Oraanga Kerititiano e te Angaanga Orometua—Au Manako ke Mai
MATI 5-11
AU MEA UMERE I ROTO I TE PIPIRIA | MATAIO 20-21
“Ko te Anoano i te Akamaata i o Kotou, Kia Riro ïa ei Tavini no Kotou”
(Mataio 20:3) E tae akera ki te toru o te ora ra, aere atura aia ki vao, kite atura i tetai aronga tangata i te tu ua anga i te okoanga apinga:
au mea ke mai roto i te nwtsty media
Ngai Okooko Apinga
Ko te au makete tetai ngai okooko apinga, mei tei akaariia i konei e tei te pae mataara ua. Piripiri ua a roto i te makete no te maata i te apinga a te aronga okooko. E maata te apinga no te ngutuare ka rauka i te oko mai i reira mei te au vairanga potera, au apinga io oko maata e pera te kai tanutanu. Ka aere mai te tangata ka oko kai no tera rā, no te mea kare a ratou ngai akaanuanu kai. E akarongo ana te tangata i te nuti i konei mei te aronga okooko me kore mei te au manuiri, e ka kanga te au tamariki e ka tiaki te aronga kimi angaanga i konei. Kua akaora ana a Iesu i te maki e kua tutu aere ana a Paulo i konei. (Anga. 17:17) Tuke rai te au tata tuatua e te au Pharisea, mea inangaro na ratou kia kiteaia mai e kia turouia mai ratou i te ngai tangata.
(Mataio 20:20, 21) Kua aere maira te metua vaine o nga tamariki a Zebedaio iaia ra, e ko ana puke tamariki, kua tipapa iora ki mua iaia, kua pati maira i tona inangaro. 21 Kua karanga atura aia kiaia, Eaa toou inangaro? Kua tuatua maira aia kiaia, Kia tae i toou basileia, kia noo aku tamariki nei, tetai ki toou rima katau, tetai oki ki toou rima kaui.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Mata. 20:20, 21
metua vaine o nga tamariki a Zebedaio: Koia oki te metua vaine o te apotetoro Iakobo e Ioane. Karanga te tataanga a Mareko e na Iakobo e Ioane i tuatua atu kia Iesu na mua. Na raua te patianga, na roto ra i to raua metua vaine ko Salome, ka akametua vaine paa a Iesu iaia.—Mata. 27:55, 56; Mare. 15:40, 41; Ioa. 19:25.
tetai ki toou rima katau, tetai ki to rima kaui: Teia nga tua e rua, te ō maira te turanga ngateitei e te mana. Ko te tua katau te tua ngateitei rava atu.—Sala. 110:1; Anga. 7:55, 56; Roma 8:34.
(Mataio 20:25-28) Kua karanga aturā Iesu kia ratou ra, e kua na ko atura, Kua kite oki kotou e, te tutara nei te ui mana o te etene ki runga ia ratou, e te aronga mamaata ra, te mana ra ïa i runga i to ratou. 26 Kare ra e tika kia akapera ki roto ia kotou; ko te anoano i te akamaata i o kotou, kia riro ïa ei tavini no kotou; 27 E ko te inangaro kia maata aia i o kotou na, ei tavini akaaka aia no kotou: 28 Kare oki te Tamaiti a te tangata i aere mai kia taviniia tona, ei tavini ra, e kia oronga i tona ora ei oko no te tangata e manganui.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Mata. 20:26, 28
orometua: Me kore “tavini.” Tetai taime taangaanga te Pipiria i te kupu Ereni di·aʹko·nos no tetai tei tavini akaaka i etai ke ma te ngaueue kore. Akataka mai teia tuatua no runga i te Mesia (Roma 15:8), te au orometua e te au tavini o te Mesia (1 Kori. 3:5-7; Kolo. 1:23), au tavini tauturu (Phili. 1:1; 1 Timo. 3:8), au tavini i roto i te ngutuare (Ioa. 2:5, 9) e te aronga mana o te kavamani (Roma 13:4).
kare kia taviniia, ei tavini ra: Me kore “kare kia taviniia mari ra kia tavini.”
Kimi i te Mārama o te Tuatua Mou
(Mataio 21:9) Te kapiki ua maira te tangata tini tei aere ana na mua, e tei aru mai na muri, na ko maira, Hosana i te Tamaiti a Davida; Kia ora aia, ko tei aere mai ma te ingoa o Iehova; Hosana i te rangi teitei.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Mata. 21:9
Hosana: “Hosana.” Teia kupu Ereni no roto i te tuatua Epera te aiteanga “te pati atu nei matou kia akaora mai” me kore “akamanuia mai.” Teia tuatua, e patianga kia oronga mai te Atua i te ora e kia upokotu; ka tau kia uriia “e akamanuia mai.” Muri mai kua riro teia tuatua ei pure e te akapaapaa. I roto ia Salamo 118:25, e tuanga teia tuatua no te Salamo Hallel e imeneia ana i te tuatau Pasa. No reira i viviki ua ai te akamaara i teia au tuatua. Pau mai te Atua i teia pure ei akaora i te Tamaiti a Davida na te akatuakaou anga mai iaia mei te mate. Roto ia Mataio 21:42, taiku mai a Iesu ia Salamo 118:22, 23 no runga i te Mesia.
Tamaiti a Davida: Akapapu mai teia tuatua i to Iesu uanga, tana tuanga angaanga, e koia te Mesia.
(Mataio 21:18, 19) E popongi akera, i tona oki anga mai ki te oire, kua pongi aia. 19 Akara akera aia i tetai suke tei te pae arataa, aere atura aia ki taua suke ra, kare e kai i kitea o runga, ko te rau anake ra, kua karanga atura aia, Auraka rava e kai i runga ia koe na e tuatau ua atu. Mae takiri akera taua suke ra i reira ra.
jy 244 ¶4-6
Riro te Tumu Suke ei Apiianga no Runga i te Akarongo
No teaa a Iesu i taumaa ai i te tumu suke kia mae? Akakite mai aia eaa te tumu: “Koia mou taku e karanga atu kia kotou nei, Ei akarongo ekoko kore to kotou, kare tei raveia i teianei suke anake ra ta kotou e rave, kia karanga atura kotou ki teianei maunga, Kia kiritiia koe, e kia titiriia koe ki raro i te tai, e tika ïa: E te au mea katoa, ta kotou e pati atu i te pure, ma te akarongo, ka rauka ïa ia kotou.” (Mataio 21:21, 22) Te akateiaa maira aia i tana tuatua i muaʼo e ka rauka i te akarongo kia neke i te maunga.—Mataio 17:20.
No reira i te taumaa anga i te tumu suke kia mae, te apii maira a Iesu i te puapinga o te akarongo i roto i te Atua. Akakite aia: “Te au mea katoatoa ta kotou e pati kia pure ra, kia manako e, e rauka taua au mea ra, kare ïa e kore i te rauka mai.” (Mareko 11:24) E apiianga puapinga tikai no ta Iesu au pipi pouroa! Tau katoa teia no te au apotetoro no te mea e maata te timataanga ngatā ta ratou ka aro atu. E pirianga ke mai tetai i rotopu i te tumu suke tei mae, e te akarongo.
E tutu ua te iti tangata Iseraela, mei te tumu suke rai kare e uua. E pirianga koreromotu to ratou ki te Atua, me akaraia atu te akono ra ratou i tana Ture, inara kua ngere ratou i te akarongo e kare e uua akaou ana i te ua meitaki. Kua kopae katoa ratou i ta te Atua uaorai Tamaiti! Na te taumaa anga i teia tumu suke uua kore kia mae, te akaari ra a Iesu eaa te openga no teia iti tangata akarongo kore.
Tatau Pipiria
(Mataio 20:1-19) “E tau oki te basileia o te ao ra i tetai tangata kainga, ko tei aere atu ki vao i te popongi metua, e ou i te rave angaanga i tona kainga vine. 2 E tika akera tana tuatua i tetai pae rave angaanga e kia taki tai denari i te rā okotai, kua tuku atura aia ia ratou ki reto i tona kainga vine. 3 E tae akera ki te toru o te ora ra, aere atura aia ki vao, kite atura i tetai aronga tangata i te tu ua anga i te okoanga apinga: 4 Kua karanga atura aia kia ratou, Ka aere katoa kotou ki roto i taku kainga vine ra, e te tika ra, naku ïa e o atu na kotou. Aere atura ratou. 5 Aere akaou atura aia ki vao i te ora ono, e te iva ra, kua pera akaou atura. 6 E tae akera ki te ngauru ma tai o te ora, aere atura aia ki vao, kite atura i tetai aronga i te tu ua anga, karanga atura aia kia ratou, Eaa kotou i tu uaʼi ma te angaanga kore i ko nei e ope ua atu te rā nei? 7 Kua na ko maira ratou kiaia, No te mea kare e tangata i ou mai ia matou. Kua karanga atura aia kia ratou, Ka aere katoa kotou ki roto i taku kainga vine ra; e te tika ra, naku ïa e o atu na kotou. 8 E aiai iora, kua karanga atura te tangata kainga ra ki te akaaere nona, E karanga atu i te aronga rave angaanga, e apai atu i ta ratou tutaki, na mua te aronga openga ra e tae ua atu ki tei muatangana. 9 E tae maira tei ouia i te ora ngauru ma tai ra, rauka iora ta ratou, taki tai denari i te tangata okotai. 10 Kia tae maira tei muatangana ra, manako iora ratou e maata atu ta ratou e rauka, taki tai katoa ra a ratou denari i rauka i te tangata okotai. 11 E tei te rave anga ra, kua urutoe iora ratou i te tangata kainga ra, 12 Na ko maira, Okotai ua a teianei aronga openga ora i te angaanga anga, e kua akaarite koe ia ratou kia matou nei, tei akakoromaki i te roiroi e te veravera o te rā. 13 Kua karanga atura aia ki tetai o ratou, na ko atura, E tama, kare i ara taku tuatua ia koe; kare aina taua i akataka i te tuatua e kia okotai aau denari? 14 Ka rave i taau, ka aere: ko toku ïa anoano, mei taau katoa na kia apai atu na te akaopenga nei. 15 Auraka au e akono i toku inangaro i taku uaorai nei? Te kino na toou mata i toku nei meitaki? 16 Ka riro rai te akaopenga ei muatangana, e tei muatangana ra ei akaopenga ïa: toko rai oki tei karangaia, e iti ra tei ikiia. 17 E te aere aturā Iesu ki Ierusalema, e i te ara, kua arataki atura aia i te au pipi raungauru ma rua ra ki te pae, na ko atura ia ratou, 18 “I na, te aere nei tatou ki Ierusalema; e e tukuia te Tamaiti a te tangata nei ki te kau taunga nunui e te au tata tuatua, e e akaapa mai ratou iaia kia mate; 19 E tuku oki ratou iaia ki te etene, kia taitoitoia, e kia pāpāia, e kia akasatauroia oki; e tu akaou maira aia i te po toru ra.
MATI 12-18
AU MEA UMERE I ROTO I TE PIPIRIA | MATAIO 22-23
“Akono i Nga Akauenga Maata Rava Atu”
(Mataio 22:36-38) “E te Orometua, ko teea te akauenga i maata o te ture?” 37 Kua karanga aturā Iesu, “E anoano atu koe i to Atua ia Iehova ma to ngakau katoa, e ma to vaerua katoa, e ma to manako katoa.” 38 Ko te akauenga mua teia e tei maata.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Mata. 22:37
te ngakau: Me tuatuaia na roto i te tu akatutu, tetai taime te tuatua ra i te tangata o roto. Me taiku kapitiia te “ngakau,” te “vaerua” e te “manako,” e aiteanga takake to te reira, te tuatua ra i te manako ngakau o tetai tangata, tona anoano e tana e manako ra. Ko te ngakau, te vaerua, e te manako, kare tetai i takake mei tetai; e pirianga to ratou ki tetai e tetai, e te akaari maira e ka anoanoia kia aroa akaope takiri i te Atua ma te katoaanga o te ngakau.
te vaerua: Koia oki “vaerua katoa.”
te manako: Tareni no te kite manako. Mea puapinga kia taangaanga i to tatou tareni no te kite manako, kia kite tatou no runga i te Atua e kia akatupu i te inangaro nona. (Ioa. 17:3; Roma 12:1) E toru kupu i taikuia i roto i te reo Epera o Deuteronomi 6:5, e ‘ngakau, vaerua, maroiroi.’ Inara i roto i ta Mataio tataanga kua uri aia i te kupu Ereni ko te “manako,” kare ko te “maroiroi.” Maata te tumu i taangaangaia ai teia au tuatua ke ke. Tai, noatu kare e tuatua Epera taito no te kupu “manako,” kua kapitiia mai tona aiteanga i roto i te kupu Epera no te “ngakau.” Me tuatuaia na roto i te tu akatutu, te tou ra te reira ki te tangata katoa o roto, tei ō mai tona manako, tona ngakau, tona tu, e tana i akakoro. (Deu. 29:4; Sala. 26:2; 64:6; akara i te nwtsty no runga i te ngakau i roto i teia irava.) Te tumu teia i taangaanga ai te irava reo Epera i te kupu “ngakau,” e i taangaanga ai te Greek Septuagint i te kupu Ereni no te “manako.” (Gene. 8:21; 17:17; Mase. 2:10; Isa. 14:13) Tetai tumu ke mai i uri ei a Mataio i te kupu Ereni “manako,” e kare i te kupu “maroiroi” i tona taikuanga ia Deuteronomi 6:5 no te mea, ko te kupu Epera tei uriia e “maroiroi,” te ō maira te maroiroi kopapa e te tareni no te kite manako. Na teia i akamārama mai e no teaa te aronga tata o te au Evangeria i kore ei i taangaanga i te kupu Epera no taua au tuatua ra.
(Mataio 22:39) E mei te reira katoa ra te rua, E aroa atu koe i toou tangata tupu mei te aroa ia koe uaorai.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Mata. 22:39
Te rua: Te pauanga a Iesu ki te au Pharisea, kua tataia i roto ia Mataio 22:37, kua kapiti mai aia i te rua o te akauenga ki te mea mua (Levi. 19:18), i te apii mai e e pirianga tikai to teia nga akauenga e rua; e kua akakouia te Ture katoa e te au Peroveta, ki roto i teia puke ture e rua.—Mata. 22:40.
tangata tupu: Teia kupu Ereni no te “tangata tupu,” te aiteanga (“te tangata i te pae mai,”) te ō maira te aronga i vao ake i te ngai e noo ra tatou. Ka ō mai tetai ua atu tangata.—Luka 10:29-37; Roma 13:8-10.
(Mataio 22:40) Te ture katoa e te au peroveta ra, tei teianei puke ture e rua nei.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Mata. 22:40
te Ture . . . te au Peroveta: Ko “te Ture,” tei roto i te au puka Pipiria mei ia Genese kia Deuteronomi. “Te au Peroveta,” ko te au puka totou i roto i te Au Tuatua Tapu Epera. Inara me taiku kapitiia teia nga tuatua, ka ō mai te Au Tuatua Tapu Epera katoa.—Mata. 7:12; 22:40; Luka 16:16.
tei teianei: Te aiteanga tikai o te verepa Ereni e “akamou ki runga.” I konei kua taangaangaia te aiteanga akatutu ua koia oki, “akamouia ki runga” me kore “kua akatumuia ki runga.” Te akaari maira a Iesu e kare ko te Ture anake ua e te Ture Ngauru mari ra, ko te Au Tuatua Tapu Epera katoa, tei akatumuia ki runga i te aroa.—Roma 13:9.
Kimi i te Mārama o te Tuatua Mou
(Mataio 22:21) Kua tuatua maira ratou, No Kaisara. Kua na ko atura aia kia ratou, E apai mari i ta Kaisara kia Kaisara; e ta te Atua ra, e apai ïa ki te Atua.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Mata. 22:21
ta Kaisara kia Kaisara: Te pauanga a Iesu i konei e to roto ia Mareko 12:17 e Luka 20:25, ko tera ua rai te taikuanga no runga i te tutara o Roma tei rekotiia. Ko “ta Kaisara [au apinga],” te kapiti maira te tutaki anga i te angaanga a te kavamani i rave, pera te akangateitei e te kauraro ki taua aronga mana ra.—Roma 13:1-7.
ta te Atua ra e apai ïa ki te Atua: Te kapiti maira teia i te akamori ma te ngakau katoa, te aroa ma te ngakau katoa, e te akarongo tiratiratu ma te ngakau katoa.—Mata. 4:10; 22:37, 38; Anga. 5:29; Roma 14:8.
(Mataio 23:24) E te au arataki matapo e, te tamauku nei i te namu, e te apuku ua nei i te kamela.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Mata. 23:24
te tamauku [tiʼaka] nei i te namu, e te apuku ua nei i te kamela: Tetai manumanu meangitika roa atu teia ko te namu, e ko te kamera tetai manu maatamaata roa atu e te viivii ta te ngati Iseraela i kite. (Levi. 11:4, 21-24) E akaaiteanga tuatua teia na Iesu e e tiʼaka ana te au arataki akonoanga i te namu kia kore e taviivii i ta ratou kai. Inara na roto i te tu akatutu kua apuku katoa ratou i te kamera, e manu viivii katoa teia mei te namu rai. Māro ratou kia akonoia te au mea rikiriki o te Ture e oti akera kua kopae takiri ratou i te au mea puapinga roa atu.
Tatau Pipiria
(Mataio 22:1-22) Tamou aturā Iesu i te tuatua anga i te parabole kia ratou, na ko atura, 2 E tau te basileia o te ao i tetai ariki, tei akatupu i te oroa akaipoipoanga i tana tamaiti, 3 E akaunga atura i tona au tavini, e tiki i te aronga i karangaia ra, e aere mai ki te oroa: e kare ratou i keu mai. 4 Kua akaunga akaou atu rai aia i tetai aronga tavini ke, na ko atura, E karanga atu ki te aronga i karangaia ra, I na, taku nei kaingakai kua vave, e taku puakatoro, e taku aronga puaka angai, kua koia, kua vave roa: ka aere mai ki te oroa akaipoipoanga. 5 Kare ra ratou i akono mai, aere ke atura i to ratou aerenga, tetai ki tona kainga, tetai ki tona oko anga: 6 Opu maira tetai papaki i taua aronga tavini ra, kua takinga-kino maira, e kua tamate rava atura. 7 Kia kite ra taua ariki ra, riri rava akera; tono atura i te au nuku toa nona, e ta takiri rava atura i taua aronga ta tangata ra, e taʼu atura i to ratou oire ki te ai. 8 Kua karanga atura aia ki te au tavini nona ra, Kua vave rava te oroa akaipoipoanga nei, kare ra e tau te aronga i karangaia ra. 9 E teianei, ka aere kotou ki te au ara metua, e te aronga katoa i kitea ia kotou, e karanga atu, e aere mai ki te oroa akaipoipoanga. 10 Aere atura taua au tavini ra ki te au ara metua ra, e kua ope katoa maira tei kitea e ratou, te kino e te meitaki: ki akera taua oroa akaipoipoanga ra i te manuiri. 11 E kia aere maira taua ariki ra ki roto, kia akara i te manuiri, kite iora aia i tetai tangata kare ona kakau akaipoipoanga: 12 Kua karanga atura aia kiaia, E tama, eaa koe i tae mai ei i ko nei, e kare e kakau akaipoipoanga? 13 Kua muteki atura aia. Kua karanga atura taua ariki ra ki te au tavini, Ka ri iaia te rima e te vaevae, ka rave ke atu iaia, opara atu ei ki vao i te poiri: tei reira te aue e te pakati anga nio. 14 Toko rai oki tei karangaia, e iti ra tei ikiia. 15 Aere atura te au Pharisea, kimi iora i te tuatua, kia taii ratou iaia i tana tuatua. 16 Kua tono atura ratou i ta ratou aronga pipi iaia ra, e te au Herodiani, tei karanga atu e, E te Orometua kua kite matou, e tuatua-tika taau, e te apii nei koe i te tuatua na te Atua ma te tuatua-mou; kare koe i mataku i te tangata, e kare koe i akono i to te tangata nei tu. 17 E teianei, Ka akakite mai koe kia matou i toou manako: E tika aina i te ture kia apai matou i te apinga uipa na Kaisara, e auraka aina? 18 Te kite mairā Iesu i ta ratou pikikaa, e kua na ko maira, Eaa kotou e timata mai ei iaku, e te aronga pikikaa e? 19 Ka akakite mai na i tetai moni taūnga. Kua akakite maira ratou i tetai denari. 20 Kua ui atura aia kia ratou, Noai te tu i rungao e te tuatua? 21 Kua tuatua maira ratou, No Kaisara. Kua na ko atura aia kia ratou, E apai mari i ta Kaisara kia Kaisara; e ta te Atua ra, e apai ïa ki te Atua. 22 E kite akera ratou i te reira, va ua atura, akaruke iora iaia, aere atura.
MATI 19-25
AU MEA UMERE I ROTO I TE PIPIRIA | MATAIO 24
“E Ara Kia Vai Matutu ua te Akarongo i Teia au rā Openga”
(Mataio 24:12) E no te mea e maata te kino i te tupu anga, ka riro te rai o te tangata i te mea ngiti te anoano.
it-2 279 ¶6
Aroa
Ka Kore to Tatou Aroa. Te akakite anga ki tana au pipi i te ka tupu a te tuatau ki mua, akaari mai a Iesu e ka kore te aroa (a·gaʹpe) o te manganui tei karanga e te irinaki ra ratou i te Atua. (Mata. 24:3, 12) Akakite te apotetoro a Paulo e, ka riro te tangata ei “noinoi” i teia tuatau openga. (2 Timo. 3:1, 2) Akapapu mai tera e kare te tangata e aru i te au kaveinga Pipiria e ka kore to ratou inangaro o mua ana. Te akaari maira teia i te puapinga o te akatupu e te akamatutu ua rai i to tatou aroa ma te akamanako oonu i te Tuatua a te Atua, kia riro na te reira e akatikatika i to tatou oraanga kia tau ki Tana au kaveinga.—Ephe. 4:15, 22-24.
(Mataio 24:39) Kare rava i kite, e rokoia iora ratou e te diluvi, e ope takiri akera ratou i te mate; koia katoa te aerenga mai o te Tamaiti a te tangata nei.
Te Akono ra Ainei Koe i Taau Apainga Katoa ki te Atua?
5 Kua tuatua a Iesu Karaiti no to tatou tuatau kino nei: “E mei te tuatau ia Noa ra, koia katoa te aerenga mai o te Tamaiti a te tangata nei. Mei tei te tuatau i muao i te diluvi ra, te kaikai ra ratou e te inu ra, te akaipoipo ra, e te orongaia ra kia akaipoipoia, e tae rava atu ki te rā i tomo ei a Noa ki roto i te araka, kare rava i kite, e rokoia iora ratou e te diluvi, e ope takiri akera ratou i te mate; koia katoa te aerenga mai o te Tamaiti a te tangata nei.” (Mataio 24:37-39) Me kai mako ua, kare e tarevake i te kaianga e te inuanga, e ko te akaipoipo anga e akanoonooanga ia tei akamataia mai e te Atua uaorai. (Genese 2:20-24) Inara, me ka kite tatou e ko te au aruaru anga matau ia o te oraanga kua riro ei manakoanga maata na tatou, eaa tatou ka kore ei e akariro i teia ei tetai tumu no te pure anga? Ka rauka ia Iehova kia tauturu ia tatou kia manako tamou i te Patireia na mua, e rave i te mea tika, e kia akatupu i ta tatou apainga kiaia ra.—Mataio 6:33; Roma 12:12; 2 Korinetia 13:7.
(Mataio 24:44) E teianei kia vai teateamamao rai kotou, no te mea, ei te ora manako koreia e kotou, e tae mai ei te Tamaiti a te tangata.
jy 259 ¶5
Ui te au Apotetoro Eaa te Akairo
Akakite aia e ka anoanoia tana au pipi kia matakite, kia tapapa marie e kia vai teateamamao. Tetai akatutuanga ke kua akaari mai a Iesu i te puapinga o teia akamatakiteanga: “Kua kite ra kotou e, naringa i kite te tangata kainga i te ora e tae mai ei te keia, kua tapapa aia, kare i akaruke ua i tona are kia vavaʼi uaia. E teianei kia vai teateamamao rai kotou, no te mea, ei te ora manako koreia e kotou, e tae mai ei te Tamaiti a te tangata.”—Mataio 24:43, 44.
Kimi i te Mārama o te Tuatua Mou
(Mataio 24:8) E momua anake teia katoa au mea nei no te mate.
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Mata. 24:8
no te mate: Te aiteanga tikai o te verepa Ereni, te tou ra ki te mamae anau tamariki. Noatu kua akaaiteia te reira ki te ngakau tumatetenga, te mamae e te taitaia, te akaari maira teia au tu e, ka pakari roa atu te reira mei te mamae anau rai, ka putuputu e ka roa atu te tupuanga o teia au turanga tei totouia no teia tuatau, i mua ake i te mate maata tei taikuia mai roto ia Mata. 24:21.
(Mataio 24:20) E pure oki kotou, kia kore to kotou oro anga e riro i te paroro, auraka katoa i te sabati:
au mea ke mai roto i te nwtsty no runga ia Mata. 24:20
i te tuatau paroro: Ka riro te ua ririnui, te vai puke e te reva anu ei mea ngatā roa atu i te turanga me teretere aere e me aere i te kimi kai e te kimi ngai akaruruanga.—Eze. 10:9, 13.
i te Sabati: I te au ngai mei ia Iudea, ka riro te au mea e ō maira te ture o te Sabati ei mea ngatā no tetai tangata kia aere ki te ngai mamao i te tari apinga; tetai ka topiriia te au ngutupa o te oire i te rā Sabati.—Akara ia Anga. 1:12 e te App. B12.
Tatau Pipiria
(Mataio 24:1-22) E tei te aerenga o Iesu ki vao i te iero ra, kua aere maira tana au pipi, e kua akakite iaia i te patu o taua iero ra. 2 Kua karanga aturā Iesu kia ratou, Te kite nei kotou i teianei au mea katoa? Koia mou taku e karanga atu kia kotou na, Kare tetai toka e vaioia ki rungao i tetai, e ope rava i te uriia ki raro. 3 E te noo ra aia ki runga i te maunga ra i Oliveta, kua aere poiri ua maira te au pipi kiaia, na ko maira, E akakite mai koe ia matou i te tupu anga o taua au mea nei, e te akairo o toou aerenga mai, e te openga o teianei ao. 4 Kua karanga aturā Iesu kia ratou, na ko atura, Kia matakite ia kotou, ko te vare aea kotou i te tangata. 5 E manganui te ka aere mai ma toku nei ingoa, e te na ko anga mai e, Ko au te Mesia, e manganui oki te ka vare. 6 E akarongo oki kotou i te tuatua tamaki, e te rongo tamaki; kia matakite ra, eiaa kotou e taitaia: e na mua oki te reira i te tupu e tikaʼi, kare ra e vaitata te openga i reira. 7 E tu mai tetai enua e tamaki mai ki tetai enua, e tetai basileia e tamaki mai ki tetai basileia: e onge oki, e te maki-mate, e ngaruerue te enua i tera ngai, i tera ngai. 8 E momua anake teia katoa au mea nei no te mate. 9 Ei reira e tuku ei ia kotou no te mate, e ka tamate ravaia kotou; e e makitakitaia mai kotou e te pa enua ravarai i toku nei ingoa. 10 E manganui te ka maitu i reira, e pikikaa oki tetai ki tetai, e makitakita oki ratou ratou uaorai. 11 E tu mai oki ki runga te peroveta pikikaa e manganui, e manganui te ka vare ia ratou. 12 E no te mea e maata te kino i te tupu anga, ka riro te rai o te tangata i te mea ngiti te anoano. 13 Kareka te tāpu tikai e tae ua atu ki te openga ra, ka ora ïa. 14 E tutu aereia te evangelia o te basileia nei, e kako rava ake te ao katoa nei; ei kite no te pa enua ravarai; ko te openga iora ïa i reira ra. 15 E teianei, kia akara atu kotou i te mea rikarika e taneaʼi ra, tei tuatuaia mai e Daniela peroveta, i te tu anga i te ngai-tapu ra, ko tei tatau ra ka akono ïa kia kite.) 16 Te aronga e noo i Iudea ra, ka oro ratou ki te maunga i reira; 17 E te tangata i rungao i te are ra, auraka aia e eke ki raro e rave i tana apinga i roto i te are ra: 18 Eiaa tei te kainga ra, e oki mai e tiki i tona kakau. 19 E ae oki to te au vaine apu ra, e te akangote i te tamariki, i te reira tuatau! 20 E pure oki kotou, kia kore to kotou oro anga e riro i te paroro, auraka katoa i te sabati: 21 E mate maata tei te reira tuatau, kare ïa mei muatangana mai i teianei ao, e tae rava akenei i teianei rā, e kare oki a muri atu. 22 Naringa oki kare taua au rā i tapotoia, kare rava tetai tangata e ora; no te aronga i ikiia ra, e riro ïa au rā i te tapotoia.
MATI 26–APERIRA 1
AU MEA UMERE I ROTO I TE PIPIRIA | MATAIO 25
“Kia Vai Matakite ia Kotou”
(Mataio 25:1-6) “E tau oki te basileia o te ao i nga paretenia tino ngauru, ko tei rave i ta ratou au lamepa, e aere atura kia aravei i te tane akaipoipo ou ra. 2 E aronga pakari e toko rima, e neneva oki e toko rima. 3 Ko te aronga neneva ra, kua apai atura i ta ratou au lamepa, kare ra i apai katoa i te mori: 4 Kareka te aronga pakari ra, kua apai ratou i ta ratou au lamepa ma te mori katoa ki roto i ta ratou āriki. 5 E te roa ra taua tane akaipoipo ou ra, kua varea iora ratou ravarai e te moe, moe atura. 6 E tae akera ki te turuaipo, ko te kapiki maira, I na, te aere mai nei te tane akaipoipo ou nei; ka aere kotou kia aravei atu iaia.
(Mataio 25:7-10) Kua tu akera te aronga paretenia katoa ki runga, e kua akateateamamao i ta ratou au lamepa. 8 Kua karanga atura te aronga neneva ki te aronga pakari, Ka o mai i tetai manga i ta kotou mori; te matemate nei oki ta matou au lamepa.’ 9 Kua tuatua maira te aronga pakari ra, na ko maira, Eiaa; ko te kore aea e rava na tatou katoa: e aere ra kotou ki te aronga e oko, ka oko ei i ta kotou uaorai.’ 10 E te aere atura ratou e oko ra, tae maira taua tane akaipoipo ou ra; e te aronga i vave ra, kua aere atura ratou ma ia katoa ki roto i te oroa akaipoipoanga ra; topiriia iora te pa.
(Mataio 25:11, 12) E muri ake, kua aere maira tetai pae paretenia ra, na ko maira, E te Atu, e te Atu, ka eeu ana ia matou. 12 Kua karanga atura aia, na ko atura, Koia mou taku e karanga atu kia kotou nei, kare au i kite ia kotou.
Kimi i te Mārama o te Tuatua Mou
(Mataio 25:31-33) E kia tae maira te Tamaiti a te tangata ma tona kakā, e te aronga angela tapu ravarai, ei reira aia e noo ei ki rungao i tona terono kakā; 32 E akaputuputuia to te pa enua ravarai ki mua i tona aroaro: e nana e akataka ia ratou, mei te tiaki mamoe e akataka i te mamoe e te puaka-nio ra: 33 E tuku aia i te mamoe ki tona rima katau, kareka te puaka-nio, ei te rima kaui ïa.
Tauturu i te au Taeake o Iesu
7 I teia tuatau, te mārama meitaki nei tatou i te parapore o te au mamoe e te au puakanio. Kua kite tatou e ko Iesu “te Tamaiti a te tangata” koia oki “te Ariki.” Te “au taeake” o te Ariki ko ratou te aronga tei akatainuia ki te vaerua tapu e ka tutara kapiti ratou e Iesu i runga i te rangi. (Roma 8:16, 17) “Te mamoe” e te “puaka-nio,” ko ratou te au tangata o te pa enua ravarai. Ka akavaia ratou vaitata ki te openga o te mate maata te ka tupu a te tuatau ki mua. Kua kite katoa tatou e ka akava a Iesu i te tangata kia tau ki te tu e akono ra ratou i te aronga akatainuia e ora nei rai i te enua nei. Mataora tikai tatou e kua tauturu a Iehova ia tatou kia mārama i teia parapore e te au parapore i roto ia Mataio pene 24 e te 25!
(Mataio 25:40) Ei reira te Ariki e tuatua mai ei kia ratou, na ko maira, Koia mou taku e karanga atu kia kotou nei, Ko kotou i pera i tetai taeake mea ngiti rava o taku au taeake nei, kua pera mai ïa iaku.
“Ko Kotou Toku Oa”
16 Me te manakonako ra koe kia noo i te enua nei i raro ake i te Patireia o te Atua, ka akapeea koe me akaari i toou pirianga oa ki te au taeake o Karaiti? Ka akamanako ana tatou e toru mataara. Te mea mua, na te piri atu anga ki roto i te angaanga tutu aere ma te ngakau katoa. Kua akaue a Karaiti i tona au taeake kia tutu aere i te tuatua meitaki ki te ao katoa nei. (Mata. 24:14) Inara, ka ngata i te toenga o te au taeake o Karaiti i te enua nei i teia tuatau, kia rave i taua apainga ra ma te kore e tauturu mei to ratou au taeake, ko te mamoe ke atu. E tika rai, e i te au taime ravarai ka piri te au mema o te pupu o te mamoe ke atu ki roto i te angaanga tutu aere, te tauturu ra ratou i te au taeake o Karaiti kia akatupu i ta ratou angaanga tapu. Te rekareka maata nei te pupu tavini akono meitaki e te pakari i teia tu pirianga oa, e pera katoa rai a Karaiti.
17 Te rua o te mataara ka rauka i te pupu o te mamoe ke atu i te tauturu i te au taeake o Karaiti koia oki, na te turuturu anga i te angaanga tutu aere i te pae o te moni. Kua akamaroiroi a Iesu i tana au pipi kia akaoa atu ki “te apinga pikikaa nei.” (Luka 16:9) Kare mei te mea e ka rauka ia tatou i te oko i tetai pirianga oa kia Iesu me kore kia Iehova. Mari ra, na te taangaanga anga i ta tatou au apinga materia ei turuturu i te au anoano o te Patireia, te akapapu ra tatou i to tatou pirianga oa e te inangaro, kare na te aroa vaa ua, mari ra na te “aroa rave ra, ei mea mou.” (1 Ioa. 3:16-18) Te oronga ra tatou i taua tu turuturuanga i te pae o te moni me piri tatou ki roto i te angaanga tutu aere, me oronga tatou i te moni no te patuanga e te akono anga i to tatou au ngai akamorianga, e me oronga tatou i te moni tauturu no te angaanga tutu aere i te ao katoa nei. Noatu me e meangiti ua e me e maata ta tatou ka oronga, papu roa e ka rekareka ua a Iehova e Iesu me oronga tatou ma te rekareka.—2 Kori. 9:7.
18 Te toru o te mataara ka rauka ia tatou pouroa i te akapapu e e au oa tatou no Karaiti koia oki, na te taokotai anga atu ki te aratakianga e orongaia maira e te aronga pakari o te putuputuanga. Kua akamanaia teia au tangata nei e te vaerua tapu i raro ake i te aratakianga a Karaiti. (Ephe. 5:23) “E akarongo i to kotou au arataki, e kauraro atu kotou,” i tata ai te apotetoro ko Paulo. (Ebe. 13:17) Tetai au taime, penei ka ngata ia tatou i te akarongo ki te aratakianga a te Pipiria e orongaia maira kia tatou na roto i te aronga pakari. Kare e kore e te kite ua ra tatou i to ratou au tu apa ua, e penei ka riro teia ei akakeu ia tatou kia manako e kua tarevake ta ratou akoanga. Noatu rai, te mareka ua maira a Karaiti, te Upoko o te putuputuanga, i te taangaanga i teia au tangata apa ua. No reira, ka riro te tu e ariu atu ana tatou ki to ratou mana akaaere ei akamou i to tatou pirianga oa kia Karaiti. Me akakore atu tatou i te au tarevake o te aronga pakari e te aru rekareka ua i ta ratou aratakianga, te akapapu ra tatou i to tatou aroa no Karaiti.
Tatau Pipiria
(Mataio 25:1-23) “E tau oki te basileia o te ao i nga paretenia tino ngauru, ko tei rave i ta ratou au lamepa, e aere atura kia aravei i te tane akaipoipo ou ra. 2 E aronga pakari e toko rima, e neneva oki e toko rima. 3 Ko te aronga neneva ra, kua apai atura i ta ratou au lamepa, kare ra i apai katoa i te mori: 4 Kareka te aronga pakari ra, kua apai ratou i ta ratou au lamepa ma te mori katoa ki roto i ta ratou āriki. 5 E te roa ra taua tane akaipoipo ou ra, kua varea iora ratou ravarai e te moe, moe atura. 6 E tae akera ki te turuaipo, ko te kapiki maira, I na, te aere mai nei te tane akaipoipo ou nei; ka aere kotou kia aravei atu iaia.’ 7 Kua tu akera te aronga paretenia katoa ki runga, e kua akateateamamao i ta ratou au lamepa. 8 Kua karanga atura te aronga neneva ki te aronga pakari, Ka o mai i tetai manga i ta kotou mori; te matemate nei oki ta matou au lamepa.’ 9 Kua tuatua maira te aronga pakari ra, na ko maira, Eiaa; ko te kore aea e rava na tatou katoa: e aere ra kotou ki te aronga e oko, ka oko ei i ta kotou uaorai. 10 E te aere atura ratou e oko ra, tae maira taua tane akaipoipo ou ra; e te aronga i vave ra, kua aere atura ratou ma ia katoa ki roto i te oroa akaipoipoanga ra; topiriia iora te pa. 11 E muri ake, kua aere maira tetai pae paretenia ra, na ko maira, E te Atu, e te Atu, ka eeu ana ia matou. 12 Kua karanga atura aia, na ko atura, Koia mou taku e karanga atu kia kotou nei, kare au i kite ia kotou. 13 E teianei, kia matakite ia kotou, kare kotou i kite i te rā, e te ora, e tae mai ei te Tamaiti a te tangata. 14 E tau oki i tetai tangata e aere ki tetai enua mamao, e kua karanga ki tona aronga tavini, e kua tuku atura i tana apinga ia ratou. 15 Tuku atura i ta tetai e rima taleni, e rua ta tetai, okotai ua ta tetai; i tei tau katoa i aua nga tangata ra; aere atura aia i tona aerenga. 16 Aere atura tei rave i nga taleni e rima ra, oko aere atura i taua nga taleni ra, rauka maira nga taleni ke e rima. 17 Mei te reira katoa tei iaia nga taleni e rua ra, rauka maira nga taleni ke e rua. 18 Kareka tei rave i te taleni okotai, aere atura ïa, e ko atura i te one, uuna atura i te moni a tona pu. 19 E roa akera, oki maira te pu o taua aronga tavini ra, akatikatika maira i te tuatua ia ratou. 20 Kua aere maira tei rave i nga taleni e rima ra, kua taoi katoa maira i nga taleni ke e rima, na ko maira, E te atu, e rima aau taleni i tuku mai kiaku, i na, teia ïa, e nga taleni ke e rima i rauka iaku. 21 Kua na ko atura tona pu kiaia, Kua tika rava, e teianei tavini meitaki e te pikikaa kore; ko koe i akono i te reira apinga mea ngiti ua, e tuku au ia koe ki rungao i te mea maata; aere koe ki roto i te rekarekaanga o toou pu. 22 Kua aere katoa maira tei rave i nga taleni e rua ra, na ko maira, E taku pu, e rua aau taleni i tuku mai kiaku, i na, teia ïa, e nga taleni ke e rua i rauka iaku nei. 23 Kua na ko atura tona pu kiaia, Kua tika rava, e teianei tavini meitaki e te pikikaa kore, kua akono meitaki koe i tenana apinga mea ngiti ua, e tuku au ia koe ki rungao i te mea maata; e aere koe ki roto i te rekarekaanga o toou pu.