‘Savavali i le Faatuatua, ae Lē o le Tino Mai o Mea’

“O le faatuatua ua matou savavali ai, a e le o le tino mai o mea.”—2 KORINITO 5:7.

1. O le ā le uiga o le ‘savavali i le faatuatua’?

O TAIMI uma tatou te tatalo ai e ogatusa ma taiala ua faataatitia mai i le Afioga a le Atua, tatou te faaalia ai o loo iai so tatou faatuatua. Pe a amata ona tatou molimau atu i isi e faatatau i le Malo o le Atua, o lena foi ua faaalia atu ai le faatuatua. Ma pe a tatou tuuina atu o tatou ola ia Ieova, ua tatou avatua ai faamaoniga e faapea, o lo tatou faanaunauga ia ‘savavali i le faatuatua,’ o lona uiga ia ola i se olaga e pulea e le faatuatua.—2 Korinito 5:7; Kolose 1:9, 10.

2. Aisea e lē avea ai le faia o se sao i meafai a le faapotopotoga ma mafuaaga talafeagai e faapea atu ai o loo iai i se tasi le faatuatua?

² Afai o le a tatou savavali moni i lena auala, tatou te manaomia le faatuatua e mautu lona faavaeina. (Eperu 11:1, 6) E toatele tagata e tosina i Molimau a Ieova ona o le maualuga o le tulaga tau amio mamā ma le alofa o loo latou vaaia i Molimau. O se amataga lelei lena, ae e lē o lona uiga faapea ua iai i na tagata le faatuatua. O isi atonu e iai se paaga faaipoipo po o se matua o lē e malosi i le faatuatua, ma atonu latou te auai i nisi o meafai faaleagaga ia e auai atu i ai le tagata lea latou te alolofa i ai. O se taaʻiga faapena pe afai e iai i le aiga o se tasi o se faamanuiaga moni lava, ae o lena foi mea e lē mafai ona fai ma sui o le alofa totino i le Atua ma le faatuatua totino atu ia te ia.—Luka 10:27, 28.

3. (a) Ina ia iai so tatou faatuatua e lelei lona faavaeina, o le ā le talitonuga maumauai e tatau ona ia i tatou moni lava e faatatau i le Tusi Paia? (e) Aisea e sili atu ai ona vave talitonu nisi tagata i le faagaeeina o le Tusi Paia nai lo o isi?

³ O i latou e savavali moni i le faatuatua ua latou matuā talitonu maumauai o le Tusi Paia o le Afioga lea a le Atua. O loo iai le anoanoai o faamaoniga e faapea, o le Tusi Paia, ‘ua faagaeeina moni lava e le Atua.’a (2 Timoteo 3:16) O le ā le tele o nei faamaoniga e ao ona muai iloiloina e se tagata a o ia lei talitonu maumauai? Atonu o le a faalagolago lena mea i lona talaaga. Atonu o mea e faamalieina atoatoa ai le tasi tagata e lē faagaeeina ai le isi tagata. I nisi tulaga, e ui lava ina faaali atu i se tagata le anoanoai o faamaoniga lē mafaafitia, ae atonu na te teena pea lava le faaiuga talafeagai. Aisea? Ona o faanaunauga o loo mauaa i lona loto. (Ieremia 17:9) O lea la, e ui lava atonu e foliga fiafia mai se tagata i le fuafuaga a le Atua, ae atonu o loo faananau atu pea lona loto ia amanaia mai o ia e tagata o le lalolagi. Atonu e musu o ia e taofia se ituaiga o olaga o loo ola ai, e feteenai ma tapulaa a le Tusi Paia. Peitai, afai e matelaina moni se tagata mo le upu moni, afai o loo ia faamaoni e tusa ai o ona lagona moni lava, ma afai e loto maulalo, e sau se taimi o le a ia iloa ai o le Tusi Paia o le Afioga lea a le Atua.

4. O le ā e manaomia mai se tagata ina ia ona mauaina ai le faatuatua?

⁴ E masani lava i le na o ni nai masina, o tagata ia sa fesoasoani i ai ina ia suesueina le Tusi Paia, o le a latou talisapaia ua anoanoai faamaoniga sa latou aʻoaʻoina e iloa ai, o le Afioga lea a le Atua. Pe afai e uunaia e lenei mea i latou ina ia faataga o latou loto e aʻoaʻoina e Ieova, o le a faifai mālie ai ona puleaina o latou manatu loloto, o latou faanaunauga, ma uunaiga o a latou gaoioiga, e mea ua latou aʻoaʻoina. (Salamo 143:10) Ua faapea mai le Roma 10:10 “auā o le loto” e faatuatua ai le tagata. O lena faatuatua e faaalia mai ai lagona moni o se tagata, ma o le a faaalia mai i le auala o loo ola ai lona olaga.

Sa Gaoioi Noa i se Faatuatua na Lelei Lona Faavaeina

5, 6. O le ā na faavae aʻe ai le faatuatua o Noa?

⁵ O Noa o se tasi lea o tagata sa lelei le faavaeina o lona faatuatua. (Eperu 11:7) O le ā na faavae ai le faatuatua sa ia te ia? Sa maua e Noa afioga a le Atua, e lē i se tulaga tusitusia, ae na fetalaia atu ia te ia. Ua faapea mai le Kenese 6:13: “Ua fetalai atu le Atua ia Noa, Ua oo mai i oʻu luma le iuga o tagata uma; auā ua tumu le lalolagi i le saua ona o i latou.” Na faatonuina Noa e Ieova e fau le vaa ma na ia saunia faamatalaga e faatatau i lona fausaga. Ona fetalai atili lea o le Atua: “O aʻu foi, ou te faaooina atu le lolo i luga o le laueleele, e faaumatia ai mea ola uma ua i ai le mānava o le ola o i lalo o le lagi; e faauma ai le ola o mea uma i le lalolagi.”—Kenese 6:14-17.

⁶ Pe sa iai ea se timu na muamua atu i le taimi lea? E lē o taʻu maia e le Tusi Paia. O loo taʻua e le Kenese 2:5 e faapea: “E lei faatotōina le ua e Ieova le Atua.” Peitai, o Mose lea na ola i senituri mulimuli ane, o le auala lenei sa ia faamatalaina ai le tulaga o mea, e lē i le talanoaina o aso o Noa, ae o taimi ua leva atu a o lei oo mai i aso o Noa. E pei ona faaalia i le Kenese 7:4, sa taʻua e Ieova le ua po o le timu ina ua ia fetalai atu ia Noa, ma e foliga mai sa malamalama Noa i le uiga o Lana fetalaiga. Peitai ane, sa lei faavaeina le faatuatua o Noa i mea na mafai ona ia vaaia. Na tusi mai le aposetolo o Paulo e faapea na “avatu ia Noa le lapataiga tauatua e faatatau i mea e lei oo mai.” Na taʻu atu e le Atua ia Noa o le a Ia aumaia i le lalolagi “se lolo o vai,” po o “le sami mai le lagi,” e pei ona faaupu ai e le faaopoopoga i le pito i lalo i le New World Translation, i le Kenese 6:17. E oo ane i lena taimi e lei tupu lava se mea faapena. Peitai o foafoaga uma sa tau i ai le vaai a Noa na avea ma faamaoniga e faataitaia ai o le a aumai moni e le Atua se ituaiga o faaumatiaga faapena. I le uunaia e le faatuatua, na fau ai e Noa le vaa.

7. (a) O le ā sa lē manaomia e Noa mo le faia o mea na poloai atu ai le Atua ia te ia? (e) Ua faapefea ona aogā ia i tatou le talanoaina o le faatuatua o Noa, ma e mafai faapefea ona avea lo tatou faatuatua o se faamanuiaga i isi?

⁷ E lei taʻuina atu e le Atua ia Noa le aso o le a amata ai le Lolo. Peitai sa lei faia e Noa lena mea ma faamolemolega e nofonofo ai ma faatalitali pe moni, pe faamuamua isi mea i lona olaga nai lo le fauina o le vaa ma le talaʻiga. Na lava lelei le taimi na taʻu atu ai e le Atua ia Noa ina ia ō i totonu o le vaa. I le taimi lava lena, “na faia foi e Noa e faapei ona poloai atu ai le Atua ia te ia i mea uma, sa faapea lava ona fai e ia.” (Kenese 6:22) Sa savali Noa i le faatuatua, ae lē o le tino mai o mea. Maeu lo tatou faafetaia ona sa ia faia faapena! Ona o lona faatuatua, ua tatou ola ai e oo mai i le aso nei. I lo tatou foi tulaga, o le faatuatua lea tatou te faaalia e mafai ona iai ni aafiaga loloto i mea o i le lumanai e lē gata ia i tatou ae atoa foi ma a tatou fanau ma isi tagata o loo iai faatasi ma i tatou.

Le Faatuatua o Aperaamo

8, 9. (a) O le ā na faavae aʻe ai le faatuatua o Aperaamo? (e) I le ā le auala na ‘faaali’ atu ai Ieova ia Aperaamo?

⁸ Seʻi manatunatu i le isi faaaoaoga—o Aperaamo lea. (Eperu 11:8-10) O le ā na faavae aʻe ai le faatuatua o Aperaamo? O le siomaga na ola aʻe ai o ia i Uro i Kaletaia sa matuā ifo i tupua ma matapeapea i meafaitino. Peitai sa iai isi taaʻiga na aafia ai le vaaiga a Aperaamo. E lē taumatea sa mafai ona la auaufaatasi ma Semu le atalii o Noa, o lē sa la ola faatasi mo le 150 tausaga. Sa matuā talitonu Aperaamo faapea o Ieova o “le Atua silisili ese, e ona le lagi ma le lalolagi.”—Kenese 14:22.

⁹ E iai ma se isi mea na faaoo atu ai ni aafiaga loloto ia Aperaamo. “Na faaali le Atua [Ieova] . . . [ia] Aperaamo, ina o i Mesopotamia o ia, a o lei oo i lona nofo i Karana, ua na fetalai mai foi ia te ia, Ina tuua ia o lou nuu ma lou aiga, a e alu atu i le nuu ou te faasino atu ai ia te oe.” (Galuega 7:2, 3) I le ā le auala na “faaali” atu ai Ieova ia Aperaamo? Sa lei vaai moni Aperaamo i le Atua. (Esoto 33:20) Peitai, e foliga mai sa faaali atu Ieova ia Aperaamo e ala i se miti, ma se faaaliga maoaʻe o le mamalu, po o le faaauala atu foi i se avefeau, po o se sui agelu. (Faatusatusa i le Kenese 18:1-3; 28:10-15; Levitiko 9:4, 6, 23, 24.) Po o le ā lava le auala na faaali atu ai Ieova ia Aperaamo, ae na talitonu ma le mautinoa lena tamaloa faatuatua e faapea, sa saunia atu e le Atua se faaeaga tautele mo ia. Sa gaoioi Aperaamo i le faatuatua.

10. Na faapefea ona faamalosia e Ieova le faatuatua o Aperaamo?

¹⁰ Sa lei faalagolago le faatuatua o Aperaamo i lona mauaina o faamatalaga auiliili e uiga i le nuu lea ua faasino atu e le Atua ia te ia. Sa lei faalagolago i lona iloaina po o afea e tuuina atu ai ia te ia lena nuu. Sa ia te ia le faatuatua auā na ia iloa o Ieova o le Atua e Ona le Malosi Uma Lava. (Esoto 6:3) Na taʻu atu e Ieova ia Aperaamo o le a iai lana fanau, peitai sa iai taimi na tau mānatu ai Aperaamo po o le a faapefea ona mafaia lena mea. Ua faasolo ina matua o ia. (Kenese 15:3, 4) Sa faamalosia e Ieova le faatuatua o Aperaamo e ala i le fai atu i ai e tepa aʻe i luga i fetu ma faitau pe mafai ona ia faitauina. Ona fetalai atu lea o le Atua: “E faapena lava lau fanau.” Sa matuā ootia Aperaamo. Na manino atu ai e mafai e Lē na Foafoaina na tino ofoofogia faalelagi ona faataunuu mea na ia folafolaina. Sa “faatuatua Aperaamo ia Ieova.” (Kenese 15:5, 6) E lei faapea na pau le mafuaaga na faatuatua ai Aperaamo ona sa fiafia i mea na faalogo atu i ai; sa matuā lelei le faavae o lona faatuatua.

11. (a) Ina ua toeitiiti 100 tausaga lona matua, sa faapefea ona tali atu Aperaamo i le folafolaga a le Atua faapea o le a fanauina mai e Sara ua loo-matua se tama? (e) O le ā le ituaiga o faatuatua na fesagaia ai e Aperaamo le tofotofoga lea na aofia ai le aveina atu o lona atalii i le Mauga o Moria ina ia ofoina atu ai o ia e fai ai le taulaga?

¹¹ Ina ua toeitiiti 100 tausaga le matua o Aperaamo ae o lana avā o Sara, toeitiiti atoa lona 90 tausaga, sa toe taʻu atu ai foi e Ieova lana folafolaga e faapea o le a iai se atalii o Aperaamo ma o Sara o le a fanauina mai lena atalii. Sa manatunatu totoʻa Aperaamo i lo la tulaga. “E lei masalo vale ia ma le le faatuatua i le mea na folafolaina e le Atua, a ua malosi tele o ia i le faatuatua ua vivii atu i le Atua, ua na mautinoa foi, e mafai ia te ia ona faia o le mea na folafolaina e ia.” (Roma 4:19-21) Sa iloa e Aperaamo e lē mafai ona lē faataunuuina le folafolaga a le Atua. Mulimuli ane, ona o lona faatuatua, sa usiusitai ai Aperaamo ina ua fetalai atu le Atua ia te ia e ave lona atalii o Isaako i le nuu o Moria e fai ai le taulaga. (Kenese 22:1-12) Na matuā talitonu atoatoa Aperaamo o le Atua lea sa ia faapogaia faavavega le fanauina mai o lona atalii, e mafai foi ona ia toe faafoi maia o ia i le ola ina ia mafai ai ona faataunuu isi folafolaga ia sa Ia faia e fesootai i lenei atalii.—Eperu 11:17-19.

12. O le ā le umi na savali ai pea Aperaamo i le faatuatua, ma o le ā le taui ua faatalitalia o ia ma lona aiga o ē na latou faaalia le faatuatua malosi?

¹² Sa faaalia e Aperaamo le puleaina o lona olaga e le faatuatua e lē i na o nisi o taimi ae o lona olaga atoa. I le gasologa o lona olaga, sa lei mauaina e Aperaamo mai le Atua se vaega o le Nuu Folafolaina e fai mona tofi. (Galuega 7:5) Peitai, sa lei faavaivai ai Aperaamo pe toe foi atu i Uro i Kaletaia. Mo le 100 tausaga, seia oo lava i lona maliu, sa ia mau ai i faleie i le nuu na faasino atu e le Atua ia te ia. (Kenese 25:7) E faatatau ia te ia ma lana avā o Sara, ma le la tama o Isaako, ma Iakopo le atalii o le la tama, ua faapea mai le Eperu 11:16: “E le mā ai le Atua ia te i latou, ina ia taʻua o ia o lo latou Atua; auā ua saunia e ia o le aai mo i latou.” Ioe, ua saunia e Ieova se nofoaga mo i latou i le vaega faalelalolagi o lona Malo Faa-Mesia.

13. O ai i auauna a Ieova i aso nei o loo faamaonia maia le ia i latou o le faatuatua e pei o le faatuatua o Aperaamo?

¹³ O loo iai i latou i auauna a Ieova i aso nei e pei o Aperaamo. Ua tele tausaga o latou savavali pea i le faatuatua. O le malosi mai le Atua, ua mafai ai ona latou manumalo mai toʻatugā e pei o ni mauga. (Mataio 17:20) E lē o faavaivai i le faatuatua ona latou te lē iloa po o afea e aumai ai e le Atua ia i latou lo latou tofi ua ia folafola mai. Ua latou iloa e lē mafai ona lē taulau afioga a Ieova, ma latou te manatu o se faaeaga tautele le faitaulia faatasi ma ana Molimau. Po o ou faalogona ea na?

Le Faatuatua na Uunaia ai Mose

14. Sa faapefea ona faataatia le faavae mo le faatuatua o Mose?

¹⁴ O se tasi o faaaoaoga o le faatuatua, o Mose. O le ā sa faavae aʻe ai lona faatuatua? Na amata mai lava a o tamameamea o ia. E ui na maua e le afafine o Farao Mose i totonu o se ato kome i le Vai o le Naila ma aveina ai o ia e fai ma ana tama, ae o le tinā Eperu lava o Mose, o Iokapeta, na tausia le tama ma vaavaai faalelei o ia i ona tausaga amata. E mautinoa na lelei ona aʻoaʻoina o ia e Iokapeta, i le totōina o le alofa mo Ieova ma le talisapaia o Ana folafolaga ia Aperaamo. Mulimuli ane, ina ua avea o ia o se tasi o le auaiga o Farao, na “aʻoaʻoina [ai] Mose i le poto uma lava o Aikupito.” (Galuega 7:20-22; Esoto 2:1-10; 6:20; Eperu 11:23) Peitai, e ui i le tulaga aloaia sa iai Mose, ae sa pipii atu pea lona loto i tagata sa faapologaina o le Atua.

15. O le ā le uiga ia Mose o le mataulia faatasi o ia ma tagata o Ieova?

¹⁵ Ina ua 40 ona tausaga, na fasiotia ai e Mose se tagata Aikupito ina ia faasaoina ai se tagata Isaraelu o lē na faileagaina. O lenei mea na tupu sa faaalia ai le auala na manatu ai Mose i tagata o le Atua. O le mea moni, “o le faatuatua na le mafai ai [e] Mose, ina ua matua o ia, ona ia taʻua o ia o le tama a le afafine o Farao.” Nai lo le pipii atu i “le fiafia i le agasala e vave mavae” i le avea o se tasi o le aiga tupu o Aikupito, na uunaia o ia e le faatuatua ina ia mataulia faatasi o ia ma tagata sa faileagaina o le Atua.—Eperu 11:24, 25; Galuega 7:23-25.

16. (a) O le ā le tofiga na tuuina atu e Ieova ia Mose, ma na faapefea ona fesoasoani le Atua ia te ia? (e) I le faatinoina o lona tofiga, na faapefea ona faaalia e Mose le faatuatua?

¹⁶ Sa naunau Mose e gaoioi ina ia aumaia ai se mapusaga mo ona tagata, peitai e lei oo i le taimi a le Atua mo lo latou faasaolotoina. Sa tatau ona sola ese Mose mai Aikupito. Faatoʻā faatonu e Ieova Mose, ina ua 40 tausaga mulimuli ane, e ala mai i se agelu, ina ia toe foi atu i Aikupito e taʻitaʻi ese le fanauga a Isaraelu mai lena laueleele. (Esoto 3:2-10) Sa faapefea le tali atu i ai a Mose? Sa ia lei faaalia se masalosalo i le tomai o Ieova e mafai ona laveaiina ai Isaraelu, ae na ia lagona e na te lē mafaia le tofiga na avatu e le Atua ia te ia. Ma le alofa lava, na saunia ai e Ieova faalaeiauga sa manaomia e Mose. (Esoto 3:11–4:17) Na faatupu atili ai le malosi o le faatuatua o Mose. Na ia toe foi atu i Aikupito ma faafesagai ma Farao ma lapatai atu pea e faatatau i mala o le a oo mai i Aikupito ona o le musu o lena tupu e tuuina atu Isaraelu e ō e tapuai ia Ieova. Sa lei iai ia Mose se mana totino e faapogaia ai na mala. Sa ia savali i le faatuatua, ae lē o le tino mai o mea. Sa tuu atu lona faatuatua ia Ieova ma ana afioga. Na faamataʻuina e Farao Mose. Peitai na tumau pea Mose. “O le faatuatua na tuuina ai e ia o Aikupito, ua le fefe i le ita o le tupu; auā na faamalosi o ia pei o sē iloa atu i le le o vaaia.” (Eperu 11:27) Sa lē lelei atoatoa Mose. Sa ia faia mea sese. (Numera 20:7-12) Ae ina ua uma ona tofia o ia e le Atua, na pulea loa lona olaga atoa e le faatuatua.

17. O le savavali i le faatuatua na iu ai i le ā mo Noa, Aperaamo, ma Mose, e ui lava ua latou lē o ola e vāai i le lalolagi fou a le Atua?

¹⁷ Tau ina ia faamaonia le avea o lou faatuatua e pei o le faatuatua o Noa, Aperaamo, ma Mose. E moni sa latou lei vāai i le lalolagi fou a le Atua i o latou aso. (Eperu 11:39) E lē o le taimi atofaina lena a le Atua; sa iai isi vala o lana fuafuaga sa manaomia ona faataunuuina. Peitai, sa lei faaluafesasi ai lo latou faatuatua i le afioga a le Atua, ma ua iai o latou suafa i le tusi o le ola a le Atua.

18. Mo i latou ua valaaulia mo le ola faalelagi, aisea ua talafeagai ai ona savavali i le faatuatua?

¹⁸ Na tusi mai le aposetolo o Paulo: “Na muai silafia e le Atua se tasi mea e sili ona lelei mo i tatou.” O lona uiga, na muai silafia e le Atua se mea e sili atu ona lelei mo i latou o ē, i le pei o Paulo, ua valaaulia mo le ola faalelagi faatasi ma Keriso. (Eperu 11:40, NW ) O i latou nei sa mafaufau patino i ai Paulo ina ua ia tusia upu o loo faamauina i le 2 Korinito 5:7: “O le faatuatua ua matou savavali ai, a e le o le tino mai o mea.” Ina ua tusia na upu, ae o le taimi lena e lei iai se tasi o i latou ua mauaina lo latou taui faalelagi. Sa lei mafai ona latou iloa atu i o latou mata faaletino, ae na mautu lo latou faatuatua i ai. Ua toe faatuina aʻe Keriso mai le oti, o le faapolopolo o i latou o ē o le a faamanuiaina i le ola faalelagi. Ma e silia i le 500 molimau na vāai ia te ia a o ia lei afio aʻe i le lagi. (1 Korinito 15:3-8) Sa lava mafuaaga na ia i latou e pulea ai o latou olaga e lena faatuatua. Ua ia i tatou foi mafuaaga mautu e savavali ai i le faatuatua.

19. E pei ona faaalia i le Eperu 1:1, 2, e ala mai ia te ai ua fetalai mai ai le Atua ia i tatou?

¹⁹ I aso nei, e lē o fetalai mai Ieova i ona tagata e ala mai i se agelu, e pei ona sa ia faia ia Mose i le laau talatala. Ua fetalai mai le Atua e ala mai i lona Alo. (Eperu 1:1, 2) O mea ua fetalai ai le Atua e ala mai ia te ia, ua Ia faamauina i le Tusi Paia, lea ua faaliliuina i gagana a tagata o le lalolagi aoao.

20. Ua faapefea ona sili atu ona lelei lo tatou tulaga nai lo le tulaga o Noa, Aperaamo, ma Mose?

²⁰ E sili atu mea ua tatou iloa e uiga i le Afioga a le Atua nai lo mea sa iloa e Noa, Aperaamo, ma Mose. Ua ia i tatou le Afioga atoa a le Atua—o le tele o nei mea ua uma ona faataunuuina. I le manatu atu i mea uma ua fai mai ai le Tusi Paia e faatatau i tane ma fafine o ē na faamaonia le avea ma molimau faamaoni a Ieova i lalo o so o se faaosoosoga, ua faalaeiau mai ai le Eperu 12:1: “Ina tatou tuu ese ia o mea mamafa uma, atoa ma le agasala e faalavelavegofie ai i tatou, ia tatou taufetuli ma le onosai i le ala tanu o i o tatou luma.” E lē tatau ona tatou manatu māmā i lo tatou faatuatua. “O le agasala e faalavelavegofie ai i tatou” o le leai lea o se faatuatua. E manaomia se taua malosi pe afai tatou te mananao e faaauau pea ona ‘savavali i le faatuatua.’

[Faaopoopoga i lalo]

O le ā Sou Manatu?

◻ O le ā e aofia ai i le ‘savavali i le faatuatua’?

◻ E mafai faapefea ona aogā ia i tatou le auala na faaalia ai e Noa le faatuatua?

◻ Ua faapefea ona fesoasoani ia i tatou le auala na faaalia ai e Aperaamo le faatuatua?

◻ Aisea ua faasino atu ai le Tusi Paia ia Mose e avea o se faaaoaoga o le faatuatua?

[Ata i le itulau 10]

Sa savali Aperaamo i le faatuatua

[Ata i le itulau 10]

Na faaalia e Mose ma Arona le faatuatua a o la tulai i luma o Farao