Lomiga Faale-Tusi Paia I LE INITANETI
Lomiga Faale-Tusi Paia
I LE INITANETI
Faa-Samoa
ā
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • ʻ
  • TUSI PAIA
  • LOMIGA
  • SAUNIGA
  • yp mata. 25 itu. 198-204
  • Taaloalo i Totogasā —O le ā se Mata‘utia o Iai?

Leai se vitiō o maua i lenei vaega.

Faamalie atu na iai se faalētonu i le kopiina o le vitiō.

  • Taaloalo i Totogasā —O le ā se Mata‘utia o Iai?
  • Fesili ua Fesili Mai ai Talavou—Tali e Aogā
  • Tamaʻi Ulutala
  • Mataupu e Taitutusa
  • Le Māfuaaga ua Faigofie ai Ona Aafia Talavou
  • ‘Faagaeega Faalemafaufau’
  • O se “Vailaau Faafilemu”
  • O ā Fa a le Tusi Paia?
  • Faaosofia le “Tuʻinanau Atu i Faiga Faaleituaiga”
  • E Leaga ai le Mafaufau ma Faalogona
  • Se Vaaiga Paleni i Faalogona Nofosala
  • Taaloalo i Totoga Sa ma le Tauātane po o le Tauāfafine
    Lou Talavou—Mauaina mai ai o le Mea Sili
  • E Faapefea Ona Ou Tuua le Masaniga o le Taaloalo i Totogasā?
    Ua Fesili Mai Talavou—Tali e Aogā, Tusi 1
  • Ia Manumalo i le Masaniga Leaga o le Taaloalo i Totogasā
    ‘Ia Faatumau iā te Outou i le Alofa o le Atua’
  • Pe e Iai se Fesoasoani Ina ia Tuu ai Lea Amio?
    Ala Mai!—2007
Faitau Atili
Fesili ua Fesili Mai ai Talavou—Tali e Aogā
yp mata. 25 itu. 198-204

Mataupu 25

Taaloalo i Totogasā—O le ā se Mataʻutia o Iai?

“O loo oʻu tau mānatu pe o se measesē i le silafaga a le Atua le taaloalo i totogasā. Po o le a iai ea ni ona aafiaga i loʻu tino po o loʻu mālōlōina faalemafaufau i le lumanaʻi ma pe a oo ina ou faaipoipo?”—Sa taʻua faapea e Melisa e 15 tausaga lona matua.

O NEI manatu ua faapopoleina ai le toʻatele o talavou. O le ā le māfuaaga? Ua taatele le faiga o le taaloalo i totogasā. Sa lipotia mai le 97 pasene o tama ma e sili atu i le 90 pasene o tamaʻitaʻi e oo atu i le 21 o latou tausaga ua taaloalo i totogasā. E lē gata i lea, o lenei masaniga ua tuuaʻia mo ituaiga o faamaʻi eseese—o maʻi lafetoga ma faamaʻimata, le maʻi māliu ma maʻi tau i le mafaufau.

O i latou o loo faia suʻesuʻega faafomaʻi i le luasefulu senituri ua latou lē o toe faatulaʻi maia na talitonuga taufaapopole. O le mea moni, o fomaʻi i aso nei ua talitonu faapea e leai se maʻi o le tino e māfua mai i le taaloalo i totogasā. Ua faaopoopo mai le ʻau suʻesuʻe o William Masters ma Virginia Johnson e faapea “e leai ni faamaoniga maumaututū faafomaʻi o faapea mai ai, o le taaloalo i totogasā, po o le ā lava le tele e faia ai, o le a maua ai i maʻi o le mafaufau.” Peitaʻi ane, o loo iai nisi aafiaga leaga! Ma o le toʻatele o talavou Kerisiano ua iai lo latou popole i lea masaniga. Sa tusi se tasi talavou e faapea: “Pe a ou lolo atu i loʻu [taaloalo i oʻu totogasā], ou te lagona ua pei lava ua ou lē taulau ia Ieova le Atua. Ou te matuā lagona lava le lotovaivai i nisi o taimi.”

Ae o le ā moni lava taaloalo i totogasā? O le ā lona mataʻutia, ma aiseā ua matuā faigatā ai i le toʻatele o talavou ona latou taofia lenei mea ua fai ma masani?

Le Māfuaaga ua Faigofie ai Ona Aafia Talavou

O le taaloalo i totogasā, o le loteloteina lea ma le loto i ai e le tagata o ona lava itutino sā ina ia faagaee ai faalogona faaleituaiga. A o faagasolo le taimi o le malaulau o le talavou, e faasolo atu ina malolosi faanaunauga faaleituaiga. E faamatuu atu e le tino homone malolosi ia e iai o latou aafiaga i totoga faafanautama. Ona iloa ai lea e se talavou faapea o nei totoga ua mafaia nei ona aumaia ai ni faalogona e faafiafiaina ai. Ma i nisi o taimi e mafai ona oo i se talavou faalogona malolosi faaleituaiga e tusa lava pe lē o mafaufau i feusuaʻiga.

Mo se faataʻitaʻiga, o le lē mautonu e aumaia e popolega eseese, fefe, po o le ita e mafai ona aafia ai neura o le tino o se tama ma e mafai ona māfua ai faagaeega faaleituaiga. O le faatupuina aʻe o le sua faafanautama e mafai ona ala aʻe ai se tama ma lagona ona faanaunauga malolosi faaleituaiga. Pe atonu foʻi o le alu ese mai le tino o sua faafanautama i le po, lea e masani ona faia ma se miti e faatatau i faiga faaleituaiga. E faapena foʻi i nisi teine talavou, e mafai ona oo ia i latou lagona faagaeeina faaleituaiga e aunoa ma le mafaufau i ai. O le toʻatele e oo i ai faalogona malolosi faaleituaiga a o toeitiiti lava fai le maʻi masina pe i le taimi faatoʻā uma atu ai.

O lea afai ua oo ia te oe na faagaeega, e leai se mea o sesē ia te oe. O le uiga masani lenei o le tino o se talavou. O ia faalogona, e tusa lava po ua matuā malolosi, e lē tutusa ma le taaloalo i totogasā, ona e tele lava ina teʻi ua oso ifo e aunoa ma le fuafuaina. Ma a o faasolo ina e matua, o le loloto o nei faalogona fou o le a faaitiitia.

Peitaʻi, o le fia iloa, ma le fou o nei faalogona, ua taʻitaʻiina atu ai nisi o talavou e loteloteina ma le loto i ai, po o le taaloalo foʻi, i o latou totogasā.

‘Faagaeega Faalemafaufau’

Ua faamatala mai i le Tusi Paia se tama talavou o lē sa fetaiaʻi ma se fafine talitane. Ua ia sogi atu i le tama ma faapea atu: “Ina ta fiafia lava i le fealofani.” O lea, o le ā le mea ua tupu? “Ua mulimuli loa o ia ia te ia, e pei o le povi ua alu a fasia.” (Faataoto 7:7-22) O le mea moni, o le malosi o faalogona alofa o lenei talavou sa lē ona o gaoioiga a homone o lona tino, ae ona o mea sa ia vaai ma faalogo i ai.

E tutusa foʻi ma le mea sa taʻua e se tasi o talavou e faapea: ‘O le māfuaaga atoa o loʻu faafitauli o le taaloalo i totogasā e māfua mai i mea ou te tuuina i loʻu mafaufau. Ou te matamata i polokalame i TV e iai amioga lē mamā, ae i nisi taimi o polokalame e totogia faapitoa (cable TV) lea e faaali mai ai tagata o loo telenonoa. O ia vaaiga e matuā faateʻia ai ma e mau pea i le mafaufau. E toe alu aʻe i loʻu mafaufau, e aumaia ai le faagaeega lea e faapogaia ai le taaloalo i totogasā.’

Ioe, e masani lava, o mea e faitau ai se tasi, matamata ai, po o le faalogo i ai, atoa ma mea e talanoa i ai ma mafaufau loloto i ai, o le a faaosofia ai le taaloalo i totogasā. E pei ona faailoa mai e se tamaʻitaʻi ua 25 ona tausaga: “E foliga mai e matuā faigatā ona ou tuua lea masaniga. Peitaʻi, e masani ona ou faitauina tusi o loo faamatala ai ni faigauō, ma ua atili ai ona faatupulaʻia le faafitauli.”

O se “Vailaau Faafilemu”

O le mea na tupu i lenei tamaʻitaʻi talavou, ua faaalia ai ma le mautinoa le māfuaaga sili ua matuā faigatā ai ona tuu lenei amioga. Ua ia fai mai atili: “E masani ona ou taaloalo i totogasā ina ia faamatuu atu ai le lagona omia, lagona lē toʻa, po o popolega. O le faafiafiaina i na faalogona mo sina taimi puupuu sa pei o se meainu a lē ua pulea e le ava malosi lea e faatoʻafilemu ai ona neura.”

Ua tusi mai tagata suʻesuʻe o Suzanne ma Irving Sarnoff e faapea: “I nisi tagata o le taaloalo i totogasā e mafai ona avea o se amioga latou te liliu atu i ai mo se mapusaga i so o se taimi lava e teena ai, po o le popole foʻi i se mea. Peitaʻi, o nisi latou te faia e pei o se mea e sola i ai i nisi taimi, pe a latou i lalo o faalogona sili ona matuitui o mafatiaga.” E foliga mai, ua liliu atu nisi i lenei amioga pe a lē fiafia, mafatia, tuua toʻatasi, po o le matuā omia lava; ona avea loa lea o le faamalieina e le tagata lava ia o ona tuʻinanau tau feusuaʻiga e pei o se “vailaau faafilemu” e faagalo ai o latou faafitauli.

O ā Fa a le Tusi Paia?

Sa fesili se talavou: “Po o le taaloalo i totogasā o se agasala e lē faamagaloina?” O le taaloalo i totogasā e lē o taʻua lava i le Tusi Paia.a O lenei masaniga sa taatele i tagata e tautatala i le gagana Eleni i taimi o le Tusi Paia, ma e iai ni upu faa-Eleni sa faaaogā e faamatala ai lea amioga. Ae leai ma se tasi o nei upu o faaaogāina i le Tusi Paia.

Talu ai e lē o taʻusalaina tuusaʻo e le Tusi Paia le taaloalo i totogasā, po o le uiga ea la e lē āfaina? E matuā leai lava! E ui e lē o tuufaatasia ma agasala matuiā e pei o le faitaaga, ae o le taaloalo i totogasā e mautinoa o se amioga lē mamā. (Efeso 4:19) O mataupu silisili o le Afioga a le Atua ua faailoa mai ai faapea, e ‘aogā ia te oe’ pe afai e teena malosi lenei amioga lē mamā.—Isaia 48:17.

Faaosofia le “Tuʻinanau Atu i Faiga Faaleituaiga”

Ua faalaeiau mai le Tusi Paia: “O lenei, ia outou fasiotia o outou itutino e tusa i le . . . tuʻinanau atu i faiga faaleituaiga.” (Kolose 3:5, NW) O le “tuʻinanau atu i faiga faaleituaiga” e lē o faatatau atu i lagona masani faaleituaiga ae i faalogona malolosi faaleituaiga ua lē mafai ona pulea. O ia ‘tuʻinanauga i faiga faaleituaiga’ e mafai ona taʻitaʻiina atu ai se tasi i gaoioiga matagā, e pei ona faamatalaina e Paulo i le Roma 1:26, 27.

Ae pe lē o “fasiotia” ai ea e le taaloalo i totogasā na faalogona? E leai, e pei ona taʻua e se tasi talavou: “Pe a e taaloalo i totogasā, ua taulaʻi atu ai lou mafaufau i faanaunauga sesē, ma ua na ona faateleina ai o lou faananau atu mo na mea.” E masani lava o moomooga i amioga lē mamā e faaaogā e faatupulaʻia ai le fiafiaga faaleituaiga. (Mataio 5:27, 28) O lea la, pe a iai se tasi i tulaga ua fetaui lelei, e faigofie tele ona paʻū atu ai i le faia o feusuaʻiga. Sa tupu lenei mea i se tasi o talavou, sa faapea mai: “I se tasi taimi, sa ou manatu faapea o le taaloalo i totogasā e mafai ona aveesea ai faalogona lē lelei, e aunoa ma loʻu aafia ai i se tamaʻitaʻi. Peitaʻi ua ou faatupu aʻe ai se faanaunauga malosi e faia faapea.” Sa ia faia le faitaaga. E lē o se mea e ofo ai, o se suʻesuʻega i le atunuu atoa ua faaalia ai o le toʻatele o tamaiti talavou sa latou taaloalo i totogasā sa faapea foʻi ona latou faia le faitaaga. Ua sili aʻe i le 50 pasene lo latou faitau aofaʻi na i lo i latou na faatumauina lo latou tulaga mamā!

E Leaga ai le Mafaufau ma Faalogona

O le taaloalo i totogasā e mafai foʻi ona faamautūina ai i le mafaufau ni uiga leaga. (Faatusatusa i le 2 Korinito 11:3.) Pe a taaloalo i totogasā, ua lofia ai le tagata i le faafiafiaina o ona lava faalogona i lona tino—ua matuā manatu faapito ai lava ia te ia. Ua faaesea ai faiga faaleituaiga mai le alofa, ma ua tuua ai i se tulaga maulalo ina ia faamatuu atu ai lagona omia. Peitaʻi sa fuafuaina e le Atua ia faanaunauga faaleituaiga e faamalieina i feusuaʻiga faaleituaiga—o se faailoaga o le alofa i le va o le tane ma lana avā.—Faataoto 5:15-19.

O le tagata e taaloalo i totogasā e ono tele ina vaai i tagata o le isi ituaiga ua na o ni mea mo faiga faaleituaiga—o mea e faaaogā mo le faamalieina faaleituaiga. O uiga sesē ua aʻoaʻoina e le taaloalo i totogasā e faaleagaina ai le “agaga” o se tasi, po o uiga autū faalemafaufau. I nisi o tulaga, o faafitauli e māfua mai i le taaloalo i totogasā e tumau pea ona iai e tusa lava pe ua uma ona faaipoipo! E iai la māfuaaga lelei ua faapea mai ai le Afioga a le Atua: “O lenei, le au pele e, . . . ia tatou faamamā ia te i tatou i mea uma e leaga ai le tino atoa ma le agaga.”—2 Korinito 7:1.

Se Vaaiga Paleni i Faalogona Nofosala

O le tele o talavou, e ui ina taulau i le tele o taimi i le manumalo mai lenei masaniga leaga, ae i nisi taimi ua latou toe lolo atu foʻi i ai. O le mea e lelei ai, o le Atua e alofa mutimutivale. “Auā le Alii e, o oe e lelei, ma ua e faamagalo sala,” o le upu lea a le faisalamo. (Salamo 86:5) Pe a lolo atu se Kerisiano i le taaloalo i totogasā, e masani ona faasalaina ai o ia e lona lava loto. Peitaʻi, ua taʻua e le Tusi Paia faapea “ua sili lava le Atua i o tatou loto, ua silafia foi e ia mea uma.” (1 Ioane 3:20) E lē na o a tatou agasala e silasila i ai le Atua. O le tele o lona atamai ua mafai ai e ia ona lagona ma le alofa a tatou faatoga maumauaʻi mo le faamagaloina. E pei ona tusia e se tasi o tamaʻitaʻi talavou: “Ua ou lagona le nofosala, peitaʻi o le iloaina faapea o Ieova o le Atua e tele lona alofa ma e mafai ona ia malamalama i loʻu loto, ma silafia aʻu gaoioiga ma faanaunauga uma, ua taofia ai aʻu mai le matuā lagonaina o le lotovaivai pe a ou lē taulau i nisi o taimi.” Afai e te tetee atu i le faanaunauga o le taaloalo i totogasā, e te lē ono faia ai foʻi le agasala matuiā o le faitaaga.

Na taʻua e le lomiga o le Watchtower o Setema 1, 1959: “Tatou te [ono] tautevateva ma paʻūū i le tele o taimi i nisi o amioga leaga sa iai muamua, ua fai si mauaa, na i lo le mea o tatou manatu i ai. . . . Aua le lotovaivai. Aua neʻi e faapea ua e faia se agasala e lē mafai ona faamagaloina. O le manatu tonu lava lena o loo manaʻo Satani ia iai ia te oe. O le mea moni faapea ua e lagona le faanoanoa ma le lē fiafia ia te oe lava o se faamaoniga lena e iloa ai, e mafai ona e foʻia le faafitauli. Aua lava neʻi e faavaivai i le liliu atu ma le lotomaulalo ma le naunautaʻi i le Atua, ma saʻilia lana faamagaloga, lana faamamāina ma lana fesoasoani. Faalatalata atu ia te ia e pei ona faalatalata atu o se tamaitiiti i lona tamā pe a oo i faafitauli, e tusa lava po o le ā le tele e te faalatalata atu ai i le vaivaiga lava lena e tasi, ma o le a avatua ma le alofa e Ieova ia te oe le fesoasoani ona o lona agalelei faifua, ma afai e te faamaoni, o le a ia avatua ia te oe se lotofuatiaifo mamā.”

E mafai faapefea ona mauaina lena “lotofuatiaifo mamā”?

[Faamatalaga faaopoopo]

a Sa faasala oti e le Atua Onani ona ‘ua ia faamaumau i le eleele lona sua faafanautama.’ Peitaʻi, o feusuaʻiga e leʻi faamāeʻaina lelei sa aafia ai, ae lē o le taaloalo i totogasā. E lē gata i lea sa faasala oti Onani talu ai sa ia teena ma le manatu faapito le faaipoipo atu i le avā a lona uso ina ia faaauau ai le gafa o le aiga o lona uso ua maliu. (Kenese 38:1-10) Ae faapefea le ‘alu o le sua o le tino’ lea o loo taʻua i le Levitiko 15:16-18? O loo manino le faatatau atu, e lē i le taaloalo i totogasā, ae i le sua e alu ese atu e lē gata i le po, ae faapea foʻi ma feusuaʻiga i le liʻo o le faaipoipoga.

Fesili mo Talanoaga

◻ O le ā le taaloalo i totogasā, ma o ā nisi o manatu sesē e faatatau i ai?

◻ Aiseā e lagona soo ai e talavou faanaunauga malolosi faaleituaiga? Pe te manatu ea e leaga lenei mea?

◻ O ā mea e faaosofia ai le manaʻo ia taaloalo i totogasā?

◻ Pe faaleagaina se talavou i le taaloalo i totogasā?

◻ O le ā le mataʻutia o lea agasala o le taaloalo i totogasā? O le ā le silasila a Ieova i se talavou o loo tetee atu i ai, e ui lava atonu o loo iai faafitauli i le foʻiaina?

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau i le itulau 200]

E lagona e nisi le uunaʻiga ina ia latou taaloalo i totogasā pe a i lalo o omiga po ua lē mautonu, tuua toʻatasi, po o le mafatia

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 202]

‘O le māfuaaga atoa o loʻu faafitauli o le taaloalo i totogasā e māfua mai i mea ou te tuuina i loʻu mafaufau’

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 204]

‘Pe a ou lolo atu i loʻu taaloalo i totogasā, ou te lagona ua pei lava ua ou lē taulau ia Ieova le Atua’

[Ata i le itulau 198]

E ui atonu e faatupuina e le taaloalo i totogasā ni lagona malolosi o le nofosala, ae o le tatalo ma le naunautaʻi mo le faamagaloga a le Atua ma galue malosi ia aveesea lea amioga e mafai ona avatua ai i se tasi se lotofuatiaifo lelei

[Ata i le itulau 203]

O ata, tusi, ma faaaliga i TV e faaosofia ai faanaunauga faaleituaiga, e masani lava ona ‘faagaee ai le mafaufau’ ina ia taaloalo i totogasā

    Lomiga Faa-Samoa (1971-2026)
    Log Out
    Log In
    • Faa-Samoa
    • Lafo Faamatalaga
    • Faapolokalame
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Aiāiga Faapitoa
    • Aiā Faaletulafono
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Lafo Faamatalaga