Te Tiaporo​—E Maata Atu i te Manako Mataku Tau Kore

“I te au ngai ravarai i roto i te Koreromotu Ou te kiteaia ra tetai maro anga maata i rotopu i te au mana o te Atua e te meitaki, i tetai tua, e te aronga kino tei aratakiia e Satani, i tetai tua. Kare teia e ko te manako ua o tetai tata okotai me kare o tetai ra, mari ra e tumu anga matau ia. . . . Te taka meitaki ra i reira te akakite anga a te Koreromotu Ou. E tika tikai a Satani, e te rave ra i te kino ki te Atua e ki te iti tangata o te Atua.”​—“The New Bible Dictionary.”

EAA, i reira, te manganui te akatutu ua ra e e Kerititiano​—te karanga ra te irinaki ra i te Pipiria​—i kopae ei i te manako e te vai ra tetai Tiaporo tika tikai? No te mea, e tikai, kare ratou e ariki ana i te Pipiria ei Tuatua na te Atua. (Ieremia 8:9) Kua akakite maata te aronga tata i te Pipiria, i na ratou ei, i te au apiianga a te pa enua takapini ia ratou e kare i akakite tika i te tuatua mou mei te Atua. Ei akaraanga, kua tata te tangata apii akonoanga Katorika, ko Hans Küng, e: “Te au manako maani ua no Satani ma te au temoni e manganui . . . kua tauruia mei te peu Babulonia mai ki roto i te akonoanga Iuda mua e mei reira mai ki roto i te Koreromotu Ou.”​—On Being a Christian.

Inara kare te Pipiria i te tuatua na te tangata; e Tuatua akauruia tikai e te Atua. No reira, ka pakari tatou no te akamanako atu i ta te reira e akakite ra no runga i te Tiaporo.​—2 Timoteo 3:​14-17; 2 Petero 1:​20, 21.

Eaa to Iesu Manako?

Kua irinaki a Iesu e tika tikai te Tiaporo. Kare a Iesu i timataia e tetai apinga kino i roto iaia uaorai. Kua tamakiia aia e tetai peretana tika tikai tana i tapa i muri mai e ko “te ariki o teianei ao.” (Ioane 14:30; Mataio 4:​1-11) Kua irinaki katoa aia e kua turu atu tetai au vaerua ora ia Satani i roto i tana au raveanga kino ra. Kua rapakau aia i te au tangata “demoni.” (Mataio 12:​22-28) Kua akakite katoa te puka patoi i te vai anga o te Atua A Rationalist Encyclopædia i te puapinga o teia i te na ko anga: “Kua riro ana ei mea tamanata anga ki te aronga apii akonoanga e kua ariki a Iesu o te au Evangeria ra i te irinaki anga o te au vaerua kino.” I te tuatua anga a Iesu no runga i te Tiaporo e tana au temoni, kare aia e te tuatua ra i te au manako mataku tau kore tei raveia mai mei te au peu Babulonia ra. Kua kite aia e te vai tikai ra ratou.

Ka kite maata atu tatou no runga i te Tiaporo me akamanako tatou i ta Iesu au tuatua ki te au puapii akonoanga o tona tuatau: “Ko te diabolo to kotou metua, i akatikaʼi kotou i te anoano o to kotou metua ra. E ta tangata aia mei ito mairai, kare aia i mou i te tuatua-mou, no te mea kare e tuatua-mou o roto iaia. Kia tuatua aia i te pikikaa ra, kua tuatua aia i tei tau iaia uaorai: e pikikaa aia, e e metua oki no te pikikaa.”​—Ioane 8:44.

Kia tau ki teia, ko te Tiaporo, e ingoa te aiteanga e “pikikaa,” koia “e pikikaa aia, e e metua oki no te pikikaa.” Koia te mea ora mua tei pikikaa no runga i te Atua, e kua rave akapera aia i roto i te kainga i Edene ra. Kua tuatua oki a Iehova e ka “mate ïa” to tatou nga metua mua me kai oki raua mei te tumu rakau kite i te meitaki e te kino. Na roto i te vaa o tetai ovi, kua tuatua atu a Satani e kare taua au tuatua i tika. (Genese 2:17; 3:4) Ma te tau ra, kua tapa ia aia e ko te “ovi taito ra ïa, ko tei karangaia i te diabolo ra, e ko Satani.”​—Apokalupo 12:9.

Kua pikikaa te Tiaporo no runga i te tumu rakau kite i te meitaki e te kino. Kua maro aia, e ko te araianga auraka e kai mei te reira tumu rakau, kare i tikaia; e akakino anga te reira i te mana. Ko Adamu raua ko Eva, i nana ei, ka ‘riro mei te Atua ra te tu’ me iki raua no raua uaorai i te meitaki e te kino. Kua karanga a Satani e ei nga tangata rangatiraia, ka tika e kia rauka ia raua te iki no raua uaorai. (Genese 3:​1-5) Ko teia tamaki anga i te tu tika o ta te Atua tu akaaerenga kua akatupu mai i te au maro anga puapinga. No reira kua akatika a Iehova i tetai tuatau kia akatikatikaia teia au maro anga. Ko teia te aiteanga e kua akatikaia a Satani e kia ora ua atu no tetai tuatau. Inara te vaitata nei i te pou tona tuatau kotingaia. (Apokalupo 12:12) Noatu rai, te rave tamou nei rai aia i te akatakake i te au tangata ravarai mei te Atua na roto i te au pikikaa e te akavare anga, te taangaangaanga i te au tangata mei te aronga tata e te au Pharisea o to Iesu tuatau kia akakite maata i tana au apiianga.​—Mataio 23:​13, 15.

Kua tuatua katoa a Iesu e ko te Tiaporo “e ta tangata aia mei ito mairai” e “kare aia i mou i te tuatua-mou.” Kare te aiteanga o teia e kua anga a Iehova i te Tiaporo ei “ta tangata.” Kare aia i angaia mai mei tetai taae kia akaaere i tetai ngai ai e kia tamamae i tetai tei patoi i te Atua. Ko te “era” o te Pipiria kare ia ko to Satani ngai. E vaarua ia no te tangata ravarai.​—Angaanga 2:​25-27; Apokalupo 20:​13, 14.

I te akamata anga i vai ana te Tiaporo i roto “i te tuatua-mou.” Kua riro ana aia e ko tetai o te pamiri o Iehova i te rangi ra ei tamaiti vaerua apa kore a te Atua. Inara kare aia “i mou i te tuatua-mou.” Kua inangaro aia i tana uaorai au aerenga e tana uaorai au kaveinga pikikaa. “Mei ito mairai,” kare i te tuatau i angaia mai aia ei tamaiti angera na te Atua, inara i te rave akakoro anga aia i te meameaau ia Iehova e te pikikaa anga ia Adamu raua ko Eva. Te aite ra te Tiaporo ki te au tangata tei akarongo kore ia Iehova i te tuatau o Mose ra. No ratou ka tatau tatou: “Kua kino ratou, kare oki to ratou titoutou i to tana ra au tamariki.” (Deuteronomi 32:5) Ka tau rai te reira kia tuatuaia no Satani. Kua riro mai aia ei “ta tangata” i te meameaau anga aia e kua apa no te matenga o Adamu raua ko Eva, e tikai, i te pamiri tangata katoa.​—Roma 5:12.

Au Angera Akarongo Kore

Kua piri atu tetai au angera kia Satani i roto i tana meameaau anga. (Luka 11:​14, 15) Kua “akaruke iora [teia au angera] i to ratou nooanga tikai” e kua rave atu i te au kopapa tangata e raukai kia rekareka i te au pirianga ainga ma “te au tamaine a te tangata ra” i to Noa tuatau ra. (Iuda 6; Genese 6:​1-4; 1 Petero 3:​19, 20) Kua rave e “toru o te tuanga o te au etu o te rangi,” me kare te au vaerua ora iti ua, i teia aerenga.​—Apokalupo 12:4.

Te akataka maira te puka akatutu teitei ra o Apokalupo i te Tiaporo e “e taae maata muramura.” (Apokalupo 12:3) No teaa ra? Kare e no te mea e e kopapa mataku i te akaraia tona e te viivii. Kare tatou e kite, e tikai, e mei teaa rai te tu kopapa o te au vaerua ora, papu e kare a Satani i tuke atu mei tetai o te au angera vaerua i taua tu ra. Inara, ko te “taae maata muramura” e akatakaanga tau ia o to Satani tu rikarika, te tu mataku, te ririnui, e te akapou ua.

Kua arai pakariia a Satani e te au temoni i teianei. Kare e rauka ia ratou te rave i te kopapa tangata mei tei rauka i mua ana. Kare i roa i muri ake i te akanoo angaia te Patireia o te Atua i roto i nga rima o Karaiti i te 1914, kua uriia mai ratou ki rotopu tikai i te enua.​—Apokalupo 12:​7-9.

E Enemi Ngata i te Autuia te Tiaporo

Noatu rai, te vai nei rai te Tiaporo ei enemi ngata i te autuia. Te ‘aaere nei oki aia mei te liona ngunguru ra, i te kimi anga i te tangata e pou iaia.’ (1 Petero 5:8) Kare aia i tetai kaveinga kino kitea koreia e noo ra i roto i to tatou kopapa apa kore. E tika, e putoto anga ta tatou i te au ra no to tatou uaorai ariu anga i te ara. (Roma 7:​18-20) Inara ko te putoto anga tikai koia oki ko “te au tutara o teianei ao poiri, e te au vaerua kikino i te reva nei.”​—Ephesia 6:12.

Mei teaa te totoa o te akamana anga a te Tiaporo? “Te vai ua nei rai to te ao ravarai i raro ake i taua vaerua kino ra.” (1 Ioane 5:19) E tikai, kare tatou e inangaro kia anoano atu i te Tiaporo me kare kia akatika i te mataku tau kore iaia kia akangoru ia tatou. Inara, ka pakari tatou, kia vai araara ki tana au tauta anga no te akamatapoiri ia tatou mei te tuatua mou e kia aati i to tatou tu tiratiratu ki te Atua.​—Iobu 2:​3-5; 2 Korinetia 4:​3, 4.

Kare te Tiaporo e ka taangaanga ua i te au raveanga takinokino kia tamaki atu i te aronga te inangaro ra i te rave i to te Atua anoano. I tetai taime, kua akariro aia iaia uaorai ei ‘angela no te mārama.’ Kua akamatakite te apotetoro ko Paulo i te au Kerititiano o teia kino i te tataanga aia: “Te mataku nei ra au, ko te akakinoia aea to kotou ngakau kia kore atu te tavaitai ua e tau i te Mesia nei, mei ta te ovi i pikikaa atu ia Eva i tona pakari.”​—2 Korinetia 11:​3, 14.

No reira ka anoanoia tatou kia ‘akono meitaki, e matakite, ko tei patoi atu ïa ma te akarongo turori kore.’ (1 Petero 5:​8, 9; 2 Korinetia 2:11) E kopae no te akariro anga e kia ngoie ia Satani i te akavare ia tatou na te tamata anga ki roto i tetai apinga te piri atura ma te au apinga muna. (Deuteronomi 18:​10-12) Kia riro ei tangata apiipii meitaki i te Tuatua a te Atua, te akamaaraanga e kua taiku putuputu ua a Iesu Karaiti i te Tuatua a te Atua i te timata angaia aia e te Tiaporo. (Mataio 4:​4, 7, 10) E pure no to te Atua vaerua. Ka tauturu to te reira au ua ia koe kia kopae i te au angaanga a te kopapa, ta Satani e akamaata tau ra. (Galatia 5:​16-24) Pera katoa, e pure ngakau tae kia Iehova me te maroia ra koe na roto i etai au tu e te Tiaporo e tana au temoni.​—Philipi 4:​6, 7.

Kare e anoanoia te mataku anga i te Tiaporo. Te taputou maira Iehova i te paruru anga no tetai apinga ka rauka ia Satani i te rave. (Salamo 91:​1-4; Maseli 18:10; Iakobo 4:​7, 8) “E tenana, e aku au taeake, kia maroiroi kotou i te Atu, e i te ririnui o tona mana,” i na te apotetoro ei ko Paulo. I reira ka “tika ia kotou kia patoi i te ravenga pakari a te diabolo ra.”​—Ephesia 6:​10, 11.

[Tutu i te kapi 5]

Kua kite a Iesu e e peretana tika tikai te Tiaporo

[Tutu i te kapi 6]

“Te vai ua nei rai to te ao ravarai i raro ake i taua vaerua kino ra”

[Akameitakianga]

NASA photo

[Au Tutu i te kapi 7]

E patoi atu i te Tiaporo na te apiianga i ta te Atua Tuatua e te pure putuputu