Pe Mafai Faapefea Ona Fesoasoani Mai Isi?

“AO IAI se mea e mafai ona ou fesoasoani ai, ona taʻu mai lea.” O le faaupuga lava lea e fai atu ai le toʻatele o i tatou i se uō po o se tauaiga o loo mafatia. Ma, o le mea moni lava lea o loo tatou fai atu ai. O le a tatou faia so o se mea e fesoasoani atu ai. Ae pe o le a tāpā ea i tatou e lē o loo mafatia ma faapea mai: “O lea ua ou mafaufauina se mea e mafai ona e faia e te fesoasoani mai ai iā te aʻu”? E seāseā lava. E manino lava, e ono manaʻomia ona tatou tausolomua, pe afai tatou te mananaʻo moni e fia fesoasoani ma faamāfanafana atu i lē o loo faavauvau.

Ua faapea mai se faataoto i le Tusi Paia: “O le upu ua fai faatatauina, o moli auro ia i ato ario togitogi faamamanuina.” (Faataoto 15:23; 25:11) O se atamai le iloa o le upu e fai atu ma le upu e lē tatau ona fai atu, le mea e tatau ona faia ma le mea e lē tatau ona faia. O nisi nei o fautuaga faale-Tusi Paia ua iloa e nisi o tagata sa mafatia e aogā.

Le Mea e Tatau Ona Faia . . .

Ia faalogologo atu: Ia “faataalise ona faalogologo,” ua fai mai ai le Iakopo 1:19. O se tasi o fesoasoani sili e mafai ona e faia ina ia lua amoina faatasi ai ma lē o faanoanoa ona tigā, o le faalogologo atu lea. Atonu e mananaʻo nisi tagata o loo mafatia e talanoa e uiga i sē e pele iā i latou ua maliu, e uiga i le faalavelave po o le maʻi na māfua ai le maliu, pe talanoa foʻi e uiga i o latou faalogona talu ona uma le maliu. O lea, ia fesili atu: “Pe e te manaʻo e talanoa i lenā mea?” Tuu iā i latou e filifili. Na faapea mai se isi tama talavou i lona manatuaina o lona tamā ua maliu: “Sa fesoasoani tele iā te aʻu le fesili mai o nisi i le mea na tupu, ona matuā faalogologo mai lea.” Ia faalogologo ma le onosai ma i le lagona alofa moni, e aunoa ma se lagona e faapea e tatau ona e tali atu pe avatu ni vaifofō. Faataga i latou e faaali mai so o se mea lava latou te mananaʻo e taʻu mai.

Ia faamautinoa atu: Ia faamautinoa iā i latou e faapea, sa latou faia mea uma lava na latou mafaia (po o so o se isi lava mea e te iloa e moni ma aogā). Ia toe faamautinoa iā i latou, o o latou faalogona ua iai​—le faanoanoa, le ita, le lagona e pei ua agaleaga, po o nisi lava lagona ootia—atonu e lē o ni lagona fou. Taʻu atu i ai nisi e te iloa sa toe sologa manuia i latou mai se maliu faapena. Fai mai le Faataoto 16:24, o na “upu matagofie” o ni “mea e malolo ai ivi.”​—1 Tesalonia 5:11, 14.

Ia faaavanoa atu oe: Ia faaavanoa atu oe, e lē tau i ni nai uluaʻi aso a o toʻatele uō ma tauaiga o iai faatasi, ae ia oo lava i masina mulimuli ane ina ua toe foʻi isi i o latou tulaga masani. O lenei auala e te faamaonia atu ai o oe o ʻse uo moni,’ o le ituaiga lea e tulaʻi mai mo se uō i taimi o “aso vale.” (Faataoto 17:17) Ua faamatala mai e Tiresa, o lē na oti lana tama i se faalavelave tau taavale, e faapea: “Sa faamautinoa e a matou uō, o loo iai ni mea matou te faia faatasi ma i latou i afiafi ina ia lē tele se taimi e tuua ai na o matou i le fale. Na fesoasoani lenā iā i matou e foʻia ai le lagona o le pei ua gaogao lea sa iā i matou.” I tausaga na mulimuli mai, o aso faamanatu, e pei o le toe faamanatuina o le aso faaipoipo po o le aso o le maliu, e mafai ona avea ma taimi faigatā i ē o loo soifua pea. Aiseā e te lē faailogaina ai na aso i lau kalena, ma pe a oo atu i ai, o le a e faaavanoa oe pe afai e mafai, ina ia avatu ai sau lagolagosua alofa?

Ia tausolomua i mea e aogā: Po o iai ni feʻau e manaʻomia ona fai? Po o manaʻomia se tasi e vaaia tamaiti? Po o manaʻomia e uō ma tauaiga o loo asiasi ane se nofoaga e faamautū i ai? O tagata ua mafatia i le oti o se tasi i le aiga e masani ona lē mautonu ma e oo lava ina latou lē iloa po o le ā latou te manaʻomia ona faia, po o le fesili atu i isi mo le auala e fesoasoani mai ai. O lea afai e te mātauina o loo iai se manaʻoga moni, aua e te faatali seʻi fesili atu; ia tausolomua loa oe. (1 Korinito 10:24; faatusatusa i le 1 Ioane 3:17, 18.) O se tasi fafine na maliu lana tane, sa ia faapea mai: “E toʻatele na fai mai, ʻA iai se mea e mafai ona ou fesoasoani ai, ona taʻu mai lea.’ Ae toʻatasi se uō e leʻi fesili mai. Na alu atu saʻo lava o ia i totonu o le potu moe, laga i luga iemoega, ma tatā iemoega sa palapalā mai le oti o laʻu tane. Na alu atu le isi ma le pakete ma mea faamamā, ma olo faamamā le kapeta sa faasuati ai laʻu tane. I ni vaiaso mulimuli ane, sa sau se tasi o toeaina o le faapotopotoga o loo ofu mai ona ofu faigaluega ma ana meafaigaluega ma faapea mai, ʻOu te iloa e tatau ona iai se mea lenā e manaʻomia ona toe faaleleia. O le ā?’ Maʻeu le pele i loʻu loto o lea tagata, i lona toe faaleleia o le faitotoʻa sa toe tasi le faamau na tautau ai, ma toe faaleleia foʻi se mea faaeletise sa faalētonu!”​—Faatusatusa i le Iakopo 1:27.

Ia agaga talimalo: Ua faamanatu mai iā i tatou e le Tusi Paia: “Aua le galo le alofa i tagata ese [“agaga talimalo,” NW].” (Eperu 13:2) E ao faapitoa lava ona tatou manatua le talimalo atu iā i latou o loo faavauvau. Na i lo le avatu o le valaaulia faapea “sau i so o se taimi,” ia faatulaga le aso ma le taimi. Afai e mumusu, aua e te fiugofie. Atonu e manaʻomia ni nai faalaeiauga agalelei. Atonu latou te teena lau valaaulia ona e fefefe ina neʻi lē mafai ona latou taofiofia o latou lagona ootia i luma o isi. Pe atonu foʻi latou te lagona e pei ua agaleaga pe afai o le a latou olioli i se taumafataga ma se feoeoeaʻiga i lea taimi o le faavauvau. Ia manatua le fafine agaga talimalo o Litia lea o loo taʻua i le Tusi Paia. Ua faapea mai Luka, ina ua valaaulia o ia i le fale o Litia, “Sa ia matuā naunau mai ina ia matou ō atu.”​—Galuega 16:15, NW.

Ia onosai ma ia malamalama: Aua e te soona teʻi i se tala a ē o loo mafatia o le a fai mai. Ia manatua, atonu o loo iā i latou ni faalogona ita ma faalogona e pei ua agaleaga. Afai e faasagasaga mai iā te oe le pasae aʻe o lagona ootia, o se mea poto ma le malamalama iā te oe lou lē toʻatamaʻi atu i ai. Ua fautuaina e le Tusi Paia e faapea: “Ia oofu outou i le alofa mutimuti vale, ma le agalelei, ma le loto maulalo, ma le agamalu, ma le onosai.”​—Kolose 3:12, 13.

Ia tusi atu se tusi: O le mea e masani lava ona galo, o le tāua lea o se tusi o faamaisega po o se card o ni faamāfanafanaga. O le ā lona aogā? Ua tali mai Cindy, o lē na maliu lona tinā i le kanesa: “Na tusi mai iā te aʻu e se tasi o uō se tusi matagofie. Na matuā fesoasoani tele lenā tusi, auā sa mafai ona ou faitau soo i ai.” O se tusi po o se card faapena o faalaeiauga atonu e tusia “i ni nai upu laiti,” ae o le a tatala atu ai lou loto. (Eperu 13:22, NW) E mafai ona taʻu atu ai e te manatu mamafa ma o loo e auai atu faatasi i ni toe manatunatuga faapitoa mo lē ua maliu, pe mafai foʻi ona faaali atu ai se aafiaga lelei na faia e le tagata lea ua maliu i lou olaga.

Ia tatalo faatasi ma i latou: Aua neʻi manatu māmā i le tāua o a outou tatalo faatasi ma ē o mafatia po o le tatalo atu mo i latou. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ua aoga tele le tatalo faatauanau a le tagata amiotonu.” (Iakopo 5:16) Mo se faaaʻoaʻoga, o lo latou faalogo mai o loo e tatalo mo i latou, e mafai ona fesoasoani iā i latou e aveesea ai faalogona sesē e pei o le lagona ua agaleaga.​—Faatusatusa i le Iakopo 5:13-15.

Le Mea e Lē Tatau Ona Faia . . .

Aua e te solasola ona o lou lē iloa o se tala po o se mea e fai: Atonu tatou te faapea ifo iā i tatou lava, ʻOu te mautinoa lava o la e mananaʻo e tuu na o i latou i le taimi lenei.’ Ae atonu o le māfuaaga moni lava, ua tatou solasola ai ona tatou te fefefe ina neʻi tautala atu pe faia se mea e sesē. Peitaʻi ane, o le ʻalofia e uō, tauaiga, po o uso talitonu, atonu o le a na ona atili lagona ai e lē o mafatia le tuua toʻatasi, ma faaopoopo atu ai i ona tigā. Ia manatua, e masani lava ona sili atu ona faigofie upu ma gaoioiga e agalelei. (Efeso 4:32) O le tau lava ina e aufaatasi atu i ai e mafai ona avea o se puna o faalaeiauga. (Faatusatusa i le Galuega 28:15.) I le toe mafaufau i le aso na oti ai lana tama teine, ua faapea mai Tiresa: “E leʻi atoa se itula, ae ua tumu le potu faatalitali o le falemaʻi i a matou uō; sa iai uma i inā le ʻautoeaina ma a latou avā. O nisi o fafine e ō mai lava ma o latou ulu o loo fai i lola e leʻi uma ona teu, o nisi sa ō mai lava ma o latou lavalava faigaluega. Sa na ona latou tuua lava o mea uma ae ō mai. O le toʻatele o i latou na faapea mai, latou te lē iloa se upu e fai mai, ae sa lē āfaina lea, auā ua lava ma totoe lo latou faatasi mai.”

Aua e te taofia lo latou faavauvau: Atonu tatou te mananaʻo e fai atu, ʻUma loa, uma loa, aua le tagi.’ Ae atonu e sili ona lelei pe a tuu e maligi ifo loimata. Ua faapea mai Katerina, a o toe mānatunatu i le maliu o lana tane: “Ou te manatu e tāua le faatagaina o ē o loo mafatia e faaali mai o latou lagona ootia ma ia matuā sasaa mai i fafo.” Ia teena le faanaunauga o le fia faatonu atu i isi o lagona e tatau ona iā i latou. Ma aua le maumauaʻi e faapea e tatau ona e nanāina ou faalogona ina ia puipuia ai foʻi o latou faalogona. Na i lo o lea, ua fautua mai le Tusi Paia: “Ia outou tagi foi faatasi ma e ua fetagisi.”​—Roma 12:15.

Aua le vave faatonuina i latou e aveese lavalava ma isi mea totino a le tagata ua maliu, a o leʻi mananaʻo ai i latou: Tatou te ono manatu e faapea, e sili ona lelei pe a latou aveese uma mea e ono toe manatua ai lē ua oti, ona e foliga mai e faaumiumi ai ona faavauvau. Atonu e lē fetaui i lenei tulaga le muagagana e faapea “A lilo i le vaai, e lilo foʻi i le mafaufau.” Atonu e manaʻomia ona faagalogalo lemū e le tagata o loo mafatia lē ua maliu. Manatu i le faamatalaina e le Tusi Paia o uiga na faaalia e le tamā matua o Iakopo, ina ua faatalitonuina o ia ua faaumatia e se manu feʻai lona atalii laitiiti o Iosefa. Ina ua tuuina atu iā Iakopo le ofu talaloa o Iosefa o loo pisipisia i le toto, sa “faanoanoa pea ia i aso e tele ona o lona atalii. Ua tutū i luga ona atalii uma ma ona afafine uma e faamafanafana ia te ia; a e le mafai ona faamafanafanaina o ia.”​—Kenese 37:31-35.

Aua e te fai atu, ʻE toe maua foʻi se isi au pepe’: Ua faapea mai se tinā o lē na oti lana tama: “Sa ou matuā ita tele i tagata o ē fai mai iā te aʻu e mafai ona toe maua foʻi se isi aʻu tama.” Atonu o latou faia ma ni manatu lelei, ae a tuu mai i le matua lea e faavauvau, o upu e ono faauiga faapea e mafai ona toe maua se sui o le tamaitiiti ua oti, e mafai ona pei o se ʻtutui a se pelu.’ (Faataoto 12:18) E lē taitai mafai ona suia e se isi tamaitiiti le isi tamaitiiti. Aiseā? Auā e eseese uma lava tamaiti taʻitoʻatasi.

Aua le ʻalofiaina le taʻua o lē ua toesea: Ua faapea mai se tasi tinā: “O le toʻatele o tagata latou te matuā lē taʻua lava le igoa o si aʻu tama o Simi pe talanoa foʻi e uiga iā te ia. E tatau ona ou taʻu saʻo atu, sa ou lagona le tigā ina ua faia faapena e isi.” O lea, aua le suia fua le mataupu pe a oo ina taʻua le igoa o lē ua maliu. Fesili i le tagata pe manaʻo e talanoa e uiga i lē pele iā te ia. (Faatusatusa i le Iopu 1:18, 19 ma le 10:1.) O nisi tagata mafatia latou te talisapaia le faalogologo atu i uō, a o latou talanoa i ni uiga faapitoa sa pele ai iā i latou lē ua toesea.​—Faatusatusa i le Galuega 9:36-39.

Aua le vave fai atu, ʻUa sili foʻi lenā’: O le taumafai e talanoa i se mea lelei e uiga i le oti, e lē ʻfaamafanafanaina ai ē loto mafatia’ i taimi uma. (1 Tesalonia 5:14) I le manatuaina e se tasi teine talavou o le taimi na maliu ai lona tinā, na ia faapea mai: “Sa faapea mai isi, ʻE lē o puapuagatia o ia’ po o ʻO le mea sili o lenā ua filemu o ia.’ Ae ou te leʻi fia faalogo atu i ai.” O ituaiga o faaupuga na, e ono faaali atu ai i ē o soifua e faapea, e lē tatau ona latou faanoanoa fua, po o le faapea e lē o se mea tāua le maliu. Peitaʻi atonu o loo matuā faanoanoa i latou ona o lo latou matuā misia o sē e pele iā i latou.

Atonu e sili atu ona lelei pe a aua le faapea atu, ʻOu te iloa ou faalogona’: Po o e iloa moni lava? Mo se faaaʻoaʻoga, pe mafai ona e iloa faalogona o se matua pe a oti sana tama, pe afai e te leʻi tofo oe lava i lenā mea? Ma e tusa foʻi po ua e tofo i ai, ia manatu atonu e lē tutusapau faalogona o isi ma ou faalogona. (Faatusatusa i le Auega 1:12.) I se isi itu, pe afai e talafeagai, atonu e aogā i nisi pe a taʻu atu i ai le auala na e toe toʻafilemu ai mai le toesea o sē sa pele iā te oe. O se tasi fafine o lē na oti lana tama teine, sa ia maua se faalototelega ina ua taʻu atu e le tinā o se isi foʻi teine na oti, le auala na toe sologa lelei ai lona olaga. Na faapea mai o ia: “E leʻi faatomua mai e le tinā o le teine ua oti lana tala i se faaupuga, ʻOu te iloa ou faalogona.’ Sa na ona ia taʻu mai lava iā te aʻu o tulaga na ia oo i ai, ona tuu mai lea e faatusatusa lava e aʻu ia i ai oʻu faalogona.”

O le fesoasoani atu i se tagata ua mafatia e te manaʻomia ai le mutimutivale, le faautauta, ma le matuā tele o lou alofa. Aua le faatali seʻi sau lē o loo mafatia iā te oe. Aua le tau ina fai atu, “A iai se mea e mafai ona ou faia . . .” Saʻili e oe lava ia lenā “mea,” ona e tausolomua lea e fai.

O loo totoe pea nisi fesili: Ae faapefea le faamoemoe o loo i le Tusi Paia i le toetū? O le ā e mafai ona uiga i ai mo oe ma sē e pele iā te oe ua maliu? E mafai faapefea ona tatou mautinoa o se faamoemoe e maufaatuatuaina?