Aiseā e Tāua ai le Moe?
● Ua faaalia i suʻesuʻega talu ai nei, o i latou e nonofo i Amerika, e latou te faaaluina le fitu i le fitu ma le ʻafa itula e momoe ai i le pō. Aiseā e tāua ai le moe? A o faagasolo lau moe i le pō, e taʻi 60 i le 90 minute ma gaoioi faatopetope ou mata. O le taimi lenā e sili ona olaola ai lou faiʻai, ma ua manatu ai tagata suʻesuʻe o loo toe faafouina ai lou mafaufau. Ua faapea mai nisi tagata popoto, a faateʻia lau moe, e iai ona aafiaga i lou tino. E aafia ai gaoioiga a lou faiʻai, ma e lē lelei ai au galuega e fai ma māfua ai le tele o isi maʻi.
O mea o loo i le kofe (caffeine), e polokaina mo sina taimi vailaau o le tino, lea e faailoa atu i lou faiʻai ua tatau ona e moe. Peitaʻi, pe afai e lē lava le moe, o loo i o tatou faiʻai se mea e māfua ai lo tatou fiamomoe, ma oo ai ina tautulemomoe i taimi o galuega ma feʻau. E tusa ai ma le pepa o le Toronto Star, “po o le ā lava lau mea o fai, e mafai ona e moe faafuaseʻi mo sina taimi puupuu pe tusa ma le sefulu sekone pe oo atu foʻi i le minute.” Seʻi mafaufau i le mea e tupu pe a faapea o lea e te aveina le taavale i le 30 maila i le itula ae faafuaseʻi ona e moe? E te toe teʻi ane, ua tusa le mamao ua e malaga ai ma le umi o se malae lakapi. E lē gata i lea, o le lē lava o lau moe, e faavaivaia ai sela o loo puipuia lou tino, auā o le taimi o loo e moe ai, e fausia aʻe ai e lou tino sela e tetee i faamaʻi. A o e moe, e faia ai e lou tino le homone, po o le vailaau e taʻu o le leptin, lea e aogā e pulea ai le fia taumafa. O le mea moni, e manaʻomia e lou tino le lava o le moe, e pei ona manaʻomia o le faamalositino ma taumafa tatau.
Po ua lē lava lau moe ona ua ova galuega e fai? Ae faapefea popolega o le olaga faapea le popole i meafaitino? Na faapea mai le tupu poto o Solomona: “E manaia le moe a lē e faigaluega, e tusa lava pe itiiti pe tele ana mea e ʻai; a o le tele o mea a le tagata mauʻoa e lē mafai ai ona moe o ia.”—Failauga 5:12.