ADESŨA 16
DWEIN 87 Bra! Benya Ahotɔ
Ɔte Pá Ma Yɛ Kyɛ Yekopingye Aliemaamɔ Ɔ!
“Nea kyɛbɔ osi te paa ná ɔyɛ nyemene ɔ, kyɛ aliɛmaa mɔ bɛkɔtena bɛkɔyɛ ko ɔ!”—Edw. 133:1.
BƆ ADESŨA NE KƆHÃ YENWO DWIRƐ Ɔ
Yɛkɔnea kyɛbɔ yekopingye aliemaamɔ, ɔne nhyiraa bɔ sɛ yɛyɛ sɔ a yekonya ye ɔ.
1-2. Nikyee kõ beni yeɛ yenwo hia Yehowa paa ɔ, na nzu yeɛ ɔpena kyɛ yɛ koso yɛyɛ ɔ?
KYƐBƆ yɛne mmenia kosi kɔtena ne, yenwo hia Yehowa paa. Yesu hane kyɛ odikyɛ yekuro yɛ mmango dwirɛ kyɛ yɛ bɔbɔ yɛnwo. (Mat. 22:37-39) Bɔ ɛhe kyire yeɛ ole kyɛ, bɛbɔ bɛnzo Yehowa ne po, odikyɛ yɛyɛ bɛ pá. Sɛ yɛyɛ sɔ a, né yesuesua Yehowa bɔ ɔte yɛ Nyameɛ bɔ ‘ɔma ye yia bɔ abɔnefoɛ ne mmeni paa so, na ɔtɔ esue gua teneneefoɛ ne bɛ bɔ bɛndengyɛ so’ ne.—Mat. 5:45.
2 Yehowa kuro mmenia mukoraati dwirɛ, nakoso bɛbɔ bɛyɛ bɔ ɔtengyɛ ne de, onni bɛnwo angorɛ koraa. (Yoh. 14:21) Ɔpena kyɛ yɛ koso yesuasua ye. Ɔhyɛ yɛ nguanen kyɛ ‘yehuro aliemaamɔ dwirɛ’ na yɛfa “anidie” yɛma bɛ. (1 Pet. 4:8; Rom. 12:10) Kyɛbɔ sɛ yekuro y’abusuaniɛ anaa yɛ damvo bie dwirɛ a, yɛfa anidie yɛma ye ne, sɔ ala yeɛ Yehowa pena kyɛ yɛyɛ aliemaamɔ ɔ.
3. Nzu yeɛ odikyɛ yenwu ye yɛfa ɔdɔ nwo ɔ?
3 Sɛ edua flawɛs a, odikyɛ egua so nzue kora né wahora wanyi. Sɔ ala yeɛ ɔdɔ koso te ɔ. Somafoɛ Pɔɔlo tuli Kristofoɛ mukoraati foɛ kyɛ: “Ɛmɔhɔ so behurohuro bɛ nwo dwirɛ kyɛ aliɛmaa.” (Heb. 13:1) Yehowa pena kyɛ yɛkɔso yenya ɔdɔ yɛma mmenia. Yeti wɔ adesua he anu ne, yɛkɔnea bɔ yeti yeɛ odikyɛ yepingye aliemaamɔ, ɔne bɔ ɔkɔboka yɛ maa yɛkɔhɔ so yɛkɔyɛ sɔ ɔ.
BƆ YETI YEƐ ODIKYƐ YEPINGYE ALIEMAAMƆ Ɔ
4. Asomdwee bɔ ɔwɔ yɛne aliemaamɔ afia bɔ Edwein 133:1 kã yenwo dwirɛ ne, yɛkɔyɛ sɛɛ né yandoto ye ase?
4 Kenga Edwein 133:1. Bɔ ɔhworɔle sɔ dwein he ne hane kyɛ, “ɔte paa” na ɔyɛ “nyemene” kyɛ ebie kɔfa bɛbɔ bɛdɔ Yehowa ne adamvoa, na yɛne ye yɛ adwene. Bɛnwa sɛ nikyee pá bie pingye wɔ a ennwu so mvasoɛ, sana wafi wɔsa. Sɔ ala yeɛ ɔnate kyɛ yenwu aliemaamɔ nyunu dapɛen biala nati, sɛ yannea yé a, kõyɛlɛ bɔ ɔwɔ y’afia ne, yɛkɔtoto ye ase ɔ. Yede, yɛkɔyɛ sɛɛ né yahɔso yanya ɔdɔ yama bɛ? Sana yɛfa y’adwene yesie kyɛbɔ benu biala sombo ma yɛ, ɔne asafo naso.
Asomdwee bɔ ɔwɔ aliemaamɔ afia ne, nnɛtoto ye ase (Nea ngyekyɛmuɛ 4)
5. Sɛ mmenia nwu kyɛbɔ yesi yekuro yɛnwo dwirɛ ne a, ɔkã bɛ sɛ?
5 Sɛ ebiemɔ ba adesua kyẽa bɔ olimoa nala na benwu kyɛbɔ yesi yekuro yɛnwo dwirɛ ne a, ɔkora yɛ bɛ nwanwa paa. Bɛkora begyina ɛhene ngome so po bɛkã kyɛ banwu nahorɛ ne. Yesu hane kyɛ: “Sɛ ɛmɔkurokuro ɛmɔ nwo dwirɛ a, ɔnate ɛhe aso mmenia amukoraa bekonwu kyɛ ɛmɔte m’asuafoɛ.” (Yoh. 13:35) Ɛmɔma yɛnea edwirɛ bie bɔ osili ɔ. Chaithra te taluwa bɔ ɔkɔ university ɔ. Mmerɛ bɔ ne ɔne Yehowa Adanzefoɛ sua nikyee ne, bɛtole bɛsa bɛfrɛle ye kyɛ ɔbra mandam nhyiamu bie. Kyẽa bɔ olimoa bɔ ɔhɔle ne, ɔhahyirele bɔ ɔne ye sua nikyee ne kyɛ: “M’awofoɛ yɛlle me atuu llé, nakoso mmerɛ bɔ olimoa bɔ mmale ɛmɔ nhyiamu ne, mmenia ngokongoko 52 yeɛ bɛyɛle me atuu ɔ! Ɔmaa nwuni kyɛ, né Yehowa nate ye mmenia so ɔkã kyire me kyɛ okuro me dwirɛ. Yeti mepena kyɛ mebaboka sɔ abusua naso.” Chaithra fale bɔ osua ne yɛle adwuma, na ɔbɔle asu 2024 nu. Nahorɛ nu, sɛ mmenia nwu kyɛbɔ yesi yekuro yɛnwo dwirɛ ne a, ɔkora kã bɛ maa bɛbasõ Yehowa.—Mat. 5:16.
6. Sɛ yepingye yeliemamɔ a, sɛɛ yeɛ ɔbɔ yɛnwo waen ɔ?
6 Sɛ yepingye yeliemamɔ a, ɔkora bɔ yɛnwo waen. Pɔɔlo hyɛle oliemamɔ Kristofoɛ ngunaen kyɛ: ‘Ɛmɔtutu bɛ nwo foɛ kyẽa biala, na bɔne annakalaka ɛmɔ nu biala amma wanyɛ asoserɛ.’ (Heb. 3:13) Sɛ y’aba nu bu alaa maa yeti ɔyɛ se ma yɛ kyɛ yɛkɔyɛ bɔ ɔtengyɛ a, Yehowa kɔhora kɔfa aliemaa bie so kɔboka yɛ. (Edw. 73:2, 17, 23) Ɛhe kɔhora kɔhyɛ yɛ ngunaen paa.
7. Sɛɛ yeɛ ɔdɔ boka maa asomdwee tena yɛne aliemaamɔ afia ɔ?
7 Yɛla abusua bie bɔ nu mmenia kuro bɛnwo dwirɛ paa nu, yeti yenya nhyiraa pee. (1 Yoh. 4:11) Ebie yeɛ ole kyɛ, ɔdɔ yeɛ ɔkã yɛ maa ‘yenya aboterɛ yɛmoma yɛnwo’ ɔ, na ɛhene koso yeɛ ɔmaa yɛne aliemaamɔ tena asomdwee nu ɔ. (Kenga Kolosefoɛ 3:13, 14; Ɛfe. 4:2-6) Ɛhene ati, sɛ yɛkɔ asafo nhyiamu a kyɛbɔ yɛnye si gye ne, kue biala nne aseɛ he aso bɔ bele sɔ anigye ne bie ɔ.
ƐMƆFA ANIDIE BƐMOMA BƐNWO
8. Sɛɛ yeɛ Yehowa boka yɛ maa yɛne aliemaamɔ yɛ kõ ɔ?
8 Ɔwɔ nu kyɛ bɔne wɔ yɛnwo, nakoso Yehowa amaa yɛne yeliemamɔ bɔ bɛwɔ ewiase mukoraati ne ayɛ kõ, na ɛhe yɛ nwanwa paa. (1 Kor. 12:25) Bible ne kã kyɛ ‘Nyameɛ ahyirehyire yɛ kyɛ yehurohuro yɛnwo dwirɛ.’ (1 Tɛs. 4:9) Yeti atee bie aso ne, Yehowa nate Bible naso maa yenwu bɔ odikyɛ yɛyɛ, na wamaa yahora yapingye yɛnwo. Sɛ yɛto yɛboase yesua Bible ne, na yɛfa nu dwirɛ ne yɛbɔ yɛ bra a, okyire kyɛ yɛma atee maa ‘Nyameɛ kyirekyire yɛ.’ (Heb. 4:12; Yak. 1:25) Yehowa Adanzefoɛ mukoraati bɔ bɛnwo mmɔden kyɛ bɛkɔyɛ sɔ.
9. Edwirɛ bɔ ɔwɔ Romanfoɛ 12:9-13 bɔ yenwa yɛfa anidie yɛmoma yɛnwo ne, nzu yeɛ yɛkɔhora yekosua yekofi nu ɔ?
9 Sɛɛ yeɛ Nyameɛ Dwirɛ ne maa yenwu bɔ yɛyɛ a, ɔkɔmaa yekopingye yɛnwo ɔ? Ma yɛnea bɔ Pɔɔlo hafale ɛhe anwo wɔ Romanfoɛ 12:9-13. (Kenga.) Bɔ yɛpena kyɛ yɛhyɛ ye nzorɛ paa yeɛ ole ye bue bɔ yenwa, “Ɛ́mɔli moa bɛ́fa anidie bɛ́moma bɛ nwo bɛ nwo” ne. Sɔ dwirɛ ne kyire kyɛ, odikyɛ yɛyɛ nningyein biemɔ na wamaa aliemaamɔ anwu kyɛ ‘yekuro bɛ dwirɛ.’ Ebie yeɛ ole kyɛ sɛ bɛyɛ yɛ bɔne a, yɛkɔfa yɛkɔhyɛ bɛ, yɛkɔsõ bɛ wɔfoɛ, yɛkɔyɛ bɛ pá, ɔne pee bɔ ɔboka so ɔ. (Ɛfe. 4:32) Ɔnzɛkyɛ ɛnwondɛ kyɛ aliemaamɔ kopingye wɔ, na mmom wɔ yeɛ odikyɛ ‘edimoa’ yɛ sɔ ɔ. Ɛyɛ sɔ a, ekonwu ye kyɛ Yesu dwirɛ bɔ ɔhane kyɛ “ɔte saleɛ pee kyɛ ɛkɔma tra kyɛ ekole” ne, ɔte nahorɛ.—Aso. 20:35.
10. Yɛkɔyɛ sɛɛ né yabɔ mmɔden yafa ‘anidie yamoma yɛnwo?’ (Nea foto ne koso.)
10 Mmerɛ bɔ Pɔɔlo hane kyɛ yelimoa yɛfa anidie yɛmoma yɛnwo ne, ɔtoale so kyɛ: “Nnɛmɔma ɛmɔ mmɔdenbɔlɛ ɔkɔ ase, ɛ́mɔyɛ hye wɔ sunzum nu.” Sona bɔ ɔbɔ yenwo mmɔden ne, okuro adwuma paa, yeti dwumadie biala bɔ bɛkɔfa bekowura ye sa ne, ɔyɛ ye kama. Anyandera 3:27, 28 kã kyɛ: ‘Sona bɔ ohia mmokalɛ ne, nnɛfa paayɛlɛ bɔ ye atianuserɛ, na sɛ ɛkɔhora kɔboka ye a, boka ye.’ Yesɔ nati, sɛ yenwu ye kyɛ ebie nwo ahyere ye a, yɛkɔyɛ bɔ yɛkɔhora biala yɛkɔfa yɛkɔboka ye, na yɛngɔtwetwe yɛnwo, anaa yengonya adwene kyɛ sɛ yanyɛ a, sona foforɛ kɔyɛ.—1 Yoh. 3:17, 18.
Aliemaamɔ bɔ bɛnwo ahyere bɛ ne, odikyɛ yedimoa yetu agyirɛ yɛfa yɛboka bɛ (Nea ngyekyɛmuɛ 10)
11. Nzu yeɛ ɔkɔmaa yekopingye yɛnwo ɔ?
11 Atee foforɛ bɔ yɛkɔfa so yekohyire kyɛ yɛfa anidie yɛmoma yɛnwo yeɛ ole kyɛ, sɛ yeliema bie fõ yɛ a, yɛkɔfa yɛkɔhyɛ ye ndɛ. Ɛfesofoɛ 4:26 kã kyɛ: “Nnɛmɔma eyia kɔtɔ ɛmɔ yaafɛlɛ so.” Nzuati ɔ? Ngyekyɛmuɛ 27 ne kã kyɛ sɛ yɛyɛ sɔ a, né ‘yɛma abɔnzam ate.’ Yehowa kã ye mmerɛ pee wɔ Bible nanu kyɛ, yɛ́fa mmenia bɔne yɛhyɛ bɛ. Kolosefoɛ 3:13 tu yɛ foɛ kyɛ: ‘Ɛ́mɔfa ɛmɔ biɛngo mvomsoɛ bɛhyɛ ye.’ Sɛ yebu yɛnye yegua mmenia mvomsoɛ so a, ɔmaa yepingye bɛ paa. Ɛhene koso ‘kɔmaa yɛkɔfa Sunzum koyɛlɛ yɛkɔtena berɛ wɔ asomdwee ne ngabonu nu.’ (Ɛfe. 4:3) Amba, sɛ yɛfa mmenia mvomsoɛ yɛkyɛ bɛ a, ɔboka maa asomdwee ne ngabonu tena asafo nanu.
12. Sɛɛ yeɛ Yehowa boka yɛ maa yɛfa mmenia mvomsoɛ yɛkyɛ bɛ ɔ?
12 Sɛ ebie yɛ nikyeebie maa ɔha yɛ a, ɛyɛ a ɔlla ase kyɛ yɛkɔfa yɛkɔhyɛ ye. Nakoso, Nyameɛ honhom kɔhora kɔboka yɛ maa yɛkɔyɛ sɔ. Mmerɛ bɔ tworɔnzɛm ne hane kyɛ ‘yehurohuro yɛnwo dwirɛ,’ na ɔnzɛkyɛ ‘yɛmaa yɛ mmɔdenbɔlɛ kɔ ase’ ne, osa hane kyɛ ‘yɛyɛ hye wɔ sunzum nu.’ Sɛ bɛkã kyɛ ebie ‘yɛ hye’ a, okyire kyɛ ɔbɔ yenwo mmɔden, na sunzum krongron ne boka ye maa ɔfa anwokeka yɛ ye nningyein. (Rom. 12:11) Ɛhe maa yenwu ye kyɛ Nyameɛ kɔhora kɔfa ye honhom kɔboka yɛ maa yekohuro yeliemamɔ dwirɛ, na yafa bɛ mvomsoɛ yahyɛ bɛ. Yeti odikyɛ yɛkɔso yɛsrɛ Yehowa kyɛ ɔboka yɛ.—Luka 11:13.
‘NNƐMƆMA MBAKYEMBAKYEMUƐ BA ƐMƆ NU’
13. Nningyein benimɔ yeɛ ɔkɔhora kɔtete yɛne aliemaamɔ afia ɔ?
13 “Mmenia amukoraa” bɔ yɛwɔ asafo nanu ne, ɔsono nekaa bɔ bɛtetele yenu biala ɔ. (1 Tim. 2:3, 4) Yesɔ nati, ɔsono nningyein bɔ yenu biala nye gye yenwo ɔ. Ebie yeɛ ole ndaadeɛ bɔ yewura, kyɛbɔ yesiesie yɛnwo, kyɛbɔ yekuro kyɛ bɛsa yɛ anwonyerɛ, ɔne nningyein bɔ yɛfa yɛgye yɛnye ɔ. Sɛ yannea yé a, ɛhemɔ kɔhora kɔtete yɛne aliemaamɔ afia. (Rom. 14:4; 1 Kor. 1:10) Nakoso, “Nyameɛ ahyirehyire yɛ kyɛ yehurohuro yɛnwo dwirɛ.” Yeti odikyɛ yɛnea yé na yanhyɛ mmenia kyɛ nningyein bɔ yɛnye gye yenwo ne, odikyɛ bɛ koso bɛnye gye yenwo.—Flp. 2:3.
14. Nzu yeɛ odikyɛ yɛbɔ mmɔden kyɛ yɛkɔyɛ ɔ, na nzuati ɔ?
14 Sɛ yɛkã yɛkɔ aliemaamɔ nwo, na yɛhyɛ bɛ ngunaen a, ɔngɔma yɛngɔyɛ nningyein bɔ ɔkɔtete yɛne b’afia ɔ. (1 Tɛs. 5:11) Ɛlɛsa ye, mmenia bɔ né bayakyi adesua ne asɛnga hɔlɛ, ɔne bɛbɔ bɛyele bɛ befili asafo nanu ne, benu pee nala asa awa. Yeti yɛyɛ bɛ mo kyɛ bahora bayɛ sɔ ɔ! (2 Kor. 2:8) Aliemaa brasua bie yakyili adesua ne asɛnga hɔlɛ afoɛ buru, na siɛ ye bɔ osa wale ne, ɔhane kyɛ: “Aliemaamɔ tele benyunu bɛmane me, na bɛsomane mesa nu.” (Aso. 3:19) Yede, sɔ nikyee kãa bɔ bɛyɛ bɛmane ye ne, sɛɛ yeɛ ɔhane ye ɔ? Ɔtoale so kyɛ: “Ɛhe maa nwuni ye kyɛ Yehowa pena kyɛ menye sa gye.” Sɛ yɛhyɛ aliemaamɔ ngunaen a, ɔkɔmaa Kristo nate yɛ so kɔmaa ‘bɛbɔ bayɛ adwuma bafɛ ná bafa adesoa nonɛnonɛ basoa bɛ ne’ mukoraati nwo kodwo bɛ.—Mat. 11:28, 29.
15. Nikyee foforɛ beni yeɛ ɔkɔboka yɛ maa yɛne aliemaamɔ kɔyɛ kõ ɔ? (Nea foto ne koso.)
15 Nikyee foforɛ bɔ ɔkɔboka yɛ maa yɛne aliemaamɔ kɔyɛ kõ yeɛ ole kyɛ yɛkɔnea yɛnoa dwudwolɛ yé. Yob 12:11 kã kyɛ: “Aso asoɛ nde nzonzoleɛ bɔ ɔwɔ edwirɛ nu, kyɛbɔ temverema koso tafe aleɛ nea ne?” Kyɛbɔ sɛ ebie to aleɛ a ɔtafe bie nea kora ne wafa wama mmenia ne, sɔ ala yeɛ odikyɛ yɛdwene edwirɛ bɔ okofi yɛnoa kɔwa nanwo ɔ. (Edw. 141:3) Odikyɛ yɛyere yɛnwo kyɛ edwirɛ biala bɔ okofi yɛnoa kɔwa ne, ɔkɔhyɛ mmenia ngunaen, ɔkɔmaa bɛnwo kodwo bɛ, ná ‘waboka bɛbɔ betie ne.’—Ɛfe. 4:29.
Edwirɛ biala bɔ ɛpena kyɛ ɛkã ne, dwene yenwo yé kora ne ahã (Nea ngyekyɛmuɛ 15)
16. Nwamɔ paa yeɛ odikyɛ bɛmaa bɛnoa dwudwolɛ hyɛ ngunaen ɔ?
16 Odikyɛ hũɛmɔ ne awofoɛ bɔ mmɔden kyɛ bɛkɔmaa bɛnoa dwudwolɛ kɔhyɛ ngunaen. (Kol. 3:19, 21; Tito 2:4) Asafo nu mbanyi nemɔ koso, odikyɛ bɛkyekye Yehowa mmoaen ne wora, na bɛmaa bɛnwo yɛ bɛ fɔnwoo. (Yes. 32:1, 2; Gal. 6:1) Anyandera nwomaa ne kã kyɛ: ‘Sɛ ebie kã edwirɛ paa wɔ mmerɛ bɔ odi kyɛ ɔkã nu a, ɔte paa paa!’—Any. 15:23.
KURO MMENIA DWIRƐ “WƆ YƆLEƐ NE NAHORƐ NU”
17. Yɛkɔyɛ sɛɛ né y’afi y’ahone mukoraati nu y’ahuro aliemaamɔ dwirɛ?
17 Somafoɛ Yohane tuli yɛ foɛ kyɛ: “Nnɛmɔma yɛfa yɛ noa mbaen anaa temverema fɛɛ yɛkuro mmenia dwirɛ, na mmom ɛ́mɔma yɛyɔ ye wɔ yɔleɛ ne nahorɛ nu.” (1 Yoh. 3:18) Yɛpena kyɛ yefi y’ahone mukoraati nu yekuro aliemaamɔ dwirɛ. Yede yɛkɔyɛ ye sɛ? Sɛ yenya yelimamɔ nwo alagye yɛne bɛ bɔ, anaa yɛkã yɛkɔ bɛnwo a, ɔkɔmaa yekohuro bɛ dwirɛ paa. Yeti pena yenwo atee bɔ ɛkɔfa kopingye aliemaamɔ, tekyɛ mmerɛ bɔ yawa adesua anaa yɛne bɛ wɔ asɛnga nu ne. Odikyɛ yesa yɛpena mmerɛ bɔ yɛkɔfa yɛkɔɔnea aliemaamɔ boso ɔ. Sɛ yɛyɛ sɔ a, okyire kyɛ ‘Nyameɛ ahyirehyire yɛ kyɛ yehurohuro yɛnwo dwirɛ’ amba. (1 Tɛs. 4:9) Ɛhene kɔmaa yɛbɔbɔ deinn yekonwu “kyɛbɔ osi te paa ná ɔyɛ nyemene, kyɛ aliɛmaa mɔ bɛkɔtena bɛkɔyɛ ko ɔ!”—Edw. 133:1.
DWEIN 90 Monhyɛ Mo Ho Nkuran