HEESHSHOTE XAGGE
Hagiirru Noo Heeshsho Heeꞌrate Assoommore
MEDITERAANIYU BAARI mereero haꞌranni heeꞌre, akkaltino yowoloꞌya xullo fultinotanna hakkaanni hige lowo wayi giddora eanni noota afummoti lowo geeshsha masummo. Hakkiinni dambalu kai. Waajjoommo daafira lowo diri gedensaanni mite yee huuccatto assiꞌrummo. Togoo qarri giddora eoommohu hiittoonniiti? Hanni xaggeꞌya hanafotenni kayise odeessanna macciishshe.
Lamalu dirihu heeꞌre maatenke Biraazilete noo yannara kaoommo foto
Ilamoommohu 1948nni Neezerilaandeteeti. Layinki diro maatenke ledo Biraazilete Sao Pawulo yinanniwa haꞌnummo. Anniꞌyanna amaꞌya ganye beetekiristaane haꞌranno; hattono hashshi hurbaate intummohu gedensaanni ganyine Qullaawa Maxaafa nabbambeemmo. Hakkiinni galagalle 1959 Yunayitidi Isteetise haꞌne Masachuseeti yinanniwa heeꞌra hananfummo.
Anniꞌya sette ikkannohu mininke mannira hasiisannore wonshate diinaggaawe loosanno. Isi duuchawa loosino lawishshaho, addi addi uduunne bayichunni bayicho masse hiranno, doogo loossanno dirijjite giddo loosino hattono mittu horophillu xaawira loosino. Isi horophillu xaawira loosa hanafita, addi addi gobba haꞌra dandiineemmo daafira maatenke lowo geeshsha hagiidhitino.
Layinki dirimi roso rosanni noommo yannara duucha woyite ‘Lophummoro maa asseemmo ikka?’ yee hedeemmo. Mite jaallaꞌya yuniversite ea doodhitino; wolootu kayinni olanto ikkitino. Ani kayinni olama agurina gibbo nafa baxeemmokki daafira olanto ikka dihasiꞌroommo. Olanto ikka hasiꞌroommokki daafira yuniversite eate murciꞌrummo. Hakkiinni hagiirraamo ikkeemmo gede kaaꞌlitannoe yee hedoommo daafira wole manna kaaꞌla hasiꞌrummo.
YUNIVERSITETE NOOMMO YANNA
Lowo diro hagiirru noo heeshsho heeꞌnanni gara hasiꞌranni keeshshoommo
Heeshshote kaima afate quqquxamoommo daafira yuniversite eummoti Antiropoolojete (mannu daafira xiinxallitanno sayinse) roso rosa baxoommo. Hakkiicho suutu soorro daafira ronsoommo hattono rosiisaano tini garaho yine ammannammora hasidhanno. Anera kayinni mitu rosi diadhaminoe, kuni rosi taje dinooho; tini qolte sayinsete ledo sumuu diyitannote.
Yuniversitete danchu amanyooti daafira dirosiinsoonninke. Hatteentenni rosunni dancha guma afiꞌrate calla dandiinummore baala assineemmo gede rosiinsoonninke. Jaallaꞌya ledo boohaaranna jingilli assitanno xagga adha hagiirsiissannoe; kayinni kuni hagiirri mulenni baꞌꞌannoho. “Hagiirru noo heeshsho tenneeti?” yee hedummo.
Hakkiinni Bosteni yinanni katama haꞌre yuniversite eummo. Rosu minira baaxxeemmo woxe afiꞌrate rosu cufamanno woyite looso looseemmo; Yihowa Farciꞌraasine ledo mite yee xaadoommohu hakkiicho loosanni heeꞌreeti. Ledoꞌya loosanno manchi Daanieeli fooliishsho 4te noota “lamalu diri” daafira kultanno masaalo kulie; hattono heeꞌnoommohu goofimarchu barri giddo ikkinota xawisinoe. (Dan. 4:13-17) Konne hasaawa agura hoogummoronna ammane adhummoro xa heeꞌranni noommo gara agura hasiissannoeta huwatummo. Hakko daafira konni manchinni xaadeemmokki gede murciꞌrummo.
Yuniversitete, Wodiidi Ameerika haꞌre umiꞌya fajjonni manna kaaꞌleemmo gede assannoe roso rosoommo. Kaaꞌlo hasiissannonsa manna kaaꞌla hagiirru noo heeshsho heeꞌreemmo gede assitannoe yee hedoommo. Ikkollana togo assano hagiirru noo heeshsho heeꞌreemmo gede assitannoekkita huwatummo. Hexxo mudhoommo daafira yuniversitete roso rosa agurummo.
ADDI ADDI GOBBUWA HAꞌRUMMORONO HAGIIRRU NOO HEESHSHO HASIꞌRA DIAGUROOMMO
Onkoleessa 1970nni, alba anniꞌya loosannowa horophillu xaawira loosate Neezerilaandete nooha Amisteridaami yinanni katama haꞌrummo. Konni loosinni kainohunni addi addi gobbuwa lawishshaho Afirikaho, Ameerikaho, Awuroppahonna Iisiyaho noo gobbuwa haꞌroommo. Haꞌroommo gobbuwa ikkitutano ikkituro baalante gobbuwara lowo qarri nootanna konne qarra tira dandiinohu nookkita huwatummo. Mitto leellino looso loosa hasiissannoe yee heda aguroommokki daafira galagale Yunayitidi Isteetise hige wirro Bosteni noo yuniversite eꞌꞌe rosa hanafummo.
Galagale yuniversite eoommoha ikkirono, heeshshote daafira nooe xaꞌmuwara dawaro afiꞌroommokkita mulenni wodanchummo. Asseemmori leella giwinoe daafira mitto Antiropoolojete rosiisaancho amaaꞌlummo. Isi, “Rosa mayira diagurattoyya? Yuniversitete roso agura hasiissannohe” yiieta dhagge assiꞌrummo. Hakkiinni, hasiꞌrummonti diꞌꞌiseeti yee yuniversitete roso agurummo.
Xaano hagiirru noo heeshsho heeꞌra dandoommokki daafira, mitte dagoomu harunsanno bude gibbannotenna keerunna baxillu heeꞌranno gede assineemmo yitanno gaamo wido ikkummo. Aninna mite jaallaꞌya Yunayitidi Isteetise tayinse saꞌne Meksikote noohu Akapulko yinanniwa haꞌnummo. Hakkiicho mannu bude harunsannokkihunna mittu qarri nookkiha woy yaadikkinni heeꞌrannoha lawanno manni ledo heeꞌra hananfummo. Insa ledo heeꞌrummohu gedensaanni mulenni insa heedhanno heeshsho geedanno hagiirre afiꞌnanni gede assitannokkita ikkitinota huwatummo. Isinni insa giddo rooru manni ammanamannokkiho.
HAGIIRRU NOO HEESHSHO HEEꞌNANNI GARA HASIꞌRANNI YOWOLOTENNI HAꞌROOMMO
Jaaliꞌya ledo biifado giddicho hasiꞌnanni haꞌnoommo
Hatte mereero, alba shiimu heeꞌre asseemmo yee halcheemmore heda hanafummo. Yowolotenni wolu laaqanna ikkikkinni umiꞌya laaqiꞌranni haꞌra hasiꞌroommo. Hatto assa dandeemmohu umiꞌya yowolo heedhuero callaati. Jaaliꞌya Toomirano anete gedee halcho noosi daafira isi ledo yowolotenni alame doyate murciꞌnummo. Biifado giddichora haꞌre dagoomu wodho harunsummokkinni heeꞌra hasiꞌroommo.
Aninna Toomi Ispeenete Barseloonu mule noohu Areyinsi dee Maari yinanniwa haꞌnummo. Hakkiinni 9.4 m ikkitannota Leyigira yinanni yowolo hidhinummo. Tenne yowolo injiitannonke gede haaro assine biddi assiꞌra hananfummo. Haꞌneemmo bayichira iillate muddammoommokki daafira, motore tirre hoolle hakko bayicho angeemmo waa lende wodhinummo. Shiimaadda malkara yowolo hasiꞌnoommo widira qolate 5 m ikkannoha lame laaqiꞌraasincho hidhinoommo. Jeefote, Hindete Wuqiyanoose giddo noote Seeshaalsi yinanni giddicho haꞌrate kaꞌnummo. Haꞌnammora hendoommohu galchimi Afiriki qooxeessa amande Wodiidi Afirikira noohu Kepi ovi Gudi Hoppi yinanni qooxeessi widoonni hingeeti. Haꞌneemmo raga afate beeddahe, kaarta, maxaaffa hattono wolere addi addire horoonsiꞌnoommo. Heeꞌnoommo bayicho soꞌnummokkinni anfeemmo gari dhagge ikkinoe.
Mulenni, tini haqqunni seekkinoonniti akkala yowolo wuqiyaanoosete aana haꞌra dandiitannokkita wodanchinummo. Mitte saate giddo 22 litire ikkanno wayi giddora eanno! Hanafote kulummoꞌnente gede, dambalu kaita waajjoommo daafira lowo diri gedensaanni mite yee huuccatto assiꞌrummo; qoleno gantummoro Magano afate woꞌnaaleemmo yee qaale eoommo. Dambaluno uurrino anino eoommo qaale agadhoommo.
Baaru aana heeꞌrenni Qullaawa Maxaafa nabbawa hanafummo. Qaccenna qacce leeltannokkiwa Mediteraaniyu Baarira mereeroho ofolline kukkubbitannota addi addi qulxuꞌme laꞌꞌa mageeshsha hagiirsiissannoro hedde. Hashsha hashsha lowo beeddahe laeemmo woyite lowo geeshsha dhagge assiꞌreemmo; hattono mannu oosora hedanno Magani noota albinni roore ammanoommo.
Baaru aana boode lamala keeshshinummohu gedensaanni, Ispeenete noote Alikante yinanni malka iillinummo; hakkiicho woyyitino yowolo hidhinammora ninke yowolo hidhanno manna hasiꞌra hananfummo. Ninke yowolo akkala, motore nookkitanna waa eessitannota ikkitino daafira hidhannoha afiꞌra didandiinoommo. Ikkollana tini yanna anera Qullaawa Maxaafa nabbawate maltinote.
Qullaawa Maxaafa roore nabbawummo kiiro konni maxaafi giddo hagiirru noo heeshsho heeꞌrate kaaꞌlanno biddishshi noota huwatummo. Qullaawu Maxaafi amanyootunni xuru nookki heeshsho heeꞌrate daafira xawise kulanno gara laummoti dhagge assiꞌrummo; hakkiinni anino ikko wolu batinyu manni ninke Kiristaanaho yinanni heeꞌnenni Qullaawu Maxaafi kulannore lashshi assine agurreemmohu mayiraatiyya yee hedummo.
Heeshshoꞌya giddo lowore biddi assiꞌrate murciꞌrummo; hakko daafira jingilli assitanno xagga adha agurummo. Qullaawu Maxaafi biddishshi garinni heeꞌranno manni nooti dihuluullissannote yee hedummo; hakko daafira konni manni ledo xaada hasiꞌrummo. Hakkiinni layinkimeeshsho Magano huucciꞌrummo; tenne yannara huucciꞌroommohu kayinni konni manninni xaadeemmo gede kaaꞌlaeraati.
ADDU AMMAꞌNO AFIꞌRATE ASSOOMMORE
Addu ammaꞌno afiꞌrate mitte mittenti ammano yitannore afa hasiissannoe yee hedoommo. Alikaante qooxeessi giddo haꞌranni batinye beetekiristaanna laoommo. Kuri giddo batinyeho addi addi misilla noonsa daafira addu ammaꞌno ikkitinokkita huwatummo.
Mitto barra Sambatu hawarro, malka leeltannowa tullote ofolle Yaiqoobi fooliishsho 2:1-5 geeshsha noo hedo nabbawanni noommo; qummeeshshu, dureeyyete roorsiꞌra gara ikkitinokkita kule qorowisiisanno. Hakkiinni dirre yowolonkewa haꞌranni, ammaꞌnote gambooshshe assiꞌnanniha lawanno mine laummo; mineho eꞌnanniwa “Yihowa Farciꞌraasineta Gambooshshu Addaraashe” yitanno borro gannoonni.
‘Kuri mannoota fonqole laꞌꞌanna insa ane ma garinni haadhannoero afa hasiissannoe’ yee hedummo. Hakko daafira mulla lekkanni, ereeda lossiꞌre heeꞌre hattono tattaꞌino bolaale qodhe Gambooshshu Addaraashe eummo. Hakkiinni soqqamaanchu mitte jawa mancho mule ofolleemmo gede assie; ise lallawo shiqishannohu kulanno qummeeshsha faꞌna dandeemmo gede shaqqillunni kaaꞌlitinoe. Gambooshshu gedensaanni baalunku dagge keere haadhinoe garinna shaqqillinsa dhagge ikkinoe. Mittu manchi minesi haꞌne Qullaawu Maxaafi daafira hasaambeemmo gede koyisie; kayi ani hakka woyite Qullaawa Maxaafa nabbawe gudoommokki daafira, “Hasaawate qixxaawummoro kuleemmohena” yuummosi. Hakka geeshsha kayinni baalanka gambooshshe haꞌra hanafummo.
Boode lamala gedensaanni hakko manchi minira haꞌrummo; isino xaꞌmuwaꞌyara Qullaawu Maxaafi giddonni dawaro qolie. Isi mitte lamala gedensaanni mitto borsa woꞌma dancha uduunne uyie. Isi konni uduunni anni, Qullaawu Maxaafi mimmito banxeemmo gedenna ola ronseemmokki gede kulanno biddishsha harunsino daafira usurreenna usuru mine noota kulie. (Isa. 2:4; Yoh. 13:34, 35) Xa hasiꞌranni noommo manna yaano, Qullaawu Maxaafi amanyootunni xuru nookkire ikkine heeꞌrate daafira kulanno biddishsha harunsanno manna afiꞌroommota buuxummo! Xa mixoꞌya biifado giddicho hasiꞌra ikkitukkinni Qullaawa Maxaafa seekke xiinxallate. Hakko daafira agure Neezerilaande higummo.
LOOSO AFIꞌRATE ASSOOMMORE
Neezerilaandete nooha Giroongeni yinanni katama iillate shoole barra haꞌroommo. Hakkiicho hasiisannoere afiꞌrate looso hasiꞌra hanafummo. Mitto hanaatsimmate looso loonsanni mine mare looso hasiꞌreemmota kulummota forme wonsheemmo gede kullie; hatte formera ammaꞌnoꞌya maatirono xaꞌminoonni. Tenne formera “Yihowa Farciꞌraasinchooti” yee borreessummo. Konni loosi anni wonshoommo forme nabbawe alba xiphi yiinota wodanchummo. Hakkiinni isi, “dowwole kuleemmohena” yiinoeha ikkirono kayi horonta didowwolino.
Wole hanaatsimmate looso loonsanni mine mare, loosu anni loosanno manna hasiꞌrannoronna teꞌee xaꞌmummo. Isi rosu deerranna loosu ogimma leellishshanno taje xaꞌmie. Konni albaanni haqqunni loonsoonni yowolo seekke biddi assoommota kulummosi. Isi togo yiieta dhagge assiꞌrummo, “Techonni looso hanafa dandaatto kayinni mitto coye afa hasiissannohe. Ani Yihowa Faciꞌraasinchonna Qullaawu Maxaafi biddishsha harunseemmoha ikkoommo daafira, loosu bayicho mittu qarri kalaqamanno gede assattora dihasiꞌreemmo.” Dhagge assiꞌre iso laꞌꞌanni, “Anino Yihowa Farciꞌraasinchooti!” yuummo. Isi umoꞌyanna ereedaꞌya lae Yihowa Farciꞌraasincho ikkoommokkita afe, “Qullaawa Maxaafa ani xiinxalliseemmohena!” yiie. Anino hagiidhe maahoyye yuummo. Umo looso hasiꞌranni marummo manchi dowwolinoekkihu mayiraatiro xa leellinoe. Yihowa wodaniꞌya hasatto wonshanni nooe. (Far. 37:4) Konni rodiiwa mitto diro loosoommo. Hatte yannara isi Qullaawa Maxaafa xiinxallisinoe; gedensoonni Arfaasa 1974nni cuuame Yihowa Farciꞌraasincho ikkoommo.
JEEFOTE HAGIIRRU NOO HEESHSHO AFIꞌRUMMO
Mittu agani gedensaanni suwisaancho ikke soqqama hanafummo; tini lowo hagiirre afiꞌreemmo gede assitinoe. Layinki aganira Ispeenete afiinni massangannita haarote xintantino gaamo kaaꞌlate Amisterdaami haꞌrummo. Ispeenetenna Porchugaalete afiinni manna Qullaawa Maxaafa xiinxallisa lowo geeshsha hagiirsiissannoe! Onkoleessa 1975nni baxxino suwisaancho ikke soqqamate qoosso afiꞌroommo.
Mitto barra Ineeke yinanniti baxxitino suwisaancho Ispeenete afiinni assiꞌneemmo gambooshshe daggu; ise dagginohu mitte Boliiviyunni dagginota Qullaawu Maxaafi rosaanchose egensiissankeraati. Ineekenna ani mimmito seekkine egennate mimmitoho borrote sokka borreessa hananfummo; shiima yanna gedensaanni mittu gari mixo noonketa wodanchinummo. Hakkiinni 1976nni adhamme 1982nni Giiliyaadi Rosi Mine 73ki kifilera koyinseennanke haꞌnummo yanna geeshsha, baxxitino suwisaano ikkine soqqammoommo. Soojjaati Afirikira soqqammeemmo gede gaamminketa dhagge assiꞌnoommo hattono hagiidhinoommo; hakkiicho Keeniyaho Mombaasa yinanni katamira onte diro soqqammoommo! Hakkiinni 1987nni Taanzaaniyaho soqqammeemmo gede sonkinke; hatte yannara, hatte gobbara hoolle keeshshinoonniha sabbakate loosonke fajjine heeꞌnoonni. Galagalle Keeniya hingammora albaanni hatte gobbara 26 diro soqqammoommo.
Minaamaꞌyanna ani Soojjaati Afirikira heeꞌranno manni Qullaawu Maxaafi halaale rosanno gede kaaꞌline lowo hagiirre afiꞌnoommo
Konni rosinore naadanno mannira Qullaawu Maxaafi halaale rosiisa lowo hagiirre afiꞌneemmo gede assitinonke. Lawishshaho Mombaasu katamira Qullaawa Maxaafa xiinxallisa hanafoommo manchi doogote farciꞌranni xaadoommoho. Isira lame metseetta uummosita isi, “Kuri nabbawe gudummoro ma asso?” yee xaꞌminoe. Aantanno lamalara “Uullate Aana Hegerera Heeꞌra Dandaatto” yaanno maxaafa xiinxallisa hanafummo; kuni maxaafi hakkawoyite Siwahiili afiinni xaalla fule no. Isi mittu diri gedensaanni cuuamino hattono woꞌma yanna suwisaancho ikkino. Hatte yannanni kayise isinna minaamasi xibbe meddi yaanno manni heeshshonsa Yihowara sayise oye cuuamanno gede kaaꞌlino.
Ineekenna ani Yihowa mannisi hagiirru noo heeshsho heeꞌranno gede asse maassiꞌranno gara uminke heeshshonni laꞌnoommo
Hagiirru noo heeshsho heeꞌnannihu hiittoonniitiro umo huwatummo yannara, mitte baxxitino inqu afiꞌrihu gedensaanni baꞌannosikki gede seekke cuꞌmirino daddalaanchi gede ikkoommohu gede asse hedoommo. (Mat. 13:45, 46) Wolootu hagiirru noo heeshsho heedhanno gede kaaꞌlanni heeꞌra hasiꞌroommo. Muxxe minaamaꞌyanna ani Yihowa mannisi hagiirru noo heeshsho heeꞌranno gede asse maassiꞌranno gara uminke heeshshonni laꞌnoommo.