Le Tusi o Iopu—Se Fesoasoani mo Ou Mafatiaga

1-2. O ā nisi o māfuaaga e tāua ai le faitau i le tusi o Iopu?

PE NA e faitau talu ai nei i le tusi o Iopu? E ui ua pe ā ma le 3,500 tausaga talu ona tusia lenei tusi, ae e manatu le toʻatele o tagata o se tasi lenei o tusi e sili ona mataʻina i le talafaasolopito. E viiviia e tagata lē na tusiaina lenei tusi, ona o lona faaaogāina o ni upu e faigofie ona malamalama i ai, ae e ʻānoa ma maua ai le tele o aogā. E ui lava o Mose na tusiaina le tusi o Iopu, ae o lona Tusitala moni, o Ieova le Atua.—2 Timo. 3:16.

² O le tusi o Iopu, o se tasi lea o tusi tāua i le Tusi Paia. Aiseā? O loo faailoa mai ai le mataupu e sili ona tāua e faatatau i le faapaiaina o le suafa o Ieova, faapea le auala o loo aafia ai agelu ma tagata i lenā mataupu. Ua faailoa mai foʻi i le tusi o Iopu uiga matagofie o Ieova e pei o le alofa, atamai, faamasinotonu ma le malosi. O se faataʻitaʻiga, e 31 taimi o loo taʻua ai Ieova o “Lē e ona le malosi uma lava” i le tusi o Iopu, e sili atu i lo o taimi o loo taʻua ai i isi tusi o le Tusi Paia pe a tuufaatasi. E lē gata i lea, o loo maua foʻi i le tusi o Iopu tali o le tele o fesili tāua o le olaga, e pei o le fesili: Aiseā ua lē taofia ai e le Atua mafatiaga?

3. O ā nisi o aogā e tatou te aʻoaʻoina mai i le tusi o Iopu?

³ E tai pei le faitauina o le tusi o Iopu, o lou aʻea o se mauga. Pe a e oo i le tumutumu o le mauga, e mafai ona e iloa lelei atu mea uma o loo siʻomia ai oe. Pe a faitau foʻi i le tusi o Iopu, o le a tatou iloa lelei ai faalogona o Ieova e faatatau i o tatou mafatiaga. Seʻi o tatou talanoa la pe na ono faapefea ona aogā le tala iā Iopu i tagata Isaraelu, faapea foʻi aogā iā i tatou i aso nei. O le a tatou talanoa foʻi i le auala e faaaogā ai lenei tala o le Tusi Paia e fesoasoani ai i isi.

E LEʻI TAOFIA E IEOVA MAFATIAGA O IOPU

4. Aiseā na matuā ese ai Iopu mai i nisi o tagata Isaraelu sa iai i Aikupito?

⁴ A o nofo pologa tagata Isaraelu i Aikupito, o le taimi lenā o loo iai Iopu i le nuu o Usa, lea atonu na iai i le itu i sasaʻe o le Nuu Folafolaina ma i le itu i mātū o Arapi. Na matuā ese lava Iopu mai i nisi o tagata Isaraelu. Na auauna faamaoni Iopu iā Ieova, ae na tapuaʻi nisi o tagata Isaraelu i tupua i Aikupito. (Iosua 24:14; Eseki. 20:8) E lētioa fetalai Ieova e faatatau iā Iopu: “E leai se tasi e pei o ia i le lalolagi.”a (Iopu 1:8) O Iopu o se tagata e tamaoaiga ma taualoa, ma na silisili o ia i tagata uma i Sasaʻe. (Iopu 1:3) E mautinoa la na matuā lotoa Satani i le vaai atu i lenei tane tamaoaiga ma lauiloa, o loo auauna ma le faamaoni iā Ieova.

5. Aiseā na lē taofia ai e Ieova mafatiaga o Iopu? (Iopu 1:​20-22; 2:​9, 10)

⁵ Na faapea mai Satani, e lē toe auauna Iopu iā Ieova pe a oo i ai mafatiaga. (Iopu 1:​7-11; 2:​2-5) E ui lava i le alofa faapelepele o Ieova iā Iopu, ae e na te leʻi taofia ona mafatiaga, ina ia iloa ai pe e moni tuuaʻiga a Satani. (Iopu 1:​12-19; 2:​6-8) O lea, na aveesea ai e Satani lafumanu a Iopu, fasiotia lana fanau e toʻasefulu, ma taia o ia i ni maʻi sua matuā tigā e amata mai i ona alofivae e oo i lona tumuaʻi. E ui i le matuā ogaoga o mafatiaga na faapogaia e Satani, ae e leʻi aveesea ai le faamaoni o Iopu iā Ieova. (Faitau le Iopu 1:​20-22; 2:​9, 10.) O le tumau o Iopu, na faamanuia ai o ia e Ieova e ala i le faafoʻisia o lona soifua mālōlōina lelei, tamaoaiga, talaaga lelei, ma foaʻi atu iā te ia isi fanau e toʻasefulu. Na faaopoopo foʻi e Ieova isi tausaga e 140 o le olaga o Iopu, ma mafai ai ona ia vaai i le augātupulaga lona fā o lana fanau. (Iopu 42:​10-13, 16) O ā ni aogā na ono mafai ona maua e auauna a Ieova i le taimi ua teʻa, mai i le faaaʻoaʻoga a Iopu? Ae e faapefea i tatou i aso nei?

6. Na ono faapefea ona fesoasoani le tala iā Iopu i tagata Isaraelu? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

⁶ Aogā na ono maua e tagata Isaraelu. Na ono fesoasoani le tala iā Iopu i tagata Isaraelu na pagatia i Aikupito. O se faataʻitaʻiga, e tele tausaga o avea Kalepo ma Iosua o ni pologa i Aikupito. Mulimuli ane, na nonofo solo i le toafa mo le 40 tausaga ona o le lē usiusitaʻi o isi tagata Isaraelu. Pe afai na iloa e tagata Isaraelu le mea na tupu iā Iopu ma iʻuga o lona tumau faamaoni, e mautinoa la na fesoasoani iā i latou ma isi augātupulaga mulimuli ane, e iloa ai lē o loo faapogaia o latou mafatiaga. E latou te iloa ai foʻi le māfuaaga e lē o taofia ai e Ieova mafatiaga, faapea le tāua iā te ia o le faamaoni o ana auauna.

7-8. E faapefea ona fesoasoani le tusi o Iopu iā i tatou pe a feagai ma mafatiaga? Faamatala se mea na tupu.

⁷ Aogā mo i tatou. O le mea e faanoanoa ai, ona e lē o malamalama le toʻatele o tagata i aso nei, i le māfuaaga ua tutupu ai mea leaga i tagata lelei. O se faataʻitaʻiga, o Hazelb mai i Rwanda. Na talitonu o ia i le Atua a o laʻitiiti. Peitaʻi, o le tele o mea leaga na tutupu iā te ia, na suia ai lona mafaufau. Na teteʻa ona mātua, agaleaga lona tamāfai iā te ia, ma na faia foʻi e se tasi iā te ia ni faiga taufeusuaʻiga fai faamalosi a o talavou. Na saʻili atu Hazel i lana tapuaʻiga mo se faamāfanafanaga, ae e na te leʻi maua ai se tali mo ona mafatiaga. O lea, na faia ai sana tusi e faapea: “Le Atua e, ua ou fiu e tatalo ma faia mea lelei, ae e na o mea tigā o loo e taui mai ai aʻu. Ou te lē toe fia tapuaʻi iā te oe, ma o le a fai loʻu loto.” Pagā le faanoanoa, ona ua talitonu le toʻatele o tagata e pei o Hazel, o le Atua le pogai o o latou mafatiaga.

⁸ Peitaʻi, ua tatou aʻoaʻoina mai i le tusi o Iopu, o Satani lea e faapogaia o tatou mafatiaga, ae e lē o le Atua. Ua tatou iloa foʻi e lē tatau ona tatou mafaufau e ala ona tutupu mea leaga i se tagata, ona o mea sesē na ia faia. Ua taʻua i le Tusi Paia, “e tutupu faafuaseʻi mea . . . i le taimi e leʻi faatalitalia” i so o se tasi. (Fai. 9:11; Iopu 4:​1, 8) E lē gata i lea, o lo tatou tumau faamaoni o le a mautali ai Ieova i taufaifaiga a Satani, ma tatou saosaolaumea ai i le taʻuleleia o le suafa o Ieova. Maʻeu lo tatou matuā talisapaia o nei upu moni, ona ua tatou iloa ai le faapogai moni o o tatou mafatiaga. (Iopu 2:3; Faata. 27:11) Ina ua suʻesuʻe Hazel ma Molimau a Ieova, na ia iloa ai le pogai moni o ona mafatiaga. O lea na ia faapea mai ai: “Na toe sasaa atu loʻu loto i le Atua i le tatalo, ma ou talosaga i ai e faamagalo mai aʻu i laʻu tala na fai ou te lē toe fia tapuaʻi iā te ia. Na ou faia lenā tala ona ou te leʻi iloa lelei o ia, a o lenei ua ou malamalama e alofa moni o ia iā te aʻu, ma ua ou maua ai le fiafia ma le matuā faamalieina.” Maʻeu lo tatou lotofaafetai i le iloa o le māfuaaga e lē o taofia ai e le Atua mafatiaga! Seʻi o tatou talanoaina la pe faapefea ona fesoasoani le faaaʻoaʻoga a Iopu iā i tatou taʻitoʻatasi, pe a feagai ma mafatiaga.

E FESOASOANI LE TALA IĀ IOPU INA IA TATOU TUMAU AI

9. O le ā na faaalia pea e Iopu, e ui i le tigā o lona maʻi? (Iakopo 5:11)

⁹ Seʻi faaata le ogaoga o tigā o Iopu, a o nofo na o ia i le lefulefu ma ua lilofia lona tino atoa i maʻi sua. Ua matuā paee o ia, ma ua uliuli ma mafoʻe lona tino ona o le leaga o le maʻi. O le matuā vaivai o Iopu, na ono foliga mai ai e pau le mea na mafai ona ia faia, o le valu o lona tino i taʻegaipu omea, ma ōi i le matuitui o ona tigā. Peitaʻi, e leʻi tau ina onosaia e Iopu le tigā o lona maʻi. O le mea moni, na ia faaalia foʻi le tumau faamaoni. (Faitau le Iakopo 5:11.) O le ā na fesoasoani iā Iopu ina ia tumau ai?

10. E faapefea ona iloa na saʻoloto Iopu e sasaa atu ona faalogona iā Ieova? Ia faamatala.

¹⁰ Na sasaa atu e Iopu ona faalogona moni iā Ieova. (Iopu 10:​1, 2; 16:20) O se faataʻitaʻiga, i le mataupu e 3, na faailoa atu ai e Iopu ona faalogona tigā iā Ieova, ma oo ai ina sesē lona mafaufau e faapea o Ieova na faapogaia ona mafatiaga. Ina ua faaauau foʻi ona faapea atu ana uō e toʻatolu, o loo faasalaina o ia e le Atua ona o ni ana mea sesē, na maumauaʻi Iopu e taʻuamiotonuina o ia lava. Peitaʻi, o lona faia faapea na peiseaʻī ua manatu ai e sili atu lona amiotonu nai lo o le Atua. (Iopu 10:​1-3; 32:​1, 2; 35:​1, 2) Mulimuli ane, na taʻutino mai Iopu na ʻsoonafai ana upu,’ ona o lona taumafai e faamaonia atu lona faamaoni iā Ieova. (Iopu 6:​3, 26) I le mataupu foʻi e 31, na maumauaʻi ai Iopu ina ia tali mai Ieova pe faamatala mai le māfuaaga o ona puapuaga. (Iopu 31:35) Peitaʻi, sa lē tatau iā Iopu ona ia faatalitalia Ieova e faia faapea.

11. O le ā le auala na faasaʻo ai e Ieova lana auauna o Iopu?

¹¹ Pe a mafaufau i le mea na tupu iā Iopu, e tatou te iloa ai na saʻoloto o ia e sasaa atu ona faalogona iā Ieova, ona sa māfana le la faiā ma na ia mautinoa o le a faia e Ieova le faamasinogatonu mo ia. Ina ua tali mai Ieova iā Iopu e ala i se matagi malosi, e na te leʻi faamatala auʻiliʻili mai le māfuaaga o ona mafatiaga. E na te leʻi taʻusala foʻi Iopu ona o ana tala soonafai, ma lona taumafai e taʻuamiotonuina o ia lava. Nai lo o lea, na feutagaʻi o ia ma Iopu e pei ona aʻoaʻi e se tamā o sona atalii, ma o le auala sili lenā na fesoasoani iā Iopu. O le iʻuga, na iloa ai e Iopu le faatauvaa o ona manatu, ma na salamō o ia i ana tala soonafai. (Iopu 31:6; 40:​4, 5; 42:​1-6) Na ono faapefea ona fesoasoani lenei tala i tagata i aso ua mavae? Ae e faapefea i tatou i aso nei?

12. Na ono faapefea ona aogā i tagata Isaraelu le tala o le mea na tupu iā Iopu?

¹² Aogā na ono maua e tagata Isaraelu. E tele ni lesona na ono aʻoaʻoina e tagata Isaraelu mai i le mea na tupu iā Iopu. Seʻi mātau le faaaʻoaʻoga a Mose. Na ia onosaia le tele o faigatā, o mea na lē fiafia ai, ma na lotovaivai foʻi a o ia taʻitaʻia le nuu o Isaraelu. Peitaʻi, e ese mai i tagata Isaraelu o ē na fouvale ma faitio iā Ieova, na tatalo Mose ma sulufaʻi atu iā Ieova mo le fesoasoani, e pei ona sa faia foʻi e Iopu. (Eso. 16:​6-8; Nu. 11:​10-14; 14:​1-4, 11; 16:​41, 49; 17:5) Na manaʻomia foʻi ona faaalia e Mose le onosaʻi ina ua aʻoaʻia o ia e Ieova. O se faataʻitaʻiga, a o iai le nuu o Isaraelu i Katesa, atonu o le tausaga lona 40 lenā talu ona iai i le toafa, na “soona tautala” ai Mose ma ia lē faamamaluina ai le suafa o Ieova. (Sala. 106:​32, 33) O le iʻuga, e leʻi faatagaina o ia e Ieova e ulu atu i le Nuu Folafolaina. (Teu. 32:​50-52) E mautinoa na tigā faalogona o Mose ona o lenā aʻoaʻiga, ae na ia talia pea ma le lotomaulalo. Atonu na fesoasoani foʻi le tala iā Iopu i isi augātupulaga mulimuli ane i Isaraelu, ina ia latou tumau ai e ui i luʻi. O le manatunatu loloto i le tala iā Iopu, atonu na latou iloa ai le auala e sasaa atu ai o latou faalogona iā Ieova, ma ia ʻalofia le taʻuamiotonuina o i latou lava. E lē gata i lea, na latou aʻoaʻoina ai foʻi le tāua o le lotomaulalo e talia aʻoaʻiga mai iā Ieova.

13. E faapefea ona fesoasoani le tala iā Iopu ina ia tatou tumau ai ma le onosaʻi? (Eperu 10:36)

¹³ Aogā mo i tatou. Talu ai o loo tatou ola i taimi e sili ona faigatā, e tatou te manaʻomia la le malosi e tumau ai. (Faitau le Eperu 10:36.) O nisi o i tatou o loo feagai ma faafitauli tau i le soifua mālōlōina, tau faalogona, o faafitauli i le aiga, le maliu o sē pele, ma isi lava faafitauli ogaoga. E iai foʻi taimi e faia ai e nisi ni tala po o ni gaoioiga e atili faigatā ai ona tatou tumau faamaoni. (Faata. 12:18) Peitaʻi, ua tatou aʻoaʻoina mai i le tusi o Iopu, e mafai ona sasaa atu o tatou faalogona moni iā Ieova, ma e mautinoa e faafofoga mai o ia. (1 Ioa. 5:14) E na te lē taʻusalaina i tatou pe a sasaa atu o tatou faalogona moni, e tusa lava pe e iʻu ai ina “soonafai” a tatou faamatalaga e pei o Iopu. Nai lo o lea, e foaʻi mai e Ieova iā i tatou le malosi ma le atamai e manaʻomia ina ia tumau ai. (2 No. 16:9; Iako. 1:5) E iai foʻi taimi e ono aʻoaʻia ai i tatou e Ieova, e pei ona ia faia iā Iopu. Ae ua tatou aʻoaʻoina mai i le tusi o Iopu le auala e tumau ai pea ma le onosaʻi, pe a maua ni aʻoaʻiga mai i le Tusi Paia, o le faalapotopotoga, ma uō taʻumatuaina. (Epe. 12:​5-7) E mautinoa o le a tatou maua le tele o aogā pe a tatou lotomaulalo e talia aʻoaʻiga, e pei foʻi o aogā na tofo i ai Iopu. (2 Kori. 13:11) Maʻeu ni lesona tāua ua tatou aʻoaʻoina mai i le tusi o Iopu! E faapefea la ona tatou faaaogā le tala iā Iopu e faalaeiau ai isi?

FAAAOGĀ LE TUSI O IOPU E FESOASOANI AI I ISI

14. O le ā le auala e masani ona tatou faamalamalama ai i tagata le māfuaaga ua tatou mafatia ai?

¹⁴ O le toʻatele o tagata e taumānatu pe aiseā ua tatou mafatia ai. Pe afai e te talanoa i se tagata faapena, atonu e te faamatala atu mai i le Tusi Paia le mea sa tupu i le faatoʻaga i Etena. E te ono faailoa muamua atu iā te ia, e iai se agelu leaga e igoa iā Satani na pelogia le uluaʻi ulugalii, ma iʻu ai ina la fouvale iā Ieova. (Kene. 3:​1-6) Atonu e te faailoa atu o le lē usiusitaʻi o Atamu ma Eva, ua oo ai mafatiaga ma le oti i tagata. (Roma 5:12) Pe a uma, e mafai ona faamatala atu o loo tuu mai e Ieova le taimi, e faamaonia ai le matuā sesē o le pepelo a Satani, ma faaoo atu ai le tala lelei e faatatau i le taimi o le a lē toe iai ni mafatiaga. (Faaa. 21:​3, 4) O se auala lelei lenā e fesoasoani ai i tagata e iloa le māfuaaga ua tatou mafatia ai, ma e mafai ona maua ai ni talanoaga lelei.

15. E faapefea ona tatou faaaogā le tusi o Iopu, e fesoasoani ai i se tasi ina ia iloa le māfuaaga ua tatou mafatia ai? (Tagaʻi foʻi i ata.)

¹⁵ O se isi auala e fesoasoani ai i tagata e iloa le māfuaaga o o tatou mafatiaga, o le faamatala atu lea i ai o le tala iā Iopu. Atonu e te faamautinoa atu i le tagata, e oo lava i le tagata faamaoni o Iopu, na ia tuufesili foʻi pe aiseā ua ia feagai ai ma mafatiaga. Na oo lava ina mafaufau o ia, o Ieova le faapogai o ona puapuaga. (Iopu 7:​17-21) Atonu o le a faateʻia le tagata i le iloaina, e lē na o ia o loo manatu faapena. Pe a uma, ia faamatala atu i ai ma le faautauta, o Satani le pogai o mafatiaga o Iopu ae e lē o Ieova. Na faapogaia e Satani mafatiaga o Iopu, ona na manatu e lē mafai ona faamaoni tagata iā Ieova pe a oo i ai mafatiaga. E ui lava la e leʻi faapogaia e Ieova mafatiaga o Iopu, ae o lona lē taofia o puapuaga o Iopu, na faaalia ai lona maufaatuatuaina e mafai e ana auauna ona tumau faamaoni. E lē gata i lea, e mafai foʻi ona e faamatala atu i le tagata le auala na faamanuia ai e Ieova lana auauna o Iopu ona o le tumau. O lea, e mafai ona tatou faamāfanafanaina i latou e ala i le faamautinoa atu i ai, e lē o Ieova le faapogai o o latou mafatiaga.

16. Ia faamatala se mea na tupu, e faamaonia ai e mafai ona fesoasoani le tusi o Iopu i se tasi o loo mafatia.

¹⁶ Seʻi mātau le auala na fesoasoani ai le tusi o Iopu i se tasi o tagata. I le 2021, na talaʻi ai se tuafafine e ala i le telefoni, ma o le tagata muamua lava na ia talanoa i ai o se tamāloa e igoa iā Mario. Na ia faailoa atu i ai mai i le Tusi Paia, e faafofoga mai le Atua i a tatou tatalo, ma ua ia folafola mai se lumanaʻi matagofie mo i tatou. Na fesili le tuafafine iā Mario i sona manatu, ae ia faamatala mai o loo tusi lana tusi faamavae i lona aiga a o leʻi pule i lona ola. Na faapea mai Mario: “Ou te talitonu i le Atua. Ae o ananei lava i le taeao na ou mafaufau ai ailoga o alofa mai le Atua iā te aʻu.” Ina ua toe vili atu le tuafafine iā Mario, na la faasoa ai e faatatau i mafatiaga na oo iā Iopu. Na manaʻo loa Mario e faitau i le tusi atoa o Iopu, ma na lafo i ai e le tuafafine se link e maua ai le Tusi Paia O le Faaliliuga a le Lalolagi Fou. O le iʻuga, na amata le suʻesuʻega faale-Tusi Paia a Mario, ma na ia naunau e aʻoaʻo atili e faatatau i le Atua alofa, o lē e manatu mamafa iā te ia.

17. Aiseā e tatou te matuā lotofaafetai ai, ona ua faaaofia e Ieova le tusi o Iopu i lana Afioga faagaeeina? (Iopu 34:12)

¹⁷ E manino mai, o loo iai i le Tusi Paia le mana e fesoasoani ai i tagata, e aofia ai i latou o loo mafatia. (Epe. 4:12) Maʻeu lo tatou matuā lotofaafetai iā Ieova, ona ua ia faaaofia i lana Afioga faagaeeina le tala i le mea na tupu iā Iopu. (Iopu 19:​23, 24) Ua faamautinoa mai ai iā i tatou, “e moni lava e lē faia e le Atua se mea leaga.” (Faitau le Iopu 34:12.) E lē gata i lea, ua tatou aʻoaʻoina mai i le tusi o Iopu le māfuaaga e lē o taofia ai e le Atua o tatou mafatiaga, faapea le auala e tatou te tumau faamaoni ai. Ua tatou iloa ai foʻi le auala e fesoasoani ai iā i latou o loo aafia i mafatiaga. I le mataupu o loo sosoo mai, o le a tatou talanoa ai pe e faapefea ona fesoasoani le tusi o Iopu iā i tatou, ina ia avatu ni fautuaga aogā.