Prɔfɛsi yelendana la Mesiya nyɛnyɛka nsɔsɔlɔ ente Yeso áyalaki Mesiya?
Nsakiso kɛ Bible
Ee. Winá wɔ ndayalaka lanɛ lá looko, Yeso akotshɛka prɔfɛsi efula yelendana la ‘Mesiya ilɔndjɛ,’ kanga loyalisá ‘Ombiki w’andja.’ (Danyɛlɛ 9:25; 1 Djɔanɛ 4:14) Kaanga m’ɔkɔngɔ wɔ nyɔyi kɛnde, Yeso akindjɛka nkotshɛ prɔfɛsi imɔtshi yelendana la Mesiya.—Yeembo 110:1; Elemo 2:34-36.
Mesiya” osakisolande nge?
Itepela yemá Hebero Ma·shiʹach (Mesiya) la itepela inkina yɛ wopo wɔk’ɔmɔ yeyɛ má Grɛkɛ Khri·stos (Kristo) yape kɛkɔ nsakisolaka “Onkfutami w’avuta.” Djɛkondeke, “Yeso Kristo” nsakisolaka “Yeso onkfutami w’avuta,” kana “Yeso Mesiya.”
Lá etsho w’efunamaki Bible, mbala efula wasɔnaki onto má ndovutela avuta l’ɔtɛ winá w’ɔsɔnawɔ lá ekopo kɛmɔtshi k’etshikitanyi. (Ase Lewi 8:12; 1 Samwɛlɛ 16:13) Yeso asɔnamaka me Ndjambe djɛ nde ndjala Mesiya—ekopo kelekɔ la lowadji l’ekekete efula. (Elemo 2:36) Koko, l’edjena kɛ nsɔna Yeso má ndokfuta avuta, Ndjambe ɔsɔnaka la nyuma kɛnde k’ekina.—Mateo 3:16.
Onto ɔmɔtshi nkoka ndokotshɛ prɔfɛsi yelendana la Mesiya?
Lako. Just as a fingerprint identifies just one person, ekotshamelo yɛ Prɔfɛsi yɛ Bible nyɛnyɛ ngo onto ɔmɔ Mesiya, kana Kristo. Koko, Bible ewoyɛ ante ‘Kristo y’engolo la aprɔfɛtɛ y’engolo ingoposa ko wangonangha tolembetelo tɔ nkekete la akambo wa nkamɔ djɛ ndjimbola kaanga ansɔnami ntsha nkokaka.’—Mateo 24:24.
Mesiya nkoka ndoposa l’etsho w’eyaye?
Lako. Bible atepelaka ntondo ante Mesiya ndongoyala nde inkanola yɛ Nkfumi Davidɛ kɛ Isariyɛlɛ. (Yeembo 89:3, 4) Koko, enkanda w’etepela djɛ ɔkɔnndɔ wɔ ase Juda tii le Davidɛ wembotshɔ, nkoka ndjala wetshitanaka winá wɔ ase Ɔrɔma yalonge Jerusalɛmɛ lá 70 D.D.a Ntateyɛ má winá wɔkɔ wɔsɔ, ambokomá djoyi djɛ wolo djɛ onto nyɛnyɛ ante nde alekɔ ose nkfumbo kɛ Nkfumi Davidɛ. L’onkoko onkina, kaanga enkanda wɛsɔ yayalaka l’etsho wɛ Yeso, kaanga antonyi wande watɔtɔndɔla la wopo wɔ ndatepelaka ante alekɔ inkanola yɛ Davidɛ.—Mateo 22:41-46.
Prɔfɛsi imangha yelendana la Mesiya yelekɔ lá Bible?
Alekɔ nkambo djɛ wolo efula ndjewa lofulo lɔ prɔfɛsi inkfumɔ yelendana la Mesiya. Ndjɔmbɔmba, ofunelo wɔ prɔfɛsi yɛsɔ nkoka ntshikitana kaanga lá avɛrse w’otepelawɔ ngo nkambo djɛ Mesiya. Avɛrse wa Izaya 53:2-7 ntepelaka djɛ prɔfɛsi efula yelendana la Mesiya lá etsho w’eyaye. Anto amɔtshi nkoka mbala avɛrse wasɔ etengo prɔsɛsi kɛmɔ toko, koko ankina nkoka nyɛna vɛrse la vɛrse etengo prɔfɛsi ketshikitanyi.
Prɔfɛsi imɔtshi yelendana la Mesiya yekotshamisá me Yeso
Prɔfɛsi |
Found at |
Ekotshamelo |
|---|---|---|
Inkanola yɛ Abrahama |
Ewangelo 22:17, 18 |
Mateo 1:1 |
Inkanola yɛ Isakɛ yɛ wɔna Abrahama |
Ewangelo 17:19 |
Mateo 1:2 |
Awotshɔka lá ikɔlɛ yɛ Juda lá Isariyɛlɛ |
Ewangelo 49:10 |
Mateo 1:1, 3 |
Má ɔlɔndji wɔ ankfumi yɛ me Nkfumi Davidɛ |
Izaya 9:7 |
Mateo 1:1 |
Awotshɔka me Oseka w’otopɛ oyɛ |
Izaya 7:14 |
Mateo 1:18, 22, 23 |
Awotshɔka lá Betɛlɛhɛmɛ |
Mika 5:2 |
Mateo 2:1, 5, 6 |
Etamaka Emanuɛlɛb |
Izaya 7:14 |
Mateo 1:21-23 |
Okitshakitshɛ ngo má ewangelo |
Izaya 53:2 |
Luka 2:7 |
Wana wa dɛngɛ wayakemaka m’ɔkɔnɔ wɔ botshɔ djɛ nde |
Jɛrɛmi 31:15 |
Mateo 2:16-18 |
Etamaka má Edjipito |
Ozeya 11:1 |
Mateo 2:13-15 |
Etamaka ose Nazaratɛc |
Izaya 11:1 |
Mateo 2:23 |
Iwɛmbi nsango ahetaka lá ntondo kɛnde |
Malaki 3:1 |
Mateo 11:7-10 |
Akfutamaka avuta etengo Mesiya lá 29 D.D.d |
Danyɛlɛ 9:25 |
Mateo 3:13-17 |
Ndjambe owewaka ante oyɛnde nde Wɔnande |
Yeembo 2:7 |
Elemo 13:33, 34 |
Ayalaka l’osasalo tá mvulu kɛ Ndjambe |
Yeembo 69:9 |
Djɔanɛ 2:13-17 |
Onsakodji wɔ losango lɔ wɔlɔ |
Izaya 61:1 |
Luka 4:16-21 |
Olemo welá ntshandjawala lá Galile osasa w’ekekete |
Izaya 9:1, 2 |
Mateo 4:13-16 |
Olemo wɔ nkamɔ etengo wɔ Mɔsɛ |
Mvungo k’ɛlɛmbɛ 18:15 |
Elemo 2:22 |
Etengo Mɔsɛ, nde atepelaki djɛ tokanyi tɔ Ndjambe |
Mvungo k’ɛlɛmbɛ 18:18, 19 |
Djɔanɛ 12:49 |
Asadjɛka anto efula |
Izaya 53:4 |
Mateo 8:16, 17 |
Atasepa tokanyi t’anto le nde nyɔmɛlɛ |
Izaya 42:2 |
Mateo 12:17, 19 |
Akaka anto wɛna ndjolo nkɛtshi |
Izaya 42:3 |
Mateo 12:9-20; Marko 6:34 |
Sii kɛ Ndjambe kengewama |
Izaya 42:1, 4 |
Mateo 12:17-20 |
Ndaki kɛ wɔlɔ efula |
Izaya 9:6, 7 |
Djɔanɛ 6:68 |
Apoposanyɛka djiina djɛ Yehova |
Yeembo 22:22 |
Djɔanɛ 17:6 |
Atepelaki má ndjɔmbɔmba |
Yeembo 78:2 |
Mateo 13:34, 35 |
Ilɔndjɛ |
Danyɛlɛ 9:25 |
Mateo 23:10 |
Anto efula wapongoyala la djawo te nde |
Izaya 53:1 |
Djɔanɛ 12:37, 38 |
Otamba wɔ ntakanyɛ |
Izaya 8:14, 15 |
Mateo 21:42-44 |
Atonamaka me anto |
Yeembo 118:22, 23 |
Elemo 4:10, 11 |
Wokfupaka ipa la nkambo |
Yeembo 69:4 |
Djɔanɛ 15:24, 25 |
Ingelaka la mpongo lá Jerusalɛmɛ ambapema lá mpunda |
Zakari 9:9 |
Mateo 21:4-9 |
Alumamaka me dɛngɛ |
Yeembo 8:2 |
Mateo 21:15, 16 |
Ayɛka lá djiina djɛ Yehova |
Yeembo 118:26 |
Djɔanɛ 12:12, 13 |
Afungamaka me ilongo yɛ ndilelaka oloko |
Yeembo 41:9 |
Djɔanɛ 13:18 |
Asadjemaka la mfalanga 30 yɛ mboloe |
Zakari 11:12, 13 |
Mateo 26:14-16; 27:3-10 |
Tolongo tɔnde wokadjɛka |
Zakari 13:7 |
Mateo 26:31, 56 |
Ewakɛ w’engolo wawakanyɛka djɛ ndowanda lowo |
Yeembo 35:11 |
Mateo 26:59-61 |
Avumbaka la ntondo kɛ anto w’ofunisá |
Izaya 53:7 |
Mateo 27:12-14 |
Wotshunyɛka ansonyi |
Izaya 50:6 |
Mateo 26:67; 27:27, 30 |
W’odjupolaka nkete l’ɔtɛ |
Mika 5:1 |
Marko 15:19 |
W’odjupolaka ewambo |
Izaya 50:6 |
Djɔanɛ 19:1 |
Atashimbashimba la ntondo kɛ anto w’okfusaki |
Izaya 50:6 |
Djɔanɛ 18:22, 23 |
Ewandji wɛ guvɛrnɛma w’otshelaka djiinga |
Yeembo 2:2 |
Luka 23:10-12 |
W’owakaka l’otamba má ndɔkɔkɔmɛ asɛti l’ɛwɔ lá l’ekolo |
Yeembo 22:16 |
Mateo 27:35; Djɔanɛ 20:25 |
Anto watɛɛlaka ntshendja djɛnde akasa |
Yeembo 22:18 |
Djɔanɛ 19:23, 24 |
Awalemaka l’anteyi kɛ ananghi w’evunga |
Izaya 53:12 |
Mateo 27:38 |
atolamaka |
Yeembo 22:7, 8 |
Mateo 27:39-43 |
Ɛnɛlaka ananghi wa mpekanto ndjolo |
Izaya 53:5, 6 |
1 Pɛtɛlɔ 2:23-25 |
Ayawɛnaka ngo ngete Ndjambe ambokadjɛ |
Yeembo 22:1 |
Marko 15:34 |
W’ɔpɛyɛka lɔlɛngɔ la waná w’okayi |
Yeembo 69:21 |
Mateo 27:34 |
Okaka mposɛ kɛ washi la ntondo kɛ nde mvɔ |
Yeembo 22:15 |
Djɔanɛ 19:28, 29 |
Ayawɛkɛka tá nyuma kɛ Ndjambe |
Yeembo 31:5 |
Luka 23:46 |
Akadjɛka lowiko lɔnde |
Izaya 53:12 |
Marko 15:37 |
Afutaka oshinga wɔ mbendo djɛ nyimɛ mpekanto |
Izaya 53:12 |
Mateo 20:28 |
Weka wetawɛnga |
Yeembo 34:20 |
Djɔanɛ 19:31-33, 36 |
W’owokaka |
Zakari 12:10 |
Djɔanɛ 19:33-35, 37 |
Akfundjɛmaka l’esanga l’ewandji |
Izaya 53:9 |
Mateo 27:57-60 |
Akfundɔka má nyɔyi |
Yeembo 16:10 |
Elemo 2:29-31 |
Kaanga l’ofungisá ahɛnghanyɛmaka |
Yeembo 109:8 |
Elemo 1:15-20 |
Intasɛka lá lɔwɔ lo wome lɔ Ndjambe |
Yeembo 110:1 |
Elemo 2:34-36 |
a Cyclopédia wɛ McClintock et Strong ntepelaka ante: “Ndambo k’ehamo nkoka ndjala la kɛnɛ kelendana l’enkanda wɛ ɔkɔndɔ wɔ tɔkɔlɛ l’ankfumbo yɛ Juda winá wɔ otshitanelo wɔ Jerusalɛmɛ, koko ape ntondo.”
b Djiina djeyɛ má Hebero Emanuɛlɛ, nsakisolaka “Ndjambe alekɔ laso,” djɛkɔndɔla olemo wɔ Yeso wɔ etengo Mesiya. Wopo wɔ ndaye lanɛ lá looko la akambo wa ndananghe nyɛnyɛka ente Ndjambe alekɔ esanga lá enkambi Wɛnde.—Luka 2:27-32; 7:12-16.
c Itepela “ose Nazarɛtɛ” mbala imɔtshi oyɛwɔ nde má itepela yemá Hebero yɛnɛ neʹtser, yesakisola “lokonyɔ.”
d Djɛ ndjewa akambo efula welendana la ɔkɔndɔ wɔ Bible w’ɔlɔndjɛ tii lá 29 D.D. l’ɛnɔnyi wɛ Mesiya ndokamaka, lenda djamba “Prɔfɛsiya ka Danyɛlɛ kakatewoyisha oyelo wa Mɛsiya.”
e Prɔfɛsi kɛnɛ kelekɔ l’onkanda wɔ Zakari, omfunyi wɔ Bible Mateo atepelaka ante ‘kɛsɔ ketepelamaka má lotshimbo lɔ ɔprɔfɛtɛ Jɛrɛmi.’ (Mateo 27:9) Kɛsɔ kɛnama ente winá ɛmɔtshi onkanda wɔ Jɛrɛmi woyalaki ntondo ntondo la etenyi kɛ Afunelo kɛ yetaka “Ɛprɔfɛtɛ.” (Luka 24:44) Nyɛnamaka ente winá wɔ Mateo ndakambe la “Jɛrɛmi” ndakɔpɛ ntepela nde djɛ iloyi yɛ enkanda, ndjila edjinge Zakari.