Ia Faaaʻoaʻo i lo Latou Faatuatua

Sa Sasaa Atu Lona Loto i le Atua i le Tatalo

SA PISI Hana e sauniuni mo le malaga, ma taumafai e faatoʻafilemu lona mafaufau. Sa tatau ona fiafia o ia i lea taimi, ona e masani ona ave e lana tane o Elekana le aiga atoa i tausaga taʻitasi, e tapuaʻi i le faleʻie paia i Sailo. E finagalo Ieova ia fiafia na taimi. (Teuteronome 16:15) E mautinoa la sa fiafia Hana i na tausamiga mai lava a o laʻitiiti. Ae e leʻi leva tele talu ona suia tulaga o mea.

E amuia o ia ona ua maua se tane e alofa iā te ia. Ae na iai se isi avā a Elekana. O lona igoa o Penina, ma e foliga mai sa fiafia o ia e faalili Hana. E oo lava i taimi o tausamiga, e fiafia lava Penina e faatigā iā Hana. E faapefea? A o le fesili tāua, na faapefea ona aogā le faatuatua o Hana iā Ieova, e onosaia ai se tulaga faigatā? Pe a e fesagaʻi ma faigatā e ono aveesea ai le fiafia, atonu o le a sili ona faalaeiauina oe i le tala iā Hana.

‘Aiseā ua Tigā ai Lou Loto?’

Ua taʻua i le Tusi Paia faafitauli tetelē e lua na fesagaʻi ma Hana. Na itiiti se mea na ia mafaia i le faafitauli muamua, ae na matuā leai se mea e na te mafaia i le faafitauli lona lua. Muamua, e toʻatasi le tane na la faaipoipo i ai ma se isi fafine e ita iā te ia. Ma lona lua, e pa o ia. E matuā faigatā lenā tulaga i se fafine e fia fai fanau, ma a fua i le siʻomaga ma le aganuu a Hana, o se tulaga e matuā mafatia ai. Sa faalagolago aiga taʻitasi i se fanau e tauaveina le igoa o le aiga. Sa manatu i le lē fanau o se mea e faalumaina ai.

Atonu na mafai lava ona onosaia e Hana lona faafitauli pe ana leai Penina. O le mea moni, o le tele o avā a se tane e tulaʻi mai ai faafitauli. E masani ona tupu ai le faatautavā, feʻainaʻi ma le loto tigā. Ua matuā sala ese mai i le faatulagaga na amata e le Atua i Etena, ia tasi le avā a le tane.a (Kenese 2:24) O lea ua faaalia ai i le Tusi Paia, e lē lelei le tele o avā a se tane, ma ua avea le tulaga na tupu i le aiga o Elekana ma faaaʻoaʻoga leaga o lea mea.

Na sili ona alofa Elekana iā Hana. E tusa ai ma talatuu a Iutaia, na muamua faaipoipo Elekana ma Hana, ae mulimuli ane faaipoipo ma Penina. Pe saʻo na tala pe leai, ae e tele auala na faatigā ai Penina iā Hana ona o le lotovale iā te ia. Sa sili ona mimita Penina ona o le maua o lana fanau ae leai se fanau a Hana. O le tele lava o fanau a Penina, o le atili mimita foʻi lenā ma faamaualuga. E leʻi alofa Penina iā Hana ma faamāfanafana iā te ia, ae na ia faaaogā lenā tulaga e faatigā ai iā te ia. Ua taʻua i le Tusi Paia na matuā faatigā Penina iā Hana “ina ia atuatuvale ai o ia.” (1 Samuelu 1:6) Sa fai ma le iloa e Penina lea mea. Sa manaʻo e faatigā Hana, ma na taulau o ia.

E foliga mai o le taimi e sili ona fiafia Penina e faalili ai Hana, o le taimi e malaga ai i Sailo i tausaga taʻitasi. Na avatu e Elekana i le ‘fanau tama uma ma le fanau teine’ e toʻatele a Penina, tufaaga o taulaga na ofo atu iā Ieova. A o Hana e leai sana tama, e na o lana tufaaga na maua. O lea na faualuga ai Penina iā Hana ma faamanatu atu i si nei fafine lona tulaga lē fanau, ma iʻu ai ina tagi ma lē fia ʻai o ia. E mautinoa na mātauina e Elekana le mafatia o si ana avā pele o Hana ma ua lē ʻai, o lea na ia faamāfanafana ai iā te ia. “Hana e, aiseā ua e tagi ai, aiseā ua e lē ʻai ai, aiseā foʻi ua tigā ai lou loto? Po ua lē sili ea aʻu iā te oe i lo o fanau tama e toʻasefulu?”—1 Samuelu 1:4-8.

Na iloa e Elekana ua māfua ona mafatia Hana ona o le lē fanau. E mautinoa na fiafia Hana ona na taʻu atu e Elekana lona alofa iā te ia.b Ae e leʻi taʻua e Elekana le lotovale o Penina, pe taʻua foʻi i le mau e faapea na taʻu atu e Hana lea mea iā Elekana. Atonu na manatu Hana, o le a atili ai ona telē le faafitauli pe a taʻu atu iā Elekana. Pe faamata e mafai ona faaleleia e Elekana lenei tulaga? Pe e lē na ona faateteleina ai le lotovale o Penina iā Hana, ma mulimuli ai foʻi lana fanau ma ana auauna i lana faaaʻoaʻoga? O le a atili ai ona lagona e Hana ua pei ia o se tagata ese i lona aiga.

Atonu e leʻi iloa e Elekana le lotovale o Penina, ae na silafia lelei e Ieova le Atua. Ua faaalia mai i Lana Afioga le tala atoa, ma aumaia ai se lapataʻiga malosi i so o se tasi e na te faia ni mea i isi ona o le lotovale ma le ita, e tusa po o ni mea iti. I le isi itu, o ē e lotomamā ma tausia le filemu e pei o Hana, e faamāfanafanaina i le iloa o le a faasaʻo e le Atua faamasinotonu mea uma i lana taimi ma lana auala. (Teuteronome 32:4) Atonu na iloa e Hana lenā mea, auā na liliu atu o ia iā Ieova mo se fesoasoani.

‘Ua Lē Toe Popole’

Ua pisi tagata uma o le aiga i le taeaopō e oo lava i tamaiti, e sauni mo le malaga. E silia ma le 20 maila (30 km) le mamao o le malaga a lenei aiga toʻatele, e sopoʻia laufanua maugā o Efaraimac agaʻi i Sailo. E tasi pe lua aso e savavali ai. Sa iloa lelei e Hana le mea o le a fai e Penina. Ae e leʻi nofo ai Hana i le fale. O lea ua ia faia ai se faaaʻoaʻoga mataʻina mo tagata tapuaʻi o le Atua e oo mai i aso nei. E lē tatau ona avea mea lē lelei e faia e isi, e faalavelavea ai la tatou tapuaʻiga i le Atua. Auā a tatou faia faapea, o le a misia ai faamanuiaga e faamalosia ai i tatou ia tumau.

Ua atoa le aso o savavali lenei aiga toʻatele i se auala maugā fepiʻopiʻoaʻi, ma ua latalata i Sailo. Ua iloa atu Sailo o loo tū mai i luga o se aʻega o loo siʻomia i isi aʻega maualuluga. A o latalata atu i latou, atonu sa matuā mafaufau Hana i upu o le a ia tatalo atu ai iā Ieova. Ina ua taunuu, ona fai loa lea o le taumafataga a le aiga. Sa vave ona tulaʻi ese Hana mai i le ʻaumalaga ma alu atu i le faleʻie paia o Ieova. Sa nofo le Ositaulaga Sili o Eli i autafa o le pou o le faitotoʻa o le malumalu. Ae sa taulaʻi atu le mafaufau o Hana i lona Atua. Na mautinoa e ia o le a faafofoga mai le Atua iā te ia i lenei faleʻie paia. E tusa lava pe e leai se isi e malamalama i lona faafitauli, ae e mautinoa o loo malamalama lona Tamā o i le lagi. Ua toe oso aʻe lona lagona mafatia ma tagi ai loa.

A o tagi masūsū Hana, ua talanoa lē leoa atu o ia iā Ieova. Sa memu ona laugutu a o mafaufau i upu e faamatala atu ai lona mafatia. Ma na umi lana tatalo, e sasaa atu ai mea uma o loo i lona loto i lona Tamā. E iai isi mea na ia faia, ae e lē na ona talosaga atu i le Atua ia maua sana tama. E lē gata sa manaʻo Hana ia maua faamanuiaga a le Atua, ae ia avatu iā te ia le mea e na te mafaia. O lea na ia tautō ai e faapea, pe afai e maua sana tama tama, o le a ia tuuina atu le tama e auauna iā Ieova i lona olaga atoa.—1 Samuelu 1:9-11.

Ua faataatia ai e Hana se faaaʻoaʻoga mo auauna uma a le Atua e uiga i le tatalo. Ua valaaulia ma le agalelei e Ieova ona tagata e talanoa atu ma le lē faatalatū iā te ia, ma faailoa atu o latou popolega e pei ona faia e se tamaitiiti e faalagolago i lona matua alofa. (Salamo 62:8; 1 Tesalonia 5:17) Na tusia e le aposetolo o Peteru upu faamāfanafana nei e uiga i le tatalo iā Ieova: “Ia taʻu atu o outou popolega uma iā te ia, auā o loo manatu mamafa mai o ia iā te outou.”—1 Peteru 5:7.

Ae o tagata, e lē malamalama ma alolofa e pei o Ieova. A o tagi Hana ma tatalo, na faateʻia o ia i se leo. Sa mātau atu o ia e le ositaulaga sili o Eli, ma ia faapea atu: “O le ā le umi e te onā ai? Inā alu ese ia seʻia teʻa lou onā.” Na mātauina e Eli le memumemu o laugutu o Hana, lona tagi masūsū ma le ootia o ona lagona. E leʻi fesili atu po o le ā le mea ua tupu, ae na vave ona ia manatu ua onā Hana.—1 Samuelu 1:12-14.

Pagā le tigā o ia upu lē faavaea i lenā taimi faigatā iā Hana, mai i se tagata na iai se tofi aloaʻia! Peitaʻi na faia e Hana se faaaʻoaʻoga e sili ona lelei o le faatuatua. E leʻi avea le manatu sesē o se tagata ma itu e faalavelavea ai lana tapuaʻiga iā Ieova. Sa tali atu o ia ma le faaaloalo iā Eli ma faamatala atu lona tulaga. Atonu na tali mai Eli i se leo ua toe salamō ma alofa: “Inā alu ia oe ma le manuia, tau ina ia foaʻi mai e le Atua o Isaraelu le mea na e ōle atu ai iā te ia.”—1 Samuelu 1:15-17.

Na faapefea ona aogā iā Hana le sasaa atu o lona loto iā Ieova ma tapuaʻi atu iā te ia i lona faleʻie paia? Fai mai le tala: “Ona alu lea o le fafine i lona ala ma ua ʻai o ia, ua lē toe foliga popole foʻi o ia.” (1 Samuelu 1:18) Ua taʻua i le Jerusalem Bible: “Ua lē toe mata faanoanoa o ia.” Ua mapu Hana. E peiseaʻī ua matuu atu se avega mamafa sa iā te ia, a ua lafo atu i lona Tamā o i le lagi, e sili atu lona malosi i lo o ia. (Salamo 55:22) Pe e iai se faafitauli e faigatā iā Ieova? E matuā leai lava!

Pe a lagona le mafatia ma lofitūina i faafitauli ma faanoanoaga, e lelei ona tatou mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Hana ma talanoa atu i Lē ua taʻua i le Tusi Paia o le “Faafofoga tatalo.” (Salamo 65:2) Pe a faia faapea i le faatuatua, ona iloa ai lea e suia lo tatou faanoanoa i “le filemu mai i le Atua, e silisili i mea uma lava e manatu i ai.”—Filipi 4:6, 7.

“E Leai Foʻi se Papa e Pei o lo Tatou Atua”

Ua toe foʻi atu Hana ma Elekana i le malumalu i le taeao e sosoo ai. E lē taumatea na faamatala atu e ia iā Elekana lana talosaga ma lana tautoga, auā ua taʻua i le Tulafono a Mose e mafai e se tane ona faalēaogāina se tautoga na faia e lana avā, ae e leʻi malie i ai le tane. (Numera 30:10-15) Ae e leʻi faia faapena e le tane faatuatua o Elekana. Na tapuaʻi faatasi o ia ma Hana iā Ieova i le faleʻie paia a o leʻi foʻi atu i lo la nuu.

O le ā le taimi na iloa ai e Penina ua lē toe tigā Hana i ana tala? E lē o taʻua i le tala, ae o le faaupuga ‘ua lē toe popole o ia,’ e taʻu mai ai na amata mai i lenā taimi ona toe fiafia Hana. O lea la, e leʻi umi ae iloa e Penina, ua lē toe aogā ana faiga faatigā iā Hana. E leʻi toe taʻua lava i le Tusi Paia le igoa o Penina.

A o faagasolo taimi, e lē gata na filemu le mafaufau o Hana ae ua matuā fiafia foʻi, ona ua tō o ia! E ui ina fiafia, ae e leʻi galo lava iā Hana Lē na ala mai ai lenei faamanuiaga. Ina ua fanau mai le tama, na faaigoa o ia e Hana iā Samuelu, o lona uiga “Suafa o le Atua,” ma e mautinoa e faasino i le valaau atu i le suafa o le Atua, e pei ona faia e Hana. I lenā tausaga, e leʻi alu Hana i le malaga a Elekana ma le aiga i Sailo. E tolu tausaga na nofo ai o ia ma lana tama i le fale, seʻia teʻa le tama ma le susu. Sa tatau ona lototele o ia pe a oo mai le aso e valavala ai ma si ana tama pele.

E mautinoa e leʻi faigofie lea taimi. E moni na iloa e Hana o le a tausia lelei Samuelu i Sailo, atonu e nisi o fafine o loo auauna i le faleʻie paia. Ona o loo laʻitiiti pea o ia, o ai la se tinā e lē manaʻo e mafuta pea ma lana tama? E ui i lea, na avatu ma le lotofaafetai e Hana ma Elekana le tama, ae e leʻi avatu toaʻia. Na la ofo atu taulaga i le fale o le Atua ma tuu atu Samuelu iā Eli, ma faamanatu atu iā te ia le tautoga na faia e Hana i tausaga ua mavae.

Ona fai lea e Hana o se tatalo na manatu le Atua e tāua ona faamauina i lana Afioga tusia. A o e faitau i ana upu i le 1 Samuelu 2:1-10, o le a e iloa ai i fuaiupu uma le malosi tele o lona faatuatua. Na vivii atu o ia iā Ieova ona o le ofoofogia o le faaaogāina o lona mana, le faamaualaloina o ē faamaualuluga, faamanuia i ē ua sauāina, ma aveesea pe faasaoina foʻi le ola. Sa viivii o ia i lona Tamā ona o lona paia, lona faamasinotonu ma lona faamaoni. Na talafeagai ai ona faapea atu Hana: “E leai foʻi se papa e pei o lo tatou Atua.” E matuā maufaatuatuaina Ieova, e lē liliu, ma o le lafitaga mo ē uma e sauāina ma mafatia e liliu atu iā te ia mo se fesoasoani.

Na matuā faamanuiaina le tama o Samuelu ona o se tinā e faatuatua iā Ieova. E mautinoa na matuā misia e ia lona tinā, ae e leʻi tuulafoaʻia ai o ia. O tausaga taʻitasi e alu ai Hana i Sailo e ave se tamaʻi ofu lima pupuu, e faaaogā i le auaunaga a Samuelu i le faleʻie paia. Na suʻi e Hana lea ofu e taʻu atu ai lona alofa faapelepele i si ana tama. (1 Samuelu 2:19) E mafai ona faaāta i o tatou mafaufau a o faaofu e Hana lana tama i le ofu fou ma faamafolafola, ma vaavaai fiafia atu iā te ia a o tautala i upu alofa ma faalaeiau. Na faamanuiaina Samuelu i le iai o se tinā faapena, ma na tupu aʻe o ia o se faamanuiaga i ona mātua ma Isaraelu uma.

E leʻi faagaloina foʻi Hana, auā na faamanuia o ia e Ieova ma fanauina nisi fanau e toʻalima iā Elekana. (1 Samuelu 2:21) Ae atonu o le faamanuiaga sili o Hana, o le la faiā ma lona Tamā o Ieova, lea na matuā faamalosia a o faagasolo tausaga. Tau ina ia faapena foʻi oe a o e faataʻitaʻi i le faatuatua o Hana.

[Faaopoopoga i lalo]

[Pusa i le itulau 17]

O Tatalo Iloga e Lua

O loo iai ni vala mataʻina i tatalo e lua a Hana, ia e faamauina i le 1 Samuelu 1:11 ma le 2:1-10. Seʻi o tatou iloilo nisi o nei vala:

◼ I le tatalo muamua a Hana, na ia taʻua ai “Ieova o ʻau.” O ia le tagata muamua o loo faamauina i le Tusi Paia na faaaogāina lenā faalagiga. E 285 taimi o loo taʻua ai i le Tusi Paia lea faaupuga, ma o loo faasino i le puleaina e le Atua o le mano ni mano o atalii agaga.

◼ Na faia e Hana lana tatalo lona lua, e lē ina ua fanau mai lana tama, ae ina ua la tuuina atu ma Elekana le tama e auauna iā Ieova i Sailo. O lea, o le mea sa sili ona olioli ai Hana, e lē o le faamutaina o le taufaifai a Penina, ae ona ua faamanuiaina o ia e Ieova.

◼ Ina ua tatalo Hana “Ua faamaualugaina foʻi loʻu nifo e Ieova,” atonu sa mafaufau o ia i le povi poʻa, o se manu malosi e ave avega e faaaogā ma le malosi ona nifo po o seu. E tusa na faapea atu Hana: ‘Ieova e, ua e faamalosia aʻu.’—1 Samuelu 2:1.

◼ E faavaloaga upu a Hana e uiga i ‘lē ua faauuina’ a le Atua. O le faaupuga lava lea e tasi ua faaliliuina i le “mesia,” ma o Hana le tagata muamua o loo taʻua i le Tusi Paia na faaaogāina lea upu, e faasino atu i se tupu faauuina i le lumanaʻi.—1 Samuelu 2:10.

◼ E tusa ma le 1,000 tausaga mulimuli ane, na toe taʻua ai e le tinā o Iesu, o Maria, i ana lava upu nisi o faaupuga a Hana e vivii atu ai iā Ieova.—Luka 1:46-55.

[Ata i le itulau 16]

Na taumafai malosi Penina e faatigā atili iā Hana ona o lona lē fanau

[Ata i le itulau 17]

Pe e mafai ona e faataʻitaʻi i le faaaʻoaʻoga a Hana, o le tatalo mai i le loto?

[Ata i le itulau 17]

E ui na sesē le manatu o Eli, ae e leʻi ita ai Hana