E Mataku ia Iehova e Akono i Tana Au Akauenga

“Ko te Atua te mataku atu, e akono oki i tana au akauenga: ko ta te tangata katoa ia e pini ua ake.”​—KOHELETA 12:13.

1, 2. (a) Akapeea e raukai i te mataku te paruru ia tatou i te pae kopapa? (e) Eaa ra te au metua pakari i tautai kia tauru i te mataku tau ki roto i ta ratou tamariki?

“MEI te mataku kore e akakino ra i te oraanga, te paruru ra te mataku i te reira,” ta Leonardo da Vinci i kite. Ko te mataku kore neneva ua ra, ka akamatapo i te tangata ki te tu kino, kareka ra te akamaara atura te mataku iaia kia matakite. Ei akatauanga, me te vaitata atura tatou ki te tapa o tetai pari e te akara atura i te mamao o te topa anga ki raro, ka neke ua mai te maata anga o tatou ki muri. Mei te reira katoa, te mataku tau kare e akakeu anake i te pirianga meitaki ma te Atua, mei ta tatou i kite i te atikara i mua akenei, mari ra ka tauturu katoa ia tatou kia paruru atu i te tumatetenga.

² Inara, ko te mataku i te au tu kino e manganui i teia tuatau nei, ka tau kia apiiia. I te mea e kare te tamariki e matakite ana i te au tu kino o te paoa uira me kare te au motoka i te oire, ka ngoie ua ratou i te rokoia e te tumatetenga kino.a Ka tauta te au metua pakari kia tauru atu i te mataku tau ki roto i ta ratou anaunga, ma te akamatakite taokioki anga ia ratou i te au kino te koropini maira. Kua kite te au metua e ko teianei tu mataku penei ka akaora i te oraanga o ta ratou tamariki.

3. No teaa e i akapeea oki ta Iehova ra akamatakite anga ia tatou no te au kino pae vaerua ra?

³ Te aiteite ra to Iehova manako no to tatou meitaki. Mei tetai Metua aroa, te apii maira aia ia tatou na roto i tana Tuatua e tana akaaerenga kia puapingaia tatou uaorai. (Isaia 48:17) Ko tetai tuanga o teianei porokaramu apiianga tu-Atua te kapiti ra i te akamatakiteanga ia tatou “kare i tukumoe” no te au vaarua topa anga pae vaerua kia raukai ia tatou te akatupu i te mataku tau no taua kino ra. (2 Paraleipomeno 36:15; 2 Petero 3:1) I roto katoa i te tuatua enua e manganui te au tumatetenga pae vaerua ka rauka kia kopaeia e e maata te mamaeanga e akakoreia ‘naringa i akatupu te au tangata i teia ngakau o ratou kia mataku i te Atua e kia akono i tana au akauenga katoa.’ (Deuteronomi 5:29) I teianei tuatau “tupu te kino maata,” ka akapeea ra tatou i te akatupu anga i to tatou ngakau kia mataku i te Atua e kia kopae ke i te tu kino pae vaerua ra?​—2 Timoteo 3:1.

E Ariu Ke Mai i te Kino

4. (a) Eaa te tu makitakita ka tau te au Kerititiano kia tatanu? (e) Akapeea to Iehova manako ngakau no te tu akono i te ara? (E akara i te tataanga i raro ake.)

⁴ Te akataka maira te Pipiria e e “mataku toku ia Iehova, te rikarika nei au i te kino.” (Maseli 8:13) Te akataka maira tetai tikinari Pipiria i teia tu rikarika ei “tetai tu manako ngakau ki etai tangata e te au mea te patoi maira, te rikarikaia ra, te aviriia ra e kare ra tetai e anoano kia kapiti atu me kare kia piri atu.” No reira ko te mataku tau i te Atua te kapiti ra i te mareka kore maata i roto rava me kare te rikarika ra i te au mea katoa e kino ra i nga mata o Iehova.b (Salamo 97:10) Ka akakeu ra te reira ia tatou kia ariu ke mai i te kino, mei ia tatou ka neke ke maira i te tapa o tetai pari me ka akamatakite mai to tatou kite mataku i te kino. “Te akaruke nei te tangata i te kino i te mataku ia Iehova,” ta te Pipiria i tuatua.​—Maseli 16:6.

5. (a) Akapeea e raukai ia tatou te akamaroiroi i to tatou mataku tau i te Atua e to tatou makitakita no te mea kino? (e) Eaa ta te tuatua enua o te iti tangata o Iseraela te apii maira ia tatou no runga i teianei tu?

⁵ Ka rauka ia tatou te akaketaketa i teianei mataku tau e te makitakita no te mea kino ra na te akamanakoanga i te au tupuanga kino ta te ara ka apai mai. Te akapapu maira te Pipiria kia tatou e ka kokoti tatou i ta tatou ka ruru​—me ka ruru tatou i ta te kopapa me kare i ta te vaerua. (Galatia 6:​7, 8) No teianei tumu te akataka meitaki maira Iehova i te au tupuanga tikai no te manako koreanga i tana au akauenga e te akarukeanga oki i te akamori mou. Me kare e paruru anga tu-Atua, tei raro ake to Iseraela iti tangata rikiriki, ngoie ua ra i te mana rave kino e te ririnui o te aronga i te pae mai ia ratou. (Deuteronomi 28:​15, 45-48) Ko te tupuanga kino no to Iseraela ra akarongo kore kua tataia i te Pipiria “ei ako mai oki” kia kite tatou i te apiianga e kia tatanu i te mataku tau i te Atua ra.​—1 Korinetia 10:11.

6. Eaa etai akatauanga Tuatua Tapu ta tatou ka rauka kia akamanako i te apiianga i te mataku tau i te Atua ra? (Akara i te tataanga i raro ake.)

⁶ I te pae atu i tei tupu ki te iti tangata o Iseraela katoa ra, tei roto i te Pipiria te au tupu anga oraanga o te aronga tataki tai tei rokoia e te vareae, te ainga tau kore, te noinoi, me kare te ngakau parau.c Ko tetai papaki o teia au tangata kua tavini ia Iehova no te au mataiti e manganui, inara i tetai atianga kino i to ratou oraanga, kare i rava to ratou maroiroi te mataku i te Atua, e kua kokoti ratou i te mou kino. Na te tamanakoanga i taua au akatauanga Tuatua Tapu ra ka rauka kia akamaroiroi i to tatou manako auraka e rave i taua au tarevake ra. Mei teaa ra te mii me ka tatari tatou kia tupu mai tetai tumatetenga kia tatou i mua ake i te tukuanga i te apii a te Atua ra ki te ngakau! Ei tukeanga ki tei irinakiia ra, te tupu anga​—e maata oki mei ta tatou uaorai manako anga​—kare ia i te puapii meitaki.​—Salamo 19:7.

7. Koai ta Iehova e pati ra ki roto i tona puakapa akatutuia?

⁷ Tetai atu tumu mana no te tatanuanga i te mataku tau i te Atua ko to tatou anoano kia paruru i to tatou pirianga ma te Atua. Te mataku ra tatou kia akamareka kore ia Iehova no te mea te akaperepere ra tatou i to tatou pirianga oa kiaia. Koai ta te Atua ka akamanako ei oa nona, ko tetai tana ka pati atu ki roto i tona puakapa akatutuia ra? Ko “te tangata aerenga tiratiratu, ko tei akono i te tuatua-tika” anake ra. (Salamo 15:​1, 2) Me ka manako puapinga tatou i teianei pirianga tika ma Tei Anga mai ia tatou, ka matakite tatou i te aerenga tiratiratu i mua i tona nga mata.

8. Akapeea tetai papaki o to Iseraela i to Malaki tuatau ra i te manako kore ua anga i te pirianga oa ma te Atua?

⁸ E mea mii ra, ko tetai papaki o to Iseraela i to Malaki tuatau ra kua akono tiratiratu kore ua i te pirianga oa ma te Atua ra. Kare e mataku e te akangateiteianga ia Iehova, kua oronga ratou i te au animara maki e te pirikoki ki runga i tana atarau. To ratou ngere i te mataku tau i te Atua ra kua akaata katoaia i to ratou tu manako no te akaipoipo anga. Kia raukai i te akaipoipo i te au vaine ou ra, kua kopae ke ratou i te au vaine o to ratou mapu anga ra no etai tumu rikiriki ua. Kua akakite atura Malaki kia ratou e e mea riri na Iehova “te kopae” e na to ratou vaerua pikikaa i akatakake ia ratou mei to ratou Atua ra. Akapeea e raukai i te Atua kia akara akaperepere atu i ta ratou au atinga me te tapoki akatutuia ra te atarau ma te roimata​—te roimata mamae tei akamaringiia ra e ta ratou au vaine akarukeia ra? No taua akangateitei kore ra no tana au turanga i akakeu ia Iehova kia ui: “Teiea au i te mataku angaia?”​—Malaki 1:​6-8; 2:​13-16.

9, 10. Akapeea e raukai ia tatou te akaari e te manako puapinga ra tatou i to Iehova ra pirianga oa?

⁹ I teia tuatau nei, te kite ra a Iehova i te mamae ngakau o te au tokorua ara kore ua e manganui e te au tamariki tei akataneaia ra na te au tane e te au metua tane noinoi e te akono tau kore ra me kare atu te au vaine e te au metua vaine ra. Papu tikai e te akamamae ngakau ra ia iaia. Te oa no te Atua ka kite i te au tumu mataara ta te Atua e kite ra ia ratou e ka akono pakari kia akamaroiroi i tona akaipoipo anga, ka kopae ke i te manakoanga o teianei ao te akameangiti maira i te puapinga o te tapeka akaipoipo anga, e e “rere ke atu i te akaturi.”​—1 Korinetia 6:18.

¹⁰ I roto i te akaipoipo anga pera katoa i etai atu au ngai o to tatou oraanga, te makitakita anga no te au mea kikino katoa i to Iehova ra nga mata, kapiti katoa i tetai ariki anga oonu no tona pirianga oa, ka apai mai i to Iehova akaperepere anga e te mareka anga oki. Kua tuatua ngaueue kore maira te apotetoro ko Petero: “Kua kite mou atura au e, kare te Atua e akono i te tu o te tangata: Ko te mataku ra iaia, e ko te rave i te tuatua-tika, i te pa enua ravarai, ko tei kiteia mai ïa e ia.” (Angaanga 10:​34, 35) E manganui ta tatou au akatauanga Tuatua Tapu te akaari maira e akapeea te mataku tau i te Atua ra i te akakeu anga i te aronga tataki tai kia rave i te tika i roto i te au turanga timataanga tuke tuke ra.

E Toru Tei Mataku i te Atua Ra

11. I raro ake i teea au turanga i akakiteiai a Aberahama e e tangata ‘mataku i te Atua ra’?

¹¹ Te vaira e okotai tangata i roto i te Pipiria ta Iehova uaorai i akataka ra ei oa nona​—koia te pateriareka ko Aberahama. (Isaia 41:8) Kua timataia to Aberahama mataku tau i te Atua ra i ta te Atua pati anga iaia kia oronga i tana tamaiti okotai, ia Isaaka, ei atinga, na roto ra iaia ka akatupu te Atua i tana taputou anga e ka riro to Aberahama anaunga ei iti tangata maata. (Genese 12:​2, 3; 17:19) Ka re ainei te “oa o Iehova” i teianei timataanga mamae? (Iakobo 2:23) I taua atianga tikai i te taki anga a Aberahama i tana matipi ki runga e ta ia Isaaka, kua kapiki maira te angera a Iehova: “Auraka koe e tuku ua atu i to rima ki runga i te tamaiti, auraka roa e rave ua atu iaia: kua kite oki au i teianei e, e mataku toou i te Atua ko koe kare i karapii i to tamaiti, i to tamaiti okotai roa ra, iaku.”​—Genese 22:​10-12.

12. Na teaa i akakeu i to Aberahama mataku tau i te Atua, e akapeea e raukai ia tatou kia akaari i te vaerua aiteite?

¹² Noatu rai e kua akapapu ke ana a Aberahama i mua akera i tona uaorai mataku ia Iehova, i taua atianga ra kua akakite aia i tona mataku tau i te Atua na roto i tetai tu maata roa. Ko tona tu puareinga i te tuku atinga ia Isaaka e maata rava atu i te akaari anga i te akarongo akangateitei ra. Kua akakeuia a Aberahama e tetai irinaki anga tika tikai e ka akatupu tona Metua i te rangi ra i Tana taputou na te akatu akaouanga ia Isaaka me ka umuumuia. Mei ta Paulo i tata ra, ko Aberahama “kua kite tikai oki aia e, ko ta [te Atua] i tuatua maira, ka tika iaia kia akatupu.” (Roma 4:​16-21) Kua papa ainei tatou i te rave i to te Atua ra anoano noatu e me te umuumuia maira te au atinga maata? E irinaki anga ki katoa ainei to tatou e ka apai mai taua akarongo ra i te au puapinga roa ra, i te kiteanga e ko Iehova “tei tutaki mai i te aronga i kimi tikai iaia”? (Ebera 11:6) Ko te mataku tika te reira i te Atua.​—Salamo 115:11.

13. Eaa i raukai ia Iosepha kia akataka tika atu iaia uaorai ei tangata tei ‘mataku ra i te Atua mou’?

¹³ E akara matatio tatou i tetai atu akatauanga no te raveanga i te mataku tau i te Atua​—koia oki ko Iosepha. Ei tuikaa i roto i te ngutuare o Potiphara, kua kite a Iosepha iaia uaorai i te aro atu anga i te taomianga kia rave i te akaturi i te au ra tataki tai. I te akara anga kare e ravenga e raukai iaia kia kopae ke i te aravei anga i te vaine a tona pu, tei rave tamou ra i te tauta anga kia akaturi atu kiaia. I te openga ra, i tona ‘opu anga iaia,’ kua ‘oro maira aia ki vao.’ Na teaa i akakeu iaia kia ariu viviki ke mai i te kino? Kare e ekoko anga, ko te tumu maata no te mataku i te Atua, te anoano kia kopae ke i te raveanga “i tenana kino maata, e te ara i te Atua.” (Genese 39:​7-12) Kua rauka tikai ia Iosepha kia akataka iaia uaorai ei tetai tangata tei ‘mataku ra i te Atua mou.’​—Genese 42:18.

14. Akapeea to Iosepha ra aroa i te akaata anga i te mataku i te Atua?

¹⁴ I te au mataiti i muri akera kua aravei atura Iosepha e mata ki te mata ma tona au taeake, tei oko ngakau kore atura iaia ki roto i te tuikaaanga. Ka rauka ngoie ua iaia i te taangaanga i to ratou ngere anga maata i te kai ei tetai tuatau kia tutaki atu i te tarevake ta ratou i rave ra kiaia. Inara kare te akonoanga kino i te au tangata e akaata mai i te mataku i te Atua ra. (Levitiku 25:43) No reira, i to Iosepha kite anga e kua rava te akapapu anga i te tauianga ngakau o tona au taeake, kua akakore aroa atura aia i ta ratou ara. Mei ia Iosepha rai, ka akakeu to tatou mataku tau i te Atua ra kia upokotu tatou i te kino ma te meitaki, pera katoa oki ka arai mai ia tatou i te topaanga ki roto i te timataanga.​—Genese 45:​1-11; Salamo 130:​3, 4; Roma 12:​17-21.

15. Eaa ra to Iobu tu akono i akamataorai i to Iehova ngakau?

¹⁵ Ko Iobu tetai atu akatauanga meitaki no tetai tei mataku ra i te Atua. Kua tuatua atu a Iehova ki te Tiaporo ra: “Kua akamaara ainei koe i toku tavini ia Iobu, kare oki ona e aite i runga i te enua nei, e tangata apa kore e te tiratiratu, i te mataku anga i te Atua, e te akaruke anga i te kino?” (Iobu 1:8) No etai mataiti e manganui, kua akamataora to Iobu ra tu akono tiama i te ngakau o tona Metua i te rangi ra. Kua mataku a Iobu i te Atua ra no te mea kua kite aia e ko te mea tika te reira kia rave e te aerenga meitaki oki kia akono. “I na, ko te mataku i te Atu ra ko te pakari ïa,” ta Iobu i tuatua, “e te akaruke i te kino ra, ko te kite ïa.” (Iobu 28:28) Ei tangata akaipoipoia, kare a Iobu i akara tau kore atu ki te au vaine ou ra, kare katoa oki aia i akamanako i te au ravenga akaturi i roto i tona ngakau. Noatu rai e tangata apinganui, kua akakore aia i te irinaki anga ki te au apinganui, e kua kopae ke aia i etai ua atu tu akamori anga itoro.​—Iobu 31:​1, 9-11, 24-28.

16. (a) Na roto i teea au tu ta Iobu akono anga i te aroa takinga meitaki? (e) Akapeea a Iobu i te akaari anga e kare aia i karapii i te akakoreanga ara?

¹⁶ Inara, te aite anga o te mataku i te Atua, ko te raveanga i te meitaki pera katoa oki te ariu keanga mai i te kino ra. No reira, kua akono a Iobu i te manako takinga meitaki i te matapo, te pirikoki, e te putaua. (Levitiku 19:14; Iobu 29:​15, 16) Kua kite a Iobu e, “tetai ua atu tei karapii ra i te aroa takinga meitaki mei tona uaorai oa, ka akaruke katoa aia i te mataku i te Mana Katoatoa ra.” (Iobu 6:14, NW) Ko te karapii i te aroa takinga meitaki ka rauka katoa kia karapii i te akakore anga ara me kare te akamoupuku ua anga i te riri. I ta te Atua ra arataki anga, kua pure a Iobu no tona nga oa e toru ra, tei akariro ra kia maata tona mamae ngakau. (Iobu 42:​7-10) Ka rauka ainei ia tatou te akaari i tetai vaerua akakore anga ara aiteite ki tetai oa akarongo ra tei tamamae maira ia tatou na roto i tetai tu? Na te pure ngakau tae no tetai tei tamamae maira ia tatou ka tauturu ia tatou kia akakore i te akamoupuku. Na te au akameitakianga tei rekarekaia ra e Iobu no tona mataku tau i te Atua ra te oronga maira kia tatou i tetai akakite anga ‘i te maata o te au mea memeitaki ta Iehova i vaooia maira no te aronga i mataku iaia ra.’​—Salamo 31:19; Iakobo 5:11.

Mataku i te Atua e te Mataku i te Tangata

17. Eaa ta te mataku i te au tangata ka rave kia tatou, inara eaa ra taua mataku ra i akara anga poto uai?

¹⁷ I te mea ka rauka i te mataku i te Atua ra kia akakeu ia tatou kia rave i te tika, ka rauka i te mataku i te tangata kia akakino i to tatou akarongo. No teianei tumu, i te akamaroiroianga i te au apotetoro kia totomapu ei aronga tutu aere i te evangeria, kua tuatua atura Iesu kia ratou: “Auraka e mataku i te ta mai i te kopapa nei; kare te vaerua e mate ia ratou: e mataku ra kotou iaia, ko te tika iaia kia tamate takiri i te kopapa e te vaerua katoa i te po.” (Mataio 10:28) E akara anga poto ua te mataku i te tangata, ta Iesu i akataka mai, no te mea kare e rauka i te au tangata te akapou i to tatou manakonako no te oraanga i te tuatau ki mua. Pera katoa, te mataku ra tatou i te Atua no te mea te kite ra tatou i tona mana umere, me akaaite atu ki te puapinga kore o te mana o to te au pa enua katoatoa. (Isaia 40:15) Mei ia Aberahama rai tei ia tatou te irinaki anga tikai i te mana o Iehova kia akatuakaou mai i Tona au tavini tiratiratu ra. (Apokalupo 2:10) No reira, ka tuatua tatou ma te irinaki anga: “No tatou te Atua ra, ka tika iaai kia māro mai?”​—Roma 8:31.

18. Na roto i teea tu ta Iehova ra tutaki anga i te aronga tei mataku iaia ra?

¹⁸ Noatu e mema no te pamiri tei patoi mai ia tatou me kare ra e tamaiti takinokino mai i te apii ra, ka kite tatou e “tei te mataku i te Atua te manako matutu.” (Maseli 14:26) Ka rauka ia tatou te pure ki te Atua no te maroiroi, i te kiteanga e ka akarongo mai aia ia tatou. (Salamo 145:19) Kare e ngaropoina ia Iehova te aronga e mataku iaia. Na roto i tana peroveta ia Malaki, kua akapapu mai aia kia tatou: “I reira te aronga i mataku ia Iehova i te tuatua putuputu anga ki tetai ki tetai: e kua akarongo mairā Iehova, e kua kite e kua tataia iora tetai buka manakoanga ki mua iaia, no te aronga e mataku ia Iehova, e tei manako i tona ra ingoa.”​—Malaki 3:16.

19. Eaa te au tu mataku te ka akaopeia, inara eaa te tu mataku te ka vai e mutu kore ua atu?

¹⁹ Te vaitata nei te tuatau e akamori ei te aronga ravarai i te enua nei ia Iehova e ka ngaro ke atu te mataku i te tangata nei. (Isaia 11:9) Ka kore katoa te mataku no te onge, te maki mate, te rave kino, e te tamaki. Inara ko te mataku i te Atua ra ka vai mai e mutu kore ua atu i te rave tamou anga tona au tavini tiratiratu i te rangi ra e i runga oki i te enua nei i te akaari anga i te ngateitei tau kiaia, te akarongo e te akangateitei anga. (Apokalupo 15:4) I teianei, e tuku tatou katoatoa ki roto i to tatou ngakau i te ako anga akauruia a Solomona ra: “Auraka to ngakau e vareae i te aronga rave ara: kia noo ra ma te mataku ia Iehova e po ua atu te rā; Te vai ra oki te openga, kare oki taau e irinaki ra e akakoreia.”​—Maseli 23:​17, 18.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Maara Ainei ia Koe?

• Akapeea i kite ei tatou i te makitakita i te mea kino ra?

• Akapeea etai o to Iseraela ra i to Malaki tuatau i te manako kore ua anga no to Iehova ra pirianga oa?

• Eaa ta tatou ka kite mei ia Aberahama, ia Iosepha, e ia Iobu no te mataku anga i te Atua ra?

• Ko teea te mataku te ka kore rava e takoreia atu, e no teaa ra?

[Tutu i te kapi 19]

Te tauru ra te au metua pakari i te mataku tau ki roto i ta ratou anaunga

[Tutu i te kapi 20]

Mei te mataku te akaariu ke ra ia tatou mei te tu kino, te akaariu ke ra te mataku tau i te Atua ia tatou mei tei kino ra

[Tutu i te kapi 23]

Kua tamou marie a Iobu i tona mataku i te Atua noatu rai i tona aro atu anga i nga oa pikikaa tokotoru ra

[Akameitakianga]

From the Bible translation Vulgata Latina, 1795