Qullaawu Maxaafi Sokkasi Soorrate Woꞌnaallirono Baikkinni Gatino

GUFICHO IKKINORE: Biꞌre Qullaawa Maxaafa tattaꞌꞌannori aana borreessinoonnihanna mannu hunate woꞌnaalinoha ikkirono, kuni maxaafi baikkinni gatino. Ikkollana, mitu Qullaawa Maxaafa galchinna tiri manni sokkasi soorrate woꞌnaalino. Kuni manni rosinsa Qullaawu Maxaafi ledo sumuu yaanno gede assiꞌra agure, Qullaawa Maxaafa rosinsa ledo sumuu yaanno gede asse tirate woꞌnaalino. Hanni mite lawishshuwa laꞌno.

• Magansiꞌnanni bayicho: Kiristoosira Albaanni shoolkinna layinki sani mereero, Samaariyunnita Pentaateki yinanni borro borreessituri Fulo 20:17 gedensaanni “Argaariizimira. Hakko kakkalote darga mintinanni” yitanno hedo leddino. Konni garinni Samaariyu manni Qullaawa Borro “Argaariizimi” woy Geriizaani Ilaalira Qullaawa Mine minnanni gede kultannoha lawisate woꞌnaalino.

• Sillaase roso: Woꞌma Qullaawa Maxaafa borreessine gundihunni 300 diro woꞌmitinokki yanna giddo sillaase roso ammanannohu mittu borreessaanchi, 1 Yohaannisi 5:7 aana togo yitanno hedo ledino: “Gordoho, Annu, Qaalu, Qullaawu Ayyaani: Kuri sasunku mittoho.” Tini hedo hundite Qullaawa Borro giddo dinoote. Qullaawu Maxaafi fullahaanchi Biruusi Metsigeri, “leekki saninni kayinse” tenne hedo “Keeshshitinote Laatinete Afiite hunda angatenni borreessinoonnite Qullaawa Borronna [Laatinete] Afiinni qixxeessinoonnite Vulgeeti tiro giddora eessinoonni” yee coyiꞌrino.

• Maganu suꞌma: Batinyu Qullaawa Maxaafa tiri manni, Yihudu manniha gara ikkinokki roso harunse, Maganu suꞌma Qullaawa Borro giddonni fushshe hoolino. Kuni Qullaawa Maxaafa tiri manni, konne suꞌma “Magano” woy “Kaaliiqa” yitanno suꞌmuwanni riqiwino; Qullaawu Maxaafi giddo tenne qaalla Kalaqaancho kulate calla ikkikkinni manna, kaphu ammaꞌno uduunne, wole agurina Daawuloosi kulate nafa horoonsiꞌnoonni.—Yohaannisi 10:34, 35; 1 Qorontoosi 8:5, 6; 2 Qorontoosi 4:4.a

QULLAAWU MAXAAFI BAIKKINNI GATINO GARA: Umihunni, Qullaawa Borro galchituri giddo mitu qorophitannokkirenna gara ikkitinokki hedo noonsare ikkiturono, wolootu batinyu kayinni fullakkinoreetinna baasa qorophitannoreeti. Lawishshaho, Maasooreetoota yinanniri leekkinna tonnikki sani maarote diri mereero, Maasooreeti yinannita Ibiraawootu Afiita Qullaawa Borro qixxeessitino. Mannu yaanno gara ikkiro, insa soꞌro heedhannokki gede assate tirtanno wote qaallanna fidalla kiirtanno. Insa galchate horoonsidhinote hundi borro giddo, soꞌro heedhukki digattino yite huluullantuwa tenne kulanno xawishsha wortino. Maasooreetootu Qullaawu Maxaafi sokka disoorritino. Pirofeeseri Moshe Goosheni Gotitseni, Maasooreetootu “anfanni heeꞌne sokka soorra jaddo baalantenni roortino jaddo loosate” gede assite laꞌannota borreessino.

Layinkihunni, yannankera nooti hunda angatenni borreessinoonniti batinye borro, Qullaawu Maxaafi fullahaasine soꞌro xinqite fushshate kaaꞌlitannonsa. Lawishshaho, lowo diro ammaꞌnote sooreeyye Laatinete tiro huluullammannire afidhinokkite Qullaawu Maxaafi tirooti yite rosiissanni keeshshitino. Konninni kainohunni insa aleenni qummi assinita Qullaawa Borro giddo nookki hedo 1 Yohaannisi 5:7 aana leddino. Tenne hedo, lowo geeshsha egennantinote Kingi Jeemsi Vershiini yinannite Qullaawu Maxaafi tiro giddora nafa eessinoonni! Kayinni hunda angatenni borreessinoonnita Qullaawa Borro afa, hiikku coyi xawo fulanno gede assituyya? Biruusi Mitsigeri togo yee borreessino: “[Umi Yohaannisi 5:7] aana noo hedo Laatinete tiro agurranna, hunda angatenni borreessinoonni borro baalate (Siiriyaki, Kopitiki, Armeeninyu, Itiyophiki [Giꞌꞌiizete], Arawinyu, Silovooniki) giddo dino.” Konni daafira hattee lendi hedo, buunxoonnite Kingi Jeemsi Vershiini yinannitenna wole Qullaawu Maxaafi tiro giddonni fushshine hoolloonni.

Lowo diro keeshshitinoti angatenni borreessinoonniti Qullaawa Borro, Qullaawu Maxaafi sokka soorrantinokkita leellishshanno? Reyote Baari Xaaxo 1947nni anfi yannara, fullahaasine Ibiraawootu Afiita Maasooreetootu borro, mitto kume saꞌꞌanno diri albaanni borreessinoonnite Qullaawu Maxaafi xaaxo ledo heewisiissino. Reyote Baari Xaaxo daafira kultanno borro qixxeessanno manni wido ikkinohu mittu manchi, mitte xaaxo calla “Qullaawa Borro mitto kume saꞌꞌanno diri albaanni Yihudunnihu borro galchanno manni lowo geeshsha qorophenna mittoreno sooꞌrikki galchanna keeshshitinota leellishshannote moroma dandiinannikki tajeeti” yaate geeshsha iillino.

Ayerilaandete Debiliini katamira Chesteri Biiti Layibirerii yinannihu maxaaffate mini no; konni maxaaffate mini giddo, woꞌmu Qullaawu Maxaafi borreessaminkunni 100 diro saꞌinokki yanna giddo, yaano layinki sani maarote diro angatenni galchinoonnita Qullaawa Borronna Giriikete Afiita Qullawa Borrota mitte mittenta maxaaffa riqibbanno yinanni gede assitannota batinye paapiresi aana borreessinoonni borro mannu daaꞌꞌatanno gede assinoonni. Zi Ankeri Bayibili Dikishineerii yinanni borro togo yitino: “Paapiresi borruwa mitto mittonka coye xinqisiise afate kaaꞌlitannota falakkinota haaro mashalaqqe amaddinota calla ikkitukkinni, qullaawa borro xagge soorrantukkinni saꞌanni dagginota dhagge ikkanno garinni leellishshannote.”

TINI MAAHO KAAꞌLITINO? Qullaawa Borroti hunda angate borreessinoonni borro lowo diro keeshshitinotanna batiꞌra ikkase, Qullaawu Maxaafi tiro isilanchimma woyyaabbanno gede assitino ikkinnina huntinori dino. Seri Ferediriki Keeniyooni Giriikete Afiite Qullaawa Borro daafira togo yee borreessino: “Qullaawa Maxaafa agurranna giddosi noo qummeeshshuwa adda ikkase buuxissannota lowo diro keeshshitinotanna batinye borro afiꞌrinohu wolu maxaafi dino; tini borro biꞌre borreessini garinni amadose soorrantukki yannanke geeshsha iillitinota dhiibbe afidhinokki fullahaano baala ammantanno.” Wiiliyaami Henirii Giriini yinanni fullahaanchi Ibiraawootu Afiite Qullaawa Borro daafira togo yiino: “Soorrantukkinni yannatenni yanna saꞌanni dagginoti wole hundi borro dino yiniro tini jaja diꞌꞌikkitino.”