Yannankera Maganu Manna Massaganni Noohu Ayeti?

1, 2. Yesuusi iimira haꞌrihu gedensaanni, soqqamaasinesi mayite heddinoha ikkara dandaanno?

YESUUSI soqqamaasine Ejedhete Ilaali aana uurrite iima higge laꞌanni no. Insa xaallalla mootichinsanna jaalinsa Yesuusi iimira haꞌreenna gomichu golanna laꞌe kaꞌino. (Soq. 1:9, 10) Yesuusi mitu lamu diri geeshsha insa rosiisinonsa, jawaachishinonsa hattono massaginonsa. Xa kayinni isi insa ledo dino. Insa xa maa assitanno ikka?

² Yesuusi hakkuyira albaanni harunsaanosi, “Yerusaalamete, Yihuda baalaho, Samaariyahonna gobbate qacce geeshsha” farciꞌraasineꞌya ikkitinanni yee hajajinonsa. (Soq. 1:8) Insa konne loosa umo fushsha dandiitannohu hiittoonniiti? Hakkuyira albaanni, Yesuusi insa muli barra qullaawa ayyaana adhitannota kulinonsa. (Soq. 1:5) Ikkirono, konne gobbate qacce geeshsha loonsanniha sabbakate looso loosate biddishshunna buusama hasiissanno. Yihowa hundi yannara mannisira biddishsha aatenna buusamanno gede assate manna horoonsiꞌrino. Konni daafira, Yesuusi soqqamaasine, ‘Xa Yihowa mitto massagaancho doora ikka?’ yite heddinoha ikkara dandaanno.

3. (a) Yesuusi iimira haꞌrihu gedensaanni ammanantino soqqamaasine hiikkoye hasiisanno coye murtino? (b) Konni birxichira mayinnire ronseemmo?

³ Lame lamala woꞌmitannokki yanna gedensaanni, Yesuusi rosaano Qullaawa Borro xiinxallitenna huuccatto assidhe Asqorootu Yihudi bayicho Maatiyaasi 12^ki soqqamaasincho assite doortino. (Soq. 1:15-26) Tonaa layinki soqqamaasincho doora insarano Yihowarano hasiissinota ikkitinohu mayiraati? Yesuusi rosaano 12 soqqamaasine hasiissannota huwattino.a Yesuusi soqqamaasine doorinohu ledosi soqqantara calla ikkikkinni, Maganu manni mereero baxxino looso loossanno gedeeti. Ikkina, insa loossanno loosi maati? Yihowa insa konni loosira guuta ikkitanno gede Yesuusi widoonni kaaꞌlinonsahu hiittoonniiti? Hakka warinte gede yannankera Maganu manni mereero hiittoo qixxaawo no? ‘Mereeronke albisa ikkite loossannore,’ roorenkanni ‘ammanaminohanna wodanaamo borojjicho’ heda dandiineemmohu hiittoonniiti?—Ibi. 13:7; Mat. 24:45, NW.

YESUUSI ALIIDI BISO MASSAGANNO

4. Umi xibbi diro Yerusaalamete noo soqqamaasinenna cimeeyye loossino loosi maati?

⁴ Soqqamaasine 33 M.D. Phenxeqosxete ayyaana ayirrinsi yannara, Kiristaanu songo massaga hanaffino. “Hatte yannara Pheexiroosi tonaamitunku ledo uurre” Yihudunna Yihudimmate soorraminohu lowo mannira heeshsho gatisanno halaale kulino. (Soq. 2:14, 15) Konni manni giddo lowohu ammanaasine ikkino. Hakkuyi gedensaanni, kuni haaru Kiristaani ‘soqqamaasinete roso macciishshino’ woy hixamanye harunsino. (Soq. 2:42) Songote woxinni hasiisanno looso loonsanni gede assitannoti soqqamaasinete. (Soq. 4:34, 35) Qoleno, insa Maganu mannira ayyaanaamittete sagale shiqishshanno; togo yitino: “Ninke kayinni huuccattotenna Maganu qaale kulate jaanteemmo.” (Soq. 6:4) Hakkuyi gedensaanni soqqamaasine wongeelu loosi haaru qooxeessira iillanno gede assate ayyaanaamittetenni gikki yiino Kiristaana sokkino. (Soq. 8:14, 15) Yannate gedensaanni, wole ayyaanunni buurantino cimeeyye songuwate hajo laꞌꞌate soqqamaasinete aana lexxitu. Kuri cimeeyyenna soqqamaasine aliidi biso ikkitino daafira, songuwa baalate biddishsha uyitino.—Soq. 15:2.

5, 6. (a) Qullaawu ayyaani aliidi bisira wolqa ikkinohu hiittoonniiti? (Hanafote noo misile lai.) (b) Sokkaasine aliidi biso kaaꞌlitinohu hiittoonniiti? (c) Maganu Qaali aliidi bisira biddishsha ikkinohu ma garinniiti?

⁵ Umi xibbi diri Kiristaani, Yihowa aliidi biso Massagaanchinsa Yesuusi widoonni massaganni noota huwattino. Insa tenne huwata dandiitinohu hiittoonniiti? Umihunni, qullaawu ayyaani aliidi bisira wolqa ikkino. (Yoh. 16:13) Qullaawu ayyaani, buuramino Kiristaani baalu aana dirrinoha ikkirono, Yerusaalamete heedhanno soqqamaasinenna cimeeyye albisoota ikkite loosanno gede baxxino garinni kaaꞌlinonsa. Lawishshaho, 49 M.D. qullaawu ayyaani aliidi bisi, Kiristaanu barcima hasiissannonsanso dihasiissannonsa yitanno hajo tiranno gede biddishsha ikkinonsa. Songuwa insa uyitino biddishsha harunsitino; “kunni garinni ammanaanote mittimma jawaattu. Kiironsano barru barrunni lexxitu.” (Soq. 16:4, NW; Soq. 16:5) Aliidi bisi borressinoti barcimate hajore kultanno sokka, insara Maganu ayyaani gumi akatta lawishshaho baxillunna ammana noonsata leellishshannote.—Soq. 15:11, 25-29; Gal. 5:22, 23.

⁶ Layinkihunni, sokkaasine aliidi biso kaaꞌlitino. Lawishshaho, Qornelewoosi barcimikkinni Kiristaana ikkinohu Israeelete gaꞌre ikkinokki manni giddo umiha ikke cuuamino; hakkuyira albaanni mittu sokkaanchi leelle Qornelewoosi mannasi soqqamaasinchu Pheexiroosiwa soyanno gede kulinosi. Qornelewoosinna fiixisi barciminokkiha ikkirono, Pheexiroosi farciꞌrinsahu gedensaanni qullaawu ayyaani aanansa dirrino. Tini, soqqamaasinenna wolu roduuwi Maganu fajjo ledo sumuu yite heedhannonna barciminokkiha Israeelete gaꞌre ikkinokki manna Kiristaanu songowa anga fante haadhanno gede assitino. (Soq. 11:13-18) Hakkiinni saeno sokkaasine aliidi bisi albisa ikke loosanni nooha sabbakate looso irkissino woy rahe halaꞌlanno gede assitino. (Soq. 5:19, 20) Sayikkihunni, Maganu Qaali aliidi bisira biddishsha ikkino. Tini, qullaawu ayyaaninni buurantino cimeeyye ammantanno roso biddi assitanno woteno biddishsha uyitanno woteno Qullaawu Borro giddo noo biddishsha harunsitino.—Soq. 1:20-22; 15:15-20.

7. Hundi Kiristaana massaginohu Yesuusaati yineemmohu mayiraati?

⁷ Aliidi bisi songuwate giddo albisa ikkinoha ikkirono, Massagaanchinsa Yesuusa ikkinota huwatino. Soqamaasinchu Phaawuloosi togo yee borreessino: “Isi [Kiristoosi] mito mito soqqamaasine . . . assino.” Qoleno, isi “Umo” woy Massagaancho “ikkinoha Kiristoosa lawate baalunku coyinni lophino” yiino. (Efe. 4:11, 15) Yesuusi rosaano mittu egennamino soqqamaasinchi suꞌminni ikkikkinni “Kiristaana” yine woshshinoonninsa. (Soq. 11:26) Phaawuloosi rosaano ‘rossino coye,’ yaano albisa ikkitinori soqqamaasinenna cimeeyye rosiissinonsaha Qullaawa Borro roso ‘seekkite amadansa’ dancha ikkitinota coyiꞌrino. Ikkirono isi lede togo yiino: “Mittu coye affinara hasiꞌreemmo. Labballo baalaho [aliidi bisi miillarano] Kiristoosi umoho; . . . Maganu qole Kiristoosira umoho.” (1 Qor. 11:2, 3.) Ee, ayirrinye adhinohu Kiristoosi Yesuusi Umosi ikkinohu Maganu Yihowa hunda heeꞌre songo massaganni noohu isooti.

“KUNI MANNU LOOSO IKKIKKINNI MAGANU LOOSOOTI”

8, 9. Roduu Raasili 19^ki sani goofara meddi yii yannanni kayise maa assino?

⁸ Roduu Charlesi Teezi Raasilinna jaallasi 19^ki sani goofate meddi yii balla addu ammaꞌno galagalte xintate sharrantino. Insa Qullaawu Maxaafi halaale addi addi afiinni tuqisate hasidhino. Konnira, insa 1884 Zaayeni Wochi Tawori Bayibili Sosayitii yinanni maamara xintiteenna Roduu Raasili konni maamari peresidaanticha ikkib. Isi Qullaawa Maxaafa baasa xiinxallanno; qoleno waajjikkinni kaphu rosi, lawishshaho Sillaasenna lubbo direyitanno yaanno rosi gara ikkinokkita xawo fushshino. Hakkiinni saeno Rasili, Kiristoosi daannohu illete leellanni ikkinokkitanna “dagate yanna” saꞌannohu 1914 ikkinota huwatino. (Luq. 21:24) Roduu Raasili mannu halaale macciishshanno gede assate yannasi, wolqasinna woxesi badhera qoꞌlikkinni horoonsiꞌrino. Ee, hattee baxxitino yannara Yihowanna songote umi Yesuusi Rodoo Raasili horoonsidhinoti dihuluullissannote.

⁹ Roduu Raasili mannu jajasira dihasiꞌrino. Isi 1896 togo yee borreessino: “Ninke mannu borronke daafira jajankera woy gotti gotti assankera dihasiꞌneemmo; Sooreessa woy Rosiisaancho yinankerano dihasiꞌneemmo. Ayino ninke suꞌminni woshshamara dihalchineemmo.” Isi lede, “Kuni mannu looso ikkikkinni Maganu loosooti” yiino.

10. (a) Yesuusi “Ammanaminohanna wodanaamo borojjicho” shoominohu mamarooti? (b) Aliidi Bisi, Wochi Tawori Sosayitii yinanni maamariwiinni baxxino gara kuli.

¹⁰ Roduu Raasili reyihunni sasu diri gedensaanni 1919, Yesuusi “ammanaminohanna wodanaamo borojjicho” shoomino. Isi konne borojjicho shoominohu mayiraati? Harunsaanosira ayyaanaamittete “sagale hasiissanno yannara” aanno gedeeti. (Mat. 24:45, NW) Hatte yannara nafa, Birukiliini Niwu Yorkete qara biirora soqqantannoti hatti shiimu ayyaanunni buuramino Kiristaani gaamo Yesuusi harunsaanora ayyaanaamittete sagale qixxeessite tuqissanno. “Aliidi biso” yaanno qaale borronke giddo horoonsiꞌra hananfoonnihu 1940 ballaati; hatte yannara Aliidi Bisinna Wochi Tawori Bayibili Endi Tirakti Sosayitii maamari badooshshe afiꞌrinokkihu gede assine hendanni. Ikkollana, 1971 Aliidi Bisi ayyaanaamittete hajo ikkikkinni higgete ledo xaado afidhino hajo laꞌꞌannote Wochi Tawori Sosayitii maamarinna konne maamara riqibbe loossanno gaamowiinni baxxanno gede assini. Konni garinni Aliidi Bisi higgete ledo xaado afidhino hajo laꞌanno gaamowiinni baxxi. Muli diri kawa ayyaanaamittetenni gikki yitinori “wolu geꞌreewi” wido ikkitino roduuwi, Wochi Tawori Sosayitii yinannihunna wolu dirijjitenke horoonsidhanno maamari hajo laꞌanno gede assinoonni; tini Aliidi bisi ayyaanaamittete biddishsha aate aana calla illachishanno gede kaaꞌlitino. (Yoh. 10:16; Soq. 6:4) Maaja 15, 2013 Agarooshshu Shaera, “Ammanaminohunna wodanaamu borojjichi” ayyaanunni buuramino Kiristaani miilla ikkinota shiima gaamo, yaano Aliidi Biso ikkitinota xawinsoonni.

11. Aliidi Bisi loosannohu hiittoonniiti?

¹¹ Aliidi Bisi coye murannohu mitteenniiti. Tenne assannohu hiittoonniiti? Aliidi Bisi miilla lamalate kiiro gambooshshe assidhanno; tini insa hasaabbannonna mereeronsa mittimma heedhanno gede assitanno. (Law. 20:18) Aliidi Bisi miilla giddo roorsine laꞌnannihu nookki daafira, insa giddo mittu mittunku mittu diri geeshsha gambooshshu liqambarticha ikkanno. (1 Phe. 5:1) Mitte mittenti komite gambooshshe assidhanno yannarano, diru dirunku addi addihu Aliidi Bisi miili liqambarticha ikkanno. Aliidi Bisihu mittu mittunku miili roduuwasi massagannoha ikkikkinni, ammanaminohunna wodanaamu borojjichi ayyaanaamittete sagale shiqanno “maate” miila ikkinohu gede asse laꞌꞌanno; qoleno kuni borojjichi aanno biddishshira hajajamanno.

“AMMANAMINOHUNNA WODANAAMU BOROJJICHI ADDINTA AYETI?”

12. Aliidi Bisi ajuuja laꞌꞌannokkihanna soꞌrannoha ikkino daafira, hiitti xaꞌmo kaꞌꞌanno?

¹² Aliidi Bisi ajuuja laꞌꞌannohanna horo soꞌrannokkiha diꞌꞌikkino. Konni daafira, rosiisanno rosiranna dirijjite massaganno garira soꞌro heedhara dandiitanno. Isinni, Agarooshshu Shae Borro Indekse (Ingilizete Afoo) giddo “Taashshinoonni Roso” yaanno gafi no; konni gafi hunda 1870 kayinse, huwantoommo gara biddi assinoonniha Qullaawa Borro roso qummi assinoonni.c Yesuusino ammanamino borojjichisi guuta ayyaanaamittete sagale shiqishanno diyiino. Ikkina Yesuusi, “Ammanaminohunna wodanaamu borojjichi addinta ayeti?” yee xaꞌmino xaꞌmora dawaro qola dandiineemmohu hiittoonniiti? (Mat. 24:45, NW) Aliidi Bisi konne looso loosanni noota leellishannori maati? Hanni umi xibbi diriha aliidi biso kaaꞌlinohu sasu coyi yannankeha aliidi biso kaaꞌlanno gara laꞌno.

13. Qullaawu ayyaani Aliidi Biso kaaꞌlinohu hiittoonniiti?

¹³ Qullaawu ayyaani kaaꞌlanni noota leellishshanno taje. Qullaawu ayyaani Aliidi Bisi albaanni huwatinokkiha Qullaawa Borro halaale huwatanno gede assino. Lawishshaho, hanni aliidi gufora qummi assinihu taashshinoonni coyibba yaanno gafi hunda kulloonni rosi daafira hedi. “Maganu giddo noore” umisinni huwata dandaanno manchi dino! (1 Qorontoosi 2:10 nabbawi.) Soqqamaasinchu Phaawuloosi togo yee borreessino: “Ayyaanaamo coye ayyaanaamu mannira rosiinseemmohu, mannu egennonni ikkikkinni Maganu Ayyaaninni afiꞌnoommo egennonniiti.” Aliidi Bisino tennera sumuu yaanno. (1 Qor. 2:13) Kaadaasine batidhinohunna ayyaanaamittete tunsichi woꞌminohu lowo diri gedensaanni, Aliidi Biso ayyaanu kaaꞌla hooggoommero 1919 kawa ayyaanaamittete coye konni garinni huwata dandaannoni?

14. Yohaannisi Ajuuja 14:6, 7 kultanno garinni sokkaasine yannankera Maganu manna kaaꞌlitannohu hiittoonniiti?

¹⁴ Sokkaasine kaaꞌlitanni noota leellishannore. Yannankara Aliidi Bisi alamete doyichora loonsanniha sabbakate looso loosanno; konni loosira sette miliyoone ikkanno manni kaaꞌlamanno. Kuni loosi qinaanno gede kaaꞌlinori maati? Tennera kaaꞌlino coyi giddo mittu sokkaasine kaaꞌlitannohuraati. (Yohaannisi Ajuuja 14:6, 7 nabbawi.) Halashshaano duucha higge kaaꞌlo afiꞌrate huuccatto assiꞌranni noo manna marte hasaawissino!d Mite mite gobbara mannu effire giwannonkeha ikkirono, sabbakatenna manna rosaano assate loosi lophanni noohu mannu wolqara aliidi kaaꞌlo noo daafira callaati.

15. Aliidi Bisinna Suꞌmu Kiristinni sooreeyye mereero noo badooshshi maati? Lawishsha kuli.

¹⁵ Maganu Qaale harunsanno. (Yohaannisi 17:17 nabbawi.) Hanni 1973 ikkinore laꞌno. Ella 1nnite Agarooshshu Shaera togo yitanno xaꞌmo no: “Araddote araado qeeꞌlinokki manni cuuama dandaanno?” Tenne xaꞌmora dawaro togo yine qolloonni: “Qullaawa borro togoo manni cuuama dandaannokkita leellishshanno.” Agarooshshu Shaera tenne ledo sumuu yitannota haammata qummeeshshuwa qummi assine, sijaara age maaro adhannokki manna boha hasiissannota xawinsoonni. (1 Qor. 5:7; 2 Qor. 7:1) Togo yinoonni: “Togo yinoommohu uminke hedonni diꞌꞌikkino. Togooriwiinni xeertiꞌneemmo gede hajajinohu, borreessinoonnihu Qaalisi widoonni ayimmasi kulino Maganooti.” Konni garinni, miillasi giddo mitoho coyi dirrannonsakkiha ikkirono, Maganu Qaale woꞌmunni woꞌma addaxxitannoti wole ammaꞌno nooni? Muli yannara Ameerikaho fulinohu ammaꞌnote daafira coyiꞌranno maxaafi togo yiino: “Ammaꞌnote sooreeyye miillansa, hattono wolu manni ammananno coyinna hedo ledo sumuu yaanno gede assate rosiissanno roso haammata higge soorritino.” Yihowa Farciꞌraasinehu Aliidi Bisi kayinni, lowo manni baxannore assannoha ikkikkinni Maganu Qaale harunsannoha ikkiro, yannankera addinta Maganu manna massaganni noohu ayeti?

“MEREEROꞌNE ALBISA IKKITINORE HEDDE”

16. Aliidi Biso hendeemmoti mitte doogo hiitteeti?

¹⁶ Ibiraawoota 13:7 nabbawi.e “Hedde” yine tirroonni qaale “kulle” yine tirano dandiinanni. Konni daafira, ‘albisa ikkitinore hendeemmo’ doogga giddo mitte, huuccatto assiꞌneemmo wote Aliidi Biso kulle huuccate. (Efe. 6:18) Insa ayyaanaamittete sagale shiqishate, alamete qooxeessira loonsanniha sabbakate looso qineessatenna fajjotenni fushshinoonni woxe garunni horoonsiꞌrate assitannore hedde. Ee, ninke insara ganyine huucca hasiissannonke!

17, 18. (a) Aliidi Bisi aannonke biddishsha harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti? (b) Sabbakanke ammanamino borojjichonna Yesuusa kaaꞌlitannohu hiittoonniiti?

¹⁷ Aliidi Biso hedate yaa, huuccatto assa calla ikkikkinni aannonke biddishshano harunsate. Aliidi Bisi biddishsha aannohu borronke, hattono songote, woradunna qoqqowu gambooshshi widoonniiti. Qoleno, Aliidi Bisi woradu aliidi laꞌꞌaano shoomanno; insa kayinni songote cimeeyye shoontanno. Woradu aliidi laꞌꞌaanonna cimeeyye, Aliidi Biso qaaggannohu uyinanninsa biddishsha seekkite harunsiteeti. Ninke baalunku isi biddishsha uyitannonke gede horoonsiꞌranni noore ayirrinse, Massagaanchonke Yesuusa ayirrinseemmota leellinsheemmo.—Ibi. 13:17, NW.

¹⁸ Aliidi Biso qaangeemmoti wole doogo kayinni sabbakate looso diinaggaambe loosate. Phaawuloosi Kiristaanu mereeronsa albisa ikkino manna ammanansanni lawanno gede amaalino. Ammanamino borojjichi Maganu Mangistehu danchu duduwi loosamannonna halaꞌlanno gede asse kaajja ammana noosita leellishino. Ati konne hasiisanno looso loosse qullaawu ayyaaninni buurantinore kaaꞌlitanni nootto? Hatto ikkiro, Massagaanchikki Yesuusi, ‘Kuri maaꞌnuullu roduuwiꞌya giddonni mittoho nafa assoottohu baalu anera assoottoho yaate’ yaannohe wote lowo geeshsha hagiidhatto.—Mat. 25:34-40.

19. Massagaanchonke Yesuusa harunsate murciꞌroottohu mayiraati?

¹⁹ Yesuusi iimira haꞌri gedensaanni soqqamaanosi kaaꞌla diagurino. (Mat. 28:20) Isi uulla noo yannara qullaawu ayyaani, sokkaasinenna Maganu Qaali mageeshshi geeshsha kaaꞌlinosiro afino. Konni daafira, isi yannankera ammanamino borojjicho hakko garinni kaaꞌlanno. Konni borojjichi miilla buuramino Kiristaana ikkitinonte gede, “Geꞌrechu haꞌrannowa baala hoodesi hadhanno.” (Aju. 14:4) Insa uyitannonke biddishsha harunsineemmoha ikkiro, Massagaanchinke Yesuusi hoode haꞌneemmo. Isi muli yanna giddo massage hegere heeshshowa massannonke. (Aju. 7:14-17) Manchu beetti tenne assa didandaanno!