Kiristaanu Heeshshonna Soqqanshote Xiinxallote Maxaafichora Qummeessinoonni Borro
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
BOCAASA 3-9
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO FAARSO ROORE FAARSO 1–2
Ammanamino Baxilli Xagge
Geedanno Baxilli Heeꞌrara Dandaanno?
9 Adhanna adhama baxillu nookki sheemaate diꞌꞌikkitino. Isinni Kiristaanu galte mereero baxillu qara coyeeti. Ikkina kuni baxilli hiittooho? Qullaawu Maxaafihu xintu seeri aana xintaminoho? (1 Yoh. 4:8) Maatete mereero heeꞌrannoho kalaqamu baxilleeti? Kuni baxilli mimmitunniwa gamba yitanno jaalla mereero heeꞌranno baxilli gedeeho? (Yoh. 11:3) Meyaatenna labbaahu mereero heeꞌranno baxilleeti? (Law. 5:15-20) Ee, adhantinori tenne duuchante doogonni mimmitoho baxille leellisha hasiissannonsa. Baxillu roore xawe leellannohu coyiꞌnanni coyinninna assootunni leellinshanniha ikkirooti. Minaanninna minaama heeshshote dilgo mimmitoho baxillensa leellisha deanno gede assitansara wodha dihasiissannonsa! Konni garinni baxille leellishansa lamunku teese heeꞌrannonna galtensa mereero hagiirru heeꞌranno gede kaaꞌlitanno. Mannootu wolu hase xaadiseenna adhantannonna sargete barri geeshsha mimmito gari geeshsha affukki keeshshitanno qooxeessira, lamunku baxillensa afuunni mimmitoho kula deꞌannokkiha ikkiro baxillinsa lophanno hattono galtensa seekkanno.
10 Minaanninna minaama mimmitoho baxillensa leellishansa wole horono afidhino. Nugusu Salamooni Sulemi qachi beettora “birrunni biifinsoonniha worqete guticha” seekkisiisasera qaale eino. Isi ise “dukkaadurino agani gede xumanna arrishshote gede coꞌitte” ikkitinota kule lowo geeshsha guwisinose. (Mah. 1:9-11; 6:10) Ikkollana ise baxxanno allaalaanchira ammanantinota ikkitino. Ise jawaante afidhanno gedenna jaalisewiinni baxxite noo yannara sheshifattanno gede kaaꞌlinoseri maati? Ise kaaꞌlinosere xawisse kultino. (Mahaaliye Mahaaliyi 1:2 nabbawi; Mah. 1:3) Tennera kaaꞌlinosehu allaalaanchu ‘baxillesi leellishannose gara’ qaagaseeti. Isi baxillesi leellishannose gari isera wodana tashshi assitanno ‘woyinenni rooranno’; qoleno suꞌmisi umoho “dunnanni zayite foolinni” roore gawwu yaannoho. (Far. 23:5; 104:15) Ee, minaanninna minaama mimmitoho baxillensa leellishannore ikkiro, tini baxillinsa lophanno gede assitanno. Lamunku mimmitoho baxillensa leellishshino gara qaagansano baxillinsa geedanno gede kaaꞌlitanno.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
Geedanno Baxilli Heeꞌrara Dandaanno?
11 Mahaaliye Mahaaliyi maxaafi adhaminokki Kiristaanirano, hakko iso adhamate hasidhanni noorira lowore rosiisanno. Wedellitte beetto Salamooni dibaxxino. Ise Yerusaalamete seenne xaarsiissanni togo yitino: “Umisi hasiꞌra geeshsha baxille [kakkayissinoonteꞌꞌe].” (Mah. 2:7; 3:5) Mayira? Korkaatuno, kaꞌnihu ledo baxillu jaalooma kalaqiꞌra gara ikkitinokki daafiraati. Konni daafira, seenne adha woy mine assiꞌra hasiꞌranno Kiristaani addinta baxanno manna afiꞌra geeshsha cince agadhansa hayyote.
BOCAASA 10-16
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO FAARSO ROORE FAARSO 3-5
Giddoyidi Xumilli Afiꞌrino Waaga
Geedanno Baxilli Heeꞌrara Dandaanno?
8 Tenne faarso giddo baxille leellishshanno qaalla baalanti gobbayidi xumme calla kultannota diꞌꞌikkitino. Hanni allaalaanchu wedellitte jaalasi coyidhanno gara mayyee xawisinoro lai. (Mahaaliye Mahaaliyi 4:7, 11a nabbawi.) Isi suumese aaninni ‘malawu qaso coccoꞌannota’ coyiꞌrino. Mayira? Malawu qaso malambeenna keeshshino malawinni roore coommitanno hattono roore muude afidhino. ‘Arrawise hunda malawunna ado no’; hatto yaa, beetto coyidhanno coyi coommannohonna danchaho yaate. Ee, allaalaanchu jaalasi, “Ati gudisidhe xumate; xeꞌneno dinohe” yiinohu gobbayidi xummese calla hede diꞌꞌikkino.
Geedanno Baxilli Heeꞌrara Dandaanno?
15 Mahaaliye Mahaaliyi 4:12 nabbawi. Allaalaanchu baxillaanchosi “huxxamino gati gedeeti” yiinohu mayiraati? Huxxine qulfe gannoonni gatira kaihu baalu eꞌꞌe diafanno. Eara dandaannohu makafachu noosi mancho callaati. Sulemi qachi beetto baxillese leellishshannohu adhasera noohura allaalaanchoho calla ikkino daafira, ise hakkuyi gati gedeeti. Ise nugusu dogisiisannosetera qeelama gibbe, fanne agurroonni “saanqi” gede ikkikkinni “gimbete huxxi” gede ikkase leellishshino. (Mah. 8:8-10) Hatteente gede, adhaminokki Kiristaanino baxillensa albillitte galtensa ikkanno manchira calla leellishanno.
g04 12/22 9 guf. 2-5
Roore Illachisha Hasiissanno Xumme
Giddiidi xumme woloota baxissara dandiitanno? Mine assidhunku tonne diro meddi yaannoseti Joorjiina yinanni rodoo togo yitino: “Kageeshshi diro baala minaannaꞌya baxa dandoommahu anera ammanaminoha ikkinohuranna shaqqille leellishannoehuraati. Isi heeshshosi giddo baalunku coyinni roore Magano hagiirsiisa hasiꞌranno. Tini qolte wolootaho hedannohanna baxillaancho ikkanno gede kaaꞌlitinosi. Mitto coye muranno woyite ane daafira hedanno hattono ayirrisannoe. Lubbora baxannoeta afoomma.”
Seenne 1987 adhinohu Daanieeli togo yiino: “Minaamaꞌya anera xumate. Danise calla ikkikkinni akatise roore baxeemmose gede assinoe. Ise woꞌmanka woyite wolootu daafira heddanno; hattono insa hagiirsiisate sharrantanno. Dhagge ikkitannoti Kiristaanu akatta noose. Tini ise ledo heeꞌra baxeemmo gede assitinoe.”
Tenne dana calla illachishshanno alamera, ninke giddiidi ayimma illachisha hasiissannonke. Mannu baxanno gedee dana afiꞌra hakkeeshshi geya qarra ikka hooggurono, kay hakkeya kaaꞌlannori dino. Giddiidita addu xumille leddannota baxissanno akatta lossiꞌra kay dandiinanni. Qullaawu Maxaafi, “Xumme kaphoho; biinfilluno baꞌꞌanno; Kaaliiqa waajjitanno mancho kayinni galatantinote” yaanno. Wole widoonni qole, “Wodancha noosekki mancho afidhino xumme, manchaamete sanora worroonni cuuicho ledo mittete” yee qorowisiisanno.—Lawishsha 11:22; 31:30.
Qullaawu Maxaafi “baꞌannokki xummeha yaano Maganu albaanni lowo waagi nooha gaꞌlabbichanna jooga akata afiꞌrinoha dahaawinoha giddiidi mancho” naandeemmo gede kaaꞌlannonke. (1 Pheexiroosi 3:4) Addanko, togooti giddiidi xumme danu xummenni roore waaga afidhino. Togoo xumme qole baalunku manni afiꞌra dandaanno.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
w06 11/15 18 guf. 4
Faarso Roore Faarsota Luphi Yitino Hedo
2:7; 3:5—Shunemi qachi beetto gashshootu mini seenne “gaarraanchunna bulaate suꞌminni” eegantinohu mayiraati? Gaarraanchunna bulaa gamaarretenninna biinfillunni egennaminoreeti. Konnira Shunemi qachi beetto gashshootu mini seenni baxillese kakkayisannokki gede gaamaarre noorinninna biifanno coyi baalunkunni eegantanni no yaate.
Lallawo
Uddiꞌneemmonna Seenseemmo Gara Layiꞌra Hasiissannonkehu Mayiraati?
1. Uddiꞌneemmonna seenseemmo gara doodhineemmo woyite harunsa hasiissannonkehu xintu seeri hiikkoyeti?
“Bikkunninna wodanchatenni, kawajjaame uddano uddiꞌra” hasiissannonke; qoleno “Maganoho galloommore” ikkinoommoti leeltanno gede, woꞌmanka woyite xuru noonkekkire ikka hasiissannonke. (1 Ximootewoosi 2:9, 10, NW) Aane nooha shoole xintu seera wodanchi: (1) Uddanonke ‘bikkunnita’ ikka hasiissannose. Songote gambooshshinkewa laittonte gede, Yihowa magansidhannori addi addi gari uddano uddiꞌra dandiitanno; ikkirono uddiꞌneemmonna seenseemmo gari, magansiꞌneemmo Magano ayirrinseemmota leellishannoho. (2) “Kawajjaame uddano” uddiꞌneemmo yaa, uddanonke busha yorto kakkayissannota woy mannu baalu ninke laꞌꞌanno gede assitannota ikka dihasiissannose yaate. (3) Dagganno faashine baala harunsineemmoha ikkiro, “wodanchatenni” uddiꞌneemmoreeti yaa didandiineemmo. (4) Mannu halaalaancho Magano magansiꞌneemmore ikkinoommota bade afanno gede, uddiꞌneemmonna seenseemmo gari aye woyiteno “Maganoho galloommore” ikkinoommota leellishannoha ikka hasiissannosi.—1 Qorontoosi 10:31.
2. Uddano doodhineemmo woyite ammanate roduuwanke heda hasiissannonkehu mayiraati?
Hige hiittoo uddano uddiꞌneemmoro uminke doodha dandiineemmo. Ikkollana uddiꞌneemmo uddano wolu mannira guficho ikkitannokki gede qoropha hasiissannonke. Aye manchono koffi assa dihasiꞌneemmo; hatteentenni, manna “dhaawate danchanna hagiirsiisannonsa coye” assate sharrammeemmo.—Roomu Sokka 15:1, 2 nabbawi.
3. Uddiꞌneemmonna seenseemmo gari mannu halaalu minira daanno gede assara dandaannohu hiittoonniiti?
Woꞌmanka woyite amanyootunni uddiꞌrate sharrammeemmoha ikkirono, roorenkanni songote gambooshshe haꞌneemmo woyitenna soqqansho fulleemmo woyite uddiꞌneemmo gara seekkine hendeemmo. Uddiꞌneemmonna seenseemmo gari, mannu kullammora marroommo sokka agure ninke illachishanno gede assara dihasiꞌneemmo. Hatteentenni, uddiꞌnoommo gari mannu halaale afate quqquxamanno gedenna “Gatisaanchinke Maganu rosi . . . ayirranno gede” assara hasiꞌneemmo.—Tiito 2:10.
BOCAASA 17-23
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO FAARSO ROORE FAARSO 6-8
Waalcho Ikkikkinni Huxxa Ikke
Geedanno Baxilli Heeꞌrara Dandaanno?
15 Mahaaliye Mahaaliyi 4:12 nabbawi. Allaalaanchu baxillaanchosi “huxxamino gati gedeeti” yiinohu mayiraati? Huxxine qulfe gannoonni gatira kaihu baalu eꞌꞌe diafanno. Eara dandaannohu makafachu noosi mancho callaati. Sulemi qachi beetto baxillese leellishshannohu adhasera noohura allaalaanchoho calla ikkino daafira, ise hakkuyi gati gedeeti. Ise nugusu dogisiisannosetera qeelama gibbe, fanne agurroonni “saanqi” gede ikkikkinni “gimbete huxxi” gede ikkase leellishshino. (Mah. 8:8-10) Hatteente gede, adhaminokki Kiristaanino baxillensa albillitte galtensa ikkanno manchira calla leellishanno.
16 Allaalaanchu Sulemi qachi beetto badheessu woggara ledosi hadhara koyisiseta roduuwise hadhannota hooltino. Insa ise hadhannota hoolte woyinete gate agartanno gede assitino. Mayira? Insa ise ammana hooggeeti? Ise jaalise ledo amanyoote bainore assitara heddino yiteeti? Insa konne assitinohu rodoonsa fatana ikkasera dandaanno coyi giddora eꞌannokki gede agarateeti. (Mah. 1:6; 2:10-15) Adhaminokki Kiristaani tennennino danchare rosanno: Layidhinoonnite ledo yanna sayissinanni wote aanteꞌne xuru nookkita ikkitanno gede qorophe. Callatino bayicho calluwiꞌne ofoltinoonte. Amanyootu noo garinni baxille leellisha gara ikkitara dandiitannoha ikkirono, fatana ikkaꞌnera dandaanno coyiwiinni xeertidhe.
yp 188 guf. 2
Adhammara Albaanni Siimu Xaadooshshe Assa Qarra Afidhino?
Mitte wedellitte seeminaatese agadhase lowo qarri giddo ubbannokki gede calla ikkikkinni hakkiinni sainorirano kaaꞌlitannose. Qullaawu Maxaafi baxillaanchose lubbora baxxannoha ikkirono, seeminaatese agadhite heedhino beetto daafira kulanno. Konnira ise afoose wonshite, “Ani huxxaho; guntutiꞌyano huxxu shae gedeeho” yitino. Ise amanyootu maaeelle assitanno gede xixxiimbannise woyite ‘kaihu baalu eannohu mulla faꞌnamanno waalchi’ gedeeta diꞌꞌikkitino. Ise mannu ea dandaannokkihunna milli miqqi yaannokkihu qiishote huxxi gede ikkite amanyootunni kaajjite uurritino! Ise ‘kullannire afidhinokkite’ yaamamase garankolla. Qoleno ise albillittete minaannise daafira, “Baxillaanchiꞌya ledo heeꞌrummaro, hagiirrenna keere afiꞌreemma” yitino. Afidhinohu giddiidi keeri lamunku harshammi yee heeꞌranno gede kaaꞌlinonsa.—Faarso Roore Faarso 6:9, 10; 8:9, 10.
yp2 33
Lawishsha Ikkitannore—Shunemi Qachi Beetto
Shunemi qachi beetto baxille lainohunni iseneeto eemadha hasiissannoseta affino. Ise jaallase, “Baxillu umisi hasiꞌra geeshsha, kayissinannikki gedenna, baqqi assitinannikki gede eegameemmaꞌne” yitino. Shunemi qachi beetto meessaneeto eemadha hooga hedate dandoo horoonsiꞌnannikki gede assitara dandiitannota affino. Lawishshaho ise, wolootu isera malinokki manchi huucciꞌrinosetera maahoyye yitanno gede xixxiibbasera dandiitannota huwattino. Baxillu hasattose nafa dancha gede heddannokki gede assitasera dandiitanno. Konnira ise “huxxu” gede ikkite heedhino.—Faarso Roore Faarso 8:4, 10.
Atino baxille lainohunni Shunemi qachi beetto gede gikki yoottate? Wodanikki yaannore macciishsha agurte hedate dandookki horoonsiꞌra dandaatta? (Lawishsha 2:10, 11) Mito woyite ati qixxaawittakkinni wolootu baxillu jaalooma amadatta gede xixxiibbahera dandiitanno. Ati umikki hedattari nafa ateneeto xixxiiwahera dandaanno. Lawishshaho, mittu labbaahunna meyati mimmitu anga amade haꞌranna laꞌꞌatta woyite, atino baxillu jaaloomi heeꞌrahera lowo geya hasiꞌratta? Qullaawu Maxaafi yaannore ammanannokkihu ledo baxillu jaalooma amadate maahoyye yaatta? Baxille lainohunni Shunemi qachi beetto gikki yitinota ikkase leellishshino. Atino hatto ikka dandaatta!
Maganu Qaalinni Ronseemmore
Geedanno Baxilli Heeꞌrara Dandaanno?
3 Mahaaliye Mahaaliyi 8:6 nabbawi. “Yahi buwano” yaanno qaali baxillu daafira lowore kulannoho. Addu baxille “Yahi buwanooti” yinoonnihu, togoo baxillira Buicho Yihowa ikkino daafiraati. Isi mannu oosora baxate dandoo oye danisinni kalaqino. (Kal. 1:26, 27) Maganu Heewani kalaqe kae umo Addaamira uyi wote, Addaami baasa hagiidhe coyiꞌrino qaali giximu gedeeti. Heewanino Addaami lowo geeshsha baxxinoti dihuluullissannote; isinni Yihowa ise kalaqinohu Addaamiwiinni miqicho haareeti. (Kal. 2:21-23) Yihowa mannu oosora baxate dandoo uyino daafira, labbaahunna meyaate mereero qiidannokkihunna geedanno baxilli heeꞌrara dandaanno.
Ammanakki Xawisse Kuli
ijwfq birxicho 43
Yihowa Farciꞌraasinera Baxillu Jaalooma Amadate Daafira Fushshidhino Seeri Noonsa?
Yihowa Farciꞌraasine, Qullaawu Maxaafi giddo noo hajajonna xintu seeri, Magano hagiirsiisannohanna kaaꞌlanno doorsha doodhate kaaꞌlannonsata ammantanno. (Isayaasi 48:17, 18) Kuri xintu seeranna hajajo fushshinoommori ninke ikka hoongummorono seekkine harunsineemmo. Kuri seeri giddo mitu baxillu jaalooma amadate daafira mayyaannoro hanni laꞌno.
◼ Adhama geedote waaxooti. (Maatewoosi 19:6) Yihowa Farciꞌraasine baxillu jaalooma amada adhamanniwa massitanno qaafo gede assite heddanno daafira tenne hajo hawa gede assite dilaꞌanno.
◼ Baxillu jaalooma amaddannori adhamate iillitinore callaho. Togoo manni ‘anjicho egemminoho’ woy siimu xaadooshshi hasattosi wolqissanno yannanni sainoho.—1 Qorontoosi 7:36.
◼ Baxillu jaalooma amaddannori adhantannokki gede assannori nookkire ikka hasiissannonsa. Gobbate seeri garinni adhamansa diigginori Maganu albaanni woleho assiꞌra woy wole adha didandiitanno; korkaatuno Maganu seeri adhama diiga dandiinannihu foorretenni kainohunni calla ikkinota kulanno.—Maatewoosi 19:9.
◼ Adhama hasiꞌranno Kiristaani insa ammaꞌno wido ikkino manni ledo calla adhama hasiissannonsate hajanjoonninsa. (1 Qorontoosi 7:39) Tenne hajajo garinni, adhamate doodhineemmo manchi ammanneemmore ayirrisannoha calla ikkikkinni, ammanneemmore ammanannohanna ammaninore loosu aana hosiisannoha cuuaminoha Yihowa Farciꞌraasincho ikka hasiissannosi. (2 Qorontoosi 6:14) Maganu soqqamaanosi insa ammaꞌno wido ikkinohu ledo calla adhantanno gede hajajino. (Kalaqama 24:3; Milkiyaasi 2:11) Tini hajajo kaaꞌlitannota ikkitinota yannankera noo fullahaanono huwattino.
◼ Ooso annuwinsaranna amuuwinsara hajajama hasiissannonsa. (Lawishsha 1:8; Qolaasiyaasi 3:20) Umonsa dandiite mininni fultinokki ooso, baxillu jaalooma amadate daafirano annuwinsanna amuuwinsa fushshitanno seerira hajajama hasiissannonsa. Konni seeri giddo mitu oosonsa baxillu jaalooma amada dandiitannohu meu dirinni heedheetironna maa maa assitanno gede fajjinanninsaro kulanno seeraati.
◼ Yihowa Farciꞌraasine Qullaawa Borro biddishsha haꞌrunsite, baxillu jaalooma amaddannoronna teꞌee hattono aye ledo amaddannoro doodhitanno. Tini, “mittu mittunku umisi duha duqqanno” yaannohu xintu seeri ledo sumuu yitanno. (Galaatiya 6:5) Ikkirono, baxillu jaalooma amadate daafira heddanno woyite, insa daafira hedannoha gikki yiino Kiristaana hayyotenni amaaꞌlitanno.—Lawishsha 1:5.
◼ Batinyu manni baxillu jaalooma amadanno yannara assannohu mitu coyi jawa cubbooti. Lawishshaho, Qullaawu Maxaafi foorre qorophineemmo gede hajajannonke. Foorrete yiniri siimu xaadooshshe calla ikkikkinni, adhaminokki manni assannoho wole battete coyeeti; lawishshaho, wolu manniha sirote biso kikkisate woy afuunna ofollaanchu widoonni siimu xaadooshshe assate. (1 Qorontoosi 6:9-11) Siimu xaadooshshe assa hoongirono, wolu mannita siimu xaadooshshi hasatto kakkayisannore assa nafa “batte” ikkitino daafira tini Magano dadillissanno. (Galaatiya 5:19-21) Qullaawu Maxaafi ‘maaeela coye’ coyiꞌra effiꞌne gimbannire ikkitinota kulanno.—Qolaasiyaasi 3:8.
◼ Giddiidi ayimma woy wodanu xagaraamoho. (Ermiyaasi 17:9) Mittu manchi gara ikkinokkire afinoha ikkirono, wodanisi hakkonne coye assanno gede xixxiiwasira dandaanno. Baxillu jaalooma amaddinori, wodaninsa soꞌrisiisannonsakki gede, fonqolantara dandiitanno bayicho callootinsa heeꞌra qoropha hasiissannonsa. Gaamo ikke boohaaranni woy wolu manni ledonsa heeꞌranno gede asse qoropha dandaanno. (Lawishsha 28:26) Adhama hasiꞌranno Kiristaani interneetete widoonni baxillu jaala hasiꞌra lowo qarra afidhinota afino; hakko iso hakkeya egenninoonnikki manni ledo baxillu jaalooma amada bassa gawajjitara dandiitanno.—Faarso 26:4.
BOCAASA 24-30
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO ISAYAASI 1-2
‘Sao Batidhinonsariꞌra’ Noonsa Hexxo
ip-1 14 guf. 8
Annanna Finqila Oososi
8 Isayaasi Yihudu mannira togo yee kaajjado sokka kulino: “Kiꞌne cubbaataame gosara, sao batidhinoꞌne dagara, bunshe loossinanni ilamara, ragimale heeshsho heedhinannirira aanneꞌe! Kiꞌne ane Kaaliiqa Israeelete Qullaawa gibbine, badhe wodhitinoonnie.” (Isayaasi 1:4) Bunshensa batidhe lowo duha ikkitara dandiitanno. Yihowa Abirihaami yannara Soddoomunna Gomooru manni cubbi “quwa saino” yiino. (Kalaqama 18:20) Yihudu manni garino hattooha ikkino daafira Isayaasi insa “sao batidhinoꞌne” yiino. Qoleno, ‘bunshe loossannorenna ragimale heeshsho heedhannore’ ikkitinota coyiꞌrino. Ee, Yihudu manni finqila ooso gede ikkino. Insa Anninsara “badhe wodhitino” woy Niwu Rivayizidi Istandardi Verzhini yitannonte gede isiwiinni “horo xeertidhino.”
Yihowa Baalunku Manni Maaro Eara Hasiꞌranno
6 Yihowa duucha hige masaalaanote widoonni mannasi qorowisiisino hattono seejjino. Lawishshaho Maganu Ermiyaasi widoonni togo yiino: “Ammanantinannikki Israeele, ane Kaaliiqiwa higge! Ani maaro batidhinoha ikkoommo daafira dihanqeemmo; kiꞌnera hegere geeshsha hanqoommo gedeenni diheeꞌreemmo. Kiꞌne saoꞌne calla ammanne.” (Erm. 3:12, 13) Qoleno Yihowa Iyyueeli widoonni, “Coꞌo yiino wodaninni, . . . anewa higge!” yiino. (Iyu. 2:12, 13) Isi Isayaasi widoonnino togo yino: “Keeraabbe. Busha loosoꞌne baala albiꞌyanni hoolle. Sao assa agurre.” (Isa. 1:16-19) Qoleno Hiziqeeli widoonni togo yee xaꞌmino: “Ani bushu manchi reyannota hagiidheemmoha lawannoꞌneni? Deeꞌni, ani hagiidheemmohu, cubbosi aagintaawe hige lubbotenni heeꞌrirooti.” (Hiz. 18:23, 32) Yihowa mannu hegerera heeꞌrara hasiꞌranno daafira, cubbaataammu maaro eꞌanno woyite tashshi yaannosi! Hakko daafira Yihowa cubbo loossinore kaaꞌlate insa maaro eꞌa geeshsha diagarino. Hanni tenne leellishanno lawishsha lende laꞌno.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
ip-1 39 guf. 9
Yihowa Mini Gotti Gotti Yiino
9 Hige xaa yannara Maganu manni ilaalu aana kinnatenni minnoonnihu qullaawu mini giddo gamba yaanno yaa diꞌꞌikkino. Yerusaalamete nooha Yihowaha qullaawa mine Roomu olanto 70 M.D. diigge huntino. Hatteeno aguranna soqqamaasinchu Phaawuloosi Yerusaalamete noohu qullaawu minino ikko hakkuyira albaanni heeꞌrinohu xaadooshshu dunkaani caale ikkinota xawise coyiꞌrino. Insa lamunku bayira ayyaanaamittete halaale yaano, ‘manchu ikkikkinni Yihowa qasino dunkaana’ riqibbanno. (Ibiraawoota 8:2) Kuni ayyaanaamittete dunkaani Yesuusi Kiristoosite wodote kakkalo widoonni magansiꞌrate Yihowawa shinqeemmo gede kaaꞌlitannonke qixxaawooti. (Ibiraawoota 9:2-10, 23) Tenne hedo ledo sumuu yaanno garinni Isayaasi 2:2te kulloonnihu ‘ilaalaho noohu Kaaliiqi mini’ yannankera noota lowo geya ayirrado ikkitinota halaalu magansiꞌra riqiwanno. Halaalu magansiꞌra cuꞌmidhannori magansiꞌrate mittimmanni gamba yitanno ikkinnina mitto doorroonni bayicho gamba yitanno yaa diꞌꞌikkino.
Lallawo
ijwbq birxicho 96
Cubbu Maati?
Qullaawu Maxaafi mayyaanno?
Maganu seeri ledo sumuu yaannokki assooti woy hedo baalanti cubboho. Maganu albaanni gara ikkinokkire woy bunshe assine seerasi diigano cubboho. (1 Yohaannisi 3:4; 5:17) Qullaawu Maxaafi anfanni heeꞌnenni gara ikkinore assinikki gatano cubbo ikkitinota kulanno.—Yaiqoobi 4:17.
Qullaawa Maxaafa umo borreessinoonni qaalinni cubbo yaanno qaali “alaama soꞌra” yitanno tiro afiꞌrino. Lawishshaho, hundi Israeelera heedhannori mite olanto kincho corqaayyete worte olate fullakkinore ikkitino daafira ‘olte disodhanno.’ Olte disodhanno yitanno hedo noo gedeenni tirriro, ‘cubbo diloossanno’ yitanno tiro afidhino. (Ejjeetto 20:16) Hakko daafira cubbo loosate yaa, Maganunniha guuta seera ‘soꞌrate’ yaate.
Maganu Kalaqaancho ikkino daafira, mannu oosora harunsitanno biddishsha fushshate silxaane noosi. (Yohaannisi Ajuuja 4:11) Assineemmorira Maganu albaanni xaꞌmammeemmo.—Roomu Sokka 14:12.
Horonta cubbo loosannokki manchi no?
Dino. Qullaawu Maxaafi, “Mannu baalu cubbo loosino; Maganu uyino ayirrinyeno hoogino” yaanno. (Roomu Sokka 3:23; 1 Mootoolla 8:46; Rosiisaancho 7:20; 1 Yohaannisi 1:8) Mayira?
Maganu umo kalaqinori Addaaminna Heewani umi qara cubbu noonsakkireeti. Mayira yiniro, Maganu insa guuta asse danisinni kalaqino. (Kalaqama 1:27) Ikkirono, insa Maganoho hajajama gibbino daafira guuntete xeꞌne noonsare ikkitino. (Kalaqama 3:5, 6, 17-19) Insa ooso iltu woyite, guuntete xeꞌnenna cubbo oosonsara sayissino. (Roomu Sokka 5:12) Israeelete Moote Daawiti, “Godowamummo yannanni kayise ani cubbaataamoho” yiino.—Faarso 51:5.
Mitu cubbi wole cubbo rooranno?
Ee rooranno. Lawishshaho, Qullaawu Maxaafi Soddoomu manni “lowo geeshsha busha” ikkinotanna “cubbinsano quwa [sainoha]” ikkinota kulanno. (Kalaqama 13:13; 18:20) Hanni cubbu deerra keenate kaaꞌlitannota sase hedo laꞌno.
1. Cubbu jawa ikkasi. Qullaawu Maxaafi foorre, kaphu maganna magansiꞌra, moora, dimba, mulqiꞌranna agaanintete loosi jawa cubbo ikkinota kule qorowisiisannonke. (1 Qorontoosi 6:9-11; Yohaannisi Ajuuja 21:8) Qullaawu Maxaafi togoo cubbi hendummokki loonseemmo cubbinni baxxinoha ikkinota kulanno; lawishshaho, miteekkine hendummokki woloota xissiisannore coyiꞌnammora woy assinammora dandiineemmo. (Lawishsha 12:18; Efesooni Sokka 4:31, 32) Ikkollana Qullaawu Maxaafi aye gari cubbono ajinshe laꞌneemmokki gede amaalannonke; mayira yiniro, shiimaho yinoonni cubbi nafa Maganu seera diinge jawa cubbo loonseemmo gede assankera dandaanno.—Maatewoosi 5:27, 28.
2. Wodanu dooꞌꞌo. Mitu manni cubbo loosannohu Maganu seera afinokki daafiraati. (Soqqamaasinete Looso 17:30; 1 Ximootewoosi 1:13) Qullaawu Maxaafi togoo cubbi qarra diafiꞌrino diyaanno; ikkirono, anfanni heeꞌnenni Maganu seera diigate ledo mitto ikkinokkita kulanno. (Kiiro 15:30, 31) Mittu manchi afanni heeꞌrenni cubbo loosannohu wodanisi ‘haxawarra’ woy busha ikkirooti.—Ermiyaasi 16:12.
3. Soꞌrote batinye. Qullaawu Maxaafi cubbo mitte hinge loosatenna cubbo loosa rosicho assiꞌrate mereero badooshshu noota kulanno. (1 Yohaannisi 3:4-8) Gara ikkinore assitanno gara affuhu gedensaanni nafa, ‘affanni heedhenni cubbo loossannore’ Maganu qorichishikkinni diaguranno.—Ibiraawoota 10:26, 27.
Jawa cubbo loosino manchi cubbisi batinyinni kainohunni lowo geeshsha dadillara dandaanno. Lawishshaho, Moote Daawiti, “Cubbiꞌya lolahu gede egemminoe; lowo duhi gede ayirrinoe” yee borreessino. (Faarso 38:4) Ikkirono, Qullaawu Maxaafi togo yee hexxo aanno: “Bushu manchi bunshete doogonni higo; xagaraamuno xagarrosi aguro. Maarosi batiꞌra ikkitino daafira cubbosi agurannosina, Maganinke Kaaliiqiwa higo.”—Isayaasi 55:7.
SADAASA 1-7
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO ISAYAASI 3-5
Yihowara Mannasi Hasiꞌrinore Hajajate Qoosso Noosi
ip-1 73-74 guf. 3-5
Ammanaminokkihu Woyinete Kaashshira Aanneꞌe!
3 Isayaasi tenne geewo geewinohu macciishshanni noosi mannira ikkirono ikka hoogirono geewinori baxisinonsati dihuluullissannote. Insa giddo batinyu woyinete kaashsho seekkite affino daafira Isayaasi coyiꞌrinori xawe leellannoho. Xaa yannara noori woyine loosidhe galtinori assitannonte gede woyinete bayichi anni, kaasiꞌrannohu woyinete guma ikkikkinni “doorroonniha” woy dancha woyinenni murre haaꞌnoonni sinaati. Isi woyine, woyinete kaashshi latara dandaannowa yaano “lowo geeshsha shaqqadu gaari aana” kaasiꞌrasi garankolla.
4 Woyine lattanno gede assate lowo geya jaante loosa hasiissanno. Isayaasi woyinete kaashshi anni ‘baatto loose kinchono xinqe hoolannota’ coyiꞌrino; kuni ceeꞌmishannonna daafursanno loosooti. Isi agarranni shae seekkate jajjabba kinna horoonsiꞌrinoha ikkara dandaanno. Hundi waro togoo shae, kaashsho mooraano eꞌe moortannokkinna mite saada eꞌe ittannokki gede agartanno mannooti ofolte agarate horoonsidhanno bayichooti. Qoleno isi kaashshu gaangaawira kinchu huxxa huxxanno. (Isayaasi 5:5) Duucha woyte togo assinannihu lowo geeshsha hasiisannohu aaniidi bushshi hoshooshame baꞌꞌannokki gede hoolateeti.
5 Woyinete kaashsho kaasiꞌri manchi lowo geeshsha daafurino daafira guma laaltanno yee hedasi garankolla. Huuncinanni kooffichuwa seekkiꞌrinohuno iseraati. Isi guma gamba assiꞌreemmo yee hexxino; ikkina hexxosi woꞌmituyya? Diwoꞌmitino; hatteentenni woyinete kaashshi qaraaranno guma laalino.
ip-1 76 guf. 8-9
Ammanaminokkihu Woyinete Kaashshira Aanneꞌe
8 Isayaasi, woyinete kaashshi anna ikkinoha Yihowa “baxillaanchiꞌya” yiino. (Isayaasi 5:1) Isayaasi Magano, togoo aante noosita leellishanno garinni woshshinohu isi ledo muli jaaloomi noosi daafira callaati. (Iyyoobi 29:4; Faarso 25:14 ledo heewisiisi.) Ikkollana masaalaanchoho Maganoho noosi baxilli, Maganu ‘woyinete kaashshisira’ yaano isi umisi ‘kaasiꞌrino’ dagara leellishino baxilli ledo heewisiinsiro tana nafa didaanno.—Fulo 15:17; Faarso 80:8, 9 ledo heewisiisi.
9 Yihowa mannasi Kanaani baattora ‘kaase’ seerasinna biddishshasi uyinonsa; tini qolte wole daga huntannonsakki gede huxxu gede ikkite agartinonsa. (Fulo 19:5, 6; Faarso 147:19, 20; Efessooni 2:14) Hakkiino sae Yihowa rosiissannonsa gede daanyoota, kakkalaano hattono masaalaano uyinonsa. (2 Mootoolla 17:13; Milkiyaasi 2:7; Looso 13:20) Israeelete manna olanto waajjishiishshunsa yannara, Yihowa gatisannonsa manna kayisinonsa. (Ibiraawoota 11:32, 33) Yihowa, “Ani kunni dargira assoommokkiri nooni? Asseemmori gatinoni?” yiinohu dimullaati.
w06 6/15 18 guf. 1
“Tenne Woyine Towaati”
Isayaasi ‘Israeelete manna’ galte hosse “qaraaranno guma,” woy sholinoha laaltannote dubbu woyine ledo heewisiisino. (Isayaasi 5:2, 7) Kaansoonni woyine hendiro dubbu giddo laaltanno woyine gumma shiimmaaddate; hattono gumu giddo noo wixi geeshsha jawaho. Tini dubbu woyine, woyinete xajje loosiꞌrateno ikko sagalimmate diꞌꞌikkitanno; konnira keeraanchimma agurte finqille laaltinoriꞌra kaadaasine ikkitino dagara malino lawishshaati. Kuni laalchi gumiweelo ikkinohu kaasiꞌrino manchi soꞌronni diꞌꞌikkino. Yihowa mannisi guma laalanno gede assate sharramino. Konnira isi, “Ani kunni dargira assoommokkiri nooni? Asseemmori gatinoni?” yiino.—Isayaasi 5:4.
w06 6/15 18 guf. 2
“Tenne Woyine Towaati”
Israeelete woyine guma laala hooggino daafira, Yihowa mannisi gaangaawira huxxino huxxa diigannota kule qorowisiisino. Isi lawishshu woyinesi gondolchano ikko shuquna aguranno. Qoleno kaashshu lophanno gede assannohu badheessu wogga xeeni gana aguranno daafira woyinete kaashsho ishinunna utu egemmanno.—Isayaasi 5:5, 6.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
Tunsicho Gibbine Xawaabbu Giddo Heedhe
10 Sheexaanu alame, Yihowa albaanni amanyoote bainohanna battaawino coye bunshe afiꞌrinokkihu gede assine hendeemmo gede assitankera woꞌnaaltanno. (2 Phe. 2:19) Tini dhagge diꞌꞌikkitannonke. Sheexaanu hundinni kayise horoonsiꞌranni keeshshino hayyo giddo mitte manna gurcheesse garanna gara ikkinokkire bade afannokki gede assate. (Isa. 5:20; 2 Qor. 4:4) Batinye filme, televizhiinete pirogiraamenna addi addi webisayite Yihowahu keeraanchu biddishshi ledo sumuu yaannokkire tareessitannohu iseraati! Sheexaanu battaawinorenna amanyoote bainore assa qarra diafidhinote yine calla ikkikkinni hagiirsiissannotenna digawajjitannote yine hendeemmo gede assate woꞌnaalanno.—Efesooni Sokka 5:6 nabbawi.
SADAASA 8-14
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO ISAYAASI 6-8
“Ani Haꞌreemmona, Ane Soqqie”
Umiꞌne Fajjonni Soqqantine Yihowa Guwisidhe
5 Yihowa masaalaancho Isayaasi Iso riqiwe coyiꞌranno gede koyisino; tini, Yihowa isira ammanante soqqantannoti mannu ooso loosisira kaaꞌlantanno gede assa hagiirsiissannosita leellishshannote. (Isa. 6:8-10) Isayaasi tennera maahoyye yiino. Yannankerano lowo kume ikkanno manni Yihowara soqqamanno; togo assansa “ani haꞌreemmona, ane soqqi” yiinohu gedeeti. Ikkollana mittu Kiristaanchi togo yee hedannoha ikkara dandaanno: ‘Ani asseemmori kaaꞌlannori no? Yihowa isira soqqameemmosi gede koyisasi dancha ikkiturono, ani looso kaaꞌlummokkinni loosisi loosamanno gede assa didandaanno?’ Kuriuu xaꞌmuwa dawaro afate hanni Dibooranna Baaraaqi waro ikkinore xiinxallino.
ip-1 95 guf. 15-16
Maganu Yihowa Qullaawu Minisi Giddo No
15 Kawiinni aane Yihowa, Isayaasi maa coyiꞌrannoronna mannu mayyee dawarannosiꞌro kulanno: “Hakkunni manniwa marte, ‘Aye geeshshano macciishshitine dihuwattinanni; aye geeshshano laꞌine dibuuxxinanni’ yite kulinsa. Ati marte laꞌannokki gede, macciishshitannokki gedenna huwattannokki gede assi. Qolteno illensanni laꞌe, maccansanni macciishshite, wodaninsanni wodanchite anewa higge hurtannokki gede, wodanansa dillaawinoha, maccansa beebbinota, illensano tunsitinota assi.” (Isayaasi 6:9, 10) Togo yaa kayinni Isayaasi manna ayirrinyu xeino garinni coyishshiishe Yihudu manni albinni roore Yihowa giwanno gede assanno yaateni? Horontanni hatto yaa diꞌꞌikkino! Kuni manni Isayaasi fiixisi gede asse laꞌꞌannoho gobbasi mannaati. Isayaasi loososi ammaname loosirono, Yihowa coyiꞌrinori mannu sokkasi macciishsha giwannota leellishanno.
16 Qarru noohu mannunniwaati. Isayaasi “aye geeshshano” kulinonsaha ikkirono, insa kayinni dimacciishshitanno woy dihuwattanno. Insa giddo rooru manni, woꞌmunni woꞌma laꞌꞌanna macciishsha dandaannokkiri gede macciishshannokkihanna wodana dillaawinoha ikkanno. Isayaasi “hakkunni manniwa” marro marro hige mare, wodancha hasidhannokkire ikkitinota leellishannonsa. Insa Isayaasi kulannonsata Maganu sokka macciishsha giwate surrensanna wodanansa beeshshitanota leellishshanno. Yannankera noo mannino hattooho yaa dandiinanni. Batinyu manni Yihowa Farciꞌraasine, Maganu Gashshooti daafira dudubbannoha dancha duduwo dimacciishshanno.
ip-1 99 guf. 23
Maganu Yihowa Qullaawu Minisi Giddo No
23 Yesuusi Isayaasi masaalo qummi assasi tini masaalo isi yannarano woꞌmitinota leellishshanno. Yesuusi yannara noo manniti wodaninsa dooꞌꞌo Isayaasi waro heedhino Ayihudootite gedeete yaa dandiinanni. Insano sokkasi macciishsha giwate ille ximbiiꞌlite maccano beeshshidhino daafira bao iillitinonsa. (Maatewoosi 23:35-38; 24:1, 2) Kuni ikkinohu 70 M.D. olantote Hajajaanchi Tito massagannoti Roomu olanto dagge Yerusaalamenna qullaawa mine huntu yannaraati. Ikkirono, mitootu Yesuusi yiinore macciishshite balaxxe rosaanosi ikkitino. Yesuusi insa “hagiirraammaho” yiino. (Maatewoosi 13:16-23, 51) Isi “Yerusaalame olanto doyissitinota” laꞌanno woyite, ‘ilaalla xooqqanno’ gede kulinonsa. (Luqaasi 21:20-22) ‘Qullaawu wixi’ yaano ammana noonsata leellishshinotinna ayyaanaame daga ikkitinoti “Maganu israeele” konni garinni gattino.—Galaatiya 6:16.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
w06 12/1 9 guf. 4
Isayaasi Maxaafita Luphi Yitino Hedo—Gafa 1
7:3, 4—Yihowa busha Moote Akaazi gatisinosihu mayiraati? Sooriyunna Israeelete mootoolla gano gante Moote Akaazi silxaanetenni dirrisse, isi bayicho Daawiti sircho ikkinokkiha Xaabieeli beetto wortara heddino. Tini busha gano, Daawiti ledo eꞌnoonnihu Gashshootunnihu qaalu gondoori woꞌmannokki gede guficho ikkitannote. Yihowa Akaazi gatisinosihu daanno yine hexxo uyinoonnihu “Keeru Roorrichi” daannohu sirchu kali baꞌꞌannokki gede agarateeti.—Isayaasi 9:6.
SADAASA 15-21
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO ISAYAASI 9-10
‘Waraꞌa Yiino Xawaabbi’ Xawannota Masaalli
ip-1 125-126 guf. 16-17
Keeru Roorrichi Daafira Uyinoonni Hexxo
16 Ee, Isayaasi “albillittete” yee masaalino yanna Kiristoosi uullate aana soqqami yannaati. Yesuusi roore anga heeꞌrinohu Galiilahooti. Isi “Gordu Gashshooti gambisinona maaro eꞌe” yee sabbakanni soqqanshosi hanafinohu Galiilu qoqqowiraati. (Maatewoosi 4:17) Ilaalu Sibikatesi sabbakinohu, soqqamaano doorinohu, umi maalale loosinohu hattono reyotenni kaihu gedensaanni mitu 500 haꞌrunsaanosira leellinohu Galiilahooti. (Maatewoosi 5:1–7:27; 28:16-20; Maarqoosi 3:13, 14; Yohaannisi 2:8-11; 1 Qorontoosi 15:6) Konni garinni Yesuusi “Zaabilooninna Nifitaalemi baatto” ayirrinye afidhanno gede asse Isayaasi masaalo woꞌmitanno gede assino. Hige Yesuusi sabbakinohu Galiilu mannira calla diꞌꞌikkino. Dancha duduwo gobba baalate duduwe Israeelenniti calla ikkitukkinni Ayihudete dagano “ayirrinye” afidhanno gede assino.
17 Ikkina Maatewoosi coyiꞌrinohu ‘waraꞌa yiino xawaabbi’ daafira mayyaa dandiinanni? Tenne yaattono haaꞌnoonnihu Isayaasi masaalonniiti. Isi togo yee borreessino: “Tunsote heeꞌranno manni lowo xawaabba lai; reyote caali gobbara heedhannorira, caabbichu fuli.” (Isayaasi 9:2) Umi xibbi M.D. halaalu xawaabbi kaphu ammaꞌnonni egemmame keeshshino. Ayihudenniri ammaꞌnote murrooti ‘Maganu qaale diigge’ ammaꞌnote wogansa cuꞌmidhe coyi roore bushanno gede assitino. (Maatewoosi 15:6) Mannu “ballootu massagaano” yitannore haꞌrunse hawaaxamino hattono gurchaawino. (Maatewoosi 23:2-4, 16) Buuraminohu Yesuusi dayita kayinni batinyu manni ille dhagge ikkanno garinni faꞌnitino. (Yohaannisi 1:9, 12) Yesuusi uullate aana assinorenna kakkalo ikke reyasi abbitino atoote Isayaasi masaalo giddo ‘lowo xawaabbi’ gede assine kula garankolla.—Yohaannisi 8:12.
ip-1 126-128 guf. 18-19
Keeru Roorrichi Daafira Uyinoonni Hexxo
18 Xawaabbaho maahoyye yitannorira hagiidhitanno gede assannonsahu lowo coyi noonsa. Isayaasi lede togo yiino: “Kaaliiqa, mannakki halashshootto; hagiirreno batisoottonsa. Mannikki ati assootto coyinni, gide gudhannohunna, horre abbiꞌrinore beeqqanno manni gede ikke hagiidhanno.” (Isayaasi 9:3) Yesuusinna haꞌrunsaanosi sabbakkino daafira, suwashshu wodani noonsa manni Yihowa ayyaanunninna halaalunni magansiꞌra hasiꞌrannota leellishino. (Yohaannisi 4:24) Shoole diro woꞌmitinokki yanna giddo lowo manni Kiristaana ikkino. Sasu kumi manni 33 M.D. Phenxeqosxete barra cuuamino. Hakkiinni mulenni “labballu kiirono 5,000 balla ikkitu.” (Soqqamaasinete Looso 2:41; 4:4) Rosaano konne xawaabba diinaggaabbe xawissanni hadhuta, “rosaanote kiirono Yerusaalamete lowo geeshsha lexxitanni hadhu; lowo kakkalaanono tenne ammaꞌnowa higgu.”—Soqqamaasinete Looso 6:7.
19 Lowo gide mixxite hagiidhitannori gede woy ola olante lowo qeelle afidhuhu gedensaanni hagiirrunni qafado beeqqitannori gede, Yesuusi haꞌrunsaanono tenne lophonni lowo geya hagiidhitino. (Soqqamaasinete Looso 2:46, 47) Yannate gedensaanni, Yihowa xawaabbu dagate mereero xawanno gede assino. (Soqqamaasinete Looso 14:27) Yihowawa shinqanni gede assitanno doogo fano ikkitino daafira baalunku gari manni lowo geya hagiidhino.—Soqqamaasinete Looso 13:48.
ip-1 128-129 guf. 20-21
Keeru Roorrichi Daafira Uyinoonni Hexxo
20 Isayaasi kawiinni aane coyiꞌrinorinni huwanteemmonte gede Buuraminohu assannori abbanno gumi geedonniho: “Midiyaamoota qeelitto yanna gede, xaano mannikki aana duunamino qambaranna, gadadissannonsarita siwiilu siqqo hiiqqootto.” (Isayaasi 9:4) Isayaasi heeꞌrino yannanni lowo xibbi diri albaanni, Midiyaamootu Moaabootu ledo buusante Israeele cubbu giddo ubbanno gede assitino. (Kiiro 25:1-9, 14-18; 31:15, 16) Gedensoonni Midiyaamootu, Israeelete qachanna gatensa horritanni lamala diro gadadissanninsa heedhino. (Ejjeetto 6:1-6) Ikkirono Yihowa soqqamaanchosi Gedewooni kaxxe Midiyaamootu olanto shorrino. Hatte yannanni kayise Midiyaamootu Yihowa manna wirro gadadissinota leellishshanno taje dino. (Ejjeetto 6:7-16; 8:28) Muli yannara, bayiru Gedewooni Yesuusi Kiristoosi, yannankera noota Yihowa manni diinna waxaaxo gananno. (Yohaannisi Ajuuja 17:14; 19:11-21) Hakkiinni ‘Midiyaamootu qeelantu yanna gede’ woꞌmanna geedote qeelle afiꞌneemmo; togoo qeelle afiꞌneemmohu mannu wolqanni ikkikkinni Yihowa wolqanniiti. (Ejjeetto 7:2-22) Hakkunni gedensaanni Maganu manna hingeno digadadinsanninsa!
21 Maganu wolqa leeltino yaa ola guwisa hasiissanno yaa diꞌꞌikkino. Reyotenni kainohu Keeru Roorrichi Yesuusi diinnasi coꞌo asse hune geedote keere abbanno. Isayaasi olantote uduunni woꞌmunni woꞌma giirame baꞌꞌannota kulanni togo yiino: “Horritannori wodhitanno koattenna, mundeetenni burduuqaminohu imaaninsa baalu, haqqete gede giiramanno.” (Isayaasi 9:5) Dirante hadhanno olanto wodhitino koatte huuro hingeno dimacciishshinanni. Olu batinyinni giddonsa dillaabbino olanto uddidhinoha mundeetenni burduuqamino imaana konni kaꞌa dilaꞌnanni. Mayira yiniro olu woꞌmunni woꞌma baꞌꞌanno.—Faarso 46:9.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
ip-1 130 guf. 23-24
Keeru Roorrichi Daafira Uyinoonni Hexxo
23 Amaalaanchoho yaa amaale aannoho woy amaalannoho yaate. Yesuusi Kiristoosi uullate aana heeꞌri waro dhagge ikkitanno amaale amaalino. Qullaawu Maxaafi, “mannu [Yesuusi] rosiisino gara dhagge assiꞌri” yaanno. (Maatewoosi 7:28) Isi mannu giddota seekke afinoho, hayyichahonna mararanno Amaalaanchooti. Amaalanno woyte qacifatannoha woy seejjannoha calla diꞌꞌikkino. Amaalanno woyte ronsanni garinninna baxillunni amaalanno. Yesuusi amaalanno amaale woꞌmanka woyte hayyo noota, guutanna soꞌro nookkita ikkitinohura amaalesi dhagge ikkitannote. Macciishshiniro hegere heeshshowa massitanno.—Yohaannisi 6:68.
24 Yesuusira dhagge ikkitanno surre noosiha ikkirono, amaalannohu umisi egennonni diꞌꞌikkino. Isi, “Rosiiseemmohu ane roso ikkikkinni soyinoehu rosooti” yiinohu iseraati. (Yohaannisi 7:16) Salamooninte gede Yesuusi hayyorano Buicho Magano Yihowaati. (1 Mootoolla 3:7-14; Maatewoosi 12:42) Kiristaanu songo giddo rosiissannorinna amaaltannorino Yesuusi lawishsha haꞌrunsite woꞌmanka woyte Maganu Qaali garinni rosiisa hasiissannonsa.—Lawishsha 21:30.
Loonse Leellinshanni Ikkito
ijwfq birxicho 35
Yihowa Farciꞌraasine Qullaawa Maxaafa Insara Injaanno Garinni Soorritinoni?
Deeꞌni, disoorrinoommo. Isinni ammanneemmo coyi Qullaawu Maxaafi yaannori ledo sumuu yaannokkita huwantummo woyite, ammananke taashshiꞌnoommo.
Qullaawa Borrota Haaro Alame Tiro 1950nni qixxeessinammora lowo diri albaanni, Qullaawa Maxaafa haja assine xiinxallinoommo. Xiinxallonkera afiꞌnummoha Qullaawa Maxaafa baala horoonsiꞌnoommo; ammanankeno Qullaawu Maxaafi rosi aana xintantinota ikkitanno gede assiꞌnoommo. Hanni Yihowa Farciꞌraasine lowo diro ammante keeshshitinoha mito roso huwati; qoleno kuni rosi Qullaawu Maxaafi yaannori ledo sumuu yaannohoronna teꞌee atinni yii.
1. Ammanneemmo coye: Maganu Sillaase diꞌꞌikkino. Maaja 1882nni fultinoti Tsiyooniti Agarooshshu Shae togo yitino: “Yihowanna Yesuusa, hattono qullaawa Ayyaana ammanneemmoha ikkirono, ‘Kuri sasunku mitto Maganooti,’ woy mitootu yitanno garinni, ‘mitto Magano ikke heeꞌrenni sase bisooti’ yaanno roso qullaawa borro ledo sumuu yaannokki daafira adhineemmokkita borronke nabbabbannori huwattino.”
◼ Qullaawu Maxaafi yaannore: “Maganinke Yihowa mitto Yihowaati.” (Marro 6:4, Ze Hoolii Baybili, Rooberti Yangi qixxeessinoha) “Ninkera duuchunkuri isinni ikkinohu, ninkeno isire ikkinoommohu mittu Magani Annu noonke. Qoleno duuchunkuri isi widoonni ikkinohu ninkeno isinni heeꞌneemmohu mittu Mootichi Yesuusi noonke.” (1 Qorontoosi 8:6) Yesuusi umisi togo yiino: “Anniꞌya anewiinni rooranno.”—Yohaannisi 14:28.
2. Ammanneemmo coye: Sioole hegerera giirammanni bayicho diꞌꞌikkitino. Ella 1882nni qixxeessinoonnite Tsiyoonite Agarooshshu Shaera “Cubbu Damoozi Reyote” yaanno birxichi fulino; kuni birxichi Kingi Jeemisi Verzhini giddonni Roomu Sokka 6:23 yitannore qummi asse togo yiino: “Kuni qummeeshshi huwatate qarrisannokkihonna xawe leellannoho. Qullaawu Maxaafi Maganu Qaale ikkinota ammanneemmo yaannohu batinyu manni kayinni, konne jawaachishanno roso adha giwansanna Qullaawu Maxaafi cubbu damoozi giirate giddo hegerera giiramate yaanno yee rosiisansa lowo geeshsha wosincho coyeeti.”
◼ Qullaawu Maxaafi yaannore: “Cubbo loossanno lubbo isenni reyitanno.” (Hiziqeeli 18:4, 20, Kingi Jeemisi Verzhini) Magano gibbannori adhitannohu jeefote qorichi hegerera giirama ikkikkinni, “hegere baooti.”—2 Teselonqe 1:9, Kingi Jeemisi Verzhini.
3. Ammaneemmo coye: Maganu Mangiste, wodaninkera noo coye ikkikkinni, umosi dandiino gashshooteeti. Sadaasa 1881nni fultinoti Tsiyooniti Agarooshshu Shae Maganu Mangistere kultanni togo yitino: “Tini mangiste xintamase uullate aana noo gashshooti baalunku baꞌꞌanno gede assitanno.”
◼ Qullaawu Maxaafi yaannore: “Hatte mootoolla yannara gordu Magani horonta diigamannokkihanna wole daga uggitannokki gashshoote uurrisanno. Kuni wole gashshoote baala coꞌo asse hunanno. Isi kayinni [hegerera] kaajje heeꞌranno.”—Daanieeli 2:44.
Yihowa Farciꞌraasine ammanansara taje shiqishate Haaro Alame Tiro calla horoonsidhanno?
Deeꞌni. Mannaho halaale dudumbeemmo woyite addi addita Qullaawu Maxaafi tiro horoonsiꞌneemmo. Mannaho woxe baaxxikki Qullaawa Maxaafa xiinxallinseemmo woyite Haaro Alame Tiro mulla uyineemmonsaha ikkirono, wole Qullaawu Maxaafi tiro horoonsiꞌra doodhanno manni ledono hasaawa banxeemmo.
SADAASA 22-28
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO ISAYAASI 11-13
Buuraminohu Daafira Mayine Masaalloonni?
ip-1 159 guf. 4-5
Buuraminohu Gashshooti Hunda Heedhanno Gatonna Hagiirre
4 Isayaasi heeꞌrino yannanni lowo xibbi diri albaanni heedhinori wolootu Ibiraawootu Afiita Qullaawa Borro borreessitinori, Yihowa Israeelete soyannohu halaalaancho massagaancho ikkinohu Buuraminohu daannota coyidhino. (Kalaqama 49:10; Marro 18:18; Faarso 118:22, 26) Yihowa Isayaasi widoonni isi daafira lede kulino. Isayaasi togo yee borreessino: “Isseyi cifichi ciiranno; rumushshisi giddonni mittichu guma laalanno.” (Isayaasi 11:1; Faarso 132:11 ledo heewisiisi.) “Ciiranno” hattono “rumushshisi giddonni mittichu” yitanno yaatto, Buuraminohu, Israeelete moote ikkanno gede buurroonnisihu Isseyi beetti Daawiti widoonni Isseyi sircho ikkannota leellishshanno. (1 Saamueeli 16:13; Ermiyaasi 23:5; Yohaannisi Ajuuja 22:16) Halaalaanchu Buuramaanchi yaano Daawiti mininni fulannohu kuni “rumushshi” dayiro dancha guma laalanno.
5 Daanno yine masaalloonnihu Buuramino moote Yesuusaati. Wongeellu borreessaanchi Maatewoosi Yesuusi ‘Naazireetichaho’ yee woshshamasi masaalaanote qaali woꞌmanno gede assitinota coyiꞌri woyte wole yaattonni Isayaasi 11:1 noo hedo qummi assanni no. Yesuusi lophinohu Naazireetete ikkino daafira, Naazireeticha yinoonnisi; kuni suꞌmi Isayaasi 11:1 ‘rumushsho’ yine tirroonnihu Ibiraawootu qaali ledo xaadooshshe afiꞌrinoho.— Isayaasi 11:1; Maatewoosi 2:23; Luqaasi 2:39, 40.
ip-1 159 guf. 6
Buuraminohu Gashshooti Hunda Heedhanno Gatonna Hagiirre
6 Buuraminohu hiittoo gashshaancho ikkanno? Isi Israeelenniha aliyye gashshootiha tonne gare huntinori hasidhure assitannorinna kaajjaddu Asoorooti gedeeha ikkannokka? Horontanni hattooha diꞌꞌikkanno. Isayaasi Buuraminohu daafira togo yiino: “Kaaliiqi Ayyaani isi aana fooliishshiꞌranno; hayyotenna wodanchate Ayyaani, amaaletenna wolqate Ayyaani, egennotenna Kaaliiqa waajjate Ayyaani isi aana heeꞌranno. Kaaliiqira hajajamano hagiirsiissannosi.” (Isayaasi 11:2, 3) Buuramino Moote zayitetenni ikkikkinni Maganunnihu qullaawu ayyaaninni buuramino. Kuni ikkinohu Yesuusi cuuami yannara Cuuaanchu Yohaannisi Maganu ayyaani lembooli daninni Yesuusi aana dirranna lai woyteeti. (Luqaasi 3:22) Yihowa ayyaani Yesuusi aana dirrino; Yesuusi hayyotenni, wodanchatenni, amaaletenni, wolqatenninna egennotenni assinori tenne leellishanno. Kuri gashshaanchoho hasiissannosite dhagge ikkitanno akattaati.
Yihowa Waajja Hasiissannonkehu Mayiraati?
5 Magano gara ikkitino doogonni waajjanno manchi iso baxanno; hattono Isi ledo noosi jaalooma hunannoha aye coyeno assa dihasiꞌranno. Yesuusi ‘Magano waajjinohu’ konni garinniiti. (Ibi. 5:7, NW) Kayinni isi Yihowa waajje qece diyaanno. (Isa. 11:2, 3) Hatteentenni isi Yihowa lubbora baxanno; hattono isira hajajama hasiꞌranno. (Yoh. 14:21, 31) Yihowa baxillaancho, hayyicha, taashsho baxannohanna wolqaataamo ikkino daafira ninkeno Yesuusi gede Yihowa lubbora banxeemmosi hattono ayirrinseemmosi. Qoleno Yihowa lowo geeshsha baxannonketanna biddishshasi ayirrinsammora hasiꞌrannota anfoommo. Yihowa isira hajajama hoongummoro dadillanno; hajajammummosiro kayinni hagiidhanno.—Far. 78:41; Law. 27:11.
ip-1 160 guf. 9
Buuraminohu Gashshooti Hunda Heedhanno Gatonna Hagiirre
9 Isayaasi Buuraminohura noosita wole akatta daafirano lede masaalino: “Illesinni lai garinni calla yoo diyaanno; maccasinni macciishshi garinni calla dicoyꞌranno.” (Isayaasi 11:3) Hajokki yoote mine togoo daanyi laoommehero lowo geya hagiidhattoti egennantinote. Buuraminohura mannu baalunkura yoo yaate dandoo noosi daafira kaphu heewonni, garu yoo yinannikki gede assate gannanni ganonni, totaunni woy wolu doganno coyinni lawishshaho jirotenni didogamanno. Dongannita bade afanno; hattono aaniido laꞌꞌannoha ikkikkinni “dahaawinoha giddiidi mancho” laꞌꞌanno. (1 Pheexiroosi 3:4) Kiristaanu songo giddo yoote hajo laꞌanno roduuwira Yesuusi kaajja lawishsha ikkannonsa.—1 Qorontoosi 6:1-4.
ip-1 161 guf. 11
Buuraminohu Gashshooti Hunda Heedhanno Gatonna Hagiirre
11 Yesuusi haꞌrunsaanosira seejjo hasiissannonsa woyte, kaaꞌlitannonsa garinni seejjanno; konni garinni songote cimeeyyerano kaajja lawishsha ikkanno. Bunshe assa rosicho assidhinorira kay kaajjado yoo yinanninsata afa hasiissannonsa. Maganu tenne alame hunanno woyte, Buuraminohu bushuulleho baote yoo yee afiisinni fulanno qaalinni ‘gosa gananno.’ (Faarso 2:9; Yohaannisi Ajuuja 19:15) Jeefoteno, mannu ooso keere hunannohu bushu manni horontanni diheeꞌranno. (Faarso 37:10, 11) Keeraanchimmanna ammanama hallisira qodhinohu Yesuusira togo assate wolqa noosi.—Faarso 45:3-7.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
‘Lowo Manna Rosiise Halaalu Widira Qola’
2 Reyotenni kaꞌꞌanno mannira baalaho biddishshu hasiisanno. (Isa. 26:9; 61:11) Hakko daafira, uullate aana alba loonse egenninoonnikki deerrinni halaꞌlado rosiisate looso loonsanni. (Isayaasi 11:9, 10 nabbawi.) Mayira? Korkaatuno reyotenni kaꞌanno cubbaataammi, Yesuusi Kiristoosi daafira, Maganu Mangiste daafira, wodote daafira, hattono Yihowa suꞌminna aliidimmasi daafira rosa hasiissannonsa. Wole agurina keeraano nafa Yihowa uullate hedinore mannisira sunu sununni xawisino gara rosa hasiissannonsa. Konni ammanamino manni giddo gamu reyinohu, Qullaawu Maxaafi borreessame goofara lowo diri albaanniiti. Hakko daafira cubbaataammuno keeraanono rossannori lowori no.
SADAASA 29–ARFAASA 4
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO ISAYAASI 14-16
Maganu Manni Diinna Baotenni Gata Didandiitanno
Maganu ‘Qaali Halaale’ Ikkinota Addaxxe
10 Qullaawu Maxaafi giddo batinye woꞌmitino masaalo no; mite masaalo kulloonnihu hatti masaalo woꞌmitara lowo xibbi diri albaanniiti. Tini masaalo woꞌmitinota xagge leellishshanno. Qullaawu Maxaafi giddo noo masaalo kulinohu Yihowa ikkinota anfoommo daafira tini dhagge diꞌꞌikkitannonke. (2 Pheexiroosi 1:21 nabbawi.) Hanni hundi Baabiloone katami baꞌꞌannota kultanno masaalo laꞌno. Settikki sanira K.A. masaalaanchu Isayaasi qullaawu ayyaani massageennasi hatte yannara wolqaataamo ikke noohu Baabiloonete katami qafadamannota masaalino. Isi konne katama horranno manchi suꞌmi Qiroosi ikkinota nafa kulino; hattono katama ma garinni horrannoro masaalino. (Isa. 44:27–45:2) Qoleno Isayaasi Baabiloone gedensoonni diigantannotanna mannu heeꞌrannokkiwa ikkitannota masaalino. (Isa. 13:19, 20) Tini masaalo kulloonni garinni woꞌmitino. Meedooninna Faarsi manni 539 K.A. Baabiloone qeelino; hatte yannara wolqaataamo ikke noo katami xa kinnate duuno ikkino.—Elekitirooniksete uduunnicho horoonsidhe Hegerera Hagiidhitanni Heeꞌra Dandaatto! yaanno maxaafa roso 3 naxiwe 5 noota Qullaawu Maxaafi Baabiloone Ubbannota Masaalino yitanno viidiyo lai.
ip-1 189 guf. 1
Yihowa Daga Qorichishino Gara
YIHOWA mannasi assino bunshera seejjate wole daga horoonsiꞌrara dandaanno. Ikkirono, togo yaa Yihowa tini daga mannasi quwa saꞌe beebba assidhanno gara, naaxxitanno garanna halaalu magansiꞌra effidhe gibbanno gara lashshi assanno yaa diꞌꞌikkino. Konnira isi, Isayaasi lowo dirira albaanni qullaawu ayyaaninni “Baabilooni daafira” borreessanno gede assino. (Isayaasi 13:1) Ikkirono Baabilooni albillitte qarra qaltara dandiitanno. Isayaasi waro Asoorootu Maganu manna beebba assidhino. Asoorootu Israeelenniha aliyye gashshootenna Yihudunniha roore qoqqowo baasa gawajjitino. Kayinni Asoorootu qeellera dannu noote. Isayaasi togo yee borreessino: “Olantote Mootichi Kaaliiqi, ‘Hedoommo coyi baalu woꞌmanno; coyiꞌroommorino ikkanno. Asooroota baattoꞌya aaninni gudeemmo; ilaaliꞌya aana kadeemmonsa; mannaꞌyano qambarinsa giddonni fushsheemmo. Duhisiissinonsa duhano haxonsa aaninni hooleemmo’ [yiino.]” (Isayaasi 14:24, 25) Isayaasi tenne masaalo coyiꞌri gedensaanni, mulenni qarra qaltanno Asoorooti Yihudu gobbanni baꞌino.
ip-1 194 guf. 12
Yihowa Daga Qorichishino Gara
12 Tini masaalo woꞌmitannohu mamooteeti? Mulenniiti. “Kaaliiqi balaxe Moaabi daafira coyiꞌrino coyi hakkonneeti. Xa kayinni Kaaliiqi, ‘Kiranyunnihu loosu barri goofannohu gede Moaabi ayirrinyinna lowohu mannisi 3 diri giddo shollanno; shiimu manni callu gatanno. Gatino mannino wolqa afiꞌrinokkiha ikkanno’ yiino.” (Isayaasi 16:13, 14) Tenne hedo ledo sumuu yaanno garinni, K.A. settikki sanira Moaabira lowo qarri iillinosetanna batinyu qooxeessise ona ikkinota leellishshannoti arkiyolojete taje no. Telgeltefelsoori sayikkihu giwire baattannosi gashshaano giddo mittu Moaabi gashshaancho Salamanu ikkinota qummi assino. Moaabi Moote Kamusunadibi Senaakireemira giwire baatino. Asoori mootoolla Asiraadooninna Asheribanipal, Moaabi Mootoolla Musurinna Kamashaltu insara anga uyte galtinota qummi assitino. Lowo xibbi diri albaanni Moaabootu sirchi coꞌo yee baino. Moaabi katamma alba no yine hendanni gede assitannota kinnate duuno anfoonni; ikkirono hunda Israeelennite wolqaataame diinna ikkitinote tenne daga daafira anfoonni taje lowo geeshsha shiimatella.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
Shesho Afiꞌrate Alba Yihowawa Higge
8 Mannu illenni laꞌniro qafadote giddo noohu Yihudu mannira hexxo nooha dilawanno. Alamennihu Wolqaataamu Baabiloonete Gashshooti qafadino manna haꞌrara horo diagurannoho. (Isa. 14:17) Ikkirono Yihowa mannisira hexxo uyino. Isi mannisira wolassannonsata kulinonsa; tenne assannokki gede hoolannosiri qole dino. (Isa. 44:26; 55:12) Baabiloonootu Yihowa albaanni bukote gedeeti. (Isa. 40:15) Uffi yiniro buko bayichonko baꞌanno. Tini hexxo qafadote giddo nooha Yihudu manna kaaꞌlitannohu hiittoonniiti? Sheshifachishshannonsa. Qoleno hakkiinni sainore assitannonsa. Isayyaasi, “Kaaliiqi kayinni iso hexxitannorira, wolqansa haaroonsanno” yee borreessino. (Isayaasi 40:29-31 nabbawi.) Addanko, hexxo insa jawaachishshannonsa; “allamurchu gede qoolunni buubbanno.”
Lallawo
ijwbq birxicho 108
Masaalo Maati?
Qullaawu Maxaafi mayyaanno?
Masaalo Maganu ayyaaninni coyiꞌnoonni sokkaati, hattono Maganu hedosi xawisate horoonsiꞌranno doogooti. Qullaawu Maxaafi “Himana (woy masaalo) Qullaawu Ayyaani massagino manni Maganuwiinni adhe coyiꞌrino” yaanno. (2 Pheexiroosi 1:20, 21) Konnira masaalaanchoho yaa Maganu sokka adhe woleho kulannoho.—Soqqamaasinete Looso 3:18.
Masaalaano Maganuwiinni sokka adhitinohu hiittoonniiti?
Maganu hedosi masaalaanote kulate addi addi doogga horoonsiꞌrino.
◼ Borro. Maganu tenne doogo ajayi ajeenna mitte hige yaano Musera Tonne Hajajo uyi woyite horoonsiꞌrino.—Fulo 31:18.
◼ Sokkaasinete widoonni hasaawise. Lawishshaho, Maganu Muse Gibitsete gashshaanchi Ferioonira kulanno sokka sokkaasinchu widoonni kulinosi. (Fulo 3:2-4, 10) Maganu mitte sokka noo gedeenni sayisa hasiꞌranno woyite sokkaasine horoonsiꞌranno; lawishshaho Musera togo yiinosi: “Atenna Israeelete ledo gondooro eꞌꞌeemmohu kunni garinniitina, kulummohere baala borreessi.”—Fulo 34:27.
◼ Ajuuja. Masaalaano baqqi yitenna ikkanni noore gudisse afa dandiitanno yannara ajuuja laꞌino woyiti no. (Isayaasi 1:1; Imbaaqoomi 1:1) Ajuuja laꞌinori coyi xawe leellinonsa daafira mannu ledo hasaabbanni noohu gede ikkite hasaabbino woyiti no. (Luqaasi 9:28-36; Yohaannisi Ajuuja 1:10-17) Mitootu kayinni ajuuja laꞌinohu hakkeeshsha goxxukki kayinni siikki assite heedheeti. (Soqqamaasinete Looso 10:10, 11; 22:17-21) Maganu sokkasi masaalaano goxxe heedheenna haaqeetennino kulinonsa.—Daanieeli 7:1; Soqqamaasinete Looso 16:9, 10.
◼ Surrensa giddo sokkasi wore. Maganu masaalaanote sokkasi kulate surrensa giddo hedosi worino. Qullaawu Maxaafino tenne kulanni, “Qullaawa Borro baala Maganunnihu Qullaawu Ayyaani kulanna borreessinoonnite” yaanno. “Qullaawu ayyaani kulanna” yitanno yaatto “Maganu foolinoha” yineno tira dandiinanni. (2 Ximootewoosi 3:16, Ze Imfasayizdi Bayibili) Maganu soqqamaanosi surrera hedosi ‘foolate’ ayyaanasi horoonsiꞌrino. Sokka Maganunnita ikkiturono, masaalaano kayinni uminsa yaattonni borreessitino.—2 Saamueeli 23:1, 2.
Masaalote yaa albillittete daafira calla kultannote?
Deeꞌni; Qullaawu Maxaafi masaalo albillittete daafira calla kultannota diꞌꞌikkitino. Ikkirono, roore woyite xaaddotenni ikka hoogiro nafa Maganuwiinni dagganno sokka albillittete daafira kultannote. Lawishshaho, Maganu masaalaano Israeele busha doogonsa agurtanno gede duucha higge qorowisiissino. Kuni qorowishshi, Israeele hajajanturo albillitte atoote afidhannota, hajajama gibburo kayinni lowo qarri giddo ubbannota kulannoho. (Ermiyaasi 25:4-6) Israeele doodhitannori, gedensonsa seekkara woy hunara dandaanno.—Marro 30:19, 20.
Albillittete daafira kultannokkita Qullaawu Maxaafi masaalo
◼ Mitte higge Israeele kaaꞌlannonsa gede Maganu xaꞌmidhu yannara, isi masaalaancho soye insa hajajama gibbino daafira kaaꞌlannonsakkita kulinonsa.—Ejjeetto 6:6-10.
◼ Yesuusi Samaariyu mancho ledo hasaawi yannara, alba assitinore kulinose; hatto assa dandiinohu tenne Maganu leellishinosi daafira callaati. Yesuusi albillittete daafira kulinosekkiha ikkirono, ise isi masaalaancho ikkinota huwattino.—Yohaannisi 4:17-19.
◼ Yesuusi yoote minira shiqi yannara, diinnasi albasi usurte gantanni, “Ganihehu ayeti? Hanni himani!” yitinosi. Hatte yannara insa Yesuusi albillitte ikkannore kulansara xaꞌmitanni nooha ikkikkinni Maganu wolqanni ganinosiha afe kulansaraati.—Luqaasi 22:63, 64.