Lomiga Faale-Tusi Paia I LE INITANETI
Lomiga Faale-Tusi Paia
I LE INITANETI
Faa-Samoa
ā
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • ʻ
  • TUSI PAIA
  • LOMIGA
  • SAUNIGA
  • w95 2/15 itu. 23-26
  • Dominican Republic—O loo Avanoa Pea mo le Suesueina

Leai se vitiō o maua i lenei vaega.

Faamalie atu na iai se faalētonu i le kopiina o le vitiō.

  • Dominican Republic—O loo Avanoa Pea mo le Suesueina
  • Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1995
  • Tamaʻi Ulutala
  • Mauaina o se Isi Ituaiga o Tagata
  • Faamanuiaga Ona o le Aapa Atu
  • Talileleia e Talavou
  • “Tagata Suesue” Mai Isi Atunuu
Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1995
w95 2/15 itu. 23-26

Dominican Republic—O loo Avanoa Pea mo le Suesueina

A O AVEA o se tama talavou, na amata ai e Christopher Columbus se olaga e folau i le sami, lea na iu ai i lona mauaina o motu ua lauiloa i aso nei o le West Indies. I a Tesema 1492, na tuta ai lona vaa tele o le Santa María i le talafatai i mātū o le motu o Española, lea ua lauiloa i aso nei o Hispaniola, e tofusia i ai Haiti ma le Dominican Republic. O i inā na faavae ai e Columbus le uluai nofoaga faa-Europa, o se ʻolo na fausia faatopetope ma faaigoa o le La Navidad. Na avea lenei motu ma ogatotonu o āna suesuega atili.

Na iloa e Columbus e faapea, sa aināina le motu e tagata e taʻutaʻua i le aulelei, maufaatuatuaina, ma le agaga talimālō, o Initia e taʻua o Taino. O se fua faatatau o i latou sa iai i lena taimi, sa tusa ma le 100,000. Ae peitai, ona o faiga sauā a tagata na taunuu atu i ai, o ē sa avea o lo latou faanaunauga sili le sailia o le auro, o lea na vave faaitiitia ai le faitau aofai o tagata o le motu. E oo ane i le 1570, na lipotia mai ai, pe tusa na o le 500 Initia Taino na totoe ai.

I aso nei, ua nofoia ai Dominican Republic e ituaiga o tagata eseese ma lanu, o ē o ō latou tuaā na faimalaga atu i inā. E ui i lea, e foliga mai sa iai foi i a i latou le tele o uiga lelei o tagata Taino, e pei o le faaleuo ma le toafilemu. O lenei uiga faatasi ma le talitonu faamaoni i le Atua ma le faaaloalo i le Tusi Paia, na matuā taulau manuia ai le galuega talaʻi ma le aʻoaʻo atu a Molimau a Ieova i lena atunuu.

Mauaina o se Isi Ituaiga o Tagata

O Lennart ma Virginia Johnson, o uluai misionare o le Olo Matamata na taunuu i Dominican Republic i le vaitaimi o le pulega tautalatasi a Trujillo. O se mea na faafiafiaina ai i laʻua ina ua la iloa, e toatele na vave ona talia fiafia la laua feau faale-Tusi Paia. Ae peitai, sa leʻi fiafia i ai pule faalemalo ma ā latou faufautua faalelotu. Sa leʻi pine ae mapuna aʻe le tele o sauaga, ma na tofotofoina ai i se tulaga ogoogo le faatuatua o na uluai Molimau i le Dominican Republic. E oo mai lava i aso nei, o loo talanoa ai pea tagata i lo latou faamaoni ma le faatuatua—e oo lava i le oti.

E lauiloa tele Molimau a Ieova i le atunuu, ma ua oo atu nei lo latou faitau aofai i le 16,000. I se taimi e leʻi mamao atu, na faasalalau ai e ni fale televise se lima i le atunuu atoa le vitiō Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name.a

O lenei mea, na matuā lauiloa ai i le lautele le galuega a Molimau, e lē gata i aai tetele, ae faapea foi ma taulaga laiti ma nofoaga maotua. Ina ia tuliloaina nei tagata, na latou faamaopoopoina ai se tauiviga faapitoa e molioo atu ai le tala lelei o le Malo i nei vaipanoa mamao.

Faamanuiaga Ona o le Aapa Atu

E toatele talavou malolosi, ma le maelega na tauofo e faaalu se vaitaimi e tusa ma le lua masina e talaʻi ai i nei oganuu mamao ese. Na tauia lelei ā latou taumafaiga. I se tasi vaipanoa, na maua ai e ni Molimau se toalua ni tagata na matuā sili lo latou fiafia. Ona o le taimi lea e faamanatuina ai le Faamanatuga faaletausaga o le maliu o Iesu, na latou faia ai ni fuafuaga ma valaaulia tagata e ō ane. Na faatumuina le maota i tagata, ma na latou faia le sauniga. Ina ua uma le sauniga, sa latou iloa ai ma le ofo tele, sa iai foi se isi vaega tele o tagata sa i fafo o le maota o loo faatali e fia ō atu i totonu. O lea, na latou toe valaaulia ai foi i latou i totonu ma toe faia le polokalama. Ma ua iai nei se faapotopotoga i lena vaipanoa.

O uiga agalelei ma le faaleuo o tagata e masani ona uunaia ai i latou e tufa atu upu moni o le Tusi Paia ua latou aʻoaʻoina i tagata o ō latou aiga ma isi. Na faagaeetia se tasi tagata aʻoga o le Tusi Paia i le olioli ina ua iu ina tauagavaaina o ia e faia se sao i le faiva mai lea fale i lea fale. Na ia faia ni suesuega faale-Tusi Paia se lima ma ōna tuaoi, ae na fiafia o ia ina ua matuā tele sona sao i le faiva.

Ona o le tele o le oganuu sa leʻi asiasia pea e le autalaʻi o le Malo, ua faia ai se taumafaiga ina ia talaʻi atu i tagata i luga o pasi ma i latou e ō mai i le aai mo ni ā latou pisinisi po o le faia foi o ni faatauga. O lenei taumafaiga na maua ai ni iuga na faafiafiaina ai, e pei ona faaalia mai i le mea na tupu, e tusa ma se tusi na auina atu i le ofisa o le lālā. Sa aumai i ni alii se toalua na manatu i ai o ni tane matutua i se nuu i tua, o ē na talosagaina se suesuega faale-Tusi Paia. Ina ua asiasi atu Molimau i a te i laʻua, sa iloa ai, o nei “alii” e na o le 10 ma le 11 tausaga le matutua. Ae na faapefea ona la iloa e uiga i le fuafuaga mo le faia o suesuega faale-Tusi Paia? Ioe, o se tamaloa mai lena nuu na alu atu i le laumua mo sana feau faapisinisi. Sa ia feiloai ai i se Molimau i le auala, o lē na tuuina atu i a te ia se sāvali ma ofo atu se suesuega faale-Tusi Paia e faia fua e leai se totogi. Ina ua foi atu i lona nuu, sa tuuina atu e le tamaloa le sāvali i se teineitiiti e 12 tausaga e la te nuu faatasi ma faamatala atu i ai e uiga i le fuafuaga mo se suesuega faale-Tusi Paia. O le mea na iu i ai, na faamatala atu e le teine le tala i tama ia e toalua, ma sa la tusia vave loa le tusi. Na amata se suesuega faale-Tusi Paia ma tama ia e toalua, le teine, le tamaloa, ma lana fanau e toalua.

Talileleia e Talavou

O le mea moni, o tagata talavou, i latou na tutupu aʻe i le upu moni ma isi, e foliga mai e manatu mamafa tele i la latou tapuaiga i le Atua. Mo se faaaoaoga, o Tamar ma lona uso laitiiti o Keila, na papatisoina uma i laua ina ua taʻi 10 o la tausaga ma ulu atu i le faiva paeonia faataimi atoa ina ua taʻi 11 o la tausaga. O Wendy Carolina, na faatinoina lona tuuina atu i le papatisoga i le vai ina ua 12 ōna tausaga, ma i le lua tausaga mulimuli ane, i le 1985, na amata ai ona auauna o ia e avea o se paeonia sauatoa. I le taimi nei, ua avea ai o ia o se faiaoga sogasogā o upu moni o le Tusi Paia, o loo olioli pea i le faiva faataimi atoa. O le talavou o Jovanny, na papatisoina ina ua 10 tausaga ma paeonia sauatoa ina ua 11, o loo ia faia ni suesuega faale-Tusi Paia i ni aiga se fa. Ina ua iloa e Rey e sefulu tausaga e faapea, e iai se tamai tusi na lomia e Molimau a Ieova o loo faatau atu i le fale e faatau ai tusi tuai, na augani atu Rey i lona tinā e faatau mai ma ia. Sa ia faitauina le tusi atoa. O lana sailiga mo nisi lomiga faale-Tusi Paia, na iu ai ina oo atu i le ofisa o le lālā. I le taimi nei, o loo olioli o ia i le auaunaga faataimi atoa, ma o lona tinā, o loo auauna foi o ia i le Atua.

O le ā ua fesoasoani i a i latou nei ma isi tagata talavou e talisapaia le tāua o mea faaleagaga? I le tele lava o tulaga, o le taitaiga saʻo a mātua na faia se vaega tāua i lenei mea. Sa faapena foi le mea na oo i a Josué, o lē o ōna mātua Kerisiano, o ni faiaoga i aʻoga a le mālō. Ina ua fautuaina e le ovasia faimalaga mātua ina ia taumafai e fesoasoani atu i se toatasi pe a itiiti mai o ā latou fanau ina ia ulu atu i le faiva faataimi atoa, na la uaʻi atu ai loa i a Josué. Ona o ia o se tagata aʻoga sogasogā, na tuuina atu ai e le mālō i a Josué se avanoa faasikolasipi e aʻoga ai faainisinia. Ina ua mavae se tausaga ma le ʻafa i le iunivesite, na ia talia ai se valaaulia ina ia auai i le polokalama o fausaga fale i le nofoaga autū o Molimau a Ieova i Dominican Republic. Na faaalia e ōna mātua le matuā loto malilie e ala i le tuuina atu o la laua tama i le auaunaga i a Ieova.

“Tagata Suesue” Mai Isi Atunuu

O le fetalaiga a Iesu e faapea “e tele le saito e seleseleina, a o le aufaigaluega e toaitiiti” e mafai ona faatatauina moni i lena laufanua. (Mataio 9:37) O le tele o le manaomia faapea ma le talileleia ua uunaia ai Molimau mai isi atunuu e ō atu i inā e faia ai se sao i le suesueina o le oganuu mo ni oloa tāua moni i aso nei—i latou o saili ma le faamaoni i le upu moni.

Mai le motu tuaoi o Puerto Rico, na ō mai ai aiga Molimau o ē na latou maua le lotomalie moni i le auaunaga i vaipanoa eseese o Dominican Republic. Na faapea mai se tane, o le ulu o se tasi aiga: “O le mafai ona faailoa atu o lou faatuatuaga ma le faamoemoe i tagata e tali fiafia mai, ua avea o se mea e matuā olaola ai le upu moni!” Ina ua iloa e uiga i le tele o le manaomia i inā, na aufaatasi atu ai Cecilia mai Suetena ma Nia mai le Iunaite Setete faatasi ma isi faifeau talavou i le auaunaga faataimi atoa. O loo galulue i latou i nuuāuta maualuluga ma le taumālū. E faapena foi i mauga maualuluga e ufitia atoa i laau o paina, o loo aufaatasi atu ai ni aiga se lua mai Kanata ma se aiga i Dominican Republic o ē na toe foi mai mai le Iunaite Setete. Ua avea i latou o se vaega o se faapotopotoga toaitiiti, ma ua mafai ona latou oo atu i tagata o ē e leʻi asia lava e ni Molimau a Ieova mo le sefulu tausaga.

O Alfredo ma Lourdes ma la laua fanau e toalima, na toe foi mai mai le Aai o Niu Ioka, ma ua auaufaatasi atu i se faapotopotoga laitiiti i se tasi o taulaga matagofie tu matafaga mo tagata tafafao maimoa. Ua olioli i latou ona o le mafai ona faia o se sao i le sailia o tagata loto faamaoni ma fesoasoani i le faatupuina o le faapotopotoga. O Roland, o se tagata tomai i le polokalamaina o komepiuta mai Oseteria, ma lana avā o Yuta, ua faamautu nei i le vaega mafanafana, ma paʻaā, i saute o le atunuu. Ua la olioli ina ua vaaia le faavaeina o se faapotopotoga fou talu ona la taunuu atu i inā. I se taulaga tuaoi, na lipotia mai ai e se vaega o ni tuafāfine paeonia se toatolu ma se ulugalii mai Kalefonia e faapea, ua matuā tele nauā talosaga mo ni suesuega faale-Tusi Paia ua lē mafai ona latou taulimaina uma. O lea na latou faamalosiau ai i tagata fiafia ina ia auai i sauniga i le Maota o le Malo, ma tusia ō latou igoa i le lisi e faatalitali ai mo ni suesuega faale-Tusi Paia. O le tuagane laitiiti o Yuta o Stefan, o loo auauna faamaoni i se faapotopotoga laitiiti i se taulaga matagofie o Samaná, i le talafatai i mātū i sasaʻe, o Dominican Republic. I le na o le lua tausaga, ae ua faaluaina le fuainumera o tagata talaʻi o le Malo i inā.

O le alofa ma le maelega na faaalia e i latou nei faapea foi ma isi o ē na ō mai e fesoasoani, o le mea moni e tatau ona faamālō i ai. Ua latou talia le luʻi e lē gata o le toe tau atiaʻe i se atunuu fou e ese āna tu ma aganuu, ae i le tele lava o tulaga, o le aʻoaʻoina lea o se isi gagana fou ina ia mafai ai ona tausia manaoga faaleagaga o tagata e pei ni mamoe. O ā latou taumafaiga, ua iu ai i le talileleia mai e tagata o le nuu.

O nisi aiga i Dominican Republic, ua tuua le olaga lelei i aai tetele ae siitia atu i nofoaga i nuu i tua. Ua matuā faatamaoaigaina i latou uma i le taui, o le olioli lea i le mauaina o oa moni, i latou o saili faamaoni i le upu moni.

O le ʻau suʻeoloa i lona 15 o senituri, na latou avatua, e lē o ni faamanuiaga, ae o le pologa ma le lē mafaamatalaina o puapuaga i tagatanuu moni o Taino. E oo lava i a Columbus, na te leʻi maua ai ni aogā mo ia mai le oa o le Nuu Fou. Na puʻeina o ia mulimuli ane ma aveesea mai le motu na ia mauaina, ma toe faafoi atu faapagota i Sepania.

I aso nei, o loo faia ai se isi ituaiga o suesuega, ma ua maua nei se oa e sili atu ona tāua. O loo pisi ai pea tagata o Ieova i le sailia o tagata loto faamaoni o ē o talileleia le tala lelei o le Malo. O le iuga, o se motu o tagata ua faateleina i se tulaga sa leʻi faapea ona iai muamua, ua olioli i le saolotoga e na o le Afioga a le Atua e mafai ona aumaia. (Ioane 8:32) Ua latou vaavaai atu i luma i le taimi o le a avea ai lenei atunuu maugā, ōna āfu matagofie, o matafaga mananaia, ma āna faafiafia loto, e lē na o se motu o le parataiso, ae o se vaega o le lalolagi fou lea o le a ufitia ai le lalolagi atoa.—2 Peteru 3:13.

[Faaopoopoga i lalo]

a Na saunia e le Watch Tower Bible and Tract Society.

[Faafanua i le itulau 24]

(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)

Dominican Republic

[Ata i le itulau 25]

Ua iloa e le au talavou le tāua o mea faaleagaga e ala i le tuliloaina o le auaunaga faataimi atoa

    Lomiga Faa-Samoa (1971-2026)
    Log Out
    Log In
    • Faa-Samoa
    • Lafo Faamatalaga
    • Faapolokalame
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Aiāiga Faapitoa
    • Aiā Faaletulafono
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Lafo Faamatalaga