Kiristaanu Heeshshonna Soqqanshote Xiinxallote Maxaafichora Qummi Assinoonni Borro—Arfaasa 2021
ARFAASA 4-10
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | LEEWAAWOOTA 18-19
“Amanyootunni Xuru Nookkire Ikkine Heeꞌno”
Sheexaanu Woshshaado Qorophe!
Yihowa, Israeele qooxeessinsara heedhanno daga assitannohu bushu assooti daafira coyiꞌranni togo yiino: “Haaꞌre masseemmoꞌne gobbahu Kanaꞌꞌaani manni assannore assitinoonte; . . . Baatto nafa gattukkinni battaabbino; anino cubbisera yee qorichishoommose.” Qullaawa ikkinohu Israeelete Magani, Kanaani manni heeꞌranno heeshsho battaabbinota ikkasenni kainohunni, baattonsa nafa battaabbinota coyiꞌrino.—Lew. 18:3, 25.
Yihowa Mannasi Massaganno
13 Kuri ammanantino mootoolla, uminsa hayyonni gashshitannotenna xeertisse heda dandiitannokkite wole daga mootoollanni lowo geeshsha baxxitinote. Kanaani manni gashshaano hunda, mannu macca gibbannore assanno; lawishshaho, fiixu ledo, meyati meyate woy labbaahu labbaahu ledo, hattono saadate ledo siimu xaadooshshe assannoho; qoleno ooso kakkalannohonna kaphu maganna magansiꞌrannoho. (Lew. 18:6, 21-25) Hakkiinni saeno, Baabiloonetenna Gibitsete manna massaggannorira Maganu Israeelete uyinote gedeeti sayinsete ledo sumuu yitannoti fayyimma agadhate kaaꞌlitanno higge dinonsa. (Kir. 19:13) Hundihu Maganu manni kayinni ammaname massaginonsa manni ayyaanaamittetenni, amanyootunninna bisunni xuru nookkire ikke heeꞌrate kaaꞌlinonsa gara afino. Tini, ammanantino albisaano massaganni noohu Yihowa ikkinota leellishshannote.
Bunshe Hunate Maganu Maa Assanno?
Wodana kaajjite heeshshonsa biddi assiꞌra gibbannorinna bunshe assa agura hasidhannokkiri hiikkitannoyya? Maganu Qaali togo yee xawise kulanno: “Uullate aana suwaddu manni calla heeꞌranno; qoleno mishsho noonsakkiri ise aana gattanno. Bushuullu kayinni uullate aaninni qocci yitanno; qoleno hantaalaammu ise aaninni hoꞌlitanno.” (Lawishsha 2:21, 22) Bushare assinanni gede xixxiiwannohu bushu manni diheeꞌranno. Salaame woꞌmitinote hattee yannara, hajajantannori mannu ooso ragidhino cubbinni galte hossanni keeraaꞌmitanno.—Roomu Sokka 6:17, 18; 8:21.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
w06 6/15 22 guf. 11
“Seerakki Lowo Geeshsha Baxeemmo”
11 Muse Seeri giddo nooti fishsha xinqirate daafira kultannoti layinki hedo Maganu mannisira hedannota leellishshannote. Yihowa Israeelete manni gide mixxanno woyite, middannori agurte saꞌinoha buxane xinqidhanno gede agurtara hajajinonsa. Baatto loosidhannori gatinsa qaccera noo gide fiite mixxa, agurte saꞌino woyine woy ejersu guma adha didandiitanno. Gate habbe hadhino nadalano wirro adha didandiitanno. Tini, buxane, wole gobbanni dayino manna, anniweelonna amiweelo hattono gunnoota kaaꞌlitannote baxillu qixxaawooti. Fishsha xinqira daafursanno looso ikkinoti egennantinote; ikkirono tini qixxaawo buxane huucciꞌrate fultannokki gede assitannonsa.—Leewaawoota 19:9, 10; Marro 24:19-22; Faarso 37:25.
w02 2/1 29
Nabbawaano Xaꞌmitanno Xaꞌmo
Fiixu ledo adhamate daafira Muse Seeri kulannore baala yannankera kiristaanu harunsa hasiissannonsa?
Yihowa Israeelete mannira uyino Seeri adhanna adhamate daafira baalare tittire dikulanno. Ikkirono mite adhanna adhama hoolanno. Lawishshaho, Leewaawoota 18:6-20 ‘fiixu ledo’ adhama hasiissannokkita kultanno. Tini hedo “fiixu ledo siimu xaadooshshe” assa hasiissannokkita xawisse kultanno. Kiristaanu Muse Seeri hunda nookkiti egennantinote. (Efesooni Sokka 2:15; Qolasiyaasi Sokka 2:14) Hatto yaa kayinni Kiristaanu adhamate hedanno woyite konne seera lashshi assanno yaa diꞌꞌikkino. Hatto assa hasiissannosikkihu duuchu korkaati no.
Umihunni, mite gobbara muli fiixi adhamannokki gede hoolannohu gashshootu fushshino seeri no; Kiristaanu qole heeꞌranno gobbara noo gashshooti fushshino seerira hajajama hasiissannonsa. (Maatewoosi 22:21; Roomu Sokka 13:1) Togoo seeri gobba gobbate garinni babbaxxanno. Rooru yannankera fushshinoonnihu togoo seeri sirchunni saꞌꞌannore hoolateeti. Muli fiixi ledo adhama sirchunni saꞌꞌanno dhibbira reqecci assitaranna ilamanno qaaqqi laanshaawanno gede assitara dandiitannota anfoonni. Adhamate hedanno Kiristaani konni korkaatinni kainohunninna ‘gashshaanote hajajamanno’ daafira, heeꞌranno gobba adhamate daafira fushshitino seera ayirrisanno.
Qoleno mittu manchi heeꞌrannowa qooxeessu budi garinni gimbannirinna gimbannikkiri no. Rooru budira muli fiixi ledo adhama shagaggiꞌnannire ikkino daafira fiixu ledo adhama hoolanno seerinna wodho noonsa. Fiixu ledo adhama hoolanno seeri budu garinni babbaxxanno; ikkirono Ze Insayikilopiidiya Biritaanika yinanni maxaafi togo yiino: “Xaphoomunni laꞌniro, adhamate hedino manni fiixoomi roore gamba yaannoha ikkiro, insa adhama hoolanno seeri roore kaajjanno woy togoo manni assannohuno siimu xaadooshshi roore shagaggiꞌnanniho.” Konnira Kiristaanu mereeronsa noo fiixoomi adhama hoolannokkiha ikkirono, Songote suꞌminna Maganu suꞌmi mishamannokki gede heeꞌranno qooxeessira noo bude lashshi diassanno.—2 Qorontoosi 6:3.
Maganu uyinonke tiiꞌꞌinke yaannonkereno lashshi diassineemmo. Baalunku mannira gara ikkinorenna ikkinokkire hattono danchanna busha bade afate dandoo noonsa. (Roomu Sokka 2:15) Tiiꞌꞌinsa bunshe assatenni kainohunni dillaawinokkiha ikkiro, garanna gara ikkinokkire hattono bushanna makkiꞌnannire kulannonsa. Yihowa Israeelete muli fiixi ledo adhamate daafira kulanno seera uyinsa woyite tenne kulinonsa. Isi togo yiino: “Heedhinoonni gobba manni Gibitsennihu assannore assitinoonte; haaꞌre masseemmoꞌne gobbahu Kanaꞌꞌaani manni assannoreno assitinoonte; wogansano haꞌrunsitinoonte.” (Leewaawoota 18:3) Kiristaanu Qullaawu Maxaafinni qajeelino tiiꞌꞌinsa yaannore dulli assannokki daafira, mannaho garanna gara ikkinokkirira noonsa lao tiiꞌꞌansa huntara diwodhanno.—Efesooni Sokka 4:17-19.
Ikkina mayyaa dandiineemmo? Kiristaanu Muse Seeri hunda nookkiha ikkirono, tiiꞌꞌinsa muli fiixi ledo yaano, annunna beetto, amanna beettu hattono roduunna rodoo mimmitu ledo adhama gara ikkitinokkita xawise kulannonsa. Kiristaanu, fiixoominsa muliha ikka hoogirono, heedhanno gobba adhanna adhamate daafira fushshitino seeranna heedhanno qooxeessi bude dideanno. Qullaawu Maxaafi, “Adhanna adhama baalunku ayirrisannota ikkito” yee hajajinonke hajajo agadhate konne coye seekkine heda hasiissannonke.—Ibiraawoota 13:4.
ARFAASA 11-17
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | LEEWAAWOOTA 20-21
“Yihowa Manni Alametewiinni Baxxinoho”
w04 10/15 11 guf. 12
Gannatete Hexxo Ammanatto Gede Assannoheri Maati?
12 Ikkirono shotinse laꞌꞌa hasiisannonkekki coyi no. Maganu Israeelete manna togo yiino: “Techo ani eemmoꞌne hajajo baala agadhitiniro, Yordaanoosi tayissine fulatenna baatto ragiꞌrate wolqa afidhinanni.” (Marro 11:8) Leewaawoota 20:22, 24teno tenne baatto daafira togo yine kulloonni: “Heedhinara haaꞌre masseemmoꞌne baatto tuffannoꞌnekki gede, wogaꞌyanna seeraꞌya agadhe; yoommoreno wonshe. Kiꞌne kayinni baattonsa ragidhinanni; malawunna ado lolakkanno gobba iqqammoꞌnera hexxo oommoꞌne.” Insa Hexxote Gobba ragidhannohu Maganu Yihowa ledo danchu jaaloomi heeꞌrinsarooti. Maganu Baabiloone Israeele horritannonna heedhanno gobbanni baꞌanno gede assinohu isira hajajama gibbinohuraati.
it-1 1199
Ragge
Mittu manchi reyiro hakko manchi jajja baala raggete qoosso noosi manchi adhanno. Ragge kulate Ibiraawootu afiinni nakaali yinanni qaale horoonsiꞌnoonni (suꞌma ikkiro, nakaalahi yinanni). Kuni qaali ragge woy iqqa adhatenna aate daafira kulannoho; tini ragge annunni beettoho, beettunni beettu beettira saꞌannote. (Ki 26:55; Hi 46:18) Yarashi yaannohu Ibiraawootu qaale ‘raggete’ qoosso noosiha kulate horoonsiꞌnoonniha ikkirono, duucha woyite kayinni ‘raggete’ qoosso nookkiha ragiꞌrate daafira kulate horoonsiꞌnoonni. (Ka 15:3; Le 20:24) Kuni qaali olantotenni ‘shorre huna’ yitanno tirono afiꞌrino. (Mar 2:12; 31:3) Raggete ledo amadisiinse kulloonniha Giriikete qaale kileeroosi yinanni; kuni qaali umo “hixa” yaanno tiro afiꞌrinoho; hakkiinni “qeecha” yitanno tiro afiꞌrinoha ikkino; jeefoteno “ragge” yitanno tiro noosiha ikkino.—Mt 27:35; Soq 1:17; 26:18.
it-1 317 guf. 2
Cea
Nohi Baote Wayi gedensaanni keeraancho ikkitino “cea” wole saada ledo kakkalo asse shiqishino. (Ka 8:18-20) Hakkunni gedensaanni Maganu mannu ceate maala itanno gede fajjino; mundee kayinni ita didandaanno. (Ka 9:1-4; Le 7:26; 17:13 ledo heewisiisi.) Hakkawaro kakkalote shiqinshannita mite cea keeraanote yinannihu Maganu kulinori heeꞌreenna ikkara dandaanno; Qullaawu Maxaafi xagge leellishshanno garinni Maganu Musera Seera aasi geeshsha sagalimmate horoonsiꞌnanni cea giddo ‘battaabbinote’ yinanniti dino. (Le 11:13-19, 46, 47; 20:25; Mar 14:11-20) Mite cea kakkalo assine shiqishate ‘battaabbinote’ yinoonnihu mayiraatiro Qullaawu Maxaafi dikulanno. Battaabbinote yinoonni cea giddo roore ugaaxxannotenna reyinore ittannote. Kuni seeri haaru gondoori xintamihu gedensaanni loosa agurino; Maganu ajuujatenni Pheexiroosira tenne xawise kulinosi.—Soq 10:9-15.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
it-1 563
Huduuxxa
Maganu Seeri reyino mannira yine biso huduuxxinannita hoolanno. (Le 19:28; 21:5; Mar 14:1) Israeele hatto assitannota hoolloonnihu insa Yihowara qullaawa mannanna baxxino jajjasi ikkitino daafiraati. (Mar 14:2) Hakko daafira Israeele kaphu ammaꞌno rosichiwiinni xeertidhe heeꞌra hasiissannonsa. Qoleno reyino manni noo gara afinohunna reyitinorira kaote hexxo noonsata seekke afino manchi reyinohura quwa sae dadille isonooto gawajja dihasiissannosi. (Da 12:13; Ib 11:19) Qoleno, Yihowa Israeele reyino mannira yite biso huduuxxitannota hoolasi insara isi kalaqinohu mannu bisira ayirrinyu heeꞌrannonsa gede assitannonsa.
ARFAASA 18-24
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | LEEWAAWOOTA 22-23
“Israeele Ayirrissannoti Diru Ayyaanna Ninkera Afidhino Tiro”
it-1 826-827
Timu Ayyaana
Timu Ayyaanihu umi barri qullaawa gambooshsheeti; qoleno sambataho. Layinki barra yaano Niisaani 16nni hayixunniha umi laalcho kakkalaasinchoho abbinanni; Paalestiinu gobbara umo iillanno gidi hayixeho. Ayyaana ayirrinsara albaanni haarote iillitino shoye, tima woy xoxxoo ita didandiinanni. Kakkalaanchu umi laalchi nadala Yihowara kakkalo asse shiqishannohu kawanna kaꞌꞌa milli asseeti; mitto diro ikkinosiha muso noosikkiha geꞌrechu goco zayitetenni liinsoonni gidinna agattote fushshaati ledo shilqote kakkalo asse shiqishanno. (Le 23:6-14) Aye gideno ikko bullee kakkalote darga shilqisha hasiissannota kulanno seeri nookkiha ikkirono, gedensoonni kakkalaasine hatto assa hanaffino. Konne ayyaana ayirrinsanni woyite, mannu umi laalcho kakkalo asse shiqishiꞌrannohu gaamote deerrinni calla ikkikkinni mitte mittenti maate woy Israeelete giddo iqqu noosihu mittu mittunku manchi galatu kakkalo shiqishiꞌra dandaanno qixxaawo no.—Fu 23:19; Mar 26:1, 2.
Afiꞌrino tiro. Israeele tenne yannara shiishinokki tima ittannohu Yihowa Fulo 12:14-20te Musera uyino seeri garinniiti; kiiro 19 “lamalu barri geeshsha shiishinori mineꞌne heeꞌroonke” yite kaajjishshe kultanno. Marro 16:3te shiishinokki tima “qarru tima” yinoonni; tini Yihudu manni Gibitsete gobbanni wiinamunni fulinota diru kiiro qaaganno gede assitannonsa (hakka woyite insara liisidhino gidi fulanno yanna dinonsa [Fu 12:34]). Konnira kuni timi insa qarrunna borojjimate giddonni fultinota qaagganno gede assannonsa; Yihowa umisi togo yiino: “Heeshshoꞌne diri baalunkunni [Gibitsete gobbanni] fultinoonni barra qaagginanni.” Israeelete daga wolapho afidhinotanna Yihowa gatisaanchonsa ikkinota huwatansa, diru giddo sase hinge ayirrinsanni ayyaani giddo umiha ikkinohu konni ayyaanira gara ikkitino lao heedhannonsa gede assitannonsa.—Mar 16:16.
it-2 598 guf. 2
Phenxeqosxe
Sindenniha umi laalcho shiqinshanni gari hayixunniha umi laalcho shiqinshanni garinni baxxinoho. Lame kiilo (4.4 L) liiqo sindete bullee irshote ledo karsiinse lame tima gannanni. Insa konne ‘tima mininsanni abbitanno’ gede kulloonninsa; hatto yaa insa konne tima gantannohu qullaawu coyiꞌra qixxeessinanni garinni ikkikkinni ittara gaꞌnitanno garinni qixxeessitanno. (Le 23:17) Konne tima shilqote kakkalonna cubbu kakkalo hattono mittimmate kakkalora shiqinshannihu lamu goci ledo shiqinshanni. Konne tima gocu maali ledo kawanna kaꞌꞌa milli assitanno; tini, kakkalo Yihowara shiqqinota leellishshanno. Timanna goco kakkallihu gedensaanni kakkalaanchu mittimmate kakkalo garinni itanno.—Le 23:18-20.
Yihowa Dirijjite Ledo Albaagge Hadhanni Nootto?
11 Yihowa dirijjite hawaariya Phaawuloosi uyinota aante noo amaale harunsineemmo gede duudhe kultannonkehu uminke xiqimeraati. Isi togo yiino: “Baxillehonna danchu loosira kakkaꞌꞌa dandiineemmo gede mimmito towaaxxino; qoleno mitootu roso assidhino gede mitteenni gamba yaanke agurroonke; hatteentenni barru shiqe dayinota laꞌinanni albinni roore mimmito jawaachinsho.” (Ibi. 10:24, 25) Isiraeele diru dirunku ayirrissanno ayyaannanna Yihowa magansiꞌrate xaaddannohu wolu gambooshshi ayyaanaamittetenni jawaachishannonsaho. Qoleno, Nehimiya diro ayirrinsihu gedeehu Daasu Ayyaani qole hagiirru yannaati. (Wol. 23:15, 16; Neh. 8:9-18) Ninkeno songote gambooshshinninna jajjabba gambooshshuwanni hattoo horo afiꞌneemmo. Ayyaanaamittete fayyimmankeranna hagiirreho yine qixxeessinoonnita tenne qixxaawo seekkine horoonsiꞌno.—Tit. 2:2.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
Minshe Nookkire Ikkitine Heedhe!
3 Maganu soqqamaasine minshe nookkire ikkitinota leellisha dandiitannohu hiittoonniiti? Yihowa woꞌmu wodaninninna geedote baxillinni baxxe, hattono woꞌmante yannara isi fajjo assiteeti. Hanni Qullaawu Maxaafi giddo minshe nookkire ikka yaanno qaali mayi tiro afiꞌrinoro laꞌno. Minshe nookkire ikkate yaa, xalala, keeraancho woy xeꞌne nookkire ikkate yaate. Lawishshaho Muse Seeri, Yihowara kakkalo assine shiqinshanni saada keeraancho woy muso afidhinokkita ikka hasiissannota kulanno. (Lew. 22:21, 22) Maganu manni naaffinota, macca taꞌinota woy ille baꞌinota, hattono dhiwantino saada kakkalo asse shiqishara difajjinanni. Yihowa isira kakkalo assine shiqinshanni saada xalala, keeraancho woy xeꞌne nookkita ikkitara hasiꞌranno. (Mil. 1:6-9) Yihowa keeraanchimma woy xalalle hasiꞌrasi dhagge diꞌꞌikkitannonke. Mayira? Dikkotenni mitore hidhineemmo woyite lawishshaho laalo, maxaafu woy wolu uduunni muso nooha woy gama wido dadhaminoha ikkiro hakkonne uduunne hidha dihasiꞌneemmo. Ninke baalunku xeꞌne nookkire hidha hasiꞌneemmo. Hatteente gede Yihowa, isira noonke baxillinna ammanama woꞌmanna xeꞌne nookkita ikkitara hasiꞌranno.
w07 7/15 26
Nabbawaano Xaꞌmitanno Xaꞌmo
Gide mindanni yanna hanaffannohu Israeelete labballi baalu Timu Ayyaana ayirrisate gamba yaanno woyite ikkina, qullaawu minira massinanniha hayixunniha umi laalcho midannohu ayetiyya?
Muse Seeri Israeele togo yee hajajino: “Labballiꞌne baalu dirunni sase hige, Mararrote Ayyaanira, Gide Gamba Assinanni Ayyaaniranna Daasu Ayyaanira, doodhanno dargira Maganiꞌne Kaaliiqi albira shiqqona.” (Marro 16:16) Moote Selemooni yannanni kayise Yihowa doodhino base Yerusaalamete nooho qullaawa mineeti.
Diru giddo ayirrinsannihu konni sasu ayyaani giddo umiha ayirrinsannihu badheessu woggaraati. Konne Timu Ayyaana Niisaani 14nni Faasiku Ayyaana ayirrinsihunni layinki barrinni hananfe lamala barra yaano Niisaani 21 geeshsha ayirrinsanni. Qullaawa barru kiiro garinni dirunniha umi laalcho gamba assa hananfannihu ayyaana ayirrinsihunni layinki barra yaano Niisaani 16nniiti. Hakko barra kakkalaanote biili hayixunnita “umi nadala” haaꞌre qullaawu mini giddo Yihowa albaanni kawanna kaꞌꞌa milli assanno. (Leewaawoota 23:5-12) Labballu baalu Timu Ayyaana ayirrisara gamba yaa hasiissannonsaha ikkina, konne fushshaate assine shiqinshanni gide ayi midannoyya?
Timu Ayyaana ayirrinsanni yannara baalunku Israeelete manni umiha gidu laalcho Yihowara fushshate asse aanno gede hajanjoonni. Mittu mittunku Israeelaawichi gide mide qullaawu minira abba hasiissannosi yaa diꞌꞌikkino. Hatteentenni tenne hajajo wonshannohu Israeelete daga riqiwe boode mannaati. Hakko daafira Israeelete daga riqiwannohu boodu manni qooxeessaho hayixu irsha haꞌre Timu Ayyaanira shiqanno hayixe midanno. Mittu maxaafi tenne daafira kulanni togo yiino: “Yerusaalamete noo gidi midate iilliro hakkiichinni haaꞌnanni; iilla hoogiro kayinni Israeelete gobbanni ayewiinnino haaꞌra dandiinanni. Konne gide sasu manni gimboolanna haanto adhe haꞌre midanno.” Hakkiinni hayixu nadala Yihowara shiqishanno gede kakkalaanote roorrichiwa abbinanni.
Israeele gidunniha umi laalcho shiqishshanno gede hajanjoonninsa hajajo, Maganu baattonsanna gidensa maassiꞌrino daafira galatu noonsata leellishshanno faro fantannonsa. (Marro 8:6-10) Ikkirono shiqishshanno fushshaati “albillitte daara noohu danchu coyi hincilaallooti.” (Ibiraawoota 10:1) Yesuusi reyotenni kainohu Niisaani 16, 33 M.D, Yihowara gidunniha umi laalcho shiqinshanni barraati. Soqqamaasinchu Phaawuloosi Yesuusi daafira togo yee borreessino: “Kiristoosi reyitinorira reyotenni kaꞌꞌate umiha ikke, halaalinta reyotenni kaino. . . . Kuni ikkannohuno bado badosinniiti: Umiha ikke Kiristoosi kaꞌꞌanno; isi daanno woyite isire ikkitinori kaꞌanno.” (1 Qorontoosi 15:20-23) Kakkalaanote biili Yihowa albaanni kawanna kaꞌa milli asse shiqishannoti umi laalchi nadala reyotenni kainohu Yesuusi Kiristoosira caaleho; umo reyotenni kae hegere heeshsho afiꞌrinohu isooti. Konnira Yesuusi mannu cubbunna reyotenni keere fulanno faro fanino.
ARFAASA 25-31
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | LEEWAAWOOTA 24-25
“Iyyoobeeliyu Dironna Albillitte Dagganno Wolapho”
it-1 871
Wolapho
Wolaphote Magano. Yihowa wolaphote Maganooti. Isi Israeele Gibitsete gobba borojjimmanni wolassinonsa. Isi hajajosi agadhitannoha ikkiro hasidhanno wolapho afidhannota kulinonsa. (Mar 15:4, 5) Daawiti Yerusaalamete katamira “keeru ikko” yee coyiꞌrino. (Fa 122:6, 7) Seeru mittu manchi buxiro umisiranna maatesira hasiisannore afiꞌrate isonooto borojjimmate hirara dandaannota kulanno. Ikkirono seeru borojjicho ikkino Ibiraawichi lamalki diro wolapho afiꞌrannotano kulanno. (Fu 21:2) Iyyoobeeliyu (50ki diro ikkannoreeti) diro Israeelete gobbara wolapho lallambanni. Mittu mittunku borojjicho ikkino Ibiraawichi wolaphe qaesi higanno.—Le 25:10-19.
it-1 1200 guf. 2
Ragge
Baatto ilamatenni ilama saꞌanni mitte maate giddo heedhanno jajja ikkitino daafira hegerera wolu manchita ikkitanno gede dihirranni. Baatto hirranni yinannihu boodu diri geeshsha wolu manni loosiꞌranno gede kontiraata uyineeti; baattote waaga murrannihu aane daanno Iyyoobeeliyu geeshsha mageeshshi diro horoonsiꞌnanniro hendeeti; baattote anni Iyyoobeeliyu iillara albaanni baattosi woxxa hoogiro Iyyoobeeliyu diro baatto qollannisi. (Le 25:13, 15, 23, 24) Kuni seeri katamu gobbanni noo minnarano loosanno; korkaatuno katamu gobbanni noo minna irshu gede assine kiirranni. Katamu giddo noo minna annisi woxxa dandaannohu mittu diri giddo callaati; mitto diro sairo minu hidhi anni jajja ikke gatanno. Katamu giddo noo minna Leewaawootunnita ikkituro insa dandiitu yannara woxxa dandiitanno; korkaatuno insara iqqu dinonsa.—Le 25:29-34.
it-2 122-123
Iyyoobeeliyu
Israeelete daga Iyyoobeeliyu seera agadhansa xaa yannara batinye gobbuwara ikkanni noohu dadillisanno coyi iillannonsakki gede kaaꞌlitinonsa; xaa yannara alamete buluulte buxxinorinna hoqqe durooꞌmitinori no. Mittu mittunku manchi afiꞌranno horo Israeelete daga kaajjitanno gede assitanno; korkaatuno miinju qarrinni kainohunni buxannohu diheeꞌranno; baalunku manni noosi dandoo horoonsiꞌre loose daga kaaꞌla dandaanno. Yihowa Israeele loosidhannore maassiꞌrannonsanna rosiisannonsa daafira, insa isira hajajantu geeshsha gashshootinsa atootu noohanna qarru nookkiha ikkanno; konne assa dandaannohu Magano callaho.—Is 33:22.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
w09 9/1 22 guf. 4
Hanqisannori Tuncu Yaannonke Woyite
Mittu Israeelaawichi wolu manchi ille huniro Seeru hakko mancho qorichisha hasiissannota kulanno. Ikkollana hakko mancho woy maatesi miila qorichishannohu ille hunnisi mancho diꞌꞌikkino. Seeru ille hunnisi manchi tenne silxaane noonsarira yaano shoomantino daanyootira kula hasiissannosita xawisanno. Afanni heeꞌre jaddo loosino mancho konni garinni qorichisha wolootu bunshe loosa qorophitanno gede assitanno. Kayinni tenne calla diꞌꞌikkitino.
AMMAJJE 1-7
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | LEEWAAWOOTA 26-27
“Yihowa Atoote Afiꞌrate Assa Hasiissannonkere”
w08 4/15 4 guf. 8
‘Tidhinokki’ Coye Gibbe
8 “Woxu” maganu gede ikkankera dandaannohu hiittoonniiti? Hanni hundi waro Israeelete gobbara noo kincho hendo. Konne kincho mine miꞌnate woy huxxa huxxiꞌrate horoonsiꞌnanni. Kayinni konne kincho ‘magansiꞌrate uurrisidhuro’ Yihowa mannira guficho ikkannonsa. (Lew. 26:1) Woxuno hattooti. Heeshshote heeꞌrate woxu hasiisannonke; qoleno Yihowara soqqamate seekkine horoonsiꞌra dandiineemmo. (Ros. 7:12; Luq. 16:9) Kiristaanu soqqanshonkenni roore woxe balaxisiinseemmoha ikkiro kayinni, magano ikkankera dandaanno. (1 Ximootewoosi 6:9, 10 nabbawi.) Tenne alamera mannu woxe duuꞌnate uffi qocci yaanno; ninke kayinni tenne daafira gara ikkitino lao heedhannonke gede assiꞌra hasiissannonke.—1 Xim. 6:17-19.
it-1 223 guf. 3
Waajja
Yihowa Muse horoonsiꞌrinosi garinna isi ledo noosi aante Maganu manni Muse waajjanno (Ibi. mohira) gede assitino. (Mar 34:10, 12; Fu 19:9) Ammana noonsari Musera noosi silxaane gara ikkitino doogonni waajjitanno. Insa Maganu isi widoonni coyiꞌrannota huwattino. Israeele Yihowaha qullaawa mineno waajjitannota leellishshino. (Le 19:30; 26:2) Insa Yihowa hasiꞌranno garinni magansidhenna hajajosi garinni heedhe qullaawa mine waajjitannota leellishshino.
w91 3/1 17 guf. 10
“Maganu Keeri” Wodanaꞌne Agaranno Gede Assidhe
10 Yihowa Israeelete mannira togo yiino: “Wogaꞌya garinni heedhiniro, hajajoꞌyano seekkitine agadhitiniro, xeena yannatenni eemmoꞌne; baatto gide fushshitannoꞌne; haqqeno laalo uyitannoꞌne. Baattote keere eemmo; waajjishannori nookkiha goxxine galtinanni; busha moyicho baattote aaninni hooleemmo; baattoꞌnera olu dikaꞌꞌanno. Mereeroꞌne heeꞌreemmo; Maganoꞌne ikkeemmo; kiꞌneno mannaꞌya ikkitinanni.” (Leewaawoota 26:3, 4, 6, 12) Israeele Yihowa seera agadhitannoha ikkiro, diinnansa gawajjitunsakkinni keerenna jiro afidhe hattono Yihowa ledo muli jaalooma kalaqidhe heeꞌra dandiitanno.—Faarso 119:165.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
it-2 617
Fayya
Maganu Seera Dulli Assa Abbitanno Qarraati. Maganu Israeele isi ledo eꞌinoha qaalu gondooro agadha hoogguro ‘dhibba abbannota’ kule qorowisiisinonsa. (Le 26:14-16, 23-25; Mar 28:15, 21, 22) Qullaawa Borro giddo maalaamittete woy ayyaanaamittete keeraanchimma Maganuwiinni afiꞌnanni atooti ledo xaadooshshe afidhinota kulloonni (Mar 7:12, 15; Fa 103:1-3; La 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Aj 21:1-4); dhibbu kayinni cubbunna guuntete xeꞌne ledo xaadooshshe afiꞌrinota kulloonni. (Fu 15:26; Mar 28:58-61; Is 53:4, 5; Mt 9:2-6, 12; Yoh 5:14) Yihowa mito manna dhibbunni ganino woyiti nooti egennantinote; lawishshaho, Maariyaami, Ooziya hattono Giyaazi dhiigu dhibbinni ganinonsa (Ki 12:10; 2Du 26:16-21; 2Mo 5:25-27); duucha woyite dhibbu woy fayya daggannohu mittu manchi woy daga woꞌma loossino cubbinni ikkikkinni digatino. Insa wixidhinore mixxitino; hadhinoti busha doogo mannimmansa shettanno gede assitino. (Ga 6:7, 8) Soqqamaasinchu Phaawuloosi fooranno manni daafira togo yiino: “Insa insanaawa manninatinsa aana saalsiisanno coye assitara, Maganu battaabbino hamaande giddo heedhanno gede facci asse agurinsa. . . . Assitino soꞌrorano bisinsara malino qoricha adhitanno.”—Ro 1:24-27.
w09 8/1 30
Nabbawanno Xaꞌmitanno Xaꞌmo?
Mageeshshi Woxe Fushsha Hasiissannoe?
“Maganu hagiidhe aannoha baxanno.” (2 Qorontoosi 9:7) Tenne hedo alamete doyichora heeꞌrannohu lowo miliyoone ikkanno manni afino. Ikkirono beetekiristaane haꞌrannohu mitu manni wolqansara aleenni ikkino woxe fushsha hasiissannonsahu gede asse hedara dandaanno. Mite ammaꞌno beetekiristaanensa miilla mito geeshshi woxe fushshitara hasidhannoti egennantino. Konne fushshinanni woxe asaraateho yinanni; hatto yaa 10nni mitte anga beetekiristaanete uyinanni yaate.
Qullaawu Maxaafi kageeshshi kageeshshi woxe fushshe yaannoni? Hatto ikkiro mageeshshi woxe fushsha hasiissannoe yite hedattoha ikkara dandaanno.
Alba Mannu Fushshe Yineennanna Uminsanni Fushshino Gara
Qullaawu Maxaafi, Maganu Israeelete manni mageeshshi woxe fushshara hasiꞌrannoro xawise kulanno. (Leewaawoota 27:30-32; Kiiro 18:21, 24; Marro 12:4-7, 11, 17, 18; 14:22-27) Ikkirono Maganu insa fushshitara hasiꞌranno woxi wolqansara aleenni ikkinoha diꞌꞌikkino. Yihowa Israeele seerisira hajajanturo lowo ‘jiro aansara’ qaale eino.—Marro 28:1, 2, 11, 12.
Wole yannara Israeele uminsa fajjonni lowoha woy shiima hasattonsa garinni fushsha dandiitino. Lawishshaho, Moote Daawiti Yihowara qullaawa mine minnanni gede qixxaawo assi woyite, gashshootisi hunda heeꞌranno manni “170,000 kiilo saino culka” uyino. (1 Duduwo 29:7) Tenne Yesuusi uullate aana heeꞌre lainori ledo heewisiisi. Isi ‘mitticho buxicho gunnitte lame saante wortanna laino.’ Ise uyitino saante mageeshshite? Mittu barru looso loosanno manchi 15 daqiiqa loose afiꞌranno woxeeti. Ikkirono Yesuusi tini mancho assitinorinni Maganu hagiidhinota coyiꞌrino.—Luqaasi 21:1-4.
Kiristaana Kageeshshi Woxe Fushshe Yaa Hasiissanno?
Kiristaanu Israeelete uyinoonni seeri hunda nooha diꞌꞌikkino. Konnira Maganoho kageeshshiha aa hasiissannonsa yine worroonniri dino. Ikkirono addu Kiristaanira, aa lowo hagiirre afiꞌranno gede assitannonsa. Yesuusi Kiristoosi umisi togo yiino: “Adhannonkunni aannohu baꞌraaꞌrinoho.”—Soqqamaasinete Looso 20:35.
Yihowa Farciꞌraasine alamete doyichora loonsanniha sabbakate looso woxunni kaaꞌlitanno. Konne woxe borro attamate, Yihowa magansiꞌneemmota Gambooshshu Addaraashuwa minatenna gatamarate horoonsiꞌnanni. Konni woxi giddo loossannorira damoozaho yine baantanniri dino. Woꞌma yanna manna rosaano assate looso loossannorira makeenunni hadhannohanna wolurira hasiissannonsa woxe uyinanninsa. Ikkirono insa konne afiꞌra hasiissannonkereeti diyitanno. Roore Yihowa Farciꞌraasine sabbakate looso loossannohu woxe uyine kaaꞌlinannansa ikkinokkiti egennantinote. Hatteentenni insa giddo rooru Phaawuloosi hasiisannosire afiꞌrate dunkaana gowannonte gede insano hasiisannonsare afiꞌrate looso loossanno.—2 Qorontoosi 11:9; 1 Teselonqe 2:9.
Mittu manchi Yihowa Farciꞌraasine loossanno looso woxunni kaaꞌla hasiꞌriro mageeshshi woxe fushsha hasiissannosi? Soqqamaasinchu Phaawuloosi togo yee borreessino: “Maganu hagiidhe aannoha baxanno daafira, mittu mittunku wodanisinni baxe hagiidhanni oo ikkinnina, lamu wodaninni woy baxikkinni qarrame oonke.”—2 Qorontoosi 8:12; 9:7.
AMMAJJE 8-14
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | KIIRO 1-2
“Yihowa Mannasi Qineessanno”
w94 12/1 9 guf. 4
Heeshshonke Giddo Yihowa Magansiꞌra Balaxisiinseemmo?
4 Israeele dukkaꞌnitino qacha iima heedhe laꞌꞌattoha ikkoommero mayi leellannohe? Sase miliyoone woy hakkuyi ale ikkanno manni sase sase gaꞌre ikke aliyye, wodiidi, soojjaatinna galchimi ragaanni qinaawino garinni dukkaꞌninota laꞌꞌatto. Shiqi yite marittoro qachu mereero wole shiimmaadda dunkaanna noota laꞌꞌatto. Tini shoole shoole booso ikkite noo dunkaanna Leewaawootunnite. Qachaho mereeroho hoccunni dimboonniwa mitto baxxinoricho laꞌꞌatto. Kuni Israeelete “ogeeyye” Yihowa yiino garinni mintinoho xaadooshshu ‘dunkaanaati.’—Kiiro 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Fulo 35:10.
it-1 397 guf. 4
Qacha
Israeele dukkaꞌnitinohu halaꞌladu bayichiraati. Aleenni noo taje leellishshannonte gede, 603,550 olamaasine, meentunna qaaqqullu, geerrunna bisu xeꞌne noonsari hattono 22,000 Leewaawootinna “wolu lowo manni” no; kuri baalanka kiirriro 3,000,000 woy hakkuyi ale ikkara dandaanno. (Fu 12:38, 44; Ki 3:21-34, 39) Israeele dukkaꞌnitino bayichi mageeshshihoro woꞌmunni woꞌma dianfoonni; mannu kayinni addi addire coyiꞌranno. Qullaawu Maxaafi Israeele Moaabi xawira Iyyaarkote albaanni dukkaꞌnitu woyite, “Beetiyeshimootinni kayisse Abeeli-Shixiimi geeshsha” baxxisidhinota kulanno.—Ki 33:49.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
it-2 764
Manna kiira
Duucha woyite mannu suꞌmanna ilama borreessine amandannihu gaꞌrensanna maatensa booso garinniiti. Togoo assinannihu manna woy murroota calla kiirate yine diꞌꞌikkino. Qullaawu Maxaafi daga kiirroonnihu addi addi coyiꞌra ikkinota kulanno; lawishshaho giwire baatate, olanto ikkate woy (Leewaawoota) qullaawu mini soqqanshoraati.
w08 7/1 21
Ati Tenne Afootto?
Israeelete Gaꞌre 13 Ikkite Heedheenna Qullaawu Maxaafi 12te Yaannohu Mayiraati?
Israeelete gaꞌre woy maate Yaiqoobi oosonni daggino; Yaiqoobi suꞌma Israeele yine soorrinoonni. Konni ammanamino manchira Roobeeli, Simiooni, Leewi, Yihuda, Daani, Nifitaalemi, Gaadi, Aseeri, Yisaakoori, Zaabilooni, Yooseefinna Biiniyaami yinanniri 12 ooso noosi. (Kalaqama 29:32–30:24; 35:16-18) Israeelete gaꞌre kuri 11 roduuwi suꞌminni woshshinoonniha ikkirono, Yooseefi suꞌminni kayinni diwoshshinoonni. Hatteentenni Efireeminna Minaase yinanniri lame oososi suꞌminni woshshinoonni. Efireeminna Minaase dagate murrooti gede assine laꞌnanni. Hakko daafira Israeelete gaꞌre kiiro 13te. Ikkina Qullaawu Maxaafi duucha woyite 12 gaꞌreeti yaannohu mayiraati?
Israeelete giddonni Leewi gaꞌre Yihowara xaadooshshu dunkaaninna gedensaanni qullaawu mini giddo soqqantara bandoonni. Hakko daafira Leewaawoota olanto ikkitanno gede didoorranni. Yihowa Musera togo yiinosi: “Kiiratto woyite Leewi gaꞌre kiirtooti. Insa Qullaawa Dukkananna giddo noo uduunne towattannore assi.”—Kiiro 1:49, 50.
Leewaawootu Hexxote Gobbara iqqa diadhitino. Hatteentenni insa Israeelete gobba baalate 48 katami giddo heedhanno gede assinoonni.—Kiiro 18:20-24; Iyyaasu 21:41.
Konni lamu korkaatinni Leewi gaꞌre wole gaꞌre ledo dikiirroonni. Hakko daafira duucha woyite Israeelete gaꞌre 12 ikkitinohu gede assine kiirranni.—Kiiro 1:1-15.
od 100-101 guf. 39-41
Dancha Duduwo Dudumbanni Doogga
39 Manchoho hasatto noosiha ikkiro, isi huwata dandaanno afiinni kaaꞌlannosihu mittu ikkadu rodiinni xaadisate sharrama hasiissannonke. Qoleno afoo dadhino qaalinni assinanni gambooshshi noo base kullammosira dandiineemmo. Isi qaale coyiꞌranno manchi ledo xaada hasiꞌrannoha ikkiro, jw.org widoonni teessosi wonshanno gara kullammosira dandiineemmo. Sinu biirono hakko manchi heeꞌranno qooxeessira noo halashshaanchi, gaamo woy songo kaaꞌlitannosi gede assitara dandiitanno.
40 Hasatto noosi manchi isi coyiꞌranno qaale coyiꞌranno rodii ledo xaadinota anfammo geeshsha dowwola agura dihasiissannonke. Mito woyite sinu biiro songote cimeeyyera hakko manchi coyiꞌranno qaale coyiꞌranno rodii nookkita kultara dandiitanno. Hatto ikkiro hakko manchi hasatto lexxitanno gede assate dandiinummore baala assa hasiissannonke. Dandaamannoha ikkiro, isi coyiꞌranno qaalinni qixxeessinoonni borro horoonsiꞌne Qullaawa Maxaafa xiinxallisa dandiineemmo. Borrote giddo noo misilla danchu garinni horoonsiꞌneemmohanna qummeeshshuwa isi nabbawanno gede assineemmoha ikkiro, mito xinta ikkinoha Qullaawu Maxaafi roso huwatara dandaanno. Qooxeessaho coyiꞌnannihanna isi coyiꞌranno qaale dandaannohu maatesi miili heeꞌriro, tirannosi gede xaꞌminammora dandiineemmo.
41 Gambooshshunniwa shiqanno roso woꞌmunni woꞌma huwata hoogirono, hasatto noosi manchi Yihowa dirijjitewa shiqanno gede, gambooshshe daara koyisa hasiissannonke. Qummeeshshuwa nabbambanni woyite isi coyiꞌranno afiinni qixxeessinoonnihu Qullaawu Maxaafi nooha ikkiro qummeeshsha faꞌnanno gede kaaꞌla dandiineemmo. Songote roduuwiwa aanasi jawaachishshasiranna ayyaanaamittetenni lophanno gede kaaꞌlitasira dandiitanno.
AMMAJJE 15-21
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | KIIRO 3-4
“Leewaawootu Soqqantanno Soqqansho”
it-2 683 guf. 3
Kakkalaancho
Seeru Gondoori Hunda. Israeele Gibitsete gobbara borojje ikkite noo yannara, Yihowa tonnikki qoomaminni Gibitsenniha bayira shii woyite, Israeelenniha bayira beetto umisira qulleessiꞌrino. (Fu 12:29; Ki 3:13) Kuri umo ilantino labballi Yihowareeti; insa isira baxxino garinni soqqantanno. Maganu Israeelenniha umo ilamino labballo baala kakkalaasinenna qullaawa mine towaattannore assa dandaanno. Ikkirono isi tenne soqqanshora Leewi gaꞌre doodhino. Konni daafira Israeelenniha tonaa lamente (Yooseefi ooso Efireeminna Minaase lame gaꞌre gede assine kiirranni) gaꞌreha bayira labballo Leewaawootunni riqimbanni gede assino. Mitto agananna hakkuyira ale ikkinoha Leewaawoota ikkinokkiha Israeelenniha bayira labballo kiirri woyite, Leewaawootunni 273 kiironni roortino; hakko daafira Maganu mitto mittonka ontu kinchu birrinni woxxinanni gede assino; konne woxe Aarooniranna oososira uyinanni. (Ki 3:11-16, 40-51) Maganu Leewi gaꞌrenni Aarooniti labballi ooso Israeelete kakkalaasinchimmate looso loossanno gede badinohu kuni ikkara albaanniiti.—Ki 1:1; 3:6-10.
it-2 241
Leewaawoota
Loosonsa. Leewaawootu sase maatenni yaano Gershooni, Qohaatinna Meraariwiinni gamba yitinoreeti. (Ka 46:11; 1Du 6:1, 16) Tini sasenti maate halalla noohu xaadooshshu dunkanni mule heedhanno gede assinoonni. Qohaati maate ikkinohu Aarooni dukkaꞌninohu xaadooshshu dunkaanira soojjaatonni; wolootu Qohaati maate dukkaꞌnitinohu wodiidoonniiti; Gershooni maate galchimaanni, Meraari maate kayinni aliyyenni dukkaꞌnitino. (Ki 3:23, 29, 35, 38) Xaadooshshu dunkaana qasa, hoolanna haaꞌre haꞌra Leewaawootu loosooti. Dukkaꞌninoonni basenni agurre haꞌnanni woyite, Aarooninna oososi Qullaawa Holge baddino dukko diigge, taawoota, kakkalote uduunnenna wole qullaawa uduunne dibbanno. Qohaati ooso konne uduunne dukkanno. Gershooni ooso Qullaawa Dukkana, Dukkanu aanaanni dimbanniha, Dukkanu waalchira noo dukko, Dukkanunna kakkalote uduunni gaangaawira noo dukkuwa, eꞌnanni waalchi dukkonna siibba (tini siibba xaadooshshu dunkaanita ikkitukkinni digattino) baala dukkanno; Meraari ooso kayinni, Qullaawu Dukkani xiyyo, waawanna, dereersuwa, tuuqqa, ciffanna siibba (tini siibba xaadooshshu dunkanni hoowete) agartanno.—Ki 1:50, 51; 3:25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4-33; 7:5-9.
it-2 241
Leewaawoota
Muse waro mittu Leewaawichi woꞌmunni woꞌma looso loosa, lawishshaho, xaadooshshu dunkaananna uduunnesi duha dandaannohu 30 diro ikkisirooti. (Ki 4:46-49) Mito looso 25 dirihu loosa dandaanno; kayinni wolqatenni loonsanni looso lawishshaho xaadooshshu dunkaana duha didandiitanno. (Ki 8:24) Moote Daawiti yannara kayinni Leewaawootu 20 dirinsanni kayisse soqqama dandiitanno gede assinoonni. Daawiti hatto assinohu dunkanniri nookki daafiraati; korkaatuno xaadooshshu dunkaani qullaawu mininni riqiwamino. Insa hakko soqqama dandiitannohu 50 diro ikkansa geeshshaati. (Ki 8:25, 26; 1Du 23:24-26) Leewaawootu duucha woyite mannu albaanni nabbabbannonna rosiissanno daafira Seeru giddo borreessinoonnire seekkite afa hasiissannonsa.—1Du 15:27; 2Du 5:12; 17:7-9; Ne 8:7-9.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
w06 8/1 23 guf. 13
Magano Waajjite Hayyicha Ikki
13 Daawitira qarru iillisi yannara Yihowa kaaꞌlo afiꞌrasi, isi Magano waajjannonna iso albinni roore addaxxanno gede assitinosi. (Faarso 31:22-24) Ikkollana isi sase addi addi yannara Magano albi geeshsha waajja hoogino daafira buutote qarri iillinosi. Umi soꞌrosi, Yihowaha gondooru taawoota Yerusaalame haaꞌne haꞌni woyite, Maganu Seeri hajajanno garinni Leewaawootu dukkanno gede assa agure faradi-gaaretenni haaꞌne haꞌnanni gede assasiiti. Faradi-gaare gananni noohu Ooza taawoota irkisara anga diriirse amade “Magano seyatino” daafira qoomame reyino. Shota ikkinokki cubbo loosinohu Ooza ikkirono, togoohu dadillisanno coyi ikkinohu Daawiti Maganu seera ayirrissa hooginohuraati. Magano ayirrisate yaa mitto coye isi fushshino biddishshi garinni loosate yaate.—2 Saamueeli 6:2-9; Kiiro 4:15; 7:9.
AMMAJJE 22-28
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | KIIRO 5-6
“Naazirootu Lawishsha Harunsa Dandiineemmohu Hiittoonniiti?”
it-2 477
Naaziricha
Naaziricha ikkate qaale eino manchi aane nooha sase coye assa didandaanno: (1) Dimbisanno ago aga, leꞌinote woy bura woy mooltino woyinenni loonsoonnire baala ita, hattono woyinetenni loonsoonnita fultinota woy fultinokki xajje aga didandiitanno. (2) Insa dananchonsa dihaxidhanno. (3) Reeshsha dikissanno; wole agurina muli fiixinsaha yaano anninsaha, amansaha, rodiinsaha woy rodoonsaha nafa dikissanno.—Ki 6:1-7.
Baxxitino Xano. Mittu manchi togoo xano xaꞌnannohu “isonoo Kaaliiqira badate [Naaziricha ikkate]” yeeti ikkinnina bikku heeshsho heeꞌre manna maalaꞌlisate diꞌꞌikkino. “Isonoo bade heeꞌranno yanna baalantera isi Kaaliiqira qullaawaho.”—Ki 6:2, 8; Ka 49:26 ledo heewisiisi.
Naazirootu assitannokki gede hoolloonniri Yihowa magansiꞌra giddo lowo tiro afiꞌrinoreeti. Kakkalaanote Biili qullaawa ikkino looso loosanno daafira wole agurina muli fiixisi reeshsha nafa kisannokkinte gede, Naazirichuno dikisanno. Kakkalaanote biilino ikko wole kakkalaasine shota ikkinokki looso loossanno daafira, Yihowa albaanni qullaawa soqqansho soqqantanno woyite, woyine woy dimbisanno ago aggannokki gede hoolloonninsa.—Le 10:8-11; 21:10, 11.
Qoleno, Naazirichu (Ibi. naaziri) ‘qullaawa ikke heeꞌranno gede umisi danancho lossiꞌra’ hasiissannosi; tini baalunku manni isi qullaawa Naaziricha ikkinota afanno gede assitanno. (Ki 6:5) Konne naaziri yaannoha Ibiraawootu Afii qaale qullaawu Sambatinna Iyyoobeeliyu yannara iillitannota “quunxoonnikki woyine” kulateno horoonsiꞌnoonni. (Le 25:5, 11) Kakkalaanote biili umoho wodhanno xaaxora filu culkinni seekkinoonni baꞌlattora “Kaaliiqira baxxitinote” [naaziri yaanno qaalinni dayinoha Ibiraawootu afiinni nezeri yaanno qaale horoonsiꞌnoonni] yine borreessinoonni. (Fu 39:30, 31) Hattono Israeelenniti buurantino mootoolla wodhitanno baꞌlattono nezeri yinoonni. (2Sa 1:10; 2Mo 11:12) Soqqamaasinchu Phaawuloosi Kiristaanu songo giddo meyatera umo diphate bayicho seeda danancho uyinoonniseta coyiꞌrino. Tini ise kalaqamunni labbaahunni baxxino qeechi noosetanna Maganu qixxeessino qixxaawora maahoyye yite gala hasiissannoseta qaagiissitannose. Naazirichu danancho haxira (labbaahura umo loosira kalaqamunni nookkireeti) hattono qullaawanna battaawannokkiha ikkanno gede woyine aga qoropha hasiissannosi; tini Naazirichu isonooto kaade woꞌmunni woꞌma Yihowa fajjo assa hasiissannosita leellishshanno.—1Qo 11:2-16.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
w05 1/15 30 guf. 2
Nabbawaano Xaꞌmitanno Xaꞌmo
Samisoni Naaziricha ikkinohu baxxino garinniiti. Samisoni ilamara albaanni Yihowa sokkaanchi amasi togo yiino: “Godobbe labbaa beettono ilatta; ilamanno qaaqqino godowaho heeꞌrenni Maganoho baxxinoha Naaziricha ikkanno. Israeeleno Filisxeemete anganni gatisa hanafanno.” (Ejjeetto 13:5) Samisoni Naaziricha ikkate dixaꞌnino. Iso Naaziricha ikkano gede doorinosihu Maganoho; isi heeshshosi diro woꞌma Naaziricha ikke heeꞌranno. Reeshsha kisa isira lago diꞌꞌikkitino. Reeshsha kisa isira lago ikkitinoha ikkoommero, isi hakkunni gedensaanni Naaziricha ikke heeꞌra dandaannohu hiittoonniiti? Tini leellishshannonte gede heeshshosi diro woꞌma Naaziricha ikkannohunna umisi fajjonni Naaziricha ikkannohu assa dandaannorinna assa dandaannokkiri mite doogganni baxxanno.
w06 1/15 32
‘Umo Anfoonnita Qullaawu Maxaafi Qummeeshshuwa Noo Borro’
LEMIINA ONTU dirira albaanni Israeelete Arkiyoloje dhagge ikkannore affino. Yerusaalamete noohu Hinoomi Lagichi mule waammate godi giddo Qullaawu Maxaafi qummeeshshuwa borreessinoonnita lame shiimaadda birru xaaxo affino. Tenne xaaxo borreessinoonnihu 607 K.A. Baabiloonete olanto Yerusaalame huntara albaanniiti. Hatte borrora Kiiro 6:24-26 noota mite hedo borreessinoonni. Lamente xaaxora Yihowa yinanniha Maganu suꞌma duucha hinge qummi assinoonni. Tenne borro “Ibiraawootunnite qullaawa borronni haaꞌnoonni qummeeshshuwa noota hundi xaaxo” yinoonni.
Ikkollana mite fullahaano tenne xaaxo borreessinoonni diro sumuu diyitanno; insa tenne xaaxo borreessinoonnihu layinki sanira K.A. yite heewisantanno. Sumuu yitannokki gede assinonsahu mittu, coyi tenne shiimaadda xaaxoti umi fotta mitto mittonka coye seekkite leellishshannokki daafiraati. Tenne borro borreessinoonni diro afate mitte fullahaanote gaamo wirro xiinxallitino. Insa haarote fulino kaameeranna kompiyutere horoonsidhe tenne xaaxo xiinxallitino. Insa xiinxallite affinore muli yannara xawissino. Ikkina tini gaamo mayite gumultino?
Umihunni, fullahaano tenne xaaxo borreessinoonnihu Baabiloone Israeele qafaddara albaanni ikkinota Arkiyolojete xiinxallo leellishshannota ammantanno. Fidallate suudenna borreessinoonni gara laꞌne, tini xaaxo borreessantino yanna lamalki sani jeefora K.A. ikkinota huwata dandiinanni. Tini gaamo borreessinoonni gara laꞌe jeefote togo yitino: “Xaaxo borreessinoonni yanna arkiyolojete xiinxallonna hundi borro xiinxalline anfoonni taje ledo mittete.”
Buleetiini ovi Ze Ameerikani Isikuuli ovi Oreental Riserchi yinanni metseete tenne Ketifi Hinoomi yinannita birrunni loonsoonni xaaxo daafira togo yite xawissino: “Tenne xaaxo aana borreessinoonniri Qullaawu Maxaafi qummeeshshuwa ikkitinota roore fullahaano yitinori gara ikkasi buuxa dandiinoonni.”