Fesili Mai le ʻAufaitau
Aiseā ua faapea mai ai le 1 Korinito 10:8 e 23,000 tagata Isaraelu na fano i le aso e tasi ona o le faitaaga, ae i le Numera 25:9 o loo taʻua ai le fuainumera e 24,000?
E iai ni vala tāua atonu e ono faamatalaina ai le eseesega o fuainumera o taʻua i nei fuaiupu e lua. O le vala pito i faigofie lava, atonu o le numera saʻo lava e i le va o le 23,000 ma le 24,000, ina ia faafaigofie ai ona fetuunaʻi ina ia maua le numera atoa.
Mātau se isi vala. Na sii mai e Paulo le tala i tagata Isaraelu i Setima e avea o se faaaʻoaʻoga lapataʻi i Korinito anamua, o se aai sa lauiloa i amioga matagā o le olaga. Na ia tusi e faapea: “Aua foʻi tatou te faitaaga, pei ona faitaaga o isi o i latou, ma fano ai i le aso e tasi e lua sefulu o afe ma afe e tolu.” O le faaesea o i latou o ē na fasiotia e Ieova ona o le faitaaga, na taʻua ai e Paulo le fuainumera e 23,000.—1 Korinito 10:8.
Peitaʻi, ua taʻu mai e le Numera mataupu e 25 iā i tatou e faapea: “Ua faatasia foʻi Isaraelu ma Paalapeoro; ona tupu ai lea o le toʻasā o Ieova ia Isaraelu.” Na faatonuina e Ieova Mose ina ia fasiotia “alii uma o le nuu.” Ona faatonu lea e Mose faamasino ina ia faataunuu lenā faatonuga. Mulimuli ane, ina ua gaoioi ma le vave Fineaso e faaoo le oti i le tagata Isaraelu lea na aumaia le fafine Mitiana i le mea o loo latou tolauapi ai, “ona taofia ai lea o le faamaʻi.” Ua faaiʻu mai le tala i le faaupuga e faapea: “O ē na oti foʻi i le faamaʻi e luafulu o afe ma le fā o afe i latou.”—Numera 25:1-9.
O le fuainumera o loo taʻua i le Numera, e mautinoa e aofia ai ma “alii uma o le nuu” ia na fasiotia e faamasino ma i latou na faasalaoti tuusaʻo lava e Ieova. E foliga mai e toʻaafe alii na fasiotia e faamasino, lea na maua ai le fuainumera e 24,000. Pe sa auai alii nei po o ē na taʻimua i le nuu i le faia o le faitaaga, po o le auai i le tausamiga, pe na latou faatagaina foʻi mea na faia e nei tagata, ae na taʻusalaina i lo latou ʻau “faatasi ma Paalapeoro.”
Ua faamatalaina e se tasi o tusi e faatatau i le Tusi Paia e tusa ai ma le upu lea o le “faatasi” e mafai ona uiga “i le noatia o se tasi i se tagata.” O Isaraelu o tagata tuuina atu iā Ieova, peitaʻi ina ua latou “faatasi ma Paalapeoro,” na latou motusia la latou faiā tuuina atu ma le Atua. I le tusa ma le 700 tausaga mulimuli ane ai, na fetalai ai Ieova i tagata Isaraelu e ala i le perofeta o Hosea e faapea: “Ua ō i latou iā Paalapeoro, ua vavae atu i latou i le mea e māsiasi ai; ua inosia i latou e tusa ma le mea ua latou naunau i ai.” (Hosea 9:10) O i latou uma lava sa faia faapea sa tatau i ai le faamasinoga mamafa a le Atua. O le mea lea, na faamanatu atu ai e Mose i le fanauga a Isaraelu e faapea: “Ua outou iloa i o outou mata le mea na faia e Ieova ona o Paalapeoro, auā o tagata uma lava na mulimuli atu iā Paalapeoro ua faaumatia i latou nai iā te oe e Ieova lou Atua.”—Teuteronome 4:3.