E Puka no Ko Mai i te Atua
“Kare oki to te inangaro o te tangata i tae mai ei te totou i taito ra; ko te au tangata tapu ra o te Atua tei tuatua i ta te Vaerua Tapu i tuku mai ia ratou ra.”—2 PETERO 1:21.
1, 2. (a) Eaa ra etai ka ekoko ei me e tau te Pipiria no te oraanga o teia tuatau nei? (e) Eaa nga tumu e toru ei akapapu te ka rauka ia tatou kia taangaanga ei akakite e no ko mai te Pipiria i te Atua ra?
TE TAU ra ainei te Pipiria no te au tangata te ora ra i runga i te tapa o te 21 anere mataiti ra? Te manako ra tetai papaki e kare. “Kare e tangata e akakitekite i te taangaanga i tetai puka kemikara no te 1924 maira no te taangaanga ki roto i tetai pupu maani kemikara no teia tuatau—e maata roa tei apiiia no te kemikara mei reira mairai,” ta Dr. Eli S. Chesen i tata, i te akatakaanga e eaa aia i manako ei e kua piro te Pipiria. I vao ua, te akara anga te tau ra te reira taumaro anga. No te mea, e maata ta te tangata i apii no runga i te taineti, te ora anga manako, e te tu akono o te tangata mei te au tuatau Pipiria mairai. No reira, ka manako tetai papaki e: ‘Akapeea taua puka taito ka kore ei e tu i te au tarevake no te pae taineti ra? Akapeea e raukaʼi i te reira te ako anga tau no te oraanga i teia tuatau?’
2 Te oronga maira te Pipiria uaorai i te pauanga. Ia 2 Petero 1:21, te akakiteia maira kia tatou e ko te au peroveta o te Pipiria ra “o te Atua tei tuatua i ta te Vaerua Tapu i tuku mai ia ratou ra.” E no reira te akakite maira te Pipiria e e puka ia no ko mai i te Atua ra. Inara, akapeea e raukaʼi ia tatou te akairinaki ia etai ke ra e ko te tika teia? E akamanako tatou i e toru au akapapu anga ko te Pipiria te Tuatua a te Atua ra: (1) Te tika ra ia i te pae taineti, (2) te vaira i roto i te reira te au kaveinga taito te tau ra no te ora anga i teia tuatau nei, (3) tei roto i reira te au totou tikai tei akatupuia ra, tei akapapuia maira e te au tika no te tuatua enua ra.
E Puka Tei Tau ra ma te Taineti
3. Eaa ra i kore ei te Pipiria e akakokoia e te au mea kiteaia e te au kite taineti?
3 Kare te Pipiria i tetai puka apii taineti. Inara, ko tetai puka ia no te tuatua mou, e ka rauka kia mou te tuatua mou ra i te timataanga no te tuatau. (Ioane 17:17) Kare te Pipiria i akakokoia na te au mea kiteaia no te taineti. Me ka taiku atu i te au tumu te piri atura ki te taineti, te atea takiri ra ia i te au apiianga taito “taineti” tei akapapuia ra e e tua ua. Ko te tika, te vaira i te reira te au tuatua kare ra i te tika anake i te pae taineti mari ra te patoi katoa ra oki i te au manako arikiia o te tuatau ra. Ei akatau anga, e akamanako ana i te aiteite anga i rotopu i te Pipiria e te taineti no te pae vairakau.
4, 5. (a) Eaa ta te au taote taito ra kare i kite no runga i te maki piri ra? (e) Eaa i kore ei e ekokoia e kua kite a Mose i te au ravenga vairakau rapakau a te au taote Aiphiti ra?
4 Kare te aronga taote taito ra i kite tikai e i akapeea te totoa anga te maki mate ra, kare katoa oki ratou i kite i te puapinga o te tu ma i te kopaeanga i te maki ra. E manganui te au ravenga vairakau taito ra te ka akara anga mako kore i te au turanga o teia tuatau nei. Ko tetai o te au puka vairakau taito katoa te vai nei ko te Ebers Papyrus, ko tetai akaputu anga i te kite vairakau no Aiphiti, no te tuatau vaitata i te 1550 M.T.N. Te vaira i reira e 700 au vairakau rapakau no te au maki tuke tuke, “mei te kakatiia anga e te araketa ki te mamae o te maikuku mangamanga vaevae.” Ko te maata anga o te au vairakau ra e puapinga kore ua, mari ra ko etai o te reira e kino tikai. No te rapakau anga i tetai puta ra, ko tetai vairakau tei akono maataia ra ko te paraianga i tetai kairo anga tutae tangata kapitiia ma etai atu au apinga ra.
5 Ko teia puka no te au vairakau no Aiphiti kua tataia e vaitata i te tuatau o te au puka mua o te Pipiria ra, tei kapiti ra i te Ture a Mose. Ko Mose tei anauia maira i te 1593 M.T.N., kua tupu ake i Aiphiti. (Exodo 2:1-10) Kua akonoia i roto i te ngutuare o Pharao ra, “e apiiia iorā [Mose] i te au tuatua pakari a to Aiphiti.” (Angaanga 7:22) Kua matau aia i “te aronga taunga” o Aiphiti ra. (Genese 50:1-3) I mana ainei ta ratou au ravenga vairakau puapinga kore ra me kare te mea kino tikai ki runga i tana au tataanga ra?
6. Eaa te ture no te tu ma i roto i te Ture a Mose ra te ka akamanakoia e te au taineti vairakau o teia tuatau nei e e tau ia?
6 Ei tuke anga, kua kapiti te Ture a Mose ra i te au ture no te tu ma tei akamanakoia ra e tau ia no te vairakau rapakau anga taineti no teia tuatau nei. Ei akatauanga, ko tetai ture no runga i te au puakapa vaeau kua umuumuia kia tanumia atu te tutae ki vao i te puakapa ra. (Deuteronomi 23:13) Ko teianei tetai ravenga tamanako oonuia ei kopae atu i te maki. Kua tauturu te reira kia kore te au tumu vai e taviiviiia e kua oronga paruru anga oki i te shigellosis apaiia mai e te rango e etai atu au maki akaeke te akataka ke atura e au mirioni ua atu au oraanga i te mataiti taki tai, e maata oki i te au enua tutupu ra.
7. Eaa te au ture no te tu ma i roto i te Ture a Mose ra tei tauturu kia akakore i te totoa anga te au maki piri ra?
7 Te vaira i roto i te Ture a Mose etai atu au ikuiku anga kia mako e kia ma tei tauturu ra kia arai atu i te totoa anga te au maki piri ra. Ko tetai tangata tei tu ra me kare tei manakoia ra e maki piri tona kua akataka keia. (Levitiku 13:1-5) Te au kakau me kare au ariki tei tukiia atura ma tetai manu tei mate ra iaia uaorai (penei no tetai maki) ka tau kia tamaia i mua ake ka rave akaouiaʼi me kare e akapouia atu. (Levitiku 11:27, 28, 32, 33) Ko tetai ua atu tangata tei akatuki atura i tetai kopapa mate kua akamanakoia ia e viivii e ka tau kia raveia te tamaanga tei kapiti ra i te pua anga i tona au kakau e te paianga oki. I te tuatau e itu ra o te viivii anga, kua tau aia kia kore e piri kopapa atu ma etai ke ra.—Numero 19:1-13.
8, 9. Eaa ra ka raukaʼi kia tuatuaia e ko te tataanga no te tu ma i roto i te Ture a Mose ra tei mua roa atu i tona tuatau ra?
8 Te akakite maira teianei ture i te pae te tu ma i te pakari tei mamao ke atura ki mua i tona tuatau. E maata ta te taineti vairakau o teia tuatau kua apii no runga i te totoa anga e te kopae anga oki i te maki piri. Ei akatauanga, kua taki atu te tupu anga te kite i te vairakau i te 19 anere mataiti ra ki te rave anga antisepsis—koia te tu ma ei akameangiti mai i te au maki. Ko te tupu anga e maata te meangiti mai te au maki e te mate vave. I te mataiti 1900, ko te oraanga manakonakoia i te tuatau o te anau mai anga i te au enua e manganui i Europa e i Marike i raro ake ia i te 50. Mei reira mai, kua kake maata mai ki runga, kare e no te tupu anga meitaki te kite vairakau i te akatereanga maki mari ra no te meitaki atu oki te tu ma e te au tu oraanga.
9 Inara, e au tauatini ua atu mataiti i mua ake i te kitea anga e te taineti vairakau i akapeea te totoa anga te maki, kua akapapa maira te Pipiria i etai au kopae anga tau ei paruru atu i te maki. Kare i te mea poitirere, kua tuatua a Mose i te mea matauia no to Iseraela i tona tuatau ra i te oraanga kia 70 me kare kia 80 mataiti. (Salamo 90:10) Akapeea a Mose i kite ei i taua au ture no te tu ma ra? Te akataka maira te Pipiria uaorai: Te Ture “i tukuia maira te ture na roto i te tupati angela.” (Galatia 3:19) Ae, kare te Pipiria i tetai puka no te pakari tangata; e puka ia no ko mai i te Atua.
E Puka Tau no te Oraanga o Teia Tuatau
10. Noatu rai e kua oti te Pipiria e vaitata i te 2,000 mataiti kua topa, eaa te tika ra no tana ako anga?
10 Te au puka te oronga maira i te apii anga te riro ra kia taito e kare e roaia ka akaouia me kare ka monoia. Inara e takake tikai te Pipiria. “Ko taau tuatua-akakite ra, e tuatua-mou tikai ïa,” ta Salamo 93:5 i tuatua. Noatu rai e kua oti te Pipiria e vaitata i te 2,000 mataiti kua topa, te vaira tana au tuatua e te tau ra. Te tau ra ratou ma te tupu anga aiteite noatu rai eaa te kara o to tatou pakiri me kare te enua te noo ra tatou. E akamanako ana i etai au akatauanga no ta te Pipiria ako anga, “tuatua-mou tikai” kare i kotingaia te tuatau.
11. I etai au raungauru mataiti kua topa ra, eaa ta te au metua e manganui ra tei takiia atu kia irinaki no runga i te akoanga i te au tamariki ra?
11 I etai raungauru mataiti kua topa e manganui te au metua—kua akakeuia e “te au manako ou” no te akonoanga tamariki—kua manako e kua “tureia te ako anga.” Te akanoo anga au kotinga no te tamariki, kua mataku ratou, ka akatupu i te tu kino e te pekapeka. Kua manono te aronga ako tei manako aroa ra e kia akakore te au metua i tetai ua atu rave anga mari ra kia akatikatika maru ua i ta ratou au tamariki. E manganui to taua aronga karape ra i teianei “te raurau ra i te au metua kia manga ketaketa akaou atu i te akatere anga,” ta The New York Times i ripoti mai.
12. Eaa te aite anga o te nauna Ereni ra tei uriia e “akoanga,” e eaa ra i umuumuiaʼi taua ako anga ra no te tamariki?
12 Inara mei muatangana mairai, kua oronga te Pipiria i te ako anga taka meitaki no runga i te tumu terenianga tamariki. Te ako maira: “Ko kotou oki te aronga metua, auraka e akariri atu i ta kotou au tamariki ra: e apii ra ia ratou kia pakari ma te ako a te Atu ra.” (Ephesia 6:4) Te aite anga o te nauna Ereni tei uriia ra e “ako” e “akonoanga, terenianga, e te apiianga.” Te tuatua ra te Pipiria e ko te ako, me kare apiianga, e akakite anga i te aroa metua. (Maseli 13:24) Ka tupu ruperupe te tamariki i raro ake i te au arataki anga akono tau e te taka meitaki te ka tauturu ia ratou kia akatupu i te kite i te tika e te tarevake ra. Me ka tika te akono anga i te ako ka tauturu ia ia ratou kia manako ngakau tinamou; ka akakite kia ratou e te manako utuutu maira to ratou nga metua ia ratou e i te tu tangata te riro maira ratou.—Akaaite ia Maseli 4:10-13.
13. (a) No runga i te ako anga, eaa te akamatakite anga ta te Pipiria e oronga ra ki te au metua? (e) Eaa te tu ako anga ta te Pipiria e akamaroiroi maira?
13 Inara te akamatakite maira te Pipiria i te au metua no teia tumu no te ako anga. Kare rava e tau te mana metua kia rave tau koreia. (Maseli 22:15) Kare rava e tau kia akautunga takinoia tetai tamaiti ra. Kare e ngai no te takinga kinoanga kopapa i roto i te ngutuare tangata te akono ra i te Pipiria. (Salamo 11:5) Kare katoa te manako ngakau riri—te au tuatua kino, te akaapa anga putuputu, e te aviri kakatianga, pouroa te reira ka akaparuparu i te vaerua o te tamaiti ra. (Akaaite ia Maseli 12:18.) Na te tu pakari, te akamatakite ra te Pipiria i te au metua: “Auraka e akariri atu i ta kotou tamariki, ko te taitaia aea ratou [me kare, “ka apai ke atu kotou i to ratou ngakau katoa ki vao ia ratou,” Phillips].” (Kolosa 3:21) Te akamaroiroi maira te Pipiria i te au ravenga arairai anga. Ia Deuteronomi 11:19, te raurauia ra te au metua kia akono i te au atianga va mai kia tauru i te akono tau e te au puapinga vaerua ki roto i ta ratou tamariki. Ko taua ako anga tau e te taka meitaki no te akono anga i te tamariki, te tika ra i teianei mei to te tuatau Pipiria ra.
14, 15. (a) Na roto i teea tu ta te Pipiria oronga anga kia tere atu i te ako anga pakari ua? (e) Eaa te au apiianga Pipiria te ka rauka kia tauturu i te au tane e te au vaine no te au kopu e te au pa enua ke ke kia manako tetai i tetai ei aronga aiteite ra?
14 E tere atu ta te Pipiria e oronga maira i te ako anga pakari ua. Te akatuki maira tana tuatua ki te ngakau. Te tuatua ra Ebera 4:12: “E mea ora oki te tuatua a te Atua, e te ririnui, e kokoi maata oki to te reira i to te koke matarua ra, e te koputa mama takiri anga oki e taka ke ua atu te vaerua e te ngakau, e te paunga e te uo ivi ra; e te akara matariki oki i te manako e te vananga o te ngakau ra.” E akamanako i tetai akatauanga no te mana akakeuanga no te Pipiria ra.
15 Te tataka keia ra te au tangata i teia tuatau e te au arairai anga tu iriiri tangata, iti tangata, e te eteniki oki. Kua akatupu taua au paruru a te tangata ra i te au ta anga maata i te au tangata kare ra a ratou kino i rave i te au tamaki i te ao katoa nei. I tetai pae, te vaira i te Pipiria, te au apiianga te ka tauturu i te au tane e te au vaine o te au kopu tuke tuke e te au iti tangata oki kia manako atu tetai i tetai e e aiteite ua. Ei akatauanga, te tuatua ra ia Angaanga 17:26 e na te Atua “i anga i te tangata i te pa enua katoa nei i te toto okotai ra.” Te akaari maira teia e ko te tika e okotai ua kopu—koia te kopu tangata nei! Pera katoa te akamaroiroi maira te Pipiria ia tatou e kia “aru i te Atua,” ta te reira e tuatua ra: “Kare te Atua e akono i te tu o te tangata: Ko te mataku ra iaia, e ko te rave i te tuatua-tika, i te pa enua ravarai, ko tei kiteia mai ïa e ia.” (Ephesia 5:1; Angaanga 10:34, 35) No te aronga te kimi tika ra kia akono i te au apiianga a te Pipiria ra, e akatupu anga taokotaianga ta teianei kite anga. Te angaanga ra ia ki runga i te tuanga oonu roa—i te ngakau ra—i te akakoreanga i te au arairai anga maaniia ra ei akatataka ke i te tangata nei. Te angaanga tika ra ainei te reira i teia tuatau i te ao nei?
16. E akakite mai i tetai tupuanga te akaari maira e e taeake anga no te pa enua ravarai to te Au Kite o Iehova ra.
16 E tika rava e te pera ra ia! Te matau meitakiia ra te Au Kite o Iehova no to ratou taeake anga i te ao katoatoa, tei taokotai ra i te au tangata no te au tu tuke tuke tei matauia to ratou tu i mua ana e kare e au tetai ma tetai ra. I te tuatau o te tamaki anga eteniki i Rwanda, ei akatauanga, kua paruru te Au Kite o Iehova no nga kopu taki tai ra i to ratou au taeake Kerititiano e te au tuaine oki o tetai atu kopu ke ra, ma te tukuanga i to ratou uaorai oraanga ki roto i te tu kino ra. I tetai ngai, kua uuna tetai Hutu Kite ra i tetai pamiri Tutsi e ono no tona putuputuanga. E mea mii ra, i te openga kua kiteaia taua pamiri Tutsi ra e kua tamateia. I teianei kua aro atura teia taeake Hutu e tona ngutuare tangata i te riri o te aronga i ta ra e kua oro ke atu ratou ki Tanzania. E manganui te au akatauanga aiteite tei ripotiia mai. Kua akatika viviki ua te Au Kite o Iehova e ko taua taokotai anga ra kua rauka no te mea kua akatuki oonuia to ratou ngakau na te mana akakeuanga o te tuatua Pipiria ra. Te rauka anga i te Pipiria i te taokotai i te au tangata i roto i teianei ao ki i te makitakita e akapapu anga ririnui ia e no ko mai i te Atua.
E Puka Totou Mou
17. Eaa te au totou Pipiria i tuke ei i ta te tangata ra totou anga?
17 “Te au totou ravarai i roto i te tuatua i tataia ra, kare ïa te mea kimiia e te tangata uaorai,” ta 2 Petero 1:20 i tuatua. Kare te au peroveta o te Pipiria i akara matatio i te au tu tei vaira i te ao e i reira ka tuku ei i te au manako totou tei akatumuia ki runga i ta ratou uaorai i manako no te reira au tupu anga. Kare katoa oki ratou i tuatua i etai au totou manako uaia e penei ka rauka te akariroia kia tau ki tetai ua atu tupu anga i te tuatau ki mua ra. E akamanako tatou, ei tetai akatauanga, i tetai totou Pipiria tei tau tikai ra te akataka anga e tei totou ra i tetai tu tuke anga ki ta te au tangata tei ora ra i reira penei ka manakonako atu.
18. Eaa te au tangata o Babulonia i taito ra i manako ei e kare e kino e tupu kia ratou, inara eaa ta Isaia i totou no Babulonia?
18 Kia tae mai ki te itu anere mataiti M.T.N., kua riro te akara anga o Babulonia koia te oire maata o te Patireia o Babulonia ra e kare e rauka kia tomoia atu. Kua akanooia te oire ki nga pae e rua o te Kauvai o Eupharati, e kua taangaangaia te au vai o te kauvai ra ei akaki i tetai roto atea e te oonu e te au ava oki i reira ra. Kua paruru katoaia oki te oire ma tetai akanoo anga maata i nga paruru takirua ra, kua akamaroiroiia na te au punanga arai atura. Kare e ekoko anga e kua manako te au tangata noo i Babulonia e te meitaki ra ratou. Inara, i te varu o te anere mataiti M.T.N., i mua ake i to Babulonia ra itae anga ki te take o tona kaka, kua totou atura te peroveta ko Isaia: “E ko Babulonia . . . ka arite ïa ia Sodoma e Gomora ra, tei tutuamuia e te Atua. Kare e tangata akaouia, kare oki e nooia i tera uki i tera uki: kare oki te Arabia e patia i tona puakapa i reira; kare oki te au tiaki e anga i te koro anana i reira.” (Isaia 13:19, 20) E akara oki e kua akakite mai te totou e kare e ka akapouia anake a Babulonia mari ra e ka riro kia kore e nooia e te tangata e tuatau ua atu. Mei teaa ra tetai akakite anga mataku kore kia raveia! Kua tata ainei a Isaia i tana totou i muri ake i tona akara anga i tetai Babulonia akataneaia ra? Te pau maira te tuatua enua kare!
19. Eaa ra te totou a Isaia i kore ei i akatupu takiriia ia Okotopa 5, 539 M.T.N.?
19 I te po o Okotopa 5, 539 M.T.N., kua topa a Babulonia ki te nuku vaeau o Madai-Peresia i raro ake ia Kuro Maata ra. Inara, kare te totou a Isaia i tupu oti takiri i taua taime ra. I muri ake i te peke anga ia Kuro, kua vai mai tetai Babulonia tangataia ra—noatu rai ko tetai tei paruparu ra—kua vai ra no etai anere mataiti. I te rua o te anere mataiti M.T.N., vaitata i te tuatau i tataiaʼi te Pokaikai Tai Mate a Isaia, kua riro te akatere anga o Babulonia i te au Patenia, tei manakoia ra i reira ei tetai apinga anoanoia tei tamakiia ra e te au pa enua takapini kia riro ia ratou. Kua ripotiia e te tata tuatua enua ngati Iuda ko Josephus e “e aronga tini” to te au ngati Iuda tei noo ra ki reira i te anere mataiti M.T.N. Kia tau ki ta The Cambridge Ancient History, kua akanoo te aronga okooko o Palmyrene i tetai pupu okooko anga puapingaia ki Babulonia i te 24 T.N. No reira, tae mai ki te anere mataiti mua T.N., te vaira Babulonia kare i akatanea takiriia; inara, kua oti ke ana te puka a Isaia i mua roa atu i te reira.—1 Petero 5:13.
20. Eaa te akakite anga e kua riro a Babulonia ra ei “au ututua” toka i muri akera?
20 Kare a Isaia i ora mai kia kite i to Babulonia ra riro anga kia tangata koreia. Inara kua tika ki te totou, kua riro a Babulonia i muri akera ei “au ututua” toka. (Ieremia 51:37) Kia tau ki ta tetai tangata apii ko Jerome (tei anauia ra i te a anere mataiti T.N.), kia tae mai ki tona tuatau ra kua riro a Babulonia ei ngai arumaki anga i “te au tu manu taae ravarai” tei ori aere ra ki reira, e te vai tanea ra ia tae mai ki teianei tuatau. Ko tetai ua atu akaora anga ia Babulonia ei akarakara anga na te aronga turoto penei ka akavare atu i te aronga aere atu ki reira, inara ko “te tama, e te mokopuna” kua ngaro ke atu ia e tuatau ua atu, mei ta Isaia i totou ra.—Isaia 14:22.
21. Eaa ra i raukaʼi i te au peroveta tiratiratu ra kia akakite i te tuatau ki mua ra ma te tika tikai?
21 Kare te peroveta ra ko Isaia i tuku i tetai manako tei apiiia ra. Kare katoa oki aia i tata akaou i tetai tuatua enua kia akariro i tetai akaraanga e e totou ia. E peroveta mou tikai a Isaia. E pera katoa oki etai atu au peroveta tiratiratu o te Pipiria ra. Eaa ra i raukaʼi i teia aronga tangata kia rave i tei kore ra i rauka i etai ua atu tangata kia rave—kia akakite i te tuatau ki mua ma te tika tikai? Te taka meitaki ra te pauanga. Kua akamataia mai te au totou ra ma te Atua o te totou ra, koia Iehova, “i te akakite anga i te openga mei te muatangana mairai.”—Isaia 46:10.
22. Eaa tatou ka tau ei kia rave i te maata te ka rauka kia raurau atu i te aronga ngakau tiratiratu kia akara matatio i te Pipiria no ratou uaorai?
22 No reira te tau ra ainei te Pipiria kia akara matatioia? Kua kite tatou e te tau ra ia! Inara e manganui te au tangata kare e irinaki ana. Kua akanoo ratou i etai au manako no runga i te Pipiria noatu rai e penei kare ratou i tatau i te reira. E tamanako ana i te poropeta tei taikuia i te akamata anga o te atikara i mua akenei. Kua akatika aia i tetai apii anga i te Pipiria, e i muri ake i tana apiianga matakite i te Pipiria ra, kua rauka iaia te manako openga e e puka ia no ko mai i te Atua ra. Kua papetitoia aia i muri akera ei tetai o te Au Kite o Iehova, e i teia tuatau nei te tavini ra aia ei tetai o te aronga pakari ra! E rave tatou i te maata te ka rauka ia tatou kia raurau atu i te aronga ngakau tiratiratu ra kia akara matatio i te Pipiria na ratou uaorai ei reira e akanoo ei i tetai manako no te reira. Te irinaki nei tatou e me ka rave ratou i tetai akara anga matatio na ratou uaorai, ka kite rai ratou e ko teianei puka takake, koia te Pipiria, e tika e puka na te au tangata katoatoa!
Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?
◻ Akapeea e raukaʼi ia koe kia taangaanga i te Ture a Mose kia akaari e kare te Pipiria na te tangata i akamata mai?
◻ Eaa te au kaveinga kare i kotingaia te tuatau i te Pipiria te tau ra no te oraanga o teia tuatau nei?
◻ Eaa ra te totou ia Isaia 13:19, 20 i kore ei i tataia i muri ake i te tupu anga te reira?
◻ Eaa ta tatou ka tau kia akamaroiroi atu i te aronga ngakau tiratiratu kia rave, e no teaa ra?
[Pia i te kapi 19]
Ka Peea te Apinga Kare e Akapapuia?
Te vaira i te Pipiria te au tuatua ke ke te ngere ra i te akapapu anga akara mataia. Ei akataunga, tana i tuatua no tetai ngai akara koreia e te mata te nooia ra e te au mea ora vaerua kare ra e rauka kia akapapuia—me kare kia akapapu koreia oki i te pae taineti ra. Te riro ra ainei taua au tuatua anga kare ra e rauka kia akapapuia kia tuku i te Pipiria kia patoi i te taineti ra?
Ko teianei tetai uianga tei aro atura i tetai taineti paraneta tei akamata ra i te apii i te Pipiria ma te Au Kite o Iehova i etai mataiti kua topa. “Ka akatika ra au e e mea ngata noku kia ariki i te Pipiria ra i te akamata anga no te mea kare i rauka iaku kia akapapu i etai au tataanga i te pae taineti ra,” tana i maaraara. Kua apii ua atu teianei tangata ngakau tae i te Pipiria e i te openga kua riro aia kia irinaki e te akakite maira te akakite anga te vaira e ko te Tuatua ia a te Atua ra. “Na teia i akameangiti mai i te anoanoanga kia rave i te au tika ravarai o te Pipiria ra kia akapapu taki taiia,” tana i akataka mai. “Ka tika tetai tangata e manako taineti tona kia anoano kia akara matatio i te Pipiria mei te manako anga i te pae vaerua ra, me kare ra kare rava aia e ariki i te tuatua mou. Kare e rauka kia manakonakoia te taineti kia akanoo akapapu anga i te au tuatua ravarai i roto i te Pipiria ra. Inara no te mea ua e kare etai au tataanga i rauka kia akapapuia, kare te aite anga o te reira e te tika kore ra. Ko te apinga puapinga maata koia oki e ko te au ngai ua atu e rauka ra te akapapu anga i te tika o te Pipiria ra te akatakaia maira ia.”
[Tutu i te kapi 17]
Kua tata a Mose i te au ture no te tu ma i mua roa atu i to ratou tuatau ra