Pe e Mafai Faapefea Ona Puleaina o Tatou Loto e le Filemu Mai iā Keriso?
“Ia pule foi le filemu mai ia Keriso i o outou loto, o le mea lea ua valaauina ai outou e fai ma tino e tasi.”—KOLOSE 3:15.
1, 2. O le ā le auala e pule ai “le filemu mai ia Keriso” i le loto o se Kerisiano?
O LE pule o se upu e lē fiafia i ai le toʻatele, ona e tau ai o tatou mafaufau i uiga o le fai faamalosi ma le faaaogāsesē. Ina ua timaʻi atu la Paulo i ona uso Kerisiano i Kolose, “Ia pule foi le filemu mai ia Keriso i o outou loto,” atonu pe sa manatu ifo nisi faapea ua fai sina faigatā ona fetuutuunaʻi lea manatu. (Kolose 3:15) Po ua lē o tatou ea o ni tagata ua iai le filifiliga saʻoloto? Aiseā e tatau ai fua ona tatou faataga se mea po o se tasi e puleaina o tatou loto?
2 Sa leʻi faapea atu Paulo i Kerisiano i Kolose e lafoaʻi lo latou saʻolotoga e filifili ai. O le upu Eleni ua faaliliuina o le “pule” i le Kolose 3:15, e sootaga atu i le upu mo le laufalī (umpire) o lē na tauaaoina atu faailoga i tagata sa tauvā i taaloga afeleti i na aso. Sa iai i tagata tauvā se saʻolotoga e gaoioi ai e fuafua i tulafono o le taaloga, peitaʻi i le iʻuga, o le laufalī lava e filifilia po o ai na usitaia tulafono ma tuuina atu loa i ai le manumalo i le tausinioga. Ua faapena foʻi lo tatou mauaina o le saʻolotoga e faia ai le tele o filifiliga i le olaga, peitaʻi a o tatou faia na filifiliga, e tatau lava ona avea le filemu mai ia Keriso o se “laufalī”—pe, e pei ona faaupu ai e le tagata faaliliu upu o Edgar J. Goodspeed e faapea, “o le uunaʻiga o loo pulea” o tatou loto.
3. O le ā “le filemu mai ia Keriso”?
3 O le ā “le filemu mai ia Keriso”? O le uiga toʻamālie, le toʻafilemu o le loto, lea tatou te maua pe a avea i tatou ma soo o Iesu, ma iloa ai ua alofagia ma talileleia i tatou e Ieova le Atua atoa ma lona Alo. Ina ua latalata o le a tuua e Iesu ona soo, na ia fetalai atu iā i latou: “Ou te tuuina atu ia te outou le manuia [“filemu,” NW]; . . . Aua le atuatuvale o outou loto, aua foi tou te matatau.” (Ioane 14:27) Mo le toetoe 2,000 tausaga, ua olioli ai sui faauuina faamaoni o le tino o Keriso i lenā filemu, ma o loo olioli ai foʻi a latou aumea i aso nei, o “isi mamoe.” (Ioane 10:16) E tatau ona avea lenā filemu o se uunaʻiga o loo pule i o tatou loto. Pe a tatou fesagaʻi ma puapuaga ogaoga, e mafai e lenā filemu ona fesoasoani iā i tatou ina ia ʻalofia le oo ina matuā lē mautonu ona o le mataʻu, po ua matuā atuatuvale lava. Seʻi o tatou vaai la, po ua faapefea ona moni lenei mea a o tatou fesagaʻi ma faiga lē tonu, pe a lofia i tatou i popolega, ma pe a oo iā i tatou lagona ua leai so tatou aogā.
Pe a Tatou Fesagaʻi ma Faiga Lē Tonu
4. (a) Na faapefea ona masani Iesu ma faiga lē tonu? (e) Ua faapefea ona tali atu Kerisiano pe a āfaina fua i faiga lē tonu?
4 Na faapea mai le tupu o Solomona: “[Ua] pule . . . le tasi tagata i le tasi, e leaga ai o ia lava.” (Failauga 8:9) Na silafia e Iesu le moni o na upu. A o iai i le lagi, sa ia silafia mai le mataʻutia o faiga lē tonu na faia e tagata i isi tagata. A o iai i le lalolagi, sa mafatia totino ai lava o ia i ni faiga e sili ona lē tonu ina ua tuuaʻia o ia faapea o sē upuleaga ma faasalaina ai i le oti o se tagata solitulafono, e ui lava o ia o se tagata na aunoa ma se agasala. (Mataio 26:63-66; Mareko 15:27) I aso nei, o loo taatele pea faiga lē tonu, ma ua matuā mafatia ai lava Kerisiano moni i le avea o ē ua ‘inosia e nuu uma.’ (Mataio 24:9) Peitaʻi, e ui i tulaga sili ona mataʻutia na oo iā i latou i nofoaga o faasalaga mamafa a Nasi faapea i nofoaga o faasalaga a le U.S.S.R., e ui i le āfaina ai fua i faiga sauā a vaega o tagata, o tuuaʻiga sesē, ma pepelo sa lafo mai iā i latou, ae na faatumauina pea i latou e le filemu mai iā Keriso. Ua latou faataʻitaʻi atu iā Iesu, o lē ua tatou faitau i ai e faapea: “O le sa agateleina, a e lei toe agatele atu, na faatigaina o ia, a e lei faamatau atu, a ua tuuina atu o ia e ia i le na te faamasino tonu.”—1 Peteru 2:23.
5. Pe a tatou faalogo atu i se mea e foliga mai ua lē tonu ona faia i totonu o le faapotopotoga, o le ā e tatau ona tatou muaʻi iloiloina?
5 I se tulaga e itiiti ifo, atonu tatou te manatu ai e lē o saʻo le auala o loo faia ai se tasi i totonu o le faapotopotoga Kerisiano. I se tulaga faapena, atonu e oo iā i tatou faalogona e pei ona sa iai iā Paulo, o lē na faapea mai: “Po o ai le ua tausuai, ou te le tiga ai?” (2 Korinito 11:29) O le ā se mea e mafai ona tatou faia? E tatau ona tatou fesili ifo iā i tatou lava, ‘Pe e lē o tonu moni ea le mea o loo fai?’ E masani lava ona tatou lē iloa vala uma o loo aafia ai. Atonu po ua tatou soona maʻemaʻeā ina ua uma ona faalogo atu i le faamatalaga a se tasi o lē e faapea mai o loo ia iloa le mea na tupu. E saʻo ai la upu a le Tusi Paia: “O le ua faigofie, e talia e ia upu uma.” (Faataoto 14:15) E manaʻomia ai la ona tatou faaeteete.
6. E mafai faapefea ona tatou tali atu i ni tulaga ua tatou manatu e lē o tonu ona faia i totonu o le faapotopotoga?
6 Ae seʻi faapea la, o i tatou tonu lea ua āfaina i ni faiga ua tatou manatu e lē tonu. O le a faapefea ona gaoioi se tagata o loo iai le filemu mai iā Keriso i lona loto? Tatou te ono manaʻomia ona talanoa atu i lē ua tatou manatu na ia faia mai se mea sesē iā i tatou. Pe a uma lenā, na i lo le talanoa atu o le mataupu i so o se tagata e fia iloa, aiseā e lē tuusaʻo atu ai le mataupu iā Ieova i le tatalo, ma faatuatua iā te ia o le a ia faamautinoa ua faia le mea tonu? (Salamo 9:10; Faataoto 3:5) Pe atonu o le faia faapea, o le a faamalieina ai i tatou e foʻia le mataupu i o tatou loto ma “fifilemu” ai. (Salamo 4:4) I le tele o tulaga, o le a talafeagai i ai le faatatauina o le timaʻiga a Paulo e faapea: “Ia fefaapalepaleai, ma ia fefaamagaloai outou, pe afai ua agaleagaina se tasi e se tasi; faapei ona faamagalo mai le Alii [“Ieova,” NW] ia te outou, ia faapea foi outou.”—Kolose 3:13.
7. O le ā e tatau ona tatou manatua pea i a tatou feutagaʻiga ma o tatou uso?
7 Ae po o le ā lava se mea tatou te faia, e manaʻomia ona tatou manatua e faapea, e ui ina lē mafai ona tatou puleaina se mea ua tupu, ae mafai ona tatou puleaina o tatou uiga e faaalia i ai. Pe afai e tatou te tali atu i se auala lē paleni i se mea ua tatou manatu ifo e lē o tonu ona fai, atonu o le a atili ai ona tele aafiaga leaga e oo mai i lo tatou filemu na i lo o aafiaga na faapogaia e le faiga lē tonu. (Faataoto 18:14) E oo lava ina tatou tausuai ai ma lē toe aufaatasi atu i le faapotopotoga seʻiloga ua tatou manatu faapea ua uma ona faia le mea tonu. Na tusi mai le faisalamo e faapea, o i latou e naunau i tulafono a Ieova, “e leai foi se mea e tausuai ai i latou.” (Salamo 119:165) O le mea moni, e tutupu i tagata uma lava faiga lē tonu mai lea taimi i lea taimi. Aua neʻi faatagaina na mea lē lelei ua tutupu e faalavelave mai i lau auaunaga iā Ieova. Na i lo lea, seʻi faataga le filemu mai iā Keriso e puleaina lou loto.
Pe a Lofitūina i Tatou e Popolega
8. O ā nisi o mea e faapogaia ai popolega, ma o le ā e mafai ona iʻu i ai popolega?
8 O popolega o se vala e matuā moni lava i nei “aso e gata ai.” (2 Timoteo 3:1) E moni, na fetalai Iesu: “Aua tou te popole i lo outou ola, i mea tou te aai ai, po o le tino, i mea tou te oofu ai.” (Luka 12:22) Peitaʻi, e lē o popolega uma e puna mai i le popole atu i meafaitino. “Sa [“matuā,” NW] tiga” Lota ona o amioga lē mamā a Sotoma. (2 Peteru 2:7) Na lofitūina Paulo e le ‘popole i ekalesia uma.’ (2 Korinito 11:28) Sa matuā mafatia Iesu i le pō a o lumanaʻi lona maliu, lea na iʻu ai ina avea ‘lona afu ua pei o ʻaluʻalu toto ua paū ifo i le eleele.’ (Luka 22:44) E manino la, e lē o popolega uma o se faailoga lea o le vaivai o le faatuatua. Ae peitaʻi, po o le ā lava le māfuaaga, ae afai e ogaoga ma faaumiumi le popolega, e mafai ona faoa ai lo tatou filemu. Ua lofitūina nisi i popolega, ma oo ai iā i latou lagona e faapea ua lē mafai ona latou toe taulimaina tiute tauave o loo aofia i la latou auaunaga iā Ieova. Ua faapea mai le Tusi Paia: “O le atuatuvale i le loto o le tagata ua faavaivai ai o ia.” (Faataoto 12:25) O le ā la se mea e mafai ona tatou faia, pe afai ua aafia i tatou i popolega?
9. O ā nisi o laasaga aogā e mafai ona uia ina ia faamatuu ese atu ai popolega, ae o ā pogai o popolega e lē mafai ona aveesea?
9 I nisi tulaga, atonu e mafai ona tatou uia se laasaga aogā e faamuta ai le faafitauli. Pe afai o se faafitauli tau i le soifua mālōlōina lea o loo puna mai ai o tatou popolega, o se uiga atamai la le uaʻi totoʻa atu i ai, e ui lava o na mataupu e tatau ona faia i ai le filifiliga a le tagata lava ia.a (Mataio 9:12) Pe afai ua tatou mafatia ona o le tele o tiute tauave, atonu e mafai ona faasafua atu nisi o na tiute i isi tagata. (Esoto 18:13-23) Ae faapefea, i latou—e pei o mātua—o loo iā i latou tiute tauave mamafa e lē mafai ona faasafua atu i isi? Ae faapefea se Kerisiano o loo nonofo ma sana paaga e lē talitonu? Ae faapefea se aiga o loo iai i ni tulaga mafatia tau i le tamaoaiga, po o nonofo i se vaipanoa o loo vatau? E manino lava, e lē mafai ona tatou tafiesea puna uma o popolega i lenei faiga o mea. Ae peitaʻi, e mafai ona tatou faatumauina le filemu mai iā Keriso i o tatou loto. E faapefea?
10. O auala e lua e mafai ona saʻili atu i ai se Kerisiano ina ia faamatuu ese atu ai popolega?
10 O le isi auala, o le saʻilia lea o se faamāfanafanaga mai le Afioga a le Atua. Na tusi mai le tupu o Tavita: “O le tele o manatunatu i loʻu loto ua fiafia ai loʻu agaga ona o faamafanafanaga mai ia te oe.” (Salamo 94:19) E mafai ona maua “faamafanafanaga” a Ieova i le Tusi Paia. O le saʻili atu pea e lē aunoa i lenā Tusi faagaeeina o le a fesoasoani e faatumauina ai pea le filemu mai iā Keriso i o tatou loto. Ua taʻu mai e le Tusi Paia: “Ia e tuuina atu ia Ieova o mea e te popole vale ai; o ia lava na te tausia oe; na te le tuuna e faavavau le amiotonu ia faagaeetia.” (Salamo 55:22) Na faapena foʻi ona tusi mai Paulo: “Aua neʻi popole outou i se mea e tasi, a ia faailoa atu o outou manao i mea uma lava i le Atua, i le tatalo, ma le faatoga, atoa ma le faafetai. O le manuia foi mai le Atua, o loo silisili lava i mea uma e manatu i ai, e leoleoina ai o outou loto atoa ma o outou mafaufau ia Keriso Iesu.” (Filipi 4:6, 7) O tatalo faatauanau e lē aunoa o le a fesoasoani iā i tatou e faatumauina ai lo tatou filemu.
11. (a) Na faapefea ona avea Iesu o se faaaʻoaʻoga lelei i le mataupu o le tatalo? (e) E tatau faapefea ona tatou manatu i le tatalo?
11 O Iesu o se faaaʻoaʻoga e sili ona lelei i lenei itu. I nisi taimi, sa ia talanoa atu ai i lona Tamā faalelagi e ala atu i le tatalo mo ni taimi uumi. (Mataio 14:23; Luka 6:12) Na fesoasoani le tatalo iā te ia e onosaia ai puapuaga sa sili ona mataʻutia. I le pō lea a o leʻi maliu, na matuā ogaoga le tulaga na oo i ai ona mafatiaga. O ā ona uiga faaalia? Sa “atili ai” ona ia tatalo. (Luka 22:44) Ioe, o le Alo lelei atoatoa o le Atua, o se tagata sa mafuta tele i le tatalo. Maʻeu la le sili atu ona tatau i ona soo e lē lelei atoatoa, ona latou ati aʻe lea masaniga o le tatalo! Na aʻoaʻoina e Iesu ona soo “ina ia tatalo soo e tatau ai, a e aua le faavaivai.” (Luka 18:1) O le tatalo o se fesootaʻiga moni lea ma le matuā tāua i Lē ua sili atu lona silafiaina o i tatou na i lo o i tatou lava. (Salamo 103:14) Pe afai tatou te fia faatumauina le filemu mai iā Keriso i o tatou loto, o le a ‘[tatou] tatalo ai e le aunoa.’—1 Tesalonia 5:17.
Le Manumalo Mai o Tatou Vaivaiga
12. O ā ni māfuaaga e ono oo ai i nisi le faalogona faapea e lē o lava la latou auaunaga?
12 E tautele i le silasila a Ieova ana auauna uma taʻitoʻatasi. (Hakai 2:7, faaopoopoga i le pito i lalo, NW) E ui i lea, e faigatā i le toʻatele o tagata ona latou talitonuina lenei mea. E ono lotovaivai nisi ona o le tino matua, le faateleina o avega tauave i le aiga, po ua faasolo foʻi ina faalētonu le soifua mālōlōina. O isi atonu e lagona le leai o so latou aogā ona o ni tulaga leaga sa latou fesagaʻia a o laiti. Ae o loo iai foʻi isi atonu o loo faataugāina pea e o latou faalogona talu ai ni mea sesē sa latou faia i taimi ua teʻa, ma lē mautonu ai pe faamagaloina i latou e Ieova. (Salamo 51:3) O le ā se mea e mafai ona faia i na faalogona?
13. O le ā le faamāfanafanaga faale-Tusi Paia o loo iai mo i latou e oo i ai lagona o le lē aogā?
13 O le filemu mai iā Keriso o le a faamautinoa ai iā i tatou le alofa o Ieova. E mafai ona tatou faafoʻisia lenā filemu i o tatou loto e ala i le manatunatu i le mea moni lenei, sa leʻi fetalai mai lava Iesu faapea, e fuafuaina lo tatou aogā e ala i le faatusatusa o mea o loo tatou faia, ma mea o loo faia e isi tagata. (Mataio 25:14, 15; Mareko 12:41-44) O le mea o loo ia faamamafa mai, o le faamaoni. Na ia fetalai atu i ona soo: “O lē tumau seia oo i le gataaga, e faaolaina lea.” (Mataio 24:13) Na “inosia” Iesu e tagata, peitaʻi sa ia leʻi masalosalo i le alofa o lona Tamā iā te ia. (Isaia 53:3; Ioane 10:17) Ma na ia taʻu atu i ona soo, e alofagia foʻi i latou. (Ioane 14:21) Ina ia faamamafa lenā manatu, na fetalai ai Iesu: “E le faataulia ea ni manu iti se lua i le asari? E leai foi so laua e paū i le eleele e aunoa ma lo outou Tamā. A o outou lauulu lava ua faitaulia uma ia. O lea aua tou te matatau ai; e sili outou i manu iti e tele.” (Mataio 10:29-31) Maʻeu le māfana o le faamautinoaga mai o le alofa o Ieova!
14. O le ā le faamautinoaga ua tatou mautinoa ai, e tāua iā Ieova i tatou uma taʻitoʻatasi?
14 Na fetalai foʻi Iesu: “E le mafai se tasi ona sau ia te au, pe a le tosina mai e le Tamā ua auina mai aʻu.” (Ioane 6:44) Talu ai o Ieova na ia tosina maia i tatou ina ia mulimuli atu iā Iesu, o lona uiga o loo finagalo foʻi o Ia ina ia faasaoina i tatou. Na fetalai atu Iesu i ona soo: “[O] lo outou Tamā o i le lagi, e le finagalo ia ina ia fano se tasi o i latou nei e faatauvaa.” (Mataio 18:14) O lea la, pe afai o loo e auauna ma se loto atoa, e mafai ona e olioli i au galuega lelei. (Kalatia 6:4) Pe afai o loo faataugāina ou faalogona e ni mea sesē sa e faia i taimi ua teʻa, ia e mautinoa o le a “matuā” faamagaloina e Ieova o ē ua salamō moni. (Isaia 43:25; 55:7) Pe afai o iai se isi māfuaaga o loo e lagona ai le lotovaivai, ia manatua, e “latalata mai Ieova i e ua loto momomo; ua ia faaola foi i e ua loto nutimomoia.”—Salamo 34:18.
15. (a) E faapefea ona taumafai Satani e faoa lo tatou filemu? (e) O le ā le mautinoa iā Ieova ua tatou iloaina?
15 E leai se isi mea e sili atu ona manaʻo i ai Satani na i lo o le faoa o lou filemu. O ia o lē na faapogaia le agasala tuufaasolo lea o loo tauivi ma i tatou uma. (Roma 7:21-24) E mautinoa lava lona manaʻo ina ia e lagona, ona o lou tulaga lē lelei atoatoa o le a lē taliaina ai e le Atua lau auaunaga. Aua lava neʻi e faatagaina le Tiapolo e faalotovaivaia oe! Ia e nofouta i ana faufauga, ma ia avea lenā nofouta ma uunaʻiga e te maumauaʻi ai e onosai ma tutumau. (2 Korinito 2:11; Efeso 6:11-13) Ia manatua, “ua sili lava le Atua i o tatou loto, ua silafia foi e ia mea uma.” (1 Ioane 3:20) E lē na o o tatou lē taulau e silasila mai i ai Ieova. E silasila mai foʻi i uunaʻiga o a tatou gaoioiga faapea faanaunauga o o tatou loto. O lea, ia faamāfanafanaina i tatou i upu a le faisalamo: “E le tuuna e Ieova lona nuu, na te le tuulafoaiina foi lona tofi.”—Salamo 94:14.
Ua Autasi i le Filemu Mai iā Keriso
16. O le ā le itu ua lē na o i tatou ai a o tatou tauivi ina ia tumau?
16 Na tusi mai Paulo e faapea, e tatau ona tatou faataga le filemu mai iā Keriso e puleaina o tatou loto auā sa ‘valaauina i tatou e fai ma tino e tasi.’ Sa valaauina Kerisiano faauuina o ē na tusi atu i ai Paulo, ina ia avea i latou ma vaega o le tino o Keriso, e pei foʻi ona valaauina ai le vaega totoe o ē ua faauuina i aso nei. O a latou aumea o “isi mamoe” o loo autasi ma i latou ina ia avea o se ‘lafu mamoe e tasi’ i lalo o le taʻitaʻiga a le “leoleo mamoe e toatasi,” o Iesu Keriso. (Ioane 10:16) O loo autasi uma le faitau miliona o le “lafu mamoe” i le lalolagi aoao, ina ia faataga le filemu mai iā Keriso e puleaina o latou loto. O le iloaina e faapea e lē na o i tatou o loo aafia ai e fesoasoani lea iā i tatou ina ia tumau ai. Na tusi mai Peteru: “Ia outou tetee atu ia te ia, ma ia mausali outou i le faatuatua, ina ua outou iloa o loo taufaaatoaina ia lava mea tiga i lo outou au uso o i le lalolagi.”—1 Peteru 5:9, LT.
17. O le ā le uunaʻiga o iā i tatou ina ia faataga ai le filemu mai iā Keriso e puleaina o tatou loto?
17 Tau ina ia faaauau e i tatou uma lava ona ati aʻe le filemu, lenā fua tāua o le agaga paia o le Atua. (Kalatia 5:22, 23) O i latou o loo silasila mai Ieova ua lē ponā, ua lē mataʻuleagaina, ma o loo fifilemu, o le a mulimuli ane faamanuiaina i latou i le ola e faavavau i se lalolagi parataiso, lea o le a mau ai lē amiotonu. (2 Peteru 3:13, 14) Ua iā i tatou māfuaaga uma e faataga ai le filemu mai iā Keriso e puleaina o tatou loto.
[Faamatalaga pito i lalo]
a I nisi tulaga, atonu e faapogaia pe faateteleina popolega ona o tulaga o le soifua mālōlōina, e pei o mafatiaga tau i le mafaufau.
Pe E te Manatua?
• O le ā le filemu mai iā Keriso?
• E mafai faapefea e le filemu mai iā Keriso ona puleaina o tatou loto pe a tatou fesagaʻi ma ni faiga lē tonu?
• E faapefea ona fesoasoani mai le filemu mai iā Keriso i lo tatou taulimaina o popolega?
• E faapefea i le filemu mai iā Keriso ona faamāfanafanaina ai i tatou pe a oo mai ni faalogona ua leai so tatou aogā?
[Ata i le itulau 15]
I luma o ē na tuuaʻia o ia, sa matuā faalagolago atu Iesu iā Ieova
[Ata i le itulau 16]
I le pei o le māfana o le opo mai a se tamā alofa, ua mafai faapena e faamāfanafanaga a Ieova ona faamālūina ai o tatou popolega
[Ata i le itulau 18]
E matuā tāua i le Atua le tumau