Βοηθίνεν «Οντουλέν σο Ισί Γιαβερέ Τθεμένταρ» τι “Υπηρετίνεν ι Ιεχωβάς με Χαρά”

1, 2. (α) Σο δυσκολίες νακχένα μερικά πφραλά ντα πφενιά; (β) Καλά ερωτήματα αβένα αμαρέ γκοντιάτε;

«ΟΤΑΝ αρχισάλο ο εμφύλιος πόλεμος κο Μπουρούντι, αμαρί φαμιλί ισινέ εκχέ συνελευσιάτε», βακερέλα εκ πφραλ σο βακερένας λέσκε Λίτζι. «Ντικχάας τζενέν τι τθάβντεν ντα τι τσσίντεν πιστόλια. Μο ντατ, μι ντάι, με ντα μο 10 πφραλά νασλάμ για τι σώντιβας ντα λιντάμ αμέντζαρ μπουτ χάνικ πράγματα. Τελικά, μερικά τζενέ μι φαμιλιάταρ μπορισάλε τι ερεσέν σε εκ στρατόπεδος προσφύγων κι Μαλάουι, σο ισινέ πιο μπουτ από 1.600 χιλιόμετρα ντουρ. Ο γιαβερά τρουγισάλαμ».

² Σαρό κο ντουνιάς, πιο μπουτ από 65 εκατομμύρια πρόσφυγες μουκχλέ πουμαρέ κχερά επειδή λένγκε τθεμέντε αβιλό τζένγκι ή νακχένας διωγμός. Ποτές ξανά να αναγκασάλε αζόμ μπουτ τζενέ τι αβέν πρόσφυγες.a (Ντικχ ι υποσημείωση.) Χιλιάδες ανταλέ τζενένταρ ισί Μάρτυρες του Ιεχωβά. Μπουτ λένταρ χασαρντέ τζενέν σο μανγκένας μπουτ ντα σχεδόν σαρέ πουμαρέ πράγματα. Σο γιαβέρ δυσκολίες νακχλέ; Σαρ μπορίνασα τι βοηθίνας αμαρέ πφραλέν ντα πφενίν τι υπηρετίνεν ι Ιεχωβάς ντα τι ατσσόν χαρούμενοι όταν νακχένα ασακέ δυσκολίες; (Ψαλμός 100:2) Ντα καβά ισί ο πιο λατσσό τρόπος για τι βακεράς ο λατσσέ αμπέρια κο πρόσφυγες σο να τζανένα ατζέκ ι Ιεχωβάς;

Η ΖΩΗ ΣΟ ΤΘΕΡΕΛΑ Ο ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ

3. Σαρ ο Ιησούς ντα μπουτ λέσκε μαθητένταρ αβιλέ πρόσφυγες;

³ Ο Ιησούς πι νταντέσαρ ντα πι νταγιάσαρ αβιλέ πρόσφυγες κι Αίγυπτος όταν ο άγγελος ι Ιεχωβάσκο προειδοποιηντάς τον Ιωσήφ ότι ο Βασιλιάς Ηρώδης μανγκέλας τι μουνταρέλ ι Ιησούς. Μπεσλέ οτθέ μέχρι τι μερέλ ο Ηρώδης. (Ματθαίος 2:​13, 14, 19-21) Μπουτ μπρεσά πιο σοράν, ο μαθητές ι Ιησούσκε «τρουγισάλε κι Ιουδαία ντα κι Σαμάρεια» επειδή νακχένας διωγμός. (Πράξεις 8:1) Ο Ιησούς τζανέλας ότι μπουτ τζενέ οντουλένταρ σο ακολουθίνενας-λες κα αναγκάντιβενας τι μουκχέν πουμαρέ κχερά. Βακερντάς: «Όταν πάλντενα-τουμέν από εκ πόλη, τι τζαν εκχέ γιαβεράτε». (Ματθαίος 10:​23) Ποτές νανέ εύκολος εκχέ τζενέσκε τι αναγκάντιβελ τι νασέλ πι κχερέσταρ.

4, 5. Καλά ισί μερικοί κίνδυνοι σο τθερένα ο πρόσφυγες όταν (α) νασένα πουμαρέ κχερένταρ; (β) μπεσένα κο στρατόπεδα;

⁴ Όταν ο πρόσφυγες νασένα πουμαρέ κχερένταρ ή τζουβντιόνα κο στρατόπεδα προσφύγων, τθερένα μπουτ κινδύνους. «Πφιράας σαστέ εβδομάδες ντα ντικχάας κο ντρομ μπουτέ μουλέ τζενέν», ντέλα-πες γκοντί ο Γκαδ, ο χουρντό πφραλ του Λίτζι. «Ισινόμας 12 μπρεσένγκο. Μο τσανγκά σουβλιλέας αζόμ μπουτ σο βακερντόμ μι φαμιλιάκε τι νασέλ ντα τι μουκχέλ-μαν. Μο ντατ, σο να κα μουκχέλας-μαν κι στρατιωτένγκε βαστά, ακχαρντάς-μαν οπρά-πέστε. Κάθε ντιβές σο νακχέλας προσπαθίναας τι ατσσάς κι ζωή, προσευχίντιβαας κο Ιεχωβά ντα τθεράας εμπιστοσύνη λέστε, ντα μερικές φορές χάας σάντε φρούτα κατά δέντρα σο αρακχάας κο ντρομ».​—Φιλιππησίους 4:​12, 13.

⁵ Ο πιο μπουτ τζενέ κατά φαμιλί του Λίτζι τζουβντιλέ μπουτ μπρεσά κο στρατόπεδα προσφύγων του ΟΗΕ. Αλλά οτθέ-ντα υπαρχίντιβενας κίνδυνοι. Ο Λίτζι, σο ισί αντιβές επίσκοπος περιοχής, βακερέλα: «Ο πιο μπουτ τζενέ να τθερένας μπουτί. Κερένας κουτσομπολιός, ματιόνας, κχελένας τυχερά παιχνίδια, τσορένας ντα κερένας μπίλατζανε πράγματα». Για τι αρακχαβέν-πες ασακέ πραγματένταρ, ο Μάρτυρες κο στρατόπεδα έπρεπε τι αβέν απασχολημέ με την εκκλησία. (Εβραίους 6:​11, 12· 10:​24, 25) Χρησιμοποιήνενας σωστά πουμαρό χρόνος για τι ατσσόν σταθεροί κι αλήθεια, ντα μπουτ λένταρ αρχισάλε ο σκαπανικός. Βακερένας πουμαρέ νεαυτόσκε ότι να κα τζουβντιόνας για πάντα κο στρατόπεδος, σαρ να τζουβντιλέ για πάντα ο Ισραηλίτες-ντα κι έρημος. Ανταβά βοηθιντάς-λεν τι ντικχέν ι ζωή με λατσσό τρόπος.​—2 Κορινθίους 4:18.

ΣΙΚΑΒΕΝ ΑΓΑΠΗ ΚΟ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

6, 7. (α) Σαρ κερέλα-αμέν “η αγάπη ι Ντεβλέσκι” τι συμπεριφερίντιβας κο πφραλά; (β) Βακερέν εκ παράδειγμας.

⁶ «Η αγάπη ι Ντεβλέσκι» κερέλα-αμέν τι σικαβάς αγάπη κο πφραλά, ειδικά όταν νακχένα δυσκολίες. (Διαβάνεν 1 Ιωάννη 3:​17, 18) Για παράδειγμας, όταν ο πρώτοι Χριστιανοί κι Ιουδαία χρειαζίντιβενας χαμπέ επειδή υπαρχίντιβελας μποκχ, η εκκλησία κανονιντάς τι βοηθίνελ-λεν. (Πράξεις 11:​28, 29) Ο απόστολος Παύλος ντα ο απόστολος Πέτρος βακερντέ βον-ντα κο Χριστιανοί τι σικαβέν φιλοξενία ο εκ κο γιαβέρ. (Ρωμαίους 12:​13· 1 Πέτρου 4:9) Αφού σαρ Χριστιανοί πρέπει τι σικαβάς λατσσιπέ κο πφραλά σο κερένα διακοπές αμαρέ τθεμέστε, σίγουρα πρέπει τι σικαβάς λατσσιπέ κο πφραλά σο κινδυνίνενας ή νακχένας διωγμός πουμαρέ τθεμέστε επειδή ισί πιστοί!b (Ντικχ ι υποσημείωση.)​—Διαβάνεν Παροιμίες 3:27.

⁷ Ακανά τελευταία, χιλιάδες Μάρτυρες του Ιεχωβά κι ανατολική Ουκρανία αναγκασάλε τι μουκχέν πουμαρέ κχερά επειδή αβέλας-πες τζένγκι ντα νακχένας διωγμός. Δυστυχώς, μουνταρντέ μερικέ ανταλέ πφραλένταρ. Αλλά ο πφραλά ντα ο πφενιά γιαβερέ τθανέντε κι Ουκρανία ντα κι Ρωσία λιντέ πουμαρέ κχερέντε μπουτέ ανταλέ πφραλένταρ. Κο ντούι-ντα τθεμά, ο πφραλά να υποστηριντέ καέκ κυβέρνηση, “να κερντέ ο πράγματα σο κερέλα ανταβά ντουνιάς”, ντα συνεχιντέ τι βακερέν αντράλ πουμαρέ γκίσταρ «ο λατσσέ αμπέρια».​—Ιωάννης 15:​19· Πράξεις 8:4.

ΒΟΗΘΙΝΕΝ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΙ ΚΕΡΕΝ ΠΙΟ ΖΟΥΡΑΝΙ ΠΟΥΜΑΡΙ ΠΙΣΤΗ

8, 9. (α) Σο δυσκολίες μπορεί τι τθερένα ο πρόσφυγες εκχέ νεβέ τθεμέστε; (β) Σόσκε τθερένα ανάγκη τι βοηθίνας-λεν με υπομονή;

⁸ Μερικοί πρόσφυγες αναγκάντιβενα τι τζαν σε εκ γιαβέρ πόλη πουμαρέ τθεμέστε. Όμως, μπουτ γιαβερά πρέπει τι τζαν εκχέ τθεμέστε σο σαρέ ο πράγματα ισί νεβέ. Ο κράτος μπορεί τι ντελ κο πρόσφυγες χαμπέ, σέα ντα εκ τθαν για τι μπεσέν, όμως υπαρχίντιβενα γιαβερά-ντα δυσκολίες. Για παράδειγμας, ο χαμπέ μπορεί τι αβέλ μπουτ διαφορετικός. Ο πρόσφυγες σο αβένα τθεμένταρ σο κερέλα κάψα μπορεί μα τι τζανέν σαρ τι ιριαβέν-πες όταν κερέλα σιλ. Γιαβερά πρέπει τι σικλιόν σαρ τι χρησιμοποιήνεν για πρώτη φορά ο νεβέ συσκευές σο υπαρχίντιβενα μπουτέ τθεμέντε.

⁹ Μερικές κυβερνήσεις τθερένα προγράμματα για τι βοηθίνεν τους πρόσφυγες τι σικλιόν τι τζουβντιόν εκχέ νεβέ τθεμέστε. Όμως, συνήθως μπεσένα λένταρ ότι σε μερικά μασεκά κα μπορίνεν τι φροντίνεν κορκορέ πουμαρό νεαυτός. Ανταβά μπορεί τι αβέλ μπουτ δύσκολος. Σκεφτίνεν καζόμ πράγματα πρέπει τι σικλιόν κι ίδια στιγμή: εκ νεβί τσσιπ, νεβέ συνήθειες ντα νεβέ νόμους πραγματένγκε σαρ ισί ο λογαριασμοί, ο φόροι, ο σχολείος ή ατζέ-ντα σαρ τι μπαριαρέν πουμαρέ τσσαβέν! Τουμέν μπορίνενα τι βοηθίνεν με υπομονή ντα σεβασμός αμαρέ πφραλέν ντα αμαρέ πφενίν σο τθερένα ασακέ δυσκολίες;​—Φιλιππησίους 2:3, 4.

10. Όταν ο πρόσφυγες αβένα αμαρέ τθεμέστε, σαρ μπορίνασα τι βοηθίνας-λεν τι κερέν πουμαρί πίστη πιο ζουρανί; (Ντικχ ι φωτογραφία σο ισί κι αρχή.)

¹⁰ Μερικές φορές, ο κράτος να μουκχέλα αμαρέ πφραλέν σο ισί πρόσφυγες τι τθερέν καέκ σχέση με την εκκλησία. Κάποιες οργανώσεις σο τθερέλα η κυβέρνηση απειλίνενα ότι κα τσσιναβέν τι βοηθίνεν αμαρέ πφραλέν. Μπορεί τι βακερέν λένγκε ότι να κα μουκχέν-λεν τι μπεσέν κο τθεμ άμα να κα δεχτίνεν εκ μπουτί σο κα κερέλ-λεν τι χασαρέν ο συναθροίσεις. Επειδή νταρένα ντα νιωθίνενα ότι να τθερένα καεκχές τι βοηθίνελ-λεν, κάποιοι δεχτίνενα ασακέ μπουτιά. Άρα, όταν αμαρέ πφραλά σο ισί πρόσφυγες αβένα αμαρέ τθεμέστε, πρέπει τι αρακχάς-λεν καζόμ πιο σουγκό αβέλα-πες. Τθερένα ανάγκη τι ντικχέν ότι πφαμπάσα λένγκε. Όταν σικαβάσα λένγκε ασακό ενδιαφέρον ντα βοηθίνασα-λεν, λένγκι πίστη αβέλα πιο ζουρανί.​—Παροιμίες 12:​25· 17:17.

ΒΟΗΘΙΝΕΝ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΜΕ ΓΙΑΒΕΡΑ-ΝΤΑ ΤΡΟΠΟΥΣ

11. (α) Σο χρειαζίντιβενα κι αρχή ο πρόσφυγες; (β) Σαρ μπορίνενα ο πρόσφυγες τι σικαβέν εκτίμηση;

¹¹ Κι αρχή, μπορεί τι χρειαζίντιβελα τι ντας κο πφραλά χαμπέ, σέα ή γιαβερά βασικά πράγματα.c (Ντικχ ι υποσημείωση.) Ατζέ-ντα χουρντέ δώρα, σαρ εκ γραβάντα εκχέ πφραλέσκε, τθερένα μπαρί αξία. Σίγουρα, ο πρόσφυγες δεν πρέπει τι τθερέν απαιτήσεις, αλλά πρέπει τι σικαβέν εκτίμηση σαρέ οντουλένγκε σο κερένα λένγκε ο γιαβερά. Ανταβά κα ντελ χαρά κο πφραλά σο ντένα. Όμως, ισί σημαντικός τι κερέν ο πρόσφυγες μπαρί προσπάθεια για τι μπορίνεν κάποια στιγμή τι φροντίνεν κορκορέ πουμαρέ ανάγκες. Ανταβά κα βοηθίνελ-λεν τι τθερέν σεβασμός πουμαρέ νεαυτόσκε ντα λατσσέ σχέσεις πουμαρέ πφραλέντζαρ. (2 Θεσσαλονικείς 3:​7-10) Παρ’ όλα αυτά, ο πρόσφυγες χρειαζίντιβενα αμαρί βοήθεια.

12, 13. (α) Σαρ μπορίνασα τι βοηθίνας τους πρόσφυγες; (β) Βακερέν εκ παράδειγμας.

¹² Να χρειαζίντιβασα μπουτ λοβέ για τι βοηθίνας τους πρόσφυγες. Οντουβά σο χρειαζίντιβενα πιο μπουτ ισί αμαρό χρόνος ντα αμαρί αγάπη. Για παράδειγμας, μπορίνενα τι σικαβέν λένγκε σαρ τι χρησιμοποιήνεν ο λεωφορεία ή σαρ τι κινέν υγιεινά ντα φτηνά πράγματα χαμάσκε. Μπορίνενα επίσης τι σικαβέν λένγκε σαρ τι λεν κάποια πράγματα, σαρ εκ ραπτομηχανή ή εκ μηχανή σο τσσινέλα ο τσαριά για τι μπορίνεν τι νικαβέν μερικά λοβέ. Αλλά ο πιο σημαντικός ισί τι βοηθίνεν-λεν τι αβέν γιεκ πουμαρέ νεβέ εκκλησιάσαρ. Αν μπορίνενα, βακερέν λένγκε τι γκερέν-λεν κο συναθροίσεις. Επίσης, εξηγίνεν λένγκε καβά ισί ο πιο λατσσό τρόπος για τι κερέν λάφι κο τζενέ σο αρακχένα κο τομέας ντα νικιόν λέντζαρ για έργος.

¹³ Όταν σταρ τερνέ πρόσφυγες ερεσλέ εκχέ εκκλησιάτε, διάφοροι πρεσβύτεροι βοηθιντέ-λεν. Σικλιαρντέ-λεν τι οδηγίνεν, τι γραφίνεν κο υπολογιστής ντα τι κερέν αιτήσεις για τι αρακχέν μπουτί. Επίσης, σικαντέ λένγκε σαρ τι κανονίνεν πουμαρό πρόγραμμας για τι μπορίνεν τι τσσουβέν πρώτα ι Ιεχωβάς πουμαρέ ζωγιάτε. (Γαλάτες 6:​10) Μπουτ σουγκό αβιλέ ο σταρ-ντα σκαπανείς. Επειδή βοηθιντέ-λεν ο πρεσβύτεροι ντα επειδή βον-ντα κερντέ προσπάθειες για τι τσσουβέν στόχους κι υπηρεσία κι Ιεχωβάσκι, κερντέ πρόοδος σαρ Χριστιανοί ντα να αβιλέ γιεκ ανταλέ ντουνιάσαρ σο κερέλα-λες κουμάντος ο Μπενγκ.

14. (α) Καβά ισί εκ πειρασμός σο πρέπει τι τζαν κόντρα ο πρόσφυγες; (β) Βακερέν εκ παράδειγμας.

¹⁴ Σαρ ο γιαβερά Χριστανοί, αντικάς ο πρόσφυγες-ντα δεν πρέπει τι περέν κο πειρασμός ντα κι πίεση τι τσσουβέν ο πράγματα ανταλέ ντουνιάσκε πιο οπρέ κατά φιλία σο τθερένα ι Ιεχωβάσαρ.d (Ντικχ ι υποσημείωση.) Εμ ο Λίτζι, σο βακερντάμας λέσκε πιο τζανγκλέ, εμ ο πφραλά ντα ο πφενιά λέσκε ντένα-πες γκοντί ότι λένγκο ντατ σικλιαρντάς-λεν εκ σημαντικός μάθημας για την πίστη, αζομάν σο νασένας για τι γλιτώνεν πουμαρί ζωή. Βακερένα: «Φουρτιντάς ο χάνικ πράγματα σο λιντάμ παλ’ αμέντε σο να ισινέ απαραίτητα. Τελικά βαντιντάς ι τσουτσί βαλίτσα ντα βακερντάς ασαμάσαρ: “Ντικχένα; Να χρειαζίντιβασα τίποτα ανταλέ πραγματένταρ!”»​—Διαβάνεν 1 Τιμόθεο 6:8.

ΤΙ ΦΡΟΝΤΙΝΕΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΙΟ ΜΠΑΡΕ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΟ ΤΘΕΡΕΝΑ Ο ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

15, 16. (α) Σαρ μπορίνασα τι βοηθίνας αμαρέ πφραλέν τι μπαριαρέν πουμαρί πίστη; (β) Σαρ μπορίνασα τι βοηθίνας-λεν τι νιωθίνεν πιο λατσσές;

¹⁵ Ο πρόσφυγες να χρειαζίντιβενα σάντε χαμπέ ντα σέα. Χρειαζίντιβενα τι νιωθίνεν λατσσές ντα τι λεν ενθάρρυνση αντράλ κατά Γραφή. (Ματθαίος 4:4) Ο πρεσβύτεροι μπορίνενα τι βοηθίνεν-λεν όταν αρακχένα έντυπα λένγκε τσσιμπάτε ντα όταν βοηθίνενα-λεν τι αρακχέν πφραλέν σο κερένα λάφι λένγκι τσσιπ. Ανταβά ισί μπουτ σημαντικός επειδή μπουτ πρόσφυγες ισινέ αναγκασμέ τι μουκχέν παλάλ σαρέ οντουλά σο τζανένας. Σικλιντίνενα πουμαρέ φαμιλιάκε, πουμαρέ τθεμέσκε ντα πουμαρέ εκκλησιάκε. Τθερένα ανάγκη τι αβέν πουμαρέ πφραλέντζαρ για τι νιωθίνεν ότι ο Ιεχωβά μανγκέλα-λεν ντα τζιτζίνελα λένγκε. Άμα να κα αβέλ-πες ανταβά, ο πρόσφυγες μπορεί τι μανγκέν βοήθεια τζενένταρ λένγκε τθεμέσταρ σο να υπηρετίνενα ι Ιεχωβάς. (1 Κορινθίους 15:​33) Όταν βοηθίνασα-λεν τι αβέν γιεκ ι εκκλησιάσαρ, συνεργαζίντιβασα ι Ιεχωβάσαρ για τι αρακχαβάς «οντουλέν σο ισί γιαβερέ τθεμένταρ».​—Ψαλμός 146:9.

¹⁶ Ο Ιησούς ντα η φαμιλί λέσκι να μπορίνενας τι βουρτίνεν πουμαρέ κχερέστε καζόμ κυβερνίνενας ο τζενέ σο μανγκένας τι κερέν λένγκε κακός. Αντιβές-ντα μπορεί ο πρόσφυγες μα τι μπορίνενα τι βουρτίνεν πουμαρέ τθεμέστε. Γιαβερά, όμως, μπορεί μα τι μανγκένα τι βουρτίνεν. Ο Λίτζι βακερέλα ότι μπουτ νταντά ντα νταγιά σο ντικχλέ τι βιάνεν ντα τι μουνταρέν τζενέν λένγκε φαμιλιάταρ όταν ισινέ πουμαρέ τθεμέστε, να μανγκένα τι γκερέν πουμαρέ τσσαβέν οτθέ. Για τι βοηθίνας αμαρέ πφραλέν, πρέπει τι σικαβάς λένγκε “ότι αγαβάσα-λεν, ότι μανγκάσα-λεν, ότι νιωθίνασα λένγκι ντουκχ ντα ότι ισινάμ ταπεινοί”. (1 Πέτρου 3:8) Ο διωγμός κερντάς μερικέ τζενέν σο ισινέ πρόσφυγες μα τι μανγκέν τι κερέν παρέα ι γιαβερέντζαρ, ντα μπορεί τι λατζάν τι κερέν λάφι οντουλένγκε σο νακχλέ, ντα πιο μπουτ άμα λένγκε τσσαβέ ισί ανγκλάλ. Πουτσέν τουμαρό νεαυτός: “Άμα με κα τθεράβας ασακί ντουκχ, σαρ κα μανγκάβας τι συμπεριφερίντιβεν μάνγκε;”​—Ματθαίος 7:12.

ΟΤΑΝ ΚΕΡΑΣΑ ΕΡΓΟΣ ΚΟ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΟ ΝΑΝΕ ΜΑΡΤΥΡΕΣ

17. Σαρ ο έργος ι Ντεβλέσκο λοκχιαρέλα ο γκι ι τζενένγκο σο ισί πρόσφυγες;

¹⁷ Μπουτ πρόσφυγες αντιβές αβένα τθεμένταρ σο ισί απαγορευμέ ο έργος. Όμως επειδή ο Μάρτυρες κερένα ο έργος αντράλ πουμαρέ γκίσταρ, χιλιάδες πρόσφυγες ασουνένα «ο λάφια της βασιλείας» για πρώτη φορά. (Ματθαίος 13:​19, 23) Μπουτ τζενέ σο «τθερένα μπουτ φορτία οπρά-πουμέντε» αρακχένα παρηγοριά ντα λοκχιόλα ο γκι λένγκο κο συναθροίσεις, ντα οτθάρ να αργίνενα τι βακερέν: «Ο Ντεβέλ ισί μπαγιά τουμέντζαρ».​—Ματθαίος 11:​28-30· 1 Κορινθίους 14:25.

18, 19. Σαρ μπορίνασα τι σικαβάς σοφία όταν βακεράσα ο λατσσέ αμπέρια κο πρόσφυγες;

¹⁸ Πρέπει τι αβάς σοφοί ντα «προσεκτικοί» όταν βακεράσα ο λατσσέ αμπέρια κο πρόσφυγες. (Ματθαίος 10:​16· Παροιμίες 22:3) Τι τθερέν υπομονή όταν ασουνένα οντουλά σο βακερένα τουμένγκε, αλλά μα κερέν λάφι για πολιτικά πράγματα. Πρέπει τι ακολουθίνας ο οδηγίες σο λάσα κατά γραφείος τμήματος ντα κατά κράτος για μα τι τσσουβάς σε κίνδυνος αμέν ή ι γιαβερέν. Επειδή ο πρόσφυγες ισί από διαφορετικές θρησκείες ντα πολιτισμούς, πρέπει τι σικλιάς σαρ νιωθίνενα ντα σαρ σκεφτίνενα ντα τι σεβάνας-λεν. Για παράδειγμας, ο τζενέ μερικέ τθεμένταρ τθερένα μπουτ αυστηρή άποψη για το τρόπος σο πρέπει τι ιριαβέν-πες ο τζουβλιά. Οτθάρ, όταν βακεράσα λένγκε ο λατσσέ αμπέρια, ισί λατσσό τι ιριαβάς-αμέν με τρόπος σο να κα προσβαλίνελ-λεν.

¹⁹ Μανγκάσα τι βοηθίνας ι τζενέν σο τσσίντενα μπουτ, ατζέ-ντα οντουλέν σο να υπηρετίνενα ι Ιεχωβάς. Όταν κεράσα-λες ανταβά, ακολουθίνασα ο λατσσό παράδειγμας του Σαμαρείτη κι παραβολή κι Ιησούσκι. (Λουκάς 10:​33-37) Ο πιο λατσσό τρόπος για τι βοηθίνας ι τζενέν ισί τι σικλιαράς-λεν ο λατσσέ αμπέρια. Εκ πρεσβύτερος σο βοηθιντάς μπουτέ τζενέν σο ισινέ πρόσφυγες βακερντάς ότι ισί λατσσό τι βακεράς λένγκε από την αρχή ότι ισινάμ Μάρτυρες του Ιεχωβά. Πρέπει τι βακεράς λένγκε ότι γκιλάμ πιο μπουτ για τι βοηθίνας-λεν τι αγαβέν ι σουκάρ ελπίδα σο ισί αντρέ κι Γραφή ντα όχι για τι ντας-λεν πράγματα.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΟ ΑΝΕΝΑ ΧΑΡΑ

20, 21. (α) Σο λατσσιπέ αβέλα όταν μανγκάσα αντράλ αμαρέ γκίσταρ τους πρόσφυγες; (β) Σο κα σικλιάς κο γιαβέρ μάθημας;

²⁰ Όταν μανγκάσα αντράλ αμαρέ γκίσταρ «οντουλέν σο ισί γιαβερέ τθεμένταρ», αβένα λατσσέ αποτελέσματα. Εκ πφεν βακερντάς ότι έπρεπε τι νασέλ πι φαμιλιάσαρ κατά Ερυθραία επειδή νακχένας διωγμός. Σταρ λάκε τσσαβένταρ έπρεπε τι πφιρέν οχτώ ντιβές αντρέ κι έρημος. Τελικά, αφού κερντέ αζόμ μπαρό ντα κουραστικός ταξίδι, ερεσλέ κο Σουδάν. Βόι βακερντάς: «Ο πφραλά οτθέ ισινέ λένγκε σαρ φαμιλί, τσσουντέ-λεν κάπου τι μπεσέν ντα ντινέ-λεν χαμπέ, σέα ντα χάνικ λοβέ για τι ντεν-λεν πέρα. Καλά γιαβερά τζενέ κα τσσουβένας ξένε τζενέν πουμαρέ κχερέντε απλά επειδή πακιάνα ι ίδιε Ντεβλές; Σάντε ο Μάρτυρες του Ιεχωβά!»​—Διαβάνεν Ιωάννης 13:35.

²¹ Σο κα βακεράς ι μπουτέ χουρντένγκε σο αβένα πουμαρέ νταντέντζαρ ντα πουμαρέ νταΐντζαρ; Κο γιαβέρ μάθημας, κα ντικχάς σαρ μπορίνασα σαρέ αμέν τι βοηθίνας τι υπηρετίνεν ανταλά φαμιλιά με χαρά ι Ιεχωβάς.