Ammanatenni Dancha Doorsha Doodhe!
“Mittoreno huluullamikkinni ammanatenni huucciꞌro.”—YAI. 1:6.
1. Qaayeeli gara ikkino doorsha doodhannokki gede assinosiri maati? Isi doodhino doorshi maa daafino?
QAAYEELI lamete giddo mitte doodha hasiissinosi: Cubbo loosate hedo qeeꞌla woy togoo hedora qeelame gara ikkinokkire assa. Isi doodhanno doorshi, heeshshosi seekkara woy hunara dandaannoho. Anfummonte gede Qaayeeli gara ikkinokki doorsha doodhino. Isi doodhino doorshi ammanamino rodoosi Abeeli shaanno gede assino. Hakkiinni saeno, Qaayeeli doodhino doorshi Kalaqaanchisi ledo noosi jaalooma huꞌnanno gede assinosi.—Kal. 4:3-16.
2. Dancha doorsha doodha lowo geeshsha hasiissanno yineemmohu mayiraati?
2 Ninkeno mitto coye mura woy doodha hasiissannonke woti heeꞌranno. Doodhineemmohu mittu mittunku doorshi lowo geeshsha hasiissannoho yaa diꞌꞌikkino. Ikkollana, mitu doorshi woy murreemmo coyi kaaꞌlankera woy gawajjankera dandaanno. Dancha doorsha doodhinummoro qarru batiꞌrinokkitanna hagiirraame heeshsho heeꞌneemmo; busha doorsha doodhinummoro kayinni qarrunna dadillisanno coyi batiꞌrino heeshsho heeꞌneemmo.—Law. 14:8.
3. (a) Dancha doorsha doodhate maa ammana hasiissannonke? (b) Aanchine hiikkuri xaꞌmuware ronseemmo?
3 Dancha doorsha doodhate kaaꞌlannonkeri maati? Yihowa ammana hasiissannonke; qoleno, isi dancha doorsha doodhineemmo gede kaaꞌla hasiꞌrannotanna tenne assate dandoo noosita huluullama dihasiissannonke. Hakkiinni saeno, Yihowa Qaalenna isi assannori gara ikkinota ammana hasiissannonke; konni garinni Maganu amaale adhineemmota leellisha hasiissannonke. (Yaiqoobi 1:5-8 nabbawi.) Yihowaranna Qaalisira noonke baxilli lexxanni haꞌranno wote, isi yaannore albinni roore addaxxineemmo. Konni garinni, mitto doorsha doodhinammora woy mitto coye murrammora albaanni Maganu Qaale xiinxalla roso assiꞌneemmo. Ikkina, dancha doorsha doodhate dandoonke woyyeessiꞌra dandiineemmohu hiittoonniiti? Mitto doorsha doodhinummoro, hakku doorshi ikkiha ikkirono soorra dihasiissannonke yaateni?
DOORSHA DOODHA GATANNOKKIREETI
4. Addaami maa doodha hasiissinosi? Isi doodhino doorshi maa daafino?
4 Mannu ooso kalaqantuhunni kayise shota ikkinokki doorsha doodha hasiissinonsa. Lawishshaho, Addaami Kalaqaanchisi yiinore woy Heewani yitinore doodha hasiissinosi. Addaami doorsha doodhinoha ikkirono, doodhino doorshi dancha lawannohe? Dogantinoti galtesi gara ikkinokki doorsha doodhanno gede assitinosi; tini isi Gannatete heeꞌrannokki gedenna jeefote reyanno gede assitino. Isi doodhino doorshi hakkiinni sainore daafino. Ninke qarru giddo heeꞌnoommohu isi busha doorsha doodhino daafiraati.
5. Doodhate dandoonke horoonsiꞌra hasiissannonkehu mayiraati?
5 Mitu manni, doorsha doodhate woy coye murate yinanniri heeꞌra hoogoommero heeshsho hagiirsiissannota ikkitanno yee hedanno. Atera hatto lawannohe? Yihowa mannu ooso kalaqinohu, hedanna umise doorsha doodha dandiitannokkite roobootete gede asse ikkinokkita qaagi. Qullaawu Maxaafi dancha doorsha doodha dandiinanni gara rosiisanno. Yihowa coye uminke murreemmo woy doodhineemmo gede assinohu, ninke kaaꞌlateeti ikkinnina qarrisate yee diꞌꞌikkino. Hanni togo yineemmo gede assannonkeha mito korkaata laꞌno.
6, 7. Hundihu Israeelete manni maa doodha hasiissinonsa? Insara dancha doorsha doodha qarra ikkitinonsahu mayiraati? (Hanafote noo misile lai.)
6 Hundihu Israeelete manni Hexxote Gobba eꞌꞌe heeꞌra hanafi yannara, mitto lowo geeshsha hasiissanno coye doodha hasiissinonsa: Insa Yihowa magansiꞌratenna wolu maganira woy magannara soqqamate giddo mitte doodha hasiissinonsa. (Iyyaasu 24:15 nabbawi.) Kuni shota coye lawara dandaanno. Ikkollana, insa doodhitannori heeshshote heedhanno woy reyitanno gede assara dandaanno. Ejjeetto gashshitu yannara, Israeelete daga marro marro higge gara ikkinokki doorsha doodhitino. Insa Yihowa agurte kaphu maganna magansidhino. (Eje. 2:3, 11-23) Hakkuyi gedensaannino Maganu manni doodha hasiissannonsa coyi tuncu yiinonsa. Masaalaanchu Eeliyaasi, insa Yihowara soqqama woy Baali yinannihu kaphu maganira soqqama doodha dandiitannota xawise kulinonsa. (1 Mot. 18:21) Eeliyaasi, mannu lame wodana ikkinotera boroorinonsa. Yihowara soqqama ayewoteno garanna woyyitannota ikkitino daafira, tini doodhate qarrissannota diꞌꞌikkitino yite hedattoha ikkara dandaanno. Qoleno xiinxallu manchi, Baali magansiꞌrate hedannokkiti egennantinote. Ikkollana, hakku Israeelete manni, ‘lamu wodaninni dinanni no.’ Eeliyaasi kayinni, insa taalamannosihu nookki Magano Yihowa magansidhanno gede amaalinonsa; hatto yee amaalasi garaho.
7 Ikkina, Israeelete gara ikkino doorsha doodha qarra ikkitinonsahu mayiraati? Umihunni, insa Yihowara noonsa ammana huꞌnitino; qoleno, isi yiinore macciishsha gibbino. Insa Yihowa aanno egenno woy hayyo afiꞌrate disharrantino; hattono Iso diaddaxxitino. Israeele Maganu aanno egenno garinni heedhoommero, dancha doorsha doodha dandiitanno. (Far. 25:12) Layinkihunni, Israeele wole gosa manni gara ikkinokki coye doodhitanno gede assansara woy dooransara wodhitino. Insa, qooxeessinsara heeꞌrannohu Yihowa magansiꞌrannokki manni hedonsa soorranno gede assidhinohura, kaphu maganna magansiꞌranno manni faale haꞌra hanaffino. Yihowa hattoo coyi guficho ikkannonsata balaxe kule qorowisiisinonsa.—Ful. 23:2.
WOLU MANNI DOORANKERA WODHA HASIISSANNONKE?
8. Doorsha doodhate daafira Israeelete xaggenni maa ronseemmo?
8 Aleenni qummi assini lawishshuwanni dancha roso afiꞌneemmo. Coye mura woy assineemmore doodha hasiisannonkeri ninkeeti; qoleno, gara ikkino doorsha doodha dandiineemmohu Qullaawa Borro egenno heedhunkerooti. Galatiyu Sokka 6:5 giddo, “Mittu mittunku umisi duha duqqa hasiissannosi” yine amaalloonni. Assineemmo coye wolu manni doorankera wodha dihasiissannonke. Hatteentenni, Maganu albaanni gara ikkinore bade afatenna hakko coye assate uminke sharrama hasiissannonke.
9. Assineemmore mannu doorankera wodha gawajjitankera dandiitannohu mayiraati?
9 Assineemmore wolu manni doorankera wodhineemmo gede assannonkeri maa ikkara dandaanno? Hoshsha, gara ikkinokki doorsha doodhineemmo gede assitankera dandiitanno. (Law. 1:10, 15) Ikkollana, mannu assa hasiissannonkere kulanni qarrisinkero nafa, Qullaawu Maxaafinni qajeelino tiiꞌꞌinke kulannonkere assa hasiissannonkeri ninkeeti. Duucha hinge, doodhineemmo coye mannu doorankera wodhineemmoha ikkiro, tini insa “ledo harate” woy insa harunsate gedeeti. Togo assa gawajjitara dandiitanno.
10. Phaawuloosi Galaatiyu manna mayyee qorowisiisino?
10 Soqqamaasinchu Phaawuloosi, Galaatiyu Kiristaani assannore mannu dooransara wodha gawajjitannota xawise kule qorowisiisino. (Galatiyu Sokka 4:17 nabbawi.) Songote giddo mitootu wolootu assa hasiissannonsare doorate woꞌnaaltino. Mayira? Kuri mannooti, rosaano soqqamaasine agurte insa harunsitara hasidhino. Insa deerransa habbino; hattono roduuwinsa doodhate dandoonsa horoonsiꞌre heeshshonsa giddo assanno coye uminsa doodhara diagurtino.
11. Wolootu uminsa doorsha doodhitanno wote kaaꞌla dandiineemmohu hiittoonniiti?
11 Phaawuloosi roduuwisita doodhate dandoonsa ayirrisino gari dancha lawishsha ikkannoho. (2 Qorontoosi 1:24 nabbawi.) Yannankera, cimeeyye Kiristaanu uminsa mura hasiissannonsa coyi daafira amaale uyitanno wote isi lawishsha harunsa hasiissannonsa. Insa hoshshate Qullaawu Maxaafi aana xintantino amaale uyitanno. Ikkirono, cimeeyye roduuwu coye uminsa murtanno woy doodhitannota hooltannokki gede qorophitanno. Togo assansa garaho; korkaatuno roduuwu doodhitino doorshi abbanno guma adhitannori insa umonsaati. Tini mitto coye rosiissannonke: Roduuwinkera Qullaawa Borro seera woy amaale kulle kaaꞌla dandiineemmo. Ikkollana, insa doorsha doodhate qoosso noonsatanna tenne assa hasiissannonsari insa ikkitinota dea dihasiissannonke. Insa dancha doorsha doodhituro horo afidhanno. Hakko daafira, roduuwinkera mitto doorsha doorate silxaane noonkehu gede assine hendeemmokki gede qoropha hasiissannonke.
Cimeeyye dancha doorsha doodhineemmo gede kaaꞌlitannonke (Gufo 11 lai)
GARA GARIMMO LAꞌINIKKINNI DOODHITINOONTE
12, 13. Wodaninke yaannota harunsanna hanqine woy hexxo mudhine heeꞌne mitto coye doodha gawajjitanno yineemmohu mayiraati?
12 Lowo manni wodanikki hedinore assi yaanno. Hatto assa kayinni gawajjitara dandiitanno. Qoleno, togoo yaatto qullaawa borro ledo sumuu diyitanno. Qullaawu Maxaafi mitto doorsha doodhineemmo wote, guuntete xeꞌne noo wodaninke kulannonkere calla harunsineemmokki gede qorowisiisannonke. (Law. 28:26) Qullaawu Maxaafi wodanisi yaannore harunsanno manchi qarru giddora eannota kulanno. Wodananke ammaꞌna didandiineemmo; korkaatino, “mannu wodani baalunkunni roore xagaraamoho”; qoleno “difayyannoho [‘bushaho’, NW].” (Erm. 3:17; 13:10; 17:9; 1 Mot. 11:9) Hakko daafira, wodaninke yaannore calla assinummoro mayi ikkara dandaanno?
13 Yihowa woꞌmu wodaninkenni banxeemmo gedenna olliichonke woy jaalakki uminke gede assine banxeemmo gede amaalloonninke. (Mat. 22:37-39) Ikkollana, aliidi gufora qummi assini qummeeshshi wodaninke kulannore doodha woy assa gawajjitannota kulanno. Lawishshaho hanqine heeꞌne doodhinummoro mayi ikkara dandaanno? Bashsho hatto assitine egentinoonniha ikkiro tenne huwata diqarrisannoꞌne. (Law. 14:17; 29:22) Qoleno hexxo mudhine heeꞌne dancha doorsha doodhine anfeemmo? (Kir. 32:6-12; Law. 24:10) Qullaawu Maxaafi ‘Maganu seerira borojjicho’ ikka hayyo ikkitinota kulanno. (Rom. 7:25) Mitto doorsha hanqine woy hexxo mudhine heeꞌne doodhineemmoha ikkiro soꞌnammora dandiineemmo.
DOODHINOOMMO DOORSHA SOORRA HASIISSANNOHU MAMOOTEETI?
14. Mito wote murroommo coye soorra gara ikkitinota anfeemmohu hiittoonniiti?
14 Baalunku dancha doorsha doodha hasiissannonke. Hatto yaa kayinni mitte hinge doodhinoommo doorsha soorra dihasiissannonke yaa diꞌꞌikkino. Doodhinoommo doorsha galagalle laꞌꞌa woy soorra hasiissannonke woti heeꞌranno. Yihowa Yoonaasi yannara Nennewe mannira assinore hedi. Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Maganu Nennewe manni assinorenna bunshe agure higinota lai; kunnira, marare abbara hedino bao aguri.” (Yon. 3:10) Yihowa Nennewe manni maaro einotanna hedonsa soorrinota laiti, hedino coye soorrino. Isi konni garinni, quwa saꞌꞌannokkiha, umosi heeshshi assannohanna shooshaqa ikkinota leellishino. Hakkiinni saeno, Maganu lowo manni assannohu gede hanqe heeꞌre woy gara garimmo laikkinni mitto coye dimuranno.
15. Mitte hinge murroommo coye soorrineemmo gede assannonkeri maati?
15 Mitte hinge doodhinoommo woy murroommo coyi daafira galagalle heda dancha ikkitanno woti no. Togo assineemmohu hakko coyi ledo xaado afiꞌrinohu mitu coyi soorraminohura ikkara dandaanno. Yihowa mitu coyi soorrami yannara murino coye soorrino. (1 Mot. 21:20, 21, 27-29; 2 Mot. 20:1-5) Mito wote murroommo coyi woy doodhinoommo coyi daafira haaro mashalaqqe anfiꞌneemmo wote, hakko coye soorra hasiissannonkeha ikkara dandaanno. Moote Daawitira, Saaooli beetti beetti Menfesboste daafira gara ikkinokkire kulloonnisi. Daawiti gedensaanni coye buuxiti, murino coye soorrino. (2 Sam. 16:3, 4; 19:24-29) Ninkeno mito wote murroommo coye soorra dancha ikkitara dandiitanno.
16. (a) Dancha doorsha doodhate kaaꞌlannori maati? (b) Albaanni doodhinoommo woy murroommo coye ma garinni laꞌꞌa hasiissannonke? Mayira?
16 Maganu Qaali shota ikkinokki doorsha doodhineemmo woy coye murreemmo wote, muddammeemmokki gede amaalannonke. (Law. 21:5) Doodhineemmo doorshi ledo xaado afiꞌrino coye heeshshi gotti assine heda, roore dancha doorsha doodhate kaaꞌlitankera dandiitanno. (1 Tes. 5:21) Maatete umo ikkitinori, mitto coye murtara albaanni Qullaawa Borronna borronke xiinxallate, hattono maatensa miilla yitannore macciishsha hasiissannonsa. Maganu, Abirihaami minaamasi yitannore macciishshanno gede kulinosita qaagge. (Kal. 21:9-12) Cimeeyyeno mitto coye murtara albaanni hakko coyi daafira xiinxalla hasiissannonsa. Insa quwa saꞌannokkirenna deerransa affinore ikkansa, albaanni murtino coye soorritanno gede assitannota haaronna hasiissanno mashalaqqe afidhanno wote, mannu ayirrisa giwannonke yite waajjitannokki gede kaaꞌlitannonsa. Insa hasiisannoha ikkiro hedonsanna murtino coye soorra giwa dihasiissannonsa; ninke baalunku insa lawishsha harunsa hasiissannonke. Tini, songote giddo salaamenna mittimma heedhanno gede assitanno.—Soq. 6:1-4.
MURTINOONNI COYE ASSE
17. Dancha doorsha doodha dandiineemmohu hiittoonniiti?
17 Murreemmohu mitu coyi woy doodhineemmo doorshi wolunni roore hasiisannoho. Hattoo coye murreemmo wote heeshshi gotti assine hedanna huucciꞌra hasiissanno; hatto assate yanna hasiissanno. Mitu Kiristaani adhama hasiissannonsaronna teꞌee, hattono aye adhannoro woy ayera assiꞌrannoro mura hasiissannonsa. Lowo atoote afiꞌnanni gede assitannote woꞌma yanna soqqansho eate daafira hendanni woteno, tenne hajo seekkine heda hasiissanno. Togoo coye murreemmo wote, Yihowa dancha biddishsha aa dandaannotanna aannota ammana hasiissannonke. (Law. 1:5) Konni daafira, Qullaawu Maxaafi giddo kaajja amaale afiꞌrate sharramanna Yihowa biddishsha aannonke gede huuccatto assiꞌra hasiissanno. Qoleno, Yihowa fajjosi ledo sumuu yaanno doorsha doodhate kaaꞌlitanno akatta lossiꞌneemmo gede kaaꞌlannonketa dea dihasiissannonke. Shota ikkinokki doorsha doodhitinanni wote togo yitine xaꞌma danchate: ‘Kuni doorshi Yihowa baxeemmota leellishannoho? Maateꞌya hagiidhitannonna mereeronsa salaame heedhanno gede assannoho? Cinceemmohanna shaqqado ikkoommota leellishannoho?’
18. Yihowa mitto coye uminke murrammora hasiꞌrannohu mayiraati?
18 Yihowa banxeemmosinna soqqammeemmosi gede digiddeessannonke. Tenne doodhineemmori ninkeeti. Isi doodhate qoosso uyinonke daafira, tenne qoossonke ayirrisanno; hattono isi ‘banxe magansiꞌnammosira’ hasiꞌranno. (Iya. 24:15; Ros. 5:4) Ikkirono, isi biddishshasi harunsine murroommo coye assinammora hasiꞌranno. Yihowa assannorenna isi shaqqillunni uyinonke biddishsha ammanneemmoha ikkiro, dancha doorsha doodhanna kaajjine heeꞌra dandiineemmo.—Yai. 1:5-8; 4:8.