Nabbawaano Xaꞌmitanno Xaꞌmo
Hiziqeeli maxaafira fooliishsho 37 aana kulloonniti lame siqqo mittowa gamba yaase mayi tiro afidhino?
Yihowa, masaalaanchu Hiziqeeli Israeele Hexxote Gobba higgu gedensaanni mitte daga ikkitannota kultanno sokka masaalanno gede assino. Hatti masaalo goofimarchu yannara heeꞌrannohu Maganu mannino mitto ikkannota leellishshanno.
Yihowa, masaalaanchu Hiziqeeli lame siqqo aana borro borreessanno gede hajajinosi. Isi mitte siqqo aana, “Yihudaranna isi ledo noohu Israeelete mannira” yee borreessanno gede, layinki siqqo aana kayinni “Yooseefira yaano Efireemi riqibbanno siqqonna isi ledo noohu Israeelete manni baalaho” yee borreessanno gede kulinosi. Hakkiinnino Hiziqeeli, tini lamenti siqqo ‘mittowa gamba’ yitanno gede asse amadino.—Hiz. 37:15-17, NW.
“Efireemi” yaanno suꞌmi maa riqiwanno? Tonne gaꞌre xaphi asse amadinohunna aliyyeenni heeꞌranno gashshootihu umi moote Iyorbiaami, Efireemi gaꞌre widooti; qoleno Efireemi gaꞌre wolqaataamete. (Mar. 33:13, 17; 1 Mot. 11:26) Tini gaꞌre Yooseefi beetti Efireemi sirchooti. (Kir. 1:32, 33) Yooseefi annisi Yaiqoobi maassiꞌrinosi. Konni daafira, tonne gaꞌre xaphi asse amadino gashshoote riqibbanno siqqo aana “Efireemi siqqo” yine borreessa garankolla. Asooru manni 740 K.A. aliyyeha Israeelete gashshoote qase qeele manna qafade haaꞌre haꞌrino; Hiziqeeli lame siqqo daafira masaalinohu kuni coyi ikkihunni lowo diri gedensaanniiti. (2 Mot. 17:6) Shiimu diri gedensaanni Asooru gashshooti Baabiloonete gashshootinni riqiwamino; hakko daafira Hiziqeeli tenne masaalo borreessi yannara Asooru manni qafade haaꞌre haꞌrino Israeele giddo rooru Baabiloonete gobbuwara billaalle heeꞌranno.
Baabiloonete manni 607 K.A., lame gaꞌre amadinoha wodiidiha Israeelete gashshoote qeele manna qafade haaꞌre haꞌrino; insa aliyyehu Israeelete gashshooti giddonni qafade haaꞌre haꞌranna gatino manna haaꞌre haꞌrikki digatino. Wodiidihu Israeelete gashshootira mookkanno moote Yihuda sirchooti; qoleno kakkalaasine Yerusaalamete noohu Qullaawu Mini giddo soqqantanno daafira heedhannohu Yihudu gobbaraati. (2 Dud. 11:13, 14; 34:30) Konni daafira lame gaꞌre afiꞌrinohu Israeelete gashshoote riqibbanno siqqo aana “Yihudara” yine borreessa garaho.
Tini lamenti lawishshu siqqo mittowa gamba yitinohu mamarooti? Tini masaalo woꞌmitinohu Israeelete manni Qullaawa Mine galagale minate 537 K.A. Yerusaalame higi yannaraati. Lame gaꞌre amadino gashshootenna tonne gaꞌre amadino gashshoote riqiwanno manni qafadame haꞌrinowiinni Qullaawa Mine minara Yerusaalame higino. Konni garinni Israeelete manni mereero noo babbadooshshi gati. (Hiz. 37:21, 22) Israeelete manni biꞌreensa gede Yihowa mitteenni magansiꞌra hanafi. Israeelete manni konni garinni mitto ikkannota, masaalaano Isayaasinna Ermiyaasino masaaltino.—Isa. 11:12, 13; Erm. 31:1, 6, 31.
Tini masaalo addu ammaꞌno daafira hiikkonne coye leellishshanno? Yihowa Iso magansiꞌranno manni “mitto” ikkanno gede assannota leellishshanno. (Hiz. 37:18, 19) Ikkina, mittimmate daafira kultannoti tini masaalo yannankera woꞌmitinoyya? Ee woꞌmitino. Tini masaalo woꞌma hanaffinohu 1919, Maganu manni gale hosanni haaro ikke gamba yiinna buusami yannaraati. Sheexaanu insa hegerera babbade hunate ganino gano woꞌmitukki gattino.
Hatte yannara haaro ikke gamba yiino manni giddo rooru, Yesuusi ledo iima mootollenna qeesoota woy kakkalaasine ikkate hexxo noonsareeti. (Aju. 20:6) Yihudara yine borreessini siqqo insa riqibbannote. Yannate gedensaanni, batinyu uullate aana heeꞌrate hexxo noonsa manni ayyaanaamittennihu Yihudu manni woy buuramino Kiristaani ledo mittimma kalaqiꞌrino. (Zak. 8:23) Yooseefi suꞌma borreessini siqqo, uullate aana heeꞌrate hexxo noonsa manna riqibbanno; insara Yesuusi ledo iima moohate hexxo dinonsa.
Yannankera tini lamenti gaamo Yihowa daga ikkite, mitte Moote hunda heedhe mitteenni soqqantanni no; tini Moote “Soqqamaanchoꞌya Daawiti” yine masaalotenni kulliho Yesuusa Kiristoosaati. (Hiz. 37:24, 25) Yesuusi harunsaanosi baalantera togo yee huuccino: “Ate Annaho ane ledo mittimma noohenna anerano ate ledo mittimma nooente gede, insarano ninke ledo mittimma heedhannonsa gedeeti.”a (Yoh. 17:20, 21, NW) Yesuusi buurantino harunsaanosi “wolu geꞌreewi” ledo “mitte hoshsha” ikkitannota masaalino. Insa baalanka ‘mittu allaalaanchi’ allaalannonsa. (Yoh. 10:16) Tini Yesuusi coyiꞌrino qaalla, yannankera Yihowa manni noonsa hexxo ikkituta ikkiturono, mereeronsa ayyaanaamittete mittimma noota dancha gede assite xawissannote!
a Yesuusi bayicho amadanno yannara woꞌmitanno malaatta wido ikkitino lawishshuwa aante aantenni kulino gari dhagge ikkannoho. Isi umo, “ammanaminohunna egennaamu soqqamaanchi” daafira, yaano albisa ikkite massaggannote buuramino Kiristaanite shiima gaamo daafira coyiꞌrino. (Mat. 24:45-47) Yesuusi hakkiinni aanche, iimira haꞌrate hexxo noonsa Kiristaani baalu assa hasiissannonsare kulanno lawishsha coyiꞌrino; isi konne lawishsha coyiꞌrinohu roore anga buuramino Kiristaana hedeeti. (Mat. 25:1-30) Jeefote Kiristoosi roduuwa kaaꞌlitannori uullate aana heeꞌrate hexxo noonsari daafira coyiꞌrino. (Mat. 25:31-46) Hatteente gede, Hiziqeeli masaalino masaalo umo woꞌmitinohu iimira hadhannori aanaati. Tonne gaꞌre afiꞌrino gashshooti duucha wote uullate aana hegerera heeꞌrate hexxo noonsa manna riqiwannoha ikka hoogirono, tenne masaalora kulloonni mittimma uullate aana heeꞌrate hexxo noonsa manninna iimira haꞌrate hexxo noonsa manni mereero heedhanno mittimma qaangeemmo gede assitannonke.