Luka

1 E toʻatele na taumafai e tusia i se tusi se faamatalaga o mea moni+ na tutupu ia na tatou talitonu atoatoa i ai. 2 O i latou o ē na faailoa mai iā i tatou nei mea, na latou vāaitino+ i ai mai i le amataga+ ma faalauiloa atu le feʻau.+ 3 O le mea lea ua ou manatu ai, auā sa ou matuā suʻesuʻe ma le faamaoni i mea uma lava mai i le amataga, e tusi faasolo+ atu iā te oe, lau afioga e,+ Teofilo,+ 4 ina ia e silafia lelei ai le moni o aʻoaʻoga na tuugutu+ atu iā te oe.

5 I ona pō o Herota+ le tupu o Iutaia, sa iai se ositaulaga e igoa iā Sakaria i le vasega* o Avia,+ ma o lana avā o se tasi o afafine o le aiga o Arona,+ o lona igoa o Elisapeta. 6 Ua amiotonu+ i laʻua i luma o le Atua, ona o le savavali ma le lē taʻuleagaina+ e tusa ai ma tulafono+ ma poloaʻiga+ uma a Ieova.+ 7 Ae e leʻi iai sa laʻua tama ona e pā Elisapeta,+ ma ua matutua foʻi i laʻua.

8 Ina ua tofia lona vasega,+ ona auauna ai lea o ia o se ositaulaga i luma o le Atua. 9 E tusa ai ma le tū masani a le ʻauositaulaga, ina ua filifilia o ia e faamūina mea manogi,+ ua ulu atu o ia i le malumalu o Ieova,+ 10 a o tatalo le motu o tagata uma i fafo i le itula e faamū ai mea manogi.+ 11 Ua faaali atu iā te ia le agelu a Ieova, o loo tū i le itu taumatau o le fata faitaulaga+ e faamū ai mea manogi. 12 A ua atuatuvale Sakaria i le mea ua ia vaaia ma ua fefe ai o ia.+ 13 Ae peitaʻi, ua faapea mai le agelu iā te ia: “Sakaria e, aua e te fefe, auā ua faafofogaina au tatalo faatauanau,+ ma o le a fanaua e lau avā o Elisapeta sou atalii, e te faaigoa iā te ia o Ioane.+ 14 O le a e olioli ma matuā fiafia, ma e toʻatele o le a olioli+ i lona fanau mai; 15 auā e sili o ia i luma o Ieova.+ Peitaʻi, e lē tatau ona inu o ia i se uaina po o se ʻava malosi,+ ma e faatumuina o ia i le agaga paia mai lava a o i totonu i le manava o lona tinā;+ 16 ma o le a ia toe faaliliu atu iā Ieova+ lo latou Atua le toʻatele o le fanauga a Isaraelu. 17 E muamua atu o ia i ona luma ma le agaga ma le malosi o Elia,+ ina ia faaliliuina loto+ o tamā i fanau, ma faaliliu foʻi o ē e lē usiusitaʻi i le atamai o ē e amiotonu, ina ia saunia le nuu+ mo Ieova.”+

18 Ua faapea atu Sakaria i le agelu: “E faapefea ona ou iloa e moni lenei mea? Auā ua ou toeaina+ ma ua loomatua foʻi laʻu avā.” 19 Ua tali mai le agelu iā te ia: “O aʻu o Kaperielu,+ o lē e tū i luma o le Atua, ua auina mai aʻu e faailoa+ atu ma folafola atu iā te oe le tala lelei i nei mea uma. 20 Faauta! o le a e gūgū+ ma e lē mafai ona e tautala seʻia oo i le aso e taunuu ai nei mea, auā ua e lē talitonu i aʻu upu ia o le a faataunuu i le taimi atofaina.” 21 A o faatalitali atu pea tagata iā Sakaria,+ ma ua taumānatu i latou pe aiseā ua tuai mai ai mai le malumalu. 22 Ua sau o ia i fafo, ae ua lē mafai ona tautala mai iā i latou. Ua latou manatu na vaaia e ia se faaaliga uiga ese+ i le malumalu, ua na ona fai atu o ana tāga iā i latou, a ua gūgū pea o ia. 23 Ua uma aso na faia ai lana auaunaga,+ ona alu ai lea o ia i lona aiga.

24 Ua mavae na aso, ona tō ai lea o Elisapeta lana avā;+ ma e leʻi tuua e Elisapeta lona fale mo masina e lima. Ua faapea ifo o ia: 25 “Ua faapea ona faia e Ieova iā te aʻu i aso nei, ina ua silasila mai o ia ma aveesea ai loʻu luma i tagata.”+

26 I le ono o masina o lona maʻitaga, ona auina mai ai lea o le agelu o Kaperielu+ mai i le Atua i le aai o Kalilaia e igoa o Nasareta, 27 i se taupou o le a faaipoipo atu i se tane e igoa iā Iosefa mai le aiga o Tavita; ma o Maria+ le igoa o le taupou.+ 28 Ua ulufale atu o ia ma tū i ona luma, ma faapea atu: “Malo lava+ iā te oe o lē ua alofateleina, ua faatasi Ieova+ ma oe.”+ 29 A ua matuā faateʻia o ia i nei upu, ma taumafaufau ai po o le ā le uiga o nei upu.* 30 Ona faapea mai lea o le agelu iā te ia: “Maria e, aua e te fefe, auā ua alofaina+ oe e le Atua; 31 faauta! o le a tō oe ma e fanauina mai se tama tama,+ e te faaigoa iā te ia o Iesu.+ 32 E sili+ o ia ma e taʻua o ia o le Alo o le Silisili Ese;+ e foaʻiina atu e Ieova le Atua iā te ia le nofoālii+ o Tavita lona tamā,+ 33 ma o le a fai o ia ma tupu i le aiga o Iakopo e faavavau, o lona malo foʻi e leai sona gataaga.”+

34 A ua fai atu Maria i le agelu: “E faapefea ona tupu o lenei mea, ae e ma te leʻi momoe+ ma se tamāloa?” 35 Ona tali mai lea o le agelu iā te ia: “E iā te oe le agaga paia,+ ma e faamalumalu ifo iā te oe le mana o le Silisili Ese. O le mea lea e taʻua ai lē o le a fanau mai, e paia+ ma o le Alo o le Atua.+ 36 Faauta! O lou tausoga o Elisapeta o lē na fai mai e pā,+ ua tō o ia a ua loomatua, o le tama tama lana tama, ma o le ono lenei o masina o lona maʻitaga; 37 auā e faataunuuina e le Atua ana folafolaga uma.”+ 38 Ona fai atu lea o Maria: “Faauta! O aʻu o le teine pologa a Ieova!+ Ia faia iā te aʻu le mea ua e folafolaina mai.” Ona alu ese ai lea o le agelu mai iā te ia.

39 O lea lava taimi, ua tulaʻi Maria ma faanatinati atu i atumauga i se tasi o aai i Iuta, 40 ua ulufale atu i le fale o Sakaria ma faafeiloaʻi atu iā Elisapeta. 41 Ina ua faalogo mai Elisapeta i le leo o Maria, ona osooso ai lea o le pepe o loo i lona manava; ma ua faatumuina Elisapeta i le agaga paia. 42 Ua alaga leotele o ia ma faapea mai: “Amuia oe i fafine, amuia+ foʻi lē o le a fanau mai iā te oe! 43 Ua faapefea ona ou maua lenei faamanuiaga, ina ua asiasi mai le tinā o loʻu Alii+ iā te aʻu? 44 Auā faauta foʻi! ina ua ou faalogo atu i lou leo, ona osooso ai lea ma le olioli o le pepe o loo i loʻu manava.+ 45 E fiafia foʻi le fafine e talitonu, auā o le a faataunuuina+ o mea na fetalai mai ai Ieova iā te ia.”+

46 Ua faapea atu Maria: “Ou te vivii atu iā Ieova,+ 47 ma ua tumu loʻu loto i le olioli+ i le Atua loʻu Faaola;+ 48 auā ua ia silasila mai i le tulaga faatauvaa o lana teine pologa.+ Faauta! e amata atu nei ona faaamuia mai o tupulaga uma iā te aʻu;+ 49 auā ua faia e Lē e sili ona malosi o galuega tetele mo aʻu, ma e paia lona suafa.+ 50 E alofa mutimutivale o ia i ē e matataʻu iā te ia mai i lea tupulaga ma lea tupulaga.+ 51 Ua ia faia galuega mamana i lona aao,+ ua faataapeapeina i latou o ē e faamaualuluga o latou loto.+ 52 E lafoina e ia i lalo tagata malolosi+ mai nofoālii, ae e faaeaina o ē e faatauvaa;+ 53 ua ia faamaoona i mea lelei o ē ua fia aai,+ ma ua ia aauina ese atu le ʻaumauʻoa e aunoa ma ni mea.+ 54 Ua ia fesoasoani atu i lana auauna+ o Isaraelu, ina ia manatua ai e ia lona alofa mutimutivale+ 55 e faavavau e pei ona ia fetalai atu ai i o tatou augātamā, iā Aperaamo ma i lana fanau.”+ 56 Ua nofo ai i inā Maria faatasi ma ia pe tusa o le tolu masina, ona toe foʻi atu lea i lona aiga.

57 Ua oo i le masina o Elisapeta, ona ia fanaua ai lea o se tama tama. 58 Ua faalogo tuaoi ma ona tauaiga ua faateleina e Ieova lona alofa mutimutivale+ iā te ia, ona latou olioli+ ai lea faatasi ma ia. 59 Ua oo i le aso lona valu, ona latou ō mai lea e peritome le tamaitiiti,+ ma ua latou mananaʻo e faaigoa o ia i le igoa o lona tamā, o Sakaria. 60 A ua tali atu lona tinā e faapea: “E leai! e tatau ona faaigoa o ia iā Ioane.” 61 Ona latou fai mai lea iā te ia: “E leai se tagata o lou aiga e igoa i lenā igoa.” 62 Ona fai mai lea o a latou tāga i le tamā, e faatatau i le igoa e manaʻo e faaigoa ai o ia. 63 Ona ia fai atu lea e aumai se laupapa ma ua ia tusia ai: “O Ioane+ lona igoa.” Ua ofo ai i latou uma i lenei mea. 64 Ona matala loa lea o lona laulaufaiva+ ma ua tautala, ua vivii atu i le Atua. 65 Ua matataʻu o latou tuaoi uma; ma ua talanoa ai foʻi tagata i atumauga o Iutaia i nei mea uma. 66 O i latou uma ua faalogo i ai, ua manatunatu ifo i o latou loto,+ ma ua faapea ane: “O le ā le tulaga o le a oo i ai lenei tamaitiiti?” Auā ua iā te ia le aao+ o Ieova.

67 Ua faatumuina lona tamā o Sakaria i le agaga paia,+ ma ua perofeta+ ane o ia e faapea: 68 “Ia viia Ieova le Atua o Isaraelu,+ ona ua silasila mai o ia ma laveaʻi+ i ona tagata.+ 69 Ua ia faatūina lē e malosi,*+ o le faaola lea mo i tatou i le aiga o Tavita lana auauna, 70 e pei ona ia fetalai mai e ala i fofoga o ana perofeta paia mai anamua,+ 71 e uiga i le faaolataga mai lima o o tatou fili ma ē uma e ʻinoʻino mai iā i tatou;+ 72 ina ia faaalia le alofa mutimutivale ona o o tatou augātamā, ma ia manatua lana feagaiga paia,+ 73 le tautoga na ia tautō ai iā Aperaamo lo tatou augātamā,+ 74 ina ia tuuina mai iā i tatou, le faaeaga o le faia o le auaunaga paia iā te ia+ ma le lē fefe, ina ua uma ona laveaʻiina i tatou mai i lima o o tatou fili,+ 75 i le faamaoni ma le amiotonu i ona luma i o tatou aso uma lava.+ 76 A o oe le tamaitiiti, e taʻua oe o le perofeta a Lē Silisili Ese, auā e te muamua atu i luma o Ieova e saunia ona ala,+ 77 ina ia faailoa atu le faaolataga i ona tagata, e ala i le faamagaloina o a latou agasala,+ 78 ona o le alofa faapelepele o lo tatou Atua. O lenei alofa mai lugā,+ o le a susulu e pei o le malamalama i le tafa o ata,+ 79 e faamalamalama ai i latou o loo nonofo i le pōuliuli ma le ata o le oti,+ e taʻitaʻia ai ma le manuia o tatou vae i le ala o le filemu.”

80 Ua tuputupu aʻe le tamaitiiti+ ma ua malosi lona loto, ma ua nofo pea i le toafa seʻia oo i le taimi e faaali atu ai o ia i luma o Isaraelu.