Apandise
Eshina dy’Efile Mukulu—Abitungu kwiditanyina su? Adipatuula kinyi?
MU BIBLE oobe, mushindo kinyi wabadi baluule Misambo 83:18? Mu Les Saintes Écritures—Traduction du monde nouveau mbalule uno verse bino shi: “Baukye’shi eshina dyoobe mbuu Yehowa, obe bupenka, Sha-kwiyilu kula, pa nsenga ishima.” Nyi byabadi bedyalule mu angi ma Bible. Kadi, mu ma Bible ebungi mbakaashe eshina Yehowa, bafunda myasu bu “Mwanana” sunga bu “Mfumu.” Nkinyi akitungu kwikala mu uno verse? Mmwasu, su eshina Yehowa?
Uno verse akula pabitale eshina. Mu Bifundwe bya kina Ebreeyi kya kala mubabadi bafunde mikanda ibungi ya mu Bible, nyi eshina dy’Efile Mukulu di mwanka. Abaadi bedifunde bino יהוה (YHWH) mu maleta a mu kina Ebreeyi. Mu Kisongye mbaluule dino eshina bu “Yehowa.” Mu Bible dino eshina di nkapenda mu uno verse umune su? Nya. Mu Bifundwe bya kumpala bya kina Ebreeyi adisanganyibwa misusa pepi na 7 000!
Eshina dy’Efile Mukulu di na muulo kinyi? Banda kutala luteko lwa Yaay’etu lubaadi Yesu Kidishitu mupe balondji baaye bu kileshesho. Alubanga bino: “Yaay’etu ee mwiyilu, eshina dyoobe dyende ntumbo.” (Mateo 6:9) Kunyima, Yesu beelele luteko kwi Efile Mukulu shi: “Yaya, tumbisha eshina dyoobe.” Efile Mukulu balulwile mwiyilu shi: “Ntanapwile kwidipa ntumbo, nankedipa nyi yanka dimo.” (Yowano 12:28, Kilombeno kipya) Binyibinyi, eshina dy’Efile Mukulu di na muulo ukata. Byabya, bwakinyi bangi bantu babaadi baluule Bible mbakaashe dino eshina mu ma Bible aabo na kufunda myasu pa mbalo yadyo?
Abimweneka shi kwi myanda ibidi ikata. Wa kumpala, bebungi abapwandikisha shi tabitungu kwitanyina dyadya eshina mwanda lelo uno tatuuku mushindo ubabadi abeditemuna kala nya. Kina Ebreeyi kya kala kibaadi kifundjibwe kushi maleta ashikukye. Byabya, takwi muntu su ngumune lelo uno mukumbeene kulesha kalolo mushindo ubaadi bantu ba kala ababadika YHWH. Byabya, bino mbilombeene kwitukutshisha kwitanyina eshina dy’Efile Mukulu su? Mu mafuku ababafundjile Bible, eshina Yesu abaadi abeditanyina bu Yeshua sunga pangi bu Yehoshua—takwi muntu su ngumune auku kalolo mushindo ubabadi abeditanyina nya. Aku namu, bantu bebungi mu nsenga ishima lelo uno abetanyina eshina dya Yesu mu mishindo ibungi, bantu na bantu abeditanyinaa mu mushindo wabadi baubiile mu ndimi yabo. Tabatshinyi kutemuna dyadya eshina mwanda tabauku mushindo ubabadi abeditemuna mu mafuku a batumibwa nya. Bi mumune lelo uno, su wenda mu dingi eumbo, we mukumbeene kupusha abetanyina eshina dyoobe mu mushindo wilekeene mu lungi ludimi. Byabya, kukutwa kwa kuuka mushindo ubabadi abatemuna eshina dy’Efile Mukulu ta nkulombeene kwitukutshisha kwiditanyina nya.
Mwanda wakabidi ubebatakwile mu kukaasha eshina dy’Efile Mukulu mu Bible ngutale kipikwa kya beena Yuda ba kala. Bebungi ba kwabadi abaadi abamono shi tabitungu kutemuna eshina dy’Efile Mukulu nya. Byabya binangu abifiki ku mpatulwilo ebubi a mwiya wa mu Bible awamba shi: ‘Toteemunanga eshina dya Yehowa Efile Mukulu butemunetemune, mwanda Yehowa taabingishaa ateemun’eshina dyaaye pashii mwanda.’—Efilu 20:7.
Uno mwiya ubaadi aupele kutemuna eshina dy’Efile Mukulu butemunetemune. Kadi uno mwiya ngupele kutemuna eshina dy’Efile Mukulu na kanemo su? Nya. Bafundji ba Bible a mu kina Ebreeyi (“Kilombeno kya Kala”) abaadi bantu basha bulamate, abaadi abanemeka Miiya ibaabapeele Isaleele a kala kwi Efile Mukulu. Byabya, abaadi batemune eshina dy’Efile Mukulu misusa ibungi. Bu kileshesho, abaadi bedifunde mu ma mbalo ebungi mu misambo ibabadi abayimbi n’eyi dibukopo kwi balangwidi. Yehowa Efile Mukulu baadi mulungule balangwidi baaye bwashi bekale abedidi eshina dyaaye, na bano abaadi bamulamate abakokyeele dyadya eyi. (Yowele 2:32; Bikitshino 2:21) Nyi bwakinyi, beena Kidishitu lelo uno tabapelaa kutemuna eshina dy’Efile Mukulu na kanemo, bu bibaadi Yesu mwiditemune nya.—Yowano 17:26.
Pa kukaasha eshina dy’Efile Mukulu na kufunda myasu pa mbalo yadyo, baaba babalulwile Bible abakitshine mulwisho ukata. Mbakite bwashi bantu bamone shi Efile Mukulu e kula na shi ta muntu’ye, aku naamu Bible atekye bantu bwashi badye ‘bukuuku na Yehowa.’ (Misambo 25:14) Banda kwela binangu pabitale kuuku oobe a p’eshimba. We mulombeene kwifubwila pepi naaye naminyi su touku eshina dyaaye? Bi mumune, bu bi bantu bebungi tabauku eshina dy’Efile Mukulu, Yehowa, mushindo kinyi wabadi balombeene kwifubwila pepi naaye? Na dingi, bu bi bantu tabatemuna eshina dy’Efile Mukulu, tabauku kipatulwilo kyadyo nya. Eshina dy’Efile Mukulu adipatuula kinyi?
Efile Mukulu aye nabeene baadi mupatulwile Moyiise, mufubi aaye sha bulamate. Moyise pabepwishe Efile Mukulu eshina dyaye, Yehowa balulwile shi: “Nakekala kyooso kyankumiina kwikala.” (Efilu 3:14, NWT) Mu Bible a Rotherham mbafunde bino bishima shi: “Nankekala byooso byankumiina kwikala.” Byabya, Yehowa mmukumbeene kwikala kyooso akitungu bwa kulombasha mpàngo yaaye, na mmulombeene kukita kyooso akitungu pabitale bipangwa byaaye bwa kulombana kwa mpàngo yaaye.
Banda kunangushena, su wekala na mushindo wa kwikala kyooso kyokumina, we kukita kinyi? Nkinyi kyoodi mulombeene kukitshina bakuku boobe? Su umune a kwabadi bapete mukumbo wibukopo, we mukumbeene kwikala munganga mukata a kumupaasha. Su mungi akutwa makuta, we mukumbeene kwikala bu mpeta mukata a kumukwasha. Kadi, twe mukumbeene kukita byooso byabya mwanda twe kobesha kufika kyooso kyokumina nya. Atwe booso twi bafudiile. Mu kulonga koobe kwa Bible, okyebe kukanya ngofu pakumona mushindo aufikaa Yehowa kyakya kyooso akitungu bwa kulombasha milayilo yaaye. E na muloo wa kutumika na bukome bwaye bwa kukwasha baaba bamufule. (2 Myanda 16:9) Ino nyikashi ibuwa ya Yehowa tabeyiuku kwi bantu bash’abauku eshina dyaaye nya.
Binyibinyi, abitungu shi eshina Yehowa dikale mu Bible. Kuuka kwa kipatulwilo kyadyo na kwiditemuna mu lulangwilo lwetu akwitukwasha ngofu bwa kwifubwila pepi na Nshetu e mwiyilu, Yehowa.a
[Mwanda wi mushi mwesaki]
a Bwa kuuka ingi myanda pabitale eshina dy’Efile Mukulu na kyadipatuula, na bwakinyi abitungu kwiditemuna mu lulangwilo lwetu, tala broshire a Le nom divin qui demeure à jamais, abadi batuushe kwi Batemwe ba Yehowa, tala dingi Appendice A4 mu Bible a Les Saintes Écritures—Traduction du monde nouveau a mu 2013 mu Anglais.