Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • nwt Bena Loma 1:1-16:27
  • Bena Loma

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Bena Loma
  • Bible Ngaluluilo a Nsenga Ipia
Bible Ngaluluilo a Nsenga Ipia
Bena Loma

MUKANDA KUI BENA LOMA

1 Ami Mpoolo mpika a Yesu Nkidishitu na muitaminyibue bua kuikala mutumibua, musangulue* bua kulungula mukandu wibuwa w’Efile Mukulu, 2 ubaadi mupue kulaa ku bukuashi bua batemuki baye mu Bifundue biselele, 3 utale Muan’aye, baadi kekulu* ka Davide ku mbidi. 4 Mbimuenekie patooka’shi Mmuan’Efile Mukulu, muanda Efile Mukulu baadi mufubishe bukome bua kikudi kiaye kiselele bua kumubuusha ku lufu—eyendo, Yesu Nkidishitu Nfumuetu. 5 Ku bukuashi buaye, Efile Mukulu mmundeshe kalolo* kaye, Yesu mmunsangule bua kuikala mutumibua bua kukuasha bantu ba miilo yoso bua’shi baleeshe lukumiino, na kukookiela na kutumbisha eshina diaye, 6 nanue namu, nui munkatshi mua yaaya miilo itaminyibue bua kulonda Yesu Nkidishitu⁠— 7 uno mukanda neunfudila boso be ku Loma babadi bafule kui Efile Mukulu, betaminyibue bua kuikala beselele:

Kalolo na butaale bi’Efile Mukulu Nshetu, na Muanana Yesu Nkidishitu bikale nenu.

8 Kumpala kua bioso, natumbula Efile Mukulu ande ku bukuashi bua Yesu Nkidishitu pa muanda wenu boso, muanda bakuete kuakula pabitale lukumiino luenu mu nsenga yoso ishima. 9 Anka Efile Mukulu ankuete kukitshina mufubo wa kishila n’eshimba diande dioso* pa kupalakasha mukandu wibuwa pabitale Muan’aye, auku’shi ntshi mukookie kuinuteemuna mu nteko yande, 10 natekie’shi su kui mushindo na su Efile Mukulu akumiina, nekale na mushindo wa kufika kuanudi. 11 Muanda ne na lukalo lukata lua kuinumona bua’shi nenupe kia buntu kia mu kikudi,* bua nudia kunyingishibua; 12 sunga’shi tuikale na mushindo wa kuinyingishena ku lukumiino lua muntu na muntu, luenu na luande.

13 Bakuetu, nakumiina nuukie’shi nakimbanga kufika kuanudi misango i bungi—anka mpa na binobino ntshi mupete mushindo—muanda nakuminanga kumona bipeta bibuwa munkatshi muenu nka bu biabikuete kukitshika munkatshi mua ingi miilo. 14 Ne n’ebaasa kui bena Greke na kui benyi,* kui ba sha binangu na kui ba shi na binangu. 15 Biabia ne na lukalo lukata lua kuinulungula mpa n’anue namu be ku Loma mukandu wibuwa. 16 Muanda ntshi na buufu bua kulungula mukandu wibuwa, mu binyibinyi awo ngi mushindo wabafubisha kui Efile Mukulu bua kupaasha muntu oso e na lukumiino, kia kumpala muina Yunda, na akupu muina Greke. 17 Muanda kululama ku’Efile Mukulu kukuete kuleeshibua patooka kui baaba abaleesha lukumiino, na bino abinyingisha lukumiino luabo, anka bu biabidi bifundibue’shi: “Kadi muntu mululame ekala na muwa muanda wa lukumiino.”

18 Muanda nsungu y’Efile Mukulu ayileshibua kukatukila muiyilu, bua mianda yoso ibubi na ya kukutua kululama ya bantu abakutshisha bia binyibinyi buabidia kuukibua, na abebikitshi mu mushindo ushi ululame, 19 muanda kiakia akitungu’shi baukie pabitale Efile Mukulu, nkileshibue patooka munkatshi muabo, muanda Efile Mukulu mmuibaleshe kianka patooka. 20 Muanda ngikashi yaye ishayimueneka, ikuete kumueneka patooka kubanga ku kipangilo kia nsenga, muanda bakuete kuiyimona ku bintu biadi mupangie, sunga bukome buaye bua ikalayika na bu’Efile buaye, biabia ta be na kabingilo ka kupela kukumiina mui Efile Mukulu. 21 Sunga biabaukanga Efile Mukulu, ta mbamutumbishe bu Efile Mukulu sunga kumutumbula, anka mbatueshe kabulakanyi mu ngielelo aabo a binangu na mashimba aabo apape nkukutua kulesha lushinguluilo. 22 Sunga biabamba’shi mba sha binangu, mbapatakane. 23 Pamutue pabadia kutumbisha Efile Mukulu sh’afuiyaa, bakuete kutumbisha bifuatulo bia bantu abafu na bia tonyi, na bifuatulo bia nyema ayitambuka na ayikaka.

24 Nyi buakinyi, Efile Mukulu mmuibatadile abakumbasha ngabiabi i butete ya mu mashimba aabo, na abakitshi mianda i buufu na mbidi yabo. 25 Mbashintuule bia binyibinyi bi’Efile Mukulu ku madimi na abalanguila na kufubila bintu bipangibue, pamutue pa kulanguila Mupangi, aye e na kia kutumbishibua bua loso. Amene. 26 Nyi buakinyi Efile Mukulu mmuibatadiile ku ngabiabi ya lusandi i buufu, muanda bakashi babo mbashintuule mushindo wa kuilaalena na bana balume kushi muyile biabibaadi ku kibangilo; 27 na dingi, bana balume mbalekie mushindo wa kuilaalena wa ku kibangilo na bana bakashi, na mbepaane mu ngabiabi yabo, abakitshi mianda ibutete; abelaalena balume na balume, na abapete efuto* diibakumbene muyile bilubilo biabo.

28 Bu bibaabadi bamone’shi ta bi na muulo bua kuuka Efile Mukulu,* Efile Mukulu mmuibatadiile abatungunuka na ngielelo abo a binangu shi na muulo na kukita mianda ishi ikumbanyine. 29 Na mbaule na mianda ya kukutua kululama ya bipaso bioso, etombo, luabi, na mianda i bubi. Mbaule ndaa na malaka, kuipayishena, kuikutuena, madimi, binangu bi bubi, na abaunauna,* 30 be na tuipu, bashikue Efile Mukulu, bashi na kanemo, be na kuitatula, abeleesha, abanangushena kukita mianda ibubi,* bash’abakookiela bebatande, 31 bashi na binangu, bash’abakumbasha biabadi balee, bashi na kifulo kia butandua, na bashi na lusa. 32 Aku namu, abauku kalolo abiamba Efile Mukulu’shi, bantu abakitshi yaaya mianda, mbalombene lufu. Anka t’abatungunuka penda na kuiyikita, kadi abakuatshishena na baaba abeyikitshi.

2 Biabia sunga wekala muntu kinyi, tue na kabingilo ka kutshibila bangi kiimu, nsaa y’otshibila muntu kiimu okuete kuitopeka obe nabene, muanda obe amutshibila kiimu, okitaa namu yaaya mianda. 2 Anka atuuku’shi, Efile Mukulu atshibilaa bantu abakitshi ino mianda kiimu mu kuipushena na bia binyibinyi.

3 Kadi obe muntu kuete kutshibila bantu abakitshi yaaya mianda kiimu, aku namu okuete kuiyikita, onangushena’shi okapanda ku kiimu ki’Efile Mukulu su? 4 Su okiebe kubepuula bukata bua kalolo k’Efile Mukulu na bi’akulekiela na luishinko? Touku’shi Efile Mukulu e na kalolo p’akimbi kukukuasha bua kuilanga su? 5 Kadi pa muanda wa kupapisha kobe ku’eshimba na kupela kuilanga, Efile Mukulu akakunyoko muifuku dia nsungu yaye, di’akatshibila bantu kiimu na kululama. 6 Na akafutu muntu oso muyile bikitshino biaye: 7 muwa wa loso kui baaba abakimbi ntumbo, kinemo na mbidi ish’ayinyanga p’abo kunyingiila mu mufubo wibuwa; 8 anka bua baaba be na kikudi kia kuikakeena na bash’abakookiela bia binyibinyi, kadi abakookiela mianda ya kukutua kua kululama, nsungu y’Efile Mukulu na bukielo buaye abikekala kuabadi. 9 Akukekala mpombo na kinyongua kui muntu* oso akitshi mianda ibubi, kia kumpala kui muina Yunda, akupu kui muina Greke; 10 anka akukekala ntumbo, kinemo na butaale kui muntu oso akitshi mianda ibuwa, kia kumpala kui muina Yunda, akupu kui muina Greke. 11 Muanda Efile Mukulu te na ntondo.

12 Bua baaba boso babakitanga miluisho kushi miiya, abakafu kushi miiya, kadi bua baaba boso babakitanga miluisho aku namu babaadi na miiya, abakatshibilua kiimu muyile miiya. 13 Kadi ta mbaaba boso abapusha miiya balulame ku meso ku’Efile Mukulu nya, kadi nka baaba abatumikila miiya nyi abakekala balulame. 14 Muanda pe bantu ba ingi miilo bashi na miiya bakuete kukita mianda i mu miiya, bano bantu, sunga mbiabashi na miiya, abalesha’shi be na miiya mu mashimba aabo. 15 Bano bantu nyi abalesha’shi mianda i mu miiya ngifunde mu mashimba aabo, kondo kabo k’eshimba akebashinkamisha bianka, na binangu biabo bikuete kuibatopeka sunga kuibabingisha. 16 Bino abikakitshika muifuku adikasambisha Efile Mukulu mianda ifuame ya bantu ku bukuashi bua Yesu Nkidishitu, muyile mukandu wibuwa wankuete kulungula.

17 Binobino, su we muina Yunda kuishina, na we mukulupile mu miiya na kuitumbisha bu’Efile Mukulu, 18 na ouku kikiebe ki’eshimba diaye, na kukumiina mianda ibuwa muanda’shi mbakulongieshe miiya, 19 na we mushinkamishe’shi we mukunkushi a ba mpofu, na we etaata kui baaba be mu mufito, 20 okuete kuludika bantu bashi na binangu, kulongiesha bana bakinga, na we na mpushisho mulombane na kiukilo kia bia binyibinyi bi mu Miiya— 21 biabia, obe kuete kulongiesha bangi, tokuete kuilongiesha obe nabene su? Obe kuete kulongiesha’shi: “Toyibanga,” okuete kuiba su? 22 Obe kuete kuamba’shi: “Totambukanga lusandi,” otambuka lusandi su? Obe amba’shi we mushikue ma nkishi, okuete kuiba bia mu ntempelo su? 23 Obe kuete kuitumbisha’shi ouku miiya, okuete kukuatshisha Efile Mukulu buufu pa kuipaa Miiya su? 24 Muanda, nka bu biabidi bifundibue, “eshina di’Efile Mukulu dikuete kusaabulua munkatshi mua miilo pa muanda wenu.”

25 Kuikala musadiibue kui na muulo anka su okookiela miiya, kadi su t’okookiela miiya, we nka bu muntu shi musadiibue. 26 Anka su muntu shi musadiibue alondo mianda ya kululama i mu Miiya, Efile Mukulu t’akamono uno muntu bu musadiibue su? 27 Na su muntu shi musadiibue kuete kulonda miiya, kuete akusambisha obe shakookiela miiya, aku namu we musadiibue na we na miiya ifundibue. 28 Muanda kuikala muina Yunda a binyibinyi, ta nku bino abimueneka ku meso, na kusadiibua kua binyibinyi, ta nkuno kua ku mbidi. 29 Anka kuikala muina Yunda a binyibinyi kui munda mua muntu, na kusadiibua kuaye nkua muishimba ku bukuashi bua kikudi kiselele, kushi mu kulonda miiya ifundue. Yawa muntu apete ntumbo ayifiki kui Efile Mukulu, kushi ayifiki kui bantu.

3 Biabia, kuikala muina Yunda kui na bukuashi ku kinyi, sunga’shi kusadiibua kui na bukuashi kinyi? 2 Kui na bukuashi mu mianda i bungi. Kia kumpala, Efile Mukulu baadi mupe bena Yunda mukandu* waye wa kishila. 3 Tui kuamba naminyi su bangi bena Yunda babakutshilue lukumiino? Kukutua kuabo kua lukumiino, akulesha’shi Efile Mukulu te na lulamato su? 4 Nya, tabi biabia! Sunga biekala’shi muntu oso adimbaa, anka Efile Mukulu akulaa bia binyibinyi, nka bu biabidi bifundue’shi: “Abakutundula’shi we mululame mu bishima biobe, na obingie p’abakusambisha.” 5 Biabia, su kukutua kuetu kua kululama akulesha’shi Efile Mukulu mmululame, tui kuamba naminyi, tui kuamba’shi Efile Mukulu akutuaa kululama nsaa y’alesha nsungu yaye su? (nakula muyile abinangushena bangi bantu.) 6 Nya, su bi biabia, Efile Mukulu akasambisha ba pa nsenga mushindo kinyi?

7 Dingi, su ku madimi ande, bia binyibinyi bi’Efile Mukulu bikuete kuleshibua patooka bua ntumbo yaye, buakinyi bakuete kunsambisha bu nkitshishi a miluisho? 8 Na buakinyi tatua kuamba’shi tukite mianda ibubi, bua’shi mianda ibuwa ifikie, nka bu biabetudimbiila kui bangi bantu’shi, nyi mbiatukuete kuamba? Bantu abamba bino, abakebatshibila kiimu muyile kululama.

9 Tui kuamba dingi kinyi? Atue bena Yunda tui bakile bangi bantu su? Nya, ntambiabia! Mpuile kulesha’shi, bena Yunda na bena Greke boso be ku bupika bua muluisho; 10 anka bu biabidi bifunde’shi: “Takui muntu mululame, su ngumune; 11 takui muntu su ngumune e na kapatupatu; takui su ngumune akimbi Efile Mukulu. 12 Bantu boso mbakatukie muishinda dilulame, boso mbafikie bu bantu ba shi na kinemo; takui muntu alesha kalolo sunga ngumune.” 13 “Mukanua* muabo nyi mashama e muasa; abadimbi n’edimi diabo.” “Ku milomo yabo, kui lulengo* lua nyoka.” 14 “Mukanua muabo, mmuule ndaa na milua na bishima bibubi.” 15 “Ngua yabo ayendaa bukidi mu kusumbula mase.” 16 “Kabutu na dikienga, bi mu mashinda aabo, 17 na t’abauku eshinda dia butaale.” 18 “Ku meso kuabo tabe na kutshina ku’Efile Mukulu nya.”

19 Binobino atuuku’shi, kintu kioso ki mu Miiya, nkitale baaba be muushi mua Miiya bua kumona bia kuuminyisha mukanua moso, na bua’shi nsenga yoso ikale ikumbeene dinyoka di’Efile Mukulu. 20 Biabia, takui muntu su ngumune akabadikibua bu mululame kumpala ku’Efile Mukulu, pa kukita mianda i mu miiya, muanda ku miiya nyi akutukila kiukilo kia binyibinyi pabitale muluisho.

21 Kadi binobino, Efile Mukulu mmuleshe kululama kuaye, kushi mu miiya, nka bu bi Miiya na Batemuki abituusha bukamonyi, 22 eyendo, kululama ku’Efile Mukulu ku bukuashi bua lukumiino mui Yesu Nkidishitu, bua boso be na lukumiino. Muanda takui kuilekena. 23 Muanda bantu boso mbakite muluisho na be kula na ntumbo y’Efile Mukulu, 24 na bi nka bu kia buntu kia bisumanga pababadikibua bu balulame ku kalolo kaye, ku bukuashi bua nkuulo ibafutshile Nkidishitu Yesu bua kuitupoososha. 25 Efile Mukulu batushishe Yesu bu mulambu, bua kualushula kipuano* pankatshi petu n’Efile Mukulu ku bukuashi bua lukumiino mu mase a Yesu. Efile Mukulu bakitshine bino bua kulesha kululama kuaye, muanda ku luishinko* luaye, baadi mufuile bantu babaadi abakitshi miluisho kala lusa. 26 Bino bibaadi bua kulesha kululama kuaye mu kino kipungo, bua’shi ekale mululame sunga p’abadika muntu e na lukumiino mui Yesu bu mululame.

27 Biabia, kui kabingilo ka kuitumbisha su? Nya, takui su nkamune. Tui kuitumbisha muanda atukookiela miiya su? Nya, tui kuitumbisha pabitale muiya wa lukumiino. 28 Muanda muntu abadikiibuaa bu mululame ku bukuashi bua lukumiino, kushi mu kukita mianda i mu miiya. 29 Sunga’shi Efile Mukulu nga penda bena Yunda su? T’Efile Mukulu namu a ingi miilo su? Oolo, mmuikale dingi Efile Mukulu a ingi miilo. 30 Bu biabidi’shi Efile Mukulu ngumune, akabadika bantu basadiibue na ba shi basadibue bu balulame ku bukuashi bua lukumiino luabo. 31 Biabia, atuipaa miiya ku bukuashi bua lukumiino luetu su? Nya! Anka atuiyishinkamisha.

4 Bu biabidi biabia, tui kuamba naminyi pabitale nkambua eetu Abalahama? 2 Bu kileshesho, su Abalahama baadi mubadikibue bu mululame ku muanda wa bikitshino biaye, badia kuikala na kabingilo ka kuitumbisha, kadi kushi kumpala ku’Efile Mukulu. 3 Bifundue abiamba naminyi? “Abalahama baadi na lukumiino mui Yehowa, n’aye nkubadikibua bu muntu mululame.” 4 Binobino, efuto adipete muntu kuete kukita mufubo* ta di bu kia buntu, anka di bu kitungo kiabadi na kia kumufuta.* 5 Mu ungi ngakuilo, su muntu ta kuete kufuba anka mmutule lukumiino mui Efile Mukulu, aye mulombeene kubadika muntu e bubi bu muntu mululame, amono’shi lukumiino lua yawa muntu lui nka bu kululama. 6 Binka bu abiakula’nyi Davide bua muloo wa muntu ababadika kui Efile Mukulu bu mululame, kushi bua bikitshino biaye’shi: 7 “Ba sha muloo mbaaba babadi bafuile lusa ku bilubilo biabo, na baaba babadi babuikiile* miluisho yabo; 8 sha muloo nguno abash’abakabadikila bilubilo biaye kui Yehowa.”

9 Uno muloo aufiki’nka penda kui bantu basadiibue, su mpa na kui bantu ba shi basadiibue? Muanda atuamba’shi: “Abalahama baadi mubadikibue bu muntu mululame muanda wa lukumiino luaye.” 10 Nsaa kinyi ibaadi mubadikibue bu mululame? Mpabaadi musadiibue su mpabaadi tabandile kusadiibua? Mpabaadi tabandile kusadiibua. 11 Kunyima bapetele kitunduilo—kuamba’shi, kusadiibua⁠—bu kitampi* kia kululama ku bukuashi bua lukumiino lubaadi muleshe kumpala kua kusadiibua, buadia kuikala nshaye na boso be na lukumiino, aku namu tabaabandile kusadiibua, bua’shi bebabadikie bu balulame; 12 bafikile dingi nshaye na baaba basadiibue, kushi penda a baaba basadiibue, kadi mpa na a baaba abalondo mu matabula a lukumiino lubadi nalo nshetu Abalahama kumpala* kua kusadiibua.

13 Muanda, ta nku bukuashi bua miiya kubaadi Abalahama sunga bekulu* baye bapete mulayilo wa’shi akapiana nsenga, anka bibaadi ku bukuashi bua kululama akutuukila ku lukumiino. 14 Su bibaadi ku bukuashi bua miiya kubaadi bantu na kia kupiana milayilo, lukumiino talubadia kuikala na muulo, na mulayilo wa Abalahama ubadia kufua. 15 Mu binyibinyi, Miiya ayitushaa nsungu, anka su ta kui miiya, takui kuipaa kua muiya.

16 Nyi buakinyi atupete milayilo ku bukuashi bua lukumiino, muanda nyi kia buntu ki’Efile Mukulu kuatudi, bua’shi bekulu* boso ba Abalahama, bapete mulayilo, kushi penda baaba abakookiela ku Miiya, anka mpa na baaba be na lukumiino bu lua Abalahama, aye muikale nshetu boso. 17 (Bi nka bu biabidi bifundibue’shi: “Ne mukusangule bu nshaye na miilo ibungi.”) Abalahama balesheshe lukumiino luaye kumpala ku’Efile Mukulu, aye apeya bafue muwa na kuakula mianda ishabandile kukitshika bu ipue kukitshika.* 18 Abalahama tabaadi auku dingi’shi e kutanda bana, anka ku bukuashi bua lukulupilo bapetele lukumiino’shi, akekala nshaye na miilo ibungi, muyile bibakuile Efile Mukulu’shi: “Bino nyi abikekala bekulu* bobe.” 19 Sunga mbibaadi auku’shi baadi mupue kununupa (muanda baadi mupue kulombasha bipua bifikie ku 100), na Sara tabadi atanda nya,* anka, ta mmubofule mu lukumiino. 20 Kadi pa muanda wa mulayilo w’Efile Mukulu, Abalahama tabaadi mueleshe mpaka sunga kukutua lukumiino, anka lukumiino luaye lubaadi lumunyingishe, aye nkutumbisha Efile Mukulu 21 anka baadi mushinkamishe n’eshimba diaye dioso’shi, Efile Mukulu e na ngobesha ya kulombasha biadi mulee. 22 Biabia, “ku muanda wa lukumiino luaye, baadi mubadikibue bu muntu mululame.”

23 Anka, mayi a shi “baadi mubadikibue” ta abaadi afundibue penda buaye nya, 24 abaadi afundibue dingi buetu, atue abakabadibua bu balulame, muanda tui na lukumiino mui yawa baadi mubuushe Yesu Nfumuetu ku lufu. 25 Yesu baadi muipayibue bua miluisho yetu, na baadi mubuushibue ku lufu buatudia kubadikibua bu balulame.

5 Binobino, bu biatudi babadibue bu balulame ku muanda wa lukumiino luetu, tuikaleyi mu butaale n’Efile Mukulu ku bukuashi bua Nfumuetu Yesu Nkidishitu, 2 lukumiino luetu mui Yesu aluitukuasha bua kuifubuila pepi n’Efile Mukulu, na bua kusankila buntu buaye; tuikaleyi na muloo muanda tui na lukulupilo lua kupeta ntumbo aitukila kui Efile Mukulu. 3 Kushi penda bua biabia, anka tuikaleyi na muloo patudi mu makienga,* muanda atuuku’shi, makienga aatusha kunyingiila; 4 kunyingiila kuetu akuitukuminyisha n’Efile Mukulu; kukuminyibua n’Efile Mukulu akuitupa lukulupilo, 5 na lukulupilo t’alukuatshishaa muntu buufu, muanda kifulo ki’Efile Mukulu nkipongoolue mu mashimba eetu ku bukuashi bua kikudi kiselele kiabadi betupe kui Efile Mukulu.

6 Muanda patubaadi tukii babofule, Nkidishitu bafuile pa nsaa ikumbane bua bantu be bubi. 7 Bi kuikala bukopo bua’shi muntu afuile muntu mululame, sunga biekala’shi pangi muntu e kukumiina bua kufuila muntu e buwa. 8 Anka Efile Mukulu mmuituleshe kifulo kiaye, muanda Nkidishitu baadi muitufuile pabaatudi tukii ba nkitshishi ba miluisho. 9 Biabia, bu biatudi babadibue binobino bu balulame ku bukuashi bua mase a Yesu, tui kuikala bashinkamishe’shi atukapashibua ku nsungu y’Efile Mukulu. 10 Sunga biatubaadi beshikuanyi n’Efile Mukulu, tui bafikie ba kuuku baye ku bukuashi bua lufu lua Muan’aye, bino abinyisha kuitushinkamiisha’shi, atukapashibua ku bukuashi bua muwa wa Yesu bu bitatudi binobino ba kuuku* b’Efile Mukulu. 11 Kushi penda bua biabia nya, anka tui na dingi muloo mui Efile Mukulu kukiila kui Nfumuetu Yesu Nkidishitu, muanda ku bukuashi buaye, nyi kuatudi binobino mu kipuano n’Efile Mukulu.

12 Nyi buakinyi, pa muanda wa muntu umune, muluisho ubatuelele pa nsenga, na muluisho nkutusha lufu, na lufu namu lubapalakene kui bantu boso muanda boso mbaluishe⁠—. 13 Muanda, muluisho ubatuelele pa nsenga kumpala kua Muiya, anka tabakubadikila muntu muluisho su takui muiya. 14 Biabia lufu ndumune bantu boso kubanga ku Adama mpa na ku Moyise, mpa na baaba bashi bakite muluisho bu bibakitshine Adama, aye baadi muifuanene na yawa baadi na kia kufika.

15 Anka kia buntu ki’Efile Mukulu taki bu muluisho wa Adama. Muanda bantu be bungi abafu pa muanda wa muluisho wa muntu umune, anka kalolo k’Efile Mukulu na kia buntu kiaye ku bukuashi bua kalolo ka muntu umune Yesu Nkidishitu mbikile bukata, na ku bukuashi bua kino kia buntu, Efile Mukulu elela* bantu be bungi miabi. 16 Kia buntu ki’Efile Mukulu na muluisho wa muntu umune, mbilekene dingi mu uno mushindo: kunyima kua muluisho wa muntu umune, kiimu kibaadi kia kupishibua, kadi kalolo k’Efile Mukulu kunyima kua miluisho ikile bungi, kabadi ka kuikasha bantu bu bashi basoole.* 17 Su kukiila ku muluisho wa muntu umune lufu ndumunane ku muanda waye, tuikuikala bashinkamishe’shi, baaba abakapete kalolo k’Efile Mukulu na kia buntu kiaye kia kululama, abakekala na muwa bua kumunana bu ba nfumu ku bukuashi bua muntu umune, Yesu Nkidishitu!

18 Biabia, anka bu biabidi’shi kukiila ku muluisho umune bantu ba mishindo yoso mbapishibue, mu mushindo umune, kukiila ku kikitshino kimune kia kululama, bantu ba mishindo yoso mbabadibue bu balulame bua kupeta muwa. 19 Muanda, anka bu bikale’shi kukiila ku kukutua kukookiela kua muntu umune, bantu be bungi mbafikie ba sha miluisho, mu mushindo umune, kukiila ku kukookiela kua muntu umune, bantu be bungi abakafiki balulame. 20 Biabia, Miiya ibafikile bua’shi miluisho ifuime. Anka paapa pe miluisho i bungi, buntu bu’Efile Mukulu namu mbukile bungi. 21 Bua kabingilo kinyi? Bua’shi, anka bu bibaadi miluisho imunane na lufu, buntu bu’Efile Mukulu namu, bumunane ku bukuashi bua kululama akutuala ku muwa wa loso, kukiila kui Yesu Nkidishitu Nfumuetu.

6 Biabia tuikuamba kinyi? Tutungunukie na kukita miluisho bua’shi buntu bu’Efile Mukulu bufiime su? 2 Tabi biabia nya! Bu biatudi bafue ku miluisho, mbikunyi biatudia kutungunuka na kuikala mu yanka? 3 Su tanuuku’shi atue boso babaadi babatshishibue mu Nkidishitu Yesu tubaadi babatshishibue mu lufu luaye? 4 Tubaadi bashiikibue naye ku bukuashi bua lubatshisho luetu mu lufu luaye, anka bu bibaadi Nkidishitu mubuushibue ku lufu ku bukuashi bua ntumbo ya Yaya, biabia atue namu atuikala na nshalelo mupia. 5 Su tui naye mu buumune patufu lufu bu luaye, atukekala namu naye mu buumune p’atusanguka anka bu bibasangukile. 6 Muanda atuuku’shi bumuntu buetu bua kala bubaadi bukokolue naye pamune ku mutshi, bua’shi mbidi yetu ya miluisho ifikie i’shi bukome, bua’shi tatutungunukanga dingi na kuikala ku bupika bua miluisho. 7 Muanda su muntu baafu, babingishibua* ku miluisho yaye.

8 Dingi, su tui bafue na Nkidishitu, atukumina’shi atukekala dingi na muwa naye. 9 Muanda atuuku binobino’shi, Nkidishitu bu biadi mupue kusanguka ku lufu, te bia kufua dingi, na lufu talui na matalua kuadi. 10 Muanda lufu luadi mufue, mmufue bua kukatusha miluisho musango umune bua loso, kadi muwa wadi nao, e nao bu’Efile Mukulu. 11 Mu mushindo umune nanue namu, ikalayi bu bafue pabitale miluisho, kadi nuikale na muwa bu’Efile Mukulu, ku bukuashi bua Nkidishitu Yesu.

12 Biabia, tanulekielanga muluisho autungunuka na kubikala mu mbidi muenu, na kukookiela ku ngabiabi ya mbidi yenu ayifu. 13 Sunga’shi tanutungunukanga na kutuusha mbidi yenu ku mifubo* ya miluisho bu bina ngoshi bia kukutua kululama, kadi epaaneyi kui Efile Mukulu bu bantu babaadi bafue, kadi binobino bekale na muwa, na tulayi mbidi yenu ku mufubo w’Efile Mukulu bu bina ngoshi bia kululama. 14 T’abitungu muluisho ubikale muanudi, muanda ta nui muushi mua muiya anka nui muushi mua buntu bu’Efile Mukulu.

15 Tui kuamba kinyi? Abitungu tukite muluisho muanda ta tui muushi mua muiya kadi tui muushi mua buntu bu’Efile Mukulu? Nya tabi biabia! 16 Tanuuku’shi su nubepaana kui muntu bua kumukookiela bu ba mpika baye, nubeyikasha anue banabene bu ba mpika ba yawa muntu, biabia nui bapika ba muluisho autuala ku lufu su nui bapika ba kukookiela akutuala ku kululama? 17 Anka atutumbula Efile Mukulu muanda sunga bibanudi ba mpika ba muluisho, binobino nukuete kukookiela n’eshimba dimune malongiesha anubaadi bapete. 18 Oolo, kunyima ku’anue kupoososhibua ku bupika bua miluisho, nubafikile ba mpika ba kululama. 19 Muanda wa kubofula kuenu kua mbidi, nkuete kuakula bishima abipushika kalolo kui bantu, muanda nka bibanudi balambule mbidi yenu ku bupika bua mianda ibutete na kubepuula muiya, bua kulombasha nkalo yenu ibubi, binobino, tulayi mbidi yenu ku bupika bua kukita mianda ilulame na iselele. 20 Muanda pabaanudi ba mpika ba muluisho, tanubaadi na lukalo lua kukita mianda ilulame.

21 Bikitshino bienu bibaadi abituusha bipeta kinyi mu kiakia kipungo? Nubakitanga mianda yanukuete kupusha buufu lelo uno. Na yaaya mianda ayituala ku lufu. 22 Anka, bu bibaanupu kupoososhibua ku muluisho binobino na kufika ba mpika b’Efile Mukulu, kitayi mianda i selele bu ba mpika b’Efile Mukulu, yaaya mianda ayituala ku muwa wa loso. 23 Muanda efuto dia muluisho ndufu, anka kia buntu akituusha Efile Mukulu, mmuwa wa loso kukiila kui Yesu Nkidishitu Nfumuetu.

7 Binobino nesamba nenu anue bakuetu abauku muiya kalolo, tanuuku’shi Muiya wi na bukome kui muntu nka paki na muwa? 2 Bu kileshesho, mukashi muibakilue mmulamate ku muiya wa mulum’aye pakii mulum’aye na muwa; kadi su mulum’aye bafu, bapoososhibua ku muiya wa mulum’aye. 3 Anka, su mulum’aye kii na muwa, atuela kui ungi mulume, abamuitanyina bu ntabushi a lusandi. Anka su mulum’aye afua, bapoososhibua ku muiya wa mulum’aye, biabia su atuela kui ungi mulume, ta mbalombene kumuitanyina bu ntabushi a lusandi nya.

4 Biabia bakuetu, nubaadi bafue pabitale Muiya ku bukuashi bua mbidi ya Nkidishitu, bua’shi nufikie bantu ba ungi muntu, aye abaabadi basangushe ku lufu, bua’shi tupee bikuba bu’Efile Mukulu. 5 Muanda patubaadi na nshalelo muipushene na nkalo ya mbidi, nkalo ayituala ku muluisho ibaabadi babuushe kui Muiya ayifubu mu mbidi yetu bua’shi tupee bikuba bua lufu. 6 Kadi binobibo tui bapoososhibue ku Muiya, muanda tui bafue ku kiakia kibaadi kitukuate ku bupika, bua’shi tuikale ba mpika mu mushindo upia, ku bukuashi bua kikudi, kushi mu mushindo wa kala ku bukuashi bua miiya ifundibue.

7 Biabia tui kuamba kinyi? Muiya mmuluisho su? Nya ta mbiabia! Muanda ntshinadia kuuka muluisho binyibinyi su Muiya taubadi kuanka. Bu kileshesho, ntshinadia kuuka luabi su Muiya ta nguambe’shi: “Tuekalanga na luabi.” 8 Anka muluisho, ubaadi ufubishe uno muiya, ao nkubuusha luabi lua mishindo yoso munda muande, muanda pakubaadi takui muiya, muluisho ubadi ufue. 9 Mu kuakula kua kalolo, naadi na muwa kumpala kua muiya kufika, anka pabafikile muiya, muluisho ubaadi upetuule muwa, kadi ami nafuile. 10 Na muiya ubadi na kia kuntuala ku muwa, kadi ubantuadile ku lufu. 11 Muanda muluisho ubaadi ufubishe muiya bua kumpambusha na kungipa ku bukuashi buao. 12 Muanda Muiya unabene wiselele, na biawakula biselele, mbilulame na bibuwa.

13 Biabia, muanda wi buwa nyi ubaadi unfuishe ku lufu su? Nya tabi biabia! Muluisho nyi ubaadi untuale ku lufu, muiya wi buwa, ao nyi ubaadi uleshe patooka’shi muluisho nyi ubadi untuale ku lufu bua’shi kukiila ku muiya, muluisho umuekie patooka’shi wi bubi. 14 Atuuku’shi Muiya aufiki kui Efile Mukulu ku bukuashi bua kikudi kiaye, anka ami ne muntu a ku mbidi, mupanyibue ku bupika bua muluisho. 15 Muanda tampusha kalolo kiakia kiankitshi, na ntshikuete kukita kiakia kiankumiina, kadi nkuete kukita kiakia kiandi mushikue. 16 Biabia, su nakitshi kiakia kiandi mushikue, nakumiina’shi Muiya wi buwa. 17 Anka ta nami kuete kuibikita, kadi mmuluisho ubikale muandi. 18 Muanda nauku’shi muandi, kuamba’shi mu mbidi muande, ta mui ki buwa su nkimune; aku namu ne na lukalo lua kukita ki buwa, kadi ntshi na ngobesha ya kuibilombasha. 19 Muanda ntshikuete kukita bibuwa biankumiina, kadi nkuete kukita biabia bibubi bianshankumiina. 20 Biabia, su nkuete kukita biabia bianshankumiina, ta nami kuete kuibikita, anka mmuluisho wi muandi.

21 Biabia, nasangana uno muiya muandi: Pankimbi kukita bibuwa, bibubi nyi bikuete kunfikila. 22 Mu kuakula kua binyibinyi, munda muande nasankilaa muiya w’Efile Mukulu, 23 kadi namono mu mbidi muande, ungi muiya aulu ngoshi na muiya wa mu binangu biande, na auntuala ku bupika bua muiya wa muluisho wi mu mbidi yande. 24 Ami muntu sha dikienga! Nnanyi mulombene kumpasha ku mbidi ayintuala ku luno lufu? 25 Natumbula Efile Mukulu kukiila kui Yesu Nkidishitu Nfumuetu! Biabia, mu binangu biande, ne mpika a muiya w’Efile Mukulu, kadi mu mbidi muande, ne mpika a muiya wa muluisho.

8 Biabia, baaba be mu buumune na Nkidishitu Yesu, tabe na wa kupiishibua. 2 Muanda muiya wa kikudi aupanaa muwa mu buumune na Nkidishitu Yesu, nguinuikashe mu bulungantu ku muiya wa muluisho na wa lufu. 3 Kiakia kibaadi Muiya ukutue kukita, muanda ubaadi ubofule ku mbidi, Efile Mukulu bekikitshine pa kutuma Muan’aye mu kuifuanena na ba sha miluisho na bua kukatusha muluisho, na kupiisha muluisho ku mbidi, 4 bua’shi mianda ilulame ya mu Muiya, ilombeene muatudi’tue bakuete kutambuka kushi muyile ku mbidi, kadi muyile kikudi. 5 Muanda bantu be na nshalelo a ku mbidi, abatuulu binangu biabo ku mianda ya ku mbidi, anka bantu be na nshalelo a mu kikudi, abatuulu binangu biabo ku mianda ya mu kikudi. 6 Muanda kutuula binangu ku mianda ya ku mbidi, akutuala ku lufu, anka kutuula binangu ku mianda ya mu kikudi, akutuala ku muwa na butaale; 7 muanda’shi kutuula binangu ku mianda ya ku mbidi, akuituikasha beshikuanyi n’Efile Mukulu, muanda mbidi tayikookielaa muiya w’Efile Mukulu, na mu binyibinyi, tangilombene kuibikita. 8 Biabia, baaba abakitshi mianda ya ku mbidi, ta mbalombene kusankisha Efile Mukulu nya.

9 Ank’anue, tanui mu kuipushena na mianda ya ku mbidi, kadi nui mu kuipushena na mianda ya mu kikudi, su kikudi ki’Efile Mukulu ki muanudi binyibinyi. Kadi su muntu te na kikudi kia Nkidishitu, uno muntu ta nga Nkidishitu nya. 10 Kadi su nui mu kuipushena na Nkidishitu, kikudi akinuikasha na muwa muanda wa kululama, sunga biekala’shi mbidi ngifue muanda wa muluisho. 11 Binobino, su kikudi kia yawa baadi mubuushe Yesu ku lufu ki muanudi, yawa baadi musangushe Nkidishitu Yesu ku lufu, akekasha namu mbidi yenu ayifu na muwa ku bukuashi bua kikudi ki muanudi.

12 Biabia bakuetu, tui mu kitungo kia kupela kuikala na nshalelo a ku mbidi; 13 muanda su nui na nshalelo a ku mbidi, shinkamishayi’shi anukafu; kadi su nubayipa bikitshino bia ku mbidi ku bukuashi bua kikudi, anukekala na muwa. 14 Muanda baaba boso babakunkusha kui kikudi ki’Efile Mukulu, nyi mbana b’Efile Mukulu binyibinyi. 15 Muanda tanui bapete kikudi kia bupika akinutakula mu kupusha moo, anka nui bapete kikudi kia kukuminyibua bu bana, akitutakula mu kuela musaase’shi: “Abba,* Yaya.” 16 Kikudi ki’Efile Mukulu akio kinabene akishinkamiisha kikudi kietu’shi,* tui bana b’Efile Mukulu. 17 Biabia, su tui bana, tui dingi ba mpianyi, eyendo ba mpianyi b’Efile Mukulu, kadi bapianyi pamune na Nkidishitu, anka su tubakiengie pamune naye bua’shi tupete dingi ntumbo pamune naye.

18 Muanda namono’shi, makienga a kino kipungo, ta e bu kintu pa kuiapuandikisha na ntumbo ayikeleesha muatudi. 19 Muanda bipangua bioso bikuete kutengiela n’eshimba kuiyilu, kumueneshibua kua bana b’Efile Mukulu. 20 Muanda bipangua bioso mbitudibue ku bupika bua mianda ya bisumanga, kushi mu kukumiina kuabio, anka mu kukumiina kua yawa baadi muibitule, ku bukuashi bua lukulupilo 21 luashi bipangua abikapoososhibua ku bupika bua kunyanga na kupeta bulungantu bua ntumbo ya bana b’Efile Mukulu. 22 Muanda atuuku’shi, mpa na binobino bipangua bioso abitungunuka na kutompola pamune na kukienga . 23 Kushi penda biabia nya, anka atue namu be na bikuba bia kumpala, kuamba’shi kikudi, oolo, atue banabene atutompola munda muetu patukuete kutengiela n’eshimba dimune buatudia kuatshibua bu bana, kupoososhibua kua mbidi yetu ku bukuashi bua nkuulo. 24 Muanda tubaadi bapashiibue mu luno lukulupilo; kadi lukulupilo alumueka ta ndukulupilo nya, muanda su muntu amono kintu, e kuikikulupila dingi su? 25 Kadi su atukulupila kintu kiatush’atumono, atutungunuka na kuikitengiela n’eshimba kuiyilu na kunyingiila.

26 Dingi, kikudi akitukuasha nsaa yatudi babofule; muanda wi’shi t’atuukaa mianda ya kuteka mu masambila eetu misusa yoso nya, anka nsaa yatushi na ngobesha ya kuakula nkalo i mu mashimba eetu kikudi kinabene akituakuila. 27 Kadi yawa atalaa mu mashimba, auku akiamba kikudi, muanda akitekiela beselele mu kuipushena na kikiebe ki’eshimba di’Efile Mukulu.

28 Atuuku’shi Efile Mukulu akitshi bia’shi mifubo yaye yoso, iikuatshishene pamune bua buwa bua bantu bamufule, baaba babaadi Efile Mukulu muitanyine muyile mpango yaye; 29 muanda baaba babaadi mubadiile kuuka, bebasanguile dingi buabadia kuikala bu kimfuanyi kia Muan’aye, bua’shi ekale muana mbedi munkatshi mua bakuetu be bungi. 30 Dingi, baaba baadi mubadiile kuuka nyi baadi muitanyine; na baaba baadi muitanyine nyi baaba dingi baadi muitanyine bu balulame. Nfudiilo a bioso, baaba baadi muitanyine bu balulame, nyi baaba baadi dingi mupe ntumbo.

31 Biabia tui kuamba dingi kinyi pabitale ino mianda? Su Efile Mukulu e ku lupese luetu, nnanyi a kuitukitshina bi bubi? 32 Bu bia’shibaadi mukaluile Muan’aye kadi amupaana buadia kuitufuila atue boso, ta mulombene dingi kuitupa bino bintu bioso na kalolo pamune naye su? 33 Nnanyi mulombene kutopeka bantu babadi basaangule kui Efile Mukulu? Efile Mukulu nyi ebabadika bu balulame. 34 Nnanyi akebapiisha? Su ngumune. Nkidishitu Yesu nyi baadi muibafuile, aye abaabadi basaangushe ku lufu. Binobino e ku mboko ibalume y’Efile Mukulu, kuete kuituakuila.

35 Nnanyi aketulamuuna ku kifulo kia Nkidishitu? Mpombo su ntuinyongoshi, su nkubinguabingua, su nsala, su musua,* su masaku, su ndupete lua ngoshi? 36 Nka bu biabidi bifundue’shi: “Pa muanda oobe, tuibatadikishue ku lufu efuku dioso; bantu bakuete kuitumona nka bu mikooko ya kuipaa.” 37 Anka mu mianda yoso, tukuete koobesha ku bukuashi bua yawa baadi muitufule. 38 Muanda ne mushinkamishe’shi, sunga ndufu, sunga mmuwa, sunga mikeyilu, sunga mbulamatadi, sunga mianda ya binobino, sunga mianda ayikafiki, sunga makome 39 sunga mbula bua muiyilu, sunga mbula bua muushi, sunga kingi kipangua kioso, tankilombene kuituabuula ku kifulo ki’Efile Mukulu ki mui Nkidishitu Yesu Nfumuetu.

9 Nakula bia binyibinyi mu Nkidishitu; ntshikuete kudimba nya, nka bi kondo kande k’eshimba akatuusha bukamonyi ku bukuashi bua kikudi kiselele’shi, 2 ne na kinyongua kikata na busungu bushabupu muishimba diande. 3 Muanda ne kukumiina’shi bangabuule kui Nkidishitu bu muntu muedibue mulua pa muanda wa bakuetu, bena kifuko kiande kia ku mbidi, 4 abo bekale bena Isalele. Babaadi basangudibue buabadia kuikala bu bana b’Efile Mukulu. Efile Mukulu bebalesheshe ntumbo yaye ebapa bilombeno, Muiya, milayilo na kinemo kia kumukitshina mufubo wa kishila. 5 Abo, mbekale bekulu ba ba nshetu-kulu na kuabadi nyi kutukile Nkidishitu ku mbidi. Efile Mukulu e kunundu kua bioso atumbishibue bua loso. Amene.

6 Muanda tabi bu’shi eyi di’Efile Mukulu dibaadi dikutue kulombana. Muanda ta mboso bena “Isalele” bekale bena Isalele ba binyibinyi. 7 boso ba kuabadi, ta mbekale bana ba binyibinyi penda muanda wa’shi mbekulu ba Abalahama; muanda Efile Mukulu baadi mulungule Abalahama’shi, Yawa abetanyina bu kekulu kobe akatuukila kui Isaake. 8 Nkuamba’shi, bana ba ku mbidi ta mbekale binyibinyi bana b’Efile Mukulu nya, anka bana batandikue pa muanda wa mulayilo w’Efile Mukulu, ngi bekale lutandua lua binyibinyi. 9 Muanda eyi dia mulayilo dibaadi bino’shi: “Mu kino kipungo nankaluka, na Sara akekala na muana.” 10 Tabibaadi bikitshikie penda mu kiakia kipungo nya, bibakitshikile dingi pabaadi Rebeka mutande mpasa kukiila kui nkambu’etu Isaake; 11 muanda kumpala kua’shi batandikue na kuabadia kukita muanda wibuwa sunga wibubi, Efile Mukulu balesheshe’shi mpango yaye ya kusangula ibaadi na kia kulombana, kushi muyile mifubo, anka muyile Yawa ayitanyina. 12 Efile Mukulu balunguile Rebeka’shi: “Mukulu ekala mpika a mukinga.” 13 Anka bu biabidi bifundibue’shi: “Naadi mufule Yakobo, kadi nashikua Esau.”

14 Biabia, tui kuamba kinyi? Efile Mukulu mmukutue kululama su? Nya, ta mbiabia! 15 Muanda balunguile Moyise’shi: “Nakalesha lusa kui yawa oso ankumiina kulesha lusa, na nakalesha kalolo kui yawa oso ankumiina kulesha kalolo.” 16 Biabia, bino tabikitshika muyile kukumiina kua muntu nabene sunga mu kuitatshisha kuaye, anka mu kukumiina ku’Efile Mukulu, e na lusa. 17 Muanda bifundue abilungula Faraone’shi: “Ne mukulekie na muwa bua kulesha bukome buande kukiila kodi na bua’shi batumbishe eshina diande mu nsenga ishima.” 18 Biabia, Efile Mukulu aleshaa lusa kui yawa oso akumiina, anka alekaa yawa oso aadi mukumiine kulekieelela buadia kupapisha eshimba.

19 Pangi nui kungipusha’shi: “Buakinyi Efile Mukulu kiatungunuka nka na kuitutopeka? Muanda nnanyi mulombene kupela kikiebe ki’eshimba diaye?” 20 Biabia obe we nnanyi akiebe kuelesha Efile Mukulu mpaka? Kintu kiabadi babumbe, ki kuipusha bekimbumbu’shi: “Buakinyi bombumbu mu uno mushindo?” 21 Tui kuamba kinyi? Mbuufi te na matalua panundu pa ema bua kukita kipulu kia kinemo na kingi namu kishi kia kinemo na diadia ema dimune su? 22 Biabia, tui kuamba kinyi, su Efile Mukulu baatshile kitshibilo kia kulesha nsungu na bukome buaye, na su baadi mukumiine kulesha luishinko kui bantu babaadi balombene kubutudibua, tabaadi na matalua a kuibikita su? 23 Na su baadi mukite bino bua kulesha bukata bua ntumbo yaye kui bipulu bia lusa, bibaadi mubadiile kulumbuula bua ntumbo, 24 kuamba’shi, atue babaadi muitanyine kushi penda munkatshi mua bena Yunda, kadi mpa na munkatshi mua ingi miilo, tui kuamba dingi kinyi? 25 Anka bu biakula dingi mu mukanda wa Oseya’shi: “Baaba bashi bu muilo wande, nankebetanyina bu ‘muilo wande,’ na baaba bashi bafudibue, bu ‘bafudibue;’ 26 na mu mbalo mubaabadi bebalungule’shi, ‘Tanui muilo wande,’ abakebetanyina bu ‘bana b’Efile Mukulu e na muwa.’”

27 Yeshaya edidi pabitale Isalele’shi: “Sunga bungi bua bana ba Isalele buekala bu lusenga lua ku kiese kia kalunga ka mema, nka penda abakashala nyi abakapanda. 28 Muanda Yehowa akatshibila nsenga kiimu, kiimu kilombane na bukidibukidi.” 29 Dingi, nka bibaadi Yeshaya mutemukie’shi: “Su Yehowa Efile a biluilo ta muitulekiele kekulu,* tubadia kuikala bafikie nka bu Sodome na tubadia kuifuanena na Gomore.”

30 Biabia tui kuamba kinyi? Bantu ba ingi miilo abaadi baleshe lukumiino na abo nkubadibua bu bantu balulame, sunga mbiabashibaadi abalondo bululame; 31 kadi, sunga mbibaadi Isalele alondo muiya wa kululama, ta mobeshe kukookiela wawa muiya. 32 Bua kabingilo kinyi? Muanda babaadi abeulondo kushi muyile lukumiino, kadi muyile bikitshino. Babaadi bakokole “kuibue dia kikokoshi”; 33 Nka bu biabidi bifundibue’shi: “Tala! Natuulu mu Siyona ebue dia kikokoshi na lubuebue aluponesheena, anka yawa atuulu lukumiino luaye muadidi, takakuatshishibua buufu nya.”

10 Bakuetu, lukalo lui muishimba diande na kiansendeela Efile Mukulu pa muanda wabo, mbua’shi bapashibue. 2 Muanda nashinkamisha’shi be na kisumi bu’Efile Mukulu, anka kushi muyile kiukilo kia binyibinyi. 3 Muanda, bu biabashibadi abauku kululama ku’Efile Mukulu, kadi abakimbi kutuula kululama kuabo’bo banabene, ta mbakookiele kululama ku’Efile Mukulu nya. 4 Muanda Nkidishitu nyi nfudiilo a Muiya, bua’shi muntu oso alesha lukumiino apete kululama.

5 Muanda Moyise baadi mufunde pabitale kululama akutukila ku Muiya’shi: “Muntu akitshi ino mianda akekala na muwa ku bukuashi buayo.” 6 Anka kululama akutukila ku lukumiino akuamba’shi: “Tuakulanga muishimba diobe’shi, ‘Nnanyi akakamina muiyilu?’ kuamba’shi bua kuyisha Nkidishitu, 7 sunga’shi, ‘Nnanyi akayiki mu buina bula?’ kuamba’shi bua kubuusha Nkidishitu ku lufu.” 8 Kadi bifundue abiamba naminyi? “Eyi di pepi nobe, di mukanua moobe na muishimba diobe”; kuamba’shi, “eyi” dia lukumiino dia tukuete kulungula. 9 Muanda su wakula patooka mukanua mobe’shi, Yesu nyi Muanana, na olesha lukumiino muishimba diobe’shi Efile Mukulu baadi mumubuushe ku lufu, okapaashibua. 10 Muanda muishimba diobe nyi modia kulesha lukumiino bua kuikala mululame, anka na kukanua kobe nyi kodia kuakula patooka bua kipandilo.

11 Muanda bifundue abiamba’shi: “Takui muntu su ngumune atuulu lukumiino luaye muadi akakuatshishibua buufu.” 12 Muanda takui kuilekeena pankatshi pa muina Yunda na muina Greke. Kui Muanana nka umune e kunundu kua boso, akuashaa na kalolo baaba boso abamuitanyina. 13 Muanda “muntu oso ayitanyina eshina dia Yehowa akapaashibua.” 14 Biabia, mbikunyi biabakamuitanyina su ta mbatuule lukumiino luabo muadi? Mbikunyi biabakatulu lukumiino muadi, aku namu kasha tabapushishe kuabakula muanda waye? Na mbikunyi biabakapusha muanda waye su takui muntu ebalungula? 15 Mbikunyi, biabakalungula su ta mbebatume? Nka bu biabidi bifundibue’shi: “Ngua* ya baaba abalungula mukandu wibuwa, i buwa kumona!”

16 Anka, boso ta mbakookiele mukandu wibuwa. Muanda Yeshaya amba’shi: “Yehowa, nnanyi mukumiine ku mianda yadi mupushe kuatudi?” 17 Biabia lukumiino alutuukila mu mianda yatupusha. Na mianda yatupusha namu ayitukila muiyi ditale Nkidishitu. 18 Kadi nayipusha pabitale bena Isalele’shi, babapetele mushindo wa kupusha su? Oolo, babeupetele. Biabia bifundue abiamba’shi: “Mayi aabo abaadi aapushika mu nsenga ishima, na mukandu wabo ubaadi aupushika mpa na kufudiile nsenga.” 19 Anka nayipusha’shi Isalele baadi mukutue kuuka su? Kumpala, Moyise baadi muakule’shi: “Nakenukuatshisha mukao kui baaba bashi bu kisamba; nakenukuatshisha nsungu muanda wa kisamba kishi na binangu.” 20 Kadi Yeshaya bakuile n’eshimba dinyingie’shi: “Baaba bashibaadi abankimbi, babampetele; nafikile mu kuukibua na baaba bashibaadi abangipusha.” 21 Kadi akula pabitale Isalele’shi: “Efuku dishima n’oluela muilo ushaukookiela maasa na wi na mutue wi bukopo.”

11 Biabia, nayipusha’shi, Efile Mukulu mmusumbusheene muilo waye su? Nya, ta mbiabia! Muanda, ami namu ne muina Isalele, a mu lutandua* lua Abalahama, mu kisamba kia Benyamine 2 Efile Mukulu ta musumbushene muilo waye ubaadi musangule kumpala nya. Tanuuku abiakula bifundue pabitale Eliya, bibaadi muidile kui Efile Mukulu pabitale bena Isalele’shi: 3 “Yehowa mbayipee batemuki bobe, mbabumbule bilambuilo biobe, nashala nka bupenka buande, na binobino tabakimbi kungipaa.” 4 Kadi Efile Mukulu bamulunguile’shi: “Ne mulekie bantu 7 000 bashi bakunamine Baale bua kumulanguila.” 5 Biabia, mu mushindo umune mu kino kietu kipungo, kui bantu bashale pa muanda wa buntu buaye. 6 Binobino su nku buntu bu’Efile Mukulu, ta nku muanda wa bikitshino biabo nya; bisumanga buntu tabubadia kuikala dingi bu buntu nya.

7 Binobino tui kuamba kinyi? Muilo wa Isalele tangupete kiakia kiaukimbanga, anka baaba basangulue, nyi bekipete. Baaba bangi babaadi bapapishe mashimba, 8 nka biabidi bifundibue’shi: “Efile Mukulu baadi muibape kikudi kia tulo tui bukopo, bua’shi meso abo taamonanga na’shi matui abo taapushanga mpa na lelo uno.” 9 Na Davide bakuile’shi: “Meesa abo abafikile bu bukondia na bu muteo, na bu kikokoshi kuabadi bua’shi bapone na bapete dinyoka. 10 Mu meso muabo muikale mufito bua’shi tabamonanga, ebatonte miongo na biita bi bushito.”

11 Biabia nayipusha’shi, pabaadi bena Yunda bapone, abaadi bapone bua loso su? Nya ta mbiabia! Anka kupona kuabo kubadi kukite bia’shi bantu ba ingi miilo bapete kipandilo bua kuibakuatshisha mukao. 12 Biabia su kupona kuabo akufuisha miabi kui ba pa nsenga, na kupeela kuabo akufuisha miabi kui bantu ba bingi bisamba, biabia akuikala miabi i bungi kukila p’ababungu bungi buabo boso pamune!

13 Binobino, n’esamba nanue bantu ba ingi miilo. Bu biabidi’shi ne mutumibua a ingi miilo, natumbisha mufubo wande 14 bua kumona su mu mushindo kampanda ne kukuatshisha muilo wande mukao na kupaasha bangi ba munkatshi muabo. 15 Muanda su kuibasumbushena kuabo, nkukuashe bangi bantu ba pa nsenga bua kuikala mu kipuano n’Efile Mukulu. Biabia su ebakumiina dingi, bi nka bu kuibasaangusha ku lufu bua kuibalusha ku muwa 16 dingi su ndambo ya musabu yabaata bu mulambu wa biumbuluanga bia kuibedi ngia kishila, musabu oso awikala wa kishila; na su mishi ngia kishila, na ntabi namu ayikala nka ya kishila.

17 Biabia, ingi ntabi ya mutshi babaadi beyitshibe, akupu babaadi beyilamikie pamune na ingi ntabi, sunga biekala’shi boodi mutshi wa olive a mu kisuku, binobino okuete kudiila ku mushi umune wa mutshi wa olive, 18 kadi topuandikishanga’shi we mukile ingi ntabi. Su opuandikisha’shi we muiyikile, tentekiesha’shi ta nobe mutuale mushi, mushi nyi ukutuale. 19 Ungi a kuanudi e kuamba’shi: “Babaadi batshibe ingi ntabi bua’shi bandamikie’mi.” 20 Mbinyibinyi! Muanda wa kukutua kuabo kua lukumiino nyi kubaabadi beyitshibe, anka obe, we muimane ku muanda wa lukumiino lobe. Tuekalanga na kuitatula, anka ikala na kutshina. 21 Biabia, su Efile Mukulu ta mukaluile ntabi ya mutshi unabene, takakukaluila n’obe namu nya. 22 Nangushena ku kalolo na nsungu bi’Efile Mukulu. Baadi muleshe nsungu kui baaba babaadi bapone, muanda tababaadi na lukumiino, anka Efile Mukulu akulesha kalolo su otungunuka mu kalolo kaaye, su ta mbiabia, akakutshibi ku mutshi mpa n’obe namu. 23 Nabo namu, su ta mbatungunukie na kukutua lukumiino, abakebalamika dingi ku mutshi, muanda Efile Mukulu e na ngobesha ya kuibalamika dingi. 24 Muanda su obe abaadi bakutshibe ku mutshi wa olive a mu kisuku, bakulamika ku mutshi wa olive wabadi bakune, biabish’abikitshikaa, abikekala bibofule bua kualusha ntabi inabeene ku mutshi wayo unabeene!

25 Muanda tankumiina’shi nulube ino mianda ifuame ya kishila bakuetu, bua’shi tanuimonanga bu ba sha binangu ku meso kuenu’nue banabene. Bangi bena Isalele babaadi bapapishe mashimba mpa na pabaadi bungi bua bantu ba ingi miilo bukumbane, 26 na mu uno mushindo, bena Isalele boso abakapaashibua nka bu biabidi bifundibue’shi: “Mupaashi akatuukila mu Siyona na akakasha bikitshino bi bubi kui Yakobo. 27 Na kino nyi kilombeno kiande kiankitshi nabo, bua nkakaasha miluisho yabo.” 28 Mbinyibinyi, bangi bena Yunda mbeshikuanyi ba mukandu wibuwa, na bino bi nka bu muabi kuanudi; anka babaadi basangudibue n’Efile Mukulu na baadi muibafule muanda wa ba nkambua babo. 29 Muanda Efile Mukulu takenyongola bua bia buntu biaye na bua baaba babaadi muitanyine. 30 Muanda nka bu bibanudi kumpala bakutue kukookiela Efile Mukulu, kadi binobino mmuinuleshe lusa, muanda wa kukutua kuabo kua kukookiela, 31 binobino bu biabashi bakookiele, Efile Mukulu mmuinuleshe lusa, anka mmuibaleshe namu nabo lusa nka bu’nue. 32 Muanda Efile Mukulu mmuibele boso mu lukano lua kukutua kukookiela, bua’shi ebaleshe boso lusa luaye.

33 Kalolo, kinangu na kiukilo bi’Efile Mukulu, mbikile bukata! Kiimu ki’Efile Mukulu ki bukopo kupusha na mashinda aye ngakata! 34 Muanda “nnanyi mulombene kuuka bi binangu bia Yehowa, sunga kuikala muntu amupeyaa malango?” 35 Sunga’shi, “nnanyi bapeele Efile Mukulu kintu kampanda kumpala, bua’shi Efile Mukulu ekale na lukalo lua kumualuisha kianka?” 36 Muanda bintu bioso abifiki kui Efile Mukulu, buaye na pa muanda waye. Atumbishibue bua loso. Amene.

12 Biabia bakuetu, nenusendeela ku lusa lu’Efile Mukulu’shi, nutuushe mbidi yenu bu mulambu wi na muwa, wiselele na ukuminyibue n’Efile Mukulu, mufubo* wa kishila wanumufubila, panufubisha ngielelo enu a binangu. 2 Na lekayi kuambula uno ndumbuluilo a mianda, anka shintulukayi pa kualula binangu bienu, bua’shi nuishinkamiishe anue banabene, kikiebe ki’eshimba di’Efile Mukulu ki buwa, ki’akumiina na kipuidikie.

3 Muanda ku bukuashi bua kalolo kabadi bandeshe kui Efile Mukulu, nalungula oso a kuanudi bua kupela kuiata na kinemo kikile kiakia kiadi nakio, kadi anangusheene bua kuikala na binangu bibuwa, muntu oso muyile bukata bua lukumiino luabadi bamupe kui Efile Mukulu. 4 Muanda, nka bu biatudi na bipindi bi bungi mu mbidi imune, kadi bioso tabifubaa mu mushindo umune, 5 biabia atue, sunga mbiatudi be bungi, tuibekale mbidi imune mu buumune na Nkidishitu, anka pa bupenka, tui bipindi bia mbidi bi lukalo na bingi. 6 Atue boso tui na bia buntu bilekenelekene muyile kalolo kabadi betuleshe kui Efile Mukulu; biabia su tui na kia buntu kia kutemuka, tutemukie muyile lukumiino luatudi nalo; 7 su tui bapebue mufubo, tukite muetu moso bua kuiufuba; su kia buntu kietu nkia kulongiesha, tukite muetu moso bua kulongiesha; 8 sunga’shi, su kia buntu kietu nkia kunyingisha bangi, tuikale atuibanyingisha; su kia buntu kietu nkia kuabila bangi bintu, tuibabile bianka na kalolo koso; yawa namu akunkusha, akunkushe na kishima, yawa afuila bangi lusa, ebikite na muloo oso.

9 Ikalayi na kifulo kishi na bu nsesa. Shikuayi mianda ibubi; lamatayi ku mianda ibuwa. 10 Mu kifulo kia bu bana na bana, elesheeneyi kifulo kikata ku muntu na muntu. Ikalayi nka ba kumpala mu kuilesheena kanemo. 11 Ikalayi bafubi ba mufubo,* tanuikalanga na lulengu. Nuikale baule ndaa na kisumi ku bukuashi bua kikudi. Nufubile Yehowa n’eshimba dienu dioso. 12 Ikalayi na muloo mu lukulupilo. Nunyingiile panudi mu bitompuanga. Nuikale na katshintshi mu nteko. 13 Kuashayi beselele muyile nkalo yabo. Ikalayi anukukila benyi. 14 Tungunukayi na kuelela baaba abenukiengiesha muabi; ebeleleyi muabi, kushi kuibela mulua. 15 Sankayi na baaba abasanka; nudile na baaba abadidi. 16 Ikalayi anumono bangi bu bianukuete kuimona anue banabene; tanutuulanga binangu bienu ku bintu bikata, anka ikalayi na binangu bia kuiyisha. Tanuikalanga anuimono anue banabene bu ba sha binangu .

17 Tanualuishanga muntu bubi ku bubi. Anka nukite mianda ibuwa kumpala kua bantu boso. 18 Su kui mushindo, kitayi kioso kianudi balombene kukita bua kuikala mu butaale na bantu boso. 19 Bakuetu ba kifulo, tanuiobuelanga anue banabene, lekielayi nsungu y’Efile Mukulu mbalo; muanda mbifundibue bino: “‘Yehowa amba’shi; ‘Koobola nkuande; nnami akafutu.’” 20 Anka “su muishikuanyi n’obe e na nsala, mupe kia kudia; su e na nyota, mupe mema a kutoma;* muanda pa kukita biabia, omutenteka makala e kaalo pa mutue.”* 21 Tanutadilanga mianda ibubi yenukaambila, anka tungunukayi na kukambila mianda ibubi pa kukita mianda ibuwa.

13 Muntu oso akookiele ba sha matalua be kunundu, muanda takui matalua alombene kuikala kuanka su Efile Mukulu ta muiatadiile; ba sha matalua be kuanka mbatudibue n’Efile Mukulu. 2 Nyi buakinyi, muntu oso atombokiela ba sha matalua, atombokiela mpango y’Efile Mukulu; boso abatombokiela yaaya mpango abakatshibilua kiimu. 3 Muanda bantu abatshinaa bakunkushi, ta mbaaba abakitshi mianda ibuwa nya, kadi mbaaba abakitshi mianda ibubi. Su tokumina kuikala otshinyi bakunkushi, tungunuka na kukita bibuwa na abakakukanyisha; 4 Muanda mbafubi b’Efile Mukulu bua buwa buenu. Kadi su okuete kukita bi bubi, wekala na kia kuibatshina, muanda ta mbua bisumanga buabadi batuale lupete lua ngoshi. Mbekale bafubi b’Efile Mukulu bua kunyoka* yawa akitshi bi bubi.

5 Bi na muulo bua kuibakookiela, kushi penda bua kupela kunyokibua, anka bua kulama kondo k’eshimba ke buwa. 6 Nyi buakinyi nukuete dingi kufuta bitadi; muanda bakunkushi be ku mufubo w’Efile Mukulu bua bantu boso, na mbepaane bua kulombasha ino mpango. 7 Nupe muntu oso kiakia kimulombene: muntu atungu kitadi, numupe kitadi; atungu efuto, numupe efuto; muntu atungu kutshinua, numutshine; muntu atungu kanemo, numuneemekie.

8 Tanuikalanga na muntu su ngumune ebaasa,* kukaasha dino dia kuifulena ku muntu na muntu; muanda yawa afulu muinaye, alombasha muiya. 9 Muanda muiya awamba’shi: “Totambukanga lusandi, toyipayishenanga, toyibanga, tuekalanga na luabi,” na ingi miiya yoso ngibungibue mu uno muiya awamba’shi: “Abitungu ofule muntu nobe bu biodi muifule obe nabene.” 10 Kifulo takikitshinaa ungi muntu bi bubi; biabia kifulo nyi nkulombasha kua muiya.

11 Na kitayi bino muanda anuuku kipungo kiatudi’shi, nguba anudia kupasuka ku tulo baapu kulombana, muanda binobino kipandilo kietu kibeseesela pepi kukila nsaa ibatudi bafikie bena kukumiina. 12 Bufuku tabukiebe kutooka; n’efuku tadikiebe kubanga. Biabia tulekieyi kukita mianda ya mu mufito na tufuale bina ngoshi bi’etaata. 13 Tuikaleyi na muikelo wibuwa* bu bantu be muitaata, kushi kuipana mu misangelo,* mu bunkoluenkolue, mu kutambuka lusandi na mu muikelo wi butete, na mu kuikakena na mukao. 14 Kadi fualayi* Muanana Yesu Nkidishitu, na tanuikalanga anuata mpango bua kulombasha nkalo yenu ya mbidi.

14 Kuukilayi muntu e na lukumiino lubofule, anka tanutshibilanga baaba be na mueneno muilekeene na enu kiimu. 2 Muntu e na lukumiino lunyingie adi bidibua bia mishindo yoso, anka muntu e na lukumiino lubofule, adi penda bisakisaki. 3 Yawa adi bidibua bia mishindo yoso, tabeepulanga yawa sh’adi, na yawa sh’adi bidibua bia mishindo yoso, tatshibilanga uno ebidi kiimu, muanda Efile Mukulu mmukumiine* yawa muntu. 4 Obe we nnanyi bua kutshibila mufubi a ungi muntu kiimu? Biekala muimane sunga’shi apona, mmuanda utale nfumuaye. Biabia akemikua, muanda Yehowa mmulombene kumuimika.

5 Ungi muntu amono’shi efuku kampanda ndikile angi, ungi namu amono’shi mafuku oso e mumune; biabia muntu oso ekale mushinkamishe mianda yapuandikisha. 6 Yawa anemeeka efuku kampanda, edineemeka bua Yehowa. Dingi yawa adi, adi bua Yehowa, muanda atumbula Efile Mukulu, na yawa sh’adi, t’adi bua Yehowa, anka atumbula Efile Mukulu. 7 Biabia, takui muntu su ngumune a kuatudi e na muwa penda buaye’ye nabene, na takui muntu a kuatudi afu buaye’ye nabene. 8 Muanda su tui na muwa, tui na muwa bua Yehowa, na su tuafua, atufu bua Yehowa. Biabia, biatuikala na muwa sunga’shi tuafua, tui bantu ba Yehowa. 9 Muanda Nkidishitu bafuile bua uno muanda, na aye nkupetuula muwa, bua’shi ekale Muanana biabikala kui bafue na kui abatala.

10 Kadi buakinyi okuete kutshibila mukuenu kiimu? Sunga’shi, buakinyi okuete kusabuula mukuenu? Muanda atue boso atukemana kumpala kua tumiladi tu’Efile Mukulu. 11 Muanda mbifundibue bino: “Yehowa amba’shi ‘bu biandi binyibinyi na muwa, muntu oso akankunamina,* muntu oso* akauku’shi n’Efile Mukulu.’” 12 Biabia, oso a kuatudi, akemana kumpala ku’Efile Mukulu bua kusambishibua* muyile bikitshino biaye.

13 Biabia, tatuitshibishenanga dingi kiimu atue banabene, anka tuikaleyi na kitshibilo kia kupela kukita kintu akibofusha lukumiino lua mukuetu, sunga akimukokosha. 14 Nauku, na ne mushinkamishe mu Muanana Yesu’shi takui kintu su nkimune ki butete muukio kinabene; anka su muntu bamono’shi kintu kampanda ki butete, ki butete ku meso kuaye’ye nabene. 15 Muanda su mukuenu akokoshua pa muanda wa bidibua kampanda bibodi, tokuete kulesha dingi kifulo nya. Nkidishitu bafuile bua yawa muntu, tobofushanga lukumiino luaye muanda wa bidibua biodi. 16 Biabia tanutadilanga muntu su ngumune akula mianda ibubi pabitale bibuwa bi’anukitshi. 17 Muanda Bufumu bu’Efile Mukulu t’abulesha kudia na kutoma nya, anka abulesha kululama, butaale, muloo pamune na kikudi kiselele. 18 Muanda muntu afubila Nkidishitu mu uno mushindo, akuminyibua n’Efile Mukulu na akuminyibua mpa na kui bantu.

19 Biabia, tukiteyi kioso akitungu bua kufuisha butaale, na kuinyingishena. 20 Lekayi kuluisha mufubo w’Efile Mukulu penda muanda wa bidibua. Eyendo’shi bidibua bioso biselele, anka bi bubi kudia kintu kampanda su akikokosha ungi muntu. 21 Muanda mbikile buwa kupela kudia muita sunga kutoma nfinyo, sunga kukita kingi kintu kioso akikokosha mukuenu. 22 Lukumiino lodi nalo, elulame obe nabene bu muanda ukutale obe nabene n’Efile Mukulu. Muntu sha muloo nguno sh’etshibila kiimu aye nabene pabitale biabia bi’akumiina. 23 Kadi su e na mpanka, apishibua aye nabene su adia, muanda adi kushi lukumiino.* Aku namu kioso kishi mu kuipushena na lukumiino, mmuluisho.

15 Anka atue banyingie, tusemune kubofula kua baaba babofule, na tatuikalanga atuisankisha nka’tue banabene. 2 Oso a kuatudi asankishe muntu naye na kumukitshina bibuwa bua kumunyingisha. 3 Muanda sunga Nkidishitu tabadi muisankishe penda aye nabene nya, kadi nka bu biabidi bifundibue’shi: “Kukayibua kua baaba abakukaa kubapoona pandi’mi.” 4 Muanda mianda yoso ibaadi ifundibue kala, ibaadi ifundibue bua kuitulongiesha, bua’shi ku bukuashi bua kunyingiila kuetu na ku bukuashi bua kusambibua akutukila mu Bifundue, tupete lukulupilo. 5 Biabia, Efile Mukulu apeyaa bantu bukome bua kunyingiila na ebasambaa, enukuashe buanudia kuikala munkatshi muenu na binangu bi mumune bu bibaadi nabio Nkidishitu Yesu, 6 mu uno mushindo anuikala mu buumune na muiyi dimune panutumbisha Efile Mukulu, aye muikale Nshaye na Nfumuetu Yesu Nkidishitu.

7 Biabia ekuukisheneyi, nka bu bibaadi Nkidishitu muinukukile namu bua ntumbo y’Efile Mukulu. 8 Muanda nenulungula’shi, Nkidishitu bafikile mufubi a baaba basadiibue bua kuleesha’shi, Efile Mukulu akulaa bia binyibinyi na kushinkamisha milayilo ibaadi Efile Mukulu mulee ba nkambua babo, 9 bua’shi miilo itumbishe Efile Mukulu bua lusa luaye. Nka bu biabidi bifundibue’shi: “Nyi buakinyi nankaleesha patooka munkatshi mua miilo’shi nankuuku, na nakayimbi bua kutumbisha eshina diobe.” 10 Na akula dingi’shi: “Sankayi anue miilo pamune na bantu baye.” 11 Na dingi’shi: “Tumbishayi Yehowa anue miilo yoso, na bantu boso bamutumbishe.” 12 Na dingi Yeshaya akula’shi: “Akuikala mushi wa Yesee, yawa akemana bua kukunkusha miilo, na miilo ayikakulupila muadi.” 13 Efile Mukulu apanaa lukulupilo enuushe na muloo oso na butaale, muanda nuibamukulupile, bua’shi nuikale na lukulupilo lui bungi ku bukuashi bua bukome bua kikudi kiselele.

14 Binobino bakuetu, ne mushinkamishe’shi nuibaule na mianda ibuwa, na’shi nui na kiukilo na ngobesha ya kulongiesha bangi.* 15 Biabia nenufundila ingi mianda patooka bua kuinutentekiesha dingi pa muanda wa kalolo kabadi bandeeshe kui Efile Mukulu 16 bua kuikala mufubi a Nkidishitu bua miilo. Ne muipaane mu mufubo* wiselele wa kulungula mukandu wibuwa w’Efile Mukulu, bua’shi yaaya miilo ikale bu mulambu wabadi bakumiine kui Efile Mukulu, mulambu wabadi bekashe bu wiselele buaye ku bukuashi bua kikudi kiselele.

17 Ne na muloo wa kuikala bu mulongi a Nkidishitu Yesu na kukita mufubo w’Efile Mukulu. 18 Ta nesamba pabitale kintu su nkimune kiandi mukite ami nabene, kadi nka penda pabitale kiakia kikite Nkidishitu, bua kukuasha bantu ba ingi miilo buabadia kukookiela kukiila ku ngakuilo na ku bikitshino biande. 19 Babaadi bakookiele ku bukuashi bua bukome bua bitunduilo na bilengieleshi bikitshibue ku bukuashi bua kikudi ki’Efile Mukulu, mu uno mushindo, naadi mulungule mukandu wibuwa pabitale Nkidishitu na kishima kubanga ku Yelusalema, nkuifunya mpa na ku Ilirikume. 20 Mu uno mushindo ne muitatshishe bua kupela kulungula mukandu wibuwa, mu ma mbalo abaabadi bapue kuukisha eshina dia Nkidishitu, bua kupela kuibaka pa mbalo* ipue kuibaka ungi muntu; 21 anka bu biabidi bifundibue’shi: “Baaba bashi balungulue pabimutale, abakamumono, na baaba bashi bapushe, abakashinguula.”

22 Nyi buakinyi ntshi mupete bia kufika kuanudi, sunga bianyikalanga misango i bungi na lukalo lua kuikufika. 23 Kadi binobino, ntshi na mbalo yanshi mulungule mu kino kipindi kia nsenga, na munda mua bipua bi bungi,* nekalanga na lukalo lua kufika kuanudi. 24 Nyi buakinyi nakulupila’shi, panyende ku Espanye, nakenumono. Kunyima kuami kuikala na muloo wa kukisha nenu kapindi, nakulupila’shi anukanshindikila muishinda. 25 Bua binobino, nakiebe kuenda ku Yelusalema bua nkafubila beselele. 26 Muanda bakuetu be ku Maseduane na ku Akayi, bekeele na muloo wa kutuusha bintu biabo bua kukuasha balanda be munkatshi mua beselele mu Yelusalema. 27 Eyendo, bekeele na muloo wa kuibikita, muanda bekele na kishiyo kiabo, muanda su bantu ba ingi miilo bekeele bapete bukuashi buabo bua mu kikudi, abo namu bekele mu kitungo kia kuibakuasha na bintu biabo bia ku mbidi. 28 Su napudisha kuibapa kino kia buntu,* nakatuka bua kuenda ku Espanye, na nakidila kuanudi. 29 Dingi, nauku’shi panfiki kuanudi, nenutuadila miabi i bungi ayifiki kui Nkidishitu.

30 Bakuetu, nenunyingisha kukiila kui Nfumuetu Yesu Nkidishitu, na kukiila ku kifulo akifiki ku kikudi kiselele, bua kulua ngoshi pamune nami mu nteko yenu kui Efile Mukulu pa muanda wande, 31 bua’shi mpande ku maasa kua bantu bashi bena kukumiina be mu Yudeya, na bua’shi beselele bakumiine bukuashi buande buantuadila bena Yelusalema, 32 bua’shi mu kukumiina ku’Efile Mukulu, nfikie kuakua kuanudi na muloo na tunyingishibue nenu pamune. 33 Efile Mukulu apanaa butaale ekale nenu boso. Amene.

16 Nenulubuila mukuetu mukashi Foebe, muikale mufubi a mu kakongie ka Sankree, 2 bua’shi numukuukile mu Muanana mu mushindo ulombene beselele, na kumupa bukuashi boso buadi mulombene kuikala nabo lukalo, muanda aye namu mmukaluile bantu be bungi mpa n’ami.

3 Ngimuineyi Priska na Akila, bena mufubo nami mu Nkidishitu Yesu, 4 babaadi batuule miuwa yabo mu masaku pa muanda wande, nebatumbula, mpa na tukongie tua mu ingi miilo namu atuibatumbula. 5 Dingi, nuimune kakongie akebungilaa mu nshibo yabo. Nuseme mukuetu a kifulo Epenete, e munkatshi mua bantu ba kumpala* babafikile bu balongi ba Nkidishitu mu Azi. 6 Nuimune Mariya, aye bafubile bikata bua muanda wenu. 7 Imunayi Andronikuse na Yuniase bena kifuko kiande na bena lukano nami, bantu babauku kalolo kui batumibua na be mu buumune na Nkidishitu takudi mafuku e bungi kunkila’mi.

8 Nungimuine Ampiliatuse, mukuetu a kifulo mu Muanana. 9 Nuimune Urbee, muina mufubo netu mu Nkidishitu, na mukuetu a kifulo Setakise. 10 Imunayi Apelese muntu mukuminyibue mu Nkidishitu. Nuimune be mu nshibo mua Aristobule. 11 Imunayi Erodione, muina kifuko kiande. Nuimune ba mu nshibo mua Narsise be mu Muanana. 12 Imunayi Trifene na Trifose, bana bakashi bakuete kufuba ngofu mu Muanana. Nuimune mukuetu a kifulo Persise, muanda mmufube ngofu mu Muanana. 13 Imunayi Rifuse, musangulue mu Muanana, na nyinaye muikale dingi nyinami. 14 Imunayi Asinkrite, Felegone, Ermese, Patolobase, Ermase na bakuetu babadi nabo. 15 Nuimune Filologe na Yulia, na Neree na mukuabo mukashi, na Olimpase na basantu boso babadi nabo. 16 Eyimusheneyi na muloo.* Tukongie toso tua Nkidishitu atuinuimuna.

17 Binobino bakuetu, nenukankamika bua kutoona eyiso kui baaba abatuesha kuitshibuula na kubofusha lukumiino lua bangi, abakitshi mianda ilekene na yanudi balongie, na nuilamuune kuabadi. 18 Muanda bantu be biabia, ta mba mpika ba Nfumuetu Nkidishitu, anka mba mpika ba mafu aabo,* na ku bishima biabo bi nsaasa na miisambo ya lubombo, nyi kuabalubisha mashimba a bantu babofule. 19 Kukookiela kuenu akuukibua kui boso, na biabia ne na muloo pa muanda wenu. Kadi nakumina’shi nuikale na binangu na kukita mianda ibuwa, anka ta nuikalanga na muanda na nushikue mianda ibubi. 20 Mu kapindi kapeela’mu, Efile Mukulu apanaa butaale, akasooso Satana muushi mua ngua yenu. Kalolo ka Nfumuetu Yesu kekale nenu.

21 Timote muina mufubo nami enuimuna, na Likiuse, Yasone, Sosipate bena kifuko nami abenuimuna namu.

22 Ami Tersiuse bafundu uno mukanda, nenuimuna mu Muanana.

23 Gayuse sha kuaye kuandi mushale na akuibungilaa kakongie koso, enuimuna. Eraste mulami a mmono* ya mu kibundi na mukuabo Kuartuse abenuimuna. 24 ——

25 Binobino, Efile Mukulu mulombene kuinunyingisha muyile mukandu wibuwa wandungula na bulungudi bua Yesu Nkidishitu, muyile kufumbulua kua mianda ifuame ya kishila ibaadi ifuamishue mund’a bipua bibungi 26 kadi binobino ngimueshibue patooka na ngiukibue munkatshi mua miilo yoso, ku bukuashi bua Bifundue bia butemuki, muyile muiya w’Efile Mukulu a loso bua kutakula bantu mu kukookiela ku bukuashi bua lukumiino; 27 Efile Mukulu sha binangu bupenka buaye, ende ntumbo bua loso kukiila kui Yesu Nkidishitu. Amene.

Kish ku kish. “mutudibue pabuaye.”

Sunga “emiino.”

Sunga “buntu buaye.”

Kish ku kish. “na kikudi kiande.”

Sunga “kufubisha ngobesha yande ayifiki kui Efile Mukulu.”

Sunga “bashi bena Greke.” Kish ku kish. “bantu ba bisumanga.”

Sunga “dinyooka.”

Sunga “bu biabashibadi bakumine kuikala n’Efile Mukulu mu kiukilo kia binyibinyi.”

Sunga “abakula mianda ya bantu.”

Sunga “abatusha mianda i bubi.”

Sunga “anyima a muntu oso.”

Sunga “mayi a kishila.”

Sunga “mudibu.”

Sunga “bulembe.”

sunga “kushimisha miluisho.”

Sunga “kulekieela kua mianda.”

Sunga “mudimo.”

Sunga “Kumufuta ebasa.”

Sunga “balekieelue.”

Sunga “kishinkamisho.”

Kish ku kish. “bana basadibue.”

Kish ku kish. “emiino.”

Kish ku kish. “emiino.”

Sunga pangi, “aye apanga kintu kishibadi kuanka bua’shi kikale panka.”

Kish ku kish. “emiino.”

Sunga “nkunga.”

Sunga “mpombo.”

Sunga “mu kipuano n’Efile Mukulu.”

Sunga “kupongoluela.”

Sunga “kubadika bantu bu balulame.”

Sunga “kufuidibua lusa; kulekielua.”

Sunga “midimo.”

Nkishima kia mu kina Ebelu sunga mu kina Arameya akipatuula: “O Yaya!”

Akitusha bukamonyi.

Sunga “kukutua kua bilamba.”

Kish ku kish. “emiino.”

Sunga “ngao.”

Kish ku kish. “emiino.”

Sunga “mudimo.”

Sunga “ikalayi na kisumi.”

Sunga “kia kutoma.”

Nkuamba’shi, kubofusha muntu bua kutadisha nsungu.

Sunga “kulesha nsungu.”

Sunga “kishiyo.”

Sunga “kutambuka kalolo.”

Sunga “kudia na kutoma.”

Sunga “kulonda kalolo kileshesho kia.”

Sunga “kukuukila.”

Kish ku kish. “makunyungu oso aakankunamina.”

Kish ku kish. “ludimi loso.”

Sunga “kuyimuka.”

Sunga’shi, “kilombanyinyine.”

Sunga “kuilangena.”

Sunga “mudimo.”

Sunga “kitako.”

Sunga “ndambo.”

Kish ku kish. “bikuba.”

Sunga “bikuba bia kumpala.”

Sunga “kuififiena ku milomo kui selele.”

Sunga “nkalo yabo.”

Sunga “bintu.”

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu