“Ia Savavali i le Alofa”

1-3. O ā i‘uga e maua pe a tatou faata‘ita‘i i le faaa‘oa‘oga a Ieova o le alofa?

“E SILI le manuia o lē na te foa‘i atu, i lo lē na te talia mai.” (Galuega 20:35) Ua faamatilatila mai e fetalaiga a Iesu lenei upu moni tāua: E tauia le alofa e aunoa ma le manatu faapito. E ui ina tele le fiafia pe a alolofa mai tagata, ae sili atu ona tele le fiafia pe a tatou alolofa atu i isi.

² E na o lo tatou Tamā faalelagi, e silisili lona malamalama i lenei manatu. E pei ona tatou mātauina i mataupu na muamua atu o lenei vaega, o Ieova lava ia, o le faaa‘oa‘oga silisili o le alofa. E na o Ieova lava ua faaalia maia le alofa i ni auala e silisili, pe i se vaitaimi e sili ona umi. E lētioa la ona ta‘ua Ieova, o “le Atua manuia.”—1 Timoteo 1:11.

³ E finagalo lo tatou Atua ina ia tatou faapei o ia, aemaise lava i le faaalia o le alofa. Ua ta‘u mai e le Efeso 5:1, 2 iā i tatou: “Ia faaa‘oa‘o outou i le Atua, faapei o le fanau pele; ma ia savavali i le alofa.” Pe a tatou faata‘ita‘i i le faaa‘oa‘oga a Ieova o le alofa, o le a tatou tofo ai i le tele o le manuia e maua pe a foa‘i atu. E faamalieina ai i tatou i le iloa o loo tatou faafiafiaina le finagalo o Ieova, auā ua tima‘i mai lana Afioga ina ia tatou “fealofani.” (Roma 13:8) Peita‘i e iai isi māfuaaga e tatau ai ona tatou “savavali i le alofa.”

Le Pogai e Mana‘omia Tele ai le Alofa

4, 5. Aiseā e tāua ai ona tatou faaalia le alofa lē manatu faapito i o tatou uso talitonu?

⁴ Aiseā e tāua ai le alolofa atu i o tatou uso talitonu? Pe a faafaigofie le manatu, o le alofa, o le faatumutumuga lea o le Faa-Kerisiano moni. A leai se alofa, e lē mafai ona iai sa tatou faiā vavalalata ma o tatou uso Kerisiano, ae sili atu ona mata‘utia, o le a lē taulia i tatou i le silafaga a Ieova. Se‘i manatu i le auala o loo faamatilatila ai i le Afioga a le Atua nei upu moni.

⁵ I le pō mulimuli o le soifuaga o Iesu i le lalolagi, na ia fetalai atu ai i ona soo: “O le poloa‘iga fou ou te tuu atu ai iā te outou, ia outou fealofani; faapei ona ou alofa atu iā te outou, ia fealofani fo‘i outou. O le mea lea e iloa ai e tagata uma lava o o‘u soo outou, pe afai ua outou fealofani.” (Ioane 13:34, 35) “Faapei ona ou alofa atu iā te outou”—ioe, ua poloa‘iina i tatou ina ia faaalia le alofa lea sa faaalia fo‘i e Iesu. I le Mataupu e 29, sa ta‘ua ai le faataatia e Iesu o se faaa‘oa‘oga sili i le alofa lē manatu faapito, i lona faamuamuaina o mana‘oga ma faanaunauga o isi. E tatau fo‘i ona tatou faaalia lenā alofa moni ma e ao ona mātauina manino e oo lava i ē i fafo atu o le faapotopotoga Kerisiano. Ioe, o le alofa faaleuso lē manatu faapito, o le faailoga lenā ua faailogaina ai soo moni o Keriso.

6, 7. (a) E faapefea ona tatou iloa le tāua tele i le Afioga a Ieova o le alofa atu? (e) O le ā le vala o le alofa lea e taula‘i atu i ai upu a Paulo o loo faamauina i le 1 Korinito 13:4-8?

⁶ Ae faapefea pe afai e lē o iā i tatou lenā alofa? Na faapea mai Paulo: “Afai . . . e leai so‘u alofa, ua avea a‘u ma ‘apa memea taalili, po o se sumepalo tagitagi.” (1 Korinito 13:1) E pa‘ulua tele le leo e sau mai se sumepalo tagitagi. Ae ā le ‘apa memea taalili? E matuā fetaui lelei na faata‘ita‘iga! O se tagata e lē alofa, ua pei o se meafaifaaili e sau ai se leo soona leoleoā, ma pa‘ō vale, lea e tutuli ese ai tagata ae lē tosina mai i ai. E mafai faapefea e lenā tagata ona iai sana faiā māfana ma isi? Fai mai fo‘i Paulo: “Afai fo‘i o iā te a‘u le faatuatua uma e ave ese ai mauga, a e leai so‘u alofa, ou te lē aogā lava.” (1 Korinito 13:2) Se‘i manatu, o se tagata e lē alofa ua pei o se “tagata e leai sona aogā,” e tusa lava po o ā galuega na te faia! (The Amplified Bible) Po ua lē manino mai ea la le tāua tele i le Afioga a Ieova o le faaalia o le alofa atu?

⁷ Ae mafai faapefea ona tatou faaalia lenei uiga i a tatou feutaga‘iga ma isi? Ina ia tali lenā fesili, se‘i tatou talanoa i upu a Paulo o loo faamauina i le 1 Korinito 13:4-8 (LT). E lē o faamamafa maia i inei le alofa o le Atua mo i tatou, po o lo tatou alofa mo le Atua. Sa taula‘i manatu o Paulo i le auala e tatau ona tatou fealofani ai. Na ia faamatala mai mea e uiga i ai le alofa ma mea e lē uiga i ai.

O Mea e Uiga i ai le Alofa

8. E faapefea ona fesoasoani mai le onosai i a tatou feutaga‘iga ma isi?

⁸ “E onosai le alofa.” O le alofa e onosai ai e lavātia vaivaiga o isi. (Kolose 3:13) Pe tatou te mana‘omia le onosai? Ona o i tatou o tagata lē lelei atoatoa o loo galulue faatasi i le tele o taimi, e faatalitalia la le iai o taimi e ono faatigā mai ai o tatou uso Kerisiano ma atonu tatou te faatigā fo‘i iā i latou. Peita‘i, o le faapalepale ma le onosai e mafai ai ona tatou tatalia ni masei laiti, i a tatou feutaga‘iga ma isi—e aunoa ma le faavevesia ai o le filemu o le faapotopotoga.

9. O ā auala e mafai ona tatou agalelei atu ai i isi?

⁹ ‘E agalelei le alofa.’ (NWT) E mafai ona faaalia le agalelei i gaoioiga fesoasoani ma upu e faia ma le magafagafa. O le alofa e uuna‘ia ai i tatou e sa‘ilia avanoa e agalelei atu ai, aemaise i ē o loo mana‘omia le fesoasoani. Mo se faata‘ita‘iga, atonu o loo mafatia se uso po o se tuafafine matua i lagona tuua to‘atasi, ma mana‘omia ai sina asiasiga faalaeiau mai se tasi. Atonu e mana‘omia se fesoasoani e se tinā e leai sana tane, po o se tuafafine o loo nofo i se aiga e lē tutusa lotu. Atonu e mana‘omia e se tasi o loo ma‘i po o loo fesaga‘i ma ni mala, ni upu agalelei mai se uō faamaoni. (Faataoto 12:25; 17:17) O lo tatou tausolomua e agalelei atu i na auala, e faamaonia atu ai le moni o lo tatou alofa.—2 Korinito 8:8.

10. E faapefea ona fesoasoani le alofa iā i tatou ina ia tausisia ai ma tautala i le mea moni, e tusa lava pe faigatā ona faia faapea?

¹⁰ ‘O le alofa e fiafia i le faamaoni.’ Ua faitauina faapea se isi faaliliuga: “O le alofa . . . e lagolagoina ma le fiafia le mea moni.” O le alofa e uuna‘ia ai i tatou e tausisia le mea moni ma “tautala i upu moni o le tasi i le tasi.” (Sakaria 8:16) Mo se faaa‘oa‘oga, afai ua faia e se tagata e pele iā i tatou se agasala matuiā, o lo tatou alofa mo Ieova—ma le alofa mo lē ua agasala—o le a fesoasoani iā i tatou e tausisia tulafono a le Atua, na i lo le taumafai e nanā, faia ni faamolemolega, pe oo lava ina pepelo e faatatau i le mea sesē ua fai. O le mea moni, atonu e faigatā ona onosaia lea tulaga. Peita‘i pe a tatou manana‘o e faia le mea e sili ona lelei mo lē pele iā i tatou, o le a tatou manana‘o la ia maua ma talia e ia a‘oa‘iga alofa a le Atua. (Faataoto 3:11, 12) O i tatou o Kerisiano alolofa, ma tatou te manana‘o fo‘i e “amio lelei i mea uma lava.”—Eperu 13:18.

11. Talu ai o le alofa “e lavātia mea uma,” o le ā la e tatau ona tatou taumafai e fai e tusa ai o vaivaiga o o tatou uso talitonu?

¹¹ “O le alofa e lavātia mea uma.” (LF) O le uiga autū o lenā faaupuga e tusa ai o le ulua‘i gagana o le “ufiufia o mea uma lava.” (Kingdom Interlinear) Ua ta‘u mai e le 1 Peteru 4:8 e faapea: “O le alofa e ufiufi ai agasala e tele.” Ioe, o se Kerisiano e pulea e le alofa, e lē soona taumafai e faaaliali uma masei ma vaivaiga o ona uso Kerisiano. I le tele o tulaga, ua na o ni mea faatauvaa o loo masei ma sesē ai o tatou uso talitonu ma e mafai e le alofa ona ufiufia.—Faataoto 10:12; 17:9.

12. Na faapefea ona faaalia e Paulo lona naunau e talitonu i le lelei o Filemoni, ma o le ā se lesona tatou te a‘oa‘oina mai le faaa‘oa‘oga a Paulo?

¹² ‘O le alofa e talitonu i mea uma.’ Ua faapea mai le faaliliuga a Moffatt, o le alofa e “naunau pea e talitonu i le lelei o isi.” E lē tatau ona tatou soona masalosalovale i o tatou uso talitonu, ma fesiligia māfuaaga uma o a latou gaoioiga. E fesoasoani le alofa iā i tatou ina ia “talitonu i le lelei” o o tatou uso ma ia faatuatuaina i latou.a Se‘i mātau se faaa‘oa‘oga i le tusi lea na tusi atu ai Paulo iā Filemoni. Na augani atu Paulo iā Filemoni ina ia talia lelei le toe fo‘i atu o lana pologa na sola ese, o Onesemo, lea ua avea ma Kerisiano. E le‘i taumafai Paulo e tauanau faamalosi Filemoni, ae na ia ‘ai‘oi atu i ai i le alofa. Sa ia faatuatuaina Filemoni o le a ia faia le mea tonu, i lona faapea atu: “Ua ou tusi atu iā te oe, auā ou te faatuatua i lou gaua‘i mai, ua ou iloa e te faia mea e sili lava i mea ou te fai atu ai.” (Fuaiupu 21) Pe a uuna‘ia i tatou e le alofa e faaalia lenā talitonuga e uiga i o tatou uso, o le a tatou iloa mai ai fo‘i ni o latou uiga e sili ona lelei.

13. E faapefea ona tatou faaalia o loo tatou faamoemoe mo se tulaga lelei mo o tatou uso?

¹³ ‘O le alofa e faamoemoe i mea uma.’ O le alofa e lē gata e talitonu i mea uma, ae faamoemoe fo‘i i mea uma. Pe a iā i tatou le alofa, o le a tatou faamoemoe ai mo se tulaga e sili ona lelei mo o tatou uso. Mo se faaa‘oa‘oga, pe a faia e se uso se “agasala,” e iai lo tatou faamoemoega o le a talia e lenā uso ni taumafaiga alofa ina ia toe faasa‘oina o ia. (Kalatia 6:1) E iai fo‘i lo tatou faamoemoega o le a toe malolosi mai i latou ua faavaivai i le itu faaleagaga. E tatou te onosai pea iā i latou, ma faia mea uma e mafai ina ia fesoasoani atu ai iā i latou ia toe malolosi faaleagaga. (Roma 15:1; 1 Tesalonia 5:14) E tusa lava pe sē ese sē pele iā i tatou, ae tatou te faamoemoe pea o le a iai se aso, ona toe atamai lea o lona mafaufau ma fo‘i mai iā Ieova, e pei o le atalii faamaumau‘oa o loo ta‘ua i le talafaatusa a Iesu.—Luka 15:17, 18.

14. O ā itu e ono tofotofoina ai lo tatou tutumau i le faapotopotoga, ma e faapefea i le alofa ona fesoasoani mai i le auala tatou te tali atu ai i na tulaga?

¹⁴ ‘O le alofa e onosai [“tumau,” NWT] i mea uma.’ O le onosai e mafai ai ona tatou tumau mausalī pe a fetaia‘i ma faafitauli po o faigatā. E lē na o tagata o le lalolagi e tofotofoina ai lo tatou tutumau. I nisi taimi, o totonu lava o le faapotopotoga e ono tofotofoina ai i tatou. Ona o le tino lē lelei atoatoa, atonu i nisi taimi e faia ai e o tatou uso ni mea e faatigā iā i tatou. E ono tigā o tatou faalogona i se faamatalaga lē magafagafa. (Faataoto 12:18) Atonu e lē o taulimaina se mataupu i le faapotopotoga i le auala ua tatou manatu e tatau ona taulima ai. Atonu fo‘i e tatou te lē malilie i amio o se uso faaaloalogia ma manatu ai, ‘E mafai faapefea e se Kerisiano ona faia ni amioga faapea?’ Pe a tatou fesaga‘i ma na tulaga, pe tatou te solomuli ese ea mai le faapotopotoga ma lē toe auauna ai iā Ieova? E matuā leai lava pe afai o iā i tatou le alofa! Ioe, o le a taofia e le alofa i tatou mai le faamamafaina na‘uā o vaivaiga o se uso ua matuā leai se mea lelei ua tatou vaaia iā te ia, po o le faapotopotoga atoa fo‘i. O le alofa e mafai ai ona tatou tutumau i le faamaoni i le Atua, ma lagolagosua i le faapotopotoga, e tusa lava po o ā mea o loo faia e le isi tagata lē lelei atoatoa.—Salamo 119:165.

O Mea e Lē Uiga i ai le Alofa

15. O le ā le losilosi, ma e faapefea ona fesoasoani le alofa ina ia tatou ‘alofia ai lenei uiga leaga?

¹⁵ “E lē losilosi le alofa.” O le losilosi e mafai ona tatou mana‘ona‘o ai i mea o loo maua e isi—ni a latou meatotino, ni faamanuiaga, po o ni tomai. O lenā losilosi, o se uiga e manatu faapito, e leaga, ma pe afai e lē lelei ona puleaina, e mafai ona faavevesi ai le filemu o le faapotopotoga. O le ā se fesoasoani e mafai ai ona tatou teena le faanaunauga ia matau‘a? (Iakopo 4:5) O le tali i ai, o le alofa. O lenei uiga tautele e mafai ai ona tatou olioli faatasi ma i latou o loo iai ni manuia o le olaga, lea tatou te lē o maua. (Roma 12:15) E fesoasoani fo‘i le alofa ina ia lē tigā ai fua o tatou loto, pe a maua e se isi tagata se faamālō po o se viiviiga ona o ni tomai mata‘ina po o ni mea matagofie ua ia ausia.

16. Afai e moni lo tatou alofa i o tatou uso, aiseā tatou te ‘alofia ai le gugutu solo e uiga i mea o loo tatou faia i le auaunaga iā Ieova?

¹⁶ “E lē mitamita vale le alofa, e lē faafefeteina.” O le alofa e taofiofia ai i tatou mai le faalialia solo o a tatou taleni po o ni mea ua tatou faia. Afai e tatou te alolofa moni i o tatou uso, e faapefea la ona tatou gugutu solo e tusa ai o ni taulau manuia i la tatou faiva, pe i ni o tatou faaeaga i le faapotopotoga? O le uiga mimita lenā e mafai ona faavaivaia ai isi, ma oo ai iā i latou ni lagona faatauvaa. O le alofa e lē mafai ai ona tatou gugutu solo i faaeaga ua foa‘iina mai e le Atua iā i tatou i lana auaunaga. (1 Korinito 3:5-9) “E lē faafefeteina” fo‘i le alofa, pe e lē “fia faaviiviia sona lava tāua” e pei ona ta‘ua ai i se tasi faaliliuga. O le alofa e taofia ai i tatou mai le faatupu a‘e o ni lagona fia matamuamua.—Roma 12:3.

17. O le ā le magafagafa mo isi o le a tatou faia ona o le alofa, ma o ā ituaiga o amioga o le a tatou ‘alofia ai?

¹⁷ ‘E lē amio matagā le alofa.’ O le tagata e amio matagā, na te faia ni amioga e matuā lē talafeagai lava pe faamanu‘alia ai lagona o isi. E lē o se alofa le faaalia o na uiga, auā o le matuā lē amana‘ia lenā o faalogona o isi. Peita‘i o le a tatou faaalia le magafagafa mo isi ona e agalelei le alofa. O le alofa e uuna‘ia ai uiga faatamālii, o amioga faale-Atua, ma le faaaloalo i o tatou uso talitonu. O lea, ona o le alofa, o le a tatou lē faia ai ni faaupuga “anovale,” po o so o se amioga matagā o le a afāina pe faamanu‘alia ai faalogona o o tatou uso Kerisiano.—Efeso 5:3, 4.

18. Aiseā o le a lē finau ai lava se tagata alofa, ina ia faia mea uma i lana auala?

¹⁸ ‘E lē sa‘ilia e le alofa ana lava mea.’ E faitauina faapenei se tasi faaliliuga: “E lē taofiofi mamau le alofa i ona lava manatu.” O se tagata e alofa, o le a ia lē finau lava ina ia faia mea uma ua ia loto i ai, e peisea‘ī ua na o ia lava e sa‘o ona manatu. E na te lē puleaina manatu o isi, i lona faatauanau ina ia faalēaogāina ai manatu o isi tagata. O se uiga faauamaaa faapena o le a aliali mai ai le faamaualuga, ae ua faapea mai le Tusi Paia: “E muamua le faamaualuga i le malaia.” (Faataoto 16:18) Afai e moni lo tatou alofa i o tatou uso, o le a tatou faaaloalo la i o latou manatu, ma pe afai e talafeagai, o le a tatou lotomalilie e lolo atu i ai. O se uiga lologofie e ōgatusa lea ma upu a Paulo: “Aua le sa‘ili se tasi i lona lava lelei, a ia ta‘itasi ma sa‘ili i le lelei o le isi.”—1 Korinito 10:24.

19. Ua faapefea ona fesoasoani le alofa iā i tatou ina ia tali atu ai pe a faatigā mai isi iā i tatou?

¹⁹ ‘E lē faaitaitagofie le alofa, e lē faitau leaga ua tuuina mai e nisi.’ (LF) E lē itaitagofie le alofa i ni tala po o ni mea e faia e isi. O se uiga masani le oso a‘e o le ita pe a faia e isi ni mea tatou te tigā ai. Peita‘i, e tusa lava pe sa‘o le māfuaaga ua tatou feita ai, ae ona o le alofa o le a tatou lē ita ai pea. (Efeso 4:26, 27) E tatou te lē teulotoina i taimi uma lava ni upu po o ni gaoioiga faatigā, e tai pei o ni aitalafu o loo tusitusia i se api aitalafu ina ia lē galo ona toe totogia. Peita‘i, o le alofa e māfua ai ona tatou faata‘ita‘i atu i lo tatou Atua alofa. E pei ona tatou mātauina i le Mataupu e 26, e faamagalo mai Ieova pe a iai se māfuaaga tatau e faia ai. Pe a faamagalo mai o ia, e faagalo fo‘i. O lona uiga, e na te lē toe lāgā maia na agasala e toe faasala ai i tatou i se taimi o i luma. Pe tatou te lē faafetai ea ona e lē o teuina pea e Ieova i lona finagalo o tatou leaga?

20. E faape‘ī o tatou uiga e tatau ona iai pe afai ua pa‘ū atu so tatou uso talitonu i se agasala ma mafatia ai i āuga?

²⁰ ‘E lē fiafia le alofa i le amio leaga.’ E faitauina faapenei se tasi faaliliuga: “O le alofa . . . e lē fiafia i agasala e faia e isi.” Fai mai le tasi faaliliuga: “O le alofa e lē taitai fiafia pe a faia e isi tagata ni mea sesē.” E lē fiafia le alofa i le amiolētonu, o lona uiga la, e tatou te lē manatu māmā i so o se ituaiga o amioga lē mamā. E faape‘ī o tatou uiga pe afai ua pa‘ū atu so tatou uso talitonu i se agasala ma mafatia ai i āuga? Pe afai tatou te alolofa, o le a tatou lē olioli ai, e peisea‘ī o loo faapea atu, ‘Ua lelei la‘ia! Ua mate ai lava!’ (Faataoto 17:5) Na i lo lea, tatou te olioli pe a taumafai se uso, o lē na faia se mea sesē, ina ia toe faaleleia lona tulaga vaivai faaleagaga ua iai.

“Le Ala e Silisili Lava”

21-23. (a) O le ā na faauiga i ai upu a Paulo ina ua ia faapea mai “e lē uma le alofa”? (e) O le ā le fesili o le a talanoaina i le mataupu faai‘u?

²¹ “E lē uma le alofa.” O le ā sa uiga i ai upu a Paulo? I le mātau atu i le mataupu atoa, sa ia talanoaina meaalofa a le agaga, na sa maua e ulua‘i Kerisiano. O na meaalofa sa avea ma faailoga o le finagalo malie o le Atua i le faapotopotoga fou na faato‘ā faavaeina. Peita‘i, e lē o Kerisiano uma sa mafai ona faia faamālōlōga, o valovaloga, pe tautatala i gagana eseese. Ae sa lē afāina lenā mea, auā o le a mulimuli ane mavae atu meaalofa faavavega. Peita‘i, e iai se isi mea o le a tumau pea, o se mea e mafai e Kerisiano uma ona ati a‘e. O se mea sa sili atu ona mata‘ina, ma sili atu ona tumau na i lo so o se meaalofa faavavega. O le mea lea sa ta‘ua e Paulo faapea, o “le ala e silisili lava.” (1 Korinito 12:31) O le ā lenei “ala e silisili lava”? O le ala o le alofa.

²² E mautinoa, o le alofa faa-Kerisiano lea na faamatalaina e Paulo e faapea “e lē uma.” O lona uiga, o le a lē taitai ona muta. E oo lava i aso nei, o loo avea pea le alofa faaleuso ma faailoga e mātaulia ai soo moni o Iesu. Pe tatou te lē o vaaia ea faamaoniga o lenā alofa i totonu o faapotopotoga a tagata o Ieova i le lalolagi aoao? O le a faavavau lenā alofa, auā o le a foa‘i mai e Ieova le ola e faavavau i ana auauna faamaoni. (Salamo 37:9-11, 29) Se‘i faaauau pea ona tatou faia le mea silisili ina “ia savavali i le alofa.” O le faia faapea, o le a tatou tofo ai i le fiafiaga sili lea e maua i le foa‘i atu. E sili atu i lenā, e mafai ai ona tatou ola pea—ioe, ma alolofa pea—se‘ia oo i le faavavau, a o faata‘ita‘i atu iā Ieova, lo tatou Atua alofa.

²³ I lenei mataupu mulimuli o le vaega e faatatau i le alofa, ua talanoaina ai le auala e mafai ona tatou fealofani ai. Ae pe a fua atu i le tele o vala o loo tatou manuia ai i le alofa o Ieova—o manuia mai lona mana, lana faamasinotonu, ma lona atamai—e lelei pe a tatou fesili ifo, ‘E faapefea ona ou faaali atu iā Ieova ou te alofa moni lava iā te ia?’ O le a talanoaina lenā fesili i la tatou mataupu faai‘u.