Lomiga mo le Polokalame mo le Sauniga o le Faiva ma le Olaga Faa-Kerisiano
OKETOPA 7-13
ʻOA TAUTELE MAI I LE AFIOGA A LE ATUA | IAKOPO 3-5
“Ia Faaalia le Atamai Mai le Atua”
(Iakopo 3:17) A o le atamai mai i lugā, e muamua ona mamā, e filemu, e magafagafa, e gauaʻigofie, e tumu i le alofa mutimutivale ma fua lelei, e lē faailoga tagata, e lē faatagāfai.
Po o Aogā ʻle Atamai Mai Lugā’ i Lou Olaga?
9 “E muamua ona mamā.” Ina ia mamā, o lona uiga, ia lē ponā ma lē mataʻuleagaina, ae lē na o foliga mai fafo, ae i le loto foʻi. E ō faatasi i le Tusi Paia le atamai ma le loto, peitaʻi e lē mafai e le atamai faalelagi ona iai i se loto o loo palapalā i mafaufauga, tuʻinanauga, ma manatunatuga leaga. (Faataoto 2:10; Mataio 15:19, 20) Peitaʻi, afai e mamā o tatou loto, i se mamao e oo i ai mo tagata lē lelei atoatoa, o le a mafai ona tatou ʻʻalo ese ai i mea leaga, ma faia mea lelei.’ (Salamo 37:27; Faataoto 3:7) Maʻeu le talafeagai ona lisiina muamua o le mamā o se uiga o le atamai. Ae pe afai tatou te lē o mamā i amioga ma le itu faaleagaga, e mafai la faapefea ona tatou faaatagia moni atu isi uiga o le atamai mai lugā?
10 “I le ua filemu.” O le atamai faalelagi e uunaʻia ai i tatou ina ia faatupuina le filemu, o se isi fua o le agaga o le Atua. (Kalatia 5:22) O loo tatou taumafai e ʻalofia le faagaepuina o le “noataga o le filemu” o loo autasia ai tagata o Ieova. (Efeso 4:3) E tatou te faia foʻi le mea sili e mafai ina ia toe faafoʻisia ai le filemu pe a tulaʻi mai se faafitauli. Aiseā e tāua ai lenei mea? O loo faapea mai le Tusi Paia: “Ia outou . . . fifilemu; ona iā te outou lea o le Atua e ona le alofa ma le manuia.” (2 Korinito 13:11) O lea la, pe afai tatou te tausia pea le filemu, o le a faapena foʻi ona faatasi mai iā i tatou le Atua o le filemu. E iai se sootaga tonu lava i le auala o loo tatou feutagaʻi ai ma isi o tatou uso tapuaʻi, ma la tatou faiā ma Ieova. E mafai faapefea ona tatou faamaonia atu o i tatou o ni ē tausia le filemu? Seʻi manatu i se faaaʻoaʻoga.
(Iakopo 3:17) A o le atamai mai i lugā, e muamua ona mamā, e filemu, e magafagafa, e gauaʻigofie, e tumu i le alofa mutimutivale ma fua lelei, e lē faailoga tagata, e lē faatagāfai.
Po o Aogā ʻle Atamai Mai Lugā’ i Lou Olaga?
12 “E fetuutuunaʻi.” O le ā le uiga o le fetuutuunaʻi? E tusa ai o manatu o tagata popoto, e faigatā ona faaliliu le upu Eleni mo le “fetuutuunaʻi” lea e faaaogā i le Iakopo 3:17. Ua faaaogā e tagata faaliliu upu e pei o le “faapalepale,” “agamalu,” ma le “magafagafa.” O le uiga moni lava i le gagana Eleni o le “lolo atu.” E mafai faapefea ona tatou faamaonia, o loo aogā iā i tatou lenei vala o le atamai mai lugā?
Po o Aogā ʻle Atamai Mai Lugā’ i Lou Olaga?
14 “E ganagofie.” O le upu Eleni ua faaliliuina i le “ganagofie” e lē o maua lava i se isi mau o Tusitusiga Eleni. E tusa ai o le manatu o se tasi tagata aʻoga, o lenei upu “e masani ona faaaogā i toleniga faavaegāʻau.” E iai le manatu o le “faigofie ona faatauanau” ma le “gauaʻigofie.” O se tasi ua puleaina e le atamai mai lugā e nofosauni e gauaʻi atu i mea o loo fai mai ai le Tusi Paia. E lē o ia o se tagata e faia se filifiliga ona musu lea e talia so o se manatu e ono feteenaʻi ma ona manatu. Na i lo lea, e vave lava ona suia lona mafaufau pe a faailoa atu i ai faamaoniga manino mai le Tusi Paia e faapea, o loo sesē ona manatu po o ana faaiʻuga na faia. Po o le tulaga ea lenā o loo iloa ai oe e isi?
“E Tumu i le Alofa ma Fua Lelei”
15 “E tumu i le alofa ma fua lelei.” O le alofa po o le alofa mutimutivale o se vaega tāua o le atamai mai lugā, auā o se atamai faapea ua taʻua e “tumu i le alofa.” Seʻi mātau, o loo taʻua faatasi le “alofa” ma “fua lelei.” Ua fetaui lenā auā i le Tusi Paia, o loo tele ina faasino atu le alofa mutimutivale i se manatu mamafa naunautaʻi mo isi, o se lagona alofa e tupu mai ai le tele o ni gaoioiga agalelei. O loo faamatalaina i se tasi tusi le uiga o le alofa mutimutivale e faapea, “o se lagona faanoanoa i le tulaga lē manuia o se tasi, ma o loo taumafai e fesoasoani i ai.” O lona uiga, o le atamai faale-Atua e māfana, e lotoalofa, e magafagafa, ma e lē na o se poto faalemafaufau. E faapefea ona tatou faaalia atu e matuā tele lo tatou alofa mutimutivale?
(Iakopo 3:17) A o le atamai mai i lugā, e muamua ona mamā, e filemu, e magafagafa, e gauaʻigofie, e tumu i le alofa mutimutivale ma fua lelei, e lē faailoga tagata, e lē faatagāfai.
Po o Aogā ʻle Atamai Mai Lugā’ i Lou Olaga?
18 “E lē alofa faapito.” O le atamai faale-Atua e ʻalofia ai le faailogalanu ma le faamaualuga faalotonuu. Pe afai e taʻitaʻia i tatou e lenā atamai, tatou te tauivi ai e matuā liaʻi ese mai o tatou loto so o se faanaunauga e faaalia uiga faaʻauʻau. (Iakopo 2:9) Tatou te lē faia faasili ai mea i isi ona o ni o latou tulaga tau aʻoaʻoga, tau tupe, po o ni faaeaga o loo iā i latou i le faapotopotoga; e lē tatau foʻi ona tatou manatu faatauvaa i isi o tatou uso talitonu, e tusa lava po o le ā le foliga faatauvaa mai o o latou tulaga. Afai ua alofagia e Ieova na tagata, ua tatau ma onomea foʻi la ona tatou alolofa iā i latou.
19 “E lē faatagāfai.” O le upu Eleni mo le “faatagāfai” e mafai ona faasino atu i “se tagata o loo faatinoina se vaega i se tala.” I taimi anamua, na faamaulu ai e na tagata i Eleni ma Roma ni matapulepule pe a faatino a latou vaega i le tala. O lea, o le upu Eleni mo le “faatagāfai” ua faaaogā mo se tasi e na ona faafoliga mai, pe faitogafiti. O lenei vala o le atamai faale-Atua e tatau ona taaʻina ai le auala tatou te feutagaʻi ai ma isi o tatou uso talitonu, faapea foʻi i o tatou faalogona e uiga iā i latou.
Saʻiliʻiliga Loloto mo ʻOa Faaleagaga
(Iakopo 4:5) Po ua outou manatu ea ua taʻua fua i tusitusiga paia e faapea: “Ona o le agaga o le matauʻa lea e i totonu o i tatou, ua ala ai ona tatou manaʻonaʻo pea”?
Manatu Tāua Mai i Tusi a Iakopo ma Peteru
4:5—O le ā le mau o loo sii mai e Iakopo i inei? E lē o sii maia e Iakopo se fuaiupu patino. Peitaʻi, o nei afioga faagaeeina a le Atua, o loo mafai ona faavae mai manatu taatele o loo faamatilatila mai i mau, e pei o le Kenese 6:5; 8:21; Faataoto 21:10; ma le Kalatia 5:17.
(Iakopo 4:11, 12) Le ʻauuso e, aua le faitio le tasi i le isi. Auā o lē e faitio pe faamasino i lona uso, ua faitio ma faamasino e ia le tulafono. O lenei, afai e te faamasino i le tulafono, e lē o oe o sē e usiusitaʻi i le tulafono a o sē e faamasinoina. 12 Auā e toʻatasi lava lē e faitulafono ma faamasino, o ia o lē na te faaola ma faaumatia. A o oe, o ai ea oe e te faamasino ai i lou tuaoi?
O le Faatuatua Tatou te Onosaʻi ai ma Tatalo
8 O se agasala le faiupu leaga i se uso talitonu. (Iakopo 4:11, 12) Peitai ua faitioina e nisi o latou uso Kerisiano, atonu ona o o latou lava uiga fia amiotonu naʻuā po o le mananao foi e faasilisilia i latou ae taʻufaatauvaaina isi. (Salamo 50:20; Faataoto 3:29) O le upu Eleni o loo faaaogā mo le ʻfaiupu leaga’ e faaalia mai ai le ʻinoʻino ma e faauiga i le soona faia o ni tuuaiga ae sese. O lenei mea e iu ai i le faamasinoina mamafa o se uso. E faapefea ona tutusa lenei uiga ma le ʻfaiupu leaga atu ma faamasino i le tulafono a le Atua’? Manatua, o tusiupu ma Faresaio ʻsa latou faaleaogaina le poloaiga a le Atua’ ae faia a latou faamasinoga e tusa o a latou lava faatulagaga. (Mareko 7:1-13) I se uiga tutusa, afai tatou te taʻusalaina se uso i se mea e lē taʻusalaina ai e Ieova, po ua tatou lē o ʻfaamasinoina ea la le tulafono a le Atua’ ma faapea ai ma le agasala e lē o saʻo le tulafono a le Atua? Ma e ala i le faitioina ma le lē tonu o so tatou uso, ua lē atoatoa ai ona tatou faia le tulafono o le alofa.—Roma 13:8-10.
Faitau Tusi Paia
(Iakopo 3:1-18) Oʻu uso e, e lē tatau ona toʻatele outou e fai ma aʻoaʻo, i le iloaina o le a sili atu ai ona mamafa lo tatou faamasinoga. 2 Auā e sesē i tatou uma i mea e tele. Afai e lē sesē se tasi i lana tautala, o le tagata lea ua lelei atoatoa, auā ua mafai ona ia pulea lona tino atoa. 3 Afai tatou te tuu faagutu i gutu o solofanua ina ia usiusitaʻi mai iā i tatou, ua mafai foʻi la ona tatou faatonutonuina solofanua. 4 Faauta, e faapena foʻi vaa, e ui ina tetelē ma e felafoaʻi e matagi malolosi, ae e faatautaia e se foeuli laʻitiiti i le itulagi e manaʻo i ai lē o uliina le vaa. 5 E faapea foʻi le laulaufaiva, o se itutino itiiti ae tautala i upu faasausili. Faauta! O le afi itiiti e mafai ona mū ai le togāvao telē! 6 O le laulaufaiva o le afi lea. O se itutino itiiti a ua tumu i mea leaga, ma faaleaga ai le olaga o se tasi ma faaumatia ai e pei ona faia e le afi i Kena. 7 E mafai ona faalata ma ua uma foʻi ona faalataina e tagata ituaiga o manufeʻai eseese, o manufelelei, o mea fetolofi ma meaola o le sami. 8 Ae e lē mafai e se tagata ona pulea lona laulaufaiva. O le mea leaga lea e lē mafai ona taofiofia, e tumu i mea oona e oti ai. 9 Tatou te vivii atu iā Ieova le Tamā i o tatou laulaufaiva, ae ua tatou toe faamalaia ai foʻi i tagata ua faia “i le faatusa o le Atua.” 10 O le gutu lava e tasi e faamanuia atu ai ma toe faamalaia ai. Oʻu uso e, e lē talafeagai ona faia na mea. 11 Pe e mafai ea e se vaipuna e tasi, ona puna mai ai le vai magalo ma le vai oona? 12 Oʻu uso e, pe e mafai ea e le mati ona fua mai le olive, po o le vine foʻi ona fua mai i le mati? E lē mafai foʻi e le vai oona ona puna mai ai vai magalo. 13 O ai se isi o outou ua atamai ma ua malamalama? Inā faailoa mai ia e ia lana amiolelei i ana lava galuega, i le agamalu e maua mai i le atamai. 14 Ae afai ua iā te outou le lotoleaga ma le misa i o outou loto, aua le gugutu ma pepelo e faatatau i le upu moni. 15 E lē o le atamai lenei ua alu ifo mai i lugā, a o le atamai o le lalolagi, e faaletino ma e faatemoni ia. 16 Auā o le mea o iai le lotoleaga ma le faamisa, e iai foʻi le vevesi ma mea leaga uma. 17 A o le atamai mai i lugā, e muamua ona mamā, e filemu, e magafagafa, e gauaʻigofie, e tumu i le alofa mutimutivale ma fua lelei, e lē faailoga tagata, e lē faatagāfai. 18 Ua lūlūina ma le filemu le fua o le amiotonu, e i latou ua faatupuina le filemu.
OKETOPA 14-20
ʻOA TAUTELE MAI I LE AFIOGA A LE ATUA | 1 PETERU 1-2
“E Tatau Ona Paia Outou”
(1 Peteru 1:14, 15) E faapei o fanau usiusitaʻi, aua le amioaʻi e tusa ai ma o outou tuʻinanauga na iai muamua a o leʻi malamalama outou, 15 ae e tusa ai ma Lē e Paia na valaauina outou, ia faapea foʻi ona paia outou uma i a outou amio,
O le Togiola—O se Meaalofa e “Atoatoa Ona Lelei” Mai i le Tamā
5 E faapefea ona faaalia e tāua iā i tatou le suafa o Ieova? E ala i a tatou amio. E finagalo Ieova ia tatou paia. (Faitau le 1 Peteru 1:15, 16.) O lona uiga, e tatou te tapuaʻi tau lava o Ieova ma usiusitaʻi iā te ia ma o tatou lotoatoa. E tusa lava foʻi pe sauāina i tatou, e tatou te taumafai malosi ia ola e tusa ai ma ana mataupu silisili ma tulafono amiotonu. E tatou te faasusulu atu lo tatou malamalama ma faamamaluina le suafa o Ieova e ala i le faia o mea tonu. (Mata. 5:14-16) I le avea ai ma ē e paia, e faamaonia atu i le auala e tatou te ola ai, e lelei tulafono a Ieova ae e sesē tuuaʻiga a Satani. E tatou te sesē uma lava. Peitaʻi pe a tatou sesē, e tatou te salamō moni ma liliu ese mai i faiga e lē faamamaluina ai Ieova.—Sala. 79:9.
(1 Peteru 1:16) auā ua tusia: “E tatau ona paia outou, auā o aʻu nei e paia lava aʻu.”
Auala e Filifili ai a Tatou Faafiafiaga
6 Ua fetalai mai Ieova: “E tatau ona paia outou, auā o aʻu nei e paia lava aʻu.” (1 Peteru 1:14-16; 2 Peteru 3:11) E faatoʻā talia e Ieova la tatou tapuaʻiga pe afai e paia pe mamā. (Teuteronome 15:21) E mafai ona lē mamā la tatou tapuaʻiga pe afai tatou te faia mea e inosia e Ieova, e pei o amioga lē mama, faiga sauā, po o mea e fesootaʻi atu i faiga faatemoni. (Roma 6:12-14; 8:13) Ae e lē fiafia foʻi le finagalo o Ieova pe afai e faaaogā nei mea ina ia faafiafiaina ai i tatou. O le faia faapea e mafai ona lē mamā ai la tatou tapuaʻiga ma lē taliaina e Ieova, ma matuā faaleagaina ai la tatou faiā ma ia.
Saʻiliʻiliga Loloto mo ʻOa Faaleagaga
(1 Peteru 1:10-12) E tusa ai ma lenei faaolataga, sa matuā saʻiliʻili ma suʻesuʻe ma le filigā le ʻauperofeta, o ē na faia valoaga e faatatau i le agalelei faifua e tatau ona oo iā te outou. 11 Sa latou suʻesuʻe pea po o le ā le taimi patino, ma e faapeʻī ia aso ua faailoa mai e le agaga o loo iā i latou e faatatau i le Keriso, a o ia muaʻi molimau atu e uiga i puapuaga o le Keriso, ma mea mamalu o loo mulimuli mai i nei mea. 12 Sa faaali atu iā i latou e faapea, e leʻi auauna i latou iā i latou lava, a o outou. Na latou saunia mea ia ua faailoa atu nei iā te outou, e ala iā i latou o ē ua folafola atu le tala lelei iā te outou, ona o le agaga paia lea na auina mai i le lagi. E naunau tele agelu e vaavaai i nei mea.
Manatu Tāua Mai i Tusi a Iakopo ma Peteru
1:10-12. Sa naunau tele agelu e vaavaai ma malamalama i upu moni loloto faaleagaga, lea na tusia e perofeta a le Atua i aso anamua e faatatau i le faapotopotoga o Kerisiano faauuina. Peitaʻi, e faatoʻā manino nei mea pe a amata ona feutagaʻi Ieova ma le faapotopotoga. (Efe. 3:10) Pe e lē tatau ea ona tatou mulimuli i le faaaʻoaʻoga a agelu ma taumafai e saʻiliʻili i “mea loloto a le Atua”?—1 Kori. 2:10.
(1 Peteru 2:25) Auā na faapei outou o mamoe ua sē; a o lenei ua outou toe foʻi mai i le leoleo mamoe, ma le ovasia o o outou ola.
it-2 565 ¶3
Ovasia
O le Ovasia Silisili. I le 1 Peteru 2:25, o loo toe sii mai ai le manatu i le Isaia 53:6 e uiga i ē ua ʻfaapei o mamoe ua sē,’ ona faapea mai lea o Peteru: “A o lenei ua outou toe foʻi mai i le leoleo mamoe, ma le ovasia o o outou ola.” E faasino atu lenei manatu iā Ieova le Atua, auā o i latou na tusi atu i ai Peteru, e leʻi sē ese mai ia Keriso Iesu, ae e ala iā te ia, na latou toe foʻi ai iā Ieova le Atua, o le Leoleo Mamoe Sili mo ona tagata. (Sl 23:1; 80:1; Ie 23:3; Esk 34:12) O Ieova foʻi o se ovasia, o lē e faia le asiasiga. (Sl 17:3) O le asiasiga (faa-Eleni., e·pi·sko·peʹ) e mafai ona fesootaʻi atu i le faalauiloaga o lana faamasinoga, e pei o le mea na tupu iā Ierusalema i le uluaʻi senituri T.A. E na te leʻi mātauina le taimi “na asiasia [upu Eleni., e·pi·sko·pesʹ]” ai o ia. (Lu 19:44) Ae e mafai foʻi ona aumaia ai faamanuiaga ma aogā, iā i latou e faamamaluina le Atua i le aso “o lana asiasiga [upu Eleni., e·pi·sko·pesʹ].”—1Pe 2:12.
Faitau Tusi Paia
(1 Peter 1:1-16) O aʻu o Peteru, o le aposetolo a Iesu Keriso, o le tusi lenei i ē o loo aumau ma nonofo solo i Pono, i Kalatia, i Kapatokia, i Asia ma Pitunia, o le tusi lenei i ē ua filifilia 2 e tusa ai ma le muaʻi silafia e le Atua le Tamā, ma le faapaiaina e ala i le agaga, ina ia usiusitaʻi ma sausauina i latou i le toto o Iesu Keriso: Tau ina ia faateleina atu iā te outou le agalelei faifua ma le filemu mai i le Atua. 3 Ia viia le Atua le Tamā o lo tatou Alii o Iesu Keriso, auā e tusa ma lona alofa mutimutivale tele, ua ia fanaufouina ai i tatou i se faamoemoe ola e ala i le toe faatūina o Iesu Keriso mai i le oti, 4 i se tofi e lē pala, e lē faaleagaina, ma e lē mavae. Ua taofia mo outou i le lagi, 5 o ē ua leoleomaluina e le mana o le Atua i le faatuatua mo le faaolataga, lea ua saunia e faaalia mai i le taimi mulimuli. 6 Ua outou matuā olioli ai ona o lenei mea, e ui lava ua outou mafatia nei i tofotofoga eseese mo sina taimi puupuu pe afai e tatau ai, 7 o le tofotofoina foʻi o le malosi o lo outou faatuatua, lea e sili atu nai lo o le auro e faaumatia e ui lava ina faamamāina i le afi, e avea ma mea e iʻu ai i le viiga, o le mamalu ma le migao i le faaaliga o Iesu Keriso. 8 E ui e tou te leʻi vāai lava iā te ia, a ua outou alolofa iā te ia. E ui e tou te lē o vāai atu iā te ia i le taimi nei, ae ua outou faatuatua iā te ia, ma ua matuā fiafia i le olioli tele e lē mafaamatalaina, 9 a o outou maua le iʻuga o lo outou faatuatua, o le faaolaina lea o outou. 10 E tusa ai ma lenei faaolataga, sa matuā saʻiliʻili ma suʻesuʻe ma le filigā le ʻauperofeta, o ē na faia valoaga e faatatau i le agalelei faifua e tatau ona oo iā te outou. 11 Sa latou suʻesuʻe pea po o le ā le taimi patino, ma e faapeʻī ia aso ua faailoa mai e le agaga o loo iā i latou e faatatau i le Keriso, a o ia muaʻi molimau atu e uiga i puapuaga o le Keriso, ma mea mamalu o loo mulimuli mai i nei mea. 12 Sa faaali atu iā i latou e faapea, e leʻi auauna i latou iā i latou lava, a o outou. Na latou saunia mea ia ua faailoa atu nei iā te outou, e ala iā i latou o ē ua folafola atu le tala lelei iā te outou, ona o le agaga paia lea na auina mai i le lagi. E naunau tele agelu e vaavaai i nei mea. 13 O lea, inā sauniuni ia o outou mafaufau mo galuega fitā, ia faaauau ona outou matuā mafaufau lelei; ia taulaʻi atu lo outou faamoemoe i le agalelei faifua lea e tuuina atu iā te outou i le faaaliga o Iesu Keriso. 14 E faapei o fanau usiusitaʻi, aua le amioaʻi e tusa ai ma o outou tuʻinanauga na iai muamua a o leʻi malamalama outou, 15 ae e tusa ai ma Lē e Paia na valaauina outou, ia faapea foʻi ona paia outou uma i a outou amio, 16 auā ua tusia: “E tatau ona paia outou, auā o aʻu nei e paia lava aʻu.”
OKETOPA 21-27
ʻOA TAUTELE MAI I LE AFIOGA A LE ATUA | 1 PETERU 3-5
“Ua Lata Mai le Iʻuga o Mea Uma Lava”
(1 Peteru 4:7) Ua lata mai le iʻuga o mea uma lava. O lea, ia outou mafaufau lelei, ma ia mataala i le faia o tatalo.
“Ia Mataala i le Faia o Tatalo”
PE A faigaluega sifi pō se tasi, o le taimi e sili ona faigatā e mataala ai, o le latalata ina māeʻa le sifi i le vaveao, a o matuā pogisa lava. O lenā manatu, e ioe iai so o se tagata na manaʻomia ona mataala i le pō atoa. O le umi o le faiga o mea a Satani e tai pei ua leva le pō ma ua matuā pogisa lava, ua faigatā ai i Kerisiano i aso nei ona mataala. (Roma 13:12) E tāua tele ona tatou “mafaufau lelei,” ma usitaʻia le faatonuga faale-Tusi Paia ina ia “mataala i le faia o tatalo.” (1 Pete. 4:7) Pagā se lamatiaga pe a tatou momoe faaleagaga i le taimi lenei.
(1 Peteru 4:8) Ua lata mai le iʻuga o mea uma lava. O lea, ia outou mafaufau lelei, ma ia mataala i le faia o tatalo.
Le Auala e Mataulia ma Manumalo ai i so o se Vaivaiga i le Itu Faaleagaga
O le mea mulimuli, ia teu mau i mafaufau le apoapoaiga alofa a le aposetolo o Peteru: “Ua lata mai le gataaga o mea uma lava; o lena, ia faautauta ai, ma ia mataala outou ma le tatalo. Ia muamua i mea uma ona maua e outou o le alofa naunau o le tasi i le tasi, auā o le alofa e ufiufi ai agasala e tele.” (1 Peteru 4:7, 8) E faigofie tele ona faatagaina le lē lelei atoatoa faaletagata—o isi tagata ma i tatou lava—e galue ma faamautuina i o tatou loto ma mafaufau ma avea ma mea e tausuai ai, ma tautevateva ai. Ua matuā malamalama lelei Satani i lenei vaivaiga faaletagata. O se tasi o ana togafiti poto o le faatupu o le fevaevaeai ona faigofie lea ona ia manumalo ai. O lea la e tatau ona tatou faaaogaina le alofa e vave ufiufi ai na masei faatasi ai ma le alofa naunau o le tasi i le isi ma ia aua “neʻi tuuina atu se mea e mautu ai le tiapolo.”—Efeso 4:25-27.
(1 Peteru 4:9) Ia faaalia le agaga talimālō o le tasi i le isi e aunoa ma le tomumu.
E Tāua Tele le Uiga Matagofie o le Talimālō!
2 Na ʻaiʻoi atu Peteru i ona uso: “Ia faaalia le agaga talimālō o le tasi i le isi.” (1 Pete. 4:9) O le upu “talimālō” i le gagana Eleni e uiga atu i le “alofa po o le agalelei i tagata ese.” Ae mātau na ʻaiʻoi atu Peteru i ona uso ma tuafāfine Kerisiano ina ia faaalia le agaga talimālō “o le tasi i le isi,” po o ē na latou masani ma faifaimea faatasi. E faapefea i le faaalia o le agaga talimālō ona fesoasoani iā i latou?
3 O le a māfana ai a latou faiā. Seʻi mafaufau iā te oe ma lou tulaga. Pe na valaaulia oe e se tasi i lona fale? Pe e lē moni ea e faaauau ona e manatua lenā faatasiga fiafia? Ina ua e valaaulia isi mai i lau faapotopotoga, pe e leʻi faamalosia ai la outou faauōga? O le faaalia o le talimālō, o le auala lenā e tatou te iloa lelei ai o tatou uso ma tuafāfine e ese mai i isi faatasiga. Na manaʻomia e Kerisiano i aso o Peteru ona māfana le tasi i le isi a o faateteleina le leaga o le tulaga o mea. O le tulaga foʻi lenā e manaʻomia ona faia e Kerisiano i nei “aso e gata ai.”—2 Timo. 3:1.
Saʻiliʻiliga Loloto mo ʻOa Faaleagaga
(1 Peteru 3:19, 20) Ona maliu atu lea o ia ma talaʻi atu i agaga i le falepuipui, 20 o ē na lē usiusitaʻi a o faatalitali ma le onosaʻi le Atua i aso o Noa, ina o fausia le vaa lea na faasaoina ai mai i le vai ni nai tagata, e na o le toʻavalu lava.
Fesili Mai le ʻAufaitau
Ua faapea mai le Tusi Paia na ʻtalaʻi atu Iesu i agaga i le falepuipui.’ (1 Pete. 3:19) O le ā le uiga?
▪ Na faailoa mai e Peteru o nei agaga o ē “na lē usiusitaʻi a o faatalitali ma le onosaʻi le Atua i aso o Noa.” (1 Pete. 3:20) O loo faasino atu Peteru i agelu na auai i le fouvalega a Satani. Na taʻua e Iuta agelu “o ē e leʻi taofi i lo latou tulaga na iai muamua,” e faapea na ʻtaofia e le Atua i latou i noataga e faavavau i le pogisa mo le faamasinoga i le aso tele.’—Iuta 6.
Na faapefea ona lē usiusitaʻi agelu i aso o Noa? A o leʻi oo i le Lolo, na liutino tagata nei agelu, ae e lē o le fuafuaga lea a le Atua mo agelu. (Kene. 6:2, 4) E lē gata i lea, na faia e na agelu feusuaʻiga e lē masani ai. E leʻi foafoaina e le Atua agelu ina ia feusuaʻi ma fafine. (Kene. 5:2) O le a faaumatia na agelu leaga ma lē usiusitaʻi i le taimi atofaina a le Atua. E pei ona taʻua i le Iuta, o loo iai nei agelu i se tulaga “pogisa,” e pei o loo noanoatia i latou i se falepuipui.
O anafea ma na faapefea ona talaʻi atu Iesu i nei “agaga i le falepuipui”? Na tusi Peteru na tupu lenei mea ina ua ʻtoe faaola mai Iesu i le agaga, ona maliu atu lea o ia ma talaʻi.’ (1 Pete. 3:18, 19) Mātau, na taʻua e Peteru na “talaʻi” Iesu ina ua mavae lona toe faatūina mai. E foliga mai na tupu lenei gaoioiga a o leʻi tusia e Peteru lana uluaʻi tusi. Na talaʻia e Iesu i nei agelu leaga le faasalaga talafeagai o le a oo iā i latou. E lē o se talaʻiga e latou te maua ai se faamoemoe, ae o le talaʻiga o le faamasinoga. (Iona 1:1, 2) Ina ua faaalia le faatuatua ma le faamaoni o Iesu seʻia oo i le oti ma lona toetū mai, ua faamaonia ai e leai se pule a Satani iā te ia. O lea, ua iā Iesu le aiā e faalauiloa ai lenei faasalaga.—Ioa. 14:30; 16:8-11.
I le lumanaʻi, o le a saisaitia e Iesu Satani ma ana agelu ma lafo i le tō e lē gata. (Luka 8:30, 31; Faaa. 20:1-3) A o leʻi oo i lenā taimi, o loo iai pea nei agelu lē usiusitaʻi i le pogisa faaleagaga, ma ua mautinoa lo latou faaumatiaga aʻiaʻi.—Faaa. 20:7-10.
(1 Peteru 4:6) O le mea foʻi lea ua folafola atu ai le tala lelei i ē ua oti, ina ia faamasinoina i latou i le tino e tusa ma le vaaiga a tagata, a ia ola i le agaga e tusa ma le silafaga a le Atua.
Manatu Tāua Mai i Tusi a Iakopo ma Peteru
4:6—O ai “ē ua oti” lea ua “talaʻia atu ai le tala lelei”? O i latou ia sa “oti ona o a latou mea sesē ma agasala,” po o ē e leʻi iai sa latou faiā ma le Atua, a o leʻi faalogo i le tala lelei. (Efe. 2:1) Pe afai ua latou faatuatua i le tala lelei, ona amata lea ona latou “ola” i se olaga faaleagaga.
Faitau Tusi Paia
(1 Peteru 3:8-22) O lea la, ia autasi outou uma, ia tigā alofa le tasi i le isi, ia iā te outou le alofa faaleuso, ia māfana lo outou alofa, ia lotomaulalo, 9 aua le taui atu le leaga i le leaga, po o le upuleaga atu i ē e upuleaga mai, a ia outou faamanuia atu, auā o le mea lava lea na valaauina ai outou ina ia outou maua se faamanuiaga. 10 Auā “o lē e naunau i le ola ma iloa aso lelei, ia pulea lona laulaufaiva mai i mea leaga ma ona laugutu mai le tautala i mea taufaasesē, 11 ia liliuese o ia mai i mea leaga ma fai le mea lelei; ia saʻili e ia le filemu ma tausisi i ai. 12 Auā o loo silasila mai fofoga o Ieova i ē e amiotonu, e faafofoga mai foʻi ona taliga i la latou talosaga; ae e faasagatau atu fofoga o Ieova i ē o faia mea leaga.” 13 O ai foʻi le tagata e na te agaleaga iā te outou pe afai e tou te maelega i mea lelei? 14 Ae e tusa lava pe e tou te mafatia ona o le amiotonu, e fiafia lava outou. Peitaʻi, aua tou te fefefe i mea latou te fefefe ai, aua foʻi neʻi outou popole. 15 A ia faapaiaina le Keriso le Alii i o outou loto, ma ia nofosauni pea e tali atu i luma o tagata uma e fesili mai iā te outou i le māfuaaga o lo outou faamoemoe, a ia faia faapea faatasi ma le agamalu ma le matuā faaaloalo lava. 16 Ia taofimau i se lotofuatiaifo lelei, ina ia faamāina ai i latou o ē na faia tala leaga e faatatau iā te outou, o ē e tautatala lē migao e uiga i a outou amioga lelei o ni soo o Keriso. 17 Auā e sili ona lelei lo outou mafatia ona o le faia o mea lelei, pe afai o le finagalo lea o le Atua, nai lo o lo outou faia o mea leaga. 18 Auā foʻi e na o le faatasi ona maliu o Keriso ona o agasala, o le tagata amiotonu mo ē amiolētonu, ina ia taʻitaʻiina e ia outou i le Atua, na fasiotia o ia i le tino, ae na toe faaola mai i le agaga. 19 Ona maliu atu lea o ia ma talaʻi atu i agaga i le falepuipui, 20 o ē na lē usiusitaʻi a o faatalitali ma le onosaʻi le Atua i aso o Noa, ina o fausia le vaa lea na faasaoina ai mai i le vai ni nai tagata, e na o le toʻavalu lava. 21 Ua fai lenā mea ma faatusa o le papatisoga lea ua faaolaina ai nei outou, (e lē o le aveesea o palapala o le tino, a o le talosaga i le Atua mo se lotofuatiaifo lelei) e ala i le toe faatūina mai o Iesu Keriso. 22 Ua afio o ia i le lagi ma o loo i le itu taumatau o le Atua; ma ua faia e le Atua ina ia gauaʻi atu agelu, ma pule ma ē malolosi iā te ia.
OKETOPA 28–NOVEMA 3
ʻOA TAUTELE MAI I LE AFIOGA A LE ATUA | 2 PETERU 1-3
“Tāmau i Mafaufau le oo Mai o le Aso o Ieova”
(2 Peteru 3:9, 10) E lē faatuai mai Ieova e tusa ma lana folafolaga, e faapei ona manatu ai isi tagata i le faatuai, ae o loo onosaʻi mai pea o ia iā te outou, auā e lē finagalo o ia e faaumatia se tasi, ae e finagalo ia oo uma lava i le salamō. 10 Ae e oo mai le aso o Ieova e pei o se gaoi, e vave mou atu ai le lagi ma le gogolo tele, e mavae atu foʻi mea o fai aʻe ai ona o le aasa tele, e faaalia foʻi le lalolagi ma ana galuega.
O le a Faia e Ieova le Faamasinoga
11 Ae o le ā so tatou malamalamaga i le faamautinoaga a Iesu faapea, o le a “vave” ona faia e Ieova le faamasinoga? Ua taʻua e le Afioga a le Atua, “e ui lava ina tuai mai [Ieova],” ae o le a vave ona ia faaoo mai le faamasinoga pe a oo i lana taimi talafeagai. (Luka 18:7, 8; 2 Peteru 3:9, 10) Ina ua oo mai le Lolo i aso o Noa, sa faaumatia ē amioleaga e aunoa ma le faatuai. E faapena foʻi i aso o Lota ina ua paʻū ifo le afi mai le lagi, sa susunuina uma ē amioleaga. Na fetalai Iesu: “E faapea lava i le aso e faaalia mai ai le Atalii o le tagata.” (Luka 17:27-30) O le a toe taia foʻi tagata amioleaga i le “fano faafuaseʻi.” (1 Tesalonia 5:2, 3) E mafai ona tatou mautinoa atoatoa, e leai lava se isi mea e toe seua le fuafuaga a Ieova, pe a oo i lana taimi e faamasinoina ai le lalolagi a Satani.
(2 Peteru 3:11, 12) Talu ai o le a mavae atu nei mea uma, ia outou manatunatu pe e faapeʻī la outou amio e tatau ona iai, e tusa ai ma amioga paia ma galuega o le faamaoni i le Atua, 12 a o faatalitali ma tāmau i mafaufau le oo mai o le aso o Ieova, lea o le a mavae atu ai le lagi ina ua mū, ma liusuavai ai foʻi mea o loo fai aʻe ai ona o le aasa tele!
“O Loo Latalata Mai le Aso Tele o Ieova”
18 Lētioa fautua mai Peteru, ia teu pea i o tatou mafaufau ina “ia aulia mai le aso o le Atua”! E faapefea ona tatou faia? O se tasi o auala, o lo tatou faia o “le amio lelei ma le amio Atua.” (2 Peteru 3:11, 12) O lo tatou pisi pea i na gaoioiga po o amioga lelei, o le a tatou naunautaʻi ai e faatalitalia le oo mai o le aso o Ieova. O le upu Eleni lea ua faaliliu i le faaupuga “naunau atu,” o le uiga moni lava sa faasino atu i ai, o le “faavavevave.” E lē mafai ona tatou faavaveina le taimi lea o loo totoe a o leʻi oo mai le aso o Ieova. Peitaʻi, a o tatou faatalitalia lenā aso, e mafai ona peiseaʻī ua vave le alu a le taimi, pe afai tatou te pisi i le auaunaga i le Atua.—1 Korinito 15:58.
Saʻiliʻiliga Loloto mo ʻOa Faaleagaga
(2 Peteru 1:19) O lea la, ua atili ai ona matou mautinoa i upu faavaloaga; ma e lelei ona outou uaʻi atu i ai e pei o se molī o loo susulu i le mea pogisa i o outou loto, seʻia tafa mai ata ma oso aʻe le fetu ao.
Manatu Tāua Mai i Tusi a Iakopo ma Peteru
1:19—O ai le “fetu ao,” o anafea na alu aʻe ai, ma e faapefea ona tatou iloa ua tupu lenā mea? O le “fetu ao,” o Iesu Keriso ina ua avea o ia ma Tupu o le Malo o le Atua. (Faaa. 22:16) I le 1914, na alu aʻe ai Iesu i luma o foafoaga uma o se Tupu faa-Mesia, ma faalauiloa atu le tafa mai o ata o se aso fou. O le liliuina faavavega o Iesu, ua muaʻi iloa ai se ata o lona mamalu ma le mana o le Malo, ma ua faamaonia ai le saʻo aʻiaʻi o afioga faavaloaga a le Atua. O le uaʻi atoatoa atu i na afioga o le a faamalamalama ai o tatou loto, ma tatou iloa ai ua uma ona alu aʻe le Fetu ao.
(2 Peteru 2:4) O le mea moni, e leʻi taofia e le Atua le faasalaina o agelu na agasala, ae talu ai na lafo i latou i Tatara ia tuuina atu ai i latou i le lua e matuā pogisa e faatalitali ai mo le faamasinoga;
Manatu Tāua Mai i Tusi a Iakopo ma Peteru
2:4—O le ā lea mea e taʻu o “Tatara,” ma o anafea na lafoina i ai agelu fouvale? O Tatara o se tulaga e pei o se falepuipui lea e na o foafoaga agaga e lafo i ai, ae lē o tagata. O se tulaga e matuā leai se malamalama faalemafaufau e uiga i fuafuaga pupula a le Atua. O ē uma e lafo i Tatara, e leai so latou faamoemoe mo le lumanaʻi. Na lafoina i ai i inā e le Atua agelu lē usiusitaʻi i aso o Noa, ma faatalitali ai i latou i lenā tulaga pogisa seʻia oo ina faaumatiaina.
Faitau Tusi Paia
(2 Peteru 1:1-15) O aʻu o Simona Peteru, o le pologa ma le aposetolo a Iesu Keriso, o le tusi lenei i ē ua maua le faatuatua, o se faaeaga e tutusa ma lea ua iā i matou, e ala i le amiotonu a lo tatou Atua ma le Faaola o Iesu Keriso: 2 Tau ina ia faateleina iā te outou le agalelei faifua ma le filemu i le mauaina o le poto saʻo i le Atua ma Iesu lo tatou Alii, 3 auā ua foaʻifuaina mai e le mana o le Atua o mea uma e tusa ai ma le ola ma le faamaoni i le Atua, e ala i le poto saʻo e faatatau i lē na valaauina i tatou i le mamalu ma le amiolelei. 4 E ala i nei mea ua ia foaʻifuaina mai iā i tatou folafolaga tāua ma le matagofie tele, ina ia avea ai outou o agaga e pei o le Atua e ala i nei mea, auā ua outou sao mai i mea leaga o i le lalolagi ona o le soona tuʻinanau. 5 Ioe, ona o lo outou faia o taumafaiga filigā e tali atu ai, o le mea lea ia outou faaopoopo ai i lo outou faatuatua le amiolelei, ia faaopoopo i la outou amiolelei le poto, 6 ia faaopoopo i lo outou poto le amio pulea, ia faaopoopo i la outou amio pulea le tumau, ia faaopoopo i lo outou tumau le faamaoni i le Atua, 7 ia faaopoopo i lo outou faamaoni i le Atua le alofa i le ʻauuso, ia faaopoopo i lo outou alofa i le ʻauuso le alofa. 8 Auā afai e iai nei mea iā te outou ma ua tele foʻi, e taofia ai outou ina neʻi outou paiē ma lē fua mai, e tusa ai ma le poto saʻo i lo tatou Alii o Iesu Keriso. 9 Auā afai e lē o iai i se tasi nei mea, ua tauaso la ma punitia e ia ona lava mata mai i le malamalama, ma ua oo ai ina galo lona faamamāina mai i ana agasala i aso ua mavae. 10 O le mea lea le ʻauuso e, ia outou saga finafinau ai ina ia faamautinoa le valaauina ma le filifilia o outou; auā a faaauau ona outou faia o nei mea, e tou te lē paʻuʻū lava. 11 O le mea moni, o le a faataga outou e ulufale atu ma le mamalu i le malo e faavavau o lo tatou Alii ma le Faaola o Iesu Keriso. 12 O le mea lea, ou te nofosauni ai pea e faamanatu atu nei mea iā te outou, e ui lava ua outou iloa ma ua outou tutū mausalī i le upu moni lea ua iai iā te outou. 13 Ae ua tonu i loʻu manatu, a o ou iai pea i lenei faleʻie, ia ou faamalosiau atu iā te outou i loʻu faamanatu atu, 14 auā ua ou iloa e toeitiiti ona tuueseina lea o loʻu faleʻie, e pei lava ona faailoa mai iā te aʻu e lo tatou Alii o Iesu Keriso. 15 O lea, ou te faia ai foʻi le mea aupito i sili i taimi uma lava, ma pe a ou alu ese, e mafai ona outou faamanatu nei mea iā te outou.