Mea Tāua mai le Tusi Paia—Failauga 1:1–12:14

“Ia e Mataʻu i le Atua, ma e Anaana i Ana Poloaiga”

I nei aso ma tausaga, ua sili atu ai ona manatu tagata faapea, o le mataʻu ma le usiusitai i le Atua e lē aogā. Peitaʻi i le tusi o Failauga (Faa-Eperu Qoheʻleth, o lē na te faapotopotoina),na tusia e tusa ma le 3,000 tausaga ua mavae e le Tupu o Solomona (1:1) o loo faamatalaina ai le lē aogā o taumafaiga a tagata latou te lē amaniaina le fuafuaga a le Atua.

O le mea ua sili ai ona uiga ese lenei tusi ona o le faulaʻi o le faasologa o matupu na suʻesuʻe loloto i ai le tusitala—le poto o le tagata ma lana pule, tamaoaiga faaletino ma fiafiaga, tapuaiga faia e tagata, ma isi lava mea. O nei mea uma e matuā faatauvaa lava, auā e lē tumau. I le isi itu, o le manatunatu loloto i ai e taʻitaʻiina atu ai le mafaufau i le poto i se faaiʻuga faapea: “Ia e mataʻu i le Atua, ma e anaana i ana poloaiga; auā o mea ia e tatau i tagata uma.”—Failauga 12:13.

“E Faatauvaa Mea Uma Lava!”

Faamolemole faitau le mataupu 1 ma le 2. Pe a faatusatusa atu i le faataamilosaga o mea faalenatura, o taumafaiga uma lava faaletagata o se selo ma e lē tumau. (1:4-7) E oo lava i le faia po o le faataunuuina o se galuega tele e tatau ona tuuina atu i se tasi atonu po o se tagata valea pe faatauvaa foi. (2:18, 19) O le “faatauvaa” i le faa-Eperu, o lona uiga o le “ausia” po o le “mānava.”

◆ 1:9—O le ā le auala e faapea ai ua “leai lava se mea fou i lalo o le la”?

I le faataamilosaga faanatura o le olaga i lea aso ma lea aso lea o loo susulu atu i ai le la e leai lava se mea fou o i ai. E oo lava i ni mea “fou” na maua i ni suʻesuʻega, o mea uma lava o tulafono ma mataupu silisili a Ieova ua uma ona faatinoina i ana galuega o le foafoaga. Peitaʻi “i lalo o le la” ua aaoina mai i ai e Ieova atiina aʻe fou faaleagaga ua aafia ai le fanau a tagata.—Tagaʻi i le The Watchtower, Mati 1, 1987, itulau 27-9.

2:2—O se mea sese ea pe a fiafia le tagata?

E leai, e lē sese. O le ata ma fiafia, atonu o le a fesoasoani e aveesea ai mo sina taimi le mafaufau o se tasi mai sona fafitauli, a e lē aluese ai le faafitauli. O lea o le taumafai e maua le fiafia moni ma le faia i faafiafiaga o se mea “valea”; e leai sona uiga. E faapena ona lē foia ai faafitauli o le faapena ona lē foia ia faafitauli o le olaga pe a ʻolioli.” O le faia o mea faafiafia ma faafiafiaga e lē ma faatusatusaina i le fiafia e iʻu i ai mai faamanuiaga a Ieova e maua e se tagata i ana galuega.—2:24.

Lesona mo i Tatou: E tatau ona tatou utagia fautuaga a Solomona ma lē tagofia ai ni avanoa o mea faitino ma le tomai fou o faafiafiaga ua fai ma toʻatugā sili i le olaga. Na i lo o lea, e tatau ona avea i tatou o ni tagata e ‘lelei i luma o Ieova’ i le usiusitai atu ia te ia. Ona tatou olioli ai lea i lana faamanuiaga “o le poto, ma le iloa o mea, ma le olioli.”—2:26.

A Se Tausaga mo Mea uma lava

Faitau le palakalafa 3 ma le 4. Sa leʻi siʻitia mai e Solomona se vaaiga matafi o le olaga. (3:1-9) Na i lo o lea, sa ia faasino mai faapea e lē mafai e le tagata ona ave ese se mea ua faatulaga e le Atua. (3:14) E tusa ai ma lenei mea, e leai se mea e sili ai le tagata i lo manu. (3:19-21). O lea o se uiga felagolagomaʻi. (4:9-12) e sili atu ona tauia na i lo o le agaga faatavā (4:4).

◆ 3:11—Ua faapefea ona faia e le Atua mea uma lava ia “matagofie i o latou lava tausaga”?

O le upu “matagofie” e uiga foʻi i le “lelei, talafeagai, fetaui.” i lona lava taimi, o le a faaalia ai galuega taitasi a le Atua e fetaui ma lana fuafuaga. Na faia e le Atua le tele o mea “matagofie” mo le fanau a tagata. Mo se faaaʻoaʻoga, sa ia tuuina atu i le tagata se amataga lelei atoatoa i Etena. Na ia muaʻi valoia le oo mai o se Fanau na te faia le togiola ina ua paʻū le tagata i le agasala. I le taimi tonu, na auina mai ai e le Atua lea Fanau. Ma, e sili atu ona ‘matagofie’ i mea uma, na faia ai e Ieova le Fanau o se Tupu o Lona Malo.

◆ 4:6—Pe sa fautuaina e Solomona na se olaga faigofie?

E leai. A e na iloa e Solomona faapea o galuega mamafa ma le poto mo ni tupe faasili e masani lava ona taʻitaʻiina atu ai i tauvaga ma feteenaiga. (4:4) I le iʻuga, e mafai e lenei mea ona oo ai i faafitauli ma vave ai ona oti. (1 Timoteo 6:9, 10) O lea, o le ā le vaaiga paleni? Ia loto malie i se mea itiiti ua maua e ō faatasi ma le filemu, na i lo o le ō faatasi o mea e maua ma le galuega tiga ma le vatau.

Lesona mo i Tatou: O le taimi lenei e muaʻi saili ai le Malo o le Atua na i lo o le faanaunau i fiafiaga totino. (3:1) E tatau ona tatou galulue felagolagomaʻi ma uso a Kerisiano na i lo o le faaesea o i tatou (4:9-12) I lena auala, e mafai ai ona tatou maua le fesoasoani manaomia ma faalaeiauga na i lo o tiga ma teteega.

Tapuaiga Moni e Faamalieina ai

Faitau le mataupu 5 ma le 6. Ona o Ieova e ona le malosi uma lava, tatau ai ona uigā ia i tatou la tatou faiā ma ia, aua le amio pei o e valelea ma faatalitali na te talia mai a tatou “taulaga” (5:1, 2) O le tagata e mataʻu i le Atua na te maua le loto malie i le faaaogāina o ana oa faitino, a o lē na te taofi i ia mea e leai sona olioli.—Faatusatusa 5:18-20 ma le 6:2,3.

◆ 5:2—E faapefea ona faatino lenei fautuaga?

E tatau ona sasaa atu o tatou loto i le Atua, a e tatau ona leoleoina i tatou faasaga i le tuinanau, ma upu valea ona o lona silisili ese ma lona mamalu. (Salamo 62:8) Na i lo o le faataamilo solo o upu, e tatau ona tatou faaaoga faaupuga faigofie e sau mai le loto. (Mataio 6:7) Sa ole atu Mose mo Miriama i le faaaogaina na o ni upu Eperu pupuu lava se lima, ma na ia maua mai se tali e fiafia ai.—Numera 12:13.

◆ 6:9—O le ā le mea “ua manao i ai le loto”?

O le “loto” i inei o lona uiga o “manaoga o le loto.” O lenei la faaupuga e faasino i sailiiliga lē gata e faamalieina ai manaoga lē taulau. E eseese lava lenei mea ma le “mea ua maua mai” o lona uiga o le fesagaʻi ma mea moni. O lea, o le iloa faapea ua na o le Malo o le Atua e mafai ona aumaia suiga moni, e tatau ai ona tatou loto malie ma aua le faatagaina faanaunauga lē moni pe lē ausia e aveesea ai i tatou mai le filemu.

Lesona mo i Tatou: I la tatou nofoaga o le tapuaiga, e tatau ona tatou amio lelei ma e tatau foʻi ona naunautaʻi e faalogo (5:1) E tatau foʻi ona tatou vave taumafai e faataunuu o tatou tiute i luma o Ieova. Afai o i tatou ua uma ona faaipoipo, e aofia i lenei le faataunuuina o tautoga o ā tatou faaipoipoga.—5:4.

Upu o le Poto

Faitau mataupu e 7 ma le 8. Ua manatu le failauga i āuga faanoanoa o le oti. (7:1-4) ma le tāua o le poto (7:11, 12, 16-19); sa ia lapataʻia mai foʻi faasaga i fafine leaga (7:26) Ua tuuina atu lapataʻiga faatatau i nei mea e pei o loo gaoioi ma le poto agaʻi i ē pule (8:2-4) ma ia lē ita ai ona o faamasinoga lē tonu.—8:11-14.

◆ 7:28—Pe o le a faamaulaloina ai le tulaga o fafine i nei upu?

E foliga mai o tulaga taatele tau amio sa matuā maulalo tele. O lea, na tautala ai Solomona e uiga i le leai o ni tane po o ni fafine amiotonu i lena taimi. I totonu o le faitau afe o tagata, sa faigata lava ona maua ai se tane amiotonu e toatasi, ma sa sili atu foʻi ona faigata ona maua ai se fafine amiotonu e toatasi. Ae peitaʻi, ua tautala le Tusi Paia e uiga i le “fafine amio lelei lava” ma le “avā amio lelei.” (Ruta 3:11; Faataoto 31:10) Atonu e faavaloaga foʻi lenei fuaiupu, ona sa leʻi mafai lava e se fafine ona usiusitai atoatoa ia Ieova, a e o lea na i ai se tamaloa faapena.—Iesu Keriso.

◆ 8:8—O le ā sa tautala i ai le failauga i inei?

Sa ia tautala e uiga i le oti. E leai se tasi e mafai ona puipuia le malosi o le ola mai le alu ese atu mai ona sela ina ia tolopoina ai le aso e oti ai. I la tatou taua ma lo tatou fili taatele o le oti, e lē mafai e se tasi ona aveese se mea pe a avatu se togiola mo se isi. (Salamo 49:7-7) E oo lava i e amio leaga ma a latou taumafaiga leaga e lē mafai ona sosola ese mai le oti.

Lesona mo i Tatou: E ui lava ua avea oa i mea faitino ma sini o olaga o le toatele, a e ua na o le poto faaleatua lava e taʻitaʻiina atu ai i le ola e faavavau. (7:12; Luka 12:15) I le toe ‘manatu atu i aso anamua’ o le a lē faaleleia ai mea mo i tatou (7:10). Na i lo o lena, o le a “manuia” mea uma pe a faaauau pea ona tatou matataʻu i le Atua.—8:5, 12.

O Mea Tutupu i le Iʻuga

Faitau mataupu e 9 ma le 10. E tāua tele le olaga, ma e finagalo le Atua ia tatou olioli ai (9:4, 7). Talu ai ona e lē mafai ona tatou pulea mea e oo mai i le olaga (9:11, 12), e sili ona lelei pe a utagia le poto faaleatua, e ui lava e lē o talisapaia e le toatele (9:17). Ona o le lē mautonu o le olaga, e tatau ai ona leoleoina o tatou loto (10:2), ia faaeteete i mea uma tatou te faia, ma gaoioi ma le poto saʻo.—10:8-10.

◆ 9:1—E faapefea galuega a e amiotonu i le aao o le Atua?

E ui lava ina osofaʻia e mala le tagata poto atoa ma ē amiotonu, a e tutupu nei mea pe a faatagaina e le Atua, ma na te le tuulafoaʻia i latou. E ala i le “aao” o le Atua, po o le malosi ua tuuina atu, e mafai ai ona faasaoina ē amiotonu mai tofotofoga, po o le faamalosi foʻi o i latou ia tutumau ai. (1 Korinito 10:13) O le manatua o lenei mea moni e mafai ona avea o se faamafanafanaga i se auauna a Ieova pe a tutupu mai ni faigata.

◆ 10:2—Ua faapefea ona i ai le loto i lona lima taumatau?

O le “lima taumatau” e masani lava ona matauina o le tulaga o le loto malie. (Mataio 25:33) O le mea moni lava ia o le loto o le tagata poto e i lona “lima taumatau” e faaalia ai o loo uunaia o ia e tausisi i le lelei, ma se auala manuia. A o le tagata valea e leai se gaoioiga lelei, e amio valea ma le lē saʻo. E i lona “lima tauagavale” lona loto e faaalia ai o loo uunaia o ia e mulimuli atu i lea auala sese.

Lesona mo i Tatou: Talu ai e mafai ona oo i so o se tasi o i tatou le oti faafuaseʻi (9:12), e tatau ai ona faaaogāina o tatou ola i le auaunaga ia Ieova auā o lo tatou oti e mafai ona taofia ai mea uma (9:10). E manaomia foʻi ona tatou tomai i la tatou auaunaga auā o le leai o se tomai, e tusa lava po o oni nai mea faigofie e pei o le eliina o se pu, po le tātāina o fafie, e mafai lava ona faaleagaina ai i tatou atoa foʻi ma isi.​—10:8,9.

Talavou ma Fuafuaga o le Olaga

Fautau mataupu e 11 ma le 12. E tatau ia i tatou uma lava ona faatino le lima foaʻi ma faia ni gaoioiga maumauaʻi (11:1-6). O talavou e faaaogā lelei o latou taimi ma le malosi e auauna ai i Le Na Foafoaina mea, o le a leai ni o latou faanoanoaga mulimuli i le olaga (11:9, 10) Na i lo o lea, o le a latou maua le loto malie i le faafiafiaina o le Atua a o tumau pea le soifua maloloina ma le malosi.—12:1-7; tagaʻi i le Watchtower, Tesema 15, 1977, itulau 746.

◆ 11:1—O le ā le uiga o le ‘lafoaʻi lau mea e ʻai’?

O le mea e ʻai o le autū o le olaga. O le lafoaʻi i le “vai” o lona uiga o le teteʻa po o le faamavae atu i se mea tāua. Peitaʻi, o le a e “toe maua” lava, auā o le a te tauia mai oe ma le leʻi faatalitalia e se tagata lima foaʻi.—Luka 6:38.

◆ 12:12—Ai se ā ua i ai se vaaiga sese e uiga i tusi?

Pe a faatusatusa atu i le Afioga a Ieova, o le tele o tusi a le lalolagi e leai se ‘iuga’ o loo i ai na o ni mafaufauga o tagata. O e tele o nei mafaufauga o loo faaatagia ai manatu o Satani. (2 Korinito 4:4) Ma le tusa lava, o le “suʻesuʻe tele” i na mea i aso uma e aumaia ai ni mea e itiiti sona tāua.

Lesona mo i Tatou: E tatau lava ona tatou mafaufau loloto i le mea o fai mai ai le Afioga a le Atua e uiga i le olaga, e pei o Solomona. Ona mafai ai lea ona faamalosia la tatou faaiʻuga e mataʻu ma usiusitai i le Atua. I le iloa o loo matuā manatu mai Ieova ia i tatou (12:13, 14) ua tosina atu ai i tatou e latalata atu ia te ia.

O le mea lea, ia tatou “mataʻu” i le Atua ma . . . anaana i ana poloaiga.” O la tatou matafaioi lenei ma o le a aumaia ai ia i tatou le fiafia e faavavau.