ADESŨA 37
DWEIN 118 “Ma Yɛn Gyidi Nyɛ Kɛse”
Krataa Bie Bɔ Ɔkɔboka Yɛ Maa Yekomia Yɛnye Yekoli Nahorɛ Yekoodwu Ayieleɛ Ɔ
“Yɛsɔ gyidie bɔ yɛlili moa yɛnyane ye ne anu yé yɛkɔ ayieleɛ.” —HEB. 3:14.
BƆ ADESŨA NE KƆHÃ YENWO DWIRƐ Ɔ
Afutue bɔ ɔwɔ krataa bɔ bɛhworɔ bɛɛmane Hebrifoɛ nemɔ anu ne, yekonwu kyɛbɔ ɔkɔboka yɛ maa yekomia yɛnye yekoli nahorɛ yekoodwu ewiase he ayieleɛ ɔ.
1-2. (a) Mmerɛ bɔ somafoɛ Pɔɔlo hwɔrole krataa ɔɔmane Hebrifoɛ nemɔ ne, nzu yeɛ né ɔkɔso wɔ Yudea maen nanu ɔ? (b) Nzu yeɛ ɔmaa yenwu kyɛ sɔ krataa ne wale ye mmerɛ nu ɔ?
KRISTOFOƐ bɔ né bɛwɔ Yerusalem ne Yudea ne, bɛhɔle ɔhaw pee nu wɔ b’asetena wɔ Yesu wue sĩ. Ebie yeɛ ole kyɛ, bɛtele Kristofoɛ asafo ne, wangyɛ biala bɛtanene bɛnye paa. (Aso. 8:1) Ɛhene sĩ kɔyɛ afoɛ 20 ne, ɔnate ɛhɔen bie bɔ ɔwale maen nanu mmerɛ bie nati, esikasɛm nwo yɛle se mane Kristofoɛ nemɔ paa. (Aso. 11:27-30) Ye mukoraati nu ne, kɔyɛ afoɛ 61 Y.A (Yɛ Aberɛ so) ne, ne asomdwee kãa wɔ maen nanu. Nakoso, bɔ né ɔbobɔba ne, né ɔtte ba. Sɔ mmerɛ nanu ala yeɛ Yehowa maa somafoɛ Pɔɔlo hworɔle krataa ɔɔmane bɛ ɔ. Sɔ krataa ne, ɔwale ye mmerɛ nu paa.
2 Krataa ne wale ye mmerɛ nu amba, ofikyɛ asomdwee bɔ né Kristofoɛ nemɔ le ye ne, né ɔngɔhyɛ okofi berɛ. Pɔɔlo fale afutue bie mane bɛ wɔ ye krataa nanu. Né ɛhene kɔboka bɛ maa bekomia bɛnye bekogyina amaneɛ bɔ né bɛbaahɔ nu ne noa. Yeɛ ole kyɛ, kyɛbɔ né Yesu ahã ato berɛ ne, né ɔngɔhyɛ biala bɛkɔsɛkye Yerusalem. (Luka 21:20) Nakoso Pɔɔlo ne sɔ Kristofoɛ ne mukoraati, né benu biala nze kyẽa bɔ sɔ dwirɛ ne kosi ɔ. Ye mukoraati nu ne, sɔ mmerɛ bɔ né bɛnwondɛ ne, né bɛkɔhora bɛkɔfa bɛkɔboa bɛnwo na wamaa bahora bamia bɛnye na bɛ gyidie koso ayɛ se.—Heb. 10:25; 12:1, 2.
3. Kristofoɛ bɔ bɛwɔ berɛ ɛnnɛ ne, nzuati yeɛ odikyɛ bɛmaa Hebrifoɛ nwomaa nanu dwirɛ nwo hia bɛ paa ɔ?
3 Ɔngɔhyɛ yɛ koso yɛkɔhɔ amaneɛnwunɛ piri bie nu, na ɔkɔtra bɔ Hebrifoɛ nemɔ hɔle nu ne koraa. (Mat. 24:21; Nye. 16:14, 16) Yede, ɛmɔma yesusu afutue bɔ Yehowa famane bɛ ne biemɔ nwo, na yɛnea kyɛbɔ ɔkɔboka yɛ ɔ.
“YƐFA YƐ TI YƐWURA MBANYI NIKYEESUALƐ NU”
4. Yudafoɛ bɔ né baayɛ Kristofoɛ ne, nzu yeɛ né ɔyɛ se ma bɛ kyɛ bɛkɔyɛ ɔ? (Nea foto ne koso.)
4 Yudafoɛ bɔ bɛyɛɛle Kristofoɛ ne, nzakrayɛɛ pee wɔ berɛ bɔ né odikyɛ bɛyɛ ɔ, nakoso né ɔlla ase. Yudafoɛ nemɔ yeɛ né bɛte maen bɔ Yehowa aye bɛ ɔ. Ahemvo bɔ né begyi Yehowa gyanu ne koso, Yerusalem yeɛ né bɛtena bedi bia ɔ. Ɛberɛ ala koso yeɛ né asɔre awuro bɔ né mmenia kɔ berɛ kɔsõ Yehowa ne wɔ ɔ. Yudafoɛ bɔ né bedi nahorɛ ne, né bedi Mose Mmraa nanu dwirɛ bɔ asɔfo nemɔ fa kyirekyire bɛ naso. Né sɔ mmraa ne bie fa aleɛ bɔ bekoli, brienzuapɛlɛ, ɔne bɛbɔ befi maen foforɛ so bɔ bɛkɔfa bɛ abiɛngoɛ nanwo. Nakoso Yesu wue sĩ ne, né Yehowa nné Yudafoɛ soen ne ndonu kõ. Yeti Yudafoɛ bɔ ne baayɛ Kristofoɛ ne, né ɔlla ase mma bɛ kyɛ bekole ɛhe bɛkɔto nu ɔ. (Heb. 10:1, 4, 10) Kristofoɛ bɔ né bɛbɔ bɛnwo mmɔden tekyɛ somafoɛ Petro po, né sɔ nzrakrayɛɛ ne yɛ se ma bɛ. (Aso. 10:9-14; Gal. 2:11-14) Ɔnate sɔ nningyein foforɛ bɔ né sɔ Kristofoɛ nemɔ asua nati, Yudafoɛ asɔfo nemɔ tanene bɛnye paa.
Né odikyɛ Kristofoɛ nemɔ kɔso bata nahorɛ nanwo, na bɛpo gyidie bɔ né Yudafoɛ asɔfo bɔ bɛte bɛ pɔfoɛ nemɔ tira ne (Nea ngyekyɛmuɛ 4-5)
5. Kristofoɛ bɔ né bɛwɔ Yudea ne, ɔhaw beni yeɛ né bɛfa nu ɔ?
5 Kristofoɛ bɔ né bɛwɔ Yudea ne, né mmeni kue nyɔ bie tane bɛnye. Sɔ kue nanu kõ yeɛ ole Yudafoɛ asɔfo nemɔ. Né bebu Kristofoɛ bɔ bayakyi Yudafoɛ soen ne kyɛ bɛte awaefoɛ. Bɔ ɔtɔ so nyɔ yeɛ ole beliemamɔ Kristofoɛ bɔ né bɛne bɛ wɔ asafo nanu ne. Né benu biemɔ kã kyɛ odikyɛ bedi Mose Mmraa naso, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a mmenia ngɔtane bɛnye ɔ. (Gal. 6:12) Yede, nzu yeɛ né ɔkɔboka sɔ Kristofoɛ nemɔ maa bɛkɔhɔ so bekoli nahorɛ bɛkɔma Yehowa ɔ?
6. Nzu yeɛ Pɔɔlo hyɛle oliemamɔ Kristofoɛ ngunaen kyɛ bɛyɛ ɔ? (Hebrifoɛ 5:14–6:1)
6 Wɔ krataa bɔ Pɔɔlo hworɔ ɔɔmane Hebrifoɛ nemɔ anu ne, ɔhyɛle bɛ ngunaen kyɛ besua Nyameɛ dwirɛ ne yé, na bɛdwenedwene yenwo. (Kenga Hebrifoɛ 5:14–6:1.) Pɔɔlo hane Hebri Tworɔnzɛm biemɔ nwo dwirɛ wɔ ye krataa nanu. Ɔnate ɛhene aso bokale oliema Kristofoɛ nemɔ maa benwuni kyɛ, Kristosom di mu koraa tra Yudafoɛ soen ne.a Pɔɔlo hyɛle bɛ ngunaen kyɛ sɛ benya Nyameɛ Dwirɛ nanu nimdeɛ bɔ ɔkɔ siɛ a, ɔkɔmaa bekonwu ngondombo ngyerɛkyerɛ bɔ ɔkɔhora kɔlakalaka bɛ ne, na bahwe bɛnwo bafi yenwo.
7. Ɔhaw benimɔ yeɛ yɛfa nu ɛnnɛ ɔ?
7 Kyɛbɔ né ɔte wɔ Kristofoɛ bɔ né bɛwɔ Yudea ne aberɛ so ne, ɛnnɛ koso mmenia kora kekã edwirɛ biemɔ bɔ ɔtte nahorɛ bɛfa Yehowa mmraa bɔ yɛfa yɛbɔ yɛ bra nanwo. Ebie yeɛ ole kyɛ, Bible nu afutue bɔ ɔfa brienzua ne brasua nnaa nwo bɔ yɛfa yɛyɛ adwuma nati, bɛbɔ benguro yɛ dwirɛ ne kã kyɛ yɛ dwirɛ te twann, na yɛ tianu yɛ se. Kyɛbɔ mmenia susu nningyein nwo, ɔne abrabɔ bɔ bɛwɔ nu wɔ ewiase he anu ne, ɛsɛkyelɛ alaa yeɛ ɔsɛkye ɔ. Ɛhene amaa bahwe bɛnwo bafi Nyameɛ nwo koraa. (Any. 17:15) Yeti odikyɛ yɛbɔ mmɔden yenwu adwene bɔ ɔttemaye bɔ sɔ mmenia nemɔ tira ne. Sɛ yɛyɛ sɔ a, bɛngɔhora bengobu yɛ aba nu ma yɛngɔyakyi Yehowa soen lle.—Heb. 13:9.
8. Nzu yeɛ ɔkɔboka yɛ maa yɛkɔyɛ Kristofoɛ bɔ bɛbɔ bɛnwo mmɔden ɔ?
8 Afutue bɔ Pɔɔlo famane oliemamɔ Kristofoɛ kyɛ bɛyere bɛnwo bɛɛyɛ mmenia bɔ bɛbɔ bɛnwo mmɔden ne, odikyɛ yɛkoso yɛfa yɛyɛ adwuma. Sɛ yɛkɔhora yɛkɔyɛ sɔ a, sana yɛyere yɛnwo yesua Bible ne, na wamaa yanwu bɔ Yehowa pena kyɛ yɛyɛ ɔ. Sɛ yɛhyira yɛ ngoa so yɛma Yehowa, na yɛbɔ asu yeyie po a, odikyɛ yɛkɔ so yɛyɛ sɔ. Sɛ yasõ Yehowa afoɛ pee po a, odikyɛ yenu biala yere yenwo sua Bible ne kyẽa biala, na ɔdwenedwene yenwo. (Edw. 1:2) Sɛ yɛyɛ sɔ a, ɔkɔboka yɛ maa yɛ gyidie kɔyɛ se. Ɛhene yeɛ ole subaen bɔ Pɔɔlo hwene adwene siele so wɔ ye krataa bɔ ɔfa ɔɔmane Hebrifoɛ nemɔ anu ne.—Heb. 11:1, 6.
‘BƐ BƆ BEDE BEDI NE, BƐ KRA NYA DAA NGOA’
9. Kristofoɛ bɔ né bɛwɔ Yudea ne, nzuati yeɛ né odikyɛ benya gyidie bɔ nu yɛ se paa ɔ?
9 Kristofoɛ bɔ né bɛwɔ Yudea ne, né odikyɛ benya gyidie bɔ nu yɛse paa, na wamaa banya ngoa wɔ amaneɛnwunɛ bɔ né ɔbobɔ ba nanu. (Heb. 10:37-39) Né Yesu alimoa abɔ Kristofoɛ nemɔ kɔkɔ kyɛ, sɛ benwu kyɛ sogyafoɛ apɛ Yerusalem nwo ayia a, bɛnwati bɛhɔ mmokaa so. Né Yesu dwirɛ ne fa Kristofoɛ nanu biala nwo, kyɛ ebia ɔte kuro nanu anaa ɔwɔ namue nu ɔ. (Luka 21:20-24) Sɔ mmerɛ ne, sɛ né sogyafoɛ fa kõɛ kɔteta kuro bie a, bɛbɔ bɛwɔ namue nu ne, né bɛnwati bɛba kuro tekyɛ Yerusalem nu bɛbabɔ bɛnwo waen. Yeti né odikyɛ benya gyidie bɔ nu yɛ se na wamaa bahora banwati bafi kuro nanu bahɔ mmokaa so kyɛbɔ ne Yesu ahã ne.
10. Sɛ Kristofoɛ nya gyidie bɔ nu yɛ se a, sɛɛ yeɛ ɔkɔboka bɛ ɔ? (Hebrifoɛ 13:17)
10 Bɛbɔ né Yesu nate bɛso ɔfa akwangyerɛ ma asafo ne, né odikyɛ Kristofoɛ nemɔ nya benu gyidie. Ɔkɔyɛ kyɛ bɛbɔ né beli asafo ne nyunu sɔ mmerɛ ne, bɛfale akwangyerɛ pɔtee bɛmane Kristofoɛ nemɔ. Né ebie fa mmerɛ bɔ odikyɛ befi Yerusalem kuro nanu, ɔne atee bɔ bɛkɔfa so bɛkɔyɛ sɔ nanwo. (Kenga Hebrifoɛ 13:17.) Greek dwirɛ bɔ bɛfa bɛyɛle adwuma wɔ Hebrifoɛ 13:17 bɔ yeɛ ole “ɛ́mɔyɛ sotie” ne, okyire ebie bɔ otie akwangyerɛ bɔ bɛfa bɛma ye, ɔnate kyɛ odé sona ne di nati. Na mmom, nna kyɛ ebia odikyɛ otie sona ne mbaen ti yeɛ otie ye ɔ. Yeti né odikyɛ Kristofoɛ nemɔ nya gyidie wɔ mbanyi nemɔ nu, na betie bɛ kora né sɔ amaneɛnwunɛ ne awa. Sɛ Kristofoɛ tie mbanyi nemɔ akwangyerɛ mmerɛ bɔ ɔhaw biala walle a, ɔkɔboka maa sɛ ɔhaw bie ba a, ɔngɔyɛ se kyɛ bekotie bɛ ɔ.
11. Kristofoɛ bɔ bɛwɔ berɛ ɛnnɛ ne, nzuati yeɛ yenwo hia kyɛ benya gyidie bɔ nu yɛ se ɔ?
11 Ɛnnɛ koso, yehia gyidie bɔ nu yɛ se tekyɛ Kristofoɛ bɔ ne bɛwɔ Yudea ne. Mmenia bɔ bɛwɔ ewiase he anu ne, benu pee nala wɔ berɛ a, kɔkɔbɔ bɔ Bible ne fama kyɛ ewiase he kɔhɔ ayieleɛ ne, benne benni, na ye po bɛgoro yɛnwo kyɛ yéde sɔ dwirɛ ne yedi ɔ. (2 Pet. 3:3, 4) Afei koso, ɔwɔ nu kyɛ Bible ne kã bɔ ɔkɔhɔso wɔ amaneɛnwunɛ piri nanu nanwo dwirɛ de, nakoso nningyein bɔ okosisi nanu pee wɔ berɛ bɔ yɛnze ɔ. Odikyɛ yenya gyidie bɔ nu yɛ se paa kyɛ sɛ mmerɛ bɔ Yehowa ahyɛ ne sõ a, ɔkɔfa ewiase he kɔhɔ ayieleɛ, na ɔkɔbɔ yɛnwo waen koso.—Hab. 2:3.
12. Nzu yeɛ ɔkɔboka yɛ maa yekonya ngoa wɔ amaneɛnwunɛ piri nanu ɔ?
12 “Akoaa nahorɛniɛ ne nworɛniɛ” bɔ Yehowa nate ye so ɔma yɛ akwangyerɛ ɛnnɛ ne, odikyɛ yenya yenu gyidie paa. (Mat. 24:45) Roman sogyafoɛ nemɔ pɛle Yerusalem nwo yiale ne, ebia Kristofoɛ nemɔ sa hane akwangyerɛ pɔtee bie. Sɛ amaneɛnwunɛ piri ne koso hyɛ yebo a, ebia bɛkɔma yɛ akwangyerɛ pɔtee biemɔ bɔ sɛ yetie a, okole yɛ ngoa ɔ. Yeti gyidie bɔ yele ye wɔ Yehowa ahyehyɛdeɛ nanu ne, odikyɛ yɛma nu yɛse paa ɛnnɛ, na yetie akwangyerɛ biala bɔ asafo ne fa ma yɛ ne. Sɛ yanyɛ sɔ a, ɔkɔyɛ se paa kyɛ odwu amaneɛnwunɛ piri ne a, yekotie akwangyerɛ bɔ bɛkɔfa bɛkɔma yɛ ne ɔ.
13. Afutue bɔ ɔwɔ Hebrifoɛ 13:5 ne, nzuati yeɛ né yenwo hia paa ɔ?
13 Mmerɛ bɔ né Kristofoɛ bɔ bɛwɔ Yudea ne nwondɛ kyɛ mmerɛ kɔsõ maa bɛkɔnwati ne, ne odikyɛ bɛyɛ bɛnwo awiɛmvoɛ na bɛye b’adwene befi “sikanyeboro” so. (Kenga Hebrifoɛ 13:5.) Ɔnate ɛhɔen ne ehiaa ti, né benu biemɔ afa anwokyere pee nu. (Heb. 10:32-34) Afei ɔnate nzɛmba nati, né bamia bɛnye bagyina amaneɛ pee nu. Nakoso odwuli nekaa bie ne, né benu biemɔ afa bɛnye asie esikaa so paa. Ebia né besusu kyɛ ɛhene yeɛ ɔkɔbɔ bɛnwo waen ɔ. Nakoso né esikaa biala nne berɛ bɔ ɔkɔhora kole bɛ ngoa ɔ. (Yak. 5:3) Nahorɛ nu, ebiala bɔ né ye ahone wɔ ye agyapadeɛ so ne, né ɔkɔyɛ se kɔma ye paa kyɛ ɔkɔyakyi ye berɛ kɔnwati ɔ.
14. Sɛ yɛ gyidie yɛ se a, sɛɛ yeɛ ɔkɔhã gyinayɛɛ bɔ yesi yɛfa anwonyadeɛ nwo ne ɔ?
14 Sɛ yɛse kyɛ ɔngɔhyɛ Yehowa kɔsɛkye ewiase he a, yede yekonwu ye kyɛ nna anwonyadeɛ pee bɔ yekonya ne, yeɛ yenwo hia ɔ. Sɛ amaneɛnwunɛ piri ne hyɛ yebo a, mmenia ‘kogyi b’ɛdwetɛ bekogua mmorɔnoɛ so’ ofikyɛ bekonwu ye kyɛ, “b’ɛdwetɛ ne bɛ sikaa kɔkorɛ ne, ɔngɔhora ngɔpepɛ ngole bɛ wɔ AWURADE ahonehulɛ kyẽa ne.” (Hes. 7:19) Yeti kyɛ ahaa yɛkɔfa y’adwene yekosie esikaa pee bɔ yekonya ye naso ne, odikyɛ yɛyɛ yɛnwo awiɛmvoɛ, na yɛpena adwuma kãa bɔ yɛkɔyɛ yɛkɔnea yɛnwo ne y’abusua ɔ. Afei odikyɛ yɛnea yé, na yamva yɛ mmerɛ mukoraati yanni y’agyapadeɛ bɔ yɛkɔnea so ne sĩ. Sɔ ala yeɛ ɔnzɛkyɛ yɛyɛ atotɔ-atotɔ, na wamma kerɛ anna ye nyunu ɔ. Asa koso, ɔnzɛkyɛ yɛfa yɛnwo yɛto y’agyapadeɛ so. (Mat. 6:19, 24) Mmerɛ bɔ ewiase he kɔ ayieleɛ ne, yenwo hia kyɛ yesi gyinayɛɛ kyɛ yɛkɔfa yɛnwo yɛkɔto Yehowa so anaa y’agyapadeɛ so.
“ODI KYƐ ƐMƆMIA ƐMƆ NYE”
15. Kristofoɛ bɔ né bɛwɔ Yudea ne, nzuati yeɛ né odikyɛ bemia bɛnye ɔ?
15 Ɔnate ɔhaw bɔ né ɔba nati, né odikyɛ Kristofoɛ bɔ bɛwɔ Yudea ne mia bɛnye kora né bahora basõ Yehowa. (Heb. 10:36) Sɔ Kristofoɛ ne, benu biemɔ wɔ berɛ a, né mmenia atane bɛnye paa, nakoso benu pee de, sɔ haw ne bie ando bɛ. Yeti Pɔɔlo tuli bɛ foɛ kyɛ benwu ye kyɛ mmenia kɔtane bɛnye. Nakoso sɛ ɔba sɔ a, bemia bɛnye beli nahorɛ beedwu ewue nu kyɛbɔ Yesu yɛle ne. (Heb. 12:4) Ɔnate kyɛ Yudafoɛ nanu pee bɛɛyɛle Kristofoɛ nati, ɔmaa bɛ pɔfoɛ nemɔ fɛle bɛso yaa paa. Afoɛ kãa bie bɔ né wapɛ nu ne, ebiemɔ po to wurale Pɔɔlo so wɔ Yerusalem mmerɛ bɔ né ɔkã nzɛmba ne. Yudafoɛ kɔbo aburanna ‘tale ndaen kyɛ bengodidi anaa bɛngɔno hwee, sana banya Pɔɔlo bahu ye kora.’ (Aso. 22:22; 23:12-14) Ɔwɔ nu kyɛ né bɛtane Kristofoɛ nemɔ nye paa de, nakoso né odikyɛ beyia nu bɛsõ Yehowa, bɛkɔso bɛkã nzɛmba ne, ná bɛmaa bɛ gyidie koso yɛ se.
16. Sɛ bɛ́tane yɛnye a, sɛɛ yeɛ krataa bɔ bɛhworɔ bɛɛmane Hebrifoɛ nemɔ ne kɔhora kɔboka yɛ ɔ? (Hebrifoɛ 12:7)
16 Yede, nzu yeɛ né ɔkɔboka Kristofoɛ bɔ né bɛwɔ Yudea ne maa bekogyina ɛpɔɛn noa ɔ? Pɔɔlo maa benwuni mvasoɛ bɔ ɔwɔ so kyɛ bekogyina ɛpɔen noa ɔ. Yeɛ ole kyɛ, sɛ ɔnate Kristoniɛ bie gyidie ti, bɛ́tane yenye a, Nyameɛ kɔhora kɔfa ɛhene aso kɔtete ye maa ye gyidie kɔyɛ se. (Kenga Hebrifoɛ 12:7.) Ɔba sɔ a, ɔboka sɔ Kristoniɛ ne maa onya subaen pa. Yeti sɛ né Kristofoɛ nemɔ fa b’adwene sie ɛhene aso a, né ɔkɔboka bɛ maa bekomia bɛnye bekogyina ɛpɔen noa.—Heb. 12:11.
17. Nzu yeɛ né Pɔɔlo se fa ɛpɔen bɔ ebie kogyina yenoa nanwo ɔ?
17 Pɔɔlo hyɛle Kristofoɛ bɔ né bɛwɔ Yudea ne ngunaen kyɛ sɛ mmenia tane bɛnye a, bemia bɛnye begyina nu. Né ye bɔbɔ watane Kristofoɛ nemɔ nye le, yeti né ɔse kyɛbɔ sɛ bɛtane ebie nye a, osi yɛ yea ɔ. Ɛhene ati né ɔkɔhora kɔfa yenwo afutue kɔma bɛ. Afei koso, né ɔse kyɛbɔ begyina ɛpɔen noa ɔ, ofikyɛ mmerɛ bɔ ɔɔyɛle Kristoniɛ ne, mmenia fale bie lili ye. (2 Kor. 11:23-25) Yesɔ nati, né ɔse bɔ ɔkɔboka Kristofoɛ nemɔ maa bekogyina yenoa ɔ. Ɔmaa benwuni kyɛ mmerɛ bɔ ɔte sɔ nu ne, bɛ́fa bɛnwo bɛto Yehowa so tra kyɛ bɛkɔfa bɛnwo bɛkɔto bɛ bɔbɔ bɛnwo so ɔ. Pɔɔlo bɔbɔ yɛle sɔ, yeti ɔhora nyane akokoduro hane kyɛ: “AWURADE te me bokafoɛ, mengosuro nikye fee.”—Heb. 13:6.
18. Nzu yeɛ yɛse kyɛ ɔkɔhora kɔto yɛ kyẽabie ɔ, na ɛhene boka yɛ sɛ?
18 Kesaalae bɔ yedwudwo ye, bɛtane yeliema biemɔ nye paa. Yeti yɛkɔhora yɛkɔbɔ mbaeɛ yɛkɔma bɛ, anaa yɛkɔboka bɛ wɔ atee foforɛ so. Yɛyɛ sɔ a, okyire kyɛ yɛta besi paa. (Heb. 10:33) Nakoso Bible ne kã kyɛ: “Sona biala bɔ ɔpena kyɛ ɔbɔ bra bɔ ɔsɔ anyeɛ wɔ Kristo Yesu nu ne, bɛkɔtane ye nye.” (2 Tim. 3:12) Ɔnate ɛhe ati, odikyɛ yenu biala boa yenwo ma mmerɛ bɔ ɔte sɔ ne. Ɛmɔma yɛfa yɛnwo yɛto Yehowa so, na yenya ye nu gyidie kyɛ nzɔhwɛ biala bɔ ɔkɔto yɛ ne, ɔkɔboka yɛ maa yekogyina yenoa. Ye bɔbɔ ye mmerɛ bɔ ɔsɛ nu ne, ɔkɔmaa bɛbɔ bedi nahorɛ bɛma ye ne mukoraati nwo kɔtɔ bɛ.—2 Tɛs. 1:7, 8.
19. Nningyein benimɔ yeɛ sɛ yɛyɛ a, ɔkɔboka yɛ maa yɛkɔboa yɛnwo yɛkɔma amaneɛnwunɛ piri ne ɔ? (Nea foto ne koso.)
19 Krataa bɔ Pɔɔlo hworɔ ɔɔmane Kristofoɛ bɔ né bɛwɔ Yudea ne, ɔbokale bɛ paa maa bɛboale bɛnwo bɛmane amaneɛnwunɛ bɔ né ɔla benyunu ne. Pɔɔlo tuli bɛ foɛ kyɛ besua Nyameɛ dwirɛ ne yé kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, bɛkɔte yebo ɔ. Sɛ bɛyɛ sɔ a, né ɔkɔboka bɛ maa bekonwu ngyerɛkyerɛ bɔ ɔkɔhora kɔsɛkye bɛ gyidie, na bahwe bɛnwo bafi yenwo. Osa hyɛle bɛ ngunaen kyɛ bɛma bɛ gyidie yɛ se. Né ɛhene kɔmaa akwangyerɛ bɔ Yesu nate bɛbɔ beli asafo ne nyunu naso fama bɛ ne, bekotie ye ndɛ. Asa koso, ɔbokale bɛ maa benwuni kyɛ sɛ mmenia tane bɛnye a, bemia bɛnye begyina nu, ná benwu ye kyɛ ɔte yenwo atee bɔ bɛ Baba bɔ okuro bɛ dwirɛ ne nate so ɔtete bɛ ɔ. Yɛ koso, sɛ yɛfa sɔ afutue ne yɛyɛ adwuma a, ɔkɔboka yɛ maa yekomia yɛnye yekoli nahorɛ yekoodwu ayieleɛ.—Heb. 3:14.
Kristofoɛ bɔ né bedi nahorɛ ne, ɔnate kyɛ bemiane bɛnye nati, benyane nhyiraa. Mmerɛ bɔ bɛnwati befili Yerusalem ne, bɛhɔleso bɛbɔle nu bɛsone Yehowa. Nzu yeɛ yesua yefi nu ɔ? (Nea ngyekyɛmuɛ 19)
DWEIN 126 Kɔ So Wɛn, Gyina Hɔ Pintinn
a Pɔɔlo hane Hebri Tworɔnzɛm nzoo nwo dwirɛ wɔ Hebrifoɛ yeti kõ ne ngome nu. Ɔfale sɔ tworɔnzɛm nemɔ anu dwirɛ sili so dua kyɛ Kristosom di mu tra Yudafoɛ soen.—Heb. 1:5-13.