Mayi a kulonda pabitale programe a bisangilo bia buina Nkidishitu na mudimo wetu
Mianda i muanka
1. Mayi a kulonda e mu uno mukanda aakuasha muntu oso abapa mudimo mu Programe a bisangilo bia buina Nkidishitu na mudimo wetu. Yawa muntu abitungu ataluule mayi a kulonda a mudimo waye e mu Programe a bisangilo bia buina Nkidishitu na mudimo wetu kumpala kua kulumbuula mudimo waye. Abitungu kuteka balungudi boso buabadia kuilumbuula bua kukita midimo ya balongi. Bangi bantu bakuete kuibunga na kakongie, mbalombene kuibapa midimo anka su abakumiina malongiesha a mu Bible na su nshalelo aabo mmuipushene na mayi a kulonda a bena Nkidishitu. Mukunkushi a kisangilo kia buina Nkidishitu na mudimo wetu abitungu esambe na muntu oso shi mulungudi kadi akumiina kuifundisha mu kalasa na kumulungula su e na ngombesha ilombane. Abitungu kuisamba naye pamune na mulongieshi aaye a Bible (sunga pamune na umune aku baledi baye Kamonyi ka Yehowa). Mianda ya kuisamba naye i mumune na y’abatekaa mulungudi sh’abandile kubatshishibua.—od shap. 8 kik. 8.
MAYI A MBANGILO
2. Munite umune. Ku lubingo loso, kunyima kua loono na luteko lua mbangilo, prezida a Kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu aleesha mianda i mu programe a kulonga. Abitungu prezida ashimikie kasele pa mianda ayikuasha kakongie ngofu.
BUPETA BUA MUIYI DI’EFILE MUKULU
3. Muisambo: Minite ekumi. Mutue wa muanda na mianda ikata ibidi sunga isatu mbebilesha mu Programe a bisangilo bia buina Nkidishitu na mudimo wetu. Uno muisambo ngua kupa mukulu sunga mufubi a midimo auku kulongiesha kalolo. Su kui mukanda upia wa mu Bible wabadi baleshe bua kubadika mu lualua lubingo, abele video a mbangilo ao. Yawa akitshi muisambo aleesha kuipushena kui pankatshi pa mianda i mu video na mutue wa muanda. Anka, abitungu akite muaye moso bua kuakuila mianda yoso yabadi baleshe mu Programe a bisangilo. Su kui nsaa, abitungu afubishe kifuatulo, kiabadi bakite bua kukuatshishena mianda y’abesambila. Mulombene kuakuila ungi mukanda sunga ungi verse su akuatshishena mianda i na muulo yabadi baleshe mu muisambo.
4. Mabue a muulo a mu kikudi: Minute ekumi. Kino kipindi kiankonko na ngaluulo kushi mayi a mbangilo sunga a nfudiilo. Abekikitshi kui mukulu sunga mufubi a midimo auku kulongiesha kalolo. Abitungu sha kino kipindi eele bantu nkonko yoso. Dingi, mulombene kutala su abitungu kubadika ma verse oso sunga kukutua kuiabadika. Baaba abaluula ku nkonko abitungu baluule munda mua sekonde 30 sunga muushi.
5. Kubadika Bible: Minite inanka. Uno mudimo abeukitshi kui muana mulume. Mulongi abadika kipindi kiabadi bamupe, kushi kuakula mayi a mbangilo sunga a nfudiilo. Prezida atuulu binangu biaye mu kukuasha balongi buabadia kubadika kalolo, mu mushindo aupushika, kushi kualukuula ku biababadika, kunemeka bitunduilo bia mu mbadikilo, mbalo i buwa ayitungu kuimana, na kutuusha bishima nka biabidi. Bu biabidi’shi bingi bipindi bia mu Bible bia kubadika mbiipi bingi namu mbila kukila bingi, Mukunkushi a kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu abitungu ataluule ngombesha ya balongi kumpala kua kuabila uno mudimo.
FUBA KALOLO MU BULUNGUDI
6. Minite ekumi na itano. Kino kipindi mbekikite bua kukuasha bantu boso buabadia kulonga bia kukita bulungudi na kulumbuula ngombesha yabo ya bia kubanga muisambo na ya kulungula na kulongiesha. Su kui mushindo, be kupa bakulu midimo ya balongi. Abitungu mulongi oso atumikile dilongiesha biadikala dia mu broshire a Malongesha sunga a Fula bantu diabadi baleshe mu tuboko ku lupese kua mudimo waye wi mu Programe a bisangilo bia buina Nkidishitu na mudimo wetu. Ingi nsaa, akuikala kipindi kia nkonko na ngaluulo. Kino kipindi abekikitshi kui mukulu sunga mufubi a midimo auku kulongiesha kalolo.—Tala kikoso 15 pabitale bia kukunkusha kipindi kia nkonko na ngaluulo.
7. Bia kubanga muisambo: Uno mudimo abeukitshi kui muana mulume sunga muana mukashi. Bi buwa muntu aakitshi naye ekale mulume sunga mukashi naye, su ta mbiabia ekale muina kifuko naye. Mulongi na yawa aakitshi naye mudimo mbalombene kuikala buimane sunga bushale.—Bua kuuka bi bungi pabitale Mianda ya kuisambila na kia kukita bua uno mudimo, tala kikoso 12 na 13.
8. Tungunuka: Uno mudimo abeukitshi kui muana mulume sunga muana mukashi. Bi buwa muntu aakitshi naye ekale mulume sunga mukashi naye. (km 5/97-F esak. 2) Mulongi na yawa aakitshi naye mudimo mbalombene kuikala buimane sunga bushale. Abitungu mulongi aleshe kia kuakula p’alukiila muntu.—Bua kuuka bi bungi pabitale Mianda ya kuisambila na kia kukita bua uno mudimo, tala kikoso 12 na 13.
9. Ikasha bantu bu balongi: Uno mudimo abeukitshi kui muana mulume sunga muana mukashi. Bi buwa muntu aakitshi naye ekale mulume sunga mukashi naye. (km 5/97-F esak. 2) Mulongi na yawa aakitshi naye mudimo mbalombene kuikala buimane sunga bushale. Abitungu kino kipindi kileshe bantu bakuete kutungunuka na kulonga Bible. Ta kui mayi a mbangilo sunga a nfudiilo, nka su mbatekie sha mudimo bua kutumikila dilongiesha di bino. Ta bi na muulo’shi babadikie bikoso bioso n’eyi dikata, sunga biekala shi be kuibikita.
10. Patuula nkumiino yobe: Pabadi baleshe’shi kino kipindi muisambo, abeukitshi kui muana mulume. Anka, pabaadi baleshe’shi maasha a kileshesho, be kuiukita kui muana mulume sunga kui muana mukashi. Bi buwa muntu aakitshi naye ekale mulume sunga mukashi naye, su ta mbiabia ekale muina kifuko naye. Abitungu mulongi atuushe lualuulo lui buwa ku lualua lukonko lumune pa kufubisha mukanda wabadi balayile. Mulongi mulombene kuata kitshibilo su aakuila sunga kupela kuakuila mukanda wabadi balayile p’akitshi mudimo waye.
11. Muisambo: Uno mudimo abeukitshi kui muana mulume na eukitshi bu muisambo wakitshina kakongie. Nsaa i muisambo nguatshibue mu apandise A a broshire a Fula bantu, abitungu mulongi ashimikie kasele pa bia kufubisha yawa verse mu bulungudi. Bu kileshesho, e kupatuula nsaa ya kufubisha kifundue, ki’akipushisha na bia kuikifubisha bua kunangushena na muntu. Su muisambo nguatshibue mu dilongiesha dia broshire a Fula bantu, abitungu mulongi aleshe bia kuidifubisha mu bulungudi. E kuimeena pa kileshesho ki mu kikoso kia kumpala kia dilongiesha sunga kushimika kasele pa bingi bifundue bi mu dilongiesha su abikuasha.
12. Mianda ya kuisambila: Mianda i mu kino kikoso na akilondo, ngitale kipindi kia “Bia kubanga muisambo” na kia “Tungunuka.” Su ta kui angi mayi a kulonda, kepatshila ka mulongi nka kulungula muntu esamba naye bia binyibinyi bia mu Bible abimukuasha, na kuleka lukonko bua kumualukiila musango aufiki. Abitungu mulongi asangule muisambo wadia kukita mu nsaa itshibibue na muyile nkalo ya mbalo yabadi. Su bakumiina, e kuakuila mukanda sunga kulesha video a mu Kashete ketu ka bina mudimo. Pamutue pa kuakula mianda yadi mulamiine, abitungu mulongi aleshe bia kulumbuula mayele a kubanga muisambo, bu kulesha muntu’shi atumupasukila na kuakula mianda bu pa kiubishi.
13. Kia kukita: Mudimo wabashi baleshe kia kukita, abitungu mulongi eukite muyile mbalo yabadi bashale. Bu kileshesho:
(1) Ku nshibo na nshibo: Mbitale kulungula mukandu wi buwa ku nshibo na nshibo, biabikala kuimonena na muntu mpala kua mpala, ku telefone sunga kufunda mukanda, na kutungunuka na muntu anuisambile naye mu bulungudi bua ku nshibo na nshibo.
(2) Bulungudi bua apamueka mushindo: Abulesha bia kutuusha bu kamonyi apamueka mushindo nsaa ywesamba na muntu bu pa kiubishi. We kubadikila muina mudimo nobe Kifundue, muina kalasa, nkungishanyi nobe, sunga ingi mbalo nsaa ywende ku mudimo kobe.
(3) Bulungudi bua pa mbalo i bantu be bungi: mbilombene kuikala kulungula na katempu ka mikanda, kulungula mukandu wi buwa mu kisalue, bulungudi bua mu kilayi, mu parke, mu parking sunga ingi mbalo i bantu.
14. Fubisha ma video na mikanda: Muyile lukalo lui kuanka, mulongi ekusangula bua kufubisha mukanda sunga video. Su mudimo wa mulongi aukiebe kufubisha video, sunga’shi naye akiebe kumufubisha, akite bu’ye amulesha akupu bamuisambile.
NSHALELO A BUINA NKIDISHITU
15. Kunyima kua loono, minite 15 ya kino kipindi ayikala na kipindi kimune sunga bibidi bua kukuasha bantu buashi batumikile Eyi di’Efile Mukulu. Su ta mbaleshe akitshi ino miisambo, ngia kupa bakulu sunga bafubi ba midimo abalongieshaa kalolo, kadi nkalo ya kakongie abeyikitshi kui penda bakulu. Su kipindi kia nkonko na ngaluulo, sha kipindi e kuela ingi nkonko kukatusha yaya yabadi bapue kuela. Abitungu’shi mayi aaye a mbangilo ekale apeela bua kuakuila mianda i na muulo na bua kulekiela bantu nsaa ya kuakula. Su abikiebe kuela muntu nkonko, bi buwa yawa abele nkonko aluluiile kumpala su kui mushindo pe kuikala mushale mbalo yaye.
16. Kulonga Bible mu kakongie: Minite makumi asatu. Kino kipindi abekikitshi kui mukulu auku kulongiesha kalolo. (Mu kakongie mui bakulu bapeela, mbalombene kupa bafubi ba midimo abauku kulongiesha kalolo.) Kasaka ka bakulu akasangula mulombane kukunkusha Kulonga Bible mu kakongie. Baaba babadi basangule abitungu bakunkushe kalolo na kunemeka nsaa, bashimikie kasele pa ma verse aakuatshishena mutue wa muanda na kukuasha muntu oso buadia kuuka bia kutumikila mianda ibalongo. Baaba babadi baasangule, abitungu bataluule bukunkushi buabadi batushe pabitale mushindo wa kukunkusha bipindi bia nkonko na ngaluulo. (w23.04 esaki. 24, kashibo) Su mianda yoso ya kutaluula ya kipindi kia lualua lubingo ibapu, t’abitungu kukisha nsaa bisumanga. Pakudi mushindo nui balombene kupa bantu belekene bua kukunkusha na kubadika bikoso ku lubingo loso. Su Prezida a kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu amona’shi abitungu kukatusha ingi minite, yawa akunkusha kulonga Bible mu kakongie ekutala mushindo wa kukatusha ingi minite. Ekuata kitshibilo kia kupela kubadika bingi bikoso.
MAYI A NFUDIILO
17. Minite isatu. Prezida a kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu ambuula mianda ikata ya mu kisangilo. Abitungu aleshe dingi mianda ayikalongibua lubingo alufiki. Su kui nsaa, mulombene kuteemuna mashina a balongi be na midimo lubingo alufiki. Su kui nguukisho sunga mikanda, abitungu prezida eyibadikile kakongie mu kino kipindi kia mayi a nfudiilo. Nguukisho ya mafuku oso, bu mpango ya kuenda mu bulungudi na programe a kukomba, ta ngia kuakula kumpala nya; ngia kulamika kuibaya dia nguukisho. Su takui mushindo washi prezida atuushe ngukisho sunga kubadika mikanda muanda nsaa ipeela, prezida mmulombeene kuteka bakuetu abakitshi miisambo mu Nshalelo a buina Nkidishitu bua kupeelesha minite ku midimo yabo. (Tala kikoso 16 na 19.) Kisangilo akifudiila na loono na luteko.
LUTUMBU N’ELANGO
18. Kunyima kua mulongi kupua mudimo waye, Prezida a kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu e na munite umune bua kutumbula na kupa mulongi elango di mu dilongiesha diabekalanga bamupe. Nsaa y’etamina mulongi, prezida takula dilongiesha di’atumikila. Anka, su mulongi baapu mudimo waye, na kunyima kua mayi apeela a kumutumbula, prezida aleesha dilongiesha aditunganga’shi atumikile, na kulesha buakinyi beditumikila kalolo sunga kulesha buakinyi abitungu’shi mususa aufiki mulongi atumikile diadia dilongiesha kalolo. Prezida e kuisambila dingi ingi mianda ya mu maasha a kileshesho su bamono’shi ngilombene kukuasha mulongi sunga bantu boso. Mbalombene kumupa angi malango alombene kumukuasha e mu broshire a Fula bantu, broshire a Malongyesha, sunga e mu mukanda wa École du ministère pa bupenka kunyima kua bisangilo sunga ingi nsaa, biabikala pabitale mushindo wa kuakula sunga ungi mushindo wa kukita mudimo.—Bua kuuka ingi mianda pabitale mudimo wa Prezida a kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu na wa Muntu a kabidi atusha malango, tala kikoso 19, 24, na 25.
KUNEMEKA NSAA
19. T’abitungu muntu su ngumune akikishe nsaa, mpa na malango na lutumbu lua Prezida a kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu. Sunga biabidi’shi Programe a bisangilo bia buina Nkidishitu na mudimo wetu mupue kulesha nsaa ya kunemaka bua kipindi kioso, su sha mudimo bapu kuakuila mianda yoso i na muulo, t’abitungu kukumbasha ingi mianda bua nka’shi alombashe nsaa itshibibue. Su muntu bakisha nsaa, abitungu Prezida a kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu sunga Muntu a kabidi atusha malango amupe elango pa bupenka. (Tala kikoso 24 na 25.) Bisangilo bioso bishima mpa na ngono na nteko, abitungu bikite nsaa 1 na minite 45.
KUFIKA KUA MUKUNKUSHI A KIFUNDA
20. Nsaa yabafiki mu kutala kakongie kui mukunkushi a kifunda, bisangilo abikitshika nka muyile biabadi baleshe mu Programe a bisangilo bia buina Nkidishitu na mudimo wetu, anka akuikala kuno kushintuluka: Kulonga Bible mu kakongie abekupiana kui muisambo wa mudimo wa minite 30 wabakitshi kui mukunkushi a kifunda. Kumpala kua muisambo wa mudimo, Prezida a kisangilo kia buina Nkidishitu na mudimo wetu aambuula mianda ibakatuka mu kulongibua, na kulesha mianda ayikalongibua lubingo alufiki, atuusha nguukisho i na muulo na kubadika mikanda ayitungu kubadika, akupu ayitamine mukunkushi a kifunda. Kunyima kua muisambo wa mudimo, mukunkushi a kifunda afudiisha kisangilo na loono luadi musangule. Mulombene kuitamina ungi mukuetu buadia kufudiisha na luteko. T’akuikala tungi tulasa mu ludimi lua kakongie nsaa ayifiki mukunkushi a kifunda. Kisaka akikitshi bisangilo biakio sunga biekala’shi mukunkushi a kifunda mmufikie mu kutala kakongie kaabo. Anka kisaka akiibungu pamune na kakongie bua kuteemesha muisambo wa mudimo wa mukunkushi a kifunda.
LUBINGO LUA KIKONGENO KIA KIFUNDA SUNGA KIA MAFUKU ASATU
21. Mu Lubingo lua kikongeno kia kifunda sunga kia mafuku asatu, t’akuikala bisangilo bia kakongie. Mianda ya kulonga mu lualua lubingo muntu na muntu eyitaluula bupenka sunga kuiyitaluula mu kifuko.
LUBINGO LUA KITENTEKIESHO
22. Su Kitentekiesho kiekala muifuku dia lubingo, t’akuikala kisangilo kia buina Nkidishitu na mudimo wetu nya.
MUKUNKUSHI A KISANGILO KIA BUINA NKIDISHITU NA MUDIMO WETU
23. Mmukulu abadi basangule kui kasaka ka bakulu nyi ekala bu Mukunkushi a kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu. E na bushito bua kushinkamisha’shi kisangilo nkilumbuulue kalolo na akikitshika muyile ano mayi a kulonda. Abitungu ekale esamba kalolo na Muntu a kabidi atusha malango. Nka Programe a bisangilo bia buina Nkidishitu na mudimo wetu ki’atuuku, Mukunkushi a kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu aabila midimo yoso ya munkatshi mua lubingo bua mieshi ibidi. Aabila mpa na midimo ishi ya balongi, na prezida mu baaba babaadi basangule kui kasaka ka bakulu, mpa na midimo ya balongi. (Tala kikoso 3-16 na 24) Nsaa y’apa mulongi mudimo, abitungu atale bipua biaye, ngombesha yaye, na mushindo wadi mulombene kukita mudimo w’abadi bamupe. Abitungu ekale dingi na nkatshinkashi nsaa y’abila ingi midimo. Abitungu kupa muntu oso mudimo waye mbingo isatu kumpala ku’efuku dia mudimo waye. Bua midimo ya balongi, abitungu kufubisha Esaki dya miisambo ya kisangilo kya Bwina Kidishitu na mudimo wetu. (S-89) Abitungu Mukunkushi a kisangilo kia buina Nkidishitu na mudimo wetu ashinkamishe’shi, programe a bisangilo bishima mulamikibue kuibaye dia nguukisho. Kasaka ka bakulu nkalombene kusangula ungi mukulu sunga mufubi a midimo budia kumukuasha. Kadi, nka penda bakulu nyi bakuabila midimo ishi ya balongi.
PREZIDA A KISANGILO KIA BUINA NKIDISHITU NA MUDIMO WETU
24. Lubingo loso, mukulu umune ekala bu prezida a kisangilo kioso kia buina Nkidishitu na mudimo wetu. (Mu tukongie mu bakulu bapeela, mbalombeene kupa bafubi ba midimo abalongieshaa kalolo bu ba prezida.) Aye nyi alumbuula mayi a mbangilo na a nfudiilo. Na dingi, etamina boso be na midimo, na su bakulu ta be bungi, mulombene kukita ingi midimo ya mu kisangilo, bukishekishe ino ayikiebe penda kulesha video kushi kumuisambila. Mianda y’akula pankatshi pa midimo ibidi abitungu ikale ipeela ngofu. Kasaka ka bakulu nyi akasangula mukulu mulombene kuikala bu prezida. Bakulu abalongieshaa kalolo mbalombeene kuikala abeshintushena bu ba prezida ba kisangilo. Muyile lukalo lui kuanka, Mukunkushi a kisangilo kia Buina Nkidishitu na mudimo wetu mulombene kuikala bu prezida a kisangilo misusa i bungi kukila bangi bakulu abalongieshaa kalolo. Su mukulu e na ngombesha ya kukunkusha Kulonga Bible mu kakongie, mulombene dingi kuikala bu prezida a bisangilo. Lamiina bino shi, mukulu ekala prezida a kisangilo ekala atuusha malango e buwa a kunyingisha nao baaba abekalanga bakite midimo, bikishikishe balongi. Prezida akite muaye moso buashi bisangilo bipue mu nsaa itshibibue. (Tala kikoso 17 na 19.) Su prezida akumiina na su kumpala kui mbalo, mbalombene kutuula mikro ya buimane buadia kuikala ayitamina sha muisambo oso nsaa i mukuetu akitshi muisambo taadi ku kiakuilo elumbuula. Dingi, prezida mukumbene kushaala ku mesa e kumpala nsaa ya kipindi kia Kubadika Bible na mu kipindi kia Fuba kalolo mu bulungudi. Kukita bino akukuasha bua kupela kukisha nsaa.
MUNTU A KABIDI ATUSHA MALANGO
25. Pakudi mushindo, bi buwa kusangula mukulu auku kulongiesha kalolo buashi akite uno mudimo. Muntu a kabidi atusha malango mudimo waye ngua kupa bakulu na bafubi ba midimo malango pa bupenka pabitale mushindo wabo wa kukita miisambo ya mu bisangilo bia buina Nkidishitu na mudimo wetu, miisambo ya bantu boso, na kukunkusha na kubadika kua Kitenta kia Mulami sunga Kulonga Bible mu kakongie. (Tala kikoso 19.) Su mu kakongie mui bakulu be bungi abakitaa miisambo na kulongiesha kalolo, ku kipua kioso nkulombene kuikala ungi mukulu bu muntu a kabidi atusha malango. Tabi na muulo buashi muntu a kabidi atuusha malango ekale alanga bantu kunyima kua muisambo oso.
TUNGI TULASA
26. Muyiile bungi bua balongi, tukongie ntulombene kukita tungi tulasa bua kukita midimo ya balongi. Kalasa koso, abitungu kekale na muntu auku kutuusha malango kalolo, bi buwa ekale mukulu mu kakongie. Pakudi mushindo, mufubi a midimo alongieshaa kalolo mulombene kukita uno mudimo. Kasaka ka bakulu nyi akasangula muntu mulombene kukita uno mudimo na su abekala abeshintushena. Yawa atuusha malango abitungu alonde mayi e mu kikoso 18. Su kui kangi kalasa, balongi abende mu kangi kashibo kunyima kua kipindi kia Mabue a muulo a mu kikudi. Abaluka mu kuisanga na bangi be na kakongie kunyima kua mudimo wa nfudiilo wa mulongi.
MA VIDEO
27. Mu bino bisangilo, mbasangule ma video kampanda akulesha. Aekala kuanka mu JW Library na ekutadibua na tuamo tuilekenelekene.
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
S-38-KSN 11/23