“Ia E Alofa Atu i Lou Tuaoi e Pei o Oe Lava iā te Oe”

1, 2. (a) O le ā na taʻua e Iesu o le poloaʻiga silisili lona lua i le Tulafono? (e) O ā fesili o le a tatou talanoaina?

INA ua fesiligia e se Faresaio Iesu po o le ā le poloaʻiga e sili i le Tulafono, na tali Iesu: “Ia e alofa atu iā Ieova lou Atua ma lou lotoatoa, ma lou ola atoa, ma lou mafaufau atoa.” Sa tatou talanoaina lenei manatu i le mataupu ua mavae. Na fetalai atili Iesu: “E faapena foʻi le poloaʻiga lona lua, ʻIa e alofa atu i lou tuaoi e pei o oe lava iā te oe.’”​—Mata. 22:34-39.

² Na fetalai Iesu e tatau ona tatou alolofa atu i o tatou tuaoi e pei ona alolofa iā i tatou lava. O lea, e ao ona tatou fesili ifo: O ai moni lava lo tatou tuaoi? E faapefea ona faaalia le alofa i o tatou tuaoi?

O AI MONI LAVA LO TATOU TUAOI?

3, 4. (a) O le ā le talafaatusa na faaaogā e Iesu e tali ai le fesili, “O ai la loʻu tuaoi”? (e) Na faapefea ona fesoasoani le tagata Samaria i le tamāloa sa sasaina, fāoa ana mea ma lafoaʻia toetoe a oti? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

³ E masani ona tatou manatu o le tuaoi o se tagata lea e nofo latalata mai, ma o se uō vavalalata ma lotofesoasoani. (Faata. 27:10) Ae seʻi iloilo fetalaiga a Iesu ina ua fesiligia e se tagata faafiaamiotonu e faapea: “O ai la loʻu tuaoi?” Ina ua tali Iesu, sa ia taʻua le talafaatusa i se Samaria agalelei. (Faitau le Luka 10:29-37.) Atonu e tatou te faatalitalia o le a gaoioi le ositaulaga Isaraelu ma le sa Levī o ni tuaoi lelei, ina ua vāai atu i se tamāloa sa sasaina, fāoa ana mea ma lafoaʻia toetoe a oti. Peitaʻi, na la savavali ese e aunoa ma le faia o se gaoioiga e fesoasoani ai iā te ia. Sa fesoasoani se tagata Samaria i le tamāloa. O na aso, o le toʻatele o tagata Iutaia ma tagata Samaria e feitagaʻi.​—Ioa. 4:9.

⁴ Ina ia fesoasoani i le tamāloa na manuʻa, sa faia e le tuaoi Samaria se gaoioiga agalelei, e ala i le liligi o le suāuu ma le uaina i le manuʻa o le tamāloa. Ina ua uma, sa ia ave le tamāloa i se faletalimālō, ma tuu atu tenari e lua i lē e ana le faletalimālō ina ia tausia ai le tamāloa. O tenari e lua o le aofaʻi lenā o le totogi o le tagata faigaluega mo aso e lua. (Mata. 20:2) O lea, e faigofie ona tatou iloa po o ai moni lava le tuaoi o le tamāloa na manuʻa. Ua tatou aʻoaʻoina mai ai i le talafaatusa a Iesu, e tatau ona faaalia le agalelei ma le alofa i o tatou tuaoi.

5. Na faapefea ona faaalia e Molimau a Ieova le alofa i tuaoi, ina ua mavae le Afā o Sandy?

⁵ Ua tatou ola i “aso e gata ai” ua toʻatele tagata e lē agalelei. O le toʻatele o tagata e lē lotoaiga, e fiafia i faiga sauā, ma e lē fiafia i mea lelei. (2 Timo. 3:1-3) O se faataʻitaʻiga, iā Oketopa 2012, na matuā aafia ai se tasi o vaipanoa o le aai o Niu Ioka i le Afā o Sandy. O le toʻatele o tagata e leʻi maua se eletise, sa faigatā ona maua ni mea e faamāfanafana ai mai le mālūlū, ma isi mea sa manaʻomia. O le mea e faanoanoa ai, sa ō atu tagata gāoi ma osofaʻia fale o na tagata ma gaoia a latou meatotino. Peitaʻi, na faia e Molimau a Ieova se faatulagaga ina ia fesoasoani ai i o latou uso ma tuafāfine, faapea isi e lē o ni Molimau. E faia faapea e Kerisiano ona e latou te alolofa i o latou tuaoi. O ā nisi o auala e faaalia ai le alofa i tuaoi?

AUALA E FAAALIA AI LE ALOFA I TUAOI

6. O le ā le fesoasoani mai i le Tusi Paia e mafai ona tatou taʻu atu i o tatou tuaoi?

⁶ Fesoasoani i tagata i le itu faaleagaga. Pe a auai i le galuega talaʻi, e tatou te taʻu atu i o tatou tuaoi ʻfaamāfanafanaga mai i Tusitusiga Paia.’ (Roma 15:4) E tatou te faaalia le alofa iā i latou e ala i le faaaogā o le Tusi Paia, e taʻu atu i ai le tala lelei o le Malo o le Atua. (Mata. 24:14) O se faaeaga le folafola atu i o tatou tuaoi o lenei feʻau o le faamoemoe mai iā Ieova.​—Roma 15:13.

7. O le ā le Tulafono Faaauro, ma o le ā le faamanuiaga e tatou te maua pe a mulimuli i lenā tulafono?

⁷ Ia mulimuli i le Tulafono Faaauro. Na taʻua e Iesu le Tulafono Faaauro ina ua fetalai: “O mea uma tou te mananaʻo e faia mai e tagata iā te outou, ia faapea lava ona outou faia iā i latou. Auā o le uiga lenei o le Tulafono ma le ʻau Perofeta.” (Mata. 7:12) Pe a tatou feutagaʻi ma isi e pei ona fautua mai ai Iesu, ua tatou gaoioi e tusa ai ma mataupu silisili o “le Tulafono” (Kenese e oo i le Teuteronome) ma “le ʻau Perofeta” (tusi faavaloaga i Tusitusiga Eperu). O loo taʻua manino mai i na tusitusiga e faamanuia e le Atua i latou e faaalia le alofa i isi. O se faaaʻoaʻoga, na fetalai Ieova e ala mai iā Isaia: ʻIa outou tausisi i le faamasinotonu, ma faia le mea tonu. E fiafia le tagata e na te faia lenei mea.’ (Isa. 56:1, 2) O le a matuā faamanuiaina i tatou ona o le faaalia o le alofa i o tatou tuaoi.

8. Aiseā e tatau ai ona alolofa i o tatou fili, ma o le ā le iʻuga pe a faia faapea?

⁸ Ia alofa i ou fili. Na fetalai Iesu: “Ua outou faalogo ua faapea mai le upu, ʻIa e alofa atu i lē lua te tuaoi ae ʻinoʻino i lou fili.’ Ae ou te fai atu iā te outou: Ia alolofa atu pea i o outou fili ma tatalo pea mo ē ua sauāina outou; ina ia avea ai outou ma atalii o lo outou Tamā o i le lagi.” (Mata. 5:43-45) E talitutusa lenā ma le fautuaga a Paulo e faapea: “Afai e fia ʻai lou fili, ia fafaga iā te ia; afai e fia inu o ia, ia avatu i ai se meainu.” (Roma 12:20; Faata. 25:21) I Isaraelu anamua, na faatonu e Ieova ona tagata e ala i tulafono, ia fesoasoani i o latou fili faapea foʻi manu a o latou fili. (Eso. 23:5) O le faatatauina o lenā fautuaga, atonu ua avea ai ma uō lelei nisi sa feitagaʻi. I le avea ai ma Kerisiano, o le faaalia o le alofa i o tatou fili, e ono suia ai o latou manatu faasaga iā i tatou. O nisi o i latou e ono iʻu ina avea ma auauna a Ieova.

9. O le ā le fetalaiga a Iesu e faatatau i le faia o se faaleleiga ma o tatou uso?

⁹ “Ia outou tausisi i le filemu ma tagata uma.” (Epe. 12:14) E aofia ai i lenei mau o tatou uso ma tuafāfine, auā na fetalai Iesu: “Pe afai foʻi e te avatu lau taulaga i le fata faitaulaga, ona e manatua ai lea o loo iai se mea e lē malie ai lou uso iā te oe, inā tuu ia o lau taulaga i luma o le fata faitaulaga, ae ia e alu e muaʻi faalelei ma lou uso, ona e sau ai lea ma avatu lau taulaga.” (Mata. 5:23, 24) O le a faamanuia i tatou e Ieova pe a faaalia le alofa i o tatou uso, ma vave ona gaoioi e faalelei ma i latou.

10. Aiseā e lē tatau ai ona tatou vaavaai masei?

¹⁰ Aua le vaavaai masei. Na fetalai Iesu i le Mataio 7:1-5: “Aua tou te toe faamasino atu ina neʻi faamasinoina outou. Auā o le faamasinoga tou te faamasino atu ai, e toe faamasinoina ai foʻi outou; ma o fua tou te fuaina atu, e fuaina mai ai iā te outou. Aiseā e te vaavaai ai i le fasilaau i le mata o lou uso, ae e te lē vaai i le utupoto o loo i lou lava mata? E faapefea ona e fai atu i lou uso, ʻTuu mai seʻi oʻu ʻeuese le fasilaau o loo i lou mata’; ae faauta! o loo iai le utupoto i lou lava mata? O oe o le tagata faafiaamiotonu! Ia muamua ona aveese le utupoto o loo i lou lava mata, ona e iloa lelei ai lea ʻeuese le fasilaau o loo i le mata o lou uso.” Maʻeu se auala mataʻina e taʻu mai ai iā i tatou, e aua le faitio i masei lāiti o isi, ae atonu o loo iai ni o tatou sesē e sili atu.

LE AUALA SILI E FAAALIA AI LE ALOFA

11, 12. O le ā le auala tāua e faaalia ai le alofa i o tatou tuaoi?

¹¹ E tele auala e faaalia ai lo tatou alofa i tuaoi. Peitaʻi na fetalai Iesu o le auala sili e tatou te faia ai faapea, o le talaʻia atu lea o le tala lelei o le Malo. (Luka 8:1) Na poloaʻia e Iesu ona soo ia “fai tagata o nuu uma lava ma soo.” (Mata. 28:19, 20) Pe a tatou usiusitaʻi iā Iesu, e mafai ona tatou fesoasoani i tuaoi e tuua le auala vatele lea e tau atu i le faaumatiaga, ae ui atu i le auala lauitiiti e tau atu i le ola. (Mata. 7:13, 14) E mautinoa e faamanuia e Ieova a tatou taumafaiga.

¹² I le pei o Iesu, e tatou te fesoasoani i tagata ia naunau i mea faaleagaga. (Mata. 5:3) E tatou te faaaʻoaʻo iā Iesu pe a talanoa atu i tagata e faatatau i le “tala lelei a le Atua.” (Roma 1:1) E tatou te aʻoaʻo atu i tagata e faapea, o le taulaga a Iesu e mafai ai ona latou maua se leleiga ma le Atua. (2 Kori. 5:18, 19) O lea, o le talaʻia o le tala lelei, e mautinoa o se auala tāua lea e faaalia ai le alofa i o tatou tuaoi.

13. O ā ni ou faalogona pe a e aʻoaʻoina tagata e faatatau iā Ieova?

¹³ E mafai ona tatou aʻoaʻoina tagata ia usiusitaʻi iā Ieova, pe afai e tatou te sauniuni lelei mo toe asiga ma suʻesuʻega faale-Tusi Paia. O isi e ono manaʻomia ona faia le tele o suiga i o latou olaga. (1 Kori. 6:9-11) E matuā faafiafiaina i tatou pe a vāai atu i le auala o loo fesoasoani ai Ieova i ē lotomaulalo, ina ia agaʻigaʻi i luma ma avea ma ana uō. (Galu. 13:48) Pe a suʻesuʻeina le Tusi Paia, o le a maua e tagata e leʻi iai se faamoemoe le fiafia, ma o le a suia o latou lagona popole i le maufaatuatuaina o Ieova. O se faaeaga le faaalia o le alofa i o tatou tuaoi e ala i lenei galuega faapitoa.

FAAMATALAGA A PAULO E UIGA I LE ALOFA

14. Faamatala mai i au oe lava upu, nisi o vala o le alofa ua taʻua i le 1 Korinito 13:4-8.

¹⁴ Pe a faaalia le alofa i o tatou tuaoi i le auala na faamatalaina e Paulo, o le a tatou faafiafiaina Ieova, faaitiitia o tatou faafitauli, ma maua le fiafia. (Faitau le 1 Korinito 13:4-8.) Seʻi o tatou autalu puupuu upu a Paulo e faatatau i le alofa, ma iloilo pe faapefea ona faatatauina ana upu i a tatou faiā ma o tatou tuaoi.

15. (a) Aiseā e tatau ai ona tatou faapalepale ma agalelei? (e) Aiseā e lē tatau ai ona tatou lotoleaga pe gugutu?

¹⁵ “E faapalepale ma agalelei le alofa.” E faaalia e Ieova le faapalepale ma le agalelei i ana feutagaʻiga ma tagata lē lelei atoatoa. O lea, e tatau foʻi ona tatou faapalepale ma agalelei pe a faia mai e isi ni mea sesē, pe fai mai ni upu po o ni uiga lē mafaufau. “E lē lotoleaga le alofa,” o lea, o le alofa moni e tatou te lē lotoleaga ai ona o faaeaga po o isi mea ua maua e o tatou uso, ae tatou te lē o mauaina. E lē tatau foʻi ona tatou faasausili pe gugutu e faatatau iā i tatou lava, auā e inosia e Ieova i latou e iai ʻmata faualuga ma le loto faasausili.’​—Faata. 21:4.

16, 17. E faapefea ona tatou gaoioi e tusa ai ma le 1 Korinito 13:5, 6?

¹⁶ O le alofa “e lē amio valea.” Pe a faaalia le alofa i o tatou tuaoi, o le a tatou lē pepelo iā i latou, gāoi mai iā i latou, pe faia so o se mea e solia ai tulafono ma mataupu silisili a Ieova. O le alofa o le a tatou lē vaavaai ai mo lo tatou lava lelei, ae o le a naunau i mea e lelei ai isi.​—Fili 2:4.

¹⁷ ʻO le alofa e lē itaitagofie. E lē faitauina mea leaga e fai atu iā te ia.’ E lē vave ona tatou feita pe a agaleaga mai se tasi iā i tatou. E lē tatau ona tatou faia ni faamaumauga o taimi uma lava e faatigā mai ai se tasi iā i tatou. (1 Tesa. 5:15) Pe a tatou ita faamoemoe, o le a pasae aʻe lo tatou ita e pei o se afi, ma iʻu ai ina tatou faatigā iā i tatou lava faapea ma isi. (Levi. 19:18) Nai lo o lea, e tatau ona tatou faamagalo ma faagalo. O le alofa “e lē fiafia i le amiolētonu.” O lea, e tatou te lē fiafia pe a vāai atu o fesagaʻi se tasi e ita mai iā i tatou ma ni faiga lē tonu.​—Faitau le Faataoto 24:17, 18.

18. O le ā ua tatou aʻoaʻoina mai i le 1 Korinito 13:7, 8 e faatatau i le alofa?

¹⁸ Na tusi Paulo e faapea, o le alofa “e onosaʻi i mea uma.” Pe a faatigā mai se tasi iā i tatou ae toe talosaga mai e faamagalo o ia, o le a uunaʻia i tatou i le alofa e faamagalo atu. O le alofa “e talitonu i mea uma” o loo i le Afioga a le Atua, ma e tatou te lotofaafetai ai i meaʻai faaleagaga ua tatou maua. O le alofa “e faamoemoe i mea uma” o loo taʻua i le Tusi Paia, ma uunaʻia ai i tatou e taʻu atu i isi māfuaaga o lo tatou faamoemoe. (1 Pete. 3:15) Pe a fesagaʻia tulaga faigatā, e tatou te tatalo atu iā Ieova ma faamoemoe o le a maua ni iʻuga lelei. O le alofa “e tumau i mea uma,” e tusa pe e faia mai e se tasi se agasala iā i tatou, sauāina po o isi mea faigatā. Ae sili ai, “e lē uma le alofa.” O le a faaauau ona faaalia e tagata usiusitaʻi le alofa seʻia oo i le faavavau.

IA ALOFA PEA I LOU TUAOI E PEI O OE LAVA IĀ TE OE

19, 20. O ā fautuaga i le Tusi Paia e tatau ona uunaʻia ai i tatou, e faaalia pea le alofa i o tatou tuaoi?

¹⁹ E mafai ona tatou faaalia pea le alofa i o tatou tuaoi pe a usitaʻia fautuaga a le Tusi Paia. O lenā alofa e faaalia i tagata uma, e tusa po o fea e ō mai ai ma po o ā foʻi a latou aganuu. E ao foʻi ona tatou manatua na fetalai Iesu: “Ia e alofa atu i lou tuaoi e pei o oe lava iā te oe.” (Mata. 22:39) E faatalitalia e Ieova ma Iesu i tatou ia alolofa atu i o tatou tuaoi. Pe a faigatā ona faaalia le alofa i o tatou tuaoi, ia tatalo iā Ieova ma talosagaina lona agaga paia. O le faia faapea e iʻu ai i faamanuiaga a Ieova, ma o le a fesoasoani iā i tatou e gaoioi ai i se auala alofa.​—Roma 8:26, 27.

²⁰ O le tulafono ia alolofa i o tatou tuaoi e pei o i tatou lava, ua taʻua o le “tulafono silisili.” (Iako. 2:8) Ina ua uma ona faasino atu Paulo i nisi o poloaʻiga i le Tulafono a Mose, na ia taʻua: “Afai foʻi ua iai se isi poloaʻiga, ua taaofaʻi i upu nei, ʻIa e alofa atu i lou tuaoi e pei o oe lava iā te oe.’ E lē agaleaga le alofa i lona tuaoi; o lea, o le alofa o le taunuuga lea o le tulafono.” (Roma 13:8-10) O lea, e manaʻomia ona faaauau ona tatou faaalia le alofa i tuaoi.

21, 22. Aiseā e tatau ai ona tatou alolofa iā Ieova ma o tatou tuaoi?

²¹ A o tatou manatunatu loloto i māfuaaga e tatau ai ona faaalia le alofa i o tatou tuaoi, ia manatunatu i le fetalaiga a Iesu e faapea, o lona Tamā e “na te faaoso lona lā i ē e amioleaga ma ē e amiolelei, ma faatotō mai le timu i ē e amiotonu ma ē e amiolētonu.” (Mata. 5:43-45) E tatau ona faaalia le alofa i o tatou tuaoi, e tusa pe e amiotonu pe e amiolētonu. E pei ona taʻua muamua, o le auala tāua e faaalia ai le alofa i tuaoi, o le aʻoaʻo lea o i latou e faatatau iā Ieova ma lona Malo. Pe a faatatau e o tatou tuaoi mea ua latou aʻoaʻoina mai le Tusi Paia, e mafai ona latou maua le olioli i le avea ma uō a Ieova.

²² E tele māfuaaga e tatau ai ona tatou alolofa iā Ieova ma o tatou lotoatoa, tagata atoa ma le mafaufau atoa. E anoanoaʻi foʻi māfuaaga e tatau ai ona tatou faaalia le alofa i o tatou tuaoi. Pe a tatou alolofa iā Ieova ma o tatou tuaoi, ua tatou usitaʻia ai poloaʻiga silisili e lua. Ae sili ai, ua tatou faafiafiaina Ieova lo tatou Tamā alofa i le lagi.