Pe e Mafai e Lotu ona Faamalie o Tatou Manaoga?
O Ā MEA o le a tatou aai ai? O ā mea tatou te inu ai? O ā mea tatou te oofu ai? E i ai lava se uunaʻiga faanatinati e uigai nei fesili, ae maise lava pe a faigata ona maua mea autū e manaomia o le olaga. A e peitai, ia matau le mea na fetalai ai Iesu Keriso: “Aua neʻi outou popole i o outou ola, i mea tou te aai ai, ma mea tou te inu ai, po o ooutou tino, e mea tou te oofu ai.” (Mataio 6:25) Pe e foliga ese ea lena mea? I lo o mea uma lava a leai se meaʻai a se isi, leai ni lavalava, ma se fale o nofo ai, o lona uiga ua ia matuā manaomia lava se fesoasoani tatau, a e lē o se mea e pei ona vaai i ai tagata lotu faapea o le fai mea soo.
E leʻi faapea sa leʻi tiga alofa Iesu, ma te leʻi taumafai foi e suia faafuasei le mataupu. Sa ia silafia lelei lava manaoga o tagata. A e ui i lea, sa ia silafia lelei foi e uiga i se matautia moni. Pe a oo mai i le tulaga e uiga i le faamalieina o ō tatou manaoga, o se mea faigofie lava ona faaautū o tatou olaga i mea faitino, ma oo ifo ai se lagona faapea e lē tāua le Atua. O lea, e manaomia ai ona faasaʻosaʻo mea o loo tatou faamuamua.
O le a mafai ona faasaʻosaʻo mea o loo tatou faamuamau, pe a tatou mulimuli i le fautuaga a Iesu: “A ia outou muai saili le malo o le Atua ma lana amiotonu, ona faaopoopoina atu lea o ia mea uma ia te outou.” (Mataio 6:33) Afai tatou te mulimuli i lenei fautuaga, ua mafai la e le lotu—le lotu moni e faave i upu moni o le Tusi Paia—ona faamalieina o tatou manaoga.
E ui i lea, e leʻi faapea sa lē malamalama Iesu e pei ona ia faaalia, o le uluai amataga mai o se tasi ina ia avea ma ona soʻo, ma mulimuli i ana aʻoaʻoga faalotu, e lē faapea o le a vave ai ona foia o tatou faafitauli uma; sa leʻi uiga o ia faapea, e tatau i ona soʻo ona tau lava ina nonofo ma faatalitali mo le Atua, e saunia faavavega mai mea mo i latou. Auā, semanū ua avea uma ai loa tagata ma Kerisiano, pe ana faapea o le a faafuasei ai lava ona saoloto mai i faigata o le olaga! A e o le uiga o le fetalaiga a Iesu e faapea, o lona Tamā o Ieova le Atua, ua ia saunia mea uma e tatau, ina ia faamalieina ai o tatou manaoga uma. O le pogai lea na toe faapea ai Iesu: “Auā ua silafia e lo outou Tamā o i le lagi e aoga ia mea uma ia te outou.”—Mataio 6:32.
Ua faamalie foi e Ieova ō tatou manaoga tāua faaleagaga. Ua ia tuuina mai ia i tatou e ala i lana Tusi Paia, taʻiala faagaeeina e taʻitaʻiina ai o tatou olaga i le auala e sili ona tatau. (Isaia 48:17) Ua faavaeina e le Atua se aufaatasiga o tagata tapuai, o ē latou te avatua le lagolagosua pe a manaomia. (Galuega 4:34) Ua ia faalaʻa foi e fesoasoani atu i ana auauna e ala i lona agaga paia, po o le malosi galue. (Luka 11:13; Kalatia 5:22-25) E lē gata i lea ua faia foi e le Atua sauniuniga e toe faafoisia mai ai le Parataiso i le lalolagi.—Luka 23:43; Faaaliga 21:1-4.
Faamalieina o o Tatou Manoga Faaletino
Seʻi manatunatu nei i ni mataupu silisili mai le Tusi Paia, ua fesoasoani i tagata e faamalieina ai o latou manaoga faaletino. Na tusi mai le aposetolo Kerisiano o Paulo:
“Ia tatou faamamā ia te i tatou i mea uma e leaga ai le tino atoa ma le agaga.” (2 Korinito 7:1)
Seʻi manatu i le tel o faafitauli e mafia ona tatou sosola ese ai, pe a tataou alofia le faaleagaina i le tapaa, vailaau faasaina, ma isi mea e faaoonaina ai le tino. Ma maeu le sili atu ona lelei mo i tatou, pe afai tatou te lē soona faamaumau tupe le taimi, ma mafaufau i lomiga o loo iai amioga lē mamā, ma faafiafiaga e mafai ona faaleagaina ai ō tatou agaga.! Ua faapea mai le Tusi Paia:
“Aua neʻi fai oe ma so latou o e inu tele i uaina; ma e ua aai tetele i manu; auā o lē inu tele ma ʻai tele e faamativaina o ia, ma lē fia moe pea e ofu o ia i ofu masaesae.” (Faataoto 23:20, 21)
Matau iʻuga mulimuli o le inu tele ma le ʻai tele—e mativa ma ofu masaesae ai. E toatele i aso nei—e oo lava i tagata mapo lotu—o loo tumau pea ona matitiva, ona o lo latou soona inu tele i le ava malosi, po o le pipii atu foi i mea e leaga ai le tino. O le alofia la o nei mea ina ia o gatasi ai ma aiaiga a le Tusi Paia, o le a tele lava ni mea e mafai ona faia e fesoasoani ai ia i tatou e faamalie o tatou manaoga mo mea e ʻaai ai, ofu e oofu ai, ma fale lelei e mau ai.
O le isi mataupu silisili e mafai ona fesoasoani i Kerisiano e faamalie ai o latou manaoga, ua vaaia lea i upu a le aposetolo o Paulo:
“Auā o loo taofi i matou ua ia te i matou le loto fuatia ifo lelei, o loo loto i matou e amio lelei i mea uma lava.” (Eperu 13:18)
O le faaamaoni ie ma uma lava latou te faia, ua mafai ona fesoasoani i le toatele o nisi Kerisiano e saunia ai le tele o mea mo i latou, faapea foi ma o latou aiga. Sa mafai foi ona avatua ai i latou i se tulaga lelei o ō latou olaga, ma ua faapena ai foi ona mananao nisi latou te fai pisinisi faatasi. Atonu e lē tele anoanoai ni mea faitino e maua e le tagata faamaoni, ae masani lava ona ia maua pea mea autū o loo manaomia i le olaga, ma maua ai le faaaloalogia o ia. Ua tutusa lelei lava lenei ma le fautuaga lea:
“O lē gaoi aua neʻi toe gaoi, a e lelei ina faamalosi o ia i galuega a ona lima i mea aoga.” (Efeso 4:28)
O le faatatauina o lenei mataupu silisili, ua mafai ai ona fesoasoani ai pea i galuega, ona o lo latou maufaatuatuaina. O le iʻuga, ua mafai ai ona latou tausia i latou ma o latou aiga. Na i lo o le aafia i le agaga i lenei lalolagi, lea ua faatauasoina o latou mata i gaoioiga lē faamoni, a e o Kerisisano, o ni tagata faamaoni, ma ua aumaia ai ni iʻuga lelei mai lenei mea.
O se faataʻitaʻiga: O se tasi o Molimau a Ieova i Iapani sa manao o ia e faaitiitia ona itula e galue ai i lana galuega i vaiaso taitasi, ina ia mafai ai ona ia tuuina atu ni itula se tele i mea faaleagaga. A e peitai, ina ua ia faia lenei talosaga, na faateʻa o ia e le pule mai lana galuega. Ona o lena mea, na fesili ai, ai le tinā o le pule o le galuega. “Ua e faateʻa ea le tagata aupito sili ona faatuatuaina?” Sa oo lava ina sili atu ona leaga mea mo le Molimau, ona ua leaga lona tua i le faia o le isi galuega. E leʻi leva lava mulimuli ane, na la toe feiloai ai ma lona pule muamua, o lē na matuā ita tele ina ua ia iloa se tasi o ana tagata faigaluega, ua ia gaoia ni auro, maa tāua, ma ni mama mai lana kamupani o maa tāua. Sa vave lava ona toe talosaga atu le pule i le Molimau ina ia toe foi atu e faigaluega, ma i le taimi lea, i tulaga e pei ona ia manao ai. Sa manaomia e le tamāloa se tagata faigaluega faamaoni.
E tusa ai la ma le aposetolo o Paulo, e tatau i se Kerisiano ona “faamalosi o ia i galuega” ina ia lē gata e maua ai ni mea mo ia, a e “ia maua (ai) e ia se mea e avatu i le ua mativa.” (Efeso 4:28) I taimi o manaoga, e fiafia pea Kerisiano moni e fesoasoani atu i isi. Na oo se aiga Kerisiano i Fiti i se tulaga faapena, ina ua matuā faaleagaina e se asiosio lo latou fale, a o auai atu ise tauaofiaga faa-Kerisiano. Ina ua latou foi mai i le fale, na latou iloa ai se vaaiga o se matuā faaumatiaga. A e na latou maua foi ni uso talitonu, o ē na latou fiafia e faaaogā a latou mea faitino, e saunia ai se fale ma se fesoasoani e toe fausia lo latou fale. “E ese le faamafanafana,” na fai mai ai le tamā, “pe a e iloa o loo i ai ni Kerisiano o ē e manatu moni lava ia te oe.”
Sa lagona e Iesu Keriso le tiga alofa tele mo e matitiva. I le tele lava o mea, sa ia fesoasoani totino ai lava i nei tagata sa iai le manaomia i lea auala ma le isi foi. O le mea moni, sa silafia lava e Iesu faapea, a o i ai pea lenei faiga iʻuvale o mea, o le a tumau pea foi ona i ia le mativa ma le tele o isi faafitauli masani. (Ioane 12:8) O le mea lea, e ui lava sa tele ni fesoasoani faaletino na ia fesoasoani atu ai i tagata, a e o le autū moni lava o lana faiva, o le faamalieina lea o ō latou manaoga faaleagaga.
Ina ua mulimuli atu se motu o tagata o ē sa faamalieina lo latou fia aai ia Iesu i Kapanaumi, sa ia fai atu ai lenei faamatalaga uigā: “E lei saili mai outou ia te au, auā na outou vāai mai i faailoga, a e peitai ua outou aai i areto, ma outou maoona ai. Aua tou te galulue i mea e ʻai e pala, a o mea e ʻai e tumau i le ola e faavavau, e foaiina atu ia te outou e le Atalii o le tagata.” (Ioane 6:26, 27) O le ā sa uiga i ai Iesu?
Sa uiga Iesu faapea, sa iai se matautia tele ona o le a aufaatasi atu tagata ia te ia ma ona soʻo i le na ona mananao lava i mea faitino. A e sa ia silafia o le a lē aumaia ai ni aogā e faavavau i lenei mea. O lea na ia fetalai ai: “Amuia ē ua iloa o latou manaoga faaleagaga, auā e o latou le malo o le lagi. Amuia ē fia aai ma fia inu i le amiotonu; auā o le a maoona i latou.”—Mataio 5:3, 6, NW.
E ese ai mai le fia aai i meaʻai faaletino, e iai foi le fia ʻai mole upu moni ma faataunuuga faaleagaga. Afai o le a faamalieina lenei fia ʻai faaleagaga, o le a iʻu ai i le fiafia moni. Ua aumaia e Kerisinetoma se sosaiete, ua faatumuina mafaufau i na o mea faitino lava. Ua tuua e lotu i Sasaʻe tagata i le pogisa faaleagaga. A e peitai le tapuaiga moni—le lotu a Iesu Keriso—ua na faamalie manaoga faaleagaga o tagata. E mafai foi ona faia le mea lava lena e tasi ia te oe. E mafai ona e maua nei faamanuiaga, pe afai o le a faaavanoa oe mo i latou.
Mo se faaʻaoaʻoga, fai mai se Kerisiano sa auai i le molimau atu i le auala, na talia e se tasi tamāloa talavou i Mauritius ni kopi o Le Olomatamata ma lona soa o le Awake! O le vaiaso na sosoo ai, na ia toe foi mai ai mo nisi foi mekasini. Na ia faamatala ane faapea, sa taumafaufau o le a pule i lona ola ona o ona faafitauli tau tupe, a e ua fesoasoani mekasini ia te ia e iloa ai, o loo iai se Atua o loo manatu mai ia i tatou. Sa amata ai lava i le taimi lena ona faamalieina le fia ʻai faaleagaga o lea tamāloa talavou.
Pe o le a iai ea se taimi o le a tatou vaaia ai ua faamalieina atoatoa o tatou manaoga? Ua folafola mai e le Tusi Paia, o le a faia lava faapena. E moni, ua matuā fiu tagata e faalogo i lea folafolaga ma lea folafolaga o mea sili ona lelei o le a oo mai. E masani foi ona latou lē fiafia ai. A e peitai, e mafai ona tatou faatalitali ma le mautinoa i folafolaga a le Tusi Paia. O lona Tusitala, o Ieova le Atua, na te faataunuuina folafolaga uma na te faia. Sa faamatala lelei atu lava e Iosua lenei manatu ina ua ia faamanatu atu i ona uso i Isaraelu: “A ua outou iloa ma o outou loto atoa, ma o outou agaga atoa, e lei iuvale se upu e tasi i upu lelei uma na fetalai mai ai Ieova lo outou Atua ia te outou; ua taunuu uma ia te outou ua le iuvale se upu e tasi.”—Iosua 23:14.
O le vaifofo moni lava o ō tataou faafitauli uma, e faalagolago i le faatunuuga o folafolaga ofoofogia a le Atua, o le faamamāina lea o le lalolagi atoa. (Faaaliga 11:18) O le a faaamalieina o tatou manaoga uma lava, pe a toe faafoisia mai e lona Malo le Parataiso i luga o le lalolagi, ma faataunuuina ai lana uluai fuafuaga mo le tagata. (Mataio 6:9, 10) Ona tatou lē toe faalogo loa le ai le ‘leo o le tagi ma le auē’ mai tagata ua lē mafai ona faamalieina o latou manaoga. O le a latou olioli i se olaga atoatoa ma le faamalieina, e ala i a latou galuega faamaoni ma le faatatauina o mataupu silisili faale-Atua.—Isaia 65:17-25.
O Maria e pei ona taʻua i le amataga o lē sa avea o se taupousa Katoliko, na ia maua lenei mautinoa. Na ia iloa, ua tele tausaga o ola i le pogisa faaleagaga, na pei o se mala i lona fefe e uiga i le lumanai, ma lē mafai ai ona ia vaai atu i le uiga moni o le olaga. A e ina ua aʻoaʻoina le upu moni o le Tusi Paia, na suia ai loa na mea uma. “Ua ou sau nai le pouliuli i le malamalama o loo susulu pea,” na ia fai mai ai. (Salamo 43:3; Faataoto 4:18) O lenei mea, sa lē gata ina fesoasoani ia te ia e faafetaiaia ona manaoga moni faaletino, a e sa faamalieina ai foi ma lona fia ʻai ma le fia inu faaleagaga. Ioe, o le lotu—le lotu moni—e mafai ona faamalieina o tatou manaoga.
[Ata i le itulau 7]
O le faamalieina e le lotu moni mea uma o tatou mananao ai