiapani te aru anga i to Iesu akaraanga?

⁷ Me tuatua tatou i te tuatau kare e tau ana, penei kare te tangata e mārama me kore e āriki i ta tatou tuatua. (E tatau ia Maseli 15:23.) Ei akaraanga, ia Mati 2011 kua takore tetai ngaruerue enua e te ngaru akaki i te au oire e manganui i te tua itinga o Tiapani. Tere atu i te 15,000 tangata i mate. I te mea e manganui te Au Kite o Iehova kua mate to ratou kopu tangata e te au oa, kua inangaro ratou i te taangaanga i te Pipiria ei tauturu i te tangata e na roto ra i taua turanga ra. Inara kua kite ratou e te maata anga o teia aronga e akonoanga Buda ta ratou e kare ratou i kite i te Pipiria. Kare i reira te au taeake i akakite kia ratou no runga i te tuakaouanga, mari ra kua akapumaana ia ratou e kua akamārama i te tumu i tupu ei te kino ki te aronga meitaki.

⁸ Kua aru teia au taeake i te tu o Iesu. Kua kite a Iesu e aea aia e muteki ei, pera katoa aea aia e tuatua ai. (Ioane 18:33-37; 19:8-11) E kua tiaki aia no te tuatau tau i te apii atu i tetai au apiianga ki tana au pipi. (Ioane 16:12) Kua tiaki ua te au taeake i Tiapani e aea te tuatau tau kia akakite ki te tangata no runga i te tuakaouanga. E rua e te āpa mataiti i muri i te ngaru akaki, kua tuʼa aere ratou i te aenga pepa Ka Ora Akaou Tikai Ainei Tei Mate? E manganui tei rave i te aenga pepa e kua akapumaanaia mei ta ratou i tatau. Ka tau katoa tatou kia akamanako i te au peu e te au irinakianga a te aronga i roto i ta tatou ngai tutuanga e kite ei i te tuatau meitaki kia tuatua atu kia ratou.

9. Eaa atu tetai au turanga ka tau tatou kia tiaki marie no te tuatau meitaki i te tuatua?

⁹ Eaa atu tetai au turanga ka tau tatou i te tiaki no te taime meitaki i te tuatua? Penei ka akariri mai tetai tangata ia tatou. Eiaa tatou e pau viviki atu e e tuatua i tetai apinga neneva, mari ra e mea meitaki kia tāpu ma te akamanako e: ‘Kua akakoro ainei aia kia tuatua akapera mai? Ka anoanoia ainei au kia tuatua kiaia no runga i tana i tuatua mai kiaku?’ Penei e mea meitaki rava atu kia kore e tuatua. Inara me e tumu anga tau tetai kia tuatua atu kiaia, kia tiaki marie tatou e maru mai ei. (E tatau ia Maseli 15:28.) Penei ka inangaro tatou i te akamaroiroi i to tatou kopu tangata kare i te Au Kite, kia apii no runga ia Iehova. Ka anoanoia tatou kia tiaki marie, kia tamanako meitaki i ta tatou ka tuatua, e kia kimi i te tuatau ka puareinga ua ratou i te akarongo mai.

EAA TA TATOU KA TUATUA?

10. (a) Eaa tatou ka matakite ei me iki i ta tatou ka tuatua? (e) Eaa te au tuatua ta tatou ka kopae?

¹⁰ Ka riro ta tatou tuatua ei akamaroiroi i te tangata me kore ei takinokino ia ratou. (E tatau ia Maseli 12:18.) E manganui te tangata i roto i to Satani ao te taangaanga ra i te au “tuatua mamae” mei te “au kakao” e te “koke” no te mea te inangaro ra ratou i te tamamae e te akaape atu i tetai ke. (Salamo 64:3) E manganui kua apii i te tuatua akapera mei te au teata e te au porokaramu tivi ta ratou e akarakara ra. Inara kare te au Kerititiano e tau kia tuatua akakino noatu e na roto mai i te au tuatua kangakanga. E mea meitaki i te tuatua kanga e e reka ana te tangata kia akarongo i tera. Inara auraka tatou e tuatua kanga akakino, koia oki kia taakama me kore kia akakino i tetai tangata ei takatakata anga i tetai ke. Te akaue maira te Pipiria i te au Kerititiano kia kopae ravaia te “tuatua akakino.” Karanga katoa ra: “Auraka ei tuatua viivii e mama mai no roto i to kotou vaa, ei tuatua meitaki ra e tupu ei te meitaki tika ra, e meitaki ei te aronga e akarongo ra.”​—Ephesia 4:29, 31

11. Eaa te ka tauturu ia tatou kia iki i te tuatua tau meitaki?

¹¹ Kua apii a Iesu “no te ki oki o te ngakau ra e tuatuaʼi te vaa.” (Mataio 12:34) Te aiteanga, te akaari maira ta tatou tuatua e mei teaa tikai to tatou manako. No reira me inangaro tatou i te tangata e te manako tikai ra ia ratou, papu e ka iki tatou i te au tuatua tau meitaki me tuatua atu kia ratou. Ka riro ta tatou tuatua ei mea papu e te akamaroiroi.

12. Eaa te ka tauturu ia tatou kia iki i te au tuatua tau meitaki?

¹² Ka anoanoia te tautaanga kia kimi i te tuatua tau meitaki. Noatu e e tu pakari to te Ariki ko Solomona, “kua akamakitoro marie aia, kua akapapa marie” kia tika tana i tata e te maru i te tatau. (Koheleta 12:9, 10) Eaa te ka tauturu ia tatou kia kite i ta tatou ka tuatua? Ka rauka i te kimi i roto i te Pipiria e ta tatou au puka i te au mataara ou no te akakite i to tatou manako. Ka rauka i te apii i te aiteanga o te au tuatua kare tatou e mārama ana. Ka rauka katoa i te apii i te akaraanga o Iesu e kite ei tatou e akapeea tatou me tuatua ei tauturu i tetai ke. Kua kite aia eaa tikai tana ka tuatua no te mea kua apii a Iehova iaia “kia tauturu atu i tei roiroi ki te tuatua.” (Isaia 50:4) E puapinga katoa i te akamanako e akapeea ta tatou tuatua te akakeu anga i tetai ke. (Iakobo 1:19) Penei e ui kia tatou uaorai: ‘Me tuatua akapera au, ka mārama ainei te tangata i taku e tuatua ra kiaia? Eaa tana ka manako?’

13. Eaa ra tatou ka tuatua ai i te au tuatua ka māmā ua i te mārama?

¹³ Kua taangaangaia te tangi o te pu i Iseraela ei akakite i te akairo. Tetai tangi anga o te pu, kua akakite ki te tangata kia uipa kapiti. Tetai atu tangi o te pu, kua akakite ki te au vaeau kia tamaki atu. E akamanako ana eaa te ka tupu ki te nuku vaeau me kare e taka meitaki ana te tangi o te pu! Te akaaite ra te Pipiria i te tangi meitaki o te pu ki te au tuatua māmā ua i te mārama. Me kare tatou e akamārama meitaki i tetai apinga ki te tangata, penei ka ngaro to ratou manako e ka irinaki ratou i tetai apinga kare e tika ana. Noatu e ka inangaro tatou i te akakite i to tatou manako ma te taka meitaki, ka tau tatou kia matakite e kare ta tatou tuatua i te mea tau kore e te akangateitei kore.​—E tatau ia 1 Korinetia 14:8, 9.

14. Eaa te akaraanga te akaari maira e kua tuatua a Iesu i te au tuatua māmā ua i te mārama?

¹⁴ E akaraanga mako tikai a Mataio pene 5 ki te 7 e akapeea a Iesu i te ikianga i te au tuatua māmā ua i te mārama. I roto i tana ako, kare aia i tuatua ana i te au kupu roroa e kare e anoanoia kia umere te tangata iaia. Kare katoa aia e tuatua ana i te au mea te ka tamamae i tetai ke. Kua apii a Iesu i te au apiianga e aiteanga oonu to roto, inara e mea māmā ua i te mārama i tana tuatua. Ei akaraanga, kua inangaro a Iesu i te akapapu ki tana au pipi e kare ratou e anoanoia kia apiapi i ta ratou ka kai. No reira kua akamārama aia e e angai ua ana a Iehova i te au manu rere. E oti, kua ui aia kia ratou: “Kare aina e meitaki maata to kotou i to ratou?” (Mataio 6:26) No teia au tuatua māmā ua, kua tauturu a Iesu ia ratou kia mārama i te apiianga puapinga e kua akamaroiroiia ratou.

AKAPEEA TATOU ME TUATUA KI TETAI KE?

15. No teaa ra tatou ka tuatua maru ei?

¹⁵ E mea puapinga katoa ta tatou tuatua anga ki tetai ke. Kua reka te tangata i te akarongo kia Iesu no te “meitaki” i tana tuatua takinga meitaki. (Luka 4:22) Me tuatua maru tatou ki te tangata, e mea papu e ka reka ratou i te akarongo mai e te āriki i ta tatou tuatua. (Maseli 25:15) Ka rauka ia tatou i te tuatua maru ki tetai ke me akangateitei tatou ia ratou e te akono i to ratou au manako. Ko teia ta Iesu i rave. Ei akaraanga, i te kite anga aia e kua tauta pakari tetai urupu tangata i te akarongo kiaia, kua rekareka tikai aia i te akapou i te taime kia ratou e te apii atu ia ratou. (Mareko 6:34) Noatu me akakino mai te tangata iaia, kare rava a Iesu i akakino atu ia ratou.​—1 Petero 2:23.

16, 17 (a) Me tuatua tatou ki to tatou ngutuare tangata e te au oa, akapeea tatou i te aru anga ia Iesu? (Akara i te tutu mua o teia atikara.) (e) Akapeea tetai metua vaine i te rave anga i te mea meitaki na te tuatua anga ma te maru?

¹⁶ Noatu e e inangaro to tatou i te ngutuare tangata e te au oa, penei ka tuatua akakino atu tatou ia ratou no te mea kua matau tikai tatou i to ratou tu. Penei ka manako tatou e kare e anoanoia kia matakite i ta tatou ka tuatua kia ratou. Kare rava a Iesu i akakino ana i tona au oa me tuatua aia kia ratou. I te tauetono anga ratou e koai tei maata, kua akatikatika maru aia ia ratou e kua akariro i te akaraanga o tetai tamaiti ei tauturu ia ratou kia taui i to ratou aerenga manako. (Mareko 9:33-37) Ka rauka i te aronga pakari i te aru i to Iesu akaraanga me ako ratou i tetai ke ma te tu maru.​—Galatia 6:1.

¹⁷ Noatu e ka tuatua mai tetai tangata i tetai apinga te akariri ra ia tatou, e maata te meitaki ka rauka mai me tuatua maru atu. (Maseli 15:1) Ei akaraanga, te rave ra tetai tamaiti a tetai tuaine takaua i te au angaanga kino iaia e akatutu ua ra i te tavini ia Iehova. Akakite tetai tuaine i roto i te putuputuanga tei tangi i te metua vaine e: “Kare koe e meitaki ana i te tereni i taau tamaiti.” Kua tāpu te metua vaine ma te akamanako e oti kua pau atu: “Tika rai, kare tana e rave ra i teianei i te angaanga meitaki, inara te tereniia nei rai aia. E tuatua mai koe kiaku me tae mai a Aramakito; ei reira taua e kite papu ei.” No te mea kua noo maru ua te metua vaine e kua takinga meitaki atu i te tuaine, kua riro mai raua ei oa. Pera katoa, kua rongo te tamaiti i te tuatua a tona mama e kua irinaki te mama e ka rauka iaia i te taui. No reira kua akamutu aia i te aru i te au oa kino, kua papetitoia e i muri mai kua tavini i Betela. No reira me tuatua tatou ki te au taeake, to tatou ngutuare tangata, e te aronga kare tatou i kite, “ei tuatua aroa ua anake ta [tatou], kia rapakauia i te tai.”​—Kolosa 4:6.

18. Akapeea tatou me aru i to Iesu akaraanga me tuatua tatou?

¹⁸ Te ravenga kia akakite i to tatou manako ki tetai ke e apinga aroa maata ïa no ko mai ia Iehova. Me aru tatou i to Iesu akaraanga, ka iki tatou i te tuatau meitaki i te tuatua, ka matakite i ta tatou ka tuatua, e ka tuatua ua rai ma te maru. No reira kia riro ta tatou tuatua ei akamaroiroi i tetai ke e ei akamareka ia Iehova.