MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 49
MUMINY 44 Malembil ma Mwin Kwikepish
Buku wa Job Ukutwish Kukukwash Chisu Uyulena
“Katat, ey Job, tesh amboku mazu mam.”—YOBU 33:1.
MU WISWIMP
Buku wa Job utufundishin mutapu wa kuyulan nawamp.
1-2. Elihu ni arund asatu a Job arisha ni chikokujol ik?
RUSANG rapalangana mud kasu ka mwi mpat pakach pa antu a mutambu wa Kwingangel. Job, ikundj wading wijikena nakash mulong wa mapit mend, washadisha yom yawonsu yadingay nich. Pateshau yom yamushikena, arunend asatu—Elifaz, Bilidad, ni Sofar aya ku Uz mulong wa kumukasikesh. Pakwez anenganana pamanau yom yamushikena Job.
2 Tong mutapu wasadika yom. Job wamana mar mulong washadisha yom yend yivud ya usey, kuwejinaku angomb, amikoku, atumel nau ayimbur. Anend afa pamwing ni atushalapol end amwing. Ni chikumbu mwafilau anend chashala mu mankur. Kupwa Job amwinend wayela nakash. Mujimbu wend wawonsu wizula ni makolong masansena. Padingau achid kal palemp, amakundj asatu amumana Job unenganen ni ushich mu mawut. Yom ik yasalau? Mu machuku sambwad, kalondap chom ap chimwing kud ikundj winou wading wovila kusansan nakash. (Job 2:12, 13) Kushik mu chisu kanang, nsand Elihu weza niyend kumutal Job ni washakama piswimp ni amakundj inay. Disuden, Job walonda chad, washinga dichuku davadikay ni walonda anch wading ukatin kwend kufa. (Job 3:1-3, 11) Chimeken patok anch Job wading ukwet kamu kuswir kwa ukwash! Yom yalondau amakundj inay ni mutapu wayilondau yafanyina kumekesh patok anch ading chakin kamu arund a Job ap bwat, ni anch ading abangidin ukash wa mujimbu wend ap bwat.
3. Yom ik tukwisambina mu mutu wa mulong winou?
3 Yehova wamubachika Moses kufund yom yalondau ni yasalau arund asatu a Job pamwing ni Elihu. Chimeken mud mazu mamwing malonday Elifaz mading madokil ku spiritu muyimp. Pakwez mazu ma Elihu ading amapepidin kud Yehova. (Job 4:12-16; 33:24, 25) Chawiy, chitushimwokishinap kuman anch, ap anch mu buku wa Job mud yiyul yiwamp, pakwez mud kand yikwau yiyimp. Tukwisambin mutapu ukutwishay buku wa Job kutukwash chisu tumuyudina murunetu. Cha kusambish, tukuman yilakej yiyimp ya arund a Job. Kupwa chad tukwisambin chilakej chiwamp cha Elihu. Mu chilakej chin chawonsu, tukuman mutapu wafanyinau In Isarel kutaninamu mu buku wa Job ni mutapu tukutwisha niyetu kutaninamu nlel.
MUTAPU WAMUYULAU JOB KUD ARUNEND ASATU
4. Mulong wak arund asatu a Job akanganya kumwongoj? (Tal kand chipich.)
4 Bibil ulondin anch arund asatu a Job aya mulong wa “kumudidishaku ni kumwongoj” pateshau yom yamushikena. (Job 2:11) Pakwez katwishap kusal mwamu. Mulong wak? Pamwing ap mulong wa mayingishin masatu. Cha kusambish, kadingap ni chisu cha kumutesh Job ni kutesh nawamp yom yading yimushikedina. Chilakej, kadingap ayingin nich palondau anch Job wading umen mar mulong wa yitil yasalay.a (Job 4:7; 11:14) Cha kaad, yiyul yivud yamwinkishau Job yadingap kwau ya ukwash, yamukasikeshap ni yamusala nayimp. Chilakej, yom yalondau awonsu asatu yading yovaken mud yiwamp, pakwez yamukwashap kwau Job. (Job 13:12) Tupamp twaad, Bilidad wamwela Job pakad kalimish anch ulondodin nakash. (Job 8:2; 18:2) Sofar niyend wamutapa kand Job ku muchim pamwelay anch “chisup.” (Job 11:12) Cha kasatu, ap anch kamubarokinap Job, pakwez yom yalondau ni mutapu wayilondau, yamusala nayimp ni wiyova anch kamukatinap. (Job 15:7-11) Disuden, antu inay akata kumekesh anch Job wading ufil nich, pa ndond pa kumwongoj ni kukasikesh ritiy rend.
Chisu uyulena, kangal wamushikij muntu kuman anch wikwatin nich usey nakash kumusutamu ndiy. Mupak wey ufanyidin kwikal wa kumukwash (Tal paragraf wa 4)
5. Yiyul yamwinkishau Job kud arunend yikala ni yibudikin ik?
5 Chitushimwokishinap pa kuman anch yiyul yamwinkishau Job kud arunend asatu yikalap ni yibudikin yiwamp. Job wiyova mud amupuchodin nich mazu mau. (Job 19:2) Yovaken mulong wak Job wakata kwiyingish nich. Chinech chamubachika kulik kutong nawamp ni kushiken kulond yom pakad manang. (Job 6:3, 26) Yitongijok ya arunend a Job yadingap yikwatijadina ni yitongijok ya Yehova, chawiy kamwanakenap. Mud chibudikin, Satan wayisadina mulong wa kuwanish rusot rend. (Job 2:4, 6) Rusang riner rafanyina kuyikwash mutapu ik antu a pasak, ni rikutwish kutukwash nchik niyetu nlel?
6. Amakurump a mu Isarel afanyina kwilej malejan ik kusutin chilakej chiyimp cha arund asatu a Job?
6 Mutapu wafanyinau In Isarel kutaninamu. Kupwa kwa kusal muchid wa Isarel, Yehova wayitonda amakurump awanyidina mulong wa kutakel muchid wend kukwatijan ni mbil jend jitentamina. (Kuv. 1:15-18; 27:1) Amakundj inay ading akwet kuswir kwa kutesh nawamp kurutu kwa kupan yiyul ap kurumburishan. (2 Jsng. 19:6) Ading kand afanyidin kwipul yipul pa ndond pa kutong anch ij yom yawonsu. (Kuv. 19:18) In kuyulan inay a mu Isarel ading afanyidin kwipuk mazu makash pantaliken ni antu ezang kwit ukwash. Mulong wak? Mulong kusal mwamu kwafanyina kumuziyish muntu ni kumukangesh kulond yom yadingay nich ku muchim. (Kub. 22:22-24) Amakurump a mu Isarel ileja rusang ra Job afanyina kudoshinaku malejan minam ni makwau kand.
7. Kudoshaku amakurump a mu Isarel, anany akwau afanyinang kupan yiyul, ni rusang ra Job rafanyina nchik kuyikwash pa mulong winou? (Jinswir 27:9)
7 Chakin, kadap ching antu aswila awiy afanyinang kupan yiyul mu Isarel. Pakwez Mwin Isarel mwawonsu—ikal nsand ap ipal, ikundj ap mband—wafanyina kupan chiyul kud mbay nend wading ukweta kuswir kwa kuwapish chom kanang mu difukwil dend ap mu mwikadil wend. (Kus. 141:5) Chiyul mud chinech chafanyina kumekesh urund uwamp wading pakach pau. (Tang Jinswir 27:9.) Chilakej chiyimp cha arund asatu a Job, chafanyina kuyikwash In Isarel kwijik yom ya kulik kusal ni yom ya kulik kulond papaninau chiyul.
8. Yom ik tufanyidina kwipuk chisu tuyulena? (Tal kand yipich.)
8 Mutapu tukutwisha niyetu kutaninamu. Mulong tud In Kristu, tukatin kuyikwash akadivar nau anambaz netu chisu chirishinau ni yikokujol. Pakwez mulong wa kusal mwamu, tufanyidin kwipuk kusal yom mud yasalau arund asatu a Job. Cha kusambish, tufanyidin kwipuk kukwat mipak ya mau mau, pakwez tufanyidin kwikal ni kashinsh anch yom tulondina yimedin pa uman wakin. Cha kaad, chiyul chetu chifanyidin kwimen pa uyakin uda mu Dizu da Nzamb kadap pa yitongijok yetu ayinetu mud mwasalay Elifaz tupamp tuvud. (Job 4:8; 5:3, 27) Cha kasatu, tufanyidin kwipuk kulond yom yiyimp. Vurik anch, yom yimwing yalonday Elifaz nau arunend yading yakin; pakach pa yom yiney pading yimwing yajimbulau kud mwin kufund umwing wa Bibil. (Ilakej ni Job 5:13 ni 1 Korint 3:19.) Chikalap nchik mwamu, yom yivud yalondau yadingap yimutumbishina Nzamb ni yamusala Job nayimp, chawiy Yehova wamana anch yom yalondau yading ya makasu. (Job 42:7, 8) Chiyul chakin chifanyidinap kumumekesh Yehova mud muntu wakad kwisikan ap atushalapol end mud antu akaday kukat. El tumanany katat yom tukutwisha kwilejin ku chilakej cha Elihu.
Chisu uyulena, (1) yom ulondina yifanyidin kwimen pa uman wakin, (2) sadin Dizu da Nzamb, ni (3) lond kwa rukat (Tal paragraf wa 8)
MUTAPU WAMUYULAU JOB KUD ELIHU
9. Rumburil mulong wak Job wading ukwet kuswir kwa ukwash paninetau arunend, ni mutapu ik wamukwashau kud Yehova?
9 Mu kusut kwa chisu, Job ni arunend imika kupwitamijan, chimeken anch kwadingap kamu kutanijan. Amakundj inay alonda yom yivud ya kwizwish nich mashapitre 28 mu Bibil. Chawiy chovaken mulong wak Job wadandamena kuziy! Wading ukwet kamu kuswir kwa kumukasikesh ni kumuyul. Yehova wamukwasha mutapu ik? Wamusadina Elihu mulong wa kumuyul. Mulong wak Elihu kalondap kwinsambishin? Amwinend walonda anch: “Am nichidi kwam nsand, en udiany amakurump, . . . nading nikwidjidjek pa kukulejany yitongijok yam.” (Job 32:6, 7) Nsand Elihu wajingunina yom yikatau kujingunin ansand avud nlel, charumburik anch amakurump asadin kal mivu yivud ni ij yom yivud, chawiy akwet manang ni ukaliweny yakadau nich ansand. Pakwez kupwa kwa kumutesh Job ni arunend, Elihu katwishap kand kudandamen kuninet. Walonda anch: “Ukurump kiukuletangap manangu, ap upal kiwawiyap kusu ukata kukwash kujingunin yom yitentamina.” (Job 32:9) Yom ik yikwau yalonday Elihu, ni mutapu ik wayilonday?
10. Yom ik yasalay Elihu kurutu kwa kumuyul Job? (Job 33:6, 7)
10 Kurutu kwa kumuyul Job, Elihu wasala usu wa kumukwash kwiyov pee chakwel amutesh nawamp. Mutapu ik wasalay mwamu? Cha kusambish, wapandakana yovil yend. Tulondin mwamu mulong Bibil ulondin anch kwinsambishin Elihu wading ujimen. (Job 32:2-5) Chawiy pading pajimenay, Elihu kamulondishap Job. Pakwez wikepisha ni wambamba nend mud murunend. Chilakej, wamuleja Job anch: “Tal, am nidi mud ey kurutu kwa Nzamb.” (Tang Job 33:6, 7.) Kupwa Elihu wamekesha patok anch wamutesha Job nawamp. Wamekesha mwamu kusutin kuchirikinamu yom yijim yalonday Job tupamp musamban twakulay. (Job 32:11; 33:8-11) Elihu wasala kand mwamu chisu chamuyulay Job kapamp kakwau.—Job 34:5, 6, 9; 35:1-4.
11. Elihu wamuyula Job mutapu ik? (Job 33:1)
11 Chisu chamuyulangay Job, Elihu wasalang mwamu mu mutapu umekeshina anch umulimishin ikundj winou ushinshamena. Chilakej, Elihu wasadina dijin da Job, yom yalikau pamwing ap kusal arunend asatu. (Tang Job 33:1.) Pamwing ap Elihu wavurika mutapu wovay ja kumwambambish Job pading papwitamijadinay ni arunend. Chawiy wamushila Job chisu cha kulond pading pamuyudinay. (Job 32:4; 33:32) Elihu wamubabesha kand Job piur pa yitongijok yend yimwing ni wamuvurisha manang ma Yehova, usu wend, kutentam kwend, ni rukat rend rishinshamena. (Job 36:18, 21-26; 37:23, 24) Chiyul chiwamp cha Elihu chamukwasha Job kurijek manang mulong wa kutesh chiyul chikwau cha Sakatang wend. (Job 38:1-3) Chilakej cha Elihu chafanyina kuyikwash mutapu ik antu a pasak, ni chikutwish kutukwash nchik niyetu nlel?
12. Mutapu ik wasadinay Yehova aprofet mulong wa kuyikwash antwend, ni mutapu ik wafanyinau In Isarel kutaninamu mu chilakej chiwamp cha Elihu?
12 Mutapu wafanyinau In Isarel kutaninamu. Yehova wayisadinang yisu yivud aprofet mulong wa kuyijikish In Isarel rusot rend. Chilakej, pa chirung cha Ankalansambu, Yehova wamusadina muprofet Debora mulong wa kupan umutakel kud antwend. Wamusadina kand Samwel mulong wa kuyitakel In Isarel, ap anch wading uchid nsand. (Ank. 4:4-7; 5:7; 1 Sam. 3:19, 20) Kupwa, pa chirung cha ant, Yehova watondang aprofet mulong wa kuyikasikesh antwend mu spiritu ni kuyiyul antu apumbukang mu difukwil dakin. (2 Sam. 12:1-4; Mid. 3:24) Chilakej cha Elihu chida mu buku wa Job chafanyina kuyikwash amakundj nau amband ashinshamena kwijik yom ya kulond ni mutapu wa kuyilond chisu chiyulenau.
13. Mutapu ik ukutwishau In Kristu kuyikasikesh ambay nau nlel unou?
13 Mutapu tukutwisha niyetu kutaninamu. Chituda In Kristu, tukat kwijikish niyetu rusot ra Nzamb kusutin kulejan yom yida mu Dizu dend, Bibil. Mutapu ukwau tukata kusal mwamu ud kusutin kusadin mazu makata kuyikasikesh akadivar nau anambaz netu. (1 Kor. 14:3) Pakampwil amakurump afanyidin kwijik usey wa “[kulond] mu mutapu uyongojina” akadivar nau anambaz, ap kud antu ajimanang kal ap akweta chaku cha kulondol mazu makutwisha kumekan mud ma usup.—1 Tes. 5:14; Job 6:3.
14-15. Let chilakej chimekeshina mutapu ukutwishay mukurump kumwimburij Elihu chisu chiyulenay.
14 Tongijokin bil pa chom ech. Mukurump wa chikumangen amulej kal anch nambaz umwing wa mu chikumangen chend unenganen kamu nakash. Mukurump winou wakwat mupak wa kuya ni mukadivar mukwau mulong wa kumukasikesh. Pambambinau, nambaz wayilej anch, ap anch ukat kukumangan ni kuya mu kulejan, pakwez kakwetap kwend musangar. Yom ik yikusalay mukadivar utakedina mambamb?
15 Cha kusambish ukupakish kukimb kwijik yom yimushadishidina nambaz musangar. Mulong wa kusal mwamu, chikumwit kumutesh nawamp. Ov, wiyovil anch kawanyidinap kamu kumukat kud Nzamb? Ov, uziyin mulong wa “yakamish ya mwom”? (Luka 21:34) Cha kaad, mukurump ukukimb mutapu wa kumujikitish nambaz mulong wa yom yiwamp yisadinay. Chilakej, ukutwish kumujikitish mulong udandamedin kukumangan ni kulejan ap anch chimuswapedinap kusal mwamu. Cha kasatu, mukurump ukujingunin mulong urishinay nich ap kwijik yom yimuziyishina, ukusadin Bibil mulong wa kumwinkish kashinsh anch Nzamb umukatin.—Gal. 2:20.
DANDAMEN KUTANINAMU MU BUKU WA JOB
16. Mutapu ik tukutwisha kudandamen kutaninamu mu buku wa Job?
16 Chakin kamu, kud malejan mavud nakash tukutwisha kwilejin ku buku wa Job! Mud twamanang mu mutu wa mulong wasambelangaku, rusang riner ripepidilau ritufundishin mayingishin mamubachikina Nzamb kulikidin mar ni mutapu tukutwisha kujijaman anch matushiken. Ni mutapu twamana kal mu mutu wa mulong winou, etu awonsu tukutwish kwilej kupan yiyul yiwamp kusutin kulik kulondul chilakej cha arund asatu a Job, pakwez kusutin kwimburij chilakej chiwamp cha Elihu. Tukukasikeshin amboku kushinshikin malejan twileja kal mu buku wa Job kurutu kwa kuyulan. Anch kwasutin kal chisu chilemp kudosh watangina buku winou wa usey, ukutwish kukwat mupak wa kumutangiril. Anch wasal mwamu, ukujingunin anch ni nlel uchid wa usey mud mwadingay chisu chamufundau.
MUMINY 125 ‘Ayuk Kwau Akweta Riy!’
a Chimeken anch spiritu muyimp wamubachika Elifaz kulond anch Yehova kakutwishap kumuman muntu anch utentamin ni kwikil muntu ukutwisha kumusangaresh Nzamb. Elifaz wading witiyijin chitongijiok chinech chiyimp. Wachichirikina tupamp twawonsu tusatu twalonday.—Job 4:17; 15:15, 16; 22:2.