Ammanatenninna Hajajamatenni Nohi, Daanieelinna Iyyoobi Lawishsha Harunse

1, 2. (a) Nohi, Daanieelinna Iyyoobi lawishshi jawaachishannonke yineemmohu mayiraati? (b) Hiziqeeli 14:14 te noo hedo borreessinoonnihu hiitte yannaraati?

FAYYIMMATE qarri, angate anje woy dartu iillinohe? Yihowara soqqamatto soqqanshonni hagiirre hoogootto yanna no? Hatto ikkiro, Nohi, Daanieelinna Iyyoobi lawishshi jawaachishannohe. Insa guuntete xeꞌne noonsareeti, hattono xaa yannara ninkera iillannonke qarrino iillinonsa; isinni iillinonsa qarri giddo mitu heeshshonsa nafa hunara dandaannoho. Ikkirono insa Maganoho ammanante heedhino; Yihowa insa ammanatenna hajajamate lawishsha ikkitinota coyiꞌrino.—Hiziqeeli 14:12-14 nabbawi.

² Hiziqeeli kuni birxichi xintamino qummeeshsha borreessinohu 612 K.A. Baabiloonete heeꞌreeti.a (Hiz. 1:1; 8:1) Balanxe masaalloonni garinni Yerusaalame 607 K.A. baꞌanno yanna rakke no. Hatte yannara Nohi, Daanieelinna Iyyoobi gede ammanaminohu gatote malaate malaatinsoonninsahu shiimu manni calla no. (Hiz. 9:1-5) Kuri giddo mitu Ermiyaasi, Baarooki, Ebedimelekiitinna Rekaabi sirchooti.

3. Konni birxichira maa ronseemmo?

³ Tini alame baꞌanno yannarano, gatote malaate malaatinsanninsari Nohi, Daanieelinna Iyyoobi gede Yihowa albaanni minshe noonsakkireeti. (Aju. 7:9, 14) Hanni xa Yihowa konne manna keeraanchimmate lawishsha asse coyiꞌrinohu mayiraatiro laꞌno. Insa daafira xiinxallineemmo wote, (1) mayi qarri iillinonsaronna (2) ammanatenninna hajajamatenni insa lawishsha harunsa dandiineemmohu hiittoonniitiro ronseemmo.

NOHI 900 SAꞌꞌANNO DIRO HAJAJAMANNINNA AMMANAME HEEꞌRINO

4, 5. Nohira hiikku fonqolo ikkanno coyi iillinosi? Isi kaajje heeꞌrasi dhaggete yineemmohu mayiraati?

⁴ Nohira iillinosi qarra: Nohi awuri Heenooki yannara mannu Magano waajjannokkiha ikkino. Kuni manni Yihowa ‘aana nafa sao coyiꞌrino.’ (Yih. 14, 15) Yannate kiiro finqille lexxitanni hadhino. Isinni Nohi diro baatto “barshu [woy, cubbu] woꞌminota” ikkitino. Busha sokkaasine mannu biso uddidhe seenne adhite finqila ooso iltino. (Kal. 6:2-4, 11, 12) Nohi kayinni kuri manniwiinni baxxinoho. Isi Yihowa “albaanni ayirrinye [afiꞌrino]. . . . Nohi keeraanchoho; bunshe assannokkihonna Maganu ledo qaafanno manchooti.”—Kal. 6:8, 9.

⁵ Tini yaatto Nohi daafira maa anfeemmo gede kaaꞌlitannonke? Nohi Baote Wayi albaanni finqila alame giddo Maganu ledo qaafanni heeꞌrinohu xaa yannara mannu heeꞌrannoha 70 woy 80 diro calla diꞌꞌikkino. Isi Baote Wayira albaanni 600 meddi yaanno diro heeꞌrino! (Kal. 7:11) Qoleno hatte yannara Nohira ninke gede jawaachishannosihu ayyaanaamittete roduuwi dinosi; wole agurina roduuwisi giddo mittu nafa ayyaanaamittetenni jawaachishannosihu nooha dilawanno.b

6. Nohi worba ikkinota leellishinohu hiittoonniiti?

⁶ Nohi dancha mancho ikke heeꞌraꞌya calla ikkitanno yee dihedino. Hatteentenni isi ‘keeraanchimmannire kulino’ yaano, waajjikkinni mannaho Yihowa ammanannota duduwino. (2 Phe. 2:5) Soqqamaasinchu Phaawuloosi Nohi daafira coyiranni, “ammanatenni alamete soꞌrose leellishino” yee borreessino. (Ibi. 11:7) Konninni kainohunni mannu mishinosiha, giwinosiha woy wolu garinni gawajjinosiha ikkara dandaanno. Ikkirono isi ‘manna diwaajjino.’ (Law. 29:25) Hatteentenni Nohi worba ikkinota leellishino; ammanantino soqqamaanosira togoo worbimma aannohu Yihowaati.

7. Nohi markaawe seekki yannara mayi fonqoli iillinosi?

⁷ Nohi onte xibbe saꞌꞌanno diro Maganu ledo qaafi gedensaanni, Yihowa mannunna saada Baote Wayinni gattanno gede markaawe seekkara hajajinosi. (Kal. 5:32; 6:14) Nohira hattenne markaawe seekka shota diꞌꞌikkitinosi. Nohi konne looso loosanno wote mannu roore qacifatannositanna giwannosita afino. Ikkirono isi Maganoho hajajame ammanatenni markaawe seekka hanafino. Nohi “Maganu hajajinosire baala assino.”—Kal. 6:22.

8. Nohi Yihowa hasiisannosire wonshannosita addaxxannota leellishinohu hiitte doogganniiti?

⁸ Nohira maatesira hasiisannore wonshano fonqolo ikkitinosi. Baote Wayi albaanni mannu itanno sagale afiꞌrate sharrama hasiissannonsa; Nohino tenne assa hasiissinosi. (Kal. 5:28, 29) Ikkollana isi illachishinohu maalaamittete coyi aana ikkikkinni Yihowara soqqamate aanaati. Isi markaawe seekkinohu 40 woy 50 diri giddono ayyaanaamittesi agadhino. Baote Wayi gedensaannino Yihowa ledo noosi jaaloomi baikkinni 350 diro heeꞌrino. (Kal. 9:28) Ee, Nohi ammanatenninna hajajamatenni dancha lawishsha ikkinonke!

9, 10. (a) Ammanatenninna hajajamatenni Nohi lawishsha harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti? (b) Yihowa seera ayirrisittoro isi maa assannoheta addaxxa dandaatto?

⁹ Ammanatenninna hajajamatenni Nohi lawishsha harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti? Yihowaha xalala seera ayirrinseemmoha, alamete coyiꞌra anga wodhineemmokkihanna Maganu Mangiste balaxisiinseemmoha ikkiro Nohi lawishsha harunsinanni heeꞌnoommo. (Mat. 6:33; Yoh. 15:19) Togo assineemmo wote alame baxxannonkekkiti egennantinote. Lawishshaho adhanna adhamate daafiranna siimu xaadooshshi daafira, Maganu seera harunsineemmo daafira mite gobbara mannu xaadooshshu buusira suꞌmanke hunanno. (Milkiyaasi 3:17, 18 nabbawi.) Ikkirono ninkeno Nohi gede Yihowa waajjineemmo ikkinninna manna diwaajjineemmo. Hegere heeshsho aannonkehu Yihowa callaati.—Luq. 12:4, 5.

¹⁰ Ati Nohi lawishsha harunsa dandaattohu hiittoonniiti? Mannu mishiherono, suꞌmakki hunirono woy angate anje amadduherono woꞌmanka wote ‘Maganu ledo qaafatto?’ Ammanatenninna hajajamatenni Nohi lawishsha harunsittoro, Yihowa hasiisannohere wonshannohe.—Fil. 4:6, 7.

DAANIEELI BUSHU KATAMIRA HEEꞌRE MAGANOHO AMMANAMINONNA HAJAJAMINO

11. Daanieelinna sasu jaallasira Baabiloonete heedheenna mayi fonqoli iillinonsa? (Hanafote noo misile lai.)

¹¹ Daanieelira iillinosi qarra: Daanieeli kaphu magannanna diginte batidhinohu Baabiloonete katamira qafadame heeꞌrino. Qoleno Baabiloonete manni Yihudoota woffi asse laꞌꞌanno, hattono insano ikko Maganonsa Yihowa mishanno. (Far. 137:1, 3) Tini Daanieelinte gede ammanaminoha wole Yihudu manna baasa dadillissinoti egennantinote! Daanieelinna sasu jaallasi yaano Hanaaniya, Mishaeelinna Azaariya mootete soqqamate qajeeltanni noo daafira mannu baalu insa aana illachishanno. Insa ittanno sagale nafa wolu manni doorannonsa. Ikkollana Daanieeli “mootete sagale itatenninna woyinete xajje agatenni battaawannokki gede” qorophino.—Dan. 1:5-8, 14-17.

12. (a) Daanieelira hiitti dancha akatta noosi? (b) Yihowa Daanieeli baxannota leellishinohu hiittoonniiti?

¹² Daanieelira woluno fonqolo ikkannori iillinosi; isira baxxitino dandoo noosi daafira lowo qoosso uyinoonnisi. (Dan. 1:19, 20) Daanieeli kayinni tennenni kainohunni naaxxaleessanna booꞌnaleessa diꞌꞌikkino; hatteentenni isi ayirrinyu hasiisannohu Yihowa ikkinota coyire umosi heeshshi assannohanna dhukasi afinoha ikkinota leellishino. (Dan. 2:30) Yihowa Daanieeli Nohinna Iyyoobi gede keeraanchimmate lawishsha ikkinota coyiꞌrinohu Daanieeli wedellichu heeꞌreennaati. Maganu konni garinni Daanieeli ammanasi garahoni? Ee garankolla! Korkaatuno Daanieeli heeshshosi diro woꞌma Maganoho ammanamino, hattono hajajamino. Maganu sokkaasinchi Daanieeli “Maganu lowo geeshsha baxannohe” yiinosihu isira 90 diri balla ikke heeꞌreennasi ikkikki digatino.—Dan. 10:11.

13. Yihowa Daanieeli silxaane afiꞌranno gede assinohu mayira ikkara dandaanno?

¹³ Daanieeli Magano hagiirsiisino daafira, Baabiloonete, hattono Meedooninna Faarsi gashshooti giddo lowo silxaane uyinoonnisi. (Dan. 1:21; 6:1, 2) Gibitsete heeꞌrinohu Yooseefi, hattono Faarsi gashshooti giddo heeꞌrinori Asteerinna Merdookiyoosi gede Daanieeli togoo silxaane afiꞌre dagasi kaaꞌlanno gede assinohu Yihowa ikkara dandaanno.c (Dan. 2:48) Hiziqeelinna wolu qafadame haꞌrinohu Yihudu manni Yihowa konni garinni irkisanni noonsata afansa lowo geeshsha sheshifachishshinonsati egennantinote!

14, 15. (a) Ninke heeꞌnoommo yanna Daanieeli heeꞌrino yanna labbannohu ma garinniiti? (b) Ooso iltinori Daanieeli anninna ama lawishshinni maa rossanno?

¹⁴ Ammanatenninna hajajamatenni Daanieeli lawishsha harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti? Heeꞌnoommo alame amanyootu maaeellenna kaphu maganna batidhinote; “agaaninte galtannowa” ikkitinotinna alame woꞌmate noota kaphu ammaꞌno riqibbannoti Bayira Baabiloone manna soꞌrisiissanni no. Tenne hendiro ninke heeꞌnoommohu manni gobbaraati yaa dandiinanni. (Aju. 18:2, NW) Konni daafira, mannu qacifatinkerono baxxinoommore ikka hasiissannonke. (Maq. 13:13) Konnira Daanieeli gede ninkeno Maganunniwa shiqa hasiissannonke. Umonke heeshshi assineemmoha, Magano addaxxineemmohanna isira hajajammeemmoha ikkiro, ninkeno Isi albaanni “muxxe” ikkineemmo.—Hag. 2:7, NW.

¹⁵ Ooso iltinori, Daanieeli anninna ama lawishsha harunsa dandiitanno. Hiittoonni? Daanieeli qaaqqu noo yannara Yihudu gobbara bunshe batidhinoha ikkirono, isi Magano baxannoha ikke lophino. Ikkollana isi Magano baxannoha ikkinohu iimi uullanni kae diꞌꞌikkino! Tini annisinna amasi seekke qajeelsinosita leellishshanno. (Law. 22:6) Daanieeli yaanno suꞌmi “Yoo Yaannoehu Maganoho” yitanno tiro afiꞌrino; tini umise annisinna amasi Magano waajjannoha ikkinota leellishshanno. Konni daafira annuwanna amuuwa, hexxo mudha agurtine oosoꞌne cincitine rosiisse. (Efe. 6:4) Qoleno ledonsa huuccatto assidhe, hattono insara huuccensa. Qullaawu Maxaafi halaali wodaninsara qaꞌmiranno gede assate sharrantinanni wote, Yihowa maassiꞌrannoꞌne.—Far. 37:5.

IYYOOBI FAFFOTE YANNARANO IKKO QARRU YANNARA AMMANAMINOHONNA HAJAJAMANNOHO

16, 17. Iyyoobira hiikku fonqoli iillinosi?

¹⁶ Iyyoobira iillinosi qarra. Iyyoobira addi addi fonqoli iillinosi. Qarru iillasira albaanni “jirotenninna jawaantetenni isi geeshsha ikkanno manchi soojjaati gobbara dino.” (Iyo. 1:3) Isi hoqino dureessaati, maccahonna ayirrado manchooti. (Iyo. 29:7-16) Iyyoobira kuni baaluri noosiha ikkirono, wole manna baala roorannohu, woy Maganu hasiisannosikkihu gede asse dihedino. Isinni Yihowa iso “soqqamaanchoꞌya” yee woshshinosi, hattono ‘isi keeraanchohonna suwashshoho, qoleno bushu coyiwiinni fafe ane ayirrisanno manchooti’ yee farciꞌrinosi.—Iyo. 1:8.

¹⁷ Ikkollana shiima yanna giddo Iyyoobi heeshsho woꞌmunni woꞌma soorrantino. Iso angate anje amaddinosi, hattono hexxo mudhino. Ninke Iyyoobira konne qarra baala abbinosihu Sheexaane ikkinota anfoommo; Sheexaanu, Iyyoobi Maganoho soqqamannohu horo afiꞌrino daafiraati yee suꞌmasi hunino. (Iyyoobi 1:9, 10 nabbawi.) Yihowa tenne lashshi asse diagurino. Hatteentenni Isi Iyyoobi ammaname soqqamannosihu baxillunni kae ikkinota leellishanno faro faninosi.

18. (a) Iyyoobi ammaname heeꞌrasi dhagge ikkitannohehu mayiraati? (b) Yihowa Iyyoobira assinori, Isi daafira maa rosiisannonke?

¹⁸ Sheexaanu xagarrotenni Iyyoobira babbaxxinoha buutote qarra iillishe, Iyyoobi qarra abbinoehu Maganoho yee hedanno gede assate woꞌnaalino. (Iyo. 1:13-21) Hakkiinni sase jaallasi suꞌmira sheshifachinsheemmosi yite marte, Maganu qorichishanni noosihu gede assite coyidhe roore hexxo mudhanno gede assitino. (Iyo. 2:11; 22:1, 5-10) Iyyoobi kayinni ammaname heeꞌrino. Isi gara ikkinokkire coyirino woti nooha ikkirono, Yihowa Iyyoobi konni garinni coyiꞌrinohu lowo qarri iillinosihura ikkinota huwatino. (Iyo. 6:1-3) Sheexaanu Iyyoobira qarra iillishinoha calla ikkikkinni, busha qaallanni madiissinosi; Yihowa kayinni Iyyoobi hexxo mudhe kaadinosikkita huwatino. Iyyoobira iillinosi qarri goofi gedensaanni, Yihowa alba noosirinni ero asse uyinosi, hattono hakkunni gedensaanni 140 diro heeꞌranno gede assinosi. (Yai. 5:11) Tenne yannarano Iyyoobi Maganoho hajajamanni heeꞌrino. Tenne mayinni anfeemmo? Hiziqeeli kuni birxichi xintamino qummeeshsha borreessi yannara Iyyoobi reyinku lowo diro ikkino.

19, 20. (a) Ammanatenninna hajajamatenni Iyyoobi lawishsha harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti? (b) Maganu gede woloota marara dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹⁹ Ammanatenninna hajajamatenni Iyyoobi lawishsha harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti? Heeꞌnoommo gari baxihano ikkiro, heeshshonke giddo woꞌmanka wote Yihowa balaxisiisa, woꞌmunni woꞌma iso addaxxanna woꞌmu wodaninni isira hajajama hasiissannonke. Qoleno Iyyoobinni roore togo assineemmo gede kakkayisannonke korkaati noonke. Hanni hedi: Ninke Sheexaanunna xagarrosi daafira lowore anfoommo. (2 Qor. 2:11) Qullaawa Maxaafa uyinke Magani galatamona, Qaalisi, roorenkanni Iyyoobi maxaafi Isi mannu oosora qarru iillara fajjinohu mayiraatiro anfeemmo gede kaaꞌlinonke. Daanieeli masaalino masaalonni, Maganu Mangiste Yesuusi Kiristoosi moohino gashshoote ikkitinota huwantoommo. (Dan. 7:13, 14) Qoleno tini Mangiste muli yanna giddo qarra baala hegerera huntannota anfoommo.

²⁰ Iyyoobi lawishshi buutote qarra cince heeꞌranni no roduuwanke marara hasiissannonketa leellishano. Iyyoobinte gede, togoo roduuwi giddo mitu gara ikkinokkire coyidhanno woti heeꞌrara dandaanno. (Ros. 7:7) Ikkollana tennera insa bushiisha agurre mararro leellishanna qarransa wodanchate woꞌnaala hasiissannonke. Hatto assineemmoha ikkiro, baxillaanchunna maaranno Anninke Yihowa lawishsha harunsineemmo.—Far. 103:8.

YIHOWA “KAAJJISHANNOꞌNE”

21. Nohira, Iyyoobiranna Daanieelira iillinonsari 1 Pheexiroosi 5:10 noo hedo gara ikkitinota leellishannohu hiittoonniiti?

²¹ Nohi, Daanieelinna Iyyoobi babbaxxitino yannara heedhinohanna addi addi fonqoli iillinonsaha ikkirono, iillinonsa qarra qeelte saꞌino. Insa xagge soqqamaasinchu Pheexiroosi coyiꞌrinore qaangeemmo gede assitannonke; isi togo yiino: “Shiima yanna geeshsha qarra adhitinohu gedensaanni, . . . elto baalate Magani, . . . amadinoꞌne qarrinni gatisannoꞌne; irkisannoꞌne; kaajjishannoꞌne; teesiisannoꞌne.”—1 Phe. 5:10.

22. Aananno birxichira maa ronseemmo?

²² Pheexiroosi qullaawu ayyaaninni borreessinori, Yihowa soqqamaanosi kaajjitenna ammanante heedhanno gede kaaꞌlannonsata ammanannota leellishanno. Tini hedo yannankera noohu Maganu mannirano loossanno. Baalunku Yihowa kaajjishankera hasiꞌneemmo, hattono goofimarchu geeshsha iso magansiꞌnanni heeꞌrate halchineemmo. Konni daafira, ammanatenninna hajajamatenni Nohi, Daanieelinna Iyyoobi lawishsha harunsa hasiissannonke. Aananno birxichira ronseemmonte gede, insa ammanante heedhanno gede kaaꞌlinonsahu qaru coyi Yihowa seekkite afansaati. Kuni manni Yihowa insawiinni hasiꞌrannore ‘seekke egennino.’ (Law. 28:5) Ninkeno togo assa dandiineemmo.