Kia Roa te Akakoromakianga i te Tangata Ravarai
“Te karanga atu nei rai matou kia kotou, e te au taeake, e ako atu kotou i te akono kore, e akapumaana atu i te ngakau taitaia, e tauturu atu i tei apikepike, kia roa te akakoromaki anga i te tangata ravarai.”—1 TESALONIA 5:14.
1. I ea e i raro ake i teea au tu ta te au Kite o Iehova ra akakite anga i te akakoromakianga roa?
E MEITAKI tikai te akaraanga ta te au Kite o Iehova i akanoo mai i te roa te akakoromakianga! Kua akakoromaki ratou i te tu ngata e te takinga kino anga i te au enua o te Nati e te Vatiti e pera katoa i tetai au enua mei ia Maraui rai e tae mai ki teia tuatau. E akakoromakianga roa katoa, te aronga te noo ra ki roto i te ngutuare tei akataka keia e akonoanga atua ra.
2. Eaa nga tumu e rua i tupu ei te parataito vaerua te rekarekaia ra e te au tangata o Iehova?
2 Noatu rai te takinga kino e te turanga ngata tei tupu kia ratou, kua rekareka te au tangata akatapuia o Iehova i te au akameitakianga o te parataito vaerua. Ae, kua akaari mai te au tika e kua akamata te au Kerititiano akatainuia ra i te rekareka anga i te reira mei te mataiti 1919 mairai. Na teaa i tupu mai ei teia parataito vaerua? Te mea mua, kua rauka mai teia au turanga parataito i rotopu i te au tangata o Iehova no te mea kua akaoraia mai e te Atua tona au tavini akatainuia ra ki to ratou “enua,” me kare turanga, no te akamori anga ma. (Isaia 66:7, 8) Te ruperupe katoa ra taua parataito vaerua ra no te mea te akakite ra ratou ravarai i te au ua o te vaerua o te Atua. Ko te akakoromakianga roa tetai i o ratou ra. (Galatia 5:22, 23) Ko te puapinga o teia tu i to tatou parataito vaerua nei te kitea ra i te tuatua a te tangata apiiia ra koia William Barclay: “Kare e rauka te pirianga Kerititiano me kare e makrothumia [akakoromakianga roa]. . . . E ko te tumu no te reira ko teia ia—ko te makrothumia ko tetai tu maata ia o te Atua (Roma 2:4; 9:22).” (A New Testament Wordbook, kapi 84) Ae, ko te puapinga maata ia o te akakoromakianga roa!
Akakoromakianga Roa i to Tatou au Taeake
3. Eaa te apiianga no te akakoromakianga roa ta Iesu i apii atura ia Petero?
3 I te akara anga e manga ngata no te apotetoro ko Petero i te akakiteanga i te akakoromakianga roa, no te mea kua ui aia kia Iesu i tetai atianga: “E te Atu, eaa te manganui o te taime e takinga kino mai ei toku taeake iaku e ka akakore au i tana ara? Kia taki itu taime?” Kua ako atura Iesu iaia: “Te tuatua atu nei au kia koe e, kare, Kia taki itu ua taime, mari ra, Kia itu ngauru ma itu taime.” (Mataio 18:21, 22, NW) Mei tera te tu, kare e kotingaia te au taime no tatou i te akakoromakianga tetai i tetai e te akakore anga i te ara a tetai kia tatou. No te mea, kare tatou e tau kia manako e ka tare ua tetai kia tae ki te 77 taime! Inara, ko te akakoreanga ara mei te reira te tu te anoanoia ra te akakoromakianga roa.
4. Eaa ra i anoanoiaʼi te aronga pakari kia akono i te akakoromakianga roa?
4 Kia akamanako ana ra i te akakiteanga i te akakoromakianga roa a te au taeake i te pae vaerua, kare e ekoko anga e te umuumuia ra te aronga pakari o te putuputu anga kia riro ei akatauanga. Penei ka timataia to ratou akakoromakianga maata no te mako kore to ratou au oa o te akarongo ra me kare e tu manako kore ua. Ko tetai papaki penei te taroaroa ua ra e kare e akakore atu i te au ravenga kikino ra. Ka tau ra te aronga pakari kia matakite auraka kia riri ngoie ua me kare kia makitakita ua i te au tu paruparu o to ratou au taeake e te au tuaine Kerititiano ra. Kareka ra, ka tau teia aronga tiaki i te pae vaerua ra kia manako i te ako e: “E teianei, ko tatou ko tei maroiroi nei, ka akakoromaki i te apikepike o te maroiroi kore e tikaʼi, eiaa e akatika i ta tatou uaorai.”—Roma 15:1.
5. Eaa ta tatou ka rauka kia akakoromaki atu me e akakoromakianga roa to tatou?
5 Pera katoa oki, penei ka tupu mai te tu maro anga no te au apikepike tangata ua nei e te au tu tarevake. No etai au tu tau kore me kare au ravenga tuke, kua tarevake ta tatou akono i to tatou au taeake, ei manako ua, e penei ko ratou tei rave akapera mai ia tatou. E no te reira tu, ka tano tikai te ako ra e: “E akakoromaki ra tetai i tetai e e akakore ua tetai i ta tetai ara me e tumu ta tetai no te akaapa atu i tetai ra. Mei ta Iehova akakore ua anga i taau ara, na reira katoa oki koe i te rave anga.” (Kolosa 3:13, NW) “E akakoromaki ra tetai i tetai” tona aite anga e akakoromakianga roa, noatu me e tumu tau tikai to tatou no te akaapa atu i tetai ke ra. Auraka tatou e tutaki atu me kare e akautunga atu i to tatou taeake, auraka e e akapou atu te aʼo kiaia.—Iakobo 5:9.
6. Eaa ra i riro ei ei mataara pakari te akakoromakianga roa?
6 Mei te reira katoa te aite anga o te ako te kitea ra ia Roma 12:19: “E taku au akaperepere e, auraka e akaoko, tuku ua atura i te riri; kua tataia oki e, ‘Te tuatua maira te Atu [ko Iehova], ei iaku te akaoko, e naku e tutaki atu.’” Te aite anga o te ‘tuku ua atura i te riri’ ko te kore e riri vave, me kare e akakoromakianga roa ia. Ko te akakiteanga i te reira tu ko te mataara ia o te pakari, no te mea ka puapingaia tatou e etai katoa oki. Me ka tu mai tetai manamanata, ka meitaki ua ra to tatou manako ngakau no te mea na te akakoromakianga roa, kare tatou e akatupu kia kino atu te reira. E ko tei roa te akakoromakianga ia tatou ka meitaki katoa mai tona manako no te mea kare tatou e akautunga iaia e e tutaki atu na tetai ravenga. No reira rai a Paulo i akamaroiroi atu ei i tona au oa Kerititiano “e akapumaana atu i te ngakau taitaia, e tauturu atu i tei apikepike, kia roa te akakoromaki anga i te tangata ravarai”!—1 Tesalonia 5:14.
I Roto i te Ngutuare Tangata
7. Eaa i tau ei te au tangata akaipoipoia kia roa te akakoromakianga?
7 Kua oti te tuatuaia e ko tetai akaipoipo anga mataora ko te kapiti anga nga tokorua meitaki no te akakore i te ara. Eaa te aite anga o te reira? Ko te aronga mataora i te akaipoipo anga e akakoromakianga roa i te akonoanga tetai i tetai. E putuputu etai nga tokorua i te inangaro tetai i tetai no te tuke to raua manako ngakau. Penei ka rekaia teianei au tuke anga, inara penei ka riro mai ei tumu no te pekapeka te ka tapiri mai i te au taomianga e te apiapi te akariro ra i te au Kerititiano akaipoipoia kia “pekapeka i te kopapa nei.” (1 Korinetia 7:28, NW) Ei akaraanga, e tane tetai e manako kore ua aia i te au apinga rikiriki me kare e mako kore ua e te tau kore. Penei ka riro te reira tu ei timataanga i tana vaine. Inara me kare e puapinga o te au tuatuaanga takinga meitaki, penei ka tau te vaine kia akono ua i te ka rauka iaia na te akakoromakianga roa.
8. Eaa ka tau ei te au tane kia akono i te akakoromakianga roa?
8 I tetai pae, penei ka apiapi ua te vaine no te au mea rikiriki e ka raurau i tana tane. Te akamaara maira teia i te irava e: “E meitaki atu te noo ki runga i te tapoki o te are i te noo kapiti atu ki roto i te are ma te vaine raurau ra.” (Maseli 25:24, Today’s English Version) I te reira tu, te umuumuia ra te akakoromakianga roa kia tau ei ki ta Paulo i ako maira: “E te au tane ra, e aroa kotou i ta kotou au vaine ra, auraka e rotoriri atu ia ratou.” (Kolosa 3:19) Te anoano katoaia ra te akakoromakianga roa no te au tane kia akono atu i ta te apotetoro ko Petero i ako ra: “E te au tane, e noo ia ratou [ta kotou au vaine] ra ma te kite, i te akangateitei anga i te vaine, i te āriki paruparu ra, e ei atu katoa oki i te aroa ua ra i te ora; kia kore ta kotou pure e topa.” (1 Petero 3:7) Peneiake i etai tuatau ka timata te au tu paruparu o te vaine i tana tane, inara na te akakoromakianga roa e tauturu atu iaia kia autu i te reira au tu.
9. Eaa ka anoanoiaʼi te akakoromakianga roa no te tuanga a te au metua?
9 Ka anoanoia ra te au metua kia roa te akakoromakianga kia autu ei ratou i te akonoanga i ta ratou tamariki. Penei ka rave te tamariki i te tarevake e ka rave akaou mai e ka rave akaou ua. Ka akara anga marokiakia me kare e marie roa i te kite e ka timata putuputu i to ratou au metua. I te reira au turanga, ka tau te au metua Kerititiano kia kore e riri vave, e kia kore e akaruke i te akakoromaki e te tu akono tau mari ra kia tamou i te maru ma te ngaueue kore i te au kaveinga no te tuatua tika. Ka tau te au metua kia maara e e ou ana rai ratou i mua ana e i tarevake ana oki. E meitaki ratou kia akono i ta Paulo ako: “E te au metua ra, auraka e akariri atu i ta kotou tamariki, ko te taitaia aea ratou.”—Kolosa 3:21.
Ma te Aronga o Vao Maira
10. Eaa te tu akono tau no tatou i te ngai angaanga, tei kitea ra i teea tupu anga?
10 No te tu apa ua te tangata e te noinoi, penei ka tupu mai te au turanga mareka koreia i te ngai angaanga o te Kerititiano. E mataara pakari te mako te tu akono ma te akakoromaki i te au tarevake kia tupu te au. Ei akakiteanga i te pakari o te reira tu, e tupu anga tetai ki tetai Kerititiano tei patoitoiia ra e tona oa angaanga no te vareae kiaia. No te mea kare teia taeake i akatupu i te maroanga no te reira mari ra e akakoromakianga roa, i muri akera kua rauka iaia i te akamata i te apii Puka Tapu ma taua tangata tei akatupu ua ra i te pekapeka.
11. Ka anoano maataia tatou kia roa te akakoromakianga i ea, e no teaa ra?
11 E mea tika ra no te au tangata o Iehova kia roa te akakoromakianga i te tutu anga ki te aronga o vao i te putuputuanga Kerititiano ra. E putuputu, te au Kerititiano i te aravei atu i te akakinoia mai me kare ririia mai. E mea tika ainei e te pakari kia tutaki atu na te reira tu? Kare, no te mea kare ia i te akakiteanga i te akakoromakianga roa. Ko te mataara pakari kia maara e kia aru i te maseli pakari ra: “Ko te tuatua maru ra tei akaanga ke i te riri: kareka te tuatua akakoko ra, ko te riri ïa te tupu.”—Maseli 15:1.
Na te Akarongo e te Manakonako e Tauturu te Akakiteanga i te Akakoromakianga Roa
12, 13. Eaa te au tu te ka tauturu ia tatou kia roa te akakoromakianga?
12 Na teaa e raukai ia tatou i te akakite i te akakoromakianga roa, kia akakoromaki atu i te au tu mii ra? Ko tetai apinga na te akarongo i ta te Atua au taputou. Ka tau tatou kia irinaki i ta te Atua tuatua. Kua karanga te au Tuatua Tapu e: “Kare kotou e rokoia e te timataanga, mari ra mei ta te tangata nei rai: e tuatua-mou ra ta te Atua, e kare aia e vaoo ia kotou kia timataia, mari ra ko te tika ia kotou kia akakoromaki ra; e akatupu katoa aia i te akapuanga i taua timataanga ra, kia tika ia kotou kia akakoromaki.” (1 Korinetia 10:13) Mei tera te tu, mei ta tetai tangata ruaine i tuatua ra: “Me ka akatikaia e te Atua, ka rauka ra iaku kia autu atu.” Ae, ka rauka ia tatou kia autu na te akakoromakianga roa.
13 Te piri vaitata ra te manakonako anga ma te akarongo i te Patireia o te Atua. Me tutara ia ki runga ake i te enua nei, ka takoreia atu te au tu kikino katoatoa te akatupu nei i te pekapeka no tatou. No teia tu, kua tuatua te tata salamo ko Davida e: “Akapakia te makitakita e akaruke i te riri otooto: auraka toou ra kinokino kia tae roa ki te rave i te mea kino. Ka riro oki te aronga i rave i te kino ra i te tipu keia; ko te aronga ra i tapapa [manakonako, NW] ia Iehova ra, ko ratou te ka noo i te enua.” (Salamo 37:8, 9) Na te manakonako papu anga e kare e roa atu ka takore atu te Atua i te au tu timataanga ravarai na te reira e tauturu ia tatou kia roa te akakoromakianga.
14. Eaa te tupu anga tei akaari maira kia tatou e ka tau te akakoromakianga roa no tatou i te tokorua akarongo kore ra?
14 Akapeea ta tatou akono me ka akatupu mai to tatou tokorua akarongo kore ra i te pekapeka no tatou? E akara ki te Atua no te tauturu, ka manakonako tamou atu ei e ka riro mai tei patoi ra ei tokorua akamori ia Iehova. Kua akakore te vaine a tetai Kerititiano i te tunu kai nana e te tama i tona kakau i etai taime. Kua tuatua viivii, e kare e tuatua atu kiaia no etai au ra, e kua tamata katoa kia makutuia aia no roto i tetai ravenga purepure. “Inara,” e ta te tane i karanga: “Kua anga atu au kia Iehova na roto i te pure i taua au taime rai, e kua irinaki au Nana e tauturu mai ia aku kia akatupu i te tu meitaki no te akakoromakianga roa kia kore au e ngere i toku tu Kerititiano tau. Kua manakonako katoa au e a tetai tuatau ka taui tona tu manako.” E 20 mataiti i muri iora o te reira tu akono anga, i akamataʼi tana vaine i te taui, e kua karanga aia: “Te akameitaki nei au ia Iehova nona i tauturu mai iaku i te tatanu i te ua o te vaerua, koia te akakoromakianga roa, no te mea kua kite au i teianei i te tupu anga: Kua akamata taku vaine i te aaere na te arataa o te ora!”
Ka Tauturu te Pure, te Taakaaka, e te Aroa
15. Eaa ka raukai i te pure i te tauturu mai ia tatou kia roa te akakoromakianga?
15 Ko te pure tetai tauturu maata i te akakiteanga i te akakoromakianga roa. Kua raurau maira Paulo: “Auraka rava kotou e apiapi i te au mea katoa nei; e akakite ua ra ki te Atua i to kotou anoano i te au mea katoa ra i te pure, e te pati anga atu ma te akameitaki. E na te au o te Atua, ko tei maata ua atu i te kite tangata, e akamaroiroi mai i to kotou ngakau e to kotou manako i te Mesia nei ia Iesu.” (Philipi 4:6, 7) Kia maara katoa oki i te akamaroiroi anga: “E tuku koe i taau apainga kia Iehova ra, e nana koe e tauturu mai; kare rava aia e vaoo ua atu i te tangata tuatua-tika kia akangaueueia ra.”—Salamo 55:22.
16. I te akakoromakianga roa, akapeea e raukai i te tu taakaaka i te tauturu mai ia tatou?
16 Ko te taakaaka tetai atu tauturu maata i te tatanuanga i te ua o te vaerua koia te akakoromakianga roa. Kare e akakoromaki o te tangata akaparau. E ngoie ua aia i te akariri e e viviki i te riri, e kare e akakoromaki i te akono kinoia. Pouroa teia e tuke anga ki te akakoromakianga roa. Inara ko te tangata akaaka kare e maata roa tona manako nona uaorai. Ka tapapa ra aia ia Iehova, mei ia Davida rai i tona arumaki angaia e te Ariki ko Saula e te akakino angaia e Simei tangata ngati Beniamina ra. (1 Samuela 24:4-6; 2 Samuela 16:5-13) E no reira, ka tau tatou kia inangaro i te aaere “ma te ngakau akaaka roa, e te maru, ma te akakoromaki, i te tauturu anga atu tetai i tetai ma te aroa.” (Ephesia 4:2) Pera katoa oki, ka tau ra tatou ‘kia taakaaka ia tatou uaorai ki mua i te aroaro o Iehova.’—Iakobo 4:10, NW.
17. Eaa ra te aroa ka tauturu mai ei ia tatou kia roa te akakoromakianga?
17 E maata oki ta te aroa noinoi kore tauturu ia tatou kia roa te akakoromakianga. E tika, “e akakoromaki anga roa to te aroa,” no te mea ka akariro ia tatou kia manako meitaki no tetai atu i to tatou ngakau. (1 Korinetia 13:4) Te tauturu ra te aroa ia tatou kia manako ia etai ke ra, mei te mea rai e, kia tuku ia tatou uaorai ki roto i nga tamaka o tetai ke ra. Pera katoa oki, te tauturu ra te aroa ia tatou kia roa te akakoromakianga no te mea “e tapoki i te au mea katoa, e akarongo i te au mea katoa, e manakonako i te au mea katoa, e akakoromaki i te au mea katoa. Kare ua te aroa e kore.” (1 Korinetia 13:7, 8) Ae, mei ta te imene Patireia numero 200 i roto i te puka Sing Praises to Jehovah (Imene Akapaapaa kia Iehova) e taiku ra:
“E mata to te aroa kia kite i te meitaki.
Akamatutu te aroa i te taeake anga.
Takinga meitaki te aroa i te aronga apa,
Kimi kia kite i to ratou meitaki.”
Kia Roa te Akakoromakianga ma te Rekareka?
18. Akapeea e raukai kia roa te akakoromakianga ma te rekareka?
18 Kua pure a Paulo kia akakiia tona au taeake akarongo i Kolosa ra i te kite tika i to te Atua anoano kia tau ei to ratou aerenga ia Iehova, kia akamareka iaia, e kia akatupu mai i te ua no te au angaanga memeitaki ravarai. Kia riro ratou kia “akaririnuiia ma te au ririnui katoa e tau ki tona mana kaka e raukaʼi te akakoromaki maata e te akakoromakianga roa ma te rekareka.” (Kolosa 1:9-11, NW) Inara, akapeea ka raukai i tetai te “akakoromakianga roa ma te rekareka”? Kare te reira i nga tua patoi anga, no te mea ko te rauka anga te rekareka tei taikuia ra i te au Tuatua Tapu kare ia i te tu mama ua te ngakau me kare mataora ua. Ko te ua rekareka o te vaerua e kapitiia ra te manako ngakau no te merengo anga oonu i te raveanga i te tika ki mua i te aroaro o te Atua. Te tupu katoa maira no te rauka anga te tutaki taputouia no te akonoanga i te akakoromakianga roa. No reira a Iesu i tuatuaʼi: “E ao to kotou, kia akakino mai, e kia takinga-kino mai, e kia tapepe pikikaa ua mai te tangata ia kotou i te au kino katoa nei, noku nei: E rekareka kotou, e kia rere ua i te rekareka; e tutaki maata oki ta kotou i te [au rangi ra, NW]: i pera oki ratou i te takinga-kino i te aronga peroveta, ko mua ïa ia kotou.”—Mataio 5:11, 12.
19. Eaa nga akatauanga te akaari maira e ka rauka i te akakoromakianga roa ma te rekareka katoa oki?
19 Ia Iesu te reira tu rekareka. E tika, “no te rekareka tei akanooia mai ki mua iaia ra kua akakoromaki aia i te rakau tamamae anga, ma te akakoreanga i te akama.” (Ebera 12:2, NW) Na te reira rekareka i raukai ia Iesu te akakoromakianga roa. Mei te reira katoa oki, e akamanako ana i tei tupu i te papa angaia te au apotetoro ra e te akaue anga atu ia ratou “auraka rava e tuatua ma te ingoa o Iesu.” Kua “aere atura ratou mei te aroaro atu o te sunederi, ma te rekareka, i te mea, no tona ingoa i manakoiaʼi ratou e tau ia ratou taua takinga kino ra. E kare e ra i tukua ia ratou, i te apii anga atu e te tuatua anga atu ia Iesu Mesia, ki roto i te iero ra, e i tera are i tera are.” (Angaanga 5:40-42) Mei teaa ra te meitaki o te reira akatauanga i te akapapuanga e ka rauka rai i te au pipi a te Mesia te akakoromakianga roa ma te rekareka katoa!
20. Me ka akakite tatou i te tu akakoromakianga roa, eaa ta te reira ka akatupu ki to tatou pirianga ma etai ke atura?
20 E tika tikai e te oronga maira te Tuatua a te Atua i te ako pakari i te akamaroiroi anga ia tatou e auraka e tutaki atu i te kino, kia kore ra e riri vave i te tuatau e manakonako ra kia meitaki—ae, kia roa te akakoromakianga! Ka anoanoia ra tatou kia pure putuputu ma teia ua katoa o te vaerua o te Atua kia meitaki ei to tatou kapiti anga ma to tatou au tungane au tuaine i roto i te putuputuanga, ma te aronga katoa o to tatou ngutuare tangata, te au tangata i to tatou ngai angaanga, e pera katoa te aronga tataki tai ta tatou ka aravei i te angaanga Kerititiano ra. E na teaa e tauturu mai ia tatou kia akakite i te akakoromakianga roa? Na te akarongo, te manakonako, te taakaaka, te rekareka, e te aroa. E tika tikai e, ma te reira au tu ka rauka ra ia tatou te akakoromakianga roa ki te katoatoa rava.
Te Maaraara Ra Ainei Koe?
◻ Eaa ra tatou e anoanoia ra i te akakoromakianga roa kia o atu ei ki roto i tetai parataito vaerua?
◻ Eaa te aronga pakari tikai ka anoanoiaʼi kia rauka te akakoromakianga roa?
◻ Eaa ra te akakoromakianga roa kia tatanuia e te au tane e te au vaine?
◻ Eaa tetai au tu te ka tauturu ia tatou i te akakoromakianga roa?
[Tutu i te kapi 17]
Eaa ta Iesu ako anga tei tauturu atura ia Petero kia roa te akakoromakianga?