Yihowa Adhanna Adhama Xintinohu Mayiraati?

1, 2. (a) Adhanna adhama hanaffinohu hiittoonniiti? (b) Addaaminna Heewani adhamate daafira maa huwatino? (Hanafote noo misile lai.)

ADHANNA adhama nooreeti. Maganu adhanna adhama xintinohu mayiraatiro afanke, tenne qixxaawora gara ikkitino lao heedhannonke gedenna adhamatenni afiꞌnanni atoote albinni roore afiꞌneemmo gede kaaꞌlitannonke. Maganu umi mancho Addaami kalaqihu gedensaanni, saadate suꞌma fushshanno gede insa isiwa abbino. “Addaamira kayinni labbannositanna kaaꞌlitannosita dianfoonnisi.” Konni daafira Maganu, Addaami lowo goxicho goxanno gede asse midaadisinni mitto miqicho haaꞌre meyata kalaqino; hakkiinnino hatte mancho isiwa abbino. (Kalaqama 2:20-24 nabbawi.) Konni daafira, adhanna adhama xintinohu Maganoho.

² Yesuusi, “Kunnira manchu annasinna amasi agure galtesi ledo” quraanyamanno; “lamunku mitto biso ikkanno” yiinohu Yihowa ikkinota coyiꞌrino. (Mat. 19:4, 5) Maganu Heewani kalaqate Addaami midashsho horoonsiꞌrasi, lamunku mittimmansa huwatanno gede assitinonsa. Adhanna adhama diiga woy galtete aana galte lexxa dandiinannita leellishannori dino.

ADHANNA ADHAMA YIHOWA HEDO WOꞌMITANNO GEDE ASSITANNO GARA

3. Maganu adhanna adhama xintinohu qaru korkaati maati?

³ Addaami xuma galte afiꞌrino daafira baasa hagiidhino; isi gedenaanni hige isera Heewani yee suꞌma fushshino. Ise ‘kaaꞌlaanchosi’ ikkitino daafira, lamunku barru barrunku minaanninna minaamanna qeecha wonshanno wote mimmitonsa hagiirsiisa dandaanno. (Kal. 2:18) Maganu adhanna adhama xintinohu qaru korkaati, mannu ilame uulla woꞌmaraati. (Kal. 1:28) Ooso annansanna amansa baxxannoha ikkirono, adhante maate kalaqidhanno wote anninsanna amansawiinni baxxitanno. Mannu ooso ilante uulla woꞌmite, uulla woꞌma gannate assitanno.

4. Umi adhanna adhama ma ikkitu?

⁴ Addaaminna Heewani Maganoho hajajama giwe doodhate dandoonsa doogimale horoonsiꞌrino daafira, umi adhama daafantino. “Albi hamashshi” Sheexaanu Daawuloosi, Heewani “danchanna busha badde leellishshanno haqqicho” guma itturo baxxitino egenno afidhannota kule doginose. Ise tenne hajo daafira minaannase xaꞌmitinokkihura minaannise umimma ayirrissukki gattino. Addaamino Maganoho hajajama agure, Heewani uyitinosi guma sammi yee itino.—Aju. 12:9; Kal. 2:9, 16, 17; 3:1-6.

5. Addaaminna Heewani Yihowara qolino dawaronni maa ronseemmo?

⁵ Maganu tennera Addaami xaꞌmita, isi galtesi bushiishe coyiꞌranni togo yiino: “Tini ledoꞌya heedhara oottoe mancho, haqqichote aaninni laalo haadhe uyiteennae itoommo.” Heewanino hamashshu doginoe yite hamashsho bushiishshino. (Kal. 3:12, 13) Insa hajajama hoogansara shiqishino korkaati ditidhinoho! Umi minaanninna minaama Yihowara hajajama hoogino daafira, rumantino finqilaasine ikkitino. Kuni ninkera kaajja qorowishshaati! Minaanninna minaama galtensa qinaabbinota assiꞌrate, lamunku assinore ammane adhanna Yihowara hajajama hasiissannonsa.

6. Kalaqama 3:15te noo hedo xawisi.

⁶ Sheexaanu Edenete qarru kalaqamanno gede assirono, Yihowa Qullaawu Maxaafi giddo umi masaalo kule mannu oosora hexxo uyino. (Kalaqama 3:15 nabbawi.) Tenne masaalora kulloonni garinni “manchote” ‘sirchi,’ finqille kaꞌanno gede assiha umiha ayyaanu kalaqo cancananno. Konni garinni Yihowa isinna iima soqqantannosite kiirre fullannikkite ayyaanu kalaqo mereero nooha baxxino jaalooma mannu ooso mito geeshsha affanno gede assino. Yannate gedensaanni Qullaawa Borro, Maganu galtesi gede assine kulloonni dirijjite giddonni mitto uullara soyannota xawissino; kuni sonkannihu daye Daawuloosi “cancananno,” hattono mannu ooso umi minaanninna minaama hunino hexxo afidhanno gede assanno; tini hexxo Yihowa hunda mannu oosora hedino garinni uullate aana hegerera heeꞌrate.—Yoh. 3:16.

7. (a) Addaaminna Heewani hajajama giwihunni hanafe adhamanno mannira mayi tuncu yaannonsa? (b) Qullaawu Maxaafi minaanninna minaama ma assanno gede kulanno?

⁷ Addaaminna Heewani Maganoho hajajama giwansa, insaranna insa gedensaanni adhamanno manni baalaho qarra naqqino. Lawishshaho Heewaninna wole meyaati baalanti godobbe keeshshitanno yannara xissantanno hattono iltanno wote baasa qarrantanno. Qoleno meyaati minaannase yortanno; labballu kayinni minaamuwansara motooꞌmanno; mitu labballi isinni yannankera laꞌnanni heeꞌnoommonte gede lowo geeshsha gadadise gashshanno. (Kal. 3:16) Qullaawu Maxaafi minaanni umimmate silxaanesi baxillunni horoonsiꞌra hasiissannosita kulanno. Minaamano minaannise umimmara maahoyye yite gala hasiissannose. (Efe. 5:33) Magano waajjanno minaanninna minaama mimmitonsa irkisanno daafira, kawa kaꞌaanni higanno coye ajisha woy horonta hoola dandaanno.

ADDAAMI YANNANNI KAYISE BAOTE WAYI GEESHSHA NOOTA ADHAMATE XAGGE

8. Addaami yannanni kayise Baote Wayi geeshsha nooti adhatenna adhamate xagge hiittoote?

⁸ Addaaminna Heewani cubbunna guuntete xeꞌnenni kainohunni reyara albaanni labballonna seenne ilino. (Kal. 5:4) Insahu bayiru beetti Qaayeeli fiixasi ikkitinota adhino. Qullaawa Borro giddo lame galte adhino yine kulloonnihu umihu Qaayeeli sircho ikkinoho Laamehiiti. (Kal. 4:17, 19) Addaami yannanni kayise Nohi yannahu Baote Wayi geeshsha noo ilama giddo Yihowa magansiꞌrannota kulloonni manni boodeholla. Insa giddo gamu Abeeli, Heenooki, Nohinna maatesiiti. Qullaawu Maxaafi Nohi yannara ikkinore kulanni togo yaanno: “Maganu ooso mannunnihu seennu xumuulle ikkinota laꞌu.” Konni daafira insa, “giddonsanni baxxinore doodhite” adhitino. Insa kalanqoonninsa garinni heeꞌra agurte maala uddidhe mannu seenne adhituta, Nefiliimi yinanniti wolqaataammanna finqila ooso ilantino. Qoleno hatte yannara, ‘mannu bunshe baattote aana batidhino; wodaninsa hedonna yortonsa duuchanka woyite horonta busha ikkitino.’—Kal. 6:1-5.

9. Nohi yannara Yihowa bushuulle hunate maa assino? Hatte yannara ikkinorinni maa rosa hasiissannonke?

⁹ Yihowa Nohi yannara bunshe loosanno manna gudate Baote Waa abbino. Hatte yannara manna barru dilgonsa lawishshaho, adhanna adhama sakaalte amaddinonsa; konni daafira ‘keeraanchimmate daafira kulinohu Nohi’ gambisse daggino baore kulinsata insa mulluri gede asse agurino. (2 Phe. 2:5) Yesuusi yannankera noo ikkito hakka wari yanna ledo heewisiisino. (Maatewoosi 24:37-39 nabbawi.) Yannankera lowo manni, goofimarchu daara albaanni daga baalate naqaashe ikkara dudumbanni heeꞌnoonniha Maganu Mangisteha dancha duduwo kulleemmo wote dimacciishshanno. Baote Wayire kultanno xaggenni maa ronseemmo? Maatete hajo lawishshaho adhanna adhama woy ooso ile lossiꞌra Yihowa barri gambisinota deꞌneemmo gede assitankera wodha dihasiissannonke.

BAOTE WAYINNI KAYISE YESUUSI GEESHSHA MANNU ADHAMANNI KEESHSHINO GARA

10. (a) Biꞌree waro batinyu budi giddo hiittoo amanyooti rosamanni dayino? (b) Abirahaaminna Saara adhama dancha lawishsha ikkitannohu hiittoonniiti?

¹⁰ Nohinna sase oososi mitte mitte galte calla adhitinoha ikkirono, hakkawaro galtete aana galte adha rosantinote. Lowo budi giddo amanyootu maaeelle rosantinota ikkitu; qoleno togoo assooti ammaꞌnote giddora nafa eino. Abiraaminna (Abirahaami) galtesi Soora (Saara) Maganoho hajajame Kanaani gobba haꞌri yannara, hatte gobba manni amanyoote bainoha ikkino daafira adhanna adhama diayirrisannoho. Soddoomahonna Gomooraho heeꞌranno manni quwa sae foorannohanna togoore assanno manna sammi yee laꞌꞌannoha ikkino daafira, Yihowa lamenka katama baꞌꞌanno gede assino. Abirahaami maatesi danchu garinni amaxxino; Saarano minaannise umimmara maahoyye yite galte dancha lawishsha ikkitino. (1 Pheexiroosi 3:3-6 nabbawi.) Abirahaami beettisi Yisaaqi Yihowa magansidhanno beetto adhanno gede assino. Yisaaqino beettisi Yaiqoobira hatto assino; Yaiqoobi ilino ooso 12 Israeelete gaꞌrera annuwa ikkitino.

11. Muse Higge Israeelete mannira agarooshshe ikkitinohu hiittoonniiti?

¹¹ Yihowa yannate gedensaanni Yaaqoobi (Israeeli) ilama ledo gondooro eino. Hakkawaro galtete aana galte adhanna wole hattoo coyibba lainohunni Muse Higge biddishsha uyitanno. Tini higge Israeelete manni kaphu maganna magansiꞌranno manni ledo adhamannota hooltanno daafira, ayyaanaamittete agarooshshe ikkitinonsa. (Marro 7:3, 4 nabbawi.) Minaanninna minaama mereero qarru kalaqamanno woyite, cimeeyye laꞌe taashshitanno. Insa mimmitinsara ammanama hoogiro, hinaasiro woy galtensa huluullamiro togoo coye tirranni seeri no. Adhama diiga fajjinoonniha ikkirono, tenne assinannihuno higgete garinniiti. Mittu manchi adhama diiga dandaannohu ‘giwisanno coye galtesi aana afiꞌrooti.’ (Mar. 24:1) Koye “giwisannosi coye” yinire bande kulloonnikkiha ikkirono, garire ikkinokki coyira galtesi aguranno yaa ikkinokkita heda dandiinanni.—Lew. 19:18.

GALTEꞌNE HORONTA KAADDINOONTE

12, 13. (a) Milkiyaasi yannara mitu manni galtensa kaadinohu hiittoonniiti? (b) Yannankera mittu cuuamino manchi wolu manchi galte ledo foore ise ledo adhamiro ma assinanni?

¹² Masaalaanchu Milkiyaasi yannara, Yihudu manni nooreno nookkireno kule galtensa fushshe hune ammanamikki gatino. Kuni manni qeedhimmate galtensa fushshe hunino; tenne assinohu aja seenne, wole agurina kaphu maganna magansiꞌranno meento adhate yee ikkara dandaanno. Yesuusi uullate aana noo yannarano, Yihudootu galtensa “kaimu baalunni” yaano nooreno nookkireno kulte fushshite haꞌrisa diagurtino. (Mat. 19:3) Yihowa konni garinni adhama diingannita giwanno.—Milkiyaasi 2:13-16 nabbawi.

¹³ Xaa yannara Yihowa manni mereero galtesi kaadanno mancho lashshi assine dilaꞌnanni. Hanni mittu cuuaminohu adhamino rodii wolu manni galte ledo foore, adhamasi diigihu gedensaanni ledosi foortuta adhino yine hendo. Kuni manchi maaro ea hoogiro, songo ayyaanaamittetenni battaabbannokki gede assate togoore assinoha bonkanni. (1 Qor. 5:11-13) Kuni manchi galagale songote miila ikkara albaanni ‘aagintaawinota’ woy maaro einota ‘leellishanno looso loosa’ hasiissannosi. (Luq. 3:8; 2 Qor. 2:5-10) Konni garinni galtesi kaadino manchi songo higate kageeshshi yanna keeshsha hasiissannosi yine mura hoongirono, Maganu manni mereero sae sae calla ikkannohu togoo coyi shotinse laꞌnanniha diꞌꞌikkino. Kuni manchi addinta maaro einota leellishate, gari yanna yaano mitto diro woy hakkiinni saꞌino yanna keeshsha hasiissannosiha ikkara dandaanno. Cubbo loosino manchi songo higiro nafa, addinta maaro einoronna teꞌee leellishate “Maganu yoo barcimi albaanni” uurrasi digattanno.—Rom. 14:10-12; Agarooshshu Shae, Bocaasa 15, 1979 (Ingilizete Afoo), qool. 31-32 lai.

KIRISTAANU ADHANNA ADHAMA

14. Muse Higge maaho kaaꞌlitino?

¹⁴ Muse Higge Israeelete mannira 1,500 saꞌꞌanno diro biddishsha ikkitino. Tini higge Maganu manni maatete hajonna wole coyibba taashshanno wote, Maganunniha xalala seera hawannokki gede kaaꞌlitino; konni garinni tini higge Kiristoosiwa iillishshanno awuuto ikkitinonsa. (Gal. 3:23, 24) Maganu Yesuusi reyo widoonni Muse Higge hune haaro qixxaawo qixxeessino. (Ibi. 8:6) Konni garinni Muse Higgera fajjinoonniha mito coye Kiristaanaho difajjinoonni.

15. (a) Kiristaanu songo giddo adhamanno manni harunsanno biddishshi hiikkonneeti? (b) Mittu Kiristaanchi adhamasi diigate daafira hedanno wote maa heda hasiissannosi?

¹⁵ Yesuusi, Farisootu xaꞌmitinosi xaꞌmora dawaro qoli yannara, mittu manchi adhamasi diigate Muse Higge giddo fajjinoonniha ikkirono, ‘alba kayinni hatto’ ikkinokkita kulino. (Mat. 19:6-8) Konni garinni Yesuusi Maganu biꞌre adhanna adhamate daafira Edenete fushshino biddishshi, Kiristaanu songo giddo loosannota xawisino. (1 Xim. 3:2, 12) Minaanninna minaama “mitto biso” ikkino daafira, insa insaneewa quraanyama hasiissannonsa; Maganohonna mimmitinsara noonsa baxilli adhamansa konni garinni kaajjishiꞌranno gede kaaꞌlannonsa. Galtesi foortukki higgete albaanni adhamasi diigino manchi wole adha didandaanno. (Mat. 19:9) Biꞌre masaalaanchu Hose fooraasincho galtesi Goomeri maarinonte gede, mittu manchi foorinoha ikkirono maaro eiro galtesi iso maarate doodhitara dandiitanno. Yihowano ayyaanaamittetenni foorinohu Israeelete manni maaro eita maarinonsa. (Hos. 3:1-5) Mittu Kiristaanchi galtesi foortinota afihu gedensaanni ise ledo siimu xaadooshshe assannoha ikkiro, tini galtesira maara ikkitino daafira adhamansa diigate Qullaawa Borro uyitanno fajjo gattanno.

16. Yesuusi adhammikki heeꞌrate daafira mayyiino?

¹⁶ Yesuusi, Kiristaanu adhamansa diiga dandaannohu lamunku giddo mittu fooriro calla ikkinota kulihu gedensaanni, adhantukki heeꞌrate ‘aamamooshshi noonsari’ daafira coyiꞌrino. Isi lede togo yiino: “Konne coye adha dandaannohu heeꞌriro adho.” (Mat. 19:10-12) Batinyu Kiristaani mittu wodaninni Yihowara soqqamanni heeꞌrate yee, adhamikkinni heeꞌra doodhino. Tenne assansara galanteemmonsa.

17. Mittu Kiristaanchi adhama woyyitannosironna teꞌee doodhate kaaꞌlannosiri maati?

¹⁷ Mittu Kiristaanchi adhama woyyitannosironna teꞌee doodhate kaaꞌlannosiri maati? Adhammikki heeꞌrate aamamooshshe adha dandaannoronna teꞌee afate isonooto layiꞌra hasiissannosi. Soqqamaasinchu Phaawuloosi adhammikki heeꞌnanni gede amaalinoha ikkirono, togo yiino: “Foorre batidhinohura, mittu mittunku manchira umisi minaama heedhosi; hattono mitte mittente manchora umise minaanni heeꞌrose.” Isi lede togo yiino: “Insa umonsa qeeꞌla hoogiro adhamona; korkaatuno yortotenni giiramantenni adhama woyyitanno.” Mittu manchi adhamasi bushu assootiwiinni lawishshaho, maasterbeeshiinetewiinni hattono foorretewiinni xeertiꞌranno gede kaaꞌlitasira dandiitanno. Qoleno, adhama hasidhannori adhamate dirinsa iillinoronna teꞌee heda hasiissannonsa; Phaawuloosi togo yiino: “Mittu manchi adhama hoogasinni kainohunni umosi qeeꞌla dandiinokkiha lawisironna wedellimmate yanna sainoha ikkiro, hedinore assona; cubbo diꞌꞌikkannosi. Togoo manni adhamona.” (1 Qor. 7:2, 9, 36, NW; 1 Xim. 4:1-3) Ikkollana, mittu Kiristaanchi wedellimmate yanna yorto qarrissinosihura calla adhate muddama dihasiissannosi. Korkaatuno hakko dirira heeꞌre adhanno Kiristaanchi adhamanno manniha loosu qeecha duqqate iillinokkiha ikkara dandaanno.

18, 19. (a) Kiristaanu songo giddo adhantannori hiittoo manna ikka hasiissannonsa? (b) Aananno birxichira maa ronseemmo?

¹⁸ Kiristaanu songo giddo adhantannori lamunku, insaneeto Yihowara sayisse uyitinorenna iso woꞌmu wodaninsanni baxxannore ikka hasiissannonsa. Qoleno adhame mitto biso ikke heeꞌrate, lamunku mimmito lubbora baxannore ikka hasiissannonsa. Mooticha ‘ammaninohu’ ledo calla adhammanni gede uyinoonni hajajo harunsansa, atoote afiꞌranno gede assitannonsa. (1 Qor. 7:39) Adhamihu gedensaanni, Qullaawu Maxaafi adhama geedonnita assiꞌrate kaaꞌlitannota kaajja amaale aannota huwatansa digattanno.

¹⁹ Heeꞌnoommohu “goofimarchu barri” gumulora ikkino daafira, batinyu mannira adhamansa geeddanno gede assiꞌrate kaaꞌlitanno akatta dinonsa; aananno birxichira, adhamino Kiristaani guficho ikkannonsare dandee heeꞌrate Qullaawa Borro kaaꞌlitannonsahu hiittoonniitiro ronseemmo. (2 Xim. 3:1-5) Yihowa muxxe ikkino Qaalisi giddo adhanna adhama geedonnitanna hagiirru noota assiꞌrate kaaꞌlannoha kaajja biddishsha uyino; kuni biddishshi mannisi ledo hegere heeshshowa massitanno doogo aana haꞌrate kaaꞌlannonke.—Mat. 7:13, 14.