Pe e Tatau ona E Tatalo i a Iesu?

UA MANATU nisi tagata, o se mea tatau le tatalo atu i a Iesu. I Siamani, ua aʻoaʻoina ai le toatele a o laiti e faapea, ae latou te leʻi aʻai, e ao ona piilima ma faafetai atu i a Iesu Keriso.

E tusa ai ma le faamatalaga a le Tusi Paia, o loo umia moni lava e Iesu se tulaga e matuā maualuga i le lagi. Po o lona uiga ai ea la o lena mea, e tatau ona tatou tatalo atu i a te ia? Atonu o oe o se vaega o i latou o ē, ona o le alolofa i a Iesu, ua tatalo saʻo atu ai i a te ia, ae o le ā se manatu o Iesu lava ia e uiga i na tatalo?

Muamua lava, aisea ua lāgā ai nei fesili? Auā o loo faapea mai le Tusi Paia, o Ieova le Atua “o le faafofoga tatalo.” E lē o se mea la e ofo ai, talu ai, o auauna a le Atua i aso anamua e pei o tagata Isaraelu, sa na o Ieova le Atua e Ona le Malosi Uma Lava, na tatalo atu i ai i latou.—Salamo 5:1, 2; 65:2.

Pe na iai se suiga o mea ina ua afio mai Iesu, le Alo o le Atua i le lalolagi e laveaiina tagata mai le agasala ma le oti? E leai, sa tuusaʻo atu pea lava tatalo i a Ieova. A o iai Iesu i le lalolagi, sa lē aunoa ona ia tatalo atu i lona Tamā i le lagi, ma sa ia aʻoaʻo foi isi ina ia faia faapea. Seʻi manatunatu i le tatalo faaaʻoaʻo, ua taʻua i nisi taimi o le Tatalo a le Alii po o Lo Matou Tamā e, o se tasi o tatalo aupito sili ona lauiloa i le lalolagi. Sa leʻi aʻoaʻoina e Iesu i tatou e tatalo atu i a te ia; na ia tuu mai i a i tatou lenei tatalo faaaʻoaʻo: “Lo matou Tamā e, o i le lagi, ia paia lou suafa.”—Mataio 6:6, 9; 26:39, 42.

O lea la, seʻi ō tatou vaavaai totoʻa i le mataupu i le iloiloina ma le faaeteete po o le ā moni le tatalo.

O le ā le Tatalo?

O tatalo uma lava, o se ituaiga o tapuaiga. Ua faamautinoa mai e le World Book Encyclopedia lenei mea, i le taʻua e faapea: “O le tatalo, o se ituaiga o tapuaiga lea e mafai ai e se tagata ona faailoa atu lona alofa, faafetai, se tautinoga po o se olega i le Atua.”

I se tasi taimi na fetalai ai Iesu: “Ua tusia, ‘E te ifo atu i a Ieova lou Atua, ua na o ia lava e te auauna i ai.’” Sa pipiimau Iesu i le upu moni faavae e faapea, o le tapuaiga—faapea foi ma tatalo—e na o lona Tamā lava, o Ieova le Atua, e tuutasi atu i ai.—Luka 4:8; 6:12.

Amanaiaina Iesu i ā Tatou Tatalo

Na maliu Iesu e fai ma taulaga togiola mo tagata, na toe faatuina aʻe e le Atua, ma na faaeaina o ia i se tulaga e sili ona maualuga. Atonu a e manatunatu i ai, o nei mea uma, ua aumaia ai se suiga, e faatatau i tatalo e talia. I le ā le itu?

Ua faamatalaina e le aposetolo o Pauro le taaʻiga sili ua aumaia e le tulaga o Iesu e faatatau i le tatalo, e faapenei: “O le mea lava lea ua matuā faaeaina ai o ia e le Atua, ma foaiina atu ai ia te ia o le suafa e silisili i suafa uma lava; ina ia tootuli o tulivae uma lava i le suafa o Iesu, o e o i le lagi, ma e o i le lalolagi, ma e o i lalo o le lalolagi; ma ia taʻutaʻu atu e laulaufaiva uma lava o Iesu Keriso o le Alii lava ia, ia iu ai i le viiga o le Atua le Tamā.”—Filipi 2:9-11.

Po o upu “ia tootuli o tulivae uma lava i le suafa o Iesu,” e faapea e ao ona tatou tatalo atu i a te ia? E leai. O le fasi fuaiupu Eleni i inei ua aafia ai le “faailoaina mai o le suafa ua autasia ai ē uma o tootuli tulivae, lea ua autasia ai tagata uma i le (πᾶν γόνυ) tapuaiga. O le suafa ua maua e Iesu, ua uunaia ai tagata uma ina ia autasi i le viiga.” (A Grammar of the Idiom of the New Testament, a G. B. Winer) O le mea moni, ina ia talia se tatalo, e tatau ona ofoina atu e ala “i le suafa o Iesu,” ae e ofo atu pea i a Ieova le Atua, ma ia viia ai lona mamalu. O le mafuaaga lenei ua fai mai ai Pauro e faapea: “Ia faailoa atu o outou manao i mea uma lava i le Atua, i le tatalo, ma le faatoga atoa ma le faafetai.”—Filipi 4:6.

E pei lava ona taunuu o se ala i se sini, e faapena Iesu, o le “ala” e taʻitaʻiina atu ai i le Atua e Ona le Malosi Uma Lava. Na aʻoaʻo e Iesu le au aposetolo e faapea: “O aʻu nei le ala, ma le upu moni, ma le ola; e le alu atu lava se tasi i le Tamā, pe a le ui mai ia te aʻu.” (Ioane 14:6) O lea la, e ao ai ona ui atu ā tatou tatalo i le Atua e ala i a Iesu, ae lē o le tuusaʻo atu i a Iesu.a

‘Ae,’ atonu o le a fesili mai nisi, ‘pe e lē o taʻua mai ea i le Tusi Paia e faapea sa talanoa uma atu le soo o Setefano ma le aposetolo o Ioane i a Iesu i le lagi?’ E moni lena mea. Ae peitai, o na mea na tutupu, sa leʻi aafia ai ni tatalo, auā sa vaaia uma e Setefano ma Ioane ni faaaliga ma talanoa tuusaʻo atu ai i a te ia. (Galuega 7:56, 59; Faaaliga 1:17-19; 22:20) Ia manatua, i le na o le talanoa atu, e oo lava i le Atua, e lē o faia ai se tatalo. Sa talanoa atu Atamu ma Eva i le Atua i le faailoa atu o ni faamolemolega ona o la la agasala tele, ina ua Ia faasalaina i laua talu ai la la agasala i Etena. O lo la talanoa atu i a te ia i lena auala, sa lē o se tatalo. (Kenese 3:8-19) O lea, o se mea lē saʻo le taʻua o le talanoa atu o Setefano po o Ioane i a Iesu e fai ma faamaoniga e faapea, e tatau ona tatou tatalo atu i a te ia.

E Faapefea ona ‘Valaau atu’ i le Suafa o Iesu?

Po o iai pea ni ou masalosaloga e te manatu ai o se mea tatau ona tatalo atu i a Iesu? Na tusi atu se tasi fafine i se ofisa o le lālā o le Sosaiete o le Olo Matamata e faapea: “O se mea lē manuia, ona e leʻi faatalitonuina lava aʻu e faapea, sa leʻi tatalo atu uluai Kerisiano i a Iesu.” Sa mafaufau o ia i upu a Pauro i le 1 Korinito 1:2, o i inā na taʻua ai e Pauro e faapea, “atoa uma ma e valaau atu i le suafa o lo tatou Alii o Iesu Keriso i mea uma.” Peitai, e tatau i se tasi ona matauina e faapea, i le uluai gagana, o le faaupuga “valaau atu” e mafai ona uiga i nisi mea na i lo o le tatalo.

Na faapefea ona ‘valaau atu’ i le suafa o Keriso i mea uma? O le tasi o auala, sa faalauiloa e soo o Iesu le Nasareta o ia i le lautele e faapea, o le Mesia ma o le “Faaola o le lalolagi,” ma faia le tele o galuega faavavega i lona suafa. (1 Ioane 4:14; Galuega 3:6; 19:5) O lea la, ua taʻua i le Interpreter’s Bible lena fasifuaiupu o le “valaau atu i le suafa o lo tatou Alii . . . o lona uiga, ia taʻutaʻu atu lona tulaga o se alii na i lo o le tatalo atu i a te ia.”

O le talia o Keriso ma faaalia le faatuatua i lona toto masaa, lea ua mafai ai ona faamagaloina agasala, ua avea foi lea o le “valaau atu i le suafa o lo tatou Alii o Iesu Keriso.” (Faatusatusa le Galuega 10:43 ma le 22:16.) Ma e faapena foi ona tatou taʻua moni le suafa o Iesu i so o se taimi tatou te tatalo atu ai i le Atua e ala i a te ia. O lea, a o faaalia e mafai ona tatou valaau i le suafa o Iesu, e lē o faailoa maia i le Tusi Paia e faapea, e tatau ona tatou tatalo atu i a te ia.—Efeso 5:20; Kolose 3:17.

Le Mea e Mafai ona Faia e Iesu mo i Tatou

Na folafola atu ma le manino e Iesu i ona soo e faapea: “Afai tou te ole atu i se mea i loʻu igoa, ou te faia lava.” Pe manaomia ai i lenei mea ona tatalo atu i a te ia? E leai. O le olega, e fai atu i a Ieova le Atua—ae e ala atu i le suafa o Iesu. (Ioane 14:13, 14; 15:16) Tatou te faatoga atu i le Atua ina ia faatinoina e Lona Alo, o Iesu, lona mana sili ma lana pule i a i tatou.

O faapefea ona fesootai Iesu ma ona soo faamaoni i aso nei? E mafai ona fai ma faataitaiga le faamatalaga a Pauro e uiga i le faapotopotoga o Kerisiano faauuina. Sa ia faatusaina le faapotopotoga i se tino, a o Iesu Keriso o le ulu. O le “ulu” na te tufaina atu pea i sui o le tino faaleagaga mea latou te manaomia e ala i “mea e soo ai atoa ma ua,” po o auala ma faatulagaga e fafagaina ai pea lana faapotopotoga i meaai faaleagaga ma le taitaiga. (Kolose 2:19) I se auala faapena, ua faaaogā ai e Iesu i aso nei “meaalofa i tagata,” po o tane e agavaa faaleagaga, e taimua i le faapotopotoga, ma tuuina atu faasaʻoga pe a oo ina tatau ai. E leai se faatulagaga mo sui o le faapotopotoga e fesootai tuusaʻo ma Iesu, pe tatalo atu i a te ia, ae ia mautinoa, e ao—ioe, e tatau—ona tatalo i le Tamā o Iesu, o Ieova le Atua.—Efeso 4:8-12.

E Faapefea ona E Āva i a Iesu?

Maeu se vaega autū ua faia e Iesu e faatatau i le faaolataga o tagata! Na faapea mai le aposetolo o Peteru: “E leai foi se tasi ua i ai le ola; e leai lava se isi igoa i lalo o le lagi ua foaiina mai i tagata, e mafaia ona faaolaina ai o i tatou.” (Galuega 4:12) Po ua e iloa la le tāua o le suafa o Iesu?

E lē faapea ua tatou faamaulaloina ai le tulaga o Iesu pe a tatou lē tatalo atu i a te ia. Na i lo o lea, ua āva ai i a Iesu pe a tatou tatalo atu e ala i lona suafa. Ma e pei lava ona āva o fanau i ō latou mātua e ala i le usiusitai, ua tatou āva ai i a Iesu Keriso e ala i le usiusitai i ana poloaiga, ae maise lava le poloaiga fou, ia fealofani.—Ioane 5:23; 13:34.

Tatalo e Talia

Pe e te faanaunau e ofo atu tatalo e talia? Ia tuusaʻo atu la tatalo i a Ieova le Atua, ma ia faia faapea e ala i le suafa o lona Alo, o Iesu. Ia iloa le finagalo o le Atua, ma ia atagia atu i au tatalo lena malamalamaga. (1 Ioane 3:21, 22; 5:14) Ia maua le malosi mai upu o le Salamo 66:20: “Ia faafetaia le Atua, ua na le liliueseina laʻu tatalo, po o lona alofa ia te au.”

E pei ona tatou iloa, o tatalo o ni tapuaiga e fitoi tonu lava i le Atua e Ona le Malosi Uma Lava. O le faaautu atu o ā tatou tatalo uma i a Ieova le Atua, ua tatou faailoa atu ai tatou te utagia le faatonuga a Iesu ina ia tatalo: “Lo matou Tamā e, o i le lagi.”—Mataio 6:9.

[Faaopoopoga i lalo]