Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • nwt Bena Ebelu 1:1-13:25
  • Bena Ebelu

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Bena Ebelu
  • Bible Ngaluluilo a Nsenga Ipia
Bible Ngaluluilo a Nsenga Ipia
Bena Ebelu

MUKANDA KUI BENA EBELU

1 Mu mafuku a kala, Efile Mukulu baadi muisambe na ba nkambua betu ku bukuashi bua batemuki misango ibungi na mu mishindo ilekenelekene. 2 Binobino ku nfudiilo kua ano mafuku, mmuisambe netu ku bukuashi bua Muana, aadi mutuule bu mpianyi a bintu bioso, na bapangile bintu bioso* ku bukuashi buaye. 3 Alesha ntumbo y’Efile Mukulu na, nkifuanyi ki’Efile Mukulu kia binyibinyi na, anyingisha bintu bioso ku bukuashi bu’eyi diaye dia bukome. Kunyima kua’ye kuitutoosha ku miluisho yetu, bashalele ku mboko ibalume ya yawa Mukile bukata e kunundu kua bioso muiyilu. 4 Na aye nkufika kunundu kua mikeyilu muanda baadi mupiane eshina dikile aabo ku buwa.

5 Bu kileshesho, mmuikeyilu kinyi atababaalunguile kui Efile Mukulu’shi: “Obe we muana ande; na lelo uno nafiki nshobe”? Na dingi’shi: “Nakekala nshaye, na aye akekala muana ande”? 6 Anka p’akatumu dingi Muana aye mbedi pa nsenga ishadibue amba’shi: “Mikeyilu yoso y’Efile Mukulu imuinamine.”*

7 Dingi Efile Mukulu akula pabitale mikeyilu’shi: “Ayikasha mikeyilu yaye bu bikudi na bafubi baye* bu ndimi ya kaalo.” 8 Anka pabitale Muana akula’shi: “Efile Mukulu ndupuna nsulu* lobe bua loso, na mukombo wa Bufumu bobe mmukombo wa kululama. 9 Bodi mufule kululama na, oshikua kuipaa kua miiya. Nyi buakinyi Efile Mukulu, aye muikale Efile Mukulu oobe, baadi mukupongoluele muimu wa muloo kukila benobe.” 10 Na: “Kubanga nka ku mbangilo, obe Muanana bodi mupangie kitako kia nsenga, n’eyilu mmudimo wa ku maasa oobe. 11 Abikashimina, anka obe okashaala kuanka; abikaluila nka bu bilamba, 12 Okebifungu nka bu ekotshi, nka bu kilamba, abakebishintuula. Anka obe we nka mumune, na bipua biobe t’abikafiki ku nfudiilo.”

13 Anka mpabitale muikeyilu kinyi atabalunguile’shi: “Shala ku mboko yande ibalume mpa na pa nkatuulu beshikuanyi bobe bu kiashino kia ngua yobe”? 14 Boso ta mbekale bikudi bua mufubo wa kishila,* babadi batume bua kufubila baaba abakapete kipandilo?

2 Nyi buakinyi bi na muulo ukata bua’shi tutuule binangu bietu ku mianda ibatudi bapushe kukila mafuku oso, kupela kua’shi tala tuapambuka. 2 Nyi buakinyi su eyi diakudibue ku bukuashi bua mikeyilu ndia binyibinyi, na su baaba boso abatupilua miiya na kukutua kukookiela babaadi banyokibue mu kuipushena na kululama, 3 tui balombene kupaashibua naminyi su tualenguula kipandilo kii buno bukata? Muanda kino kipandilo babaabangile kuikilungula ku bukuashi bua Nfumuetu na, babaadi betushinkamiishe kianka kui baaba babaadi bamupushe, 4 pabaadi Efile Mukulu namu atuusha bukamonyi, ku bukuashi bua bitunduilo, mianda ya kukaanya na bilengieleshi bilekenelekene na ku bukuashi bua kikudi kiselele kibaadi muabile muyile kikiebe ki’eshimba diaye.

5 Muanda ta nku matalua a mikeyilu kubaadi mutuule nsenga ishadibue ayikafiki y’atuakuila pano nya. 6 Anka mu ingi mbalo kangi kamonyi kabakuile’shi: “A muntu nnanyi bodia kumuelela binangu, sunga’shi a muana a muntu nnanyi bodia kumupasukila? 7 Bodi mumuikashe mushadile kapeela kui mikeyilu; bomufuadikile ntumbo na kinemo na bodi mumutuule kunundu kua mifubo* ya maasa oobe. 8 Botudile bintu bioso muushi mua ngua yaye.” Pabaadi mutuule bintu bioso ku matalua aaye, Efile Mukulu ta mulekie kintu su nkimune kishi ku matalua aaye. Anka bua binobino tatuabandile kumona bintu bioso biekala ku matalua aaye. 9 Kadi atumono’shi Yesu abaabadi bekashe mushadile kapeela kui mikeyilu, binobino mbamufuadikie kifulu kia ntumbo na kinemo muanda bakiengiele mpa na ku lufu, bua’shi ku kalolo k’Efile Mukulu afuile muntu oso.

10 Muanda bua kufuisha bana bebungi mu ntumbo, bibaadi bilombane bua’shi Efile Mukulu sha bintu bioso bi kuanka mu kukumiina kuaye, na ku bukuashi buaye, ayikashe Mukunkushi Musangudibue bua kipandilo kiabo mupuidikie kukidila ku makienga. 11 Muanda yawa ayikasha bantu bu ba kishila na benyi bantu babekasha bu ba kishila, boso abatuukila kui muntu umune, nyi buakinyi te na buufu bua kuibetanyina bu bakuabo, 12 p’akula’shi: “Nankawukisha bakuetu eshina diobe; nankakutumbisha na misambo munkatshi mua kakongie.” 13 Na’shi: “Nankamukulupila.” Dingi’shi: “Tala! ami na bana bakinga babaadi Yehowa mumpe.”

14 Biabia, bu bikale’shi “bana bakinga” be na musamba na mase, aye namu bafikile muntu a musamba na mase bua’shi ku bukuashi bua lufu luaye, amone bia kushimisha yawa e na matalua a kufuisha lufu, kuamba’shi Diabulu, 15 na bua’shi amone bia kupoososha* baaba boso babaadi ku bupika mu muwa wabo oso pa muanda wa kutshina lufu. 16 Muanda ta mmikeyilu yakuete kukuasha anka kuete kukuasha bekulu* ba Abalahama. 17 Biabia baadi na kia kuikala nka bu “bakuabo” mu mianda yoso, buadia kuikala tshite muakuidi mukata sha lusa na, sha lulamato ku mufubo w’Efile Mukulu buadia kutuusha mulambu wa kubuikiila miluisho ya bantu. 18 Muanda bu bibaadi’ye nabene mukiengie pabaadi mutompibue, mmulombene kukuasha baaba abatompibua.

3 Biabia, bakuetu ba kishila, anue batudi bapete nabo luitamino lua muiyilu, tuulayi binangu kui mutumibua na tshite muakuidi mukata atuwuku—Yesu. 2 Aye baadi na lulamato kui yawa baadi mumusangule, nka bu bibaadi Moyise namu na lulamato mu nshibo yoso ishima y’Efile Mukulu. 3 Muanda, Yesu mmulombene ntumbo ibungi kukila Moyise, bu bikale’shi muntu ebaka nshibo ekalaa na kinemo kukila nshibo inabene. 4 Mbinyibinyi, nshibo yoso ngibakiibue na muntu kampanda, anka baadi mupangie bintu bioso nyi Efile Mukulu. 5 Biabia, Moyise baadi na lulamato pabaadi bu mulami a bintu mu nshibo yoso ishima y’Efile Mukulu, bu kamonyi bua mianda ibaadi na kia kuakudibua kunyima, 6 anka Nkidishitu baadi na lulamato bu muana e kunundu kua nshibo y’Efile Mukulu. Nnatue bekale nshibo y’Efile Mukulu, su tuashala balamate pepoo n’eshimba dietu dinyingie dia kuakula na lukulupilo, diatuitumbiisha mpa na ku nfudiilo.

7 Nyi buakinyi, nka bu abiakula kikudi kiselele’shi: “Lelo su nuapusha eyi diaye, 8 tanupapishanga mashimba enu bu kipungo kibaabadi bakolomone nsungu ibukopo, bu muifuku dia kutompibua mu kabaaka, 9 mubaadi ba mashenu kulu bantompe sunga mbibaabamuene mifubo yande munda mua bipua 40. 10 Nyi buakinyi kiakia kipungo kibaadi kinfitshishe munda ngofu na ami nkuamba’shi: ‘Mashimba aabo akuete nka kuiseesela kula nami, na ta mbafikie mu kuiwuka mashinda ande.’ 11 Nyi buakinyi naadi muitshipe mu nsungu yande’shi: ‘T’abakatuele mu kikiisho kiande.’”

12 Dimukayi bakuetu, tala muntu su ngumune a kuanudi apeta eshimba dibubi dishi na lukumiino pa kuenda kula n’Efile Mukulu e na muwa; 13 anka tungunukayi na kuinyingishena efuku dioso, patukii na muwa muifuku diabetanyina’shi “Lelo,” bua’shi bukome bua madimi bua muluisho tabupapishanga eshimba dia muntu su ngumune a kuanudi. 14 Muanda atukapete kiakia kibapetele Nkidishitu anka penda su tubashala bakuate bibukopo mpa na ku nfudiilo lukulupilo lubaatudi nalo ku mbangilo. 15 Nka bu biabadi bambe’shi: “Lelo su nuapusha eyi diaye, tanupapishanga mashimba enu, bu kipungo kibaabadi bakolomone nsungu ibukopo.”

16 Mba nnanyi babaadi bapushe, kadi bamukuatshisha nsungu ibukopo? Mu binyibinyi, ta mbantu boso babaadi batuukie mu Ejipitu ku bukunkushi bua Moyise su? 17 Dingi, mba nnanyi babaadi bakuatshishe Efile Mukulu nsungu munda mua bipua 40? Ta mbantu babaadi bakite miluisho, baaba babafuile mu kabaaka su? 18 Nkui ba nnanyi kubaadi muitshipe’shi, t’abakatuele mu kikiisho kiande? Ta nkui baaba babaadi bakutue kukookiela su? 19 Biabia atumono’shi babakutshilue kuimutuela pa muanda wa kukutua kuabo kua lukumiino.

4 Biabia bu biabidi’shi mulayilo wa kutuela mu kikiisho kiaye wi kuanka, tudimukie* tala muntu su ngumune a kuanudi amueneka bu shii muikilombene. 2 Muanda babaadi betulungule namu mukandu wibuwa, nka bu bibaabadi bebalungule; anka eyi dibaabadi bapushe tadibaadi dibakuashe muanda tababaadi mu buumune ku bukuashi bua lukumiino na baaba babaadi batemeeshe. 3 Anka atue abalesha lukumiino, atutuele mu kikiisho nka bu biadi muakule’shi: “Nyi buakinyi naadi muitshipe mu nsungu yande’shi: ‘Tabakatuele mu kikiisho kiande,’” sunga mbibaadi mifubo yaye ipue kupua kubanga ku kibangilo kia bantu. 4 Muanda mu ingi mbalo bakuile pabitale efuku dia musambobidi’shi: “Na Efile Mukulu bayikiishe muifuku dia musambobidi ku mifubo yaye yoso,” 5 na pano akula dingi’shi: “T’abakatuele mu kikiisho kiande.”

6 Biabia, bu bibakushala bua’shi bangi bemutuele, na baaba babaabalunguile mukandu wibuwa kumpala, ta mbemutuele muanda wa kukutua kuabo kua kukookiela. 7 baadi musangule dingi efuku p’aye kuakula mafuku ebungi kunyima mu musambo wa Davide’shi: “Lelo uno”; nka bu biabadi bakule kunundu’shi, “Lelo su nuapusha eyi diaye, tanupapishanga mashimba enu.” 8 Muanda su Yoshua baadi muibakunkushe mu mbalo ya kikiisho, kunyima Efile Mukulu tabadia kuakula bua dingi efuku nya. 9 Biabia kukii kushaale kikiisho kia Sabato bua muilo w’Efile Mukulu. 10 Muanda muntu mutuele mu kikiisho ki’Efile Mukulu, mmuikishe namu ku mifubo yaye, nka bu bibaadi Efile Mukulu muikishe ku mifubo yaye.

11 Biabia tukiteyi muetu moso bua kutuela mu kiakia kikiisho, bua’shi muntu su ngumune tambulanga kileshesho ki biabia kia kukutua kukookiela. 12 Muanda eyi di’Efile Mukulu di na muwa na bukome, na di na maashi kukila lupete lua maashi kubidi na adikinkilaa diafika mpa na mu kutshibuula anyima* na kikudi,* aditshibuula binyingua na bongo na ndilombene kushinguula binangu na mianda i muishimba. 13 Na takui kipangua su nkimune kifuame ku meso kuaye, anka bintu bioso bi musua, na bi patooka ku meso kua yawa atukalubuila mianda yetu.

14 Biabia, bu biatudi na tshite muakuidi mukile bukata baadi mutuele muiyilu, Yesu Muana a Efile Mukulu, tutungunukieyi na kulungula patooka lukumiino luetu pabimutale. 15 Muanda tatui na tshite muakuidi mukata shii mulombene kuitupushiisha mu kubofula kuetu, anka tui na tshite muakuidi mukata baadi mutompibue mu mianda yoso nka bu’tue aku tabaadi na muluisho. 16 Biabia tuiseeseleyi ku nkuasa a Bufumu a Efile Mukulu, aye aleshaa bantu kalolo, na tumutekie n’eshimba dinyingie bua’shi etufuile lusa na etuleshe kalolo na kuitukuasha mu kipungo kilombane.

5 Muanda tshite muakuidi mukata oso, abadi basangule munkatshi mua bantu, mbamutuule bua kufubila Efile Mukulu bua buwa buabo, bua’shi atuushe bia buntu na milambu pa muanda wa miluisho. 2 Akitshina bantu be mu kilubilo na bapue kuluba eshinda* mianda na kalolo muanda n’aye namu kuete kulua na kubofula kuaye, 3 nyi buakinyi e na kia kutuusha milambu bua miluisho yaye’ye nabene nka bu biatuushaa bua miluisho ya muilo.

4 Muntu ta mulombene kupeta kino kinemo mu’ye nabene nya, kadi ekipete anka su Efile Mukulu bamuitanyina, nka bu bibaadi muitanyine Alona. 5 Dingi, Nkidishitu tabaadi muitumbishe aye nabene pabaadi mufikie bu tshite muakuidi mukata, anka babaadi bamutumbishe kui Yawa baadi mumulungule’shi: “Obe we muana ande, na lelo uno; nafiki nshobe.” 6 Nka bu biakula dingi mu ingi mbalo’shi: “Obe we tshite muakuidi bua loso nka bu bibaadi Melkisedeke.”

7 Pabaadi pa nsenga, Nkidishitu baadi muisendeele na kuiyaya, na misaase ibukopo na mpolo ku meso kui yawa baadi mulombene kumupaasha ku lufu, na baadi mumupushishe bua kutshina kuaye ku’Efile Mukulu. 8 Sunga biekala’shi baadi muana, baadi mulongie bia kukookiela, ku makienga abaadi mufumankane nao. 9 Na kunyima kua’ye kuikashua mupuidikie, bafikile bu muntu atuusha kipandilo kia loso kui baaba boso abamukookiela, 10 muanda Efile Mukulu baadi mumutuule bu tshite muakuidi mukata nka bu bibaadi Melkisedeke.

11 Ne na mianda ibungi ya kuakula pabimutale, anka bi bukopo bua kuiyipatuula, muanda tanukuete kuitatshisha bua kupusha. 12 Muanda sunga mbianubadia kuikala bu balongieshi binobino, biki’abitungu nka’shi babangie kuinulongiesha dingi kubanga ku mbangilo mianda ya mu Eyi di’Efile Mukulu, na nuibabangie dingi kuikala na lukalo lua mabeele, kushi bidibua bibukopo. 13 Muanda muntu oso atungunuka na kutoma mabeele, t’auku eyi dia kululama muanda kii nka muana mukinga. 14 Anka biakudia bibukopo mbia bantu bakulu* baaba baubidishe binangu biabo bua kushinguula mianda ibuwa na ibubi.

6 Binobino, bu bibatupu kuleka malongiesha a ku kibangilo pabitale Nkidishitu, tuitatshisheyi bua kuenda kumpala, na kunyinga, kushi kutuula dingi kitako, kuamba’shi kuilanga ku mifubo* ifue na lukumiino mui Efile Mukulu, 2 dilongiesha pabitale mishindo ilekene ya lubatshisho, na kutentekiela bangi maasa, lusangukilo lua bafue na kiimu kia looso. 3 Na bino nyi biatukakitshi su Efile Mukulu bakumiina.

4 Kadi bua baaba babaabadi bamunyikie etaata kumpala, na baaba babaadi batompe kia buntu kia muiyilu na babapetele namu kikudi kiselele 5 na babatompele eyi dibuwa di’Efile Mukulu na bukome bua mianda ya kukaanya ya mu ndumbuluilo* afiki, 6 kadi bapona, bi bukopo bua kuibalusha dingi mu kuilanga, muanda abo banabene abakookola dingi Muana a Efile Mukulu ku mutshi na kumukuatshisha buufu kumpala kua bantu. 7 Muanda nsenga p’ayipete mema a mpeshi ebungi aeyinokiela, ayituusha bidibua abikuasha bantu abeyidimi, na ayipete miabi ayifiki kui Efile Mukulu. 8 Anka su yatuusha milobo na nsanya, abeyisumbushena na mbalombene kuiyela mulua, na nfudiilo a bioso abakeyishiiki kaalo.

9 Anka pabinutale anue bakuetu ba kifulo, tui bashinkamishe mianda ikile buwa, mianda itale kipandilo, sunga biekala’shi atuisamba mu uno mushindo. 10 Muanda Efile Mukulu ta mukutue kululama bua kuluba mufubo wenu, na kifulo kibanudi baleshe bu’eshina diaye p’anue kufubila beselele na p’anue kutungunuka na kuibafubila. 11 Anka atukiebe’shi oso a kuanudi, aleeshe kiakia kisumi ki mumune bua kuikala na kushinkamisha kui bukopo kua lukulupilo mpa na ku nfudiilo, 12 bua’shi tanuikalanga basha lulengu, anka nuambule bantu abapiana milayilo ku bukuashi bua lukumiino na luishinko.

13 Muanda Efile Mukulu pabaadi mulee Abalahama, bu biashibaadi mulombene kuitshipa muishina dia muntu mumukile bukata, baadi muitshipe muishina diaye’ye nabene, 14 p’aye kuamba’shi: “Mbinyibinyi nakakuelela muabi na nakakufuimisha binyibinyi.” 15 Biabia, kunyima kua Abalahama kulesha luishinko, bapetele uno mulayilo. 16 Muanda bantu abetshipaa muishina dia muntu muibakile bukata, na mutshipo wabo aupu kuikakeena koso, muanda wawa mutshipo aushinkamisha’shi biabakula mbia binyibinyi. 17 Mu mushindo umune, pabaadi Efile Mukulu akiebe kulesha patooka ba mpianyi ba mulayilo’shi mpango yaye ta ngilombene kushintuluka, baadi muibishinkamishe ku bukuashi bua mutshipo, 18 bua’shi ku bukuashi bua mianda ibidi ishi bia kushintuluka, mianda yabashii balombene kudimba kui Efile Mukulu, atue babaadi basuukile ku kifuamino tuikale banyingishibue bikata bua kukuata pepoo ku lukulupilo luabadi betutuudile kumpala. 19 Tui na luno lukulupilo nka bu nyindo a miuwa* yetu, lukulupilo luibukopo na lua binyibinyi, na alutuele mpa na munda mua kilamba kia lushiko,* 20 mubaadi Yesu mubadiile kutuela pa muanda wetu, aye mufikie bu tshite muakuidi mukata bua loso nka bu bibaadi Melkisedeke.

7 Muanda uno Melkisedeke, nfumu a mu Saleme, tshite muakuidi a Efile Mukulu Sha Kuiyilu Kula, baadi mufumankane na Abalahama, nsaa ibaadi Abalahama akatuka mu kuipaa ba nfumu, na aye nkuelela Abalahama muabi, 2 na Abalahama bamupeele ki’ekumi kia bintu bioso. Kia kumpala eshina diaye adilesha “Nfumu a kululama,” na dingi nfumu a ku Saleme, kuamba’shi, “Nfumu a butaale.” 3 Bu biashi na nshaye na nyinaaye, sunga mulongo wa ba nkambua, kushi mbangilo a mafuku sunga nfudiilo a muwa waaye, kadi mbamuikashe bu Muana a Efile Mukulu, ashala bu tshite muakuidi bua loso.

4 Talayi bi bukata bua yawa muntu abaabadi bape kui Abalahama nfumu a kifuko,* ki’ekumi kia bintu bibuwa bipaulue. 5 Eyendo, muyile Muiya, baaba ba ku bana ba Levi babaadi abapete bu tshite muakuidi, babaadi na matalua a kukongola bi’ekumi kui bantu kuamba’shi kui ba kuabo, sunga biekala’shi abo namu babaadi bekulu* ba Abalahama. 6 Kadi uno muntu shibaadi a mu kifuko kia bana ba Levi baadi muate bi’ekumi kui Abalahama n’aye nkumuelela muabi aye baadi na milayilo. 7 Binobino takui mpaka su ngipeela ya’shi, yawa mukile bupeela babaadi bamuelele muabi kui yawa mukile bukata. 8 Mu uno muanda wa kumpala, bantu abafu nyi abapetaa bi’ekumi, kadi mu uno ungi muanda, nyi muntu abashinkamisha pa bimutale’shi, atungunuka na kuikala na muwa nyi apete bi’ekumi. 9 Na mbalombene kuamba’shi mpa na Levi apetaa bi’ekumi baadi mufute bi’ekumi kukidila kui Abalahama, 10 muanda baadi kekulu* kabaadi na kia kutandikua kui Abalahama nkambua aaye pabaadi Melkisedeke mufumankane naye.

11 Binobino, su kupuidika kubaadi akutuukila ku bu tshite muakuidi bua bena Levi (muanda bu tshite muakuidi bubaadi kipindi kia Muiya ubabapeele bantu), takubadia kuikala lukalo lua’shi kutuukie ungi tshite muakuidi bu bibaadi Melkisedeke kushi bu bibaadi Alona? 12 Muanda bu biabidi’shi bu tshite muakuidi bubaadi abuende na kushintuluka, bibaadi na muulo bua kushintuula namu Muiya. 13 Muanda muntu abakuila pabitale ino mianda, atuukila mu kingi kisamba, mu kiakia kisamba takubaadi muntu su ngumune afubu ku kilambuilo. 14 Muanda abimueneka patooka’shi Nfumuetu baadi mutuukile mu kisamba kia Yunda, aku namu Moyise tabakuile muanda su ngumune pabitale ba tshite muakuidi abakatukila mu kiakia kisamba.

15 Uno muanda aukamueka patooka, apatuuku ungi tshite muakuidi e bu Melkisedeke, 16 kuete kufuba bu tshite muakuidi kushi pa muanda wa kisamba kiadi mutuukile bu bibaadi abitekie miiya kadi mpa muanda wa’shi e na bukome abumupa muwa ushi ulombene kubutudibua. 17 Muanda abashinkamisha pa bimutale’shi: “Obe we tshite muakuidi bua loso nka bu bibaadi Melkisedeke.”

18 Binobino, mbatuule muiya wa kumpala ku lupese muanda wi na kubofula na taukuasha. 19 Muanda Muiya taubaadi wikashe kintu su nkimune kipuidikie, kadi lukulupilo luibuwa nyi lubaadi luikashe bintu bipuidikie na aluitukuasha bua kuiseesela pepi n’Efile Mukulu. 20 Dingi, bu biabidi’shi bino bibakitshikile kushi mutshipo 21 (muanda, kui bantu bafikie bu ba tshite muakuidi kushi kukita mutshipo, anka kui muntu mufikie bu tshite muakuidi ku bukuashi bua mutshipo ubaabadi bakite pabimutale kui Yawa bakuile’shi: “Yehowa mmuitshipe amba’shi we tshite muakuidi bua loso na, t’akashintuula binangu biaye’”),* 22 mu mushindo umune, Yesu bafikile bu kishinkamiisho kia kilombeno kikile buwa. 23 Dingi, bantu bebungi babaadi na kia kufika ba tshite muakuidi abende na kuishintushena, muanda lufu lubaadi aluibakutshishua bua kutungunuka na kuikala bu ba tshite muakuidi, 24 kadi bu bikale’shi aye atungunuka na kuikala na muwa bua loso, bu tshite muakuidi buaye tabui na muntu ebupiana. 25 Biabia e na mushindo wa kupaasha bantu abeseesela kui Efile Mukulu mu mianda yoso ku bukuashi buaye, muanda e nka na muwa bua kuibakuila.

26 Muanda buetu’tue, mbikumbane bua kuikala na tshite muakuidi mukata a uno mushindo e na lulamato, shi na muanda na muntu, shi na kato, muilamuune kui ba nkitshishi ba miluisho na baadi mukamishiibue kunundu ku’eyilu. 27 Mmuilekene na bangi ba tshite muakuidi muanda aye te na lukalo lua kutuusha milambu efuku dioso, kia kumpala bua miluisho yaye aye nabene, akupu bua miluisho ya bantu, muanda baadi mutuushe mulambu musango umune bua loso pabaadi muilambule aye nabene. 28 Muanda Muiya autulaa ba tshite muakuidi, bantu be na kubofula, anka eyi dia mutshipo dibaadi dikitshibue kunyima kua Muiya adituulu Muana, abaabadi bekashe mupuidikie bua loso.

8 Binobino, muanda ukata watukuete kuisambila nguno: Tui na tshite muakuidi mukata e biabia, na mmushale ku mboko ibalume ya nkuasa a bufumu a Efile Mukulu muiyilu, 2 mufubi* a mu mbalo ya kishila na a nshibo y’epema ya binyibinyi, yabadi bayibakie kui Yehowa, kushi kui muntu. 3 Muanda abatulaa tshite muakuidi oso bua kulambula bia buntu na milambu; biabia bibaadi abitungu’shi uno tshite muakuidi namu ekale na kintu kia kulambula. 4 Su badia kuikala pa nsenga, tabadia kuikala tshite muakuidi, bu biabidi’shi takudi bantu abalambulaa bia buntu muyile Muiya. 5 Baaba bantu abakitaa mufubo wa kishila, wi bu kifuanyi na muesheshi wa bintu bia muiyilu, nka bu Moyise, pabaadi akiebe kuibaka nshibo y’epema, babamulunguile eyi dia kui Efile Mukulu’shi: Muanda akula’shi: “Odimukie bua kukita bintu bioso muyile mushindo ubaabadi bakuleshe ku muengie.” 6 Kadi binobino Yesu mmupete mufubo ukile buwa muanda mmuikale dingi pankatshi pa kilombeno kibuwa kilombanyinyine kibaabadi batuule muyile miiya ku bukuashi bua milayilo ikile buwa.

7 Su kiakia kilombeno kia kumpala takibadia kuikala na kalema, takubadia kuikala lukalo lua kilombeno kia kabidi. 8 Muanda basangene bantu na kalema p’akula’shi: Yehowa amba’shi: “‘Talayi! Mafuku aafiki nankakitshi kilombeno kipia na nshibo ya Isalele mpa na nshibo ya Yunda. 9 Yehowa amba dingi’shi, t’akikekala bu kilombeno kinaadi mukite na ba nkambua babo muifuku dinaadi muibakuate kuiyasa bua kuibatuusha muiwumbo dia Ejipitu. Bu biabashibaadi bashale mu kilombeno kiande, ami namu nalekiele kuibapasukila.’

10 Yehowa amba’shi: “‘Kino nyi nkilombeno kiankakitshi na nshibo ya Isalele kunyima kua aa mafuku. ‘Nankatuulu miiya yande mu binangu biabo, na nankeyifundu mu mashimba aabo. Nankekala Efile Mukulu aabo, na abo abakekala muilo wande.

11 “‘Na muntu su ngumune t’akalongiesha muntu a mu kisamba kiabo sunga mukuabo’shi: “Abitungu owukie Yehowa!” Muanda abo boso abakanguuku, kubanga ku mukile bupeela mpa na ku mukile bukata a munkatshi muabo. 12 Muanda nankebafuila lusa bua bikitshino biabo bia kukutua kululama, na tankatentekiesha dingi miluisho yabo.’”

13 P’akula’shi “kilombeno kipia,” bekasha kino kikulu bu kishi na muulo. Binobino kino kibaapu kukula na kishi na muulo dingi, takidi pa kushimina.

9 Kilombeno kia kala kibaadi na mianda itekiibue muyile miiya bua mufubo* wa kishila na mbalo yakio ya kishila pa nsenga. 2 Muanda mu kadimbo ka kumpala ka nshibo y’epema ibaabadi bebakie, mubaadi kituudilo kia bimunyi na mesa a kutuudila mikate ya mulambu* na babaadi abeketanyina’shi Mbalo ya Kishila. 3 Anka, kunyima kua kilamba kia lushiko kia kabidi kubaadi kangi kadimbo kabaabadi abetanyina bu mbalo Ikile Kishila. 4 Mubaadi kintu kia kushiikila kabanda* kia ôlo na mushete wa kilombeno ubaabadi balamikie ôlo awo oso ushima, mu wawa mushete mubaadi kalondo ka mana ka ôlo, na mukombo wa Alona ubatuushishe bilongo na mabue a kilombeno; 5 na kunundu kua wawa mushete kubaadi bakeluba ba ntumbo babaadi bapuute ku mpuuto* a mushete na muesheshi wabo. Anka ino ta nsaa ya kuakula bua ino mianda kantu pa kantu.

6 Kunyima kua’bo kuibaka bino bintu mu uno mushindo, ba tshite muakuidi babaadi abatuele misango ibungi mu kadimbo ka kumpala ka nshibo y’epema bua kukita mifubo* ya kishila; 7 kadi tshite muakuidi mukata baadi atuele bupenka mu kadimbo ka kabidi musango umune ku kipua, atuele na mase abaadi alambula buaye’ye nabene na bua miluisho ibaadi bantu bakite kushi kuuka. 8 Kadi kikudi kiselele nkileshe patooka’shi eshinda dia ku mbalo ya kishila tadibaadi dibande kuleshibua bu bibaadi nshibo ya kumpala y’epema ikii imane. 9 Yaaya nshibo y’epema nkifuanyi kia kino kipungo kiatudi, na muyile ino mpango abatuusha bia buntu na milambu. Anka bino bintu ta mbilombene kuikasha kondo k’eshimba ka muntu akitshi mufubo wa kishila katookane. 10 Ino mianda ngitale nka penda bia kudia na bia kutoma na mishindo ilekenelekene ya kuitumpa mema* muyile miiya. Ino nyi mianda ibaadi miiya ayitekie pabitale mbidi, na babaadi abeyikitshisha bantu mpa na ku kipungo kibaabadi basangule bua kulumbuula mianda.

11 Anka, pabaadi Nkidishitu mufikie bu tshite muakuidi mukata a mianda ibuwa ibaadi ipue kukitshika, batuelele mu nshibo y’epema ikile bukata na ipuidikie ishibaadi ikitshibue na maasa, kuamba’shi ishi ya mu bintu bipangibue pano pa nsenga. 12 Baadi mutuele mu mbalo ya kishila kushi na mase a bipembue, na a bana ba ngombe ilume, anka baadi muimutuele na mase aaye’ye nabene, musango umune bua loso, na baadi muitupaashe* bua loso. 13 Muanda su mase a bipembue na a ngombe ilume na buto bua ngombe yana ikashi, bubaabadi abamiamina bantu babaadi butete abuibekasha selele bua kutooshibua ku mbidi, 14 tui kuamba naminyi bua mase a Nkidishitu, baadi muilambule aye nabene kui Efile Mukulu kushi kalema ku bukuashi bua kikudi kiselele kia loso, ta ngalombene kutoosha kondo ketu k’eshimba ku mifubo ifue bua’shi tumone bia kukitshina Efile Mukulu e na muwa mufubo wa kishila su?

15 Nyi buakinyi e pankatshi pa kilombeno kipia bua’shi bantu babadi basangule, bamone bia kupeta mulayilo wa bu mpianyi bua loso, muanda baadi mufue bua’shi ebakuule ku miluisho ibabaadi bakite mu kilombeno kia kala. 16 Muanda pakudi kilombeno abitungu’shi yawa bekikitshine afue, 17 muanda kilombeno akibanga kufuba pa lufu, muanda ta nkilombene kufuba su muntu bekikitshine kii na muwa. 18 Muanda, sunga kilombeno kia kala takibaadi kibangie kufuba kushi mase. 19 Muanda pabapuile Moyise kulungula muilo ushima mayi oso a mu Muiya, batshile mase a bana ba ngombe ilume na a bipembue, na mema, na buaa bumonga, na ka mutshi ka izope aye nkuibimiamina ku mukanda,* na kui bantu boso, 20 amba’shi: “Ano nyi mmase a kilombeno kiabenutekie kui Efile Mukulu bua kulama.” 21 Mu mushindo umune, baadi mumiamine aa mase ku nshibo y’epema na ku bintu bioso bia mufubo wa kishila. 22 Eyendo, muyile Muiya, bintu nka bu bioso abitooshibuaa na mase, na su ta mbapongoole mase pa nsenga, takui kufuidibua lusa.

23 Nyi buakinyi bibaadi na muulo bua’shi, bifuanyi bia bintu bia muiyilu, bitooshibue mu uno mushindo, anka bintu bi muiyilu, abitungu milambu ikile buwa. 24 Muanda Nkidishitu tabaadi mutuele mu mbalo ya kishila ikitshibue na maasa ayo ikale kipuandikisho kia mbalo ya binyibinyi, anka baadi mutuele muiyilu munabene bua’shi amuekie kumpala ku’Efile Mukulu bua muanda wetu. 25 Bino tabibaadi bikitshikie bua’shi ekale elambula misango na misango, bu pabaadi tshite muakuidi atuele mu mbalo ya kishila ku kipua kioso na mase ashii aaye. 26 Bisumanga badia kuikala akiengie misango na misango kubanga ku kipangilo kia bantu. Kadi binobino mmuileshe musango umune bua loso ku nfudiilo kua uno ndumbuluilo,* bua kukatusha muluisho ku bukuashi bua mulambu waaye. 27 Nka bu biabidi bilumbuulue bua’shi bantu bafue musango umune bua loso, na kunyima batshibilue kiimu, 28 nyi bibaadi namu Nkidishitu muilambule musango umune bua loso bua kushimisha miluisho ya bantu bebungi; na musango wa kabidi w’akamueka, t’abikekala dingi bua miluisho, na abakamumono nka kui baaba abamukimbi n’eshimba dioso bua kupanda.

10 Muanda bu bibaadi Muiya wikale na muesheshi wa bintu bibuwa abifiki kadi kushi kuikala bintu binabene, taubaadi ulombene kuikasha bantu abeseesela pepi n’Efile Mukulu bapuidikie ku bukuashi bua yaaya milambu imune y’abatungunuka na kutuusha ku kipua kioso. 2 Bisumanga, tababadia kuleka kutuusha kua milambu su? Muanda su babapu kuikasha baaba abakitshi mufubo* wa kishila bu beselele, baaba bantu tabaabadia kuitopeka dingi bua miluisho yabo nya. 3 Anka milambu ibaabadi abatuusha kipua kioso, ibaadi ayitentekiesha bantu’shi mbasha miluisho, 4 muanda mase a ngombe ilume na a bipembue ta ngalombene kukatusha miluisho.

5 Nyi buakinyi pabafikile pa nsenga bambile’shi: “Toboodi mukumiine mulambu na kia buntu, anka boodi mundumbuluile mbidi. 6 Toboodi mukumiine milambu ya kushiika na milambu ya miluisho.’ 7 Dingi nambile’shi: ‘Tala! Nafiki (mu mufungofungo* mbafunde pa muanda wande) mu kukita kikiebe ki’eshimba diobe Efile Mukulu ande.’” 8 Kunyima kua’ye bapu kuakula’shi: “Toboodi mukumiine milambu na bia buntu na milambu ya kushiika na milambu ya miluisho”⁠—milambu y’abatushaa muyile Muiya— 9 bakuile’shi: “Tala! Nafiki mu kukita kikiebe ki’eshimba diobe.” Akaasha kiakia kia kumpala bua kushinkamisha kia kabidi. 10 Ku bukuashi bua kino “kikiebe ki’eshimba” tubaadi batooshibue kukiila ku mulambu wa mbidi ya Yesu Nkidishitu ibaadi itushibue musango umune bua loso.

11 Dingi, tshite muakuidi oso endaa pa mbalo yaye ya mufubo efuku dioso bua kukita mufubo wa kishila* na bua kutuusha yaaya milambu imune misango na misango, inyi milambu ishi ilombene kukaasha miluisho bua loso. 12 Kadi uno muntu baadi mutuushe milambu bua miluisho bua loso na aye nkushala ku mboko ibalume y’Efile Mukulu, 13 kubanga nka paapa atengiela mpa na p’abakatuulu beshikuanyi baye bu kabasa ka kutuudila ngua yaye. 14 Muanda nku bukuashi bua mulambu umune, kuadi muikashe baaba bakuete kutooshibua bapuidikie bua loso. 15 Dingi, kikudi kiselele namu akitushinkamiisha uno muanda, kunyima ku’akio kuamba’shi: 16 “Yehowa amba’shi: ‘kino nyi nkilombeno kiankakitshi nabo kunyima kua aa mafuku. Nakatuulu miiya yande mu mashimba aabo, na nakeyifundu mu binangu biabo.’” 17 Kibakuile dingi’shi: “Na tankatentekiesha dingi miluisho yabo na bikitshino biabo bibubi.” 18 Biabia pakudi kufuidibua lusa bua yaaya mianda yoso, takui dingi mulambu wa muluisho.

19 Biabia bakuetu bu biatudi n’eshimba dinyingie,* bu’eshinda dia kutuela ku mbalo ya kishila ku bukuashi bua mase a Yesu, 20 dibaadi muitushituile bu eshinda dipia na dia muwa, kukiila ku kilamba kia lushiko, kuamba’shi mbidi yaye, 21 na bu biatudi na tshite muakuidi mukata mutudibue kunundu kua nshibo y’Efile Mukulu, 22 tuiseeseleyi pepi n’Efile Mukulu na mashimba ebuwa, na lukumiino loso bapue kutoosha mashimba etu, na kutoosha kondo ketu k’eshimba kebubi, na bapue kutumpa mbidi yetu na mema atookie. 23 Tutungunukieyi na kulungula patooka pabitale lukulupilo luetu kui muntu oso kushi kusuusa, muanda yawa baadi mutuushe uno mulayilo e na lulamato. 24 Na tuikaleyi atuitatshisha bua muntu na muntu bua kuinyingishena* mu kifulo na mu mifubo ibuwa, 25 tatulekanga kuibunga kuetu kua pamune bu bi bangi na kiakia kiubishi, anka tuikaleyi atuikankamishena ku muntu na muntu, na bikishekishe bu bianukuete kumona efuku adiseesela pepi.

26 Muanda su tukuete kukita miluisho pa bukopo kunyima kua kupeta kiukilo kia binyibinyi, takui ungi mulambu aushaala bua kutushibua pabitale miluisho yetu, 27 kadi kui kutengiela kampanda kua kiimu na nsungu ibukopo ayikapiisha beshikuanyi n’Efile Mukulu. 28 Muntu oso shakookiela Muiya wa Moyise, abamuipaa kushi lusa su kui bukamonyi bua bantu babidi sunga basatu. 29 Anumono’shi ndinyoka bukata kinyi dilombene kupeta muntu asumbushena Muana a Efile Mukulu na kasaabu, na shaata na muulo mase a kilombeno abaabadi bamuikashe nao bu a kishila na akaa na kapeesha koso kikudi kia kalolo ki’Efile Mukulu? 30 Muanda atuuku yawa bakuile’shi: “Koobola nkuande; nnami akafutu.” Na’shi: “Yehowa akatshibila muilo waye kiimu.” 31 Bi moo ukata kupona mu maasa a Efile Mukulu e na muwa.

32 Anka, tungunukayi na kutentekiesha mafuku a kala, abanudi banyingiile ngoshi ikata, na makienga kunyima kua’bo kuinumunyika etaata. 33 Ingi nsaa babaadi abenukiengiesha na kuinukuatshisha buufu kumpala kua bantu,* na ingi nsaa namu nubaadi anukiengie pamune na bantu babaadi abakiengieshibua na yaaya mianda. 34 Muanda nubaadi betuule pa mbalo ya bantu abaadi mu lukano na, nubaadi bakumiine na muloo oso bua’shi benupawule bintu bienu, anue banabene anuwuku’shi nui na kintu kikile buwa na kia loso.

35 Biabia tanushimishanga eshimba dienu dinyingie, muanda adikapete efuto dikata. 36 Muanda nui na lukalo lua kunyingiila bua’shi kunyima kua’nue kukita mianda ayisankisha Efile Mukulu, nupete kulombana kua mulayilo. 37 Muanda kubashala “kapindi kapeela,” na “yawa afiki akekala na kia kufika na t’akayisha nya.” 38 “Anka mufubi ande mululame akekala na muwa pa muanda wa lukumiino,” na “su alukiila kumongo, ntankekala na muloo pa muanda waaye nya.” 39 Aku namu atue tatui ku baaba abalukiila kumongo bua kuluishibua, anka tui ku baaba bena lukumiino bua kupaasha miuwa yetu.

11 Lukumiino, nyi nkutengiela na kushinkamisha koso kiakia kiatudi bakulupile, kulesha kua patooka bishinkamisho bia mianda ya binyibinyi ish’ayimueka. 2 Muanda ku bukuashi bua lukumiino, bantu ba kala* babaadi bapete bukamonyi’shi Efile Mukulu baadi muibakumine.

3 Ku bukuashi bua lukumiino atumono’shi ndumbuluilo ibaadi itudibue mu mulongo ku bukuashi bu’eyi di’Efile Mukulu mu mushindo wa’shi bintu abimueneka mbifikie mu kuikala kuanka ku bukuashi bua biabia bish’abimueneka.

4 Ku bukuashi bua lukumiino, Abele baadi mulambule Efile Mukulu mulambu wi na muulo ukata kukila wa Kayina, na ku bukuashi bua lualua lukumiino, baadi mupete bukamonyi’shi, baadi mululame muanda Efile Mukulu baadi mukumiine bia buntu biaye, na sunga bi’ekala’shi mmupue kufua, kuete kutungunuka na kuakula ku bukuashi bua lukumiino luaye.

5 Ku bukuashi bua lukumiino, babaadi bakatushe Enoke bamutuula ingi mbalo bua’shi tamonanga lufu, na tababaadi bamusangane mbalo su ngimune muanda Efile Mukulu baadi mumukatushe amutuula ingi mbalo; na kumpala kua kumukatusha bua kumutuula ingi mbalo, babatuushishe bukamonyi pa muanda waye’shi baadi musankishe Efile Mukulu ngofu. 6 Dingi, kushi lukumiino, bi bukopo bua kusankisha Efile Mukulu, muanda yawa efubuila kui Efile Mukulu abitungu akumine’shi e kuanka n’ashi afutaa baaba boso abamukimbi n’eshimba dimune.

7 Ku bukuashi bua lukumiino, Nowa kunyima kua kudimushibua n’Efile Mukulu bua bintu biashibaadi mubande kumona, baadi mutshine Efile Mukulu na, aye nkuibaka buato bua kupaasha ba mu nshibo yaye, na ku bukuashi bua luno lukumiino luaye, baadi mupiishe ba pa nsenga na aye nkufika mpianyi a kululama akutuukila ku lukumiino.

8 Ku bukuashi bua lukumiino, Abalahama pabaadi muitaminyibue baadi mukookiele aye nkuenda mbalo ibaadi na kia kupeta bu bupianyi, bayile sunga biekala’shi tabaadi awuku kuinyi kubaadi ende. 9 Ku bukuashi bua lukumiino, baadi mushale bu muenyi mu nsenga ya mulayilo, bu mu nsenga ya kuabene, aye nkushala mu tushibo tua mapema na Isaake na Yakobo ba mpianyi naye ba wawa mulayilo umune. 10 Muanda baadi atengiela kibundi ki na bitako bia binyibinyi, kibaadi Efile Mukulu mukite na muibakie.

11 Ku bukuashi bua lukumiino, Sara namu bapetele bukome bua kutanda kekulu* sunga bi’ekala’shi baadi mupue kukisha bipua bia kutanda, muanda baadi mumone’shi Yawa baadi mumulee e na lulamato.* 12 Nyi buakinyi kukiila ku yawa muntu umune baadi nka bu mufue, bana babaadi batandikue bebungi nka bu nyenyenyi ya muiyilu na bu lusenga lua ku kiese kia kalunga luabashii balombene kubadika.

13 Bano bantu boso babafuile na lukumiino sunga biekala’shi tababaadi bapete kulombana kua milayilo; anka babeyimuenene ku bula, abo nkuiyisankila, na babakuile patooka’shi babaadi benyi na bashale bua kapindi kapeela muiwumbo. 14 Muanda bantu abakula biabia abalesha patooka’shi bakuete kukimba n’eshimba dimune mbalo yabo. 15 Anka su babaadi batungunukie na kutentekiesha mbalo ibaabafikile, babadia kupeta mushindo wa kuikualukiila. 16 Kadi binobino, abakimbi mbalo ibuwa, kuamba’shi mbalo ya muiyilu. Nyi buakinyi Efile Mukulu t’apusha buufu pa muanda wabo, buabadia kumuitanyina bu Efile Mukulu aabo, muanda mmuibalumbuluile kibundi.

17 Ku bukuashi bua lukumiino, Abalahama pabaadi mutompibue, baadi nka bu mupue kulambula Isaake—muntu baadi mupete milayilo na muloo batompele kulambula muan’aaye eeleka— 18 sunga mbibaabamulunguile’shi: “Yawa abetanyina bu kekulu* kobe akatuukila kui Isaake.” 19 Anka baadi muele binangu’shi Efile Mukulu baadi na bukome bua kumubuusha sunga ku lufu, na mu ngakuilo a mu kifuanyi kuakua ku lufu nyi kubaadi mumupete.

20 Ku bukuashi bua lukumiino dingi Isaake baadi muelele Yakobo na Esau miabi pabitale mianda ibaadi na kia kufika.

21 Ku bukuashi bua lukumiino, Yakobo pabaadi pepi na kufua, baadi muelele muana oso a ku bana ba Yosefe muabi na baadi mulanguile Efile Mukulu aye muifikiishe ku nsongo kua mukombo waye.

22 Ku bukuashi bua lukumiino, Yosefe pabaadi ku nfudiilo kua muwa waye, bakuile pabitale kufiluka kua bana ba Isalele, na bakuile* kibabaadi balombene kukita na mifufua yaye.*

23 Ku bukuashi bua lukumiino baledi ba Moyise babaadi bamufie munda mua mieshi isatu kunyima kua’ye kutandikua, muanda babamuene’shi muana baadi buwa bukile na tababaadi batshine muiya wa nfumu. 24 Ku bukuashi bua lukumiino, Moyise pabakudile, bapelele kuitaminyibua bu muana a muana mukashi a Faraone, 25 basanguile bua kukiengieshibua pamune na muilo w’Efile Mukulu pamutue pa kuikala na muloo wa kapindi kapeela autukila ku miluisho, 26 muanda baadi mumone buufu bua Nkidishitu bu bupeta bukata bukile mapeta a mu Ejipitu, muanda baadi mushimikie meso aaye ku efuto. 27 Ku bukuashi bua lukumiino, bakatukile mu Ejipitu kushi’ye kutshina nsungu ya nfumu, na baadi mutungunukie na kushala munyingie nka bu amono Yawa shamuenekaa. 28 Ku bukuashi bua lukumiino, baadi mukite Pasaka na’ye nkushinga mase ku ntempa ya biibi bua’shi muikeyilu a Efile Mukulu tayipanga* bana mbedi babo.

29 Ku bukuashi bua lukumiino, babaadi basabukie mu Kalunga Kamonga, nka bu mu nsenga yume, kadi pabatompele kukita bena Ejipitu biabia, mema abaadi ebayipee.

30 Ku bukuashi bua lukumiino lua muilo, midimba* ya Yeriko ibaponene kunyima kua muilo kuiyifunya munda mua mafuku musambo. 31 Ku bukuashi bua lukumiino, Rahabe mukashi ndumba tabaadi muipayibue pamune na baaba babakutshilue kukookiela muanda baadi mukuukile ba mpuupa mu butaale boso.

32 Nkinyi kiandia kuakula dingi? Muanda ne kukutua mpa na nsaa su nabanga kuakula pabitale Gideone, Barake, Samesone, Yafete, Davide mpa na Samuele na bangi batemuki. 33 Ku bukuashi bua lukumiino, babaadi batshimune mafumu, abo nkutuesha kululama, nkupeta milayilo, na nkukanga mbangabanga ya ntambue, 34 babashimine bukome bua kaalo, babapandile ku lupete lua ngoshi, babaadi bekashue na bukome aku babaadi babofule, babafikile na bukome mu ngoshi, abo nkutshimuna biluilo bia ngoshi bibafikile mu kuibaluisha. 35 Bana bakashi babaadi bapete bakuabo babaadi bafue ku lusangukilo, anka bangi bantu babaadi bakiengieshibue ngofu muanda tababaadi abakumina kupoososhibua ku bukuashi bua nkuulo kampanda buabadia kufika ku lusangukilo lukile buwa. 36 Na bangi babaadi batompibue, p’abo kusepibua, na kukupidibua, bikishekishe pabaabadi abebanya nkano na kuibela mu nkano. 37 Bangi babaadi baashibue mabue, lukumiino luabo nkutompibua, babaadi bebatshibuule pabidi, babaadi bayipayibue ku lupete, babaadi abende’ku n’aku bafuale misokia ya mikooko na ya mbushi, babaadi na lukalo lua bintu, babaadi mu mpombo, na babaadi abakiengieshibua; 38 na nsenga tayibaadi ibalombeene. Babaadi baumbakane mu tubaaka na mu miengie na mu mbuebue na mu meena a mu nsenga.

39 Aku namu, sunga biekala’shi baaba bantu boso babaadi bapete bukamonyi buibuwa pa muanda wa lukumiino luabo, tababaadi bapete kulombana kua mulayilo nya, 40 muanda Efile Mukulu baadi mupue kulumbuula kintu kibuwa buetu, bua’shi tabafikanga bapuidikie kushi’tue kuikala kuanka.

12 Biabia, bu biatudi na kiakia kisaka kikata* kia tumonyi kituifunyishe, tukatusheyi dingi bushito boso na muluisho awituanyiina bipelepele, na tusuukieyi na mufuaka, lubilo lui kumpala kuetu, 2 p’atushala batuule meso kui Yesu Mukunkushi Musangudibue aye ayikasha lukumiino luetu lupuidikie. Bua muloo ubaadi utuule kumpala kuaye, baadi munyingiile mutshi wa makienga,* aye nkubepuula buufu, na nkushala ku mboko ibalume ya nkuasa a bufumu a Efile Mukulu. 3 Eyendo, nuele binangu kalolo bua yawa baadi munyigiile bishima bibubi bi biabia bia ba sha miluisho abaluisha muabi wabo’bo banabene, bua’shi tanukookanga sunga kulekieela.

4 Mu kulua kuenu na ino miluisho, tanuabandile kunyingiila mpa na mu kuedibua kua mase enu paashi nya. 5 Nuibapue kuluba elango dibaabadi benupe anue be bu bana’shi: “Muana ande, tobepuulanga dinyoka dia Yehowa na, tokookanga nsaa yakualusha muishinda dibuwa; 6 muanda Yehowa anyokaa baaba baadi mufule, mu binyibinyi muntu oso aadi mukumiine bu muana aaye, amuelaa nfimbo.”*

7 Abitungu nunyingiile muanda ngumune wa ku mishindo yabakuete kuinunyoka.* Efile Mukulu enukitshinaa mianda bu bana baye. Muanda mmuana kinyi abash’abanyokaa* kui nshaye? 8 Anka su nuekala anue boso tanui bapete dino dinyoka, nui bana ba mu lupata, tanui bana baye b’eyendo. 9 Dingi, ba mashetu ba ku mbidi babaadi abetunyoko na, tubaadi nka atuibanemeka. Biabia tatui balombene kukookiela n’eshimba dimune Nshetu a muwa wetu wa mu kikudi na kushala na muwa su? 10 Babaadi abetunyoko bua kapindi kapeela muyile biabia bibaabadi abamono bu bibuwa, anka aye etunyoko bua buwa buetu bua’shi tuikale ba kishila nka bu biadi. 11 Eyendo, takui dinyoka adimuenekaa bu adisankisha muntu nsaa y’abedituusha, anka adinyongoshaa, kadi kunyima aditushaa kikuba kia kululama na butaale kui baaba abedilondo.

12 Nyi buakinyi, nyingishayi maasa akookie na makunungu abofule, 13 na tungunukayi na kuludika ngua yenu muishinda dibuwa bua’shi yawa e na kilema tafungunukanga, anka amone biadia kupanda. 14 Tungunukayi na kukimba butaale na bantu boso na kuikashibua ba kishila* kuikale’shi su muntu te nako, ta mulombene kumona Muanana. 15 Dimukayi tala muntu su ngumune akutua kupeta kalolo k’Efile Mukulu, bua’shi takuikalanga mushi wa lulengo aumene bua kutuusha kafutakanyi na kuluisha bantu bebungi. 16 Nudimukie bua’shi munkatshi muenu, tamuikalanga muntu su ngumune sha lukiebano kiebano* sunga sh’anemeka bintu bia kishila bu Esau baadi mupaane matalua aaye a bu muana mbedi ku kidibua kimune. 17 Muanda anuwuku’shi kunyima, patabaadi akimbi kupiana wawa muabi, babaadi bamupele muanda sunga biekala’shi baadi mukimbe n’eshimba dimune bua kushintuula binangu bia nshaye na mpolo ku meso, tabaadi moobeshe.*

18 Muanda tanubaadi beseesele pepi na kintu kibaadi akitungu kukuma na kibaabadi bele kaalo sunga ekumbi difiita, sunga mufito wibukopo, sunga kipapi. 19 sunga nkudila kua mpungi, sunga eyi dibaadi adiisamba na bantu kukatukila muiyilu na pabaadi bantu bedipushe, babatekiele bua’shi tabebalungulanga dingi kintu. 20 Muanda tababaadi balombene koobesha uno muiya awamba’shi: “Sunga nyema akuma ku uno muengie, abitungu bamuase mabue.” 21 Kuakua kumueneka kubaadi akutshinyisha bikata, ako nkufikisha na Moyise mu kuamba’shi: “Ne na moo na nkuete kusuusa.” 22 Anka anue nui beseesele pepi na Muengie wa Siyona na kibundi ki’Efile Mukulu e na muwa, Yelusalema a muiyilu na kui binunu na binunu* bia mikeyilu 23 mu kikongeno kikata, na mu kakongie ka bana mbedi babaadi bafundibue mashina muiyilu, n’Efile Mukulu Nsushi aabo boso, na miuwa ya mu kikudi ya bantu balulame babadi bekashe bapuidikie, 24 na kui Yesu muntu e pankatshi pa kilombeno kipia na mase amiaminue, ao aakula mu mushindo wibuwa kukila mase a Abele.

25 Dimukayi, tala nuapela kuteemesha yawa kuete kuakula. Muanda su baaba babapelele kuteemesha yawa baadi atuusha elango dia kui Efile Mukulu pa nsenga babakutshilue kupanda, bi kuikala bukopo buatudia kupanda su tuela yawa kuete kuakula kukatukila muiyilu mongo! 26 Mu kiakia kipungo, eyi diaye dibaadi ditshinkishe nsenga, kadi binobino mmulee’shi: “Ungi musango ntantshinkisha nka penda nsenga, anka n’akatshinkisha mpa na eyilu.” 27 Binobino kishima “ungi musango” akilesha kukaasha biabia bibaabadi batshinkishe, bintu bibabaadi bakite bua’shi biabia biabashibaadi batshinkishe bishale. 28 Nyi buakinyi, bu bi’atukapete Bufumu buabashii bia kutshinkisha, tutungunukieyi na kupeta kalolo k’Efile Mukulu aketukuasha buatudia kumukitshina mufubo wa kishila mu mushindo w’akumiina na mu kutshina ku’Efile Mukulu na kanemo. 29 Muanda Efile Mukulu eetu e nka bu kaalo akabutulaa.

13 Tungunukayi na kuileshena kifulo bu bana na bana. 2 Tanulubanga kukuukila kua benyi,* muanda ku bukuashi buako, bangi babaadi bakuukile mikeyilu kushi kuwuka. 3 Tentekieshayi be mu lukano nka bu’shi nui nabo mu lukano, na baaba babakuete kukitshiina mianda ibubi, bu bikale’shi anue namu nui mu mbidi imune.* 4 Bulunda* bunemekibue kui bantu boso, na lusala lua bulunda luikale lushi matope, muanda Efile Mukulu akatshibila ba sha lukiebanokiebano* na ba sha lusandi kiimu. 5 Nshalelo enu tekalanga akunkushibua na kifulo kia makuta, anka, sankayi na bintu bianudi nabio. Muanda Efile Mukulu mmuakule’shi: “Ntankakusumbushena su nkapeela, na ntankakulekieela su nkapeela.” 6 Bua’shi tumone biatudia kuakula n’eshimba dinyingie’shi: “Yehowa mmukuashi ande; ntankatshinyi kintu. A muntu namu mmulombene kunkita kinyi?”

7 Tentekieshayi baaba bakuete kuinukunkusha, babaadi benulungule eyi di’Efile Mukulu, na p’anutala kalolo bipeta bia muikelo wabo, ambulayi lukumiino luabo.

8 Yesu Nkidishitu e nka mumune malooba, lelo mpa na bua loso.

9 Tanupambushuanga na malongiesha elekenelekene a benyi, muanda bibuwa eshimba dienu dikale dinyingishibue na kalolo k’Efile Mukulu pamutue pa kunyingishibua na bia kudia,* bish’abikuasha baaba abebiata na muulo ukata ku kintu su nkimune.

10 Kilambuilo kiatudi nakio, baaba abafubu mufubo wa kishila mu nshibo y’epema tabe na matalua a kuikudiila. 11 Muanda bitanda bia yaaya nyema, biabataa mase bua kutuela mu mbalo ya kishila kui tshite muakuidi mukata bu mulambu wa miluisho, babaadi abebishiiki paasha pa lupata. 12 Nyi buakinyi Yesu baadi mukiengie namu paasha pa kibundi buadia kuikasha bantu beselele na mase aaye. 13 Biabia, tuendeyi kuadi paasha pa lupata lua tushibo tua mapema, nka bu bibaadi munyingiile buufu atue namu tuibunyingiile, 14 muanda pano tatui na lupata alushaala bua loso, anka atukimbi na kishima kioso lualua alufiki. 15 Ku bukuashi bua Yesu, tuikaleyi nka atulambula Efile Mukulu mulambu wa ntumbo, kuamba’shi bishima* abituukila mukanua muetu abiwukisha patooka eshina diaye. 16 Dingi, tanulubanga kukita bibuwa na kuiabishena na bangi bintu bianudi nabio, muanda Efile Mukulu asankaa na milambu ibiabia.

17 Kookielayi baaba bakuete kuinukunkusha, na nuikale na kuiyisha kuabadi muanda bakuete kutungunuka na kuinupasukila bu bantu abakalubula mianda kumpala ku’Efile Mukulu, bua’shi bamone bia kuibikita na muloo kushii na kutompola muanda mianda ta ngilombene kuinuyila kalolo.

18 Tungunukayi na kuitutekiela muanda tui bashinkamishe’shi tui na kondo k’eshimba katooka,* bu biabidi’shi atukimbi kuikala na kululama mu mianda yoso. 19 Anka nakamba kuinunyingisha buanudia kuteka bua’shi bangalushe kuanudi binobino.

20 Biabia Efile Mukulu a butaale, aye baadi musangule mulami mukata a mikooko ku lufu, Nfumuetu Yesu na mase a kilombeno kia loso, 21 enupe bintu bioso bibuwa abitungu, bua kukita kikiebe ki’eshimba diaye, bua kufuba muatudi ku bukuashi bua Yesu Nkidishitu biabia abimusankisha, ntumbo ikale kui Efile Mukulu bua loso. Amene.

22 Binobino bakuetu, nenutekie buanudia kuteemesha na luishinko loso dino eyi dia kunyingishibua, muanda mukanda wandi muinufundile nguipi. 23 Nakumina nuukie’shi mukuetu Timote bekeele bamufungule mu lukano. Su afika binobino, nekala naye panfiki mu kuinumona.

24 Ngieleleyi baaba boso bakuete kuinukunkusha mioyo pamune na beselele boso. Bakuetu be mu Itali abenutumina mioyo.

25 Kalolo k’Efile Mukulu kekale na oso a kuanudi.

Sunga “uno ndumbuluilo.”

Sunga “imuleshe kanemo.”

Sunga “bantu abakuasha bangi.”

Sunga “nkuasa a bufumu.”

Sunga “bua mudimo wa kukuasha bantu.”

Sunga “midimo.”

Sunga “kukuula.”

Sunga “emiino.”

Kish ku kish. “tuikale na moo.”

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “bakutue bukalanga.”

Sunga “banyingie.”

Sunga “midimo.”

Sunga “kipungo akifiki.” Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “anyima.”

Sunga “rido.”

Sunga “nkambua.”

Kish ku kish. “babatukile munda.”

Kish ku kish. “baadi kii munda.”

Sunga “t’akenyongola.”

Sunga “muntu akuashaa bantu.”

Sunga “mudimo.”

Sunga “mikate ya kulesha.”

Sunga “kafua.”

Sunga “mbalo ya kubuikila miluisho.”

Sunga “Midimo.”

Kish ku kish. “mishindo ilekene ya lubatshisho.”

Kish ku kish. “kuitukuula, kuituula.”

Sunga “mufungofungo.”

Sunga “kipungo.” Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “mudimo.”

Kish ku kish. “mufungofungo wa mukanda.”

Sunga “mudimo wa kukuasha bantu.”

Sunga “kushinkamisha.”

Sunga “kuitakushena.”

Kish ku kish. “kuibatuula patooka bu mu kipalue kia maasha.”

Sunga “ba nkambua betu.”

Kish ku kish. “emiino.”

Sunga “nga kukulupila.”

Kish ku kish. “emiino.”

Sunga “kutuusha buludiki.”

Sunga “kushiikibua kuaye.”

Kish ku kish. “takumanga.”

Sunga “bimano.”

Kish ku kish. “ekumbi dikata dia tumonyi.”

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “kumunyooka.”

Sunga “kuinulongiesha.”

Sunga “kuludikiibua.”

Sunga “beselele.”

Tala Kipatuluilo kia bishima, “lukiebanokiebano.”

Kish ku kish. “Tabaadi mupete wawa muabi.”

Sunga “binunu makumi.”

Sunga “kulesha benyi kalolo.”

Sunga pangi “nka bu’shi nukuete kukienga nabo.”

Sunga “Eyibakishi.”

Tala Kipatuluilo kia bishima, “lukiebanokiebano.”

Nkuamba’shi “miiya itale bia kudia.”

Sunga “kikuba kia ku milomo yetu.”

Kish ku kish. “kebuwa.”

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu