SUʻESUʻEGA 41
Ia Malamalama ai Isi
PE A e tautala, ia faia e sili atu i le tau ina avatu o faamatalaga. Ia taumafai malosi e faafaigofie au faamatalaga ina ia malamalama ai i latou o loo faalogologo. O le a fesoasoani lenei iā te oe e fesootaʻi ai ma le uigā, pe e te tautala atu i le faapotopotoga po o ē e lē ni Molimau.
E tele vala e aofia ai i se tautalaga e faigofie ona malamalama i ai. O nisi o na vala sa talanoaina i le Suʻesuʻega e 26, “Faatulaga Saʻo le Atiina Aʻe o le Mataupu.” O isi o loo iloiloina i le Suʻesuʻega e 30, “Faaalia o le Naunau i le Isi Tagata.” I lenei suʻesuʻega, o le a tatou talanoaina ai ni nai manatu faaopoopo.
Upu Faigofie, Faiga Faafaigofie. O upu faigofie ma fuaiupu pupuu o ni meafaigaluega malolosi ia i fesootaʻiga. O le lauga a Iesu i luga o le mauga o se faaaʻoaʻoga e sili ona lelei lea o se lauga e faigofie ona malamalama i ai tagata, e tusa lava po o ai i latou ma po o fea o loo latou soifua ai. Atonu e fou iā i latou ia manatu. Ae peitaʻi, ua mafai ona latou malamalama i fetalaiga a Iesu, ona o loo feagai ma mataupu tatou te manatu mamafa uma i ai: le auala e maua ai le fiafia, le auala e faaleleia ai faiā ma isi, le auala e feagai ai ma popolega, ma le auala e maua ai se olaga uigā. Ma sa ia faamatalaina ona manatu i le gagana a tagata lautele. (Mata., mata. 5-7) O le mea moni, ua saunia e le Tusi Paia le tele o faaaʻoaʻoga i le eseese o le uumi ma le faatulagaina o fuaiupu. E ao ona fai ma ou sini autū le faamatalaina o manatu i se auala e manino ma malamalama.
E tusa foʻi pe e te talanoaina mataupu faigatā, e mafai i se faiga faafaigofie ona fesoasoani ina ia malamalama ai. E mafai faapefea ona faafaigofieina? Aua e te lofitūina lau aofia i ni auʻiliʻiliga e lē manaʻomia. Faamaopoopo au faamatalaga ina ia faaatoatoa ai au manatu tāua. Filifili ma le faaeteete au mau autū. Na i lo le faatopetope ona see ese mai le tasi mau i le isi mau, ia faitau ma talanoa i na mau. Aua neʻi leiloloa manatu aogā ona o le tele o upu.
Pe a e taulimaina se suʻesuʻega faale-Tusi Paia i le aiga, ia faatatau na lava mataupu silisili. Aua e te taumafai e faamatala auʻiliʻiliga uma. Ia fesoasoani i le tagata aʻoga ina ia malamalama manino i manatu autū. Mulimuli ane, i suʻesuʻega totino ma i sauniga a le faapotopotoga, o le a ia aʻoaʻoina ai na auʻiliʻiliga.
Ina ia taulima mataupu i se auala faigofie, e manaʻomia ni sauniuniga lelei. E tatau ona e malamalama manino i lau lava mataupu, pe afai o le a e faamalamalamaina i isi. Pe a e malamalama lelei i se mea, o le a mafai ai ona e avatu māfuaaga mo le faia faapea. O le a mafai ai foʻi ona e faamatalaina i au lava upu.
Faamatala Upu e Lē Masani Ai. I nisi taimi, ina ia faamalamalamaina ni mea, e manaʻomia ona e faamatala le uiga o upu e lē masani ai lau aofia. Aua neʻi e maoaluma i le poto o loo iai i lau aofia, ae aua foʻi neʻi manatu faatauvaa i lo latou tomai e aʻoaʻoina ai. Ona o au suʻesuʻega o le Tusi Paia, atonu e te faaaogā ai ni upu e lē masani ai isi tagata. A lē aunoa ma se faamalamalamaga, o le a lē malamalama la i latou o ē e lē o auaufaatasi ma Molimau a Ieova faapea, o le ‘vaega totoe,’ le “auauna faamaoni ma le mafaufau,” o “isi mamoe,” ma le “motu o tagata e toatele,” o loo mātaulia ai se vaega patino o tagata. (Roma 11:5; Mata. 24:45; Ioa. 10:16; Faaa. 7:9) I se tulaga talitutusa, seʻi vaganā ua masani se tagata ma le faalapotopotoga a Molimau a Ieova, atonu o le a ia lē malamalama i faaupuga e pei o le “tagata talaʻi,” “paeonia,” “ovasia o le matagaluega,” ma le “Faamanatuga.”
O nisi o faamatalaga faale-Tusi Paia o loo faaaogā soo e oo lava i tagata e lē o ni Molimau, atonu e manaʻomia ona faamalamalama i ai. I le toʻatele o tagata, o “Amaketo” e uiga i se mala faaniukilia. Atonu latou te faafesootaʻia le “Malo o le Atua” i se tulaga o loo i le loto o le tagata po o le lagi, ae lē o se pulega. O faamatalaga e uiga i le “agaga” atonu o le a tutupu aʻe ai manatu e faatatau i se vaega faaleagaga o tagata e faaauau pea ona ola pe a oti le tino. E tusa ai o mea ua aʻoaʻoina e le faitau miliona o tagata, o le “agaga paia” o se peresona, se vaega o le Tolutasi. Ona o le toʻatele o tagata ua lē amanaʻia tapulaa tau amio a le Tusi Paia, atonu o loo latou manaʻomia foʻi le fesoasoani ina ia malamalama ai i le mea o loo uiga i ai le Tusi Paia ina ua faapea mai: “Ina sosola ese ia outou i le faitaaga.”—1 Kori. 6:18.
Seʻi vaganā o ni tagata e faitau e lē aunoa i le Tusi Paia, atonu o le a latou lē malamalama pe a tau ina e faapea atu, “na tusia e Paulo . . . ” pe “na taʻua e Luka . . . ” Atonu e iai ni a latou uō po o ni tuaoi ua faaigoa i na igoa. Atonu e manaʻomia ona e faaopoopo i ai ni faamatalaga e faamalamalama ai, ina ia mātaulia ai le tagata o se aposetolo Kerisiano po o se tusitala o le Tusi Paia.
Ua lē aunoa ona manaʻomia e aofia i aso nei, se fesoasoani ina ia malamalama ai i mau o loo faaaogā ai fua faafuainumera po o tū faaanamua. Mo se faaaʻoaʻoga, atonu e itiiti so latou iloa i le faamatalaga e faapea o le vaa o Noa e 300 kupita le umi, 50 kupita le lautele, ma e 30 kupita le maualuga. (Kene. 6:15) Ae afai e te faamatalaina na fua e tusa o mea ua masani ai i lou vaipanoa, o le a vave la ona malamalama lau aofia i le telē o le vaa.
Ia Saunia Faamatalaga Manaʻomia. Ina ia faamanino se mataupu i lau aofia, atonu e sili atu mea e manaʻomia na i lo le faauigaga saʻo o se upu patino. I Ierusalema i ona pō o Esera, sa ō faatasi le faitauina o le Tulafono ma lona faamalamalamaga. Ina ia fesoasoani i tagata e malamalama i lona uiga, sa saunia ai e le ʻau sā Levī, faamalamalamaga ma faatatauga o le Tulafono i tulaga sa fesagaʻi ma tagata i lenā vaitaimi. (Nee. 8:8, 12) I se auala talitutusa, ia faaalu le taimi e faamalamalama ma faatatau ai mau e te faitauina.
Ina ua mavae lona maliu ma le toetū mai, sa faamatala e Iesu i lona ʻausoo e faapea, o le mea sa faatoʻā tupu o se faataunuuga lea o le Tusi Paia. Na ia faamamafaina foʻi la latou avega tauave o ni molimau e tusa ai ma na mea. (Luka 24:44-48) Pe a e fesoasoani i tagata ina ia iloa le auala ua aafia ai o latou olaga i mea ua latou aʻoaʻoina, o le a faigofie atili ai la ona latou malamalama i le mea e uiga moni i ai.
Le Auala e Aafia ai le Loto. O le mea moni, e tusa lava pe manino lau faamalamalamaga, ae e iai isi mea atonu e aafia ai po o malamalama le isi tagata pe leai. Pe afai e tetee le loto o se tagata, o le a avea lenā o se papupuni i lona mauaina o le uiga o mea ua taʻua. (Mata. 13:13-15) Iā i latou o ē tautū i le vaai i mataupu mai le na o le tulaga faaletino, o se mea valea iā i latou mataupu faaleagaga. (1 Kori. 2:14) Pe a faaalia e se tagata lenā agaga, atonu o se ala atamai le faamutaina loa o le talanoaga—mo lenā taimi.
Ae peitaʻi, i nisi tulaga e māfua ona tetee le loto ona o tulaga faigatā i le olaga. A tuu la i ai se avanoa e faalogologo ai i upu moni o le Tusi Paia mo sina vaitaimi, atonu o le a taliaina ai e le loto o lenā tagata. Ina ua fetalai atu Iesu i ona aposetolo faapea o le a sasaina ma fasiotia o ia, latou te leʻi malamalama. Aiseā? E lē o le mea lea sa latou faatalitalia, ma e mautinoa latou te leʻi mananaʻo i ai! (Luka 18:31-34) Peitaʻi, i se taimi mulimuli ane, sa malamalama i ai le toʻa 11 o na aposetolo, ma sa latou faaalia lenā e ala i le gaoioi ia ōgatasi ma mea na aʻoaʻoina ai i latou e Iesu.
Aafiaga o se Faaaʻoaʻoga Lelei. Ua fesoasoania tagata ina ia malamalama e lē gata i a tatou lava upu ae faapena foʻi i a tatou gaoioiga. E tusa ai o la latou asiasiga muamua i le Maota o le Malo, e toʻatele tagata e faapea mai o loo latou manatua le alofa sa faaalia atu, ae lē o mea sa taʻua. I se tulaga talitutusa, o le fiafiaga lea tatou te faaalia, ua faapea ona fesoasoani ai i le toʻatele o tagata o aiga, ina ia talileleia upu moni o le Tusi Paia. I le mātauina o le alofa ma le agalelei o loo faaalia e tagata o Ieova o lē tasi i le isi, ma le magafagafa agalelei mo isi pe a fesagaʻi ma mala faigatā, ua māfua ai ona filifili nisi e faapea o loo iai i Molimau le lotu moni. O lea, a o e taumafai e fesoasoani i tagata ina ia malamalama i upu moni o le Tusi Paia, ia manatunatu i le auala o loo e faamalamalamaina ai ma i lau faaaʻoaʻoga.