E Faaali Mai e Ieova le Auala e Faitauina ai o Tatou Aso

“Ia faapea ona e aʻoaʻo mai ia i matou e faitauina o matou aso, ina ia maua ai le poto i o matou loto.”—SALAMO 90:12.

1. Aiseā e talafeagai ai ona talosaga atu iā Ieova ina ia faaali mai le auala e ‘faitauina ai o tatou aso’?

O IEOVA LE ATUA o Lē na Foafoaina i tatou ma o lo tatou Foaʻi Ola. (Salamo 36:9; Faaaliga 4:11) O le mea lea, ua leai ai se tasi e sili atu ona talafeagai e na te faaali maia iā i tatou le auala e faaaogā ai ma le atamai tausaga o o tatou olaga. Ua talafeagai la le ʻaiʻoiga a le faisalamo i le Atua: “Ia faapea ona e aʻoaʻo mai ia i matou e faitauina o matou aso, ina ia maua ai le poto i o matou loto.” (Salamo 90:12) Ua matuā onomea la ona tatou matuā iloiloina totoʻa le Salamo lona 90, lea e maua i ai lenā ʻaiʻoiga. Ae muamua lava, seʻi o tatou autaluina puupuu lenei pese na faagaeeina e le Atua.

2. (a) O ai lē ua taʻua na fatuina le Salamo 90, ma atonu o anafea na tusia ai? (e) E tatau faapefea i le Salamo 90 ona aafia ai la tatou vaaiga i le olaga?

² I le ulutala o le Salamo e 90 o loo taʻua faapea “o le tatalo a Mose le tagata o le Atua.” Ona e faamamafa e lenei salamo le vave mavae atu o le olaga o le tagata, e foliga mai la na fatuina ina ua mavae le laveaʻiga o le fanauga a Isaraelu mai noanoataga i Aikupito, ma a o faagasolo la latou savaliga mo le 40 tausaga i le vaomatua, lea na aumaia ai e le faitau afe o ē na feoti le mutaaga i se tupulaga lē faatuatua. (Numera 32:9-13) Po o fea lava na tusia ai, ae ua faaalia e le Salamo 90 le puupuu o le olaga o tagata lē lelei atoatoa. Ua manino mai la, e tatau ona tatou faaaogāina ma le atamai o tatou aso tautele.

3. O ā vaega autū o loo iai i le Salamo 90?

³ I le Salamo e 90, o loo taʻua ai i fuaiupu 1 e oo i le 6, le avea o Ieova ma mea tatou te nonofo ai e faavavau. O loo faaalia mai i le fuaiupu e 7 e oo i le 12 mea e tatou te manaʻomia ina ia faaaogā ai o tatou tausaga o loo vave mou atu i se auala e taliaina e ia. Ma e pei ona faailoa mai i fuaiupu e 13 e oo i le 17, o lo tatou manaʻoga naunautaʻi, ina ia avea i tatou o ē e mauaina le alofa ma faamanuiaga a Ieova. O le mea moni, e lē o valoia maia e lenei salamo mea e tutupu iā i tatou taʻitoʻatasi i lo tatou avea ai o ni auauna a Ieova. E ui i lea, e tatau lava ona tatou mātau ma faataʻitaʻi i le uiga o le tuutoina atu i le Atua, e pei ona faaalia mai e lenei salamo i se faiga faatatalo. O lea la, seʻi o tatou tagaʻi totoʻa atu i le Salamo 90, e tusa ai ma le vaaiga a ē o loo tuuina atu i le Atua.

Ieova—O le ‘Mea Tatou te Nonofo Ai’

4-6. Ua faapefea ona avea Ieova ma ‘mea tatou te nonofo ai’?

⁴ O loo amata mai le faisalamo i upu nei: “Le Alii e, ua fai oe ma mea matou te nonofo ai i lea tupulaga ma lea tupulaga. A o lei fanaua mai mauga, e lei faia foi e oe le lalolagi ma le atu laulau [“ma le tigā,” NW], o le Atua oe mai le vavau e oo i le faavavau.”—Salamo 90:1, 2.

⁵ Ua avea Ieova, “le Atua e faavavau” o ‘le mea tatou te nonofo ai’—o se lafitaga faaleagaga. (Roma 16:26) Ona o ia o “le faafofoga tatalo,” ua tatou lagona ai le saogalemu, auā e nofosauni pea o ia e fesoasoani mai iā i tatou. (Salamo 65:2) Talu ai o loo lafo atu o tatou popolega i lo tatou Tamā faalelagi e ala atu i lona Alo pele, o lea ‘ua silisili ai le manuia [“filemu,” NW] mai le Atua i mea uma e manatu i ai, e leoleoina ai o tatou loto atoa ma o tatou mafaufau.’—Filipi 4:6, 7; Mataio 6:9; Ioane 14:6, 14.

⁶ Ua tatou maua le saogalemu faaleagaga talu ai, i se gagana faafaatusa, ua fai Ieova ma ‘mea tatou te nonofo ai.’ E na te saunia foʻi “afeafe”—e mautinoa o loo faasino tonu atu i faapotopotoga a ona tagata—e fai ma lafitaga faaleagaga, o inā o loo faia ai e leoleo mamoe alolofa se sao tele i le aumaia o lo tatou saogalemu. (Isaia 26:20; 32:1, 2; Galuega 20:28, 29) E lē gata i lea, e iai nisi o i tatou na tupuga mai i ni aiga ua loa tausaga o auauna i le Atua, ma ua tatou iloatino ai lava, o ia o le ‘mea e nonofo ai i lea tupulaga ma lea tupulaga.’

7. O le ā sa uiga i ai le “fanaua” mai o mauga ma le faia o le lalolagi ma le “tigā”?

⁷ Na soifua pea lava Ieova a o leʻi “fanaua” mai mauga, pe a o leʻi faia le lalolagi ma le “tigā.” I le mafaufau faaletagata, o se galuega e matuā faigatā le foafoaina o lenei lalolagi ma ona vala uma, i le auala o loo faagaoioia ai mea, ma le galueaʻiina lavelave o mea. Ma o le taʻua faapea na “fanaua” mai mauga ma faia le lalolagi ma le “tigā,” ua faaalia ai e le faisalamo lona matuā talisapaia o le tele o galuega na fai ina ua foafoaina e Ieova nei mea. Po ua lē tatau ea foʻi la ona iā i tatou se uiga faapena, o le faaaloalo ma le talisapaia o galuega na aao i ai Lē na Foafoaina Mea?

E Nofosauni Pea Ieova e Fesoasoani Mai iā i Tatou

8. O le ā le uiga o le faamatalaga faapea, o Ieova o le Atua “mai le vavau e oo i le faavavau”?

⁸ Na pese le faisalamo: “O le Atua oe mai le vavau e oo i le faavavau.” O le upu i le uluaʻi gagana lea ua faaliliuina i le “faavavau,” e mafai ona faasino atu i mea e iai so latou iʻuga, peitaʻi e lē o matuā faapatino mai se umi e faaauau ai. (Esoto 31:16, 17; Eperu 9:15) Ae i le Salamo 90:2 ma isi mau i Tusitusiga Eperu, ua faasino atu ai le “faavavau” i le uiga faapea e “tumau e faavavau.” (Failauga 1:4) E lē gafatia e o tatou mafaufau ona malamalama pe mafai faapefea ona iai pea le Atua. Peitaʻi, e leai se amataga mai o Ieova ma o le a leai foʻi sona mutaaga. (Sapakuka 1:12) O le a soifua pea o ia, ma nofosauni e fesoasoani mai iā i tatou.

9. O le ā le mea ua taʻu mai e le faisalamo e tutusapau i ai le afe tausaga lea e ola ai le tagata?

⁹ Sa faagaeeina le faisalamo e taʻu mai le tutusapau o le afe tausaga lea e ola ai le tagata, ma sina taimi puupuu lava i le silafaga a Lē na Foafoaina Mea, o lē e faavavau. I le faasino atu i le Atua, na ia tusi ai: “Ua e liua tagata ia momomo; ma e fetalai mai, Outou na le fanau a tagata ia liu outou; auā e tusa i ou luma le afe o tausaga ma le aso ananafi ina o mavae atu, ma se leoleoga i le po.”—Salamo 90:3, 4.

10. Ua faapefea ona faia e le Atua le tagata ina ‘ia liua ia momomo’?

¹⁰ O le tagata e mafai ona oti, ma ua foafoaina o ia e le Atua ina ‘ia liua ia momomo.’ O lona uiga, e toe foʻi atu le tagata “i le efuefu,” ua nutipalaina, pe nutimomoia, i le eleele. E peiseaʻī o loo fetalai mai Ieova: ‘Toe foʻi atu i le efuefu o le laueleele lea na faia mai aʻi oe.’ (Kenese 2:7; 3:19) E faatatau atu lenei manatu i tagata uma—o ē malolosi po o ē vaivai, o ē mauʻoa po o ē matitiva—auā e leai se tagata lē lelei atoatoa ‘e mafaia ona faatau e oo lava i lona uso, pe avatu i le Atua se togiola mo ia, ina ia ola ai pea o ia e faavavau.’ (Salamo 49:6-9) Ae maʻeu so tatou lotofaafetai ona ua ‘foaʻi mai e le Atua lona Atalii e toatasi, ina ia maua e tagata uma e faatuatua ia te ia le ola e faavavau’!—Ioane 3:16; Roma 6:23.

11. Aiseā e mafai ai ona tatou faapea atu, o se taimi e umi iā i tatou e matuā puupuu lava i le silafaga a le Atua?

¹¹ E oo lava iā Metusela o lē na 969 ona tausaga, ae i le silafaga a Ieova, sa leʻi atoa se aso na ola ai. (Kenese 5:27) E tutusa i le Atua le afe o tausaga ma le aso e tasi—se vaitaimi e na o le 24 itula—pe a mavae atu. O loo taʻua foʻi e le faisalamo, e tutusa i le Atua le afe o tausaga ma se leoleoga e fā itula i le pō a le tagata leoleo i se togālauapi. (Faamasino 7:19) Ua manino la, o se taimi e umi iā i tatou, e matuā puupuu lava i le silafaga a le Atua o le faavavau, o Ieova lea.

12. Ua faapefea ona “faatafea” ese tagata e le Atua?

¹² E matuā puupuu lava le olaga o loo ola ai nei le tagata, pe a faatusatusa atu i le soifua e faavavau o le Atua. Ua faapea mai le faisalamo: “Ua e faatafea i latou i le lolo; ua se moe i latou; e pei o le mutia i latou ona olaola i le taeao. O le taeao e fuga mai ai, ma olaola mai ai; a oo i le afiafi, ona seleeseina ai lea, ua magumagu ai.” (Salamo 90:5, 6) Na vaai Mose i le faitau afe o tagata Isaraelu na feoti i le vaomatua o “faatafea” ese e le Atua e pei o loo tafefea i se lolo. Ua faitauina faapea lenei vaega o le salamo: “Ua e faatafea tagata i le moe a le oti.” (New International Version) I le isi itu, o le umi o le olaga lea e ola ai tagata lē lelei atoatoa, ua na o “se moe” mo sina taimi puupuu—ua leai se eseesega ma le na o le tasi se pō e moe ai.

13. Ua faapefea ona pei i tatou “o le mutia,” ma e tatau faapefea i lenei manatu ona aafia ai o tatou mafaufauga?

¹³ Ua pei i tatou ‘o le mutia e olaola ma fuga mai i le taeao’ ae magumagu i le afiafi pe a aasa le vevela o le lā. Ioe, e vave mavae atu lo tatou olaga e pei o le mutia e magumagu i le aso e tasi. O lea la, seʻi aua lava neʻi o tatou faamaʻimauina lenei mea aogā e sili ona tautele. Na i lo lea, e tatau ona tatou saʻilia le taʻitaʻiga a le Atua i le auala e ao ona faaaogā ai o tatou tausaga o totoe i lenei faiga o mea.

E Fesoasoani Ieova iā i Tatou ‘e Faitau o Tatou Aso’

14, 15. O le ā le faatatauga o le Salamo 90:7-9 sa iai i le fanauga a Isaraelu?

¹⁴ E tusa ai ma le Atua, ua faapea mai le faisalamo: “Ua faaumatia i matou i lou toasa, o lou toatamai foi ua atuatuvale ai i matou. Ua e tuuina a matou amio leaga i ou luma, ua tuuina foi a matou agasala lilo i le malamalama o ou fofoga. Auā ua mavae atu o matou aso uma a o e toasa mai; ua uma atu o matou tausaga e pei o se manatu.”—Salamo 90:7-9.

¹⁵ ‘Sa faaumatia le fanauga lē usiusitai a Isaraelu i le toasa o le Atua.’ O lona “toatamai foi na atuatuvale ai” i latou, pe ‘na fefefe ona o lona toʻasa.’ (New International Version) O nisi sa “faataatitia solo o latou tino i le vao” ina ua faaoo mai le sala o le faamasinoga a le Atua. (1 Korinito 10:5) Na ‘tuuina e Ieova a latou amio leaga i ona luma.’ Sa tatau ona latou tali atu iā te ia ona o a latou mea sesē na aliali aʻe, ae oo lava foʻi i a latou “agasala lilo,” po o agasala sa natia, na matuā ‘malamalama i ona fofoga.’ (Faataoto 15:3) A o taulaʻi atu le toʻasa o le Atua i le fanauga lē salamō a Isaraelu, na ‘uma atu ai foʻi o latou tausaga e pei o se manatu.’ Ona o lenā tulaga, ua pei ai lo tatou lava olaga puupuu o se ʻea e mānava atu e o tatou laugutu e pei o se manatu.

16. Pe afai o loo faia faalilolilo pea e nisi le agasala, o le ā e ao ona latou faia?

¹⁶ Pe afai e iai se tasi o i tatou e faia faalilolilo se agasala, atonu e mafai ona tatou natia mo sina taimi lenā amioga mai o tatou uso a tagata. Peitaʻi o le a ‘malamalama i luma o fofoga o Ieova’ a tatou mea sesē e fai, ma o a tatou gaoioiga o le a faaleagaina ai la tatou faiā ma ia. Ina ia toe maua se faiā vavalalata ma Ieova, e manaʻomia ona tatou tatalo atu mo lana faamagaloga, ia tuu ese a tatou agasala, ma talia ma le faafetai le fesoasoani faaleagaga a toeaina Kerisiano. (Faataoto 28:13; Iakopo 5:14, 15) Maʻeu le sili atu ona lelei o lenā mea na i lo le tau ina ‘faauma o o tatou tausaga e pei o se manatu,’ ae o loo iai i se tulaga lamatia lo tatou faamoemoe o le ola e faavavau!

17. O le ā le umi o le olaga masani mo tagata lautele, ma o ā mea ua faatumulia ai o tatou tausaga?

¹⁷ Ua faapea mai le faisalamo e faatatau i le umi e ola ai tagata lē lelei atoatoa: “O tausaga o matou olaga e fitugafulu ia tausaga; a e afai e valugafulu tausaga ona o le malosi, a o lo latou malosi o i ai le tiga ma le puapuaga; auā e vave ona mavae atu ia, ma matou lele ese.” (Salamo 90:10) O se olaga e 70 tausaga o se umi ua masani ai tagata lautele, ma i le 85 o tausaga o Kalepo, na ia taʻua ai le uigaese o lona malosi. Sa iai nisi na uumi atu lo latou soifua, e pei o Arona (123), Mose (120), ma Iosua (110). (Numera 33:39; Teuteronome 34:7; Iosua 14:6, 10, 11; 24:29) Ae mo le tupulaga lē faatuatua lea na ō ese mai Aikupito, sa feoti uma i latou mai le taʻi 20 tausaga ma faasolo atu i luga, i totonu o le 40 tausaga. (Numera 14:29-34) I le tele o atunuu i aso nei, o loo tumau pea le olaga masani o tagata i le umi lea na taʻua e le faisalamo. Ua faatumulia o tatou tausaga i “le tiga ma le puapuaga.” E vave ona mavae atu, “ma [tatou] lele ese” ai.—Iopu 14:1, 2.

18, 19. (a) O le ā le uiga o le ‘faitauina o o tatou aso, ina ia maua ai le atamai i o tatou loto’? (e) O lo tatou faaalia o le atamai o le a uunaʻia ai i tatou e faia le ā?

¹⁸ Ona sosoo ai lea ma le pese mai o le faisalamo: “O ai se na te iloa le malosi o lou toasa? auā e pei ona matautia oe e faapea lou toatamai. Ia faapea ona e aʻoaʻo mai ia i matou e faitauina o matou aso, ina ia maua ai le poto [“atamai,” NW] i o matou loto.” (Salamo 90:11, 12) E leai se tasi o i tatou e malamalama atoatoa i le toʻatamaʻi o le Atua po o le tele e faaalia ai lona toʻasa, ma e tatau ai la ona faamalosia atili lo tatou matataʻu ma le migao iā Ieova. O le mea moni lava, e tatau ona uunaʻia ai i tatou e ole atu iā te ia ina ia ‘aʻoaʻo mai ia i tatou le auala e faitauina ai o tatou aso, ina ia maua ai le atamai i o tatou loto.

¹⁹ O upu a le faisalamo, o se tatalo ina ia aʻoaʻo mai e Ieova i ona tagata le auala e faaalia ai le atamai i le faatāuaina ma le faaaogāina o o latou aso o totoe, i se auala e finagalo malie i ai le Atua. O le umi o le olaga e 70 tausaga ua maua ai le tusa ma le 25,500 aso. Peitaʻi, e tusa lava pe fia o tatou tausaga, ‘ae le iloa e i tatou se mea e tupu a taeao, auā o le puao lava i tatou, ua aliali mai i se itu aso itiiti, ona mou ai lea.’ (Iakopo 4:13-15) Talu ai ‘o le tausaga ma le mea e tupu ai e oo ia i tatou uma,’ e lē mafai la ona tatou fai atu pe fia se umi o le a tatou ola ai. O lea, seʻi o tatou tatalo mo le atamai ina ia mafai ona tatou faafetaiaʻia puapuaga, ina ia feutagaʻi ma isi i se auala tatau, ma faia le mea sili tatou te mafaia i le auaunaga iā Ieova i le taimi nei—i aso nei! (Failauga 9:11; Iakopo 1:5-8) Ua taʻitaʻia i tatou e Ieova e ala mai i lana Afioga, i lona agaga, ma lana faalapotopotoga. (Mataio 24:45-47; 1 Korinito 2:10; 2 Timoteo 3:16, 17) O le faaalia o le atamai e uunaʻia ai i tatou e ‘muai saili le Malo o le Atua,’ ma ia faaaogā o tatou aso i se auala e viia ai Ieova ma faafiafiaina ai lona finagalo. (Mataio 6:25-33; Faataoto 27:11) O le mea moni, o le tapuaʻi atu iā te ia ma le loto atoa o le a lē aveesea uma ai o tatou faafitauli, ae mautinoa le tele o le olioli e iʻu i ai.

O le Faamanuia a Ieova e Tatou te Olioli Ai

20. (a) I le ā le itu e “salamo” ai le Atua? (e) O le a faapefea ona feagai Ieova ma i tatou, pe afai na tatou faia se sesē matuiā ae ua toe faaalia le salamō moni?

²⁰ Maʻeu se ofoofogia o le a iai pe a mafai ona tatou olioli i aso uma o totoe o lo tatou olaga! O le pogai lenā o le ʻaiʻoiga a Mose: “Ieova e, ia e toe liliu mai, seia afea? ia e salamo ona o au auauna. Ia e faamalilie mai ia te i matou i le taeao i lou alofa [po o le, “alofa faamaoni”]; ina ia matou alalaga fiafia, ma ia olioli i o matou aso uma.” (Salamo 90:13, 14; faaopoopoga i le pito i lalo, NW) E lē faia e le Atua ni mea sesē. E ui i lea, e “salamo” o ia ma “liliu ese” lona toʻasa, ma lē faaooina mai lana faasalaga pe afai e utagia e tagata faimea sesē ua salamō lana lapataʻiga, ma faia ai se suiga i o latou uiga ma amioga. (Teuteronome 13:17) E tusa lava pe na tatou faia se sesē matuiā ae ua toe faaalia le salamō moni, o le a ‘faamalie mai i tatou e Ieova i lona alofa,’ ma tatou maua ai se māfuaaga e “alalaga fiafia” ai. (Salamo 32:1-5) Ma e ala i le ola i se olaga amiotonu, o le a tatou tofo ai i le alofa faamaoni o le Atua iā i tatou ma o le a mafai ona tatou ‘olioli i o tatou aso uma’—ioe, o aso uma o totoe o lo tatou olaga.

21. E tusa ai o upu o loo faamauina i le Salamo 90:15, 16, atonu o le ā sa talosagaina e Mose?

²¹ Ua tatalo ma le naunautaʻi le faisalamo: “Ia e faafiafia mai ia i matou ia tusa ma ona po na e faatigaina ai i matou, o tausaga na matou iloa ai le leaga. Ia faaalia mai au galuega i au auauna, ia faaalia foi lou matagofie i a latou fanau.” (Salamo 90:15, 16) Atonu sa ole atu Mose i le Atua ina ia faamanuia iā Isaraelu i le faafiafiaina o i latou, a o faagasolo aso uma na latou tigā ai ma tausaga sa latou puapuagatia ai i mala. Na ia ole atu ina ia mafai e “galuega” o faamanuiaga a le Atua i le fanauga a Isaraelu, ona faaalia i Ana auauna ma ia faaalia mai Lona matagofie i a latou fanau. E talafeagai ona tatou tatalo atu ina ia liligi mai faamanuiaga i le fanau a tagata usiusitai, o le a iai i le lalolagi fou a le Atua ua ia folafolaina mai.—2 Peteru 3:13.

22. E tusa ai o le Salamo 90:17, o ā mea e mafai ona tatou tatalo atu i ai ma le tonu?

²² Ua faaiʻu mai le Salamo 90 i le ʻaiʻoiga lenei: “Ia oo mai foi ia te i matou le matagofie mai ia Ieova lo matou Atua; ia e faatumauina ia te i matou le galuega a o matou lima; o le galuega lava a o matou lima ia e faatumauina.” (Salamo 90:17) O nei upu ua faaalia ai e mafai ona tatou tatalo atu ma le tonu i le Atua e faamanuia mai i a tatou taumafaiga i lana auaunaga. I le avea o ni Kerisiano faauuina, po o a latou aumea o “isi mamoe,” ua tatou olioli ai ona o loo iā i tatou pea “le matagofie mai ia Ieova.” (Ioane 10:16) Maʻeu lo tatou fiafia ona ua ‘faatumauina e le Atua galuega a o tatou lima’ o ni ē e folafola atu le Malo ma i isi foʻi itu!

Seʻi o Tatou Faitauina Pea o Tatou Aso

23, 24. E mafai faapefea ona aogā iā i tatou le mafaufau loloto i le Salamo lona 90?

²³ O le mafaufau loloto i le Salamo lona 90 e tatau ona faateleina ai lo tatou faalagolago atu iā Ieova, o le ‘mea tatou te nonofo ai.’ O le tomanatu i upu o le salamo ma le puupuu o le olaga, e tatau ai ona tatou matuā naunautaʻi e nofouta i manaʻoga mo se taʻitaʻiga tauatua i le faitauina o o tatou aso. Ma pe afai tatou te finafinau i le saʻilia ma le faatinoina o le atamai faale-Atua, e mautinoa lo tatou mauaina o le alofa ma faamanuiaga a Ieova.

²⁴ O le a faaauau pea ona faaali mai e Ieova iā i tatou le auala e faitauina ai o tatou aso. Ma pe afai e gauaʻi atu i ana faatonuga, o le a mafai ona tatou faitauina ai pea o tatou aso seʻia oo lava i le faavavau. (Ioane 17:3) Peitaʻi, pe afai tatou te fia taulaʻi atu pea i le ola e faavavau, e tatau la ona avea Ieova ma o tatou lafitaga. (Iuta 20, 21) E pei ona o le a tatou maua i le mataupu o loo sosoo mai, ua matuā faamaninoina atili lenei manatu i upu faamāfanafanaloto o le Salamo lona 91.

O le a Faapefea Ona E Tali?

• Ua faapefea ona avea Ieova o le ‘mea tatou te nonofo ai’?

• Aiseā e mafai ai ona tatou faapea atu, e nofosauni pea Ieova e fesoasoani mai iā i tatou?

• E faapefea ona fesoasoani Ieova iā i tatou ‘ina ia faitauina o tatou aso’?

• O le ā e mafai ai ona tatou ‘olioli i o tatou aso uma’?

[Ata i le itulau 11]

O Ieova, o le Atua na iai “a o lei fanaua mai mauga”

[Ata i le itulau 12]

O Metusela lea na 969 ona tausaga, ae i le silafaga a Ieova, sa leʻi atoa se aso na ola ai

[Ata i le itulau 14]

Ua ‘faatumauina e Ieova galuega a o tatou lima’