“E na Mua oki te Reira i te Tupu e Tikaʼi”

“Kua karanga atura Iesu kia ratou: . . . e na mua oki te reira i te tupu e tikaʼi, kare ra e vaitata te openga i reira.”​—MATAIO 24:4-6.

1. Eaa te tumu te ka tau kia akaaere i to tatou manako?

KARE e ekoko anga e te manako ra koe i toou oraanga e i toou tuatau ki mua oki. I reira ka tau katoa koe kia manako i tetai tumu tei mou ra i te manako o C. T. Russell i te 1877 ra. Kua tata a Russell, nana ra i akanoo i te Taiate Punanga Tiaki, i The Object and Manner of Our Lord’s Return. Kua akakite teianei puka rikiriki i te oki anga mai o Iesu, me kare te aerenga mai a te tuatau ki mua. (Ioane 14:3) I tetai atianga ia Iesu i runga i te Maunga i Oliveta ra, kua ui atura nga apotetoro no taua oki anga maira: “E akakite mai koe ia matou i te tupu anga o taua au mea nei, e te akairo o toou aerenga mai [me kare, “parutia,” New World Translation] e te openga o teianei ao?”​—Mataio 24:3.

2. Eaa i manganui ei te au manako tuke tuke no ta Iesu i totou maira?

² Kua kite ainei koe e kua marama oki i ta Iesu ra pauanga? Ka kitea ia i nga Evangeria e toru ra. Kua tuatua a Poropeta D. A. Carson: “E tokoiti ua te au pene o te Pipiria tei akakite i te au manako tataka keanga kia maata atu i to te akataka anga i roto ia Mataio 24 e nga tataanga aiteite i roto ia Mareko 13 e Luka 21 oki.” I reira kua oronga mai aia i tona uaorai manako tangata ua tei takake katoa ra. I teianei anere mataiti kua topa akenei, kua akaata mai te au manako e manganui i taua manako ngere ra i te akarongo. Ko te aronga tei tuatua maira i te reira tu kua karanga e kare a Iesu i tuatua i ta tatou e tatau i roto i nga Evangeria ra, e kua taviiviiia tana au tuatuaanga i muri iora, me kare kua puapinga kore tana au totou​—e au manako akanooia e te aronga akaapa teitei ra. Kua akara katoa tetai tangata tuatua ra ‘na roto i nga titia o te apiianga Mahayana-Buddhist ra’!

3. Akapeea ta te Au Kite o Iehova ra akara vaitata atu anga i te totou a Iesu ra?

³ Ei tuke anga, te ariki ra te Au Kite o Iehova e e tika e te tau oki kia irinakiia te Pipiria, kapiti katoa ta Iesu i tuatua atu ki nga apotetoro e a ra ia ratou i runga i te Maunga i Oliveta ra ma ia katoa e toru ra i mua ake i tona matenga. Mei te tuatau mai ia C. T. Russell, kua rauka mai i te au tangata o te Atua tetai kite marama atu i te totou ta Iesu i oronga atu i reira ra. I nga mataiti tokoiti i topa akenei, kua akataka meitaki mai Te Punanga Tiaki i ta ratou manako anga no teia totou anga. Kua tauru ainei koe i taua akakite anga ra, kia kite i tana akatupu anga ki runga i toou oraanga?a E tamanako akaou tatou i te reira.

Tetai Tupu Anga Kino i te Tuatau Vaitata ki Mua

4. Penei eaa te au apotetoro ra i ui ei kia Iesu no runga i te tuatau ki mua ra?

⁴ Kua kite te au apotetoro e ko Iesu te Mesia. No reira i to ratou rongo anga iaia i te taiku anga i tona matenga, te tuakaouanga, e te oki mai anga, penei kua tamanako ratou, ‘Me ka mate a Iesu e ka aere ke atu ei, akapeea e raukai iaia i te rave i te au mea memeitaki tei manakoia ra kia raveia e te Mesia?’ Pera katoa, i tuatua a Iesu no tetai openga no Ierusalema e tona iero. Penei kua tamanako te au apotetoro ra, ‘Aea e akapeea oki e e rokoiai te reira?’ I te tautaanga kia kite ratou i teianei au mea, kua ui te au apotetoro ra: “Ka akakite mai koe ia matou i te tupu anga o te reira au mea; eaa te akairo e kite ei e, te tupu ra?”​—Mareko 13:4; Mataio 16:21, 27, 28; 23:37–​24:2.

5. Akapeea ta Iesu i tuatua ra i kiteai tetai tupu anga i te anere mataiti mua ra?

⁵ Kua totou a Iesu e ka tupu te au tamaki, te onge kai, te maki mate, te au ngaruerue enua, te makitakita e te takinga kinoanga i te au Kerititiano, te au Mesia pikikaa, e te tutu aereanga i te tuatua meitaki o te Patireia i te ao katoa. Ei reira e tae mai ei te openga ra. (Mataio 24:4-14; Mareko 13:5-13; Luka 21:8-19) Kua tuatua a Iesu i teia i te akamata anga mai te mataiti 33 T.N. I te tuatau o te raungauru mataiti i muri maira, kua kite tana au pipi matakite ra e te tupu ra taua au mea totouia ra na roto i tetai tu maata. Ae, te akapapu maira te tuatua enua e kua rokoia tetai tupuanga i taua tuatau ra, ma te taki atuanga ki tetai openga no te akatereanga ngati Iuda no te au mea ra i te au rima o to Roma ra i te 66-70 T.N. I akapeea te reira i te tupu anga?

6. Eaa tei tupu i rotopu i to Roma e te au ngati Iuda ra i te 66 T.N.?

⁶ I te tuatau o te akau veravera o Iudea i te 66 T.N., kua taki mai te aronga Maroiroi Ngati Iuda ra i tetai tamaki anga ki runga i te au tiaki Roma ra i tetai ngai vaitata i te iero i Ierusalema ra, ma te akamuraanga i te ta anga ki etai atu ngai i te enua ra. I roto i te History of the Jews kua akakite mai a Poropeta Heinrich Graetz: “Ko Cestius Gallus, nana ra te apainga ei Kavana no Suria kia rave i te akangateitei o te vaeau Roma ra, . . . kua kore e rauka iaia te akara ua atu i te meameaau tei totoa ra takapini iaia ma te kore e tauta kia arai i tona tupuanga. Kua taokotai mai aia i tona au nuku, e te aronga rangatira i te pae maira kua tono ua mai i to ratou au vaeau.” Kua koropini teia vaeau e 30,000 ia Ierusalema. I muri ake i tetai tamakianga, kua unui atu te au ngati Iuda ra ki muri ake i tetai patu i vaitata i te Iero ra. “I nga ra e rima i muri maira kua pokia atu to Roma ki te au patu ra, mari ra kua akaunuiia mai ki muri i mua i te au koke a to Iudea ra. No te ra ono anake ra i autu ei ratou i te ko anga i raro ake i tetai tuanga o te patu i te pae tokerau i mua ake i te iero ra.”

7. Eaa i raukai kia tuke te manako o te au pipi a Iesu ra mei te maata anga o te au ngati Iuda ra?

⁷ E tamanako ua ana i akapeea te oripu uaanga te au ngati Iuda ra i reira, i te mea kua roa to ratou manako anga e ka paruru te Atua ra ia ratou e to ratou oire tapu! Inara, kua akamatakiteia te au pipi a Iesu i mua akera e te tapapa maira te mate no Ierusalema. Kua totou oki a Iesu: “Te vaitata maira oki te tuatau, e akapiniiaʼi koe e to au enemi i te koro, e takako ratou ia koe e pini ua ake, ka tāpu ei ia koe i roto: E ka uri oki ia koe ki raro ki te one, e to tamariki i roto ia koe na; e kare oki tetai toka i roto ia koe na, e vaioia i rungao i tetai.” (Luka 19:43, 44) Inara ka riro ainei te reira ei mate no te au Kerititiano i roto ia Ierusalema ra i te 66 T.N.?

8. Eaa te tumatetenga ta Iesu i totou, e koai ma ‘te aronga ikiia ra’ i tapotoia ra te au ra no ratou?

⁸ I te pauanga atu i te au apotetoro ra i runga i te Maunga i Oliveta ra, kua totou a Iesu: “E mate maata oki tei te reira tuatau, kare ïa i aite mei muatangana mai o te au mea katoa ta te Atua i anga, e tae rava akenei i teianei rā, e kare rai oki a muri ake. Naringa oki kare i tapotoia taua au rā ra e te Atu, kare rava tetai tangata e ora: no te aronga ra tana i iki ra, e riro ïa au rā i te tapotoia e ia.” (Mareko 13:19, 20; Mataio 24:21, 22) No reira ka tapotoia te au ra e ka akaoraia ‘te aronga ikiia ra.’ Koai ma ratou? E mea tika e kare ko te au ngati Iuda meameaau tei karanga ra e akamori ratou ia Iehova mari ra kua kopae ke ratou i tana Tamaiti. (Ioane 19:1-7; Angaanga 2:22, 23, 36) Tana aronga mou tei ikiia i reira ra ko te au ngati Iuda e te aronga kare i te ngati Iuda tei akono akarongo ra ia Iesu ei Mesia e ei Akaora oki. Na te Atua i iki ia ratou, e ia Penetekote 33 T.N., kua akanoo aia ia ratou ei iti tangata vaerua ou, koia “te Iseraela o te Atua ra.”​—Galatia 6:16; Luka 18:7; Angaanga 10:34-45; 1 Petero 2:9.

9, 10. I akapeea te ‘tapoto angaia,’ te au ra o te tamakianga a to Roma ra, e eaa te tupu anga?

⁹ I “tapotoia” ainei taua au ra ra e i akaoraia ainei taua aronga ikiia akatainuia ra i Ierusalema? Te akakite maira a Poropeta Graetz e: “Kare a [Cestius Gallus] i manako e ka tau kia tamaki ua atu i te aronga te manako ra kia re ratou e ka rave roai i tetai tamaki anga i taua tuatau, te vaitata ra te ua anga o te tuatau pururu anga rau . . . e penei ka arai kia kore e rauka te au apinga na te vaeau ra. No te reira tu penei kua manako aia e meitaki kia oki akaou tona au takainga ki muri.” Noatu e eaa ta Cestius Gallus i manako ana, kua akaruke atu te vaeau o Roma ra i te oire, ma te au ngere anga maata tei akatupuia e te au ngati Iuda tei arumaki atura.

¹⁰ Na taua akarukeanga poitirere a to Roma ra i akatika kia ora “tetai tangata”​—pipi na Iesu ra tei roto ra i te tu kino i Ierusalema. Te tataia ra i te tuatua enua e i te tuera anga te maramarama no te tuatau, kua oro ke atu te au Kerititiano ra i taua ngai ra. Mei teaa ra te akakite anga i to te Atua kite kia kite meitaki i te tuatau ki mua e kia akapapu i te ora anga no te aronga akamori iaia ra! Inara, akapeea te au ngati Iuda akarongo kore ra tei vai maira ki Ierusalema e ki Iudea oki?

Ka Kite te Au Tangata e Ora ra i te Reira

11. Eaa ta Iesu i tuatua no “teianei uki”?

¹¹ E manganui te au ngati Iuda tei manako e ko ta ratou akatereanga akamori, tei kapitiia atura ki te iero, ka roa te vai maianga. Inara kua tuatua a Iesu: “E teianei kia kite kotou . . . i te suke nei; kia tupu te kao, e kia puera te rau, te kite ra kotou e, kua vaitata i akaū i reira. Koia katoa kia kite kotou i taua au mea katoa nei, kua vaitata ïa, tei te pae ngutupa, kia kite oki kotou. Koia mou taku e karanga atu kia kotou na, Kare e ope teianei uki, e ope ei teianei au tuatua ravarai i te tupu. E kore ake te rangi e te enua, kare rava ra taku nei tuatua e kore.”​—Mataio 24:32-35.

12, 13. E akapeea te au pipi e kite ei i ta Iesu ra taiku anga ki “teianei uki”?

¹² I nga mataiti te akavaitata atura kia 66 T.N., kua kite te au Kerititiano e manganui o te au tuanga akamata anga no te akairo tei akatupuia ra i reira​—te au tamaki, te onge kai, pera katoa oki tetai tutuanga maata i te tuatua meitaki o te Patireia ra. (Angaanga 11:28; Kolosa 1:23) Inara, i naea i tae mai ei te openga? Eaa te aite anga o ta Iesu tuatua e: ‘Kare teianei uki [Ereni, ge·ne·aʹ] e ope atu’? E putuputu a Iesu i te tapa i te au tangata maata o te au ngati Iuda patoi te ora ra, kapiti katoa oki te au arataki akonoanga ra, ei ‘uki akaturi e te rave kino.’ (Mataio 11:16; 12:39, 45; 16:4; 17:17; 23:36) No reira, iaia i runga i te Maunga i Oliveta ra, kua tuatua akaou aia no “teianei uki,” i te akara anga kare aia i taiku no te katoa anga o te uki ngati Iuda i te tuatua enua katoa ra; kare katoa oki aia i taiku i tana au pipi, noatu rai ko tetai “uki ikiia” ratou. (1 Petero 2:9) Kare katoa oki a Iesu i tuatua e ko “teianei uki” ko tetai tuatau o te taime.

¹³ Mari ra, i roto i te manako o Iesu ko te au ngati Iuda patoi ra i reira te ka kite i te tupuanga o te akairo tana i oronga ra. No runga i te taikuanga i “teianei uki” ia Luka 21:32 kua tuatua a Poropeta Joel B. Green: “I roto i te Toru o te Evangeria, ‘ko teianei uki’ (e te au takiota tuatua piri atu) e putuputu te akataka i te au tangata tei patoi ra i te akakoro anga a te Atua. . . . [Te taiku] ra i te au tangata tei akaariu marokiakia mai ra i to ratou mokotua ki runga i te au akakoro anga tu-Atua ra.”b

14. Eaa ta taua “uki” ra i kite, inara i akapeea i tuke ei tetai tupu anga no te au Kerititiano ra?

¹⁴ Ka rauka katoa i te uki rave kino o te ngati Iuda patoi ra tei kite ra i te tupu anga te akairo ka kite katoa i te tupu anga te openga. (Mataio 24:6, 13, 14) E ko te reira kua kite ratou! I te 70 T.N., kua oki akaou atura te vaeau o Roma, tei aratakiia e Titus, tamaiti a te Emepera ko Vaspasian ra. Ko te mamaeanga o te au ngati Iuda tei koropini akaouia ra i te oire e meangiti roa kia irinakiia.c Kua ripotiia e tetai tei akara mata ra koia a Flavius Josephus e kia tae ki te taime i turaki katoaiai te oire e to Roma, e vaitata i 1,100,000 au ngati Iuda tei mate e ko etai 100,000 tei rave tuikaaia, ko te maataanga o ratou kare i roaia kua mate kino atu no te onge kai me kare no te tarekareka anga a to Roma. E tika tikai, ko te mate o te 66-70 T.N. ko te mate maata rava ia i Ierusalema e te akatereanga ngati Iuda ra i kite me kare ka kite. Mei teaa ra te tuke o te tupuanga no te au Kerititiano tei akarongo ra ki te totou akamatakiteanga a Iesu e kua akaruke ia Ierusalema i muri ake i te akaruke anga te vaeau o Roma i te 66 T.N.! Kua ‘akaoraia’ te au Kerititiano akatainuia te ‘aronga iki ra’ me kare kua akono meitakiia, i te 70 T.N.​—Mataio 24:16, 22.

Tetai Atu Tupu Anga te Aere Maira

15. Akapeea tatou ka papu ei e e tupu anga maata atu to te totou a Iesu ra i muri ake i te 70 T.N.?

¹⁵ Inara, kare te reira i te openga. I mua akera, kua akakite a Iesu e i muri ake i te akatanea angaia te oire, ka aere mai aia i te ingoa o Iehova ra. (Mataio 23:38, 39; 24:2) Kua akataka aia kia marama atu teia i tana totou i tuatua i te Maunga i Oliveta ra. I muri ake i te taiku anga i te “mate maata” te aere maira, kua tuatua aia e i muri akera ka mama mai te au Mesia pikikaa, e ka takatakai ia Ierusalema e to te pa enua ra no tetai tuatau akatotoaia. (Mataio 24:21, 23-28; Luka 21:24) Ka riro ainei e te aere maira, tetai atu tupu anga maata atu? Te pau maira te au tika ae. Me akaaite atu tatou ia Apokalupo 6:2-8 (tei tataia ra i muri ake i te mate o Ierusalema i te 70 T.N.) ma Mataio 24:6-8 e Luka 21:10, 11, ka kite tatou e ko te tamaki anga, te onge kai, e tetai mate maata atu te vai maira ki mua. Ko teianei tupu anga maata atu o ta Iesu au tuatua ra kua rokoia mai mei te akamata anga te Tamaki I o te Ao ra i te 1914 mairai.

16-18. Eaa ta tatou e tapapa atu te ka rokoia a muri ake?

¹⁶ No etai raungauru mataiti i teianei, kua apii te Au Kite o Iehova e ko teia tupu anga o te akairo te akapapu maira e ko tetai “mate maata” te aere maira. Ka kite teianei “uki” rave kino nei i taua mate maata ra. I te akara anga e ka tupu akaou tetai atu tuanga akamataanga (i tetai tamaki anga ki runga i te au akonoanga pikikaa katoatoa), mei ta Gallus i rave i te 66 T.N. i te akatuera anga i te mate ki runga ia Ierusalema ra.d Ei reira, i muri ake i tetai tuatau poto kare i akatakaia te roa, ka tae mai te openga​—te akapou anga na roto i tetai tu i te ao katoa, ka aite ki tei tupu ra i te 70 T.N.

¹⁷ I te taikuanga i te mate te vai mai nei ki mua ua ake ia tatou, kua tuatua a Iesu: “E i muringao i taua tuatau mate ra, kare e roaia, e akapoiriia te rā, e kare te marama e kakā mai, e topa mai oki te au etu o te rangi, e te au mea mana o te rangi ra e ruruia ia: Ei reira e kiteaʼi te akairo o te Tamaiti a te tangata ki runga i te rangi: e ei reira te au kopu-tangata ravarai o te ao nei e aue ei, kia kite ratou i te Tamaiti a te tangata i te aere anga mai na roto i te tiao rangi, ma te mana, e te kakā maata.”​—Mataio 24:29, 30.

¹⁸ No reira, kua tuatua a Iesu uaorai e “i muringao i taua tuatau mate ra,” ka rokoia mai etai au tu umere no te rangi mai. (Akaaite ia Ioela 2:28-32; 3:15.) Na teianei e akamataku e ka akapoitirere oki i te au tangata akarongo kore ra e “e aue ei.” E manganui te ka ‘taravai te ngakau i te mataku, e te manako ua anga i taua au mea ra i te vaitata anga mai i te ao nei.’ Inara kare teia e riro ei tu no te au Kerititiano mou ra! Ka ‘nana to ratou mata e ka akateitei ratou i to ratou mimiti ki runga; te vaitata maira oki to ratou ora.’​—Luka 21:25, 26, 28.

Akavaanga i te Tuatau ki Mua!

19. Akapeea e raukai ia tatou te akapapu e aea te parapore no te au mamoe e te au puakanio e akatupuiai?

¹⁹ E akamanako oki e te totou maira Mataio 24:29-31 e (1) ka aere mai te Tamaiti a te tangata, (2) ko teia aerenga mai ma te kaka maata, (3) ka aere kapiti mai te au angera ma ia katoa, e (4) ka kite te au kopu tangata ravarai o te enua nei iaia. Kua taiku akaou a Iesu i teianei au tu i te parapore o te au mamoe e te au puakanio ra. (Mataio 25:31-46) No reira, ka rauka kia kite tatou e ko teia parapore te tuatua ra i te tuatau, i muri ake i te akamataanga te mate maata ra, kia aere mai a Iesu ma tana au angera e ka noo ei ki rungao i tona terono kia akava. (Ioane 5:22; Angaanga 17:31; akaaite ia 1 Ariki 7:7; Daniela 7:10, 13, 14, 22, 26; Mataio 19:28.) Koai ma te ka akavaia, e eaa te tupu anga? Te akaari maira te parapore e ka akamanako atu a Iesu ki to te pa enua katoatoa ra, mei te mea rai e kua akaputuia mai ratou ki mua tikai i tona terono i te rangi ra.

20, 21. (a) Eaa te ka tupu ki te au mamoe o te parapore a Iesu ra? (e) Eaa ta te au puakanio ka kite a te tuatau ki mua ra?

²⁰ Ka akatakaia te au tangata e te au vaine ki te pae katau akaperepere o Iesu ra. No teaa ra? No te mea kua rave ratou i to ratou tuatau kia rave i te meitaki ki tona au taeake​—te au Kerititiano akatainuia, te ka akatuangaia i te Patireia o Karaiti i te rangi ra. (Daniela 7:27; Ebera 2:9–​3:1) Kia tau ma te parapore ra, e au mirioni ua atu au Kerititiano mei te mamoe rai kua kite i te au taeake vaerua o Iesu ra e kua rave angaanga i te turu anga ia ratou. Ei tupu anga, kua rauka i teia “aronga maata rava” te manakonako akatumuia i te Pipiria no te ora atu anga i “te mate maata” e kia ora atu e tuatau ua atu i roto ia Parataito, koia te ngai i te enua nei no te Patireia o te Atua ra.​—Apokalupo 7:9, 14; 21:3, 4; Ioane 10:16.

²¹ Mei teaa ra tetai tu tuke anga no te au puakanio! Te akatakaia maira ratou ia Mataio 24:30 i ‘te aue anga’ me aere mai a Iesu. E te tau ra ratou kia pera, no te mea kua akatupu ratou i tetai tu akono kopaeanga i te tuatua meitaki o te Patireia ra, i te patoianga i te au pipi a Iesu, e te ikianga i teianei ao te ngaro ke atu nei. (Mataio 10:16-18; 1 Ioane 2:15-17) Ko Iesu​—kare ko tetai ua atu o tana au pipi i te enua nei​—te ka akataka koai ma te au puakanio ra. No ratou ka tuatua aia: “Ko te ka aere ke ia i te mate mutu kore.”​—Mataio 25:46.

22. Ko teea te tuanga o ta Iesu totou te tau ra tatou kia akamanako maata atu?

²² E meitaki tikai to tatou tupuanga i te maramaanga i te totou ia Mataio pene 24 e te 25. Inara, e tuanga tetai no te totou a Iesu te tau ra tatou kia akamanako mamao atu​—‘te mea rikarika e taneaʼi ra i te tu anga i te ngai-tapu ra.’ Kua raurau a Iesu i tana au pipi kia akono kia kite e kia papa no te rave anga i tei tau. (Mataio 24:15, 16) Eaa ra teianei “mea rikarika”? A naea ia e tu ei i tetai ngai tapu ra? E akapeea te o atuanga to tatou oraanga i teianei e i te tuatau oki ki mua ra? Ka uriuriia teia i roto i te atikara ka aru mai.

“Tatau ra ka Akono ïa kia Kite”

“Kia akara atu kotou i te mea rikarika e taneaʼi ra, . . . i te tu anga i te ngai-tapu ra, . . . te aronga e noo i Iudea ra, ka oro ratou ki te maunga i reira.”​—MATAIO 24:15, 16.

1. Eaa te tupu anga, no ta Iesu akamatakiteanga i kitea ia Luka 19:43, 44 ra?

NA TO tatou akamatakite angaia ki tetai tumatetenga te vaitata maira ka rauka ia tatou kia kopae ke i te reira. (Maseli 22:3) No reira e tamanako ana i te turanga o te au Kerititiano i Ierusalema i muri ake i te tamaki atu anga to Roma i te 66 T.N. Kua akamatakite atura Iesu e ka koropiniia te oire e ka akataneaia. (Luka 19:43, 44) Kua akarongo kore atu te maata anga o te ngati Iuda iaia. Inara kua akarongo atu tana au pipi i tana akamatakiteanga. Ei tetai tupu anga, kua ora mai ratou i taua tumatetenga o te 70 T.N.

2, 3. Eaa tatou i tau ei kia akamanako i ta Iesu totou tataia ia Mataio 24:15-21 ra?

² I roto i tetai totou ma te au tumu no tatou i teianei tuatau, kua akapapa mai a Iesu i tetai akairo tei kapiti ra i te au tamaki, te onge kai, ngaruerue enua, au maki mate, e te takinga kinoanga i te au Kerititiano no te tutu aereanga i te Patireia o te Atua ra. (Mataio 24:4-14; Luka 21:10-19) Kua oronga katoa a Iesu i tetai tumu te ka tauturu i tana au pipi kia kite e kua vaitata te openga​—ko tetai ‘mea rikarika e taneaʼi ra, i te tu anga i te ngai-tapu ra.’ (Mataio 24:15) E akara matatio akaou tatou i taua au tuatua tau ra kia kite eaa ta ratou akatupu anga ki to tatou oraanga i teianei e i te tuatau oki ki mua.

³ I muri ake i tana akapapaanga i te akairo ra, kua tuatua a Iesu: “Kia akara atu kotou i te mea rikarika e taneaʼi ra, tei tuatuaia mai e Daniela peroveta, i te tu anga i te ngai tapu ra, (ko tei tatau ra ka akono ïa kia kite). Te aronga e noo i Iudea ra, ka oro ratou ki te maunga i reira; E te tangata i rungao i te are ra, auraka aia e eke ki raro e rave i tana apinga i roto i te are ra: Eiaa tei te kainga ra, e oki mai e tiki i tona kakau. E ae oki to te au vaine apu ra, e te akangote i te tamariki, i te reira tuatau! E pure oki kotou, kia kore to kotou oro anga e riro i te paroro, auraka katoa i te sabati: E mate maata tei te reira tuatau, kare ïa mei muatangana mai i teianei ao.”​—Mataio 24:15-21.

4. Eaa te akakite maira e e tupu anga to Mataio 24:15 ra i te anere mataiti mua ra?

⁴ Te oronga maira te au tataanga a Mareka raua ko Luka i te au tumu turu anga. Te ngai ta Mataio i taiku ra “i te tu anga i te ngai-tapu ra,” te tuatua ra a Mareko 13:14 “i te tu ua anga i te ngai tau kore ra.” Te kapiti maira Luka 21:20 i ta Iesu au tuatua: “Kia akara ra kotou ia Ierusalema i te takako angaia e te au nuku, kua vaitata rava tona pou i reira, kia kite mai kotou.” Te tauturu nei teianei ia tatou kia kite e ko te tupu anga mua te o atura te tamaki anga a to Roma ki runga ia Ierusalema e tona iero​—e ngai tei tapu ra ki te au ngati Iuda inara kare ei ngai tapu kia Iehova​—tei akamata ra i te 66 T.N. Kua tanea takiri ia i te akapou angaia te oire e te iero ra e to Roma i te 70 T.N. Eaa “te mea rikarika” i reira ra? E akapeea te reira ‘i te tu anga i te ngai-tapu ra’? Na te au pauanga ki teia au uianga e tauturu kia akataka i te tupu anga i teianei tuatau nei.

5, 6. (a) Eaa i tau ei te aronga tatau ia Daniela pene 9 ra kia kite meitaki? (e) I akapeea ta Iesu totou no “te mea rikarika ra” i te akatupu angaia?

⁵ Kua raurau a Iesu i te aronga tatau ra kia akono kia kite. Aronga tatau i teaa? E mea tau, ia Daniela pene 9. I reira ka kite tatou i tetai totou i te akakiteanga aea te Mesia e mama mai ei, e te totouanga e ka “tipu keia” aia i muri ake i te toru e te apa mataiti. Te tuatua ra te totou: “E riro ei roto i te iero taua mea rikarika e akatanea ra; e tukuia oki te reira no te pou e tae rava atu ki te openga i akonoia ra.”​—Daniela 9:26, 27; akara katoa ia Daniela 11:31; 12:11.

⁶ Kua manako te au ngati Iuda e te tuatua ra te reira i te taviivii anga a Antiochus IV te iero e vaitata i te 200 mataiti i mua akera. Inara, e tuke ta Iesu ra i akakite atu, ma te raurauanga kia kite oonu no te mea to a muri akera ka mama mai “te mea rikarika ra” e ka tu ki roto i “te ngai-tapu.” I te akara anga te tuatua ra Iesu no te vaeau Roma te ka aere mai i te 66 T.N. ma te au reva akatutu. Ko taua au reva, kua roa ra te taangaanga anga, e au itoro tikai e e mea rikarika oki ki te au ngati Iuda ra.a Inara, aea ratou ‘e tu ei ki roto i te ngai-tapu’? Kua tupu te reira i te aere atu anga te vaeau Roma, ma tana au reva ra, e tomo atu ki Ierusalema e tona iero ra, kua manakoia te reira ngai e te au ngati Iuda e tapu ia. Kua akamata katoa ta Roma ko anga i raro ake i te patu te ngai o te iero ra. E tika tikai, ko tei roa ra te manako anga ei mea rikarika kua tu i reira i roto i te ngai tapu ra! Isaia 52:1; Mataio 4:5; 27:53; Angaanga 6:13.

Te “Mea Rikarika” i Teianei Tuatau

7. Eaa te totou a Iesu te akatupuia nei i to tatou tuatau?

⁷ Mei te Tamaki I o te Ao mairai, kua kite tatou i te tupu anga maata atu no te akairo a Iesu i tataia ra ia Mataio pene 24. Inara, e tamanako ana i tana au tuatua: “Kia akara atu kotou i te mea rikarika e taneaʼi ra . . . i te tu anga i te ngai-tapu ra, . . . te aronga e noo i Iudea ra, ka oro ratou ki te maunga i reira.” (Mataio 24:15, 16) Ka tika katoa oki teianei tuanga o te totou ra kia akatupuia i to tatou tuatau nei.

8. No etai mataiti, i akapeea te Au Kite o Iehova i te akataka anga i “te mea rikarika” i teia tuatau nei?

⁸ I te akakiteanga i te irinaki anga o te au tavini o Iehova e ka akatupuia teianei totou, kua akakite maira The Watchtower o Tianuare 1, 1921 i te au tupu anga i te Itinga Rotopu. Pera katoa oki, i te itiu o Titema 15, 1929, i te kapi 374, kua tuatua papu mai The Watchtower: “Ko te akakoroanga katoa a te League of Nations kia akaariu ke i te au tangata mei te Atua e ia Karaiti oki, e no reira e mea akataneaia ia, e apinga mei ko mai ia Satani, e ko tetai mea rikarika i te mata o te Atua ra.” No reira i te 1919 kua mama mai “te mea rikarika ra.” I muri akera, kua tuku atu te League ki te United Nations ra. Kua roa te Au Kite o Iehova i te akakite atea anga i teia nga akaaerenga a te tangata no te au ei mea rikarika i te mata o te Atua ra.

9, 10. Akapeea tetai kiteanga mua no te mate maata ra i te mana anga ki runga i to tatou manako no te tuatau tu anga “te mea rikarika” ra ki roto i te ngai tapu?

⁹ Kua akakite mai te atikara i mua akenei i tetai manako akatakaia no te maata anga o nga pene 24 e te 25 o Mataio ra. Te tau ra ainei etai akataka anga no runga i ‘te mea rikarika i te tu anga i te ngai-tapu’? I te akaraanga ra, ae. Te kapiti vaitata atura te totou a Iesu ki te “tu anga i te ngai-tapu” ma te akamata anga o te mate maata totouia maira. No reira, noatu rai e kua roa te vai anga mai o “te mea rikarika,” ko te kapiti anga i rotopu i tona “tu anga i te ngai tapu” e te mate maata ka tau kia akakeu i to tatou manakoanga. Akapeea ra?

¹⁰ Kua manako te au tangata o te Atua e ko te tuanga mua o te mate maata kua akamata ia i te 1914 e ko te tuanga openga ka aere mai i te tamaki o Aramakito. (Apokalupo 16:14, 16; akaaite i The Watchtower, Aperira 1, 1939, kapi 110.) No reira ka kite tatou eaa i manakoia i mua ana e ko te “mea rikarika” i te tuatau openga nei ka tika e kua tu i te ngai tapu i muri poto ake i te Tamaki I o te Ao ra.

11, 12. I te 1969, eaa te manako akatikatikaia tei orongaia no te mate maata ra?

¹¹ Inara, i te au mataiti i muri akera kua tuke ta tatou akara anga i te au mea ra. I te Paraparau, Tiurai 10, 1969, i te Akaputuputuanga Enua “Au i Runga i te Enua Nei” i New York City, kua oronga mai a F. W. Franz, koia te peretiteni tauturu o te Taiate Punanga Tiaki e te Pepa Akonoanga i tera tuatau, i tetai tuatua akamarekaanga maata. I te akamanako akaouanga i te manakoanga o mua akera i te totou a Iesu, kua tuatua te Taeake ko Franz: “Kua orongaia te akataka anga e kua akamata te ‘mate maata’ i te 1914 T.N. e kare i akatikaia kia rave akaotiia i reira mari ra kua tapuia e te Atua te Tamaki I o te Ao ia Noema 1918. Mei reira mairai kua akatika te Atua i tetai tuatau no te angaanga a tona aronga toenga ko tei akatainuia tei ikiia ra o te au Kerititiano i mua ake i tana tuku anga i te tuanga openga o te ‘mate maata’ kia aere ua atu ki te tamaki o Aramakito ra.”

¹² I reira kua orongaia mai tetai akatikatika anga maata i te akataka anga: “Kia aiteite atu ma te au tupu anga o te anere mataiti mua ra, . . . kare te ‘mate maata’ tikai i akamata mai i te 1914 T.N. Kareka ra, ko tei tupu ki runga ia Ierusalema akatutuia maira o teianei tuatau i te 1914-1918 ‘e momua anake teia katoa au mea nei no te mate’ . . . Ko te ‘mate maata’ kare ra e tupu akaou mai te aere maira ia, no te mea ko tona aite anga ko te akapou anga i te patireia akonoanga pikikaa o teianei ao (kapiti katoa ia Kerititome) aruia mai e te ‘tamaki o te ra maata o te Atua Mana Katoatoa’ ia Aramagido ra.” Te aite anga o teia e ko te mate maata katoa ra te vai maira ia ki mua.

13. Eaa ra i tau ei kia tuatuaia e te vaira tetai ‘tu anga i te ngai-tapu’ na “te mea rikarika ra”?

¹³ E mouanga tikai to teianei ki runga i te kiteanga e aea “te mea rikarika ra” e tu ei ki te ngai tapu ra. E tamanako ana eaa tei tupu i te anere mataiti mua ra. Kua tamaki atu to Roma ia Ierusalema i te 66 T.N., inara kua unui viviki ua ratou ki muri, tei tuku ra i te au “tangata” Kerititiano kia akaoraia. (Mataio 24:22) No reira ra, kua manako tatou i te mate maata kia akamata kare e roaia, mari ra ka tapotoia ia no te aronga ikiia o te Atua ra. E tamanako i te tumu taviri ra: I te akaraanga taito ra, ko ‘te mea rikarika tei tu ra i te ngai-tapu’ kua kapitiia ki te tamaki anga a to Roma i raro ake ia Tianara ko Gallus i te 66 T.N. Ko te tu aiteite i teia tuatau nei ki taua tamaki anga ra​—ko te akamata ia o te mate maata​—te vai maira ia ki mua. No reira ko “te mea rikarika e akataneaʼi ra,” tei vai mairai mei te 1919 mai, i te akara anga kare i tu ake ki te ngai tapu ra.b Ka akapeea teianei e tupu ei? E akapeea tatou e o atu ei?

Tetai Tamaki Anga i te Tuatau ki Mua

14, 15. Akapeea ta Apokalupo pene 17 tauturu ia tatou kia kite i te au tupu anga te ka taki atu kia Aramakito?

¹⁴ Te akataka maira te puka Apokalupo i tetai tamaki akapou anga ki runga i te akonoanga pikikaa. Te akapapaia maira i te pene 17 ta te Atua ra akavaanga ia “Babulonia Maata, ko te metua vaine o te aronga akaturi”​—koia te patireia o te akonoanga pikikaa o te ao nei. Ko Kerititome te akono ra i tetai tuanga maata e te karanga ra e koreromotu pirianga tana ma te Atua ra. (Akaaite ia Ieremia 7:4.) Te au akonoanga pikikaa, kapiti katoa ma Kerititome, kua roa te akono anga au ravenga ma “te au ariki o te enua nei,” inara ka ope teianei i te akatanea angaia o taua au akonoanga ra. (Apokalupo 17:2, 5) I toai nga rima?

¹⁵ Te akakite maira Apokalupo i “tetai puaka taae kutekute” tei vaira no tetai tuatau, kua ngaro ke atu ra, e kua oki akaou maira. (Apokalupo 17:3, 8) Te turuia ra teianei puaka taae e te au tutara o teianei ao. Te tauturu ra te au tumu o te totou ra ia tatou kia akataka i teianei puaka taae akatutuia ra e ko tetai akaaerenga no te au tei vai maira mei te 1919 mai e ko te League of Nations (e “mea rikarika”) e i teianei ko te United Nations ia. Te akaari maira Apokalupo 17:16, 17 e ka tuku te Atua i te manako ki roto i te au ngakau o etai au tutara tangata tei rongonui ra i roto i teianei “puaka taae” kia akatanea i te patireia akonoanga pikikaa o te ao nei. Na taua tamaki anga ra e akairo i te akamata anga o te mate maata ra.

16. Eaa te au tupu anga tau te raveia nei te o atura te akonoanga ki roto?

¹⁶ I te mea te vai maira te akamata anga o te mate maata i te tuatau ki mua, tei mua katoa ainei ia tatou te tu anga i te ngai tapu? I te akaraanga nei koia ia. I te mea kua mama mai “te mea rikarika” i te tuanga mua o teianei anere mataiti e no reira kua vai mai no etai raungauru mataiti, ka rave ia i tetai turanga na roto i tetai tu taka ke ra “i roto i te ngai-tapu” i te tuatau vaitata ki mua ra. Mei te au pipi a Karaiti i te anere mataiti mua ra i akara matariki kia kite i akapeea te tupu anga o te “tu anga i te ngai-tapu ra,” te pera katoa nei te au Kerititiano o teianei tuatau. E tika ra e, ka tatari tatou no te tupu anga tikai e kite ei tatou i te au tika katoatoa ra. Inara, e mea tau kia akara e i etai au enua kua akamata ke ana te kitea tetai tu manako patoianga i te akonoanga te tupu nei ia. Ko tetai papaki o te aronga poritiki, tei kapiti atu ma te au Kerititiano i mua ana tei takake atura mei te akarongo mou, te akatupu ra i te ke anga ki te akonoanga e ki te au Kerititiano mou ra te maata anga. (Salamo 94:20, 21; 1 Timoteo 6:20, 21) No reira, noatu rai i teianei te aronga mana poritiki ‘te tamaki maira ki te Punua-mamoe ra,’ e mei ta Apokalupo 17:14 i akakite maira, ka tupu ua atu kia maata teianei tamaki anga. Noatu rai e kore e itae to ratou au rima ki runga i te Punua Mamoe a te Atua ra​—ia Iesu Karaiti i tona tu teitei e te kaka—​ka akatupu ra ratou i ta ratou patoianga i te aronga akamori mou i te Atua ra, e maata oki i te “aronga tapu ra.” (Daniela 7:25; akaaite ia Roma 8:27; Kolosa 1:2; Apokalupo 12:17.) Tei ia tatou te akapapu anga tu-Atua e ka autu te Punua Mamoe e te aronga katoa iaia ra.​—Apokalupo 19:11-21.

17. Ma te kore e manako anga ketaketa ua, penei eaa ta tatou ka tuatua e akapeea te tu anga “te mea rikarika ra” ki roto i te ngai tapu ra?

¹⁷ Kua kite tatou e te tatari atura te akatanea anga i te akonoanga pikikaa. Ko Babulonia Maata ‘kua kona i te toto o te aronga tapu ra’ e kua akono aia iaia mei tetai ariki vaine, inara te papu ra tona akapou anga. Ko te mana viivii tana i tutara ra ki rungao i te au ariki o te enua nei ka taui takiri ia i te ariu anga taua pirianga ra ki tetai no te makitakita ta ua i te tuanga o ‘nga tara okotai ngauru o te puaka taae ra.’ (Apokalupo 17:6, 16; 18:7, 8) Me tamaki atu te “puaka taae kutekute” ra i te vaine akaturi akonoanga ra, ko te tu anga te reira o “te mea rikarika ra” na roto i tetai tu akatanea ia Kerititome koia te ngai tapu tuatuaia ra.c No reira te akatanea anga e akamatai ki runga ia Kerititome akarongo kore ra, tei akatutu ra iaia uaorai e kua tapu.

Akapeea​—‘Te Oroanga’?

18, 19. Eaa te au tumu te orongaia maira ei akaari e kare “te oroanga ki te maunga” i te aite anga e kia taui i te akonoanga ra?

¹⁸ I muri ake i te totouanga i ‘te tu anga o te mea rikarika ra i te ngai-tapu ra,’ kua akamatakite a Iesu i te aronga kite ra kia akono atu. Ko te aite anga ainei o tana tuatua e i taua tuatau kua roa ra​—me ‘te tu ra i te ngai-tapu’ “te mea rikarika ra”—​e e manganui te au tangata te ka oro ke atu mei te akonoanga pikikaa e ka rave ei i te akamori mou? Kare e tau. E akamanako i te tupu anga mua ra. Kua tuatua a Iesu: “Te aronga e noo i Iudea nei, e oro ratou ki te maunga i reira: E te tangata i rungao i te are ra, auraka aia e eke ki roto i te are, eiaa e tomo ki roto e apai i tetai mea apinga ki vao. E auraka tei te kainga ra, e oki mai e tiki i tona kakau. E ae oki to te au vaine nui ra, e te akangote i te tamariki, i te reira tuatau. E pure oki kotou, kia kore to kotou oro anga e riro i te paroro.”​—Mareko 13:14-18.

¹⁹ Kare a Iesu i tuatua e ko te aronga anake i Ierusalema ra te ka tau kia oro ke atu, mei te mea rai e ko tana tumu e ka tau ratou kia oro ke atu i te ngai o te akamori anga ngati Iuda ra; kare katoa tana akamatakite anga i taiku i te tauianga akonoanga​—te oroanga mei te pikikaa e te raveanga i te mea mou. Kare tikai i umuumuia ta Iesu au pipi kia akamatakiteia kia oro ke atu mei i tetai akonoanga ki tetai atu; kua riro ke ana ratou ei au Kerititiano mou. E ko te tamaki i te 66 T.N. kare i akakeu i te aronga rave i te akonoanga ngati Iuda i Ierusalema e i Iudea katoa oki kia akaruke i taua akonoanga ra e kia ariki i te Kerititiano. Kua tuatua a Poropeta Heinrich Graetz e ko te aronga tei arumaki i to Roma tei oro ke ra kua oki akaou mai ki te oire ra: “Te Aronga Maroiroi, tei kapikipiki i te au imene tamaki akateitei ra, kua oki mai ki Ierusalema (te ra 8 o Okotopa), te panapana ra to ratou ngakau ma te manakonako rekareka o te matara anga e te tu rangatira. . . . Kare ainei te Atua i tauturu aroa ia ratou mei Tana i tauturu i to ratou ai metua ra? Kare te au ngakau o te Aronga Maroiroi ra i kite i te mataku no te tuatau ki mua.”

20. Akapeea te au pipi mua ra i te akono anga i ta Iesu akamatakiteanga kia oro ki te maunga?

²⁰ Akapeea, i reira, te rave anga a te aronga toko iti ua o te aronga ikiia ra i ta Iesu i akaue ra? Na te akaruke anga ia Iudea e te oroanga ki te au maunga i tetai pae o Ioridana ra, kua akaari ratou e kare ratou i tetai tuanga no te akatereanga ngati Iuda ra, te pae poritiki me kare akonoanga. Kua akaruke ratou i te au kainga e te au ngutuare, kare ua i akaputu i ta ratou au apinga mei to ratou are mai. No te irinaki i te paruru anga e te turu anga a Iehova, kua tuku ratou i te akamori iaia ki mua i te au mea ravarai penei te akara anga e puapinga.​—Mareko 10:29, 30; Luka 9:57-62.

21. Kare tatou e tau kia manakonako atu i teaa me ka tamaki mai “te mea rikarika ra”?

²¹ E akamanako, i teianei, i te tupu anga maata atura. Kua rave tatou no etai raungauru mataiti e manganui i te raurauanga i te au tangata kia aere ke mai ki vao i te akonoanga pikikaa e kia akono i te akamori mou. (Apokalupo 18:4, 5) E au mirioni ua atu kia rave i te reira. Kare te totou a Iesu i akakite e me akamata mai te mate maata ra ka ariu mai te aronga tini ra ki te akamori ma; e mea papu oki e kare e ariu anga no te aronga tini o te au ngati Iuda ra i te 66 T.N. Inara, e maata te anoano o te au Kerititiano mou ra kia akono i ta Iesu akamatakiteanga e kia oro.

22. Penei eaa te o atura ki ta tatou akonoanga i ta Iesu akaue anga kia oro ki te maunga ra?

²² Kare ia tatou i teianei te au tumu ki katoa no te mate maata, inara ka rauka ia tatou kia papu e no tatou kare te oroanga ta Iesu i tuatua ra i tetai tu ngai enua. Te vai nei te au tangata o te Atua takapini teianei ao katoa, i nga tuanga ravarai. Inara, ka rauka ia tatou kia papu, e me ka anoanoia te oroanga, ka tau te au Kerititiano kia tamou i tetai akatakaanga meitaki i rotopu ia ratou uaorai e te au akaaerenga akonoanga pikikaa ra. E tumu maata katoa oki e i akamatakite a Iesu no runga i te koreanga e aere akaou ki te are kia rave mai i te au kakau me kare etai atu apinga ke. (Mataio 24:17, 18) No reira penei e au timataanga etai ki mua no to tatou manako anga i te au apinga kopapa nei; e puapinga maata ainei ratou, me kare ko te ora ainei te ka rauka mai no te katoatoa i to te Atua ra tua te mea puapinga maata? Ae, penei ka o mai etai turanga ngata e te ngere anga i to tatou oroanga. Ka tau tatou kia papa kia rave i te ka tau, mei to tatou au taeake i te anere mataiti ra i to ratou oro anga mei Iudea ki Perea, i tetai pae o Ioridana ra.

23, 24. (a) Kiea anake ua e kiteai e tatou te paruru anga? (e) Eaa te tupu anga tau no ta Iesu ra akamatakiteanga ia tatou no te tu anga ‘te mea rikarika ra i te ngai-tapu?’

²³ Ka tika tatou kia irinaki e ka vairai to tatou akapuanga e ko Iehova e tana akaaerenga tei aite ki te maunga rai. (2 Samuela 22:2, 3; Salamo 18:2; Daniela 2:35, 44) Te ngai te reira e kiteai e tatou te paruru anga! Kare tatou e aru i te aronga tini o te au tangata nei te ka oro “ki roto i te au ana” e kia pipini “ki roto i te au mato, o te maunga”​—koia te au akaaerenga tangata e ta ratou au ravenga te ka vai mai no tetai tuatau poto ua i muri i te akatanea angaia a Babulonia Maata ra. (Apokalupo 6:15; 18:9-11) E tika, penei ka ngata roa atu te au tuatau​—mei tei tupu ra i te 66 T.N. no te au vaine nui ra tei oro ki Iudea me kare no tetai ua atu tei aere ra i roto i te anu, e te reva uaua. Inara ka papu ia tatou e ka akariro te Atua kia rauka te ora. E akaketaketa tatou i to tatou irinaki anga i teianei ki runga ia Iehova e tana Tamaiti, te tutara ra i teianei ei Ariki no te Patireia.

²⁴ Kare e tumu no tatou kia noo i roto i te mataku no te ka tupu mai. Kare a Iesu i anoano i tana au pipi i reira ra kia mataku e kare katoa aia e anoano ia tatou kia mataku, i teianei me kare i te tuatau te aere maira. Kua akamatakite mai aia ia tatou kia raukai ia tatou te teateamamao i to tatou ngakau e te manako. No te mea, kare te au Kerititiano akarongo e akautungaia me tae mai te akapou anga ki te akonoanga pikikaa e te toenga o teianei akatereanga kino. Ka kite ratou e ka akarongo i te akamatakiteanga no ‘te mea rikarika i te tu anga ki roto i te ngai-tapu.’ E ka akono tau ratou ki runga i to ratou akarongo ngaueue kore. Kia kore rava e ngaropoina ia tatou ta Iesu i taputou ra e: “Ko tei tāpu tikai e tae ua atu ki te openga ra, ka ora ïa.”​—Mareko 13:13.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Maara Ainei ia Koe?

◻ I akapeea ‘te mea rikarika tei akataneaia ra’ i te akakite anga iaia uaorai i te anere mataiti mua ra?

◻ Eaa ra i tau ei kia manakoia e ka tu “te mea rikarika” o teia tuatau nei a tetai tuatau ki mua ra

◻ Eaa te tamaki anga na tetai “mea rikarika” te totouia maira ia Apokalupo?

◻ Eaa te tu “oroanga” penei te umuumuia ra i ta tatou tuanga?

[Tutu i te kapi 16]

Kua tapaia a Babulonia Maata e ko “te metua vaine o te aronga akaturi”

[Tutu i te kapi 17]

Ko te puaka taae kutekute o Apokalupo pene 17 ra “te mea rikarika” tei taikuia ra e Iesu

[Tutu i te kapi 18]

Ka taki atura te puaka taae kutekute i tetai tamaki akataneaanga ki runga i te akonoanga

Kia Matakite e kia Maroiroi!

“Kia matakite ia kotou, kare kotou i kite i te rā, e te ora.”​—MATAIO 25:13.

1. Eaa ta te apotetoro ko Ioane i akara atu ki mua ra?

I ROTO i te tuatua anga openga i roto i te Pipiria, kua taputou a Iesu: “Te aere vave atu nei au.” Kua pau atura tana apotetoro ko Ioane: “Amene. Koia ïa, ka aere mai, e te Atu, e Iesu e.” Kare o te apotetoro ra ekoko anga e ka aere mai a Iesu. Ko Ioane tetai i roto i nga apotetoro tei ui atura kia Iesu: “E akakite mai koe ia matou i te tupu anga o taua au mea nei, e te akairo o toou aerenga mai [Ereni, pa·rou·siʹa] e te openga o teianei ao”? Ae, kua tapapa irinaki tika atura Ioane ki to Iesu ra parutia i te tuatau ki mua.​—Apokalupo 22:20; Mataio 24:3

2. No te parutia o Iesu, eaa te turanga i te au ekaretia ra?

² E taki tai ua ake taua tu irinaki anga ra i to tatou tuatau nei. E apiianga akamanaia ta te au ekaretia e manganui no to Iesu “aerenga mai,” inara e tokoiti ua to ratou au mema te tapapa atura i te reira. Te akono tau ra ratou ki te reira tu. Te akakite ra te puka The Parousia in the New Testament: “E meangiti ua ra te mana papu o te manakonako Parutia i roto i oraanga, te manako e te angaanga oki a te ekaretia ra. . . . Ko te tu rapurapu tikai tei tau ra te ekaretia kia rave i tana au angaanga no te tataraara e te akakitekite anga mitinari i te evangeria, kua apikepike roa me kare kua ngaro takiri ia.” Inara kare ki te katoatoa ra!

3. (a) Akapeea te manako ngakau o te au Kerititiano no te parutia ra? (e) Eaa tikai ta tatou ka akamanako i teianei?

³ Te tatari akatenga nei te au pipi mou a Iesu i te openga o te akatereanga kino o te au mea nei. Ia tatou e rave tiratiratu ra i te reira, ka tau tatou kia tamou i te akara anga tika ki te au mea ravarai te o atura ki to Iesu parutia e ka rave ei kia tau i te reira. Na te reira ka raukai ia tatou kia ‘tāpu tikai e tae ua atu ki te openga kia orai.’ (Mataio 24:13) I te orongaanga i te totou ta tatou e kite ia Mataio pene 24 e te 25, kua oronga mai a Iesu i te apiianga pakari te ka rauka ia tatou kia akono, ei puapinga mutu kore no tatou. Te vaira i te pene 25 nga parapore penei te kite ra koe, te kapiti ra i tetai no te au paretenia tino ngauru ra (te paretenia pakari e te neneva) e te parapore no te au tareni ra. (Mataio 25:1-30) Akapeea e puapingaiai tatou mei taua nga akatutuanga ra?